stadhouders advocaten

Transcriptie

1 stadhouders advocaten PER AANGETEKENDE PST Gemeenteraad Waterland Postbus BA Monnickendam mr..j. Brommer mr. P.S. Fluit mr. D.M. van Cenderen mr. CP. Mesker mr. M.E. Stefels mr. E.A.T.M. Steverink* mr. M.H. Vaandrager* mr. M.J.M. ten Voorde mr. D.J.B. de Wolff Utrecht, 26 november 2012 betreft kenmerk Bibliotheek Waterland/B&W Waterland bezwaarschrift vaststellen Subsidieplafond C / mvs uw kenmerk In mesker@stadhouders.nl Geachte Raad, Namens cliënte, Stichting penbare Bibliotheek Waterland (hierna: de Bibliotheek), bericht ik u als volgt. De Bibliotheek heeft vernomen dat op de openbare vergadering van uw Raad van 1 november 2012 de begroting van 2013 is vastgesteld onder verwijzing naar onder meer artikel 3 van de Algemene Subsidieverordening Waterland 2006 (hierna: Subsidieverordening). Dit betekent dat uw Raad het subsidieplafond 2013 voor het bibliotheekwerk als bedoeld onder in artikel 2 p van de Subsidieverordening en de bezuiniging van op de subsidie Tevens wordt in de Begroting (blz. 6) bevestigd dat uw raad voornemens is per 2014 afscheid te nemen van de Bibliotheek. Tegen het voornemen van uw college om op de subsidie van de Bibliotheek per 2013 te bezuinigen en deze subsidie per 1 januari 2014 te beëindigen, heeft de Bibliotheek bezwaar gemaakt bij brief van 5 oktober De Bibliotheek is in afwachting van de behandeling van dit bezwaarschrift op de hoorzitting van de bezwaarschriftencommissie van uw gemeente. m te voorkomen dat zij in verband met een onherroepelijk vastgesteld subsidieplafond voor 2013 voor voldongen feiten komt te staan, maakt zij hierbij bezwaar tegen de vaststelling van het subsidieplafond. Voor de gronden van het bezwaar verwijst de Bibliotheek naar het bezwaarschrift van 5 oktober 2012 dat u hierbij inclusief de bijlagen aantreft. Deze bezwaren moeten hier herhaald en ingelast worden beschouwd. Postbus SB Utrecht T - 31 (0) KvK

2 Gelet op het bovenstaande de Bibliotheek verzoekt: tot heroverweging van de bestreden beslissing, te worden gehoord voorafgaand aan de beslissing op bezwaar vergoeding van de kosten van deze procedure. Een kopie van dit schrijven heb ik tevens aan uw college verzonden Hoogachtend, 2

3

4 AANGETEKEND EN PER GEWNE PST stadhouders advocaten mr..j. Brommer mr. P.S. Fluit mr. D.M. van Cenderen B&W Gemeente Waterland mr. C.P. Mesker Postbus 1000 mr. M.E. Stefels 1140 BA Monnickendam mr. E.A.T.M. Steverink* mr. M.H. Vaandrager* mr. M.J.M. ten Voorde mr. D.J.B. de Wolff Utrecht, 5 oktober 2012 Betreft: Bezwaarschrift bezuiniging Geachte college, Namens cliënte, Stichting penbare Bibliotheek Waterland (hierna: de Bibliotheek), bericht ik u als volgt. 1. INLEIDING Blijkens uw brief van 20 september 2012 (verzonden 21 september 2012) (bijlage 1) is uw college voornemens om voor het jaar 2013 op de subsidie van de Bibliotheek ,00 te bezuinigen ten opzichte van In 2014 is uw college voornemens de subsidie te verlagen met een bedrag van ,00. De subsidie bedraagt dan ,00. Uw college is van mening dat de bezuinigingen in 2013 kunnen worden gerealiseerd door het aantal openingsuren van de bibliotheekvestigingen Broek in Waterland en Marken terug te brengen tot vijf uur per week en de openingsuren van de vestiging Monnickendam tot vijftien uur per week. Het restant var, het te bezuinigen bedrag zal volgens uw college moeten worden gevonden door minder geld uit te geven aan de aanschaf van collectie en media. mdat de Bibliotheek reeds heeft aangegeven dat deze bezuiniging niet te realiseren is, gaat uw college de raad nu voorstellen om uit de basisbibliotheek te treden. Concreet heeft uw college de raad voorgesteld om de bibliotheek voor 2013 een budgetsubsidie van ,00 te verstrekken en per 1 januari 2014 uit de basisbibliotheek te treden. De subsidie is opgenomen in de gemeentebegroting Uit de concept begroting (blz. 6-7) maakt de Bibliotheek op dat uw college voornemens is de subsidie per 1 januari 2014 te beëindigen. Deze begroting wordt op 1 november 2012 door de raad vastgesteld. Tegen dit voornemen maakt de Bibliotheek bezwaar. Postbus SB Utrecht Madhoudersban 4<< i r >83 JD yrrerhi T - 31 (0) F - Si >.-?0 2<520<Ui KvK

5 2. PLAN VAN BEHANDELING Hierna wordt ingegaan op de bezuiniging per 2013 (4). Daarbij wordt eerst de regeling voor het minimale instapniveau toegelicht (4.1). Vervolgens wordt ingegaan op de strijdigheid met artikel 4:51 Awb (4.2). Daarna op de verplichting op bepaalde wijze te subsidiëren (4.3). Ten tweede wordt ingegaan op de beëindiging van de subsidie per 2014 (5). De strijdigheid met artikel 4:51 Awb (5.1) en de verplichting tot aanbesteding (5.2). Hierna wordt echter eerst ingegaan op het subsidieplafond. 3. SUBSIDIEPLAFND 2013 Uw college legt het bezuinigingsvoornemen aan de gemeenteraad voor. De gemeenteraad zal op basis van dit voornemen het subsidieplafond vaststellen (Concept begroting, blz. 56). Uw college zal de vaststelling van dit subsidieplafond als grondslag opvoeren om de subsidieaanvraag van de Bibliotheek gedeeltelijk te weigeren. Dit volgt uit het systeem van de wet. Verwezen wordt naar artikel 4:25 en 4:35 Awb en artikel 8 Subsidieverordening. Zoals hierna wordt uiteengezet, bestaan er zwaarwegende bezwaren tegen de voorgenomen bezuiniging. Gelet op deze bezwaren, ziet de Bibliotheek zich genoodzaakt ook tegen de vaststelling van het subsidieplafond bezwaar maken. Zij kan in deze situatie geen enkel middel van rechtsbescherming onbenut laten. De Bibliotheek verkiest het om onnodige procedures te vermijden. Als uw college voor de raadsvergadering aangeeft de bezwaren van de Bibliotheek tegen de bezuiniging per 2013 gegrond te verklaren, is een verdere procedure over de bezuiniging van 2013 niet meer noodzakelijk. De Bibliotheek verneemt graag zo spoedig mogelijk van uw college. 4. BEZUINIGING PER Strijdig met instapniveau De stelselvernieuwing In 2001 is door Rijk, provincie en gemeenten beleid gemaakt voor een bibliotheekvernieuwing. Doel van dit beleid is om de functie van de bibliotheek te vernieuwen en te verbreden. Heel concreet gaat het om meer cultuur (culturele netwerken, cultuureducatie, leesbevordering, erfgoed), educatie (een leven lang leren), forum (sociale cohesie, inburgering), lezen (collectiebeleid) en informatie (overheids- en gezondheidsinformatie, kennissamenleving). Daarnaast moet de nieuwe bibliotheek een zo hoog mogelijke digitale dienstverlening bereiken. Wanneer een bibliotheek deze doelstelling haalt, wordt zij gecertificeerd en kan zij als basisbibliotheek deel uitmaken van het netwerk van andere bibliotheken, waardoor zij een hoger aanbod aan diensten kan verlenen. Dit beleid vormt een uitwerking van Hoofdstuk 4 van Wet op het specifiek cultuurbeleid (hierna: Wsc). p grond van artikel 11b Wsc dienen gemeenten te bevorderen dat een door hen bekostigde of in stand gehouden voorziening van bibliotheekwerk deelneemt aan het leenverkeer met andere voorzieningen van bibliotheekwerk en dat netwerken worden gevormd. Het beleid is neergelegd in het Koepelconvenant herstructurering openbare bibliotheekwerk uit 2001 (hierna: Koepelconvenant) 1 en 1 Convenant vormt bijlage 1 bij Ledenbrief VNG van 24 januari

6 de Aanvulling op dit convenant uit 2004 (hierna: Aanvulling) 2 (bijlage 2 en 3). Het Convenant Bibliotheekcharter (hierna: Bibliotheekcharter) 3 (bijlage 4) bouwt op deze afspraken voort. ver de minimale financiële bijdrage van een gemeente aan een basisbibliotheek zijn duidelijke afspraken gemaakt. Dit zogenaamde "instapniveau" is uitgewerkt in de Aanvulling Convenant (blz. 6 en Bijlage 1). Zie ook de begeleidende brief van de VNG van 10 augustus 2004 (blz. 8-9). Het instapniveau is daarna nogmaals expliciet bekrachtigd in de Bibliotheekcharter (blz. 4): "De gemeenten zijn verantwoordelijk voor de kern van de het bibliotheekbestel; de lokale/regionale basisbibliotheken. De gemeenten bekostigen de basisbibliotheek en formuleren welk niveau van dienstverlening in de lokale situatie van de bibliotheken verwacht wordt. Het bestaande instapniveau blijft tenminste gehandhaafd" In de begeleidende brief van 28 januari 2010 wordt het instapniveau als volgt geformuleerd: "De gemeenten als geheel subsidieerden in miljoen netto aan het openbaar bibliotheekwerk. Voor de gemeentelijke subsidiëring geldt tenminste het instapniveau, dat eerder overeengekomen is bij het Koepelconvenant herstructurering openbare bibliotheekwerkwerk plus aanvulling (zie desgewenst VNG-ledenbrieven 02/4 en 04/97): - 11,- subsidie per inwoner per jaar in gemeenten met of minder inwoners. - 12,- subsidie per inwoner per jaar in gemeenten met meer dan en minder dan inwoners. - 15,- subsidie per inwoner per jaar in gemeenten met of meer. p bovenstaande bedragen met prijspeil 2003 kunt u de binnen uw gemeente gebruikelijke index toepassen (ter vergelijking, nominaal accres gemeentefonds 2004/-0,26%, 2005/+1,64%, 2006/+2,95%, ,24%, ,4%, 2009/voorlopig +9,6%). Voorts is dit alles exclusief huisvestingskosten (gemiddeld 20%)." Het behouden van instapniveau als minimaal subsidieniveau is van groot belang. Wanneer een gemeente onder het instapniveau subsidieert, heeft dit immers grote consequenties. Een gemeente kan geen beroep doen op de door het Rijk extra beschikbaar gestelde gelden, de bibliotheek kan geen deel uitmaken van het concept basisbibliotheek of het netwerk van bibliotheken, de certificering van de bibliotheek komt in gevaar en op termijn komt het lidmaatschap van de branchevereniging VB in gevaar. Kortom, de gemeente handelt dan in strijd met artikel 11c Wsc. Dit alles volgt uit de brief van de VNG van 10 augustus 2004 (blz. 9). f zoals de Voorzitter van de VNG het in de brief van 28 januari 2010 omschrijft: "Het instapniveau is een minimum om als bibliotheek te kunnen voldoen aan wettelijke en inhoudelijke eisen. Bibliotheken moeten deelnemen aan netwerken en leenverkeer, zoals de Wsc voorschrijft." De vorming van de Bibliotheek De Bibliotheek is in 2007 ontstaan uit een fusie van verschillende bibliotheek stichtingen. De gemeenten hebben destijds besloten dat de bibliotheek zou deelnemen aan het landelijke vernieuwingsbeleid en zou worden omgevormd tot basisbibliotheek. "Zonder schaalvergroting en efficiencyverbetering zullen, gezien de maatschappelijke ontwikkelingen in het algemeen en de structureel zorgelijke financiële situatie bij de meeste Watehandse gemeenten in het bijzonder, de huidige niet-zelfstandige bibliotheken onder grote druk komen te staan. p termijn zal geen sprake meer kunnen zijn van een voorziening, die de titel bibliotheek nog rechtvaardigt, met als uiterste consequentie het verdwijnen daarvan." Aldus de structuurgroep in het Fusiedocument "Vorming basisbibliotheek in de regio Waterland" vastgesteld op 8 november 2005 (blz. 5). 2 3 Aanvulling vormt bijlage 1 bij Ledenbrief VNG van 10 augustus Charter vormt bijlage bij brief van VNG van 28 januari

7 m dit mogelijk te maken, hebben de gemeenten zich verplicht dat de gemeentelijke subsidie van de Bibliotheek uiterlijk eind 2008 zouden voldoen, of hoger zijn, dan het op de extra rijksmiddelen afgestemde richtlijnniveau. Dit betekende dat de subsidie per 2007 gelijk of hoger zou moeten liggen dan het zogeheten instapniveau van (excl. huisvestingslasten) en uiterlijk eind 2008 zou toe groeien naar het op de extra rijksmiddelen afgestemde richtlijnenniveau. Dit laatste besluit was ook nodig om aanspraak te kunnen maken op de subsidie van het Rijk voor het omvormen van de bibliotheek tot een basisbibliotheek. Het genoemde besluit is door uw gemeenteraad genomen op de raadsvergadering van 18 november 2004 (bijlage 5). Concreet verwijst de Bibliotheek naar de Inleiding (blz. 1), Besluit 72B, besluit 72C (zie in het bijzonder punt 5, 6, 7, 8) en 72D (zie in het bijzonder punt 8 en 9). Zoals ook blijkt uit het besluit heeft uw gemeente zich rekenschap gegeven van de hierboven genoemde gevolgen van het niet financieren op instapniveau (blz. 3). Instapniveau 2013 Het instapniveau bedraagt in (excl. huisvestingslasten) voor een gemeente met minder dan inwoners. 4 Met de bezuiniging van ,00 per 1 januari 2013 komt de subsidie in 2013 op een bedrag van ,00. Hierbij heeft uw college echter verzuimd zich ervan rekenschap te geven dat in dit subsidiebedrag ook de vergoeding van ,00 voor de huisvestinglasten is inbegrepen. Deze huisvestingslasten zijn verspreid over vier panden. Verwezen wordt naar de bijgevoegde bijlage (bijlage 6). De huisvestingslasten hebben echter geen invloed op het (minimale) subsidieniveau. Het instapniveau is altijd exclusief huisvestingskosten berekend. Reden hiervoor is dat de huisvestinglasten per bibliotheek teveel verschillen. Het landelijk gemiddelde ligt op 20%. Verwezen wordt naar de eerder genoemde en geciteerde documenten. De subsidie voor 2013 exclusief huisvestingslasten bedraagt ,00. Uitgaande van het inwonertal van Waterland per 1 januari 2012: (bron: CBS Demografische kerncijfers 2011, blz. 26), cijfers 2012 worden verwacht in december), bedraagt het subsidieniveau dan een bedrag van 12,42 per inwoner. De subsidie zakt per 2013 dus onder het instapniveau. Het minimale instapniveau (op basis van het prijspeil 2013) bedraagt ,00 incl. huisvestingslasten van ,00. Consequenties De gevolgen van de verlaging van de subsidie onder instapniveau zijn aanzienlijk. Uw college doet het voorkomen of de bezuiniging eenvoudig kan worden opgevangen met het inperken van de openingsuren en bezuiniging op aanschaf van collectie en media. Deze maatregelen hebben echter aanzienlijk consequenties. Belangrijkste consequentie is dat voor certificering wordt uitgegaan van minimaal 15 uur per week openstelling per vestiging. De voorgestelde bezuiniging heeft dus tot gevolg dat de certificering van de Bibliotheek in gevaar dreigt te komen. Zoals geschetst, kan de Bibliotheek dan niet meer deelnemen aan het netwerk. Bovendien kan de Bibliotheek haar certificering niet in gevaar brengen, zij verleent immers ook haar diensten aan andere gemeenten. Deze partners mogen geen schade ondervinden van de bezuiniging in Waterland. 4 De berekening van dit instapniveau 2011, 2012, en 2013 komt als volgt tot stand. Accres Gemeentefonds: 2010: 0.5, 2011: 0,5. Vergelijk ook Bijlage 2 bij Rapport Gemeentelijke bezuinigingen op openbaar bibliotheekwerk in opdracht van Sectorinstituut penbare Bibliotheken van 19 mei Accres Gemeentefonds volgens Juni circulaire gemeentefonds: 2012: , 2013:

8 Nog afgezien van de gevaren van verlies van certificering is de bezuiniging op de voorgestelde wijze niet te behalen. De Bibliotheek is als deze bezuiniging doorgang vindt, ook gedwongen te bezuinigen op de back-office kosten. Een dergelijke bezuiniging is echter onmogelijk. De Bibliotheek is (als gevolg van de fusie in 2007) een van de twee meest kosten-efficiënte bibliotheken' van de Provincie Noord- Holland. De back-officekosten zijn minimaal. Bij een bezuiniging op de back-office komt de efficiënte ondersteuning van de medewerkers (merendeel vrijwilligers) op de vestigingen in Waterland direct in gevaar. Het backoffice voorziet namelijk in de aankoop van (digitale) collecties, schoolcontacten, iet, programmering van bijv. de (kinder)boekenweek, ledenadministratie etc. Dit alles voor een bijdrage van 7,13 per inwoner in Daarnaast hebben de andere gemeenten aangegeven niet in te stemmen met een bezuiniging op het backoffice. Verwezen wordt naar het portefeuillehoudersoverleg van 27 september Dit alles klemt temeer, omdat de Bibliotheek zich sinds 2007 heeft ingespannen om zich op te werken als Basisbibliotheek. Zij is er op basis van het besluit van uw gemeente in 2004 vanuit gegaan dat het een lange termijn doel betrof dat op korte termijn niet in gevaar zou worden gebracht. j 4.2. Strijdig met artikel 4:51 Awb Het subsidierechtelijke kader wordt gevormd door de Algemene wet bestuursrecht (hierna: Awb) en de Algemene subsidieverordening Waterland 2006 (hierna: Subsidieverordening). De subsidie die de Bibliotheek ontvangt moet worden aangemerkt als een budgetsubsidie in de zin van artikel 1 onder i Subsidieverordening. De Bibliotheek ontvangt deze subsidie al vele jaren (in ieder geval meer dan drie jaar). Dit betekent dat dit besluit een wijziging of beëindiging van de subsidie voor een nieuw tijdvak in de zin van artikel 4:51 Awb is en onder meer moet worden getoetst aan de criteria van deze bepaling. Ingevolge artikel 4:51 Awb moet in de eerste plaats sprake zijn van veranderde omstandigheden of gewijzigde inzichten die zich verzetten tegen ongewijzigde voortzetting. Bezuinigingen kunnen in de regel als een verandering/wijziging van omstandigheden worden aangemerkt die een gehele of gedeeltelijke weigering voor een subsidie rechtvaardigen. De rechter toetst maar heel terughoudend of echt sprake is van de noodzaak tot bezuinigingen. Volgens vaste jurisprudentie is een beroep op de financiële noodzaak tot bezuinigen voldoende (vergelijk: AbRvS 31 juli 2002, AB 2003/136). j In casu gaat deze algemene regel niet op. Uw college beroept zich op de noodzaak tot bezuinigen vanwege de teruglopende inkomsten uit het gemeentefonds. Met deze teruglopende inkomsten houden de afspraken over het instapniveau echter al rekening. Het instapniveau loopt parallel terug met het gemeentefonds (zie hierboven: 4.1). De noodzaak tot bezuinigen is dus niet aan te merken als veranderde omstandigheden die zich verzetten tegen ongewijzigde voortzetting. Ingevolge artikel 4:51 Awb moet in de tweede plaats sprake zijn van een redelijke termijn. f de termijn redelijk is, moet naar alle omstandigheden van het geval worden beoordeeld. Als uitgangspunt geldt: vooral wanneer de bezuinigen nopen tot het opzeggen van verplichtingen jegens derden, zoals het ontslaan van professioneel personeel of afzeggingen in de programmering, moet een langere termijn in acht worden genomen. Deze verplichtingen moeten op zorgvuldige wijze kunnen worden afgewikkeld. In casu is de termijn onredelijk kort. De Bibliotheek heeft pas in december zekerheid over de omvang van de subsidie per 1 januari Er zijn geen eerdere duidelijke aankondigingen gedaan. In de begroting is sprake van bezuiniging van Er was echter geen duidelijkheid hoe deze begroting zou worden uitgevoerd. Deze duidelijkheid geeft uw college pas nu. Bovendien kan de Bibliotheek deze bezuiniging op deze korte termijn niet opvangen. Verwezen wordt naar de hierboven 5

9 geschetste verstrekkende consequenties van de bezuiniging. De Bibliotheek heeft haar verplichtingen jegens de andere gemeenten en kan deze verplichtingen niet op deze korte termijn zorgvuldig afwikkelen Geen inmenging in wijze van bezuinigen Uw college doet in uw aankondiging concrete voorstellen over de wijze waarop de bezuiniging moet worden doorgevoerd: gedeeltelijke sluiting van vestigingen en minder geld uitgeven aan de aanschaf van collectie en media. In de concept Begroting 2013 spreekt uw college van andere maatregelen (blz. 63): "bestemd voor 5 openingsuren in Broek in Waterland en Marken, 15 openingsuren in Monnickendam en de onbemenste vestiging in llpendam". j De Bibliotheek stelt voorop dat zij zelf zal bezien hoe zij de bezuiniging uitvoert. Met gedeeltelijke sluiting van de vestigingen en de verminderde aanschaf collectie komt zij zoals gezegd niet uit. Zij zal mogelijk andere keuzes maken dan uw college voorstelt. De Bibliotheek zal bijvoorbeeld kiezen voor de sluiting van de vestigingen Broek in Waterland en Marken. f de transportfrequentie terugbrengen van twee keer in de week naar één keer in de week en geen voorzieningen treffen voor onderhoud en vervanging. De bibliotheek heeft ook rekening te houden met de wensen van andere subsidiepartners. Zoals gezegd, achten zij een bezuiniging op het backoffice niet op zijn plaats. Wanneer uw college er de voorkeur aangeeft om de subsidie per 2014 te beëindigen, zal de Bibliotheek in ieder geval aan de wensen van de andere gemeenten voorrang bieden. De Bibliotheek heeft als subsidieontvanger binnen het kader van de subsidieverplichtingen zoals opgenomen in de aanvraag, ook de vrijheid om invulling te geven aan de bezuiniging. Dit is het uitgangspunt van het subsidierecht (Afdeling Awb). Deze vrijheid heeft de Bibliotheek zeker als uw college ervoor kiest het instapniveau los te laten. 4.5 Conclusie J De Bibliotheek concludeert dat het voorgenomen besluit in de eerste plaats in strijd is met de wet (artikel 11b Wsc). Nu het besluit op geen enkele wijze rekenschap geeft van haar eigen eerdere beleid of de belangen van de andere gemeenten bij het behoud van de Bibliotheek als basisbibliotheek, getuigt het besluit daarnaast niet van een evenredige belangenafweging. Het besluit is daarmee in strijd met artikel 3:4 Awb. De Bibliotheek mocht op basis van de besluiten in 2004 er bovendien op vertrouwen dat uw college het instapniveau zou handhaven, daarom is het besluit in strijd met het vertrouwensbeginsel. Nu in het gehele besluit op geen enkele wijze rekening wordt gehouden met het instapniveau en de huisvestinglasten is het besluit onzorgvuldig voorbereid en ondeugdelijk gemotiveerd. Het besluit is daarmee in strijd met artikel 3:2 Awb en 3:46 Awb. Voor de goede orde merkt de Bibliotheek tot slot nog op dat uw college voor het instellen van de basisbibliotheek sinds 2008 een bedrag van als zogenaamde integratie-uitkering van CW ontvangt. De gemeente ontvangt dit bedrag onder de voorwaarde dat zij de bibliotheek in stand houdt en de bibliotheek op instapniveau subsidieert, zo blijkt uit de genoemde raadsbesluiten. Het voorgenomen besluit staat op gespannen voet met deze subsidievoorwaarde. Het besluit is daarnaast in strijd met artikel 4:51 Awb. Er is geen sprake van een veranderde omstandigheden of gewijzigde inzichten die zich verzetten tegen ongewijzigde voortzetting. Bovendien is de redelijke termijn niet in acht genomen. 6

10 Het besluit is tot slot in strijd met het uitgangspunt van het subsidierecht (Afdeling Awb) nu uw college een bepaalde wijze van bezuinigen oplegt. 5. BEINDIGING SUBSIDIE PER Strijd met artikel 4:51 Awb Zoals opgemerkt, moet uw college bij een bezuiniging de vereisten van artikel 4:51 Awb in acht nemen. Gewijzigde inzichten/omstandigheden Het besluit is in strijd met het eerste vereiste van artikel 4:51 Awb. De noodzaak tot bezuinigen is ook niet aan te merken als veranderde omstandigheden die zich verzetten tegen ongewijzigde voortzetting. De Bibliotheek verwijst naar hetgeen zij hierboven (onder 4.2) heeft opgemerkt Redelijke termijn Bij een beëindiging van de subsidie per 1 januari 2014 wordt daarnaast geen redelijke termijn in de zin van artikel 4:51 Awb in acht genomen. Een jaar mag lang lijken, maar is in dit geval onvoldoende. De Bibliotheek heeft een complexe bezuiniging uit te voeren. De bezuiniging mag immers de certificering van de Bibliotheek als basisbibliotheek niet in gevaar brengen. Daarmee zou de bezuiniging namelijk ook de dienstverlening in de andere gemeenten schaden. m dezelfde reden kan niet op de backoffice worden bezuinigd. Hoe dit ook zij, als de Bibliotheek de bezuiniging zou uitvoeren, zijn in ieder geval de volgende maatregelen noodzakelijk: de Bibliotheek moet in de front-office 2,06 FTE) en de backoffice personeel (1,24 FTE ) ontslaan; contracten met ICT, boeken en andere leveranciers beëindigen; bibliotheekpand Monnickendam, iet, inventaris/ collectie versneld afschrijven. Vanzelfsprekend leiden deze maatregelen op deze korte termijn tot aanzienlijke frictiekosten. De Bibliotheek beraamt de totale frictiekosten op De frictiekosten bedragen dus een veelvoud van de beoogde bezuiniging. Met een afbouw termijn van drie of vier jaar zouden de frictiekosten aanzienlijk lager zijn. Desgewenst kan de Bibliotheek een nadere onderbouwing van de genoemde kosten overleggen. Garanties frictiekosten In beginsel kent een gemeente niet de plicht garanties te verstrekken voor de frictiekosten die voortvloeien uit de beëindiging van de subsidie. Dit is echter anders als de subsidieverstrekker invloed heeft gehad op de aanstelling van het personeel en daarmee de verantwoordelijkheid heeft gedragen voor de wachtgeldverplichtingen (vergelijk: AbRvS 26 februari 2003, AB 2003, 172, m.nt NV). De Bibliotheek is van mening dat uw college deze verantwoordelijkheid kent. Met de fusie van 2007 en het vernieuwingsbeleid heeft uw college bewust gekozen voor een meer uitgebreide Bibliotheek en ruimere aanstelling van personeel. Daarmee kent uw college nu ook een verantwoordelijkheid voor het ontstaan van deze frictiekosten. Deze verantwoordelijkheid zal zich op zijn minst moeten weerspiegelen in een langere termijn om te bezuinigen. Afbouwregeling Uw college heeft aan de Bibliotheek en de andere gemeenten ook concrete toezeggingen gedaan (of in ieder geval verwachtingen gewekt) dat uw gemeente de subsidie bij beëindiging over een langere termijn zou gaan afbouwen. Na de fusie hebben de gemeenten erkent dat de samenwerking geformaliseerd moest worden, met een samenwerkingsovereenkomst. Deze samenwerkingsovereenkomst is opgesteld. Zij maakte 7

11 onderdeel uit van de visie voor de toekomst van het bibliotheekwerk die de Bibliotheek op verzoek van de gemeente heeft opgesteld: het Quo Vadis Bibliotheek Waterland van april 2011 (bijlage 7). In artikel 7.3 van deze Samenwerkingsovereenkomst is ook een regeling voor de afbouw van de subsidie neergelegd. "Indien een van de gemeenten de samenwerkingsovereenkomst opzegt, zal een afbouwregeling van kracht worden. De afbouw van de subsidie geschiedt over een periode van drie jaar en met de volgende percentages 75% van de subsidie in het eerst jaar, 50% in het tweede jaar en 25% in het derde jaar. Dit zou kunnen leiden tot evenredige vermindering van producten en diensten." De Bibliotheek beschikt niet over een ondertekende versie. Uw college heeft destijds echter wel bevestigd dat de zij akkoord is gegaan met de samenwerkingsovereenkomst. Uw wethouder heeft bovendien in het portefeuilleoverleg van 30 mei 2011 expliciet benadrukt dat de gemeente in ieder geval garant staat voor de subsidiering van het gemeenschappelijke backoffice (bijlage 8). Kortom, De Bibliotheek en de andere gemeenten moeten erop kunnen vertrouwen dat uw college deze afbouwregeling in acht neemt en de subsidie (in ieder geval voor zover die de backoffice betreft) over een periode van drie jaar afbouwt. j 5.2 Verplicht tot aanbesteding De Bibliotheek merkt tot slot op dat voor zover uw college voornemens is het bibliotheekwerk voor de toekomst uit te besteden aan een andere bibliotheek of dienstverlener, uw college verplicht is een aanbestedingsprocedure te starten en de Bibliotheek daarvoor ook uit te nodigen. Het uitbesteden van bibliotheekwerk is namelijk een aanbestedingsplichtige opdracht. Bibliotheekwerk is aan te merken als een overheidsopdracht voor diensten in de zin van artikel 1 lid 2 sub d van Richtlijn 2004/18/EG en artikel 1 onder j van Besluit aanbestedingsregels voor overheidsopdrachten (BA). mdat uw college het bibliotheekwerk voor meerdere jaren gaat uitbesteden zal de waarde van deze opdracht het drempelbedrag van van artikel 7 Richtlijn 2004/18/EG en artikel 7 BA in ieder geval overstijgen. Voor de goede orde wijst de Bibliotheek er nog op dat bij beëindiging van de subsidie de Bibliotheek de ruimtes leeg zal opleveren. De Bibliotheek is immers eigenaar van de collectie en de inventaris. Dit is een belangrijk punt om rekening mee te houden bij de aanbesteding. J 5.4 Conclusie Het besluit tot bezuinigen per 1 januari 2014 is in strijd met artikel 4:51 Awb. Er is geen sprake van een veranderde omstandigheden of gewijzigde inzichten die zich verzetten tegen ongewijzigde voortzetting. Bovendien is de redelijke termijn niet in acht genomen. Er wordt geen rekening gehouden met de frictiekosten, terwijl de gemeente verantwoordelijk is voor het ontstaan van deze frictiekosten. Bovendien zijn concrete toezeggingen gedaan (of althans verwachtingen gewekt) over een afbouwtermijn. mdat het besluit geen acht slaat op de toegezegde afbouwtermijn is het besluit onzorgvuldig voorbereid en in strijd met artikel 3:2 Awb en het vertrouwensbeginsel. Tot slot moet uw college er zich rekenschap van geven dat uitbesteding van het bibliotheekwerk aanbestedingsplichtig is. De Bibliotheek ziet graag een uitnodiging tegemoet. 8

12 6. CNCLUSIE Gelet op het bovenstaande verzoekt de Bibliotheek tot: heroverweging van de bestreden beslissing; te worden gehoord voorafgaande aan de beslissing op bezwaar; vergoeding van de kosten van deze procedure. Hoogachtend, CP. Mesker 9

13

14

15 INGEKMEN 1 4 SEP, 2012 Gemeen te^fhi: e r l a n d Datum Kenmerk Befmndcld door Doorkkstmmmer VERZNDEN i 1 SEP, september 2012, inl /^/^.ö2/ <>0 J Lindy Pos-Wolhoff (0299) A r Stichting penbare Bibliotheek Waterland Waterlandlaan MP PURMEREND Vmbmfim : 29 maart 2012 Utv kewntrk In uw antwoord graag datum en kenmerk vermelden. ndenverp: subsidieverlening 2013 Geacht bestuur, p 29 maart 2012 diende u een aanvraag voor een budgetsubsidie in. De subsidie is bestemd voor de exploitatie van vier bibliotheekvestigingen in de gemeente Waterland. Bezuinigingen De gemeente Waterland staat voor de opgave om de komende jaren de uitgaven fors te verlagen. De gemeente is namelijk verplicht om een sluitende begroting te hébben en ziet zich geconfronteerd met teruglopende inkomsten van het Rijk. Voor het jaar 2013 zien \vij ons helaas genoodzaakt op de subsidie voor uw instelling ,00 te bezuinigen ten opzichte van het subsidiebedrag voor In 2014 zal de subsidie verder verlaagd worden met een bedrag van ,00. De subsidie wordt dan ,00. Wij zijn van mening dat u de bezuiniging in 2013 kunt realiseren door het aantal openingsuren van de bibliotheekvestigingen in Broek in Waterland en Marken terug te brengen naar vijf uur per week en die in Monnickendam tot vijftien uur per week. Het restant van het te bezuinigen bedrag zal gevonden moeten worden door minder geld uit te geven aan de aanschaf van collectie en media. Dit is ook met u besproken. U heeft tijdens de gesprekken die met u hebben plaatsgevonden aangegeven dat u de bezuiniging die de gemeente voorstaat niet kunt realiseren. m die reden kunnen wij niet anders dan de raad voorstellén om uit de basisbibliotheek te treden. Als de raad hiertoe besluit treden wij over de gevolgen met u in overleg.. Voorstel aan de raad Wij hebben de gemeenteraad voorgesteld om u voor 2013 een budgetsubsidie te verlenen van ,00 en uit de basisbibliotheek te treden. Subsidiebeschikking De subsidie is opgenomen in de concept gemeentebegroting Deze begroting wordt op 1 november 2012 door de gemeenteraad vastgesteld. Na de besluitvorming door de raad ontvangt u van ons een subsidiebeschikking. Vragen Heeft u nog vragen? Neemt u dan gerust contact op met mevrouw Lindy Pos, telefoonnummer (0299) Met vriendelijke groet, burgemeester en wethouders, D. Broere L.M.B.C. Wagenaar-Kroon algemeen directeur/gemeentesecretaris burgemeester Postbus BA Monnickendam Beioekadres Picrcbaan 3 Monnickendam T F E. gcmccntc@watcrland.nl W. Rabobank BNG v» n 1

16

17

18 Brief aan de leden T.a.v. burgemeester en wethouders iiinhpiiii front-office tel. SEZ (070) onderwerp herstructurering openbaar bibliotheekwerk (05) ona kenmerk SEZ/C/ Lbr. 02/4 bijlage{n} 5 datum 24 januari 2002 Samenvatting In deze ledenbrief wordt, in vervolg op eerdere ledenbrieven, ingegaan op de herstructurering van het openbaar bibliotheekwerk. Allereerst besteden wij aandacht aan de ondertekening van het koepelconvenant op 20 december Tevens worden de redenen vermeld waarom de VNG in eerste instantie het convenant niet wenste te ondertekenen. Verder komen aan bod: de rollen die de verschillende overheden dienen te vervullen in het proces, de financiële gevolgen die de herstructurering meebrengt en de door staatssecretaris Van der Ploeg van nderwijs, Cultuur en Wetenschappen (CenW) thans beschikbaar gestelde middelen voor de gemeenten met minder dan inwoners. Tot slot wordt aandacht besteed aan de Stuurgroep Bibliotheken, de implementatie van de herstructurering, het kwaliteitssysteem en de benchmarking. VNG Extra exemplar en van deze brief zi n Ie besteuen via bovengenoemd telefoonnummer tegen vergoeding van 0,45 per pagina. Kopiöran t b v intern gebruik door leden VNG is toegestaan

19 Aan de leden front-office tel. uw kenmerk bijlage(n) (070) nderwerp ons kenmerk datum herstructurering openbaar SEZ/C/ januari 2002 bibliotheekwerk Lbr. 02/4 In vervolg op het advies pen poort tot kennis dat op 12 april 2000 door de stuurgroep-meijer aan staatssecretaris Van der Ploeg van nderwijs, Cultuur en Wetenschappen (CenW) is aangeboden, informeren wij u over de actuele ontwikkelingen in de herstructurering van het openbaar bibliotheekwerk. Dit geschiedt in vervolg op de ledenbrieven van 2 oktober 2000 (kenmerk SEZ/C/ , nummer Lbr. 00/141) en 16 maart 2001 (kenmerk SEZ/C/ , nummer Lbr. 01/16) die na raadpleging van gemeenten tot stand zijn gekomen. Wij besteden aandacht aan deze zaken: 1. Het koepelconvenant herstructurering bibliotheekwerk, dat op 20 december jl. is ondertekend door de staatssecretaris, het IP en de VNG; 2. De rolverdeling tussen de verschillende overheden; 3. Het rapport pen poort tot kennis, raming van de financiële gevolgen van de herstructurering van het openbaar bibliotheekwerk (I BV, 3 juli 2001); 4. Het budget van ƒ 12,2 miljoen dat gedurende de periode jaarlijks door de staatssecretaris beschikbaar wordt gesteld, met name voor directievoering en financiële administratie van de basisbibliotheken in gemeenten met minder dan inwoners; 5. De landelijke Stuurgroep Bibliotheken en implementatie; 6. Certificering en benchmarking. 1. Koepelconvenant Voo rgesch iedenis p 3 april 2001 is het koepelconvenant besproken in bestuurlijk overleg tussen de staatssecretaris, het

20 IP en de VNG. Vervolgens is de tekst op 23 augustus geaccordeerd door het bestuur van de VNG. De drie partijen spraken af dat de ondertekening van het convenant op 8 november zou plaatsvinden. Uiteindelijk is dit 20 december geworden. Het convenant geldt in eerste instantie voor de periode van U treft de definitieve tekst van het koepelconvenant met bijbehorende toelichting aan als bijlage 1. In het koepelconvenant wordt het advies van de stuurgroep-meijer uitgewerkt. Het koepelconvenant start met de uitgangspunten en de voorgeschiedenis, waarna een overeenkomst wordt geformuleerd over het veranderingsproces en de rol die provincies, gemeenten en het Rijk daarbij zouden moeten spelen. De VNG meende begin november het convenant toch vooralsnog niet te ondertekenen. Aan dat besluit lagen vier redenen ten grondslag: a. nduidelijkheid over de beschikbare extra financiën op de lange termijn; b. Geen instemming met de zogeheten 11-miljoenregeling voor de korte termijn; c. Groeiende onduidelijkheid in de taakverdeling tussen provincies en gemeenten; d. Toenemende twijfel over certificering en benchmarking. De uitwerking en argumentatie bij deze vier punten treft u aan in bijlage 2. Na het besluit tot het niet-ondertekenen van het convenant zijn vervolgens tussen CenW, het IP en de VNG vervolgonderhandelingen gestart die hebben geleid tot twee aanvullende notities over de rolverdeling tussen de overheden en de 11-miljoenregeling (momenteel gaat het over een bedrag van of ƒ 12,2 miljoen), die aan de toelichting bij het koepelconvenant zijn toegevoegd. De integrale tekst van deze notities zijn opgenomen in de bijlage. Aangaande de certificering en benchmarking ziet de staatssecretaris vooralsnog af van een systeem dat dwingend zal worden opgelegd. Voor de langetermijnfinanciering zijn ook tijdens de tweede onderhandelingsronde geen concrete bedragen beschikbaar gesteld. Wel heeft de staatssecretaris tijdens het afsluitend bestuurlijk overleg van 3 december de toezegging gedaan zich intensief in te zetten om de herstructurering openbaar bibliotheekwerk en de daarvoor benodigde langetermijnfinanciering hogerop de politieke agenda te krijgen. Het bestuurlijk overleg heeft uiteindelijk geresulteerd in het besluit om toch tot ondertekening van het koepelconvenant over te gaan. De VNG heeft haar vraagtekens bij de langetermijnfinanciering ook geuit in een brief aan de Kamer (kenmerk SEZ/C/ ). Tijdens de begrotingsbehandeling op 3 december meldde de staatssecretaris de ophanden zijnde herstructurering. Hij deelde de Kamer mee dat voor een goede onderwerp herstructurering openbaar bibliotheekwerk Datum 24 januari /08