Bereik en gebruik van sociale netwerksites bij allochtone adolescenten een vergelijkende studie tussen allochtone en autochtone jongeren

Transcriptie

1 KATHOLIEKE UNIVERSITEIT LEUVEN FACULTEIT SOCIALE WETENSCHAPPEN MASTER OF SCIENCE IN DE COMMUNICATIEWETENSCHAPPEN Bereik en gebruik van sociale netwerksites bij allochtone adolescenten een vergelijkende studie tussen allochtone en autochtone jongeren Promotor: Prof. K. ROE Verslaggever: S. VANDONINCK MASTERPROEF aangeboden tot het verkrijgen van de graad van Master of Science in de Communicatiewetenschappen door: Virginie DE MEY Academiejaar

2

3 KATHOLIEKE UNIVERSITEIT LEUVEN FACULTEIT SOCIALE WETENSCHAPPEN MASTER OF SCIENCE IN DE COMMUNICATIEWETENSCHAPPEN Bereik en gebruik van sociale netwerksites bij allochtone adolescenten een vergelijkende studie tussen allochtone en autochtone jongeren Promotor: Prof. K. ROE Verslaggever: S. VANDONINCK MASTERPROEF aangeboden tot het verkrijgen van de graad van Master of Science in de Communicatiewetenschappen door Virginie DE MEY Academiejaar

4 Samenvatting In deze masterproef werden allochtone en autochtone jongeren vergeleken op het vlak van hun gebruik van sociale netwerksites. De steekproef van 150 jongeren werd getrokken in en rond Brussel en alle respondenten waren tussen 12 en 18 jaar oud. De steekproef werd niet op toevalbasis geselecteerd waardoor men voorzichtig moet zijn met het interpreteren van de resultaten en het veralgemenen van de resultaten naar de populatie. Uit de vergelijkingen tussen de allochtone en autochtone respondenten bleek ten eerste dat de allochtone respondenten in dezelfde mate actief zijn op SNS als hun autochtone leeftijdsgenoten. Facebook was bij beide groepen dus zeer populair. Daarnaast hadden geslacht, leeftijd en SES van de allochtone respondenten geen significante invloed op het al dan niet actief zijn op de verschillende SNS. Er was geen significant verschil te zien tussen beide groepen wat betreft het aantal keer dat werd aangemeld op Facebook en de tijd dat ze online blijven. Dit was zo voor Facebook en dus niet per se voor de andere SNS. De allochtone en autochtone Facebook- gebruikers deden ongeveer dezelfde activiteiten op deze website wanneer ze online waren, waarvan het chatten met vrienden de belangrijkste bezigheid was. Wat betreft de redenen voor het aanmaken van een profiel op Facebook, waren de groepen ook vergelijkbaar. De meesten hadden dit gedaan omwille van hun vrienden of omdat het een handige manier leek om te communiceren met mensen die ver wonen. Bovendien waren ook de redenen voor het aanmelden op Facebook niet beduidend verschillend tussen beide groepen.

5 Er kan daarenboven gesteld worden dat de allochtone respondenten zowel proberen te bonden als te bridgen via SNS, hier Facebook. Deze masterproef heeft aangetoond dat er belangrijke gelijkenissen bestaan tussen beide groepen wat betreft het gebruik en het bereik van SNS..

6 Inhoud Inhoud Lijst tabellen Lijst afkortingen Voorwoord Inleiding Definities: allochtonen en sociale media Allochtonen Allochtonen in de Belgische samenleving Geschiedenis Huidige situatie Allochtone jongeren Sociale media Oorsprong Web 2.0. en User Generated Content Definitie en classificatie Huidige situatie Jongeren en sociale media Bonding en bridging Allochtonen en de digitale kloof Onderzoeksthema SNS bij allochtone jongeren Gebruik en bezit van nieuwe media Algemeen Allochtone versus autochtone jongeren Gebruik van SNS Etnisch- culturele positie Bonding en bridging via (sociale) media Onderzoeksvragen en hypotheses Opzet en uitvoering van het onderzoek Onderzoekseenheden

7 5.2 Dataverzamelingsmethode Steekproeftrekking Instrument voor dataverzameling Voorbereiding en analyse van de gegevens Resultaten Beschrijving van de steekproef Mediagebruik algemeen Geslacht Leeftijd Socio- economische status Allochtone versus autochtone jongeren Gebruik SNS Geslacht Leeftijd Socio- economische status Allochtone versus autochtone jongeren Discussie en conclusie Samenvatting van de resultaten Aanbevelingen voor toekomstig onderzoek Algemeen besluit Referenties Bijlagen

8 Lijst tabellen Tabel 1: Classificatie van sociale media (uit Users of the world, unite! Kaplan & Haenlein, 2010) Tabel 2: Verband etniciteit en bezit computer en internet (χ 2 ) Tabel 3: Verband geslacht en bezit computer en internet binnen allochtone groep (χ 2 ). Tabel 4: Verband etniciteit en activiteiten op internet Tabel 5: Verband tussen etniciteit en bezit SNS Tabel 6: Verband tussen beroepen ouders en bezit SNS Tabel 7: Verband etniciteit en activiteiten op Facebook Tabel 8: Verband etniciteit en redenen voor aanmaken Facebook- account Tabel 9: Verband etniciteit en redenen voor aanmelden op Facebook Tabel 10: Verband etniciteit en meningen 3

9 Lijst afkortingen ADWA CGKR OESO SNS UGC Algemene Directie voor Werkgelegenheid en Arbeidsmarkt Centrum voor Gelijkheid van Kansen en voor Racismebestrijding Organisatie voor Economische Samenwerking en Ontwikkeling Social Networking Sites User Generated Content 4

10 Voorwoord Het schrijven van deze masterproef was voor mij persoonlijk de meest uitdagende opdracht in mijn hele carrière aan de KULeuven. Het heeft enorm veel inzet, motivatie en tijd gevraagd, maar dit maakt het moment waarop de thesis wordt ingeleverd des te belangrijk. Ik zal aan deze opdracht terugdenken als iets positiefs omdat ik er veel uit heb geleerd en dit de lat hoger legt voor het behalen van een Master- diploma. Anderzijds zal ik ook altijd de minder aangename kant van de zaak onthouden. Het is pas op het moment dat je concreet bezig bent met het uitvoeren van je onderzoek en het neerschrijven ervan, dat je beseft wat dit allemaal vergt van een student en wat hier allemaal bij komt kijken. Toch ben ik trots dat ik de eindstreep gehaald heb en deze masterproef mag afleveren als afsluiter van mijn studentenperiode. Ik zie het als de synthese van wat ik geleerd heb de voorbije jaren, zowel op intellectueel vlak als op emotioneel vlak, zowel op theoretisch vlak als op praktisch vlak. Aangezien ik zelf in de rand rond Brussel woon en dus ook vaak geconfronteerd wordt met het maatschappelijk probleem dat zich in die regio afspeelt, en ikzelf en mijn omgeving bovendien ook actief ben op sociale netwerksites leek dit onderwerp me interessant en boeiend om verder uit te diepen in mijn masterproef. Uiteraard was het me nooit gelukt om dit zelf voorgesteld onderwerp volledig op mijn eentje uit te werken tot wat het is geworden. Hiervoor wil ik in de eerste plaats mijn promotor Professor Keith Roe bedanken om mij in de goede richting te sturen en me onderweg voortdurend te begeleiden. Hij steunde me onmiddellijk in mijn voorstel voor dit onderwerp en heeft me 5

11 telkens het nodige advies en materiaal geboden. Daarnaast wil ik Anne Dickmeis van de faculteit ook van harte bedanken voor haar hulp en advies gedurende de twee laatste maanden die in feite cruciaal waren. Anderzijds moeten een aantal personen van buiten de universitaire kring vermeld worden. Allereerst wens ik Jan Kayaert te bedanken die me heel hard heeft geholpen in de zoektocht naar respondenten. Bijgevolg moet ik de Brusselse organisatie d Broej bedanken die me toeliet om bij enkele van haar deelorganisaties te mogen langsgaan voor het afnemen van enquêtes. Meer specifiek gaat het hier om Dorien Ackermans van deelorganisatie A Place to live, Yann Conrath van deelorganisatie Vereniging Marokkaanse Jongeren en nogmaals Jan Kayaert van deelorganisatie vzw Foyer. Naast deze overkoepelende Brusselse organisatie, kon ik ook terecht bij andere verenigingen in en rond Brussel. Hiervoor moet ik de leden van Scouts Paloke en Manege Amazone bedanken maar ook Stefanie Van Cutsem, Nick Du Caju en Steffi De Mey. Sarah De Meûter wens ik ook enorm te bedanken voor het nalezen van deze thesis. Een aantal zeer belangrijke personen, waar ik steun en hulp aan heb gehad gedurende het hele traject van de masterproef zijn David Demanet en Dennis Huyskens. Uiteraard moeten ook mijn ouders en vrienden worden bedankt voor de mentale steun en het begrip die ik van hen kreeg. 6

12 Inleiding Een studie van comscore uit 2011 toonde de grootste groei van social networking sites (SNS) in Europa tussen december 2009 en december 2010 (10,9 %), vergeleken met Noord- Amerika (6,6%), Latijns- Amerika (5,5%) en het Midden- Oosten en Afrika (2,7%) (Lorenzo- Romero & Alarcón- del- Amo, 2012, p.402). Door de gemakkelijke toegang en het stijgende aantal middelen voor zelfexpressie en communicatie, zijn deze SNS voor jongeren en anderen één van de meest populaire manieren geworden om met elkaar te interageren (Sterling, 2009, p.1297). Onderzoek naar verschillen tussen het mediagebruik van allochtone en autochtone bevolkingsgroepen heeft zich tot op heden vooral geconcentreerd op traditionele (kranten, televisie, radio ) en nieuwe media (gsm, computer, internet ). Daarnaast bestudeerden onderzoekers voornamelijk concepten zoals de generatie- of genderkloof tussen groepen of de representatie van etnische minderheden in de media. Verschillen in afkomst werd nog niet vaak als uitgangspunt genomen bij het onderzoeken van mediagebruik. Door de enorme groei van SNS de laatste jaren enerzijds en het belang van onderzoek naar de verschillen tussen allochtone en autochtone personen in een multiculturele samenleving anderzijds, is een combinatie van beide thema s belangwekkend. Daarnaast is het onderzoek hiernaar schaars en zijn beide thema s zeer actueel, wat maakt dat dit onderzoeksthema interessant is om te gaan bestuderen. In deze masterproef wordt het bereik en het gebruik van sociale media nagegaan bij jongeren binnen de leeftijdscategorie van 12 tot en met 18 jaar. Bovendien wordt dit mediagebruik vergeleken tussen autochtone en allochtone 7

13 respondenten. Er wordt meer specifiek geconcentreerd op SNS en de respondenten worden geselecteerd in en rond Brussel. In wat volgt worden ten eerste de twee kernconcepten van dit onderzoek uitgebreid gedefinieerd en gesitueerd. De concepten allochtonen en sociale media worden op het einde van dit eerste hoofdstuk gecombineerd. Vervolgens wordt in het tweede hoofdstuk een probleemstelling geformuleerd. In het daaropvolgende hoofdstuk wordt een overzicht gegeven van de bestaande literatuur over het gebruik van sociale media bij allochtone jongeren. Vermits deze literatuur zeer beperkt is, worden ook bronnen aangehaald die interessant zijn voor het onderzoek en eraan gelinkt kunnen worden. Het aansluitende hoofdstuk geeft informatie over de opzet en uitvoering van het onderzoek. Hierna wordt een hoofdstuk gewijd aan de concrete onderzoeksvragen en hypotheses. Deze baseren zich op de gebruikte literatuur en het zesde hoofdstuk volgt dan ook dezelfde structuur bij het presenteren van de onderzoeksresultaten. Tot slot worden conclusies geformuleerd, een aantal nadelen van het onderzoek meegedeeld en aanbevelingen voor toekomstig onderzoek meegegeven aan de lezer. De masterproef wordt afgesloten met een algemeen besluit. 8

14 1 Definities: allochtonen en sociale media In eerste instantie moet het onderwerp van deze masterproef geplaatst worden binnen een theoretisch kader. Enkele concepten die centraal staan zullen hierin verduidelijkt worden. Voor dit onderzoek worden twee belangrijke concepten als uitgangspunt genomen, namelijk allochtonen en sociale media. Hieronder worden beide uitgebreid besproken om van daaruit op te bouwen naar een probleemstelling. Eerst wordt de groep allochtonen gedefinieerd en gesitueerd in de samenleving waarbij wordt gestart met de geschiedenis van de immigratie in België. Hierna wordt beschreven hoe de huidige situatie eruit ziet, om dan over te gaan op specifiek de jongerengeneratie binnen deze groep. Vervolgens wordt het concept sociale media voorgesteld, waarvan de oorsprong, belangrijkste kenmerken, definitie en alweer de huidige situatie toegelicht worden. Om dit hoofdstuk af te ronden, wordt geconcentreerd op de link tussen jongeren en sociale media en de digitale kloof die bestaat tussen verschillende groepen. Ten slotte worden de concepten bonding en bridging als vormen van sociaal kapitaal besproken. 1.1 Allochtonen Centraal in deze studie staat het concept allochtonen, een groep die meteen ook deel uitmaakt van de onderzoekspopulatie in dit onderzoek. In dit onderzoek worden zowel de allochtone als de autochtone jongerengemeenschap bevraagd. Verschillende termen worden in het dagelijkse leven en in onderzoek gebruikt als 9

15 synoniemen voor allochtonen maar toch kan men hier een onderscheid tussen maken. Hieronder wordt een definitie van de verschillende begrippen gegeven. Deze definities staan beschreven op de website van het Centrum voor Gelijkheid van Kansen en voor Racismebestrijding (CGKR) op de pagina woordenlijst (CGKR, z.j.). Van Dale beschrijft een allochtoon als iemand die van elders afkomstig, niet- inheems is, iemand die zelf of waarvan ten minste een van de ouders in het buitenland geboren is. Een autochtoon daarentegen is een oorspronkelijke bewoner van een land (Geerts & Heestermans, 1992, p.164). Een allochtoon is dus de tegenhanger van een autochtoon en is in ons geval een persoon die zelf naar België immigreerde of waarvan één of beide voorouders naar België immigreerde (woordenlijst website CGKR). De term migrant staat voor een persoon die om officiële of officieuze redenen zijn land verlaat om naar een ander land te trekken. Dit omvat dus ook vluchtelingen (woordenlijst website CGKR). De groep migranten kan ook nog eens worden opgesplitst in eerstegeneratie-, tweedegeneratie- en derdegeneratiemigranten. Eerstegeneratiemigranten zijn personen die gevestigd zijn in België maar geboren zijn in het buitenland. Tweedegeneratiemigranten zijn personen van vreemde herkomst die in België geboren zijn en wiens ouders in het buitenland geboren zijn en naar België migreerden. De laatste groep omvat de personen van vreemde herkomst die in België geboren zijn, wiens ouders ook in België geboren zijn maar wiens grootouders in het buitenland geboren zijn en naar België migreerden. Zij worden derdegeneratiemigranten genoemd (woordenlijst website CGKR). In tegenstelling tot de eerste generatie, heeft de tweede en derde generatie er niet 10

16 voor gekozen om te emigreren naar een ander land. Deze twee laatste zijn geboren in België of toegekomen alvorens schoolplichtig te zijn en bekijken hierdoor hun situatie anders dan hun ouders of grootouders (Timmerman et al., 2003, p.1068). Een emigrant daarentegen wordt beschreven vanuit het land van herkomst en is dus een persoon die zijn land van herkomst verlaat om zich te gaan vestigen in het buitenland. Een etnisch- culturele minderheid is een maatschappelijke groep die dezelfde etnische oorsprong of dezelfde cultuur deelt, binnen een bredere gemeenschap waarvan de etnische oorsprong en cultuur verschillend zijn. Een nieuwe Belg is een persoon die net de Belgische nationaliteit heeft verworven en ten slotte heeft men ook nog de vreemdeling, die gewoon de Belgische nationaliteit niet heeft (CGKR). De groep die in deze masterproef onderzocht wordt, betreft een etnisch- culturele minderheid waarbij het in de meeste gevallen zal gaan om tweede- of derdegeneratiemigranten aangezien de jongerengeneratie (in 2012 tussen 12 en 18 jaar oud) werd onderzocht. Verder in deze thesis zal voornamelijk gebruik gemaakt worden van de termen allochtonen, vreemdelingen, migranten en etnisch- culturele minderheden. Deze worden dan ook als synoniemen beschouwd, in tegenstelling tot de hierboven gegeven definities. Voor mijn onderzoek beschouw ik de respondenten als allochtonen wanneer ofwel zijzelf ofwel één of beide ouders in het buitenland geboren zijn. 11

17 1.2 Allochtonen in de Belgische samenleving Geschiedenis Vanaf 1920 begonnen de immigratiestromen richting België. Deze namen vooral toe na de Tweede Wereldoorlog (WOII) in heel West- Europa (Timmerman et al., 2003, p.1065). Een aantal perioden kenden hierbij hoogtepunten in België, zoals 1948 en Deze pieken in migratiebewegingen waren voornamelijk het gevolg van bilaterale akkoorden van de overheid voor de rekrutering van arbeidskrachten (CGKR, 2012, p.17 ; Timmerman et al., 2003, p.1066). Hierbij werden eerst en vooral migranten uit Polen en Italië aangetrokken om te werken in industriegebieden (vooral mijnen en staalindustrie) en dit voornamelijk in Wallonië. Het waren vreemdelingen uit Europa die voornamelijk katholiek waren (Timmerman et al., 2003, pp ). Later, in 1964, ontstond er als gevolg van de diversificatie van economische activiteiten in Vlaanderen een nieuwe immigratiestroom, dit keer vooral van Marokkaanse en Turkse werkkrachten. Deze keer waren de migranten voornamelijk moslims en afkomstig uit niet- Europese landen. Zij gingen zich nu vestigen in Vlaamse steden en in Brussel. Deze laatste groep zijn meteen ook de grootste groep in binnen de huidige niet- Europese migranten in België (Timmerman et al., 2003, pp ). Deze trend werd vanaf 1974 getemperd door het toenmalig Belgisch migratiebeleid waarbij een poging werd gedaan tot het stopzetten van de arbeidsmigratie. Hierdoor vertraagde de stijging van de immigratie, maar deze stopte nooit volledig, integendeel. De toename bleef aanwezig en de laatste decennia is deze weer opvallend sterk. De meeste migranten die zich na 12

18 1974 nog vestigden in België, deden dat om hun gezin te vervoegen dat hier reeds verbleef. Ook de groei van de emigraties bleef stijgen, doch in mindere mate dan de immigraties (CGKR, 2012, p.17). Door de effecten van geboorten en gezinshereniging werd de aangroei van immigranten naar België niet tegengehouden na Uit onderzoek bij Marokkaanse immigranten 1 in België blijkt dat het merendeel een familielid heeft dat reeds voor hen immigreerde naar België en dat zij voornamelijk gezinshereniging en tewerkstelling als reden geven voor hun immigratie. Deze trend bestaat vandaag nog steeds, maar ook redenen als studeren en trouwen zijn tegenwoordig van belang (Saaf et al., 2009, pp.35-37). Ondanks de enorme toename van Marokkaanse werknemers na het akkoord tussen Marokko en België in 1964, trad er vanaf 2001 een daling op. Deze daling betekent niet per se dat deze groep kleiner is geworden in aantal, maar op het grote aantal naturalisaties sinds de verschillende wijzigingen in de Belgische nationaliteitswetgeving in 1984, 1991, 1995 en 2000 (Saaf et al., 2009, p.31). De evolutie van het Belgische beleid inzake migratie leidt tot een stijging van de Belgische bevolking in tegenstelling tot de bevolking van vreemde afkomst, wat leidt tot tegenstrijdige cijfergegevens over de migratie in België. Deze cijfers zijn eerder een afspiegeling van het beleid dan een weergave van de werkelijke situatie (Saaf et al., 2009, p.31). De geschiedenis van migratiestromen in België is samen te vatten als volgt: na WOII was er vooral migratie naar ons land 1 Deze gegevens hebben betrekking op zowel immigranten met Marokkaanse nationaliteit als zij die genaturaliseerd zijn maar van Marokkaanse afkomst (Saaf et al., 2009, p. 31). 13

19 voor tewerkstelling in industriegebieden. In 1974 voerde de overheid een migratiestop in die niet volledig effectief was. Nadien was er immers vooral veel volgmigratie, immigranten die hun gezin kwamen vervoegen. Op het einde van de jaren 80 ontstond een nieuwe vorm van migratie, namelijk een toevlucht van asielmigranten. De wijzigingen in het overheidsbeleid hadden telkens invloed en de zogenaamde snel- Belg- wet van 2000 leidde opnieuw tot een toestroom (Martiniello et al., 2010, p.43). Deze drie belangrijke opeenvolgende stromen in de migratiegeschiedenis - arbeidsmigratie, gezinshereniging en asielmigratie - zijn kenmerkend voor West- Europa sinds het einde van WO II (Messina, 2007, p.19). Huidige situatie Vreemdelingen in België zijn voor het merendeel afkomstig uit Europese Unie- landen. Daarnaast zijn de vreemdelingen van buiten de Europese Unie (EU) vooral afkomstig uit het Afrikaanse continent (CGKR, 2012, p.19). Toch betekent dit niet per se dat de groep afkomstig uit EU- landen in aantal veel groter is dan de groep afkomstig uit andere landen. De vreemdelingen afkomstig uit de EU zijn namelijk sterk vertegenwoordigd in de populatie die in het buitenland geboren is en de populatie die een buitenlandse nationaliteit heeft. De populatie die Belg is geworden daarentegen, bestaat in eerste instantie uit vreemdelingen afkomstig uit landen zoals Marokko, Turkije en Congo (CGKR, 2012, pp.26-27). Dit bewijst opnieuw dat de manier waarop gemeten wordt en andere factoren zoals wijzigingen in naturalisatiewetgeving de cijfers kunnen beïnvloeden. Ook worden veel immigranten 14

20 niet opgenomen in de verschillende metingen, waardoor alweer een vertekend beeld ontstaat (CGKR, 2012, pp.14-17). In verhouding tot de totale bevolking per gewest, telt het Brussels Hoofdstedelijk Gewest (BHG) het meeste vreemdelingen. In de periode tussen 2006 en 2007 registreerde men in elk gewest een lichte stijging, waarvan de grootste stijging in het Vlaams Gewest (VG) (ADWA, 2009, pp.13-14). Niet enkel het aantal, maar ook de belangrijkste herkomstlanden van de migranten verschillen van gewest tot gewest. Het BHG en het VG kennen sinds 2003 een sterke toename van Poolse immigranten, terwijl het aantal Franse immigranten vooral toenam in het Waalse Gewest (WG). De Nederlanders zijn sindsdien ook steeds meer vertegenwoordigd in het VG. Opvallend is de daling van het aantal immigranten van Marokkaanse afkomst, die vooral aanwezig zijn in het BHG (Martiniello et al., 2010, p.45). Voor sommige herkomstlanden zoals Thailand, de Filipijnen, Oekraïne, Kazachstan en Wit- Rusland, Rusland, Estland, Finland enzovoort kan gesproken worden van een vervrouwelijking van de immigratie, wat inhoudt dat er steeds meer vrouwen vanuit die landen zich vestigen in België (Martiniello et al., 2010, p.49). Zoals reeds eerder gezegd, is de emigratie uit België lager dan de immigratie naar België, dit betekent dat er sprake is van een migratiesurplus. In 2006 bedroeg dat surplus meer dan personen per jaar. De verhouding tussen emigratie en immigratie in ons land verschilt naargelang de nationaliteit; Duitsers, Fransen en Nederlanders vertonen een goed evenwicht maar Marokkanen, Polen, Roemenen en Turken kennen vooral een toestroom naar België (Martiniello et al., 2010, p.43). Wat betreft werkloosheid en werkgelegenheid, telt de 15

21 Belgische bevolking meer beroepsactieven dan de bevolking met een vreemde nationaliteit of de bevolking geboren in het buitenland. Hierbij zijn de vrouwen van vreemde nationaliteit (buiten EU) het minst actief. De beroepsbevolking in ons land bestaat dus hoofdzakelijk uit Belgen (hier geboren of Belgische nationaliteit verworven) (ADWA, 2009, p.44). De werkloosheid ligt bijgevolg dus hoger bij vreemdelingen dan bij Belgen, waarbij de personen afkomstig van buiten de EU een nog hogere werkloosheidsgraad kennen dan de personen afkomstig van landen binnen de EU en de genaturaliseerden (ADWA, 2009, p.46 ; Martiniello et al., 2010, p.59). Deze gegevens gelden voor heel België, ook al zijn de cijfers per gewest niet volledig gelijk. Ook de beroepsstatuten verschillen naargelang de nationaliteit van de werkende bevolking in België. Personen uit niet- EU- landen zijn overwegend arbeiders en minder vaak bedienden. Statutaire overheidsbanen zijn vooral weggelegd voor de Belgen en in mindere mate EU- onderdanen. Zelfstandigen zijn het meest vertegenwoordigd onder de Belgische beroepsactieven en diegenen uit de EU (ADWA, 2009, pp.50-51). Wat betreft tewerkstelling, blijkt onder de bevolking van Marokkaanse herkomst in België de meerderheid van de mensen in de actieve leeftijd ( jaar) een ongunstige of onzekere situatie te kennen. Uit een enquête blijkt slechts een derde van hen een vast arbeidscontract te bezitten en nog een derde werkloos te zijn. In het BHG is de werkzaamheid bij de Belgische Marokkanen het meest gunstig, terwijl het WG slechter scoort. De werkloosheid blijkt voor deze groep het laagst in het VG. Bij deze ondervraagden die werkzaam waren, waren de meesten bedienden, gevolgd door arbeiders die handenarbeid verrichten. Het aantal zelfstandige was zeer 16

22 laag en de rest waren werklozen, huismoeders of studenten (Saaf et al., 2009, pp.49-51). De Marokkanen die in Marokko geboren zijn, werken vaker in de kleinhandel, doen vaker ambachtelijk werk en handenarbeid. Zij die in België geboren zijn, tellen meer bedienden in zowel de privé- als de overheidssector. Vrouwen zijn in deze groep ook ondervertegenwoordigd bij de beroepsactieven en zijn vaker werkloos. De mannelijke genaturaliseerden van Marokkaanse afkomst, zijn vaker tewerkgesteld dan diegenen die niet genaturaliseerd zijn tot Belg. Bij de vrouwen is dit omgekeerd (Saaf et al., 2009, pp.53-56). Allochtone jongeren In deze masterproef worden allochtone en autochtone jongeren met elkaar vergeleken. Ze worden onderscheiden door de allochtone jongeren te bepalen wanneer ze zelf of één of beide ouders in het buitenland zijn geboren, terwijl de autochtone jeugd zelf, net zoals zijn of haar ouders, in België geboren zijn. We kunnen een onderscheid maken tussen oude en nieuwe immigratiestromen, waarbij tijdens de eerste stroom vooral Italianen en Polen naar ons land kwamen om te werken. Daarnaast zijn de nieuwe immigranten eerder personen afkomstig van landen buiten de EU, voornamelijk Turkije en Marokko (Timmerman et al., 2003, p.1067). De laatste jaren is de proportie van immigranten in de jongerenbevolking van België significant gestegen. De huidige allochtonen in België zijn voornamelijk ook jongeren afkomstig uit landen buiten de EU (Timmerman et al., 2003, p.1069). 17