Nederlandse taal en cultuur. Nederlandse literatuur Communicatiestudies Taal en ontwikkeling Taalstructuur en taalvariatie.

Transcriptie

1 Nederlandse taal en cultuur Nederlandse literatuur Communicatiestudies Taal en ontwikkeling Taalstructuur en taalvariatie Studiegids master

2

3 Jaarrooster

4

5 Inhoudsopgave 1. Inleiding Het Utrechtse onderwijssysteem Doelstelling en eindtermen Toelatingsprocedure Vrijstellingen Studeren in het buitenland Studiebegeleiding Examen Exameneisen Aanvraagprocedure De rol van de Examencommissie in bijzondere gevallen Fraude Regeling Met lof Regeling onvrijwillig tentamen- en collegeverzuim Regeling goedkeuring externe examenonderdelen Afrondingstabel eindbeoordelingen Deel II Informatie over het masterprogramma Communicatiestudies Onderwijsprogramma Algemene beschrijving Themavelden binnen de master Eindtermen Programmaopbouw: je eigen masterplan Masterwerkstuk Stage Toekomstperspectieven Medewerkers Shortlist cursusaanbod Deel III Informatie over het masterprogramma Nederlandse literatuur Onderwijsprogramma Algemene beschrijving Eindtermen Programmaopbouw Eindwerkstuk Stage Toekomstperspectieven Medewerkers Shortlist Cursusaanbod Deel IV Informatie over het masterprogramma Taal en ontwikkeling Onderwijsprogramma Algemene beschrijving Eindtermen Programmaopbouw Algemene opzet van het programma Cursorisch gedeelte Afstudeerproject Scriptie Stage Toekomstperspectieven De kern Nederlands als Tweede Taal Medewerkers Shortlist cursusaanbod Deel V Informatie over het masterprogramma Taalstructuur en taalvariatie Onderwijsprogramma Algemene beschrijving Eindtermen Programmaopbouw Scriptie

6 1.5 Stage Toekomstperspectieven Medewerkers Shortlist cursusaanbod Deel VI Huishoudelijke informatie van de masteropleiding Plaats binnen faculteit en instituut Secretariaat, commissies, afdelingen Commissies Secretariaat Studieadvisering StudiePunt Letteren Studenten Service Centrum Roosters en tentamenuitslagen Postmappen adres voor studenten Computerfaciliteiten voor studenten / CIM Het U-blad Bibliotheek en foto-archief Foto-archief Middelnederlandse letterkunde Wetenschapswinkel Letteren Studentenorganisaties en -bladen van de opleiding Awater, studievereniging van Utrechtse neerlandici Awaters Transvormer Studenten Platform Awater (SpA) Vooys. Tijdschrift voor Letteren Nedwerk, alumnivereniging van Utrechtse neerlandici

7 1. Inleiding Deze studiegids bevat informatie over de professionele eenjarige masteropleiding Nederlandse taal en cultuur, die vier programma s bevat: Nederlandse literatuur Communicatiestudies Taal en ontwikkeling Taalstructuur en taalvariatie Er is hier informatie opgenomen over de programmaopbouw, de eindtermen en shortlisten van de cursussen die deel uitmaken van deze vier programma s. De cursusbeschrijvingen zelf kunnen geraadpleegd worden in OSIRIS Online, in de universitaire onderwijscatalogus ( en in de cursuskrant ( Verder is in deze gids informatie te vinden over het afsluitende examen waarmee het masterdiploma Nederlandse taal en cultuur wordt verworven. Tot slot is ook huishoudelijke informatie te vinden over het onderwijsinstituut Nederlands en die delen van de faculteit die relevant zijn voor de studenten die deze masteropleiding volgen. Het Opleidingsstatuut van de Faculteit der Letteren is een aanvulling op deze studiegids. In het statuut staan de algemene universitaire en facultaire regelingen beschreven, inclusief de rechten en de plichten van zowel de studenten als de Universiteit Utrecht. Het Opleidingsstatuut is te raadplegen via StudiePunt Letteren Online ( Studenten met een bachelordiploma Nederlandse taal en cultuur hebben meer mogelijkheden dan het behalen van het masterdiploma Nederlandse taal en cultuur op basis van de hier beschreven programma s. Zij kunnen zich aanmelden voor het tweejarige educatieve masterprogramma, dat voorbereidt op het eerstegraads leraarschap, voor de tweejarige researchmasters Nederlandse taal en literatuur en Linguistics en tot andere eenjarige facultaire masterprogramma s, mits voldaan is aan de ingangseisen. Zie voor een volledig overzicht van de masterprogramma s binnen de Faculteit Letteren de facultaire homepage: 2. Het Utrechtse onderwijssysteem Binnen het bachelor-mastersysteem bestaat een complete academische opleiding uit twee fasen: de bachelorfase en de masterfase. Bacheloropleidingen duren drie jaar, de lengte van de masters varieert. Er zijn eenjarige masters en tweejarige research- en educatieve masters. In de masterfase specialiseert een student zich in wetenschapsbeoefening of beroepsuitoefening op academisch niveau. Voor elk masterprogramma geldt een toelatingsprocedure, maar elke student met een Utrechts bachelordiploma krijgt de garantie in te kunnen stromen in tenminste één van de Utrechtse masters. Afronding van een masterprogramma leidt tot het behalen van een masterdiploma. Toelating tot een masterprogramma loopt via de toelatingscommissie van de betreffende masteropleiding (zie paragraaf 4). 3. Doelstelling en eindtermen Met de opleiding Nederlandse taal en cultuur wordt beoogd: - gespecialiseerde kennis, vaardigheid en inzicht op het gebied van Nederlandse taal en cultuur bij te brengen; - voor te bereiden op de beroepsuitoefening op het gebied van de Nederlandse taal en cultuur; - voor te bereiden op de opleiding tot onderzoeker op het gebied van de Nederlandse taalkunde, letterkunde en taalbeheersing. Deze algemene doelstelling wordt door de vier masterprogramma s binnen de opleiding op verschillende wijzen geconcretiseerd. Een beschrijving van de eindtermen is daarom te vinden bij de beschrijvingen van de afzonderlijke programma s. 7

8 4. Toelatingsprocedure Om toegelaten te worden tot een masterprogramma moet voldaan worden aan een aantal algemene voorwaarden. Je hebt een relevante wetenschappelijke bacheloropleiding afgerond die op het masterprogramma voorbereidt. Je hebt voldoende luister-, lees- en spreekvaardigheid in de taal waarin het onderwijs wordt gegeven (Nederlands of Engels). Je kunt je ambitie en motivatie aantonen. Je hebt je aangemeld bij het onderwijsinstituut van het masterprogramma. Dit geldt voor studenten met een Nederlandse vooropleiding. Je moet voldoen aan de vooropleidingseisen vermeld in de onderwijs- en examenregeling van de opleiding. Deze regelingen zijn in te zien bij de faculteit die het masterprogramma aanbiedt. Studenten die aan de ingangseisen voor een bepaald masterprogramma voldoen, kunnen zich voor het programma aanmelden. Studenten met een Nederlandse vooropleiding moeten zich aanmelden bij het Studiepunt Letteren, Drift 8. Nederlandstalige studenten met een buitenlandse vooropleiding melden zich aan bij het Admissions Office van de Universiteit Utrecht, onderdeel van het Studenten Service Centrum. De masterprogramma's kennen twee startmomenten per jaar: september en februari. De deadlines voor de aanmelding zijn: 15 april 2004: voor masterprogramma's die op 1 september 2004 starten; 15 oktober 2004: voor masterprogramma's die op 1 februari 2005 starten. Voor verdere informatie en het downloaden van het aanmeldingsformulier zie: De toelatingscommissie voor de masteropleiding Nederlandse taal en cultuur bestaat uit: Prof.dr. P.W.M. Wackers, directeur OWI Nederlands Dr. F.R.W. Stolk, secretaris Examencommissie. Mw. Drs. D.M.B. Luykx, studieadviseur en adviserend lid. Nadere informatie over de inhoud van de masterprogramma s is te verkrijgen bij de Mastercoördinatoren: - Nederlandse literatuur: mw. Dr. D.E. van der Poel, Dieuwke.vanderPoel@let.uu.nl - Communicatiestudies: Prof. dr. T.J.M. Sanders, Ted.Sanders@let.uu.nl - Taal en ontwikkeling: mw. Dr. J.M. Nortier, Jacomine.Nortier@let.uu.nl - Taalstructuur en taalvariatie: Dr. E.G. Ruys, Eddy.Ruys@let.uu.nl 5. Vrijstellingen Studenten kunnen bij de Examencommissie een verzoek indienen tot vrijstelling van een onderdeel van het programma, als zij elders een qua inhoud en niveau overeenkomstig onderdeel van een universitaire of hogere beroepsopleiding hebben voltooid. Een verzoek tot vrijstelling kan eveneens worden overwogen als studenten door werk- c.q. beroepservaring aantoonbaar over voldoende kennis en vaardigheden beschikken met betrekking tot het desbetreffende onderdeel. In de regel zullen deze overwegingen bij het vaststellen van het masterplan reeds in beschouwing zijn genomen en in het eigen masterplan zijn opgenomen. 6. Studeren in het buitenland Het is mogelijk een gedeelte van de master aan een andere Nederlandse of buitenlandse universiteit te volgen. Dat kunnen cursorische onderdelen zijn of een deel van het masterproject, bijvoorbeeld de stage in het buitenland. Om een master aan de Universiteit Utrecht af te kunnen sluiten, moet een substantiëel deel ervan aan de Universiteit Utrecht worden afgelegd. Bovendien moet het masterwerkstuk (mede) door een docent aan deze instelling worden begeleid. Is een 8

9 studieperiode in het buitenland een vast onderdeel van het masterprogramma, neem dan contact op met de coördinator van het betreffende programma. Studeren in het buitenland vergt een lange voorbereidingstijd. Het is daarom belangrijk om in een vroeg stadium naar de financiële en inhoudelijke aspecten te informeren. Er zijn op facultair en universitair niveau verschillende beursmogelijkheden en er wordt met veel universitaire instellingen zowel binnen als buiten Europa samengewerkt. Uitgebreide informatie over studeren in het buitenland, de verschillende uitwisselingsprogramma s, beursmogelijkheden, en aanmeldingsprocedures kunnen opgevraagd worden bij het facultaire International Office op Drift 8. Informatie is ook te vinden op Voor de uitwisselingsprogramma's op universitair niveau en beurzen via culturele akkoorden met andere landen kan het beste de brochure Studeren in het buitenland geraadpleegd worden. Deze brochure is verkrijgbaar bij het StudiePunt Letteren en het International Office of bij Bureau Buitenland in het Bestuursgebouw, Heidelberglaan 8 (Uithof) tel Bij Bureau Buitenland is eveneens nadere informatie te verkrijgen over aanmeldingen selectieprocedures voor deze uitwisselingsprogramma's. Ook liggen daar studiegidsen van buitenlandse universiteiten en studentverslagen over buitenlandstudie ter inzage. Coördinator International Office Faculteit der Letteren Marlies Bussemaker Drift 8, kamer BS Utrecht tel.: (030) inloopspreekuur: dinsdag uur en donderdag uur. afspraken: via het StudiePunt Letteren, tel.: (030) international.office@let.uu.nl internet: Bureau Buitenland Universiteit Utrecht Bestuursgebouw, Heidelberglaan 8, kamer inloopspreekuur: werkdagen van uur afspraken: via secretariaat (tussen uur) tel.: (030) welcome@bb.uu.nl internet: (doorklikken naar uitwisselingsprogramma s) 7. Studiebegeleiding Als studenten begeleiding nodig hebben, kunnen zij terecht bij de studieadviseur of hun tutor. De studieadviseur Bij de studieadviseur kunnen studenten terecht indien zij problemen hebben die invloed hebben op het verloop van hun studie, zoals persoonlijke problemen, ziekte, motivatieproblemen, studievaardigheidsproblemen, studievertraging of problemen met medewerkers van de opleiding. Als onafhankelijk functionaris en vertrouwenspersoon kan de studieadviseur in deze gevallen bemiddelen. Als studenten door ziekte of andere persoonlijke omstandigheden vertraging oplopen of als dit dreigt te gebeuren, dienen zij dit zo snel mogelijk aan de studieadviseur te melden. Zie voor meer informatie deel VI, par. 3 De tutor Tijdens de toelatingsprocedure voor een masterprogramma of direct daarna wordt met studenten overlegd over de invulling die zij zelf aan hun studie willen geven. Daarbij wordt hun individuele programma al grotendeels vastgesteld. Indien zij weten op welk terrein zij hun afstudeeropdracht willen maken, wordt hen een begeleider toegewezen die tevens als tutor optreedt. Aan studenten die nog geen duidelijke ideeën hebben, wordt een docent als tutor toegewezen. Deze is, waar nodig, beschikbaar voor vragen over vakinhoudelijke aspecten van de studieloopbaan. Bij de keuze van vakken is goedkeuring van de tutor noodzakelijk. Alle docenten binnen een masterprogramma treden op als tutor. 9

10 8. Examen 8.1 Exameneisen De exameneisen van de programma s staan geformuleerd in de Onderwijs- en Examenregeling. Deze regeling is te vinden op > Onderwijs- en examenregelingen (OER). 8.2 Aanvraagprocedure Het masterexamen is geformaliseerd: studenten die aan alle verplichtingen hebben voldaan, krijgen de masterbul uitgereikt. Uiterlijk drie weken voor de uitreiking moeten studenten zich persoonlijk aanmelden voor het examen bij het secretariaat. Bij de aanmelding wordt, als voorbereiding op de vergadering van de Examencommissie, gecontroleerd of aan de voorwaarden van het examen is voldaan, en wordt een concept bulbijlage gemaakt. De student moet bij de aanmelding meenemen: het ingevulde aanvraagformulier, kopie Bachelordiploma, kopie toelatingsbeschikking masterprogramma, een recent dossieroverzicht van de Studieadministratie Letteren, eventuele uitslagbrieven, tentamenbriefjes, voorlopige toetsverklaringen, vrijstellingen, e.d., indien niet vermeld op het dossieroverzicht, een bewijs van geldige inschrijving voor de opleiding tot en met de beoogde examendatum; NB: alleen een collegekaart is geen bewijs van geldige inschrijving. Studenten hoeven zich voor een masterexamen niet aan te melden bij de facultaire studieadministratie. De definitieve data van uitreiking en aanmelding zijn te vinden op internet en zijn te verkrijgen bij het secretariaat. 8.3 De rol van de Examencommissie in bijzondere gevallen Fraude Onder fraude wordt verstaan het handelen of nalaten van een examinandus dat erop is gericht het vormen van een juist oordeel over zijn kennis, inzicht en vaardigheden geheel of gedeeltelijk onmogelijk te maken. In het bijzonder worden de volgende gedragingen als fraude beschouwd: tijdens het tentamen boeken, syllabi, aantekeningen of andere geschriften waarvan de raadpleging niet uitdrukkelijk is toegestaan, bij zich te hebben; tijdens het tentamen bij mede-examinandi af te kijken of met hen, op welke wijze dan ook, binnen of buiten de tentamenruimte, informatie uit te wisselen; zich tijdens het tentamen uit te geven voor iemand anders; zich op tentamen door iemand anders te laten vertegenwoordigen; de uitgereikte vragenformulieren en/of antwoordformulieren te verwisselen of met anderen uit te wisselen; zich voor de datum of het tijdstip waarop het tentamen zal plaatsvinden, in het bezit te stellen van de vragen of opgaven van het desbetreffende tentamen; tijdens het tentamen in het bezit te zijn van een voorgeprogrammeerde rekenmachine, een buzzer, een mobiele telefoon of enig ander apparaat met een vergelijkbare functie; in een schriftelijk werkstuk of elektronisch document gegevens of tekstgedeelten van anderen over te nemen zonder bronvermelding, hetzij uit boeken, tijdschriften of andere schriftelijke bronnen, hetzij van internet; een schriftelijk werkstuk (of onderdelen daarvan) in te leveren dat reeds eerder is overgelegd voor het behalen van studiepunten voor een andere cursus. Procedures bij fraude Wanneer bij of ten aanzien van een tentamen dan wel na inlevering van een schriftelijk werkstuk fraude wordt geconstateerd of ernstig vermoed, deelt de examinator of de surveillant dit terstond mee aan de examinandus en maakt daarvan een aantekening op het door de examinandus in te leveren of ingeleverde werk. Tevens neemt de examinator of de surveillant eventuele bewijsstukken in. 10

11 Zo spoedig mogelijk na afloop van het tentamen respectievelijk na de correctie van het voornoemde schriftelijke werkstuk, brengt de examinator een schriftelijk verslag uit aan de Examencommissie en de student over de geconstateerde dan wel vermoede fraude. De voorzitter van de Examencommissie stelt de examinandus in de gelegenheid te reageren op het verslag van de examinator. De reactie kan, naar keuze van de examinandus, schriftelijk dan wel mondeling worden gegeven. De Examencommissie kan, afhankelijk van de ernst van de gepleegde fraude, een of meer van de volgende maatregelen opleggen: ongeldig verklaring van het afgelegde tentamen; uitsluiting van het tentamen voor het betreffende onderdeel voor ten hoogste een jaar; uitsluiting van andere tentamens voor ten hoogste een jaar. De Examencommissie kan bij de vaststelling van een van deze maatregelen eventuele eerdere fraude door de examinandus mede in aanmerking nemen. De Examencommissie stelt de examinandus terstond schriftelijk in kennis van haar besluit, onder vermelding van de beroepsmogelijkheid bij het College van Beroep voor de Examens Regeling Met lof Aan de uitslag van het masterexamen wordt door de Examencommissie het predikaat met lof toegekend indien 1. de cijfers voor alle onderdelen gemiddeld een 8 of hoger zijn, en 2. het cijfer voor de scriptie / het afstudeerproject een 8 of hoger is. De Examencommissie kan, al dan niet op voorstel van een docent, in individuele gevallen van deze regelingen afwijken in het voordeel van de student Regeling onvrijwillig tentamen- en collegeverzuim Er is sprake van onvrijwillig verzuim, wanneer studenten door oorzaken buiten hun schuld, zoals ziekte of familie-omstandigheden, niet in de gelegenheid zijn aan de tentamens of verplichte colleges deel te nemen. Studenten die door onvrijwillig verzuim een tentamen of college hebben gemist, nemen indien mogelijk vooraf en anders zo spoedig mogelijk daarna contact op met de docent van de cursus. Vervolgens kan in overleg met de docent gekeken worden naar mogelijkheden voor een nieuwe gelegenheid tot het behalen van de cursus. Indien niet tot een gezamelijke oplossing kan worden gekomen, kunnen studenten contact opnemen met de tutor Regeling goedkeuring externe examenonderdelen Wie een onderdeel buiten de Universiteit Utrecht wil volgen, dient daarvoor toestemming te vragen aan de Examencommissie door middel van een formulier, dat verkrijgbaar is bij het StudiePunt Letteren op Drift 8. Dit formulier moet worden ingeleverd bij de secretaris van de Examencommissie, dr. F. Stolk Afrondingstabel eindbeoordelingen Vanaf cijfer Tot cijfer Geldend resultaat afronden tot 0 1,5 1 1,5 2,5 2 2,5 3,5 3 3,5 4,5 4 4,5 5,5 5 5,5 6,25 6 6,25 6,75 6,5 6,75 7,25 7 7,25 7,75 7,5 7,75 8,25 8 8,25 8,75 8,5 8,75 9,25 9 9,25 9,75 9,5 9,75 10,

12 De werking van de tabel Eindbeoordelingen van cursussen worden uitgedrukt in een cijfer van 1 tot en met 10, in halve punten vanaf de zes en in hele punten onder de zes. Een vijf of lager geldt als onvoldoende, een zes en hoger geldt als voldoende. In de cursusbeschrijving wordt aangegeven hoe de docent het eindcijfer bepaalt. Bij toetsresultaten en bij eindresultaten is het mogelijk om een cijfer met decimaal in te voeren. Bij het vastleggen van een toets- of eindresultaat zal door Osiris het geldend resultaat worden berekend. Bij de toetsen wordt het resultaat bepaald op grond van de opgegeven weging en minimum cijfer bij de toetsen, als een toets meerdere malen is afgelegd telt het hoogste cijfer. Als er een eindresultaat is ingevoerd, wordt op grond van de facultaire regel bepaald welk eindresultaat het geldend resultaat wordt. Als er meerder eindresultaten zijn telt ook hier het hoogste cijfer. Nadat het geldend resultaat is bepaald, wordt dit volgens de bovenstaande afrondingstabel Eindbeoordelingen afgerond. 12

13 Deel II Informatie over het masterprogramma Communicatiestudies

14

15 1. Onderwijsprogramma 1.1 Algemene beschrijving Communicatiestudies is een programma waarin de nadruk ligt op taal en communicatie. Daarbij wordt de Nederlandse taal en cultuur als uitgangspunt genomen bij de invulling van het programma. Het programma wordt verzorgd door de disciplinegroep Taalbeheersing van het Onderwijsinstituut Nederlandse taal en cultuur. De onderwijs- en onderzoekstaken van de betrokken docenten liggen allemaal op het terrein van taal en communicatie; de staf is dan ook bij uitstek deskundig op dit terrein. Wie in Utrecht communicatiestudies gaat studeren, houdt zich vooral bezig met de rol van taal in communicatie. Natuurlijk wordt ook aandacht besteed aan andere vormen van communicatie, zoals non-verbale communicatie en beeldcommunicatie, maar het vertrekpunt ligt bij de rol van taalgebruik. Heb je de master Communicatiestudies behaald, dan ben je een communicatiespecialist die getraind is in het analyseren, evalueren en optimaliseren van talige communicatie. Daarbij kun je denken aan teksten die slecht functioneren (variërend van een mislukte voorlichtingscampagne tot een slechte website of een onleesbare bijsluiter). Maar het gaat even goed om gesproken tekst (discourse): waarom is een patiënt ontevreden na een gesprek met de huisarts? Waarom verloopt een gesprek tussen mensen met een heel verschillende culturele achtergrond anders en soms moeizaam? Van groot belang is dat tekst en discourse nadrukkelijk in context worden bezien, zodat de kenmerken van de communicatieve situatie en de communicatiepartners veel aandacht krijgen: komen de mededelingen van de directeur zo slecht over omdat hij steeds het verkeerde medium kiest? Is die website met gedetailleerde teksten zo weinig effectief omdat de meeste internetgebruikers teksten veel sneller en globaler lezen dan gedrukte teksten? Communicatiestudies in Utrecht richt zich dus vooral op de verbetering van de kwaliteit en effectiviteit van talige communicatie. De drieslag analyse, evaluatie, optimalisering is cruciaal voor deze masteropleiding. Adequate voorstellen voor optimalisering zijn immers gebaseerd op onderzoek: de analyse en evaluatie van communicatie. Studenten leren doorgronden waarom er een probleem is en hoe ze dat kunnen onderzoeken; daarnaast worden ze getraind in het oplossen van communicatieproblemen door bijvoorbeeld zelf teksten te herzien, door adviezen te geven, trainingen te ontwikkelen of op een andere manier interventie te plegen. Communicatiestudies: programma bij Nederlands of de Interfacultaire Masteropleiding? Deze gids behandelt het masterprogramma communicatiestudies bij de opleiding Nederlandse taal en cultuur. Er bestaat overlap met de interfacultaire masteropleiding Communicatiestudies. De verschillen tussen de interfacultaire masteropleiding Communicatiestudies en het masterprogramma binnen de masteropleiding Nederlandse taal en cultuur zijn de volgende. De titulatuur op het diploma is anders; bij de interfacultaire masteropleiding krijgen studenten een diploma waarop staat Master in de Communicatiestudies. Bij het masterprogramma onder Nederlandse taal en cultuur ontvangen studenten een diploma waarop staat Master in de Nederlandse taal en cultuur. Het cursusaanbod bij het masterprogramma onder Nederlands is beperkt tot de cursussen die door het onderwijsinstituut Nederlands worden aangeboden; daarmee ligt de nadruk sterk op taal en communicatie. In de interfacultaire masteropleiding wordt een sociaalwetenschappelijke perspectief toegevoegd. De ingangseisen verschillen. Bij het masterprogramma onder Nederlands is de student niet verplicht Bachelorcursussen te volgen bij Algemene Sociale Wetenschappen. Studenten in de interfaculaire masters hebben die verplichting wel. De andere institutionele inbedding betekent dat de student met een andere toelatings- en Examencommissie te maken heeft. Zie voor nadere details over de interfacultaire masteropleiding Communicatiestudies in de betreffende studiegids en de website: Doorstroommaster voor. Het Masterprogramma Communicatiestudies bij Nederlands is een zogenaamde doorstroommaster voor studenten met de volgende bacheloropleidingen: Studenten Nederlandse taal en cultuur die hun bachelorwerkstuk op het gebied van de taalbeheersing / communicatie hebben afgerond; Studenten Communicatie- en informatiewetenschap die hun bachelorwerkstuk op het gebied van de taalbeheersing / communicatie hebben afgerond; Studenten Taal- en cultuurstudies met hoofdrichting Communicatie. 15

16 1.2 Themavelden binnen de master De drieslag analyse, evaluatie, optimalisering is voor vier themavelden nader uitgewerkt. Hierdoor krijgen studenten een overzicht van wat er binnen Communicatiestudies in Utrecht allemaal mogelijk is. Jaarlijks varieert het cursusaanbod, maar de vier themavelden bieden continuïteit. Ze zijn een richtsnoer bij het bepalen van het eigen masterplan. Hieronder worden de vier themavelden kort toegelicht. Discourse, Cognitie en Tekstontwerp Iedereen kent ze, de irritante handleidingen, onbruikbare gebruiksaanwijzingen, onduidelijke artikelen en onleesbare studieboeken. Volgens het principe van deze master analyseren, evalueren en optimaliseren stellen studenten binnen dit thema de vraag waarom die teksten zo slecht functioneren. Vervolgens onderzoeken studenten of dat inderdaad het geval is en op grond van dat onderzoek worden nieuwe teksten ontworpen, die vaak ook weer geëvalueerd worden. Zo kan bekeken worden of de alternatieven die de studenten hebben ontwikkeld wél goed werken. Het thema Discourse, Cognitie en Tekstontwerp bevindt zich op het grensvlak van de tekstlinguïstiek en discourse analyse (analyse), de psycholinguïstiek en sociale psychologie (evaluatie) en tekstontwerp of document design (optimalisering). Ten slotte worden studenten ook uitgebreid getraind in methoden van communicatie-onderzoek: hoe ga je na of een tekst functioneert? Hoe meet je of lezers de tekst goed begrijpen en waarderen? Bovendien worden studenten getraind in hun eigen schrijf- en ontwerpvaardigheid; van iemand met een masterdiploma Communicatiestudies mag immers een uitstekende taalvaardigheid worden verwacht. Interactie, Organisatie en Interventie Een soepel lopende communicatie is voor een organisatie van levensbelang. Bij interne communicatie draait het dan bijvoorbeeld om efficiënt vergaderen, een goed gebruik van telefoon, mail en een handig georganiseerd contact bij het koffieapparaat. Bij externe communicatie gaat het bijvoorbeeld om adequate dienstverlening per telefoon of in een persoonlijk adviesgesprek. En natuurlijk de goede afstemming van verschillende mondelinge, schriftelijke en digitale media in een vooropgezette communicatiestrategie. De praktijk staat vaak ver van deze idealen: oeverloze vergaderingen en onbegrijpelijke informatie aan de telefoon. Iedereen heeft ervaring met gesprekken in allerhande instellingen, waarvan je achteraf helaas moet vaststellen dat de vraag niet beantwoord en het probleem onopgelost is gebleven. Volgens het principe analyseren, evalueren en optimaliseren leren studenten in deze master de communicatie te analyseren als een interactieproces. Daarbij komen de volgende vragen aan de orde: hoe beïnvloeden institutionele condities en expertises de communicatie tussen managers en professionals, tussen professionals onderling, tussen professionals en hun klanten en tussen de organisatie (managers en professionals) en hun omgeving? Taal en (Multi)medialiteit Als je een collega snel een belangrijke mededeling moet doorgeven, kun je op verschillende manieren handelen. Je kunt hem een mail sturen, opbellen, een sms versturen of een briefje op zijn bureau leggen. Je kunt ook meerdere media tegelijk gebruiken. De inhoud van de mededeling blijft hetzelfde, maar het communicatief effect is verschillend. Telefoneren levert meteen reactie op, maar het stoort de ontvanger mogelijk wel in een andere situatie. Dat is bij sms-en minder het geval. Een mail heeft weer als voordeel dat het bericht bewaard blijft en de ander zelf kan kiezen wanneer hij reageert. Een briefje op het bureau beperkt de plaats en daarmee het moment, waarop de ander het bericht leest en dat kan juist de bedoeling zijn. De recente technologische ontwikkelingen hebben de mediale mogelijkheden om te communiceren enorm uitgebreid. Daarmee zijn de keuzemogelijkheden, maar ook de communicatieve verwachtingen toegenomen. De kwaliteit en de effectiviteit van de communicatie hangt tegenwoordig sterk af van de vraag hoe effectief verschillende (digitale) media op elkaar worden afgestemd. Daarbij is ook aandacht voor bijvoorbeeld de vraag welke relaties er mogelijk zijn tussen de geschreven tekst en de beeldillustratie in advertenties en hoe deze het effect van de advertentie op de attitude van de lezer bepalen. Cultuur, Identiteit en Communicatiemanagement De naamgeving voor buitenlanders in Nederland verandert voortdurend. Aanvankelijk werden ze gastarbeiders genoemd, toen etnische minderheden, weer later spraken we over de allochtonen tegenover autochtonen. Allochtonen worden recentelijk weer onderverdeeld in nieuwkomers en 16

17 oudkomers. Door de uitbreiding van de Europese Unie is het aantal benamingen weer uitgebreid met de term derde-landers. Soms worden nieuwe benamingen bewust geïntroduceerd, bijvoorbeeld in beleidsnota s. Andere ontstaan op straat. Elke benaming heeft gevolgen voor de identiteit van de betrokkenen. Het biedt een interpretatiekader voor betrokkenen, maar ook voor medeburgers en voor beleidsmakers. Binnen dit themaveld worden vragen gesteld over de inrichting en inhoud van de communicatie. Welke factoren zijn in staat om definities van problemen bijvoorbeeld de benaming van buitenlanders - te formuleren en in het spel te brengen. Hoe komen platforms voor publieke debatten tot stand en wie hebben er toegang toe? Welke middelen zijn zinnig om interculturele obstakels uit de weg te ruimen? Hoe zien culturele groepen hun identiteit en welke vorm van erkenning wensen zij? Welke rol speelt daarbij de ontwikkeling van eigen communicatiemedia? Welke identiteitsopvattingen worden in commercie en marketing uitgezet en uitvergroot? 1.3 Eindtermen Wie het masterprogramma succesvol afrondt, beschikt over nieuwe kennis en vaardigheden, waarbij per themaveld sommige eindtermen meer nadruk krijgen dan andere. In het algemeen gaat het om de volgende eindtermen. De afgestudeerde is in staat de resultaten van linguïstisch en sociaal wetenschappelijk onderzoek op het terrein van taal, communicatie en cultuur te interpreteren en beoordelen; is in staat een praktijkgericht onderzoeksplan te ontwerpen en uit te voeren. In dat plan wordt een specifieke vraag in korte tijd tot een antwoord gebracht; heeft kennis van de belangrijkste onderzoeksmethoden voor communicatieonderzoek en kan afwegen welke methode voor een bepaalde vraagstelling wel en niet geschikt is; kan een tekst of discourse analyseren en evalueren met het oog op de functionaliteit en correctheid voor een omschreven doelgroep in een concrete situatie; kan zich zelfstandig verdiepen in relevante theorieën op het terrein van mondelinge en schriftelijke communicatie en heeft zicht op de invloed van de multiculturele samenleving op communicatie; kan werken met kwantitatieve en kwalitatieve onderzoeksmethodes om de functionaliteit van mondelinge en schriftelijke interactieprocessen bij een doelgroep te achterhalen; kan de normatieve literatuur raadgevings- en adviesboeken in het vakgebied kritisch tegen het licht houden; kan het eigen functioneren als tekstadviseur of communicatietrainer kritisch beoordelen en veranderen; kan voor verschillende organisatorische contexten een ontwerp maken, waarmee de communicatie beoordeeld en verbeterd wordt; is in staat onderzoeksresultaten aan betrokkenen overtuigend en met gebruikmaking van verschillende mediale technieken te presenteren; beschikt over uitstekende schriftelijke en mondelinge (dan wel met behulp van nieuwe media) uitdrukkingsvaardigheden en kan adequaat omgaan met betrokkenen in een communicatieve organisatie. 1.4 Programmaopbouw: je eigen masterplan De master Communicatiestudies duurt een jaar. Dat jaar is snel voorbij en daarom is het erg belangrijk vooraf een goed werkplan te maken. In dat plan het masterplan - bepalen studenten welke kant zij met de master op willen en welke toekomst- en beroepsperspectieven centraal zullen staan. Op basis daarvan kiezen studenten welke cursorische onderdelen gevolgd gaan worden en op welk thema in de master de nadruk ligt. Het masterplan wordt bij de toelating tot de master met de docent en de mastercoördinator besproken en aan de Examencommissie voorgelegd. Het is een contract waar de opleiding en de student zich aan verbinden. De master wordt niet in deeltijd aangeboden. Wel is het mogelijk de master over een langere periode uit te spreiden. Men moet dan jaarlijks opnieuw inschrijf- en collegegeld betalen. Het masterplan bestaat uit twee gedeelten; een cursorisch en een thematisch deel. Cursorisch deel: vier cursussen Studenten kiezen vier cursussen met een totale omvang van 30 studiepunten (ECTS) uit het beschikbare cursusaanbod. Daarbij kunnen zij zich toeleggen op één van de thema s van de 17

18 master, maar ook verschillende themavelden met elkaar combineren. Het is mogelijk cursussen van andere instellingen ook aan een universiteit in het buitenland in het masterplan op te nemen. Deze cursussen worden dan als equivalent voor een cursus binnen de master gehonoreerd. In de regel zal het eerste half jaar bestaan uit het volgen van vier cursussen. De precieze planning hangt af van de tijdsplanning en invulling van de andere onderdelen. Uitgebreide cursusbeschrijvingen met voorstellen voor masterprojecten, die in aansluiting op de cursus kunnen worden opgezet, zijn te vinden op de eigen website van de masteropleiding ( Bij de planning van het masterplan wordt ook gekeken welke lezingen, congressen, seminars, workshops en discussiebijeenkomsten van belang zijn voor het plan en opgenomen moeten worden. Thematisch deel: het masterproject De tweede helft van de master bestaat uit een masterproject. De totale omvang van het masterproject bedraagt 30 ETCS. Dat project kan verschillend vorm krijgen. Het omvat de volgende verplichte onderdelen: een paper met een praktijkgericht onderzoeks- of ontwerpvoorstel met de omvang van 7.5 ETCS; een stage van minimaal 7.5 ETCS; een onderzoeksopdracht, die uitmondt in een masterwerkstuk met een omvang van 15 ETCS; Ook is het mogelijk een combinatie te maken van de hier genoemde drie onderdelen in een masterproject, met een omvang van 30 ETCS. De invulling van het thematisch gedeelte wordt aan het begin van de master zoveel mogelijk al in het eigen masterplan vastgelegd. Bij deze master is er begeleiding door een vaste docent die als tutor optreedt. Over de onderdelen wordt verslag gedaan in het stageverslag en het masterwerkstuk. 1.5 Masterwerkstuk De master wordt afgesloten met een masterwerkstuk. Het masterwerkstuk maakt onderdeel uit van het masterproject. In het masterwerkstuk doen studenten verslag van een zelfstandig onderzoek. Het masterwerkstuk is gericht op een vraag die een communicatieprobleem in een instelling of organisatie als uitgangspunt heeft, maar dit probleem ook overstijgt. De analyse en de oplossing van het probleem wordt in het masterwerkstuk op een algemener niveau behandeld dan in een stage. Het onderzoek wordt begeleid door een docent. Het onderwerp van het onderzoek mag door studenten zelf bepaald worden. In de regel sluit dit onderzoek aan bij een of meer cursussen, die in de eerste helft van de master zijn gevolgd. Het thema van het werkstuk wordt vastgelegd in het masterplan, dat aan het begin van de master wordt overeen gekomen. Gezien de korte duur van de master, is het zinvol de stage met het werkstuk te verbinden, maar dat is niet verplicht. De relatie tussen werkstuk en stage is flexibel. De toetsing van het masterproject vindt plaats middels een afrondend onderzoeksverslag. Het onderzoeksverslag (incl. literatuurverslag) wordt behalve door de begeleidende docent ook beoordeeld door een andere docent. 1.6 Stage Onder een stage wordt verstaan dat studenten door het verrichten van bepaalde taken leerervaringen opdoen op het terrein van communicatie in de rol van communicatiedeskundige. Ook beoogt de stage inzicht te geven in het functioneren van een instelling of organisatie. Stages worden aangeboden door allerhande instellingen en bedrijven op het gebied van voorlichting, advisering en bemiddeling, dan wel door communicatie-afdelingen van (internationale) bedrijven of organisaties. De stage wordt afgesloten met een stageverslag. De stage kan op verschillende manieren binnen het masterproject worden ingepast. Het is van groot belang al voor het begin van de master op zoek te gaan naar een instelling waar de stage kan plaatsvinden en mogelijk ook het masterwerkstuk uitgevoerd kan worden. Alleen dan is het mogelijk vooraf goed overleg te voeren met de stageverlenende instelling over de te verrichten taken en de verschillende mogelijkheden voor het doen van onderzoek. Op facultair niveau is er een stagecoördinator, maar ook de opleiding voorziet in een contactpersoon, speciaal voor communicatiestudies. 18

19 Stage-coördinator Communicatiestudies Dr. Tom Koole Trans 10, kamer 0.51 Tel. (030) Facultaire stagecoördinator Letteren Floris Tyl Drift 8, kamer BS Utrecht tel.: (030) spreekuur op afspraak: maandag uur inloopspreekuur: donderdag uur afspraken: via het StudiePunt Letteren, tel.: (030) internet: Toekomstperspectieven Het programma communicatiestudies bereidt studenten voor op een breed scala van functies op academisch niveau waarin expertise vereist is op het gebied van taal en communicatie. Daarbij valt te denken aan diverse functies in de voorlichting, de interne en externe communicatie van organisaties en beleids- en advieswerk op terreinen als tekstontwerp, reclame, consultancy en trainingen. Een afgestudeerde heeft bijvoorbeeld werk gevonden als internetadviseur en eindredacteur binnen een team van de Belastingdienst. Zij zorgt voor teksten op de site van de Belastingdienst. Ze publiceert de teksten van haar eigen team en beslist hoe deze teksten er op de site uit komen te zien. Een andere afgestudeerde houdt zich binnen een gemeente bezig met het vraagstuk van de burgerparticipatie. Voor een communicatie-deskundige is het een uitdaging om na te gaan welke communicatieproblemen een dergelijke interactieve communicatie met zich mee kan brengen om vervolgens ook passende oplossingen in de vorm van gesproken en geschreven tekst - aan te dragen. Een derde afgestudeerde adviseert bedrijven over de samenstelling van communicatietrainingen voor het personeel. In samenspraak met een bedrijfsleider worden die trainingen heel specifiek afgestemd op de schriftelijke en mondelinge bedrijfscommunicatieve vaardigheden die een bedrijf van groot belang acht bij zijn personeel. Verder zijn veel afgestudeerden werkzaam in de trainings- en advieswereld (communicatieadviesbureaus) en in redactionele functies (bijvoorbeeld bij educatieve uitgeverijen). Hoewel afgestudeerde communicatiedeskundigen zeker relatief vrij gemakkelijk werk vinden, is het momenteel niet meer vanzelfsprekend om meteen een baan te vinden in de communicatiesector. Toch blijft het voor instellingen of bedrijven ook in tijden van bezuinigingen van groot belang te zorgen voor een goede communicatie met de burgers en klanten. Aan deskundigen op het terrein van taal en communicatie is blijvend behoefte. 2. Medewerkers Het post- en bezoekadres van het onderwijsinstituut is: Onderwijsinstituut Nederlands Trans 10, 3512 JK Utrecht NED@let.uu.nl (secretariaat) Fax: tel.: (secretariaat) De volgende docenten van de disciplinegroep Taalbeheersing werken mee aan het masterprogramma Communicatiestudies. - Bergh, dhr. dr. H.H. van den privé: Rijksstraatweg 214 kamer AV Duivendrecht Huub.vandenBergh@let.uu.nl 19

20 - Glasbeek, mw. dr. H.A. privé: Ceintuurbaan 332 D kamer 0.43a 1072 GN Amsterdam Hester.Glasbeek@let.uu.nl - Holleman, mw. dr. B. privé: Paulus Potterstraat 20 kamer SN Utrecht Bregje.Holleman@let.uu.nl - Jansen, dhr. dr. F. privé: Weerdsingel OZ 61bis kamer AG Utrecht Frank.Jansen@let.uu.nl - Janssen, dhr. dr. D.M.L. privé: Kazemat 42 kamer JD Zaltbommel Daniel.J.Janssen@let.uu.nl - Koole, dhr. dr. A.J. privé: Kwartelstraat 41 kamer ET Utrecht Tom.Koole@let.uu.nl - Lentz, dhr. dr. L.R. privé: W. Barentszstraat 50 kamer PL Utrecht Leo.R.Lentz@let.uu.nl - Pander Maat, dhr. dr. H.L.W. privé: Fien de la Marlaan 27 kamer ZW Utrecht Henk.Pandermaat@let.uu.nl - Sanders, dhr. Prof. dr. T.J.M. privé: Jacob Obrechtstraat 27 kamer GP 's-hertogenbosch Ted.Sanders@let.uu.nl - Stronks, mw. dr. E. privé: Goethelaan 33 kamer 0.43a 3533 VP Utrecht tel Els.Stronks@let.uu.nl - Ten Thije, dhr. Dr. J.D. privé: Vrolikstraat 230, NL kamer 0.43a 1092 TV Amsterdam Jan.tenThije@let.uu.nl 3. Shortlist cursusaanbod Het vastgestelde cursusaanbod is hieronder te vinden. De cursussen zijn geordend naar de vier themavelden. Aangezien cursussen voor het academisch jaar vaak binnen verschillende themavelden relevant zijn, staan ze meermaals vermeld. Het staat studenten vrij in hun masterplan cursussen op te nemen die bij andere masterprogramma's worden aangeboden. Bij het intakegesprek of toelatingsgesprek wordt beoordeeld of de voorgestelde cursussen ook voldoende bij het eigen masterplan aansluiten. Te denken valt aan cursussen bij andere masterprogramma s van de Opleiding Nederlandse taal en cultuur. 20

21 Inschrijving voor de cursussen verloopt via inschrijfformulieren, dus niet via OSIRIS Online. Voor meer informatie verwijzen we naar de mastercoördinator (zie hier boven), het StudiePunt Letteren ( en de Nieuwsbrief Onderwijs en Studentzaken die één maal per onderwijsperiode via de studentmail wordt verspreid. Het cursusaanbod is ook te vinden via de websites: en Themaveld en cursustitel Docenten Onderwijs instituut Periode 1. Discourse, Cognitie en Tekstontwerp Tekst-beeldinteracties in advertenties Pander Maat NED 1 De vragenlijst: onderzoeksinstrument en communicatiemiddel Holleman & Van den Bergh NED 1 Evaluatie van webdocumenten Lentz NED 2 Interventie-onderzoek: de functionele context Janssen & Van den Hoven NED 3 Elektronische en papieren direct mail Jansen NED 3 Genres en leesgedrag: literaire en nietliteraire teksten Sanders & Wackers NED 4 2. Interactie, organisatie en Interventie De vragenlijst: onderzoeksinstrument en communicatiemiddel Holleman & Van den Bergh NED 1 Interculturele communicatie: Nederlands in de Europese context Ten Thije, Besamusca en Steen NED 2 Interventie-onderzoek: de functionele context Janssen & Van den Hoven NED 3 Interactie-analyse: meertalige klas Elbers & Koole NED/ASW 4 Nederlands tweede taal Koole en Nortier NED 2 3. Taal en (Multi)medialiteit Tekst-beeldinteracties in advertenties Pander Maat NED 1 De vragenlijst: onderzoeksinstrument en communicatiemiddel Holleman & Van den Bergh NED 1 Evaluatie van webdocumenten Lentz NED 2 Interventie-onderzoek: de functionele context Janssen & Van den Hoven NED 3 Elektronische en papieren direct mail Jansen NED 3 4. Cultuur, Identiteit en Communicatiemanagement 21

22 De vragenlijst: onderzoeksinstrument en communicatiemiddel Holleman & Van den Bergh NED 1 Interculturele communicatie: Nederlands in een Europese context Ten Thije, Besamusca, Steen NED 2 Nederlands tweede taal Koole en Nortier NED 2 Interventie-onderzoek: de functionele context Janssen & Van den Hoven NED 3 Cultuurcontact, identiteitconstructie en 'mediation' Kok-Escalle, Ten Thije, Maier IVT, NED, ASW 3 Interactie-analyse: meertalige klas Elbers & Koole NED/ASW 4 22

23 Deel III Informatie over het masterprogramma Nederlandse literatuur

24

25 1. Onderwijsprogramma 1.1 Algemene beschrijving Rode draad in het programma is de wens om studenten te trainen een bemiddelende rol te spelen tussen de academische studie van de Nederlandse literatuur uit heden en verleden en de maatschappelijke situaties waarin Nederlandse literatuur een rol speelt. Enerzijds moeten zij hun wetenschappelijke kennis en vaardigheden verdiepen, anderzijds moeten zij leren deze te vertalen voor specifiek maatschappelijk gebruik. Gezien de toenemende globalisering wordt de Nederlandse literatuur in dit masterprogramma zoveel mogelijk vanuit een internationaal perspectief beschouwd. Daarnaast is er veel aandacht voor een interdisciplinaire benadering van de Nederlandse literatuur. Deze is noodzakelijk, zowel vanwege de wetenschappelijke ontwikkelingen als om studenten te helpen de geestelijke flexibiliteit te verwerven die zij in hun maatschappelijk functioneren nodig zullen hebben. Ten slotte is er in het programma veel aandacht voor de concrete vraagstukken en/of behoeften die maatschappelijke partijen (onderwijs- en media-instituten, literaire, educatieve en wetenschappelijke uitgevers, musea, enz.) op dit moment hebben. Leren in te spelen op maatschappelijke behoeften kan immers het beste aan de hand van concrete, werkelijke situaties. 1.2 Eindtermen Studenten die de master Nederlandse literatuur afgerond hebben, bezitten een gevorderde kennis waarmee zij het wetenschappelijke en het maatschappelijke debat over de Nederlandse literatuur kunnen beschrijven en analyseren, en zij kunnen zelfstandig een kritische positie innemen in zo n debat. Ook beheersen zij de vaardigheden voor het opzetten, uitvoeren en presenteren van een onderzoek naar overdrachtsmogelijkheden van de Nederlandse literatuur in het brede maatschappelijke veld, en kunnen daarbij op strategische en kritische wijze gebruik maken van de klassieke én de nieuwe media. Verder beschikken studenten over academische en actueelmaatschappelijke kennis en inzichten over de Nederlandse literatuur en kunnen deze inzetten voor gerichte overdracht van onderwerpen uit die literatuur naar een pluriform publiek. Het masterprogramma Nederlandse literatuur heeft een omvang van 60 ECTS punten (1 jaar) en heeft twee belangrijke componenten. In de eerste plaats wil het studenten vertrouwd maken met de wetenschappelijke discussies over Nederlandse literatuur en cultuur en hen leren hieraan zelf een bijdrage te leveren. In de tweede plaats biedt het programma training in overdracht van wetenschappelijke kennis naar het brede maatschappelijke veld. Beide componenten worden zoveel mogelijk geïntegreerd aangeboden, zodat de kritische analyse van de Nederlandse literatuur en haar geschiedenis verbonden wordt met het maatschappelijke debat (in heden en verleden) over de functie van literatuur en van cultureel erfgoed in het algemeen. De maatschappelijke omgang met Nederlandse literatuur is veelvormig en ook de academische omgang met die literatuur kent een grote variatie. Daarom kunnen studenten tijdens het masterprogramma Nederlandse literatuur hun eigen accenten aanbrengen met het oog op inhoudelijke en beroepsgerichte voorkeuren. Zij kunnen daarbij kiezen voor een overwegend historisch profiel (ca ), een overwegend modern profiel (ca heden), of een algemeen profiel (ca heden). Om deze keuzes mogelijk te maken bestaat het cursusaanbod zowel uit cursussen waarin de hele Nederlandse literatuur aan bod komt om een methode of een wetenschappelijk probleem te illustreren, als uit cursussen waarbij de literatuur uit één periode centraal staat. Deze mix van algemene en specifieke cursussen maakt dit Utrechtse masterprogramma landelijk gezien bijzonder. Toelating: Het programma is toegankelijk voor studenten die een BA major Nederlandse taal en cultuur met een bachelor eindwerkstuk op het gebied van de letterkunde bezitten. Het programma is tevens toegankelijk voor andere bachelors uit de faculteit Letteren, zoals Taal- en cultuurstudies, Literatuurwetenschap, Taalwetenschap, Geschiedenis en Kunstgeschiedenis. Deze studenten worden geacht minimaal 45 ECTS op het gebied van de Nederlandse literatuur te hebben behaald. Naast studenten uit de genoemde bachelors kunnen ook andere studenten van binnen en buiten de Universiteit Utrecht worden toegelaten, die zich relevante competenties hebben eigen gemaakt. In de regel zullen deze studenten hun vrije keuzeruimte (45 ECTS) overwegend besteed hebben aan de Nederlandse literatuur. 25

26 1.3 Programmaopbouw Het masterprogramma Nederlandse literatuur bestaat uit twee delen. In het eerste deel volgen studenten vier cursussen van 7,5 ECTS. Het tweede deel bestaat uit een afstudeerproject van 30 ECTS dat de volgende onderdelen bevat: een individueel afstudeerwerkstuk van 15 ECTS (met een voorbereiding daarop van 7,5 ECTS) en een vrije ruimte van 7,5 ECTS. Het cursorische deel van het programma is opnieuw in tweeën gedeeld. Tijdens twee mastercursussen worden aan de hand van centrale thema s kennis van en reflectie op de onderzoekstraditie van het themagebied verdiept. Daarbij kan aan het volgende gedacht worden: - de verhouding tussen canon, commentaar en literatuurgeschiedenis; - de typering van literaire werken en instituties, concepten (zoals periodebegrippen, genreconventies) en benaderingen (zoals gender- en poëtica-analyse); - de wisselwerking tussen maatschappelijke en literair-culturele ontwikkelingen. Deze cursussen worden afgesloten met een product dat op de wetenschappelijke wereld gericht is, bijvoorbeeld een nota of de opzet van een wetenschappelijk artikel. In twee andere mastercursussen staat de doelgerichte ontwikkeling van een product voor een breed publiek centraal. Te denken valt aan: - een site, of een afgerond deel daarvan, over een onderwerp uit de literatuurgeschiedenis; - een verzameling achtergrondmateriaal voor een reportage in de media; - de ontwikkeling van lesmateriaal voor het voortgezet onderwijs; - de inrichting van een leesuitgave van een literair werk, met inachtneming van de belangen en kennis van de doelgroep. Studenten leren hier te analyseren welke componenten nodig zijn om het product te maken, hoe zij die componenten kunnen verwerven en ze vervolgens op een efficiënte en zinvolle manier in het eindproduct kunnen verwerken. Doordat verschillende typen eindproducten gevraagd worden, leren de studenten tevens hoe zij hun werk geschikt kunnen maken voor specifieke situaties en doelgroepen. Het individuele deel van het masterprogramma is flexibel ingericht. Hierin staat de koppeling tussen onderzoeks- en praktijkgerichte componenten centraal. Het afstudeerwerkstuk van 15 ECTS (waaraan altijd een voorbereiding van 7,5 ECTS gekoppeld is) speelt daarbij de hoofdrol. Dit kan de vorm hebben van een scriptie, een stage met stageverslag maar ook van een product voor een specifiek publiek met verantwoording. Het individuele deel bevat daarnaast een vrije ruimte van 7,5 ECTS. Deze kan bijvoorbeeld benut worden voor een grondiger studie van één of meer historische taalfasen van het Nederlands of het verwerven van specifieke vaardigheden (bijvoorbeeld. op het gebied van de computertechnologie, de statistiek etc.) die als ondersteuning nuttig geacht worden. Schematische opbouw mi = middeleeuwse letterkunde vr = vroegmoderne letterkunde mo = moderne letterkunde V = alleen in voltijd (overdag) D = alleen in deeltijd (avond) V/D = voor voltijd en deeltijd samen, 's avonds aangeboden Onderwijsvormen: cursussen (maximaal 25 deelnemers), tutorials (maximaal 5 deelnemers), individueel periode 1 eerste instapmoment cursussen Hermans: mythe personnel (mo) V Literair erfgoed I (mo) D periode 2 cursussen Literatuurgeschiedschrijving (mi, vr, mo) V, D De Nederlandse tragedie herijkt (vr) V tutorials Tekst en territorium (vr) V Dimensies vroegmodern Nederlands (vr) V tutorials Literatuur in vroegmoderne pamfletten (vr) V individueel Studieopdracht (mi, vr, mo) V, D individueel Studieopdracht (mi, vr, mo) V, D 26