Natuurlijke steden, een nieuwe ontwikkeling

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "2009-9. Natuurlijke steden, een nieuwe ontwikkeling"

Transcriptie

1 Natuurlijke steden, een nieuwe ontwikkeling Capellenaren willen in 2020 meer groen en geen toename van het stenen grondoppervlak. Helaas voor al deze Capellenaren, maar de gemeente verwacht een toename van het stenen grond-oppervlak. Zie nieuwsbrief 2009 nr.5. Daarnaast is er over het algemeen veel bezwaar tegen woontorens. Het is inderdaad zichtbaar; groen verdwijnt en maakt plaats voor soms zeer hoge nieuwbouw. Rood (steen) versus groen. Hierbij valt op dat het woord groen fors aan het veranderen is. Onder groen wordt soms niet meer verstaan: bomen, struiken en planten. Stedenbouwers verstaan maar al te vaak onder groen: kort gras of de kleur groen. Wij denken in tegenstellingen; steen of natuur. Steen en natuur kunnen ook samengaan. Van slaapstad naar droomstad door het bouwen van stenen woontorens? Voor enkelen is dat een droom, voor velen een nachtmerrie... Achteruitgang van de leefbaarheid voor o.a. vogels, vlinders, en uiteindelijk ook voor de mens zelf Gevelbegroeiing wingerd Laan der verenigde Naties Dordrecht Een levende muur en een groen dak erop (Patrick Blanc greenroofs)

2 Brains for the earth.we ve got to keep 6 billion people happy without destroying our planet ecogeek org Acros Fukuoka, aan de voorkant een conventioneel gebouw, aan de achterkant een park Het kan anders Wij zijn gewend om te denken in stedebouwkundige tegenstellingen: Rood (steen) of Groen (natuur). Tegenwoordig zijn er nieuwe ontwikkelingen, waardoor steen en natuur kunnen samengaan. Wanneer wij bereid zijn om met andere ogen te leren kijken, kan onze omgeving veel groener en gezonder worden: Rood als Groen. Groene daken en gevels; technisch kan dat! B.v. groene (hoog)bouw door toepassing van groene daken, vertikale tuinen ook wel levende muren genoemd, betonplaten met vertikale plantengroei. Chicago Greenroof Betonplaten waarop verschillende planten kunnen groeien. Foto Marc Ottele groendak Vertikale tuin. Patrick Blanc Greenroofs Wordpress

3 Groen, biodiversiteit, blijkt goed te zijn voor onze gezondheid. Zie rapport bio + divers = gezond van de GGD Hollands Midden. Vogels en insecten vinden hier eten zelfs geiten De stad vanuit de lucht Wanneer het groene grondoppervlak vermindert en dat echt niet anders kan; waarom op deze plekken dan niet de hoogte in met groen? Veel vogels, vlinders, plantbestuivende insecten zoals bijen, zullen hier geen problemen mee hebben. Zij zien de stad toch al vanuit de lucht. Stel je eens voor, vogels, vlinders, bijen, zweefvliegen die groene muren en daken zien vol met geuren en kleuren, voer en nestgelegenheid! De stad vanuit de lucht gezien als een groen rotslandschap met veel diepe groene ravijnen? Geiten op het dak Een oude traditie met een grote toekomst Moet er op de grond dan ook nog plaats zijn voor bomen, struiken en ruigteplanten? Zeker weten! Groene gebouwen kunnen nooit het groen op de grond vervangen. Groene gevels zijn alleen te gebruiken door de vogels, vlinders, insecten en andere beestjes. Op de grond en misschien ook nog op een enkel beplant dak, kun je in het groen spelen en recreëren. Een stad die geen groene speelruimte voor kinderen creërt en alleen maar bouwt, is een stad met een problematische toekomst. Natuur is niet alleen recreatie, maar ook isolatie en regenwaterberging. Bovendien vangt groen fijnstof. Greenroofs

4 De stad als natuur? Voor natuur ga je toch naar het platteland? Helaas is dat ook al niet meer waar. Door intensievere landbouwpraktijken is hier voor veel soorten insecten, vlinders, vogels en andere dieren, nauwelijks meer leven mogelijk. Het platteland is steriel geworden. Af en toe zie je nog een biologische veldje. Daar zie je nog wel wat insecten, vlinders en vogels. Helaas zijn deze biologische veldjes voor veel diertjes te weinig om zich als soort te kunnen handhaven. Voor hen lukt overleven alleen nog in natuurgebieden. B.v. de grutto, veldleeuwerik en veel andere vogels. Hetzelfde geldt voor vlinders, de zeer ernstige en zorgwekkende achteruitgang van bijen en andere plantbestuivende insecten. Daardoor zien we nu dieren in de stad die hier een aantal jaren geleden niet voorkwamen zoals de kraai, sperwer, groene- en bonte specht, buizerd en de havik probeert het hier en daar ook al. Sinds enkele jaren broedt de scholekster op grinddaken. Vele onderzoeksresutaten laten zien dat de biodiversiteit in steden groter is dan op het platteland. steriel, geen dierlijk leven mogelijk David Matzdorf s Green Roof Helaas vermindert ook het groen in de stad, vooral struiken! Het is dus eigenlijk ook onze morele picht om eens anders naar de stad te leren kijken. Leren kijken met de ogen van de in hun voortbestaan ernstig bedreigde dieren en planten. Voor hen bestaat er geen grens stad en platteland. Voor hen is een stad een soort rotslandschap. Een ander soort natuur, waar overleven misschien nog mogelijk is. Het Schollebos vormt voor veel van deze vluchtelingen van het platteland en andere met achteruitgang bedreigde gebieden, een opstapje om te kijken of het mogelijk is om stedelijk gebied in te trekken. SNC houdt daarom deze ontwikkeling ook zeer nauwkeurig bij! In de stad zijn steeds minder zaden en insecten te vinden. Vogels hebben daardoor moeite om in leven te blijven en hun jongen groot te brengen. Cardo Architecten uit Rotterdam green-mall-japan Groene daken verminderen het energie verbruik van een gebouw; de temperatuur blijft van binnen constant en comfortabel. Groene daken vangen ook het regenwater op en ondersteunen het leven van insecten en vogels. De steden Basel, Toronto, Linz a.d.donau stellen bij nieuwbouw groen daken verplicht. Anderen geven subsidie om bestaande gebouwen groen te krijgen. veel leven mogelijk, Living roofs

5 Wij zijn benieuwd naar uw reacties Oproep om natuurvriend(in) te worden Als u ons financieel wilt steunen, kunt u uw bijdrage overmaken op: banknummer t.n.v. Stichting Natuurvrienden Capelle aan den IJssel en omgeving te Capelle aan den IJssel. Stuur deze gratis nieuwsbrief door naar uw vrienden en kennissen. Hoe meer bekendheid van SNC, hoe groter het draagvlak bij onderhandelingen met gemeente en hoogheemraadschap. Wij willen de natuurvrienden, die in augustus een donatie naar ons overmaakten, hiervoor hartelijk bedanken. Bronnen Rood als Groen. De stad als natuur: Gedachten over een urbane toekomst door Helga Fassbinder. artikelen De Europese Ster. Nummer 539. Lidstaten moeten natuur beter beschermen. GGD Hollands Midden: bio+divers=gezond. Monumentenwacht Vlaanderen. Vegetatie op en rond gebouwen. De Groene stad dd , planten sieren Brussels kantoorgebouw studie-naar-gestapelde-tuinen-in-de-stad De nieuwe daktuin: een verticaal landschap wikipedia wordpress.com Maastricht actueel 6 juli Hoogleraar adviseert vastgoed te investeren in groene gebouwen. Nrc 5 september 2008 In 2040 meer woningen en groen in Randstad. Technisch weekblad 11 juni Betonplaten succesvolle groeibodem voor verschillende plantensoorten. ongeschikt voor vogels schuilplaats en voedsel voor vogels

Maak van je tuin, een levende tuin!

Maak van je tuin, een levende tuin! Maak van je tuin, een levende tuin! Ontdek hoe je van jouw tuin een duurzame tuin kan maken. 2 Samen bouwen aan meer leven in de tuin. Gewoonweg door een paar stenen in jouw tuin te vervangen door groen.

Nadere informatie

De Levende tuin, met een levende omheining. De Levende tuin laat uw tuin leven. Wilt u van uw tuin een groene oase maken?

De Levende tuin, met een levende omheining. De Levende tuin laat uw tuin leven. Wilt u van uw tuin een groene oase maken? FOTO S: TUINEN VAN APPELTERN met een levende omheining De omheining van een levende tuin leeft mee. Deze biedt beschutting, maar is ook toegankelijk voor kleine dieren. Van oude stenen bijvoorbeeld, zijn

Nadere informatie

Vleermuizen in de steenovens Klein-Hitland

Vleermuizen in de steenovens Klein-Hitland Stichting Natuurvrienden Capelle aan den IJssel e.o. juni 2010 nummer 5 Vleermuizen in de steenovens Klein-Hitland De steenovens in Hitland worden gerestaureerd. Op de gevel hangt een bordje: In deze ruines

Nadere informatie

Samen maken we het groen!

Samen maken we het groen! Samen maken we het groen! 10 tips voor meer natuur in je omgeving Een groene omgeving is leuk om naar te kijken, maar ook gezonder om in te leven en wonen en beter voor het klimaat. Planten en bomen houden

Nadere informatie

november 2011» nummer 8

november 2011» nummer 8 N i e u w s b r i e f november 2011» nummer 8 Waar zijn de stadsvogels? Het gaat in Nederland niet goed met de kleine zangvogels. Mussen, vinken, putters, groenlingen, zwartkopjes, enzovoort, zien we steeds

Nadere informatie

Wat kunt u doen... Biodiversiteit in de Stad

Wat kunt u doen... Biodiversiteit in de Stad Kansen voor Biodiversiteit in de Stad Klik op de stadskaart voor meer info per onderdeel van de stad Biodiversiteit in de Stad Biodiversiteit gaat wereldwijd achteruit. Steden kunnen een bijdrage leveren

Nadere informatie

Meer groen, minder tegels! Goed voor het milieu en voor uw gezondheid

Meer groen, minder tegels! Goed voor het milieu en voor uw gezondheid Meer groen, minder tegels! Goed voor het milieu en voor uw gezondheid Meer groen, minder tegels Liever niet zo, maar zo! Goed voor het milieu en voor uw gezondheid U woont in een huis met een tuin. Maar

Nadere informatie

Biodiversiteit in stedelijk groen

Biodiversiteit in stedelijk groen Bestuurlijke conferentie groen in Gemeente IJsselstein Biodiversiteit in stedelijk groen Marco Hoffman 2010 jaar van de biodiversiteit Belang van biodiversiteit onder de aandacht brengen Veel planten en

Nadere informatie

Verticale tuinen. Indoor & Outdoor

Verticale tuinen. Indoor & Outdoor Verticale tuinen Indoor & Outdoor green living architecture Binnen groene architectuur wordt gezocht naar de integratie van planten, water en gebouwen. Een verticale tuin of levende muur is een tuin die

Nadere informatie

Tuinvogels. Een interactieve lezing door Vogelwerkgroep Vught

Tuinvogels. Een interactieve lezing door Vogelwerkgroep Vught Tuinvogels Een interactieve lezing door Vogelwerkgroep Vught Gildes: indeling naar omgeving Stadsvogels worden ingedeeld naar gildes: Huizenbroeders (Half)holenbroeders Struikvogels Boomvogels Park- &

Nadere informatie

verticale tuinen indoor & outdoor

verticale tuinen indoor & outdoor verticale tuinen indoor & outdoor green living architecture Binnen groene architectuur wordt gezocht naar de integratie van planten, water en gebouwen. Een verticale tuin of levende muur is een tuin die

Nadere informatie

Ecologisch Beheer. Speeldernis.nl, Rotterdam

Ecologisch Beheer. Speeldernis.nl, Rotterdam Ecologisch Beheer Speeldernis.nl, Rotterdam Inleiding Koen van der Hauw Ecologisch: Aandacht voor mens Aandacht voor inheemse planten en dieren Aandacht voor milieu Groenling: Ecologisch Beheer 2 Opbouw

Nadere informatie

Nieuwsbrief» Stichting Natuurvrienden Capelle aan den IJssel e.o. nummer 2 april 2012. Metselbijen

Nieuwsbrief» Stichting Natuurvrienden Capelle aan den IJssel e.o. nummer 2 april 2012. Metselbijen Stichting Natuurvrienden Capelle aan den IJssel e.o. Nieuwsbrief» nummer 2 april 2012 Het jaar 2012 is het jaar van de bever, van de das, van de historische buitenplaatsen, van de draak en van nog een

Nadere informatie

Renovatie en upgrade De Boel Duurzaamheid

Renovatie en upgrade De Boel Duurzaamheid Duurzaamheid De daktuin, een unieke ontmoetingsplek met prachtig uitzicht Een groene oase op het dak van de 8e verdieping - De daktuin is een plek voor natuurontwikkeling, recreatie en wateropslag. - Het

Nadere informatie

LEVE(ND) ZUID-HOLLAND

LEVE(ND) ZUID-HOLLAND LEVE(ND) ZUID-HOLLAND Een aantrekkelijke provincie met 15 natuurtoppers* Initiatiefnemers: Geen prachtige landschappen zonder soortenrijkdom Zuid-Holland is een prachtige provincie met een grote diversiteit

Nadere informatie

Wat? Waarom? een tuin boven het hoofd. Aanleg van groendaken

Wat? Waarom? een tuin boven het hoofd. Aanleg van groendaken N1 een tuin boven het hoofd Aanleg van groendaken Wat? Waarom? Is de buurt wat grijs en troosteloos? Wil je met de organisatie een milieuminnend imago uitstralen? Wil je voor de werknemers en voor de buurt

Nadere informatie

KIES VOOR DE NATUUR OP JE DAK

KIES VOOR DE NATUUR OP JE DAK Groendaksystemen KIES VOOR DE NATUUR OP JE DAK Groendaken zorgen voor een gezondere en aangenamere leefomgeving! Algemeen We onderscheiden twee soorten groendaken : Extensieve groendaken Vegetatiedaken

Nadere informatie

IN EEN VERRASSEND GROENE STAD...

IN EEN VERRASSEND GROENE STAD... IN EEN VERRASSEND GROENE STAD... Mogen groene daken niet ontbreken! eindhoven.nl/verrassendgroen 2 Een dynamische en bloeiende stad als Eindhoven fleurt op door een leefomgeving met nog meer groen. Een

Nadere informatie

Het onderhoud van groene daken en gevels in professionele handen

Het onderhoud van groene daken en gevels in professionele handen Het onderhoud van groene daken en gevels in professionele handen De groene daken en gevels van LooHorst Dak- & Gevelgroen Daktuinen staan volop in de belangstelling. Zowel in het kader van verfraaiing,

Nadere informatie

Groene daken en groene gevels: aandachtspunten voor het gebouw

Groene daken en groene gevels: aandachtspunten voor het gebouw Groene daken en groene gevels: aandachtspunten voor het gebouw Ine Knoops Arch. en Ing. Bouwkunde Onderzoeker WTCB ine.knoops@bbri.be 02/655 77 11 1 Inhoud van de presentatie 1. Groene daken Beschrijving

Nadere informatie

Groene gevels in de stad

Groene gevels in de stad Groene gevels in de stad Ecohuis en team Stadsbouwmeester Verticaal tuinieren Groene gevels en daken in de stedelijke omgeving 10 Oktober Dr.ir. M. Ottelé Contact: M.Ottele@tudelft.nl 1 1 Inhoud presentatie

Nadere informatie

Oude bomen. Opdracht 1 - Bijzondere bomen. Opdracht 2 De leeftijd van een boom meten. Benodigdheden

Oude bomen. Opdracht 1 - Bijzondere bomen. Opdracht 2 De leeftijd van een boom meten. Benodigdheden Oude bomen meetlint In Amsterdam staan veel bomen. Sommige van die bomen zijn al heel oud en hebben veel meegemaakt. Bomen kunnen veel betekenen voor mensen. Denk bijvoorbeeld aan de kastanjeboom in de

Nadere informatie

Van droom naar werkelijkheid. Biodiversiteit Werkt! Menko Wiersema Provincie Zuid-Holland

Van droom naar werkelijkheid. Biodiversiteit Werkt! Menko Wiersema Provincie Zuid-Holland Van droom naar werkelijkheid. Biodiversiteit Werkt! Menko Wiersema Provincie Zuid-Holland Biodiversiteit Verkorte schrijfwijze van biologische diversiteit. Beleid verankerd in Verdrag inzake Biodiversiteit;

Nadere informatie

Van groendak tot waterpunt

Van groendak tot waterpunt Page 1 of 6 Kinderdagverblijf Elief vzw in Oud-Berchem is volop bezig om hun zwart, plat dak op te waarderen tot een groendak met zonnepanelen, maar niet zomaar een groendak met zonnepanelen. Elief gaat

Nadere informatie

NATUUR EN BIODIVERSITEIT

NATUUR EN BIODIVERSITEIT NATUUR EN BIODIVERSITEIT Wat hebt u eraan? Biodiversiteit is de verscheidenheid van leven op onze planeet. Het is het fundament van ons welzijn en de economie. We zijn van de natuur afhankelijk voor ons

Nadere informatie

Een groendak? Ja, want iedereen wint er mee!

Een groendak? Ja, want iedereen wint er mee! Een groendak? Ja, want iedereen wint er mee! Definitie: Pet -isolatie - bescherming - opvang regenwater -decoratief Waarom wil Accor een groendak? Waarom wil Accor een groendak? Waarom wil Accor een groendak?

Nadere informatie

NATUUR in de Toekomstbestendige Leefbare Stad Interactieve Inspiratiesessie

NATUUR in de Toekomstbestendige Leefbare Stad Interactieve Inspiratiesessie NATUUR in de Toekomstbestendige Leefbare Stad Interactieve Inspiratiesessie Inhoud Voorstellen Marcel Wenker senior adviseur groen Gemeente Deventer Marc Siepman Humist maar vooral zichzelf Dubbel presentatie

Nadere informatie

en bouwtechnische eigenschappen van verticaal groen

en bouwtechnische eigenschappen van verticaal groen Bouwtechnisch Verslag Afstuderen Bouwtechnologie Bouwkunde Technische Universiteit Delft Groenee gevels Onderzoek naar de bouwfysische en bouwtechnische eigenschappen van verticaal groen Supplement: Bouwtechnische

Nadere informatie

Maak je schoolplein vogelvriendelijk

Maak je schoolplein vogelvriendelijk Maak je schoolplein vogelvriendelijk Leerlijn: kinderen leren vanuit het perspectief van vogels nadenken over hun omgeving. Wat hebben vogels nodig om te overleven? Schuilmogelijkheden, nestmogelijkheid,

Nadere informatie

PLANTDESIGN: DENK ECO, PLANT EEN GROENGEVEL

PLANTDESIGN: DENK ECO, PLANT EEN GROENGEVEL PLANTDESIGN: DENK ECO, PLANT EEN GROENGEVEL U hoeft geen tuin te bezitten om in het groen te wonen. Zelfs midden in de stad kan u het groen en gezond houden dankzij een verticale tuin of groenmuur. Kiezen

Nadere informatie

Schadenberg Combi Groen

Schadenberg Combi Groen Schadenberg Combi Groen Schadenberg Combi Groen heeft zich gespecialiseerd in het adviseren en realiseren van complexe groenoplossingen. Een creatieve en vakkundige partner bij de aanleg en onderhoud van

Nadere informatie

GROEN GROENER GROENST

GROEN GROENER GROENST GROEN GROENER GROENST DE BETEKENIS VAN GROEN VOOR ONZE LEEFOMGEVING 10 november 2011 Arda van Helsdingen Copijn Tuin- en Landschapsarchitecten DE BETEKENIS VAN GROEN VOOR ONZE LEEFOMGEVING Wat is groen?

Nadere informatie

In gesprek over gebiedsvisie Landelijk Capelle 29 mei 2016

In gesprek over gebiedsvisie Landelijk Capelle 29 mei 2016 In gesprek over gebiedsvisie Landelijk Capelle 29 mei 2016 Focus voor 2016 DAG VAN HET PARK SCHOLLEBOS, CAPELLE AAN DEN IJSSEL GREX OPMERKINGEN EN SUGGESTIES OP DAG VAN HET PARK Tijdens Dag van het Park

Nadere informatie

FACTSHEET. Hoe denken Nederlanders over natuur van het boerenland, in de stad en natuurgebieden?

FACTSHEET. Hoe denken Nederlanders over natuur van het boerenland, in de stad en natuurgebieden? Onderzoeksresultaten Motivaction: FACTSHEET Hoe denken Nederlanders over natuur van het boerenland, in de stad en natuurgebieden? september 2015 Onderzoeksinstituut Motivaction heeft in opdracht van Vogelbescherming

Nadere informatie

Tussen-evaluatie schapen

Tussen-evaluatie schapen Stichting Natuurvrienden Capelle aan den IJssel e.o. augustus 2010 nummer 6 Tussen-evaluatie schapen Voorlopige conclusie van SNC Er is een dreigende afname van de biodiversiteit (het aantal soorten planten

Nadere informatie

10 jaar stadsvogelonderzoek in Terneuzen

10 jaar stadsvogelonderzoek in Terneuzen 10 jaar stadsvogelonderzoek in Terneuzen Katspolder en Zeldenrust 2008-2017 Natuurbeschermingsvereniging De Steltkluut Foto: Johnny du Burck Alex de Smet 25 februari 2018 Stadsvogels in Nederland het stedelijk

Nadere informatie

Land van Matena advies natuur en landschap

Land van Matena advies natuur en landschap Land van Matena advies natuur en landschap Natuur- en Vogelwacht De Alblasserwaard augustus 2017 Inhoudsopgave 1. Inleiding...3 2. Gemeentelijk beleid...3 3. Huidige situatie...3 4. Probleemstelling...4

Nadere informatie

De patrijs, klant van de akkerrand. Achtergrondinformatie bij de lesbrief voor kinderen.

De patrijs, klant van de akkerrand. Achtergrondinformatie bij de lesbrief voor kinderen. De patrijs, klant van de akkerrand. Achtergrondinformatie bij de lesbrief voor kinderen. Tekeningen Ciel Broeckx, juni 2010. 1 De Europese Unie heeft in 2002 afgesproken om het verlies aan biodiversiteit

Nadere informatie

Natuurwaarden op Groene daken Workshop KNW Stowa 4 Oktober 2016 Klaas van Nierop

Natuurwaarden op Groene daken Workshop KNW Stowa 4 Oktober 2016 Klaas van Nierop Natuurwaarden op Groene daken Workshop KNW Stowa 4 Oktober 2016 Klaas van Nierop * Stadsecoloog bij Stadsingenieurs GG * vanaf 2008 gestart met lit. studie ecol.onderzoek op groene daken * 2010-2011 ecol.

Nadere informatie

Bij-vriendelijk Beheer

Bij-vriendelijk Beheer Bij-vriendelijk Beheer Sabine van Rooij en Anjo de Jong, Wageningen Environmental Research 13 november 2018, Klantendag Benchmark Gemeentelijk Groen Waarom? Voor welke soorten? Bijen o 358 soorten in Nederland:

Nadere informatie

Dak- & Gevelgroen LooHorst stijgt tot grote hoogtes

Dak- & Gevelgroen LooHorst stijgt tot grote hoogtes Dak- & Gevelgroen LooHorst stijgt tot grote hoogtes Groene daken, wanden en muren zijn onderdeel van het LooHorst specialismepakket. Onze ervaring met menig horizontaal én verticaal groen zorgt voor een

Nadere informatie

De Patrijs, klant van berm en akkerrand.

De Patrijs, klant van berm en akkerrand. De Patrijs, klant van berm en akkerrand. Lesbrief met kleurwedstrijd voor de groepen 5, 6 en/of 7 van de basisscholen van de gemeente Heeze-Leende. Je vult de antwoorden op de vragen in op de achterzijde

Nadere informatie

Dak- & Gevelgroen. LooHorst stijgt tot grote hoogtes

Dak- & Gevelgroen. LooHorst stijgt tot grote hoogtes Dak- & Gevelgroen LooHorst stijgt tot grote hoogtes Groene daken, wanden en muren zijn onderdeel van het LooHorst specialismepakket. Onze ervaring met menig horizontaal én verticaal groen zorgt voor een

Nadere informatie

Regenwater leid je niet om de tuin!

Regenwater leid je niet om de tuin! Regenwater leid je niet om de tuin! Regenwater is te waardevol om direct het riool in te laten lopen. Vang het op en gebruik het goed. Kijk voor tips op www.denhaag.nl/water Regenwater leid je niet om

Nadere informatie

GEM EENTE LANGEDÍ NR. 7 1 ' ĶV"

GEM EENTE LANGEDÍ NR. 7 1 ' ĶV GEM EENTE LANGEDÍ NR. ; \ 16SC002224* ING. 0 1 APR 2016 hvt 7) i CLnr 7 1 ' ĶV" v h g Aan het College van Burgemeester S Wethouders van de Gemeente Langedijk Postbus 15 1723ZG NOORD-SCHARWOUDE 3* Datum

Nadere informatie

Winter survivaltips voor vogels. Winter survival tips voor vogels. Wat u niet moet voeren

Winter survivaltips voor vogels. Winter survival tips voor vogels. Wat u niet moet voeren Stichting Natuurvrienden Capelle aan den IJssel e.o. december 2010 nummer 9 Survival tips voor vogels: Voedsel en Veiligheid. Natuurlijk voedsel en bij gebrek hieraan, aanvullend voer. Winter survival

Nadere informatie

Wat feitjes rond de duizendste Eempoldertelling

Wat feitjes rond de duizendste Eempoldertelling AANTAL. Wat feitjes rond de duizendste Eempoldertelling Sinds 1973 worden elke veertien dagen de vogels in de westelijke Eempolders geteld. Dat is nu dus al ruim 38 jaar. Wat rekenwerk levert op dat op

Nadere informatie

Keuzedeel: De levende tuin. 6: fauna

Keuzedeel: De levende tuin. 6: fauna Keuzedeel: De levende tuin 6: fauna Doelen 1. Je bewust maken hoeveel leven groen in een tuin of woonomgeving kan ondersteunen. 2. Je bewust maken wat alle voordelen van groen in een tuin of woonomgeving.

Nadere informatie

BIODIVERSITEIT IN GEUREN EN KLEUREN

BIODIVERSITEIT IN GEUREN EN KLEUREN 1 BIODIVERSITEIT IN GEUREN EN KLEUREN Doel: - lln maken kennis met het begrip biodiversiteit - lln ontdekken dat er verschillende soorten planten en dieren zijn - lln ontdekken dat de dieren en planten

Nadere informatie

Aan de Gemeenteraad van de Gemeente Gemeente Elburg Postbus AB ELBURG

Aan de Gemeenteraad van de Gemeente Gemeente Elburg Postbus AB ELBURG vn Aan de Gemeenteraad van de Gemeente Gemeente Elburg Postbus 70 8080 AB ELBURG Datum : 31 maart 2016 Kenmerk :1136-16/EMR Onderwerp : Laten we samen Nederland groener maken! Behandeld door : Egbert Roozen

Nadere informatie

.boekeltuinen.nl www

.boekeltuinen.nl www www.boekeltuinen.nl TEGEL ERUIT, PLANTJE ERIN TIP Houd de tuin zo groen Barbara Bekhof mogelijk en minimaliseer de verharding. Arjen Grent 3 REGENTON Als je de regenpijp hebt afgekoppeld, kun je het regenwater

Nadere informatie

Aantekeningen Hoofdstuk 2: Planten, dieren, mensen BBL. 2.1 Namen 1 Hoe komen planten en dieren aan hun naam? De naam van een plant of een dier kan: *

Aantekeningen Hoofdstuk 2: Planten, dieren, mensen BBL. 2.1 Namen 1 Hoe komen planten en dieren aan hun naam? De naam van een plant of een dier kan: * Aantekeningen Hoofdstuk 2: Planten, dieren, mensen BBL 2.1 Namen 1 Hoe komen planten en dieren aan hun naam? De naam van een plant of een dier kan: * * * 2 Hoe kun je de naam van een organisme opzoeken?

Nadere informatie

BESTUIVERS IN HET LANDSCHAP

BESTUIVERS IN HET LANDSCHAP BESTUIVERS IN HET LANDSCHAP INTRODUCTIE Biodiversiteit: Biodiversiteit of biologische diversiteit is een graad van verscheidenheid aan levensvormen binnen een gegeven ecosysteem, bioom of een gehele planeet.

Nadere informatie

TOELICHTING WEIDEVOGEL- LEEFGEBIEDEN

TOELICHTING WEIDEVOGEL- LEEFGEBIEDEN TOELICHTING WEIDEVOGEL- LEEFGEBIEDEN Foto: Onno Steendam Landschap Noord-Holland Toelichting Weidevogelleefgebieden Over wie gaat het? Weidevogels zijn vogels die in uitgestrekte en kruidige graslanden

Nadere informatie

De Ronde Venen klimaatneutraal vanaf 2040 uitkomsten van de enquête

De Ronde Venen klimaatneutraal vanaf 2040 uitkomsten van de enquête De Ronde Venen klimaatneutraal vanaf 2040 uitkomsten van de enquête Van vrijdag 6 tot en met zondag 23 juni heeft de gemeente De Ronde Venen onderzoek gedaan naar de mening van inwoners over zonnevelden

Nadere informatie

Materiaal Groen. Deel 2: Groen in de stad

Materiaal Groen. Deel 2: Groen in de stad Materiaal Groen Deel 2: Groen in de stad Colofon Deel 2: Groen in de stad Onderdeel van het materiaal Groen, met de thema s: Seizoenen (dl. 1), Groen inde stad (dl. 2), Groen groeit (dl. 3), Thuis tuinieren

Nadere informatie

Winterslaap. Met filmpjes, werkblad en puzzels. groep 5/6. uitgave januari 2013

Winterslaap. Met filmpjes, werkblad en puzzels. groep 5/6. uitgave januari 2013 uitgave januari 2013 Winterslaap Met filmpjes, werkblad en puzzels groep 5/6 inhoud blz. Inleiding 3 1. Wat is een winterslaap? 4 2. Lage hartslag 5 3. Lage temperatuur 6 4. Winterrust 7 5. Winterslapers

Nadere informatie

i e februari 2011» nummer 2

i e februari 2011» nummer 2 Nieuwsbrief i e februari 2011» nummer 2 Update bezigheden SNC In de vorige nieuwsbrief hebben wij u kennis laten maken met diverse winterwaarnemingen van bijzondere vogels in Capelle. Naast het doen van

Nadere informatie

inhoud 1. Vogels op reis 3 2. Vogeltrek 4 3. Zomervogels 4. Wintergasten 5. Standvogels 6. Deeltrekkers 7. Op reis

inhoud 1. Vogels op reis 3 2. Vogeltrek 4 3. Zomervogels 4. Wintergasten 5. Standvogels 6. Deeltrekkers 7. Op reis Vogels op reis inhoud 1. Vogels op reis 3 2. Vogeltrek 4 3. Zomervogels 5 4. Wintergasten 6 5. Standvogels 7 6. Deeltrekkers 8 7. Op reis 9 8. Het ontstaan van de trek 12 9. De goede richting 13 10. Een

Nadere informatie

Natuur in huis, tuin en op je terras. 17 mei 2016 Johan Baetens

Natuur in huis, tuin en op je terras. 17 mei 2016 Johan Baetens Natuur in huis, tuin en op je terras 17 mei 2016 Johan Baetens Inhoud Tuin, (groen)dak, (dak)terras en/of binnen? Van plant tot vegetatie Enkele interessante planten voor mens en dier Water doet leven

Nadere informatie

Opdrachten thema. Veluwe

Opdrachten thema. Veluwe en thema Totaal materialen heide Materialen per groepje 1A Sporen van grazers 3 Witte bakken 3 Pincetten Zoekkaart bos- en heideplanten 1B Dennen trekken Handschoenen voor elk kind Zoekkaart bos- en heideplanten

Nadere informatie

Cradle to Cradle in de praktijk Tuinen

Cradle to Cradle in de praktijk Tuinen Cradle to Cradle in de praktijk Tuinen Mei 2009 Programma: Introductie WissingTuinen Wat is Cradle to Cradle? Cradle to Cradle in de praktijk Even voorstellen Ons kantoor in Megchelen: Ontwerp & Advies

Nadere informatie

Stichting Natuurvrienden Capelle aan den IJssel e.o. Vierde jaargang Nummer 10 Oktober 2008

Stichting Natuurvrienden Capelle aan den IJssel e.o. Vierde jaargang Nummer 10 Oktober 2008 Nieuwsbrief Stichting Natuurvrienden Capelle aan den IJssel e.o. Vierde jaargang Nummer 10 Oktober 2008 Groene stad. Visie SNC op bomen. Een Groene stad is een stad van de toekomst. Een groene stad is

Nadere informatie

14 Speuren naar dieren Handleiding voor begeleiders 01

14 Speuren naar dieren Handleiding voor begeleiders 01 Handleiding voor begeleiders 01 Ten opzichte van 50 jaar geleden zijn veel diersoorten verdwenen. Dit is vooral een gevolg van de toename van de bevolking en de steeds grotere ruimte waarop mensen beslag

Nadere informatie

workshop #2 Rietgrachtstraat-Singelstraat-Dijkstraat 2 mei 2017

workshop #2 Rietgrachtstraat-Singelstraat-Dijkstraat 2 mei 2017 Spijkerlab workshop #2 Rietgrachtstraat-Singelstraat-Dijkstraat 2 mei 2017 wat gaan we vanavond doen? Even opfrissen Uitkomsten workshop #1 Ontwerpprincipes Mogelijke varianten Wat wordt het voorkeursmodel?

Nadere informatie

Speluitleg: Gebruik bij de speluitleg het bestand Hoe wordt het spel gespeeld op www.groenewiel.nl/biodiversiteit.

Speluitleg: Gebruik bij de speluitleg het bestand Hoe wordt het spel gespeeld op www.groenewiel.nl/biodiversiteit. 1 IN HET KORT Doel van de les: De kinderen worden zich bewust van de verbanden tussen soorten. Dit gebeurt doordat ze beseffen dat de roofvogel niet alleen een boom en een merel of lijster nodig heeft,

Nadere informatie

Je tuin. tips en afspraken

Je tuin. tips en afspraken Je tuin tips en afspraken Je tuin hoort bij je woning. Het is prettig als deze er netjes en goed onderhouden uitziet. Zodat je er altijd van kunt genieten. Maar hoe richt je je tuin in? En hoe onderhoud

Nadere informatie

6+ 10 WAT MAAKT EEN BOS TOT EEN BOS? 3+ 8 + Opdracht EDUKIT 3

6+ 10 WAT MAAKT EEN BOS TOT EEN BOS? 3+ 8 + Opdracht EDUKIT 3 WAT MAAKT EEN BOS TOT EEN BOS? 6+ 10 + Wanneer is een bos een bos? Een paar bomen samen vormen pas een bos als ze een oppervlakte van 1/2 hectare beslaan. Je zou dit kunnen vergelijken met een voetbalvel

Nadere informatie

( DATUM) WAARNEMERS : SCHOOL:

( DATUM) WAARNEMERS : SCHOOL: ( DATUM) WAARNEMERS : SCHOOL: GROEP:.. BOOM IN DE HERFST waarneemvel 1 WAT IS DE NAAM VAN JULLIE BOOM?.. 1. KRUIS AAN WAT JE ZIET AAN JULLIE TAK Nog groene bladeren Gekleurde bladeren Kale takken Vruchten

Nadere informatie

BIOBOER. Maar vandaag is het aardoliealarm. Kijk op je aardoliekaart of er voor jou een probleem is.

BIOBOER. Maar vandaag is het aardoliealarm. Kijk op je aardoliekaart of er voor jou een probleem is. BIOBOER 1 Hoe het elk jaar gaat... Om goed te kunnen zaaien, moet de aarde los. Daarvoor gebruik je een tractor. Dat gaat vlot. Neem reuzenpassen en ga 5 vakjes vooruit! Maar vandaag is het aardoliealarm.

Nadere informatie

verticale tuinen indoor & outdoor

verticale tuinen indoor & outdoor verticale tuinen indoor & outdoor green living architecture Binnen groene architectuur wordt gezocht naar de integratie van planten, water en gebouwen. Een verticale tuin of levende muur is een tuin die

Nadere informatie

Bijen zijn geen bijzaak. Tips en weetjes voor een bijenvriendelijke omgeving

Bijen zijn geen bijzaak. Tips en weetjes voor een bijenvriendelijke omgeving Bijen zijn geen bijzaak Tips en weetjes voor een bijenvriendelijke omgeving De bijen hebben het vandaag bijzonder moeilijk. In Vlaanderen verdween de voorbije jaren haast 40 procent van de bijenkolonies.

Nadere informatie

Aardoliealarm in het bos

Aardoliealarm in het bos de graad > Landbouw > lesmateriaal > spelkaarten Aardoliealarm in het bos BIOBOER Om goed te kunnen zaaien, moet de aarde los. Daarvoor gebruik je een tractor. Dat gaat vlot. Neem reuzenpassen en ga 5

Nadere informatie

Scholen in het groen. Nieuwe wijken krijgen veel te weinig en te kleine speelhoekjes! Veldjes missen we echt.

Scholen in het groen. Nieuwe wijken krijgen veel te weinig en te kleine speelhoekjes! Veldjes missen we echt. Nieuwe wijken krijgen veel te weinig en te kleine speelhoekjes! Veldjes missen we echt. Scholen in het groen 1 Scholen in het groen Opgroeien in een groene omgeving is belangrijk voor kinderen en draagt

Nadere informatie

Projecten Klimaat en Hittestress. Hittestress in Rotterdam. Stand van zaken Mei Project 1 Hitte stress. Ambitie Rotterdam

Projecten Klimaat en Hittestress. Hittestress in Rotterdam. Stand van zaken Mei Project 1 Hitte stress. Ambitie Rotterdam Hittestress in Rotterdam Projecten Klimaat en Hittestress Stand van zaken Mei 2010 Lissy Nijhuis & Erica Koning, Gemeente Rotterdam Heleen Mees, Universiteit van Utrecht A. Kennis voor Klimaat project

Nadere informatie

Streefbeelden Bomen & Bos. Streefbeelden Bomen, Bos & Struweel. Stadsbomen. Van Leefbaarheid & Emotie tot Biodiversiteit & Natuureducatie

Streefbeelden Bomen & Bos. Streefbeelden Bomen, Bos & Struweel. Stadsbomen. Van Leefbaarheid & Emotie tot Biodiversiteit & Natuureducatie Streefbeelden Bomen, Bos & Struweel Van Leefbaarheid & Emotie tot Biodiversiteit & Natuureducatie Streefbeelden Bomen & Bos Van Leefbaarheid & Emotie tot Biodiversiteit & Natuureducatie Stadsbomen Stadsbomen

Nadere informatie

Doel: Na deze opdracht weet je wat een voedselkringloop is en hoe het leven van planten en dieren met elkaar samenhangt.

Doel: Na deze opdracht weet je wat een voedselkringloop is en hoe het leven van planten en dieren met elkaar samenhangt. Thema: Bestaat vrede? Vak: Ruimte, aarde en milieu De ecologische kringloop De voedselkringloop Moeilijkheid: *** Tijdsduur: ** Juf Nelly De kringloop in de natuur Doel: Na deze opdracht weet je wat een

Nadere informatie

LEVENSGEMEEN SCHAPPEN

LEVENSGEMEEN SCHAPPEN LEVENSGEMEEN SCHAPPEN 1 E e n e i g e n h u i s, e e n p l e k o n d e r d e z o n Waarom groeien er geen klaprozen op het sportveld? Waarom leven er geen kwallen in de IJssel? Kunnen struisvogels wel

Nadere informatie

2Bconnect Ecologie en bedrijventerreinen. Kennisdag Rollin Verlinde Inverde

2Bconnect Ecologie en bedrijventerreinen. Kennisdag Rollin Verlinde Inverde CURSUS 2Bconnect Ecologie en bedrijventerreinen Kennisdag Rollin Verlinde Inverde Heeft dit zin? Welke rol kunnen bedrijventerreinen hebben? Illustratie: Wilfried Jansen Of Lorkeers, illustrator/designer

Nadere informatie

Drachtverbetering!!! Van het grootste belang!!!!! Aat Rietveld,

Drachtverbetering!!! Van het grootste belang!!!!! Aat Rietveld, Drachtverbetering!!! Van het grootste belang!!!!! Aat Rietveld, yoga.riet@ziggo.nl Wat kan een imker doen?? Luisteren naar de argumenten en motieven van anderen. Voorlichting geven. Netwerken. Samenwerken

Nadere informatie

Wij zijn Nijmegen / Nijmegen Bloeit!

Wij zijn Nijmegen / Nijmegen Bloeit! LANGS DE WAAL IDEEËNCOMPETITIE Wij zijn Nijmegen / Dromen kun je waarmaken. Daar staat Wij zijn Nijmegen voor. De ideeëncompetitie van de gemeente Nijmegen sluit hier perfect op aan. Onze droom is twee

Nadere informatie

NATUUR TERUG IN DE STRATEN VAN GEMEENTE OSS

NATUUR TERUG IN DE STRATEN VAN GEMEENTE OSS INITIATIEFVOORSTEL NATUUR TERUG IN DE STRATEN VAN GEMEENTE OSS Beter luisteren naar inwoners van al onze kernen. Aanleiding voor deze notitie is de uitwerking van de groenomvorming die in de gemeente Oss

Nadere informatie

PARKMANAGEMENT, KWALITEIT VOOROP

PARKMANAGEMENT, KWALITEIT VOOROP PARKMANAGEMENT, KWALITEIT VOOROP PARKMANAGEMENT, KWALITEIT VOOROP INHOUDSOPGAVE 1. Wie is Quares 2. Duurzaam bedrijventerreinmanagement 3. Belang van bedrijventerreinen en biodiversiteit 4. Inspirerende

Nadere informatie

Velt presenteert: de ecotuin

Velt presenteert: de ecotuin Velt presenteert: de ecotuin Behoefte aan duidelijkheid over ecotuin Begrip ecotuin niet altijd voor iedereen duidelijk verwarring over begrip ecotuin onduidelijkheid onder collega s begrip wordt niet

Nadere informatie

Kleurkeur: keurmerk voor goed bermbeheer. Context: steeds minder insecten. -76% insectenbiomassa Anthonie Stip

Kleurkeur: keurmerk voor goed bermbeheer. Context: steeds minder insecten. -76% insectenbiomassa Anthonie Stip Kleurkeur: keurmerk voor goed bermbeheer Context: steeds minder insecten Anthonie Stip 1 juni 2018 anthonie.stip@vlinderstichting.nl @birdingstip -76% insectenbiomassa 1 Insectenverlies vooral na mei Biodiversiteit

Nadere informatie

Lesactiviteit 2.1 Aanpassingen vogels algemeen en die van kusttrekvogels

Lesactiviteit 2.1 Aanpassingen vogels algemeen en die van kusttrekvogels Lesactiviteit 2.1 Aanpassingen vogels algemeen en die van kusttrekvogels Werkvorm: Klassikaal, binnen. Materialen: bord; plaatjes van vogels, opgezette vogels of delen daarvan. Achteraan deze lesactiviteit

Nadere informatie

Hé! De vliegende beertjes. 3 maart, in de middag 10 graden met een heerlijk zonnetje. En ja hoor, ik zag de eerste hommelkoningin

Hé! De vliegende beertjes. 3 maart, in de middag 10 graden met een heerlijk zonnetje. En ja hoor, ik zag de eerste hommelkoningin 2009-4 Hé! De vliegende beertjes zijn er weer! 3 maart, in de middag 10 graden met een heerlijk zonnetje. En ja hoor, ik zag de eerste hommelkoningin in mijn tuin foerageren in de nog steeds volop bloeiende

Nadere informatie

Bij-scholing voor de groenprofessional. Titel presentatie. subtitel

Bij-scholing voor de groenprofessional. Titel presentatie. subtitel Bij-scholing voor de groenprofessional Titel presentatie subtitel Structureel vergroten van het voedselaanbod en de nestgelegenheid voor wilde bijen in Nederland. Initiatiefnemers Project- & campagnepartners

Nadere informatie

Schadenberg Combi Groen

Schadenberg Combi Groen Schadenberg Combi Groen Schadenberg Combi Groen heeft zich gespecialiseerd in het adviseren en realiseren van complexe groenoplossingen. Een creatieve en vakkundige partner bij de aanleg en onderhoud van

Nadere informatie

Vergroenen van het groenonderwijs. Opleidingen helpen bij groei stadsnatuur. Drs. Yvon D. Schuler

Vergroenen van het groenonderwijs. Opleidingen helpen bij groei stadsnatuur. Drs. Yvon D. Schuler Vergroenen van het groenonderwijs Opleidingen helpen bij groei stadsnatuur Drs. Yvon D. Schuler Stadsnatuur? Natuur in de stad is op te splitsen in vier hoofdtypen: bebouwing, parken, water en verbindingen.

Nadere informatie

Groendaken. Presentatie Wijkplatvorm Zuilenstein/Huis de Geer/Blokhoeve. 16 december 2013

Groendaken. Presentatie Wijkplatvorm Zuilenstein/Huis de Geer/Blokhoeve. 16 december 2013 Groendaken Presentatie Wijkplatvorm Zuilenstein/Huis de Geer/Blokhoeve 16 december 2013 Geurt Schepers Adviseur Milieu (energie, klimaat, duurzaam bouwen) Afdeling Duurzame Ontwikkeling Inhoud 1.Gemeentelijk

Nadere informatie

BOETELERVELD. ROUTE 4,3 km

BOETELERVELD. ROUTE 4,3 km BOETELERVELD ROUTE 4,3 km 20 17 Weten hoe een groot deel van Salland er tot eind 19e eeuw uitzag? Wandel dan eens door het Boetelerveld bij Raalte. Ervaar rust, ruimte en openheid in dit enig overgebleven

Nadere informatie

DE VOORDELEN VAN VERGROENEN

DE VOORDELEN VAN VERGROENEN DE VOORDELEN VAN VERGROENEN Groen draagt bij aan klimaatbestendig inrichten Laura Kleerekoper 5 april 2017 1 WAAROM GROEN? BATEN VAN GROEN GROENADVIEZEN 2 WAAROM GROEN? 10-15 C verlaging van de gevoelstemp.

Nadere informatie

HET GOEDE VAN EEN GROENE TUIN STEENBREEK GROEN IS LEVEN OPERATIE

HET GOEDE VAN EEN GROENE TUIN STEENBREEK GROEN IS LEVEN OPERATIE HET GOEDE VAN EEN GROENE TUIN GROEN IS LEVEN OPERATIE STEENBREEK Het goede van een groene tuin Groen is leven Ons klimaat is zichtbaar aan het veranderen. Het weer in ons land wordt meer en meer onvoorspelbaar.

Nadere informatie

Lesbrief Bodemdiertjes favoriete voedsel

Lesbrief Bodemdiertjes favoriete voedsel Lesbrief Bodemdiertjes favoriete voedsel Doelgroep: Groep 6 t/m 8 Leerstofgebied: Wereldoriëntatie Werkvorm: Groepjes Duur: ± 30 minuten Doel van de opdracht: Leerlingen leren wat het favoriete voedsel

Nadere informatie

Groen in de stad. ontwerpen en aanleggen. Groen in de stad. onderhouden en beheren. Inhoudsopgave. Hoofdstuk 1. Hoofdstuk 2

Groen in de stad. ontwerpen en aanleggen. Groen in de stad. onderhouden en beheren. Inhoudsopgave. Hoofdstuk 1. Hoofdstuk 2 Inhoudsopgave Hoofdstuk 1 Groen in de stad ontwerpen en aanleggen. Hoofdstuk 2 Groen in de stad onderhouden en beheren Hoofdstuk 3 Groen in de stad promoten Groen in de stad ontwerpen en aanleggen 6 ORIËNTATIE

Nadere informatie

i e januari 2011» nummer 1

i e januari 2011» nummer 1 Nieuwsbrief i e januari 2011» nummer 1 Winter De winter van 2010 gaf veel ellende, maar je kunt het weer nu eenmaal niet veranderen. De winter gaf ook veel schoonheid en plezier. Er was veel te bewonderen

Nadere informatie

Beesten en beestjes Alles is met elkaar verbonden en dat zie je vooral als je natuur observeert.

Beesten en beestjes Alles is met elkaar verbonden en dat zie je vooral als je natuur observeert. Beesten en beestjes Alles is met elkaar verbonden en dat zie je vooral als je natuur observeert. Natuurlijk kunnen we wilde planten en bloemen eten en deze toelaten in onze tuinen en borders. Wij zagen

Nadere informatie

Expeditie Boswachterscode

Expeditie Boswachterscode Boswachterscode Ontdek jij je zesde zintuig? Kinderen tussen de 7 en 10 jaar opgelet! Zet je zintuigen op scherp. Volg het spoor van Benno Buitenpret. Speciaal voor jou heeft hij zijn persoonlijke en buitengewoon

Nadere informatie

Oele de uil en zijn vriendjes de weidevogels

Oele de uil en zijn vriendjes de weidevogels Hier zien jullie alweer de tweede uitgave van ons jeugdblad. Zoals jullie weten kozen we voor de uil. Niet alleen omdat hij heel wijs is, maar met zijn gespitste oortjes kan hij ook goed horen. We hebben

Nadere informatie