Dhr. G. Busser Pastorieweg BM WARFFUM. Leeuwarden, 15 februari 2008 Verzonden,

Transcriptie

1 Dhr. G. Busser Pastorieweg BM WARFFUM Leeuwarden, 15 februari 2008 Verzonden, Ons kenmerk : Afdeling : Landelijk Gebied Beleid Behandeld door : F. Wagenaar / (058) of f.r.wagenaar@fryslan.nl Uw kenmerk : Bijlage(n) : divers Onderwerp : Vergunning Natuurbeschermingswet 1998 Geachte heer Busser, Overeenkomstig uw aanvraag en de daarbij behorende bescheiden d.d. 13 november 2007 hebben wij besloten de gevraagde vergunning onder de volgende voorschriften te verlenen. Voorschriften 1. De vergunning is op naam gesteld van de heer G. Busser en kan alleen door de vergunninghouder persoonlijk gebruikt worden ten behoeve van het (kunst)schilderen (schilderijen) en kan niet aan anderen worden overgedragen of door anderen worden gebruikt. 2. Uit veiligheidsoverweging is het toegestaan maximaal 1 opstapper op het schip mee te nemen. 3. Ten aanzien van het droogvallen is de vergunning alleen geldig voor uw schip, m.s. Hendrik, UQ12, op de drie locaties zoals die op de meegezonden bijlage zijn aangegeven. Deze bijlage vormt onderdeel van het besluit. 4. De dynamiek van het gebied kan reden zijn tot wijziging van de locaties. Dit zal onderwerp van evaluatie zijn (voorschrift nr. 19). 5. Het is niet toegestaan het wad verder dan 30 meter vanaf het schip te betreden. 6. U dient in het veld bij het uitoefenen van de gevraagde activiteit in het op grond van artikel 20 Natuurbeschermingwet 1998 afgesloten gebied een kopie van het besluit bij u te dragen en deze op eerste verzoek te tonen aan de daartoe bevoegde ambtenaren. 7. De vergunning is alleen geldig voor het bevaren/betreden van het op grond van artikel 20 Natuurbeschermingwet 1998 tijdelijke/permanent afgesloten gebied Rottum ter hoogte van Rottumeroog/Rottumerplaat. 8. De gesloten gebieden mogen alleen worden bevaren in de periode van hoog water van ca. 3 uur voor tot ca. 2 uur na hoog water. 9. De vergunning is geldig voor in totaal 20 bezoeken per jaar. 10. Van de bezoeken dient u een jaaroverzicht op te stellen/bij te houden. Dit overzicht zal in het jaarlijkse evaluatiegesprek worden besproken.

2 11. De vergunning is geldig voor in totaal 12 overtijingen of zodanige overnachtingen. 12. De vergunning is jaarlijks geldig voor de periode 1 juni tot en met 10 augustus. 13. Bij het voornemen het gesloten gebied binnen te varen dient u in de periode tot 17 augustus elke keer en van te voren contact op te nemen met de vogelwachters op Rottumeroog (tel ) dan wel Rottumerplaat (tel ). In de periode na 17 augustus dient u elke keer en van tevoren contact met het m.s. Harder van het ministerie van LNV, Indien u als de vergunninghouder voornemens bent vorenstaande activiteiten in afwijking van deze vergunning te laten plaatsvinden dan dient dit terstond te worden gemeld aan het bevoegd gezag. 15. Er dient in geen geval afval (of andere verontreiniging) in het gebied achter te blijven. 16. Het is verboden huisdieren (te denken aan hond) op het wad mee te nemen. 17. Geluidsapparatuur, anders dan voor communicatiedoeleinden, is niet toegestaan. 18. U bent verplicht alle door of namens gedeputeerde staten van Fryslân gegeven aanwijzingen op te volgen. 19. Het is niet toegestaan de flora en fauna opzettelijk te verstoren of te verontrusten, evenals planten, of delen van planten te plukken, af te snijden of uit te steken. U dient voldoende afstand te houden tot rustende zeehonden en/of foeragerende/rustende vogels. 20. Wij zullen de afspraken met de provincie Fryslân jaarlijks in een gesprek met u evalueren. 21. De vergunning is geldig van dagtekening van de vergunning tot 1 januari Het niet naleven van deze voorschriften en beperkingen kan, naast eventuele strafvervolging, intrekking van de vergunning tot gevolg hebben. Voor de motivering van ons besluit verwijzen wij U naar bijlage 1. Bijlagen Bijlage 1: Motivering besluit Bijlage 2: Gebiedsinformatie Afschriften van dit besluit worden verzonden aan het college van burgemeester en wethouders van de gemeente Eemsmond, de Waddenvereniging, Staatsbosbeheer regio Noord, Rijkswaterstaat, Waterdistrict Waddenzee, bemanning m.s. Harder en het ministerie van LNV. Hoogachtend, namens het College van Gedeputeerde Staten, drs. Waldina Hulshoff, Hoofd Afdeling Landelijk Gebied Beleid.

3 Bezwaar Degene wiens belang rechtstreeks bij dit besluit is betrokken, kan tegen dit besluit binnen zes (6) weken na de verzending daarvan een bezwaarschrift indienen bij gedeputeerde staten, postbus 20120, 8900 HM Leeuwarden. Het bezwaarschrift moet worden ondertekend en moet tenminste bevatten: a. de naam en het adres van de indiener; b. de dagtekening; c. een omschrijving van het besluit waartegen het bezwaar is gericht; d. de gronden van het bezwaar. Kennisgeving Van dit besluit zal, conform artikel 42, lid 3, van de Nb-wet 1998 door ons kennis worden gegeven middels publicatie in het Dagblad van het Noorden.

4 BIJLAGE 1: Motivering besluit A WEERGAVE VAN DE FEITEN A1 De vergunningaanvraag Bij brief van 13 november 2007 vroeg u ons schriftelijk om een vergunning op grond van de Natuurbeschermingswet 1998 voor het twintig keer kunnen (kunst)schilderen op een drietal vaste locaties binnen de op grond van artikel 20 Natuurbeschermingswet 1998 (hierna: Nb-wet 1998) gesloten twee gebieden onder de eilanden Rottumeroog en Rottumerplaat. Uw aanvraag is op 19 november 2007 door de provincie Fryslân ontvangen en ingeboekt onder nummer Op 11 februari 2008 hebt u (per mail) aangegeven uw aanvraag te wijzigen naar een verzoek voor drie locaties. Daarbij ziet u af van het gebied tussen Rottumeroog en Zuiderduintjes. Het gebied waarvoor de aanvraag geldt, ligt in het Natura 2000-gebied Waddenzee. De aangevraagde activiteit heeft daarom een direct verband met het desbetreffende gebied. A2 Beschrijving van de activiteit / eerder verleende vergunning(en) De vergunning wordt gevraagd voor het kunnen (kunst)schilderen op een drietal vaste locaties binnen de op grond van artikel 20 Nb-wet 1998 gesloten twee gebieden onder de eilanden Rottumeroog en Rottumerplaat. Het bezoek(en) van de locaties bestaat uit het binnenvaren en droogvallen in de tijdelijke en/of permanent gesloten gebieden onder de eilanden Rottumeroog of Rottumerplaat met het m.s. Hendrik, UQ12 om daar(na) droog te vallen op één van de drie locaties om daar te kunnen (kunst)schilderen. Voor het kunnen (kunst)schilderen in de gesloten gebieden onder de eilanden Rottumeroog en Rottumerplaat is eerder door het toenmalige ministerie van Landbouw, Natuurbeheer en Visserij op grond van de Natuurbeschermingswet 1967 op 27 november 2002 onder nummer 02/8167/SM, op 18 mei 1998 onder nummer /RD/SM en op 13 maart 2003 onder nummer 03/804/RD/SM ontheffing ex artikel 16 Natuurbeschermingswet 1967 aan u verleend. Afschriften van deze ontheffingen zijn bij het aanvraagformulier overgelegd. Hieruit blijkt dat ook al eerder, namelijk vanaf 1992 sprake is van ontheffingverlening in het kader van de Natuurbeschermingswet 1967 door genoemd ministerie. De gevraagde activiteiten vinden plaats op het wad in het gebied ten zuiden van Rottumeroog en Rottumerplaat in de gemeente Eemsmond in het Natura-2000-gebied Waddenzee. Het betreffende gebied is afgesloten op grond van artikel 20 lid 2 de Nb-wet Het (kunst)schilderen door de aanvrager wordt blijkens de aangevulde aanvraag beoogd in het permanent (het hele jaar rond) gesloten gebied ten zuiden/zuidoosten van Rottumerplaat. A3 Aanvullende gegevens Er zijn geen aanvullende gegevens opgevraagd.

5 Relevante ecologische onderzoeken Voor de beoordeling van uw aanvraag zijn door u behoudens eerder genoemde geen verdere stukken aangeboden. A4 Procedure Bevoegdheid Op grond van artikel 10a wijst Onze Minister gebieden aan ter uitvoering van richtlijn (EEG) nr. 79/409 (Vogelrichtlijn), hierna VR en richtlijn (EEG) nr. 92/43 (Habitatrichtlijn), hierna HR. Ingevolge artikel V, eerste lid, van de Wet van 20 januari 2005 tot wijziging van de Natuurbeschermingswet in verband met Europeesrechtelijke verplichtingen, gelden de reeds door de Minister aangewezen VR-gebieden als besluiten als bedoeld in artikel 10a van de wet. De Minister heeft de HR-gebieden nog niet conform artikel 10a dan wel artikel 12, lid 3, van de wet aangewezen. Op 8 december 2004 heeft de Europese Commissie de door Nederland aangemelde HRgebieden op de communautaire lijst geplaatst. De HR maakt voor de toepasselijkheid van artikel 6, lid 2, 3 en 4, geen onderscheid tussen formeel aangewezen gebieden en gebieden die door de Europese Commissie zijn vastgesteld. Nu de Nb-wet 1998 dient ter implementatie van de HR dient artikel 19d van deze wet richtlijnconform te worden geïnterpreteerd. Voornoemde uitleg is conform de uitspraak van de Afdeling Bestuursrechtspraak van de Raad van State d.d. 28 februari 2007 (nr ). Vanwege deze uitspraak van de Raad van State van 28 februari 2007 zijn wij, zolang het gebied nog niet conform artikel 10a dan wel artikel 12, lid 3, Nb-wet 1998 is aangewezen, maar al wel is aangemeld als HR-gebied, niettemin bevoegd om een vergunning op basis van artikel 19d te verlenen, omdat het gebied als VR-gebied is aangewezen en omdat het gebied bovendien gelegen is in het Staatsnatuurmonument Waddenzee. Uit het arrest van het Hof van Justitie van de Europese Gemeenschappen van 7 september 2004, zaak C-127/02, JM 2004/112, volgt dat wanneer een nationale rechter moet nagaan of de toestemming voor een plan of project in de zin van artikel 6, derde lid, van de HR rechtmatig is verleend, hij kan toetsen of de door deze bepaling aan de beoordelingsmarge van de bevoegde nationale autoriteiten gestelde grenzen in acht zijn genomen, ook als de bepaling niet in de rechtsorde van de betrokken lidstaat is omgezet ofschoon de daartoe gestelde termijn is verstreken. Blijkens genoemd arrest dient te worden bezien of verweerder op grond van objectieve gegevens kon uitsluiten dat het plan of project, afzonderlijk of in combinatie met andere plannen of projecten, significante gevolgen heeft voor het onderhavige natuurgebied, afgezet tegen de instandhoudingsdoelstellingen van dit gebied.

6 Op grond van de Nb-wet 1998 (artikel 2, lid 1 juncto artikel 16, lid 1, juncto artikel 19d, lid 1) zijn gedeputeerde staten van de provincie, waarin beschermde natuurmonumenten c.q. Vogel- en Habitatrichtlijngebieden geheel of grotendeels gelegen zijn, bevoegd gezag ten aanzien van de beoordeling van aanvragen ter verkrijging van een vergunning op grond van artikel 19d, lid 1, van de Nb-wet Op grond van artikel 2, vijfde lid, van de Nb-wet 1998 beslissen gedeputeerde staten niet op een aanvraag voor een vergunning als bedoeld in artikel 19d, eerste lid, dan in overeenstemming met gedeputeerde staten van de andere provincies, waarin het op grond van artikel 10a, eerste lid, aangewezen gebied, of een gebied waarvan de aanwijzing als zodanig in overweging is genomen als bedoeld in artikel 12, derde lid, mede is gelegen voorzover die vergunning betrekking heeft op delen van het gebied, gelegen in die andere provincies. Het conceptbesluit is ter instemming voorgelegd aan gedeputeerde staten van de provincie Groningen. Op grond van artikel 2, vijfde lid, stemmen gedeputeerde staten van de provincie Groningen in met onderhavig besluit. Artikel 19d, eerste lid, van de Nb-wet 1998 bepaalt dat het verboden is zonder vergunning, of in strijd met aan die vergunning verbonden voorschriften of beperkingen projecten te realiseren onderscheidenlijk te verrichten die gelet op de instandhoudingdoelstelling de kwaliteit van de natuurlijke habitats en de habitats van soorten in een op grond van artikel 10a, eerste lid, van de wet aangewezen gebied kunnen verslechteren of een verstorend effect kunnen hebben op de soorten waarvoor het gebied is aangewezen. Zodanige projecten of andere handelingen zijn in ieder geval, projecten of handelingen die de natuurlijke kenmerken van het desbetreffende gebied kunnen aantasten. Bij het verlenen van een vergunning als bedoeld in artikel 19d, eerste lid, van de Nb-wet 1998 moet rekening worden gehouden met de gevolgen die een project of andere handeling kan hebben gelet op de instandhoudingdoelstelling van het betrokken gebied (artikel 19e van de Nb-wet 1998). Als er sprake is van een vastgesteld beheersplan moet ook daarmee rekening worden gehouden. Op grond van artikel 20 kan het bevoegd gezag de toegang tot een beschermd natuurmonument als bedoeld in artikel 10, lid 1, een aangewezen gebied als bedoeld in artikel 10a, lid 1 of een gebied waarvan de aanwijzing als zodanig in overweging is genomen als bedoeld in artikel 12 of delen van bedoelde gebieden, voorzover dit noodzakelijk is, voor de bescherming van natuurwaarden, beperken. Indien het bevoegd gezag gebruik heeft gemaakt van deze bevoegdheid is het verboden om het betreffende gebied te betreden. Dit verbod geldt niet voor de eigenaar en de gebruiker als bedoeld gebruiksrecht zich daarover uitstrekt. In het Besluit van 20 juli 2006, nr. DRZ/06/3147/LB/SM heeft de Minister van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit van deze bevoegdheid ex. artikel 20 Nb-wet 1998 gebruik gemaakt om de toegankelijkheid te beperken van een aantal natuurgebieden in de Natura 2000-gebieden Waddenzee en Noordzeekustzone. Daaronder begrepen de gebieden onder de eilanden Rottumeroog en Rottumerplaat, waarop deze aanvraag betrekking heeft. Deze gebieden zijn van belang voor de bescherming van broedvogels en trekvogels en gelden als belangrijke broedplaats c.q. hoogwatervluchtplaats. Daarnaast geldt het gebied als belangrijke rust- en zoogplaats voor zeehonden. Rust in deze gebieden is van cruciaal

7 belang. Voor de gebieden Rottumeroog en Rottumerplaat geldt de toegangsbeperking gedurende het gehele jaar. Deze toegangsbeperking geldt ingevolge artikel 7, lid 2, voor een ieder wiens aanwezigheid binnen deze gebieden niet noodzakelijkerwijs uit hoofde van de uitoefening van diens beroep of bedrijf voortvloeit. Voor het uitoefenen van niet beroepsmatige activiteiten wordt zo vermeld artikel 7, lid 3, van bedoeld besluit geen vergunning verleend, vanuit de premisse dat niet beroepsmatige activiteiten niet noodzakelijkerwijs binnen deze gebieden behoeven plaats te vinden. In de toelichting op het besluit wordt hierover gesteld: Slechts daar waar noodzakelijk, bijvoorbeeld voor de uitoefening van beroep of bedrijf, wordt droogvallen, betreding en/of bevaring waar mogelijk toegestaan en gereguleerd middels een vergunning ex art. 19d van de Nb-wet De noodzaak tot betreding en/of bevaring van het beperkt toegankelijke gebied dient door de aanvrager in de aanvraag voor een vergunning, conform artikel 41 van de Nb-wet 1998, voldoende te worden gemotiveerd. Voor uitoefenen van niet beroepsmatige activiteiten wordt geen vergunning verleend, vanuit de premisse dat niet beroepsmatige activiteiten niet noodzakelijkerwijs binnen deze gebieden behoeven plaats te vinden. Relatief wordt middels deze aanwijzing immers de toegankelijkheid van een zeer klein deel van het Natura 2000-gebied beperkt. Er zijn vele alternatieve locaties binnen het gebied te vinden die gezien de natuurwaarden echter minder kwetsbaar zijn. Beroepsmatig uitgevoerde activiteiten waarvoor het gesloten gebied moet worden betreden danwel bevaren, of binnen het gebied moet worden drooggevallen, kunnen, voor zover deze activiteiten noodzakelijkerwijs binnen of deels binnen deze gebieden moeten worden uitgevoerd, worden toegestaan, echter slechts voor zover een vergunning als bedoeld in artikel 19d van de Nb-wet 1998 is verleend. In de te verlenen vergunning zullen alsdan aan de vergunde beroepsmatige activiteiten nadere voorschriften worden verbonden ter bescherming van de middels deze aanwijzing extra te beschermen natuurwaarden. De aanwijzing ex. artikel 20 Nb-wet 1998 van het gebied kan, gezien de aard en het doel van deze toegangsbeperkende regeling, tevens de aanleiding vormen de aangevraagde vergunning te weigeren. Met betrekking tot de gebieden Rottumeroog en Rottumerplaat geldt ingevolge artikel 8 van dit besluit ten aanzien van het zich bevinden binnen deze gebieden (en de o.a. activiteiten wadlopen en excursies) een afzonderlijke regeling. In afwijking van het bepaalde in artikel 7, lid 3, kan binnen de kaders van de Beheerregeling Rottum voor het betreden van deze gebieden (en het wadlopen/excursies) binnen deze gebieden een vergunning ex. artikel 19d van de Nb-wet 1998 worden verleend. Aan de op grond van het vorige lid te verlenen vergunning moeten voorschriften worden verbonden ter bescherming van de extra te beschermen natuurwaarden op grond waarvan de toegang tot de gebieden Rottumerplaat en Rottumeroog middels dit besluit werd beperkt.

8 Aanvragen die buiten de kaders van deze Beheerregeling Rottum vallen zullen in dat kader worden afgewezen. Naast de in voorkomende gevallen op grond van de toegankelijkheidsregeling noodzakelijke vergunning volgens de Nb-wet 1998, is voor het zich bevinden op private gronden van particulieren toestemming van de eigenaar van deze gronden nodig. De gebieden waarvan de toegankelijkheid middels dit besluit wordt beperkt zijn aangegeven op de Kaartbladen Hydrografische kaarten 1811 en 1812 van de Waddenzee (editie 2007). In het veld zijn de begrenzingen van de gebieden waarvan de toegankelijkheid wordt beperkt herkenbaar middels aangebrachte bebordingen en betonningen. VR-gebied Het gebied Waddenzee is aangewezen als speciale beschermingszone krachtens de richtlijn inzake behoud van de vogelstand (79/409/EEG), bij besluit van 8 november 1991 (besluit J ). Zoals hiervoor bij bevoegdheid is aangegeven, is deze aanwijzing een besluit overeenkomstig artikel 10a van de Nb-wet HR-gebied Het gebied Waddenzee is aangemeld als speciale beschermingszone krachtens de HR (92/43/EEG). In mei 2003 vond de definitieve aanmelding plaats. In december 2004 heeft de Europese Commissie de lijst vastgesteld. Het gebied is nog niet aangewezen en er zijn nog geen instandhoudingdoelstellingen geformuleerd. Voor de richtlijnconforme interpretatie wordt voor de habitattoets uitgegaan van de kwalificerende typen uit bijlage I en de soorten van bijlage II van de HR, zoals deze in december 2004 door de Europese Commissie zijn vastgesteld. Bij de habitattoets wordt rekening gehouden met de kwalificerende habitats en soorten en instandhoudingsdoelen als opgenomen in het ontwerp-aanwijzingsbesluit van mei Gelet op de systematiek van de HR, zoals die volgt uit artikel 4, tweede lid, in samenhang met artikel 4, vijfde lid, moet worden geoordeeld dat artikel 6, derde lid, van de HR uitsluitend geldt voor gebieden die zijn vermeld op de vastgestelde communautaire lijst als bedoeld in artikel 4, tweede lid, van de HR. Uit hoofde van de HR is er geen grondslag om rekening te houden met het voornemen tot een andere, ruimere begrenzing van het gebied dan zoals het is vermeld op de communautaire lijst. Naar analogie achten wij evenmin grondslag aanwezig om rekening te houden met het voornemen tot aanwijzing van andere natuurlijke habitattypen en soorten dan vermeld op de communautaire lijst. Wij zijn op basis van artikel 2, eerste lid, in samenhang met artikel 19d, eerste en derde lid, het bevoegde gezag ten aanzien van de beoordeling van aanvragen ter verkrijging van een vergunning op basis van artikel 19d, eerste lid, van de Nb-wet 1998, omdat de hier aan de orde zijnde VR- en HR-gebieden geheel of grotendeels zijn gelegen in de provincie Fryslân. Bovendien is de aangevraagde activiteit niet als zodanig aangewezen in de artikelen 2 en 3 van het Besluit vergunningen Nb-wet 1998, waarvoor de Minister van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit het bevoegde bestuursorgaan is. Zienswijzemogelijkheid

9 De procedure is uitgevoerd overeenkomstig het bepaalde in hoofdstuk VIII van de Nb-wet 1998 en de daarvoor relevante artikelen van de Algemene wet bestuursrecht. Naar aanleiding van uw aanvraag zijn, op grond van artikel 44, derde lid, van de Nb-wet 1998, burgemeester en wethouders van de gemeente Eemsmond gedurende een termijn van 8 weken in de gelegenheid gesteld over deze aanvraag hun zienswijze kenbaar te maken. Daarnaast zijn op grond van artikel 4:8 van de Algemene wet bestuursrecht Staatsbosbeheer regio Noord, Rijkswaterstaat Waterdistrict Waddenzee en de Waddenvereniging gedurende een termijn van 8 weken in de gelegenheid gesteld tot het indienen van een zienswijze op de ingediende aanvraag. Van de mogelijkheid tot het indienen van zienswijzen hebben Staatsbosbeheer regio Noord en Rijkswaterstaat Waterdistrict Waddenzee gebruik gemaakt. De zienswijzen zijn binnen de gestelde termijn ontvangen. Van de gemeente Eemsmond en de Waddenvereniging is geen reactie ontvangen. Onder het aandachtspunt B2 wordt nader ingegaan op de inhoud van de ingediende zienswijzen en de reactie van ons hierop. Conclusie oriëntatiefase Wij stellen vast dat voor de onder A1 genoemde activiteiten en handelingen een vergunning benodigd is op grond van art.19d. Daarom zijn de door u te ondernemen bezoeken vergunningplichtige activiteiten. Naar onze mening is het op voorhand uit te sluiten dat de huidige voorgenomen activiteiten op zich significant negatieve gevolgen zouden kunnen hebben voor de habitats, habitat- en vogelsoorten waarvoor de Waddenzee zijn aangewezen. Derhalve concluderen wij dat volstaan kan worden met een verstoring- en verslechteringtoets. B OVERWEGINGEN B1 Wettelijk kader De door u uit te voeren activiteit vindt plaats in de gesloten gebieden in het Natura gebied Waddenzee ter hoogte van Rottumerplaat en Rottumeroog. Voor het hierop toepasselijke beleidskader verwijs ik kortheidshalve naar het onder A4 (Bevoegdheid) gestelde en naar bijlage 2. Met betrekking tot de beoordeling van vergunningaanvragen is het van belang of en in welke mate de doelstellingen zoals die in het aanwijzingsbesluit tot VR-gebied en de doelstellingen die opgenomen zijn in het ontwerp van het aanwijzingsbesluit tot HR-gebied van de Waddenzee worden aangetast door de plaatshebbende activiteiten. B2 Inhoudelijke beoordeling Conclusie van de inhoudelijke beoordeling van de aanvraag

10 Wij zijn van mening dat uit de onderstaande verslechtering- en verstoringtoets voldoende is gebleken dat er naar verwachting mogelijk negatieve effecten zouden kunnen gaan optreden maar dat deze niet significant maar inpasbaar zijn. Inhoudelijk beoordeling van de aanvraag De onder A1 genoemde activiteiten en handelingen betreffen niet op het natuurbeheer gerichte activiteit(en) en / of handeling(en) die mogelijk een verstorend effect kunnen hebben op de in het aanwijzingsbesluit opgenomen kwalificerende soorten van de VR en op de in de HR opgenomen kwalificerende soorten die tevens zijn opgenomen in het (concept-) aanwijzingsbesluit van het HR-gebied Waddenzee. Ook voor de populaties van deze HR-soorten zijn naar onze mening geen significant nadelige effecten te verwachten. Omdat er geen sprake is van een significant negatief effect kan, ook wat betreft de HR, worden volstaan met het toepassen van een verslechteringen verstoringtoets. Op basis daarvan kunnen wij beoordelen of al dan niet de door u gevraagde vergunning kan worden verleend. Bij de verslechtering- en verstoringtoets wordt nagegaan of de door u aangevraagde activiteiten een kans met zich meebrengen op verslechtering van de natuurlijke habitats dan wel dat ze een verstorend effect hebben op soorten. Vervolgens wordt uw aanvraag hieronder aan de beoordelingskaders van het Natura gebied Waddenzee getoetst. Daarbij worden mogelijke verstoringen besproken. Beschrijving gebied Voor de beschrijving van het gebied en de opsomming van kwalificerende waarden verwijs ik opnieuw naar bijlage II Toetsing aan het beoordelingskader a. Staatsnatuurmonument / beschermd natuurmonument Natuurschoon en natuurwetenschappelijke betekenis Met de inwerkingtreding op 1 oktober 2005 van de Nb-wet 1998 zijn de aanwijzingsbesluiten als staatsnatuurmonument van het deelgebied Waddenzee II komen te vervallen. De wezenlijke kenmerken en waarden van het natuurmonument (natuurschoon en natuurwetenschappelijke betekenis) voor zover deze aan de orde zijn, dienen ingevolge artikel 15a, derde lid, Nb-wet 1998 binnen de beoordeling van de voorgenomen activiteit aan de orde te komen. Ingevolge de aanwijzing tot Staatsnatuurmonument gold een ontheffingplicht voor het betreden van de op grond van de Nb-wet afgesloten gebieden. b. Kwalificerende waarden Natura-2000 gebied. De kwalificerende waarden van het HR-gebied Waddenzee zijn in het ontwerpaanwijzings-besluit van mei 2007 verdeeld in kwalitatieve instandhoudingdoelstellingen voor habitats, vogelsoorten en habitatsoorten. Kortheidshalve verwijs ik voor de beschrijving van het betreffende Natura-2000 gebied en de betreffende kwalificerende waarden naar bijlage II.

11 Selectie van relevante kwalificerende natuurwaarden Wij zijn van mening dat de door u uit te voeren activiteit getoetst dient te worden op de mate van schadelijkheid (verstoring en verslechtering) van de in het gebied aanwezige ecologische waarden, in het bijzonder vogels en de Grijze en Gewone Zeehond. In het licht van de zeer beperkte activiteiten is het uit te sluiten dat de door u ondernomen activiteiten van invloed zullen zijn op de aanwezige habitattypen en -soorten. Effect: De activiteiten waarvoor een vergunning wordt aangevraagd vinden plaats in het Natura-2000 gebied Waddenzee in de gesloten gebieden ter hoogte van Rottumerplaat en Rottumeroog. Het bevaren, betreden en het verblijf van/in het gebied zou mogelijk kunnen leiden verstoring van de aanwezige flora en fauna. Voor het bevaren, betreden en het verblijf van/in worden door u een aantal mitigerende maatregelen gehanteerd die hun oorsprong vinden in de voorwaarden van de eerder aan u verleende ontheffingen (vermeld onder A2) door het ministerie van LNV op grond van de Natuurbeschermingswet Het bevaren, betreden en het verblijf van/in het gesloten gebied vindt een beperkt aantal keren plaats (20x). Het droogvallen en het door één persoon van boord gaan in de directe omgeving van het schip zal plaatsvinden op daarvoor in overleg met de terreinbeheerder gekozen locaties die ver weg liggen van bekende hoogwatervluchtplaatsen voor vogels en/of zeehondenligplaatsen. Verstoring van rustende vogels Effect: het bevaren, betreden en het verblijf van/in het gesloten gebied in de nabijheid van hoogwatervluchtplaatsen van vogels zou een verstoring kunnen betekenen van de aanwezige rustende vogels door beweging en geluid. Mitigatie: met uitzondering van het bevaren vindt het betreden en het verblijf van/in het gesloten gebied plaats gedurende de periode omtrent laagwater. Dit betekent dat er geen vogels op de hoogwatervluchtplaatsen aanwezig zijn. Bij opkomend-/hoogwater fungeren de droogvallende delen (Rottumeroog, Rottumerplaat en Zuiderduintjes) als zeer belangrijke hoogwatervluchtplaatsen. In de artikel 20 gebieden Rottumeroog en Rottumerplaat zijn, op grond van eerder vergunningverlening en ervaringen, door Staatsbosbeheer drie locaties aangegeven waar kan worden drooggevallen ten behoeve van het kunstschilderen. Indien deze locaties worden aangehouden en er geen onnodig geluid en beweging wordt gemaakt is de afstand van voldoende omvang dat er geen verstoring kan plaatsvinden van vogels bij hoogwater. Tevens zullen de eilanden zelf niet betreden worden en zal er derhalve ook geen verstoring plaats kunnen vinden. Verstoring van foeragerende vogels Effect: het bevaren, betreden en het verblijf van/in het gesloten gebied in de nabijheid van plaatsen waar vogels foerageren zou een verstoring kunnen betekenen van de aanwezige foeragerende vogels door beweging en geluid. Mitigatie: aangezien het betreden en het verblijf van/in het gesloten gebied plaatsvindt gedurende de periode van laagwater kan er verstoring plaatsvinden van foeragerende vogels in het art. 20 gebied omdat foeragerende vogels zich dan ook bevinden op de droogvallende platen. Gezien het feit dat het droogvallen en schilderen een activiteit is die niet gepaard gaat met veel geluid en daarbij strikt locatiegebonden is, zullen de vogels in het algemeen niet opschrikken om vervolgens weg te vliegen. Er zal meer sprake zijn van het kiezen van een voldoende ruime afstand tot de locaties van het droogvallen en het (kunst)schilderen waarbij de vogels rustig door (kunnen) foerageren.

12 Verstoring van broedende vogels Effect: het bevaren, betreden en het verblijf van/in het gesloten gebied in de nabijheid van broedgebieden van vogels zou mogelijk een verstoring kunnen betekenen van aanwezige broedende vogels door beweging en geluid. Mitigatie: zoals hierboven reeds is vermeld zal de afstand van de locaties waar het droogvallen en (kunst)schilderen plaatsvindt tot de Zuiderduintjes en Rottumerplaat (broedgebied) voldoende ruim zijn, zodat er geen verstoring op zal treden van broedende vogels. Doordat de eilanden Rottumeroog, Rottumerplaat en Zuiderduintjes zelf niet betreden zullen worden, zal er ook geen sprake van kunnen zijn dat er broedvogels verstoord worden. Verstoring van zeehonden Effect: het bevaren, betreden en het verblijf van/in het gesloten gebied in de nabijheid van zeehondenligplaatsen zou mogelijk een verstoring teweeg kunnen brengen van de aanwezige zeehonden op deze ligplaatsen door beweging en geluid. Mitigatie: in het art. 20 gebied Rottumeroog ligt in het zuidoosten van het eiland een belangrijke zeehondenligplaats en in de Reeprielen ligt een belangrijke zeehondenligplaats (in 2005 minimaal 75 en maximaal 200 zeehonden). In het gesloten gebied Rottumerplaat ligt ten zuidwesten een belangrijke zeehondenligplaats. De gekozen locaties liggen echter op ruime afstand van de genoemde ligplaatsen, zodat er geen verstoring van deze zeehonden zal plaatsvinden. Beweging en onnodig geluid dienen op de gekozen locaties tot een minimum beperkt te worden (Overigens laat Staatsbosbeheer in haar zienswijze weten dat u zich houdt aan de eerdere vergunningvoorwaarden). Door de locatie nabij Zuiderduintjes buiten de Reeprielen te houden, zullen ook deze zeehonden niet verstoord worden. Het kan gedurende het seizoen wel voorkomen dat op deze plaats een groep zeehonden bevindt. Indien dat het geval is zal er een andere li(schilder)plaats gekozen moeten worden. In de vergunningvoorwaarden van dit besluit zal dit dan ook aandacht krijgen om onnodige verstoringen van deze groepen zeehonden te voorkomen. Cumulatieve effecten Het gaat er hierbij om dat de mogelijke effecten van de voorgenomen activiteit(en) moeten worden beschouwd in samenhang met de effecten van andere plannen, projecten en handelingen op de kwalificerende natuur- en landschappelijke waarden van het betreffende Natura 2000-gebied. Daarbij kunnen ook plannen, projecten en handelingen die buiten het Natura 2000-gebied liggen of plaatsvinden door de externe werking effect hebben op het Natura 2000-gebied en zijn in dat geval dan ook vergunningplichtig. In 1998 zijn er afspraken gemaakt tussen de Stuurgroep Waddenprovincies en de Directie Noord van het Ministerie van Landbouw, Natuurbeheer en Visserij over het kunnen uitvoeren van wadlooptochten ten zuiden van Rottumeroog. Het gaat daarbij om een mogelijke maximum van 68 tochten, gebaseerd op een jarenlange bestaande praktijk. Een dergelijke verdeling is opgenomen in de Beheerregeling Rottum Er is daarbij sprake van het lopen van kleine groepen (maximaal 12 deelnemers) of grote groepen (maximaal 70 deelnemers). Om te zorgen dat de natuurlijke waarden in het gebied niet verstoord worden, is sprake van voorwaarden. Wadlooptochten dienen zoveel mogelijk op elkaar aan te sluiten, zodat het aantal vaarbewegingen ten behoeve van het afhalen van de wadlopers niet toeneemt. Daarnaast dient in het afgesloten gebied een vaste route te worden gelopen. Deze wordt jaarlijks vastgesteld en door Staatsbosbeheer met bamboes aangegeven. Geen van de

13 wadlooptochten leidt tot op Rottumeroog of de Zuiderduintjes. Ook de locaties voor het (kunst)schilderen zullen jaarlijks in het evaluatiegesprek worden bekeken. Zienswijze Staatsbosbeheer Staatsbosbeheer geeft in haar op 10 december 2007 door ons ontvangen zienswijze het volgende weer: Op 13 november 2007 heeft de heer Busser een vergunning ex. artikel 19d van de Natuurbeschermingswet 1998 bij de provincie Fryslân aangevraagd. Dit voor het bezoeken van schilderslocaties in het Natuurbeschermingswet artikel 20 gebied Rottum. Op 22 november verzoekt u mij om een zienswijze volgens de Algemene wet bestuursrecht. Staatsbosbeheer is sinds 1977 verantwoordelijk voor het natuurbeheer in het gebied waarvoor de Beheerregeling Rottum geldt. Bladzijde 35 van de beheerregeling is voorzien van een kaart waarop de grenzen zijn aangegeven. Deze grenzen zijn gelijk aan het Natuurbeschermingswet 1998 art 20 gebied dat permanent gesloten is (als aangegeven op de hydrografische kaart 2007 Waddenzee oost). In de praktijk wordt toezicht gehouden in het gehele Natuurbeschermingswet art 20 Rottum. Dus ook het gebied dat gesloten is van 15/5-1/9. Dit vanuit de taak die de boswachter Staatsbosbeheer heeft als toezichthouder AID als bedoeld in artikel 5:11 AWB en als controleur flora en fauna. Daarbij wordt nauw samengewerkt met de bemanning van het onderzoek- en surveillanceschip Harder van het ministerie van LNV. Door het ministerie van LNV Noord wordt jaarlijks de directeur Staatsbosbeheer regio Noord advies gevraagd over de eventuele aanpassingen van de Natuurbeschermingswetgrenzen Rottum. Vanuit de nauwe samenwerking en gezamenlijke veldkennis is ruggespraak gehouden door de heer A.G. Corté, boswachter met de heer K. Kreuijer van het ministerie van LNV (ms. Harder). Vanuit de uitkomsten van dit overleg is mijn zienswijze als volgt; Het is mij bekend dat de Staatssecretaris van LNV bij brief in 1992 de intentie heeft uitgesproken dat binnen bepaalde marges ook op de langere termijn de afhankelijkheid van de heer Busser van de Waddenzee als zijn werkterrein zal worden gerespecteerd. Het is niet gebleken dat de heer Busser onnodige verstoring veroorzaakt aan vogels en zeehonden. Hij houdt zich aan de voorwaarden die genoemd worden in het besluit met het kenmerk /RD/SM van het continueren van drie locaties, met een maximum van 20 bezoeken. 2. Jaarlijks een evaluatiegesprek, indien de noodzaak er is, met boswachter A.G. Corté, de heer K. Kreuijer van LNV en de heer Busser. Zoals aangegeven in het besluit /RD/SM in punt 14 met LNV. Een soortgelijke evaluatie, samenwerking, bestaat al tussen de provincie Fryslân en Staatsbosbeheer regio Noord ten aanzien van de wadgidsen met vergunning op Rottum. 3. In de Natuurbeschermingswetvergunning met het kenmerk 03/804/RD/SM worden een aantal schilderlocaties aangemerkt in de bijlage. Ik wil opmerken dat de locatie in het Oostschild (tussen het Zuiderduin en Rottumeroog) wel erg dicht gelegen is bij een vogelfoerageergebied. Om die reden is onlangs een verzoek van wadgidsen om de wadlooproute te verleggen tussen Zuiderduin en Rottumeroog geweigerd. De locatie wordt overigens niet gebruikt door de heer Busser. In de bijlage worden locaties, aangemerkt met een rode ster, aangegeven die mogelijk zijn zonder dat dit leidt tot onnodige verstoring van zeehonden en foeragerende vogels. Daarbij wil ik opmerken dat situaties snel kunnen verande-

14 ren. Het moet niet zo zijn dat een locatie die nu is aangemerkt door veranderingen een zeehondenligplaats of foerageergebied van vogels wordt, blijft worden gebruikt omdat er nu eenmaal een vergunning is afgegeven. Dit kan worden voorkomen door jaarlijks overleg en een clausule in de vergunning. (Evenals de wadlooproutekaart die Staatsbosbeheer regio Noord aan de provincie Fryslân heeft geleverd en wordt gebruikt bij de vergunningverlening). Schilderlocaties in het Middenschild, Reeprielen midden en zuid, inloop Oostschild zijn niet mogelijk vanwege aanwezige zeehonden (met jongen). 4. Het melden van een bezoek aan een gesloten gebied aan het personeel van het ms. Harder, (telefoonnummer: ). Dit met de achterliggende reden dat de vogelwachters niet altijd bereikbaar zijn, de boswachter niet altijd aanwezig is. Indien de heer Busser buiten 15/5-1/9 gebruik maakt van de locatie in het Boswad dan hoeft hij niet gemeld te worden. 5. De vergunning is persoonsgebonden en alleen geldig voor de UQ12 (ms. Hendrik) en is alleen bedoeld ten behoeve van het maken van schilderijen. 6. De gesloten gebieden mogen alleen worden bevaren in de periode van hoog water; twee uur voor hoog en twee uur na hoog. 7. Een bezoek bestaat uit het binnenvaren van één van de gesloten gebieden onder Rottumeroog en Rottumerplaat om daarna droog te vallen op één van de locaties zoals aangegeven op de bijgevoegde kaarten. Het is niet toegestaan zich ver van het schip te verwijderen.... Reactie op zienswijze Staatsbosbeheer In ons besluit en de daaraan verbonden voorwaarden zullen we inhoud geven aan de voorstellen tot regulering. Ten aanzien van het melden van de 20 tochten merken wij op dat dit kan plaatsvinden bij de provincie Fryslân. Wij dragen zorg voor de communicatie en afstemming richting Staatsbosbeheer regio Noord en het ministerie van LNV. Zienswijze Rijkswaterstaat Waterdistrict Waddenzee Rijkswaterstaat geeft in haar op 13 december 2007 door ons ontvangen zienswijze het volgende weer: Rijkswaterstaat Waterdistrict Waddenzee heeft geen bezwaar tegen het verlenen van bovengenoemde vergunning De gemeente Eemsmond en de Waddenvereniging hebben geen gebruik gemaakt van de mogelijkheid tot het indienen van een zienswijze met betrekking tot de geplande activiteiten. Wij van mening dat de activiteiten van de heer Busser, die al vanaf begin negentiger jaren plaatsvinden, niet tot substantiële aantasting van het gebied hebben geleid of zullen leiden binnen de daarbij door ons gestelde voorwaarden. Overwegingen met betrekking tot het gesloten gebied Uit het Besluit van 20 juli 2006, nr. DRZ/06/3147/LB/SM en de toelichting daarop volgt dat Slechts daar waar noodzakelijk, bijvoorbeeld voor de uitoefening van beroep of bedrijf, droogvallen, betreding en/of bevaring waar mogelijk wordt van 20 juli 2006, nr. DRZ/06/3147/LB/SM toegestaan en gereguleerd middels een vergunning ex art. 19d van de Nb-wet De noodzaak tot betreding en/of bevaring van het beperkt toegankelijke

15 gebied dient door de aanvrager in de aanvraag voor een vergunning, conform artikel 41 van de Nb-wet 1998, voldoende te worden gemotiveerd. Aan dit vereiste is en kan door de aanvrager niet worden voldaan. Ook voor de heer Busser geldt dat er vele alternatieve locaties binnen het Waddengebied te vinden zijn die gezien de natuurwaarden minder kwetsbaar zijn dan het gesloten gebied. Een vergunning als bedoeld in artikel 19d van de Nb-wet 1998 zou reeds op die overweging niet door ons kunnen worden verleend. In het onderhavige geval staat daaraan evenwel niet in de weg dat in een te verlenen vergunning alsdan niet aan de vergunde beroepsmatige activiteiten nadere voorschriften kunnen worden verbonden ter bescherming van de middels deze aanwijzing extra te beschermen natuurwaarden. Indien voor dezelfde activiteit buiten het gesloten gebied ons oordeel zou zijn gevraagd of er in dat geval sprake zou kunnen zijn van een project of handeling waarvoor een vergunning nodig is op grond van de Natuurbeschermingswet 1998 zou ons antwoord daarop ontkennend hebben geluid. Op grond van bovenstaande overwegingen zijn wij van mening dat de schilderactiviteiten, zoals die op grond van de onder A2 aangegeven ontheffing-/vergunningverlening al vanaf 1992 worden uitgevoerd op de door u aangegeven wijze, op zich zelf bezien géén negatieve effecten zullen veroorzaken op de natuurwaarden die gelet op de instandhoudingsdoelstelling de kwaliteit van de natuurlijke habitats en de habitats van soorten in dit op grond van artikel 10a, eerste lid, aangewezen gebied kunnen verslechteren of een verstorend effect kunnen hebben op de soorten waarvoor het gebied is, c.q. zal worden aangewezen. In de praktijk achten wij het bovendien niet onmogelijk om aan zo n vergunning voorschriften te verbinden ter bescherming van de extra te beschermen natuurwaarden op grond waarvan de toegang tot de gebieden Rottumerplaat en Rottumeroog middels dit besluit werd beperkt. Gelet op het ontbreken van een overgangsrechtelijke regeling in meergenoemd besluit en de Beheerregeling Rottum zou de aanwijzing ex. artikel 20 Nb-wet 1998 van het gebied, gezien de aard en het doel van deze toegangsbeperkende regeling, ook in uw geval tevens de aanleiding moeten vormen de aangevraagde vergunning te weigeren. Naast de in voorkomende gevallen op grond van de toegankelijkheidsregeling noodzakelijke vergunning volgens de Nb-wet 1998, is voor het zich bevinden op private gronden van particulieren toestemming van de eigenaar van deze gronden nodig. Uit de zienswijze van de namens de particuliere grondeigenaar optredende beheerorganisatie (Staatsbosbeheer regio Noord ) blijkt duidelijk dat strikte toepassing van het wettelijk kader tot een niet- beoogde en voor u onbillijke uitkomst leidt. In afwachting van een oplossing van permanentere aard (in het kader van de regeling van bestaand gebruik in het beheerplan voor dit Natura 2000-gebied) menen wij dan ook voor dit concrete geval tijdelijk en onder stringente voorwaarden een uitzondering voor u te moeten maken.

16 Bijlage 2 WADDENZEE Natura 2000 De Europese Unie wil de biologische variatie waarborgen door de natuurlijke leefgebieden van de wilde flora en fauna in stand te houden. Daartoe wordt een netwerk van Speciale Beschermingszones (SBZ s) opgericht. Dit netwerk, dat door de lidstaten wordt aangewezen, wordt Natura 2000 genoemd. Het bevat SBZ s die via de Vogelrichtlijn (VR) uit 1979 zijn ingesteld en de SBZ s die via de Habitatrichtlijn (HR) uit 1992 worden ingesteld. Vogelrichtlijn: in artikel 4.1 VR en Bijlage I VR worden de vogelsoorten genoemd die bijzondere bescherming behoeven. Artikel 4.2 VR gaat in op de bescherming van overige soorten in de lidstaten. In de VR SBZ s moeten de populaties van de wilde broed- en trekvogels worden beschermd. De Habitatrichtlijn bevat een viertal bijlagen. In bijlage I (habitats) en bijlage II (dier- en plantensoorten) wordt aangegeven voor welke types natuurlijke habitats en voor welke soorten er SBZ s moeten worden aangewezen. Sommige habitattypen in bijlage I zijn "prioritair" : zij lopen het gevaar te verdwijnen. In bijlage II zijn de prioritaire soorten (dieren- en planten) met een sterretje (*) gekenmerkt. In bijlage IV worden de dier- en plantensoorten genoemd die ook buiten SBZ s een bijzonder strikte bescherming genieten (in Nederland geschiedt dat op basis van de Flora- en Faunawet). De Habitatrichtlijn verplicht Nederland ertoe om alle habitattypen en soorten, waarvoor wij een verantwoordelijkheid op ons hebben genomen, in een gunstige staat van instandhouding te brengen en instandhoudingdoelstellingen te definiëren. De Minister van Landbouw, Natuur en Voedselveiligheid wijst daartoe gebieden aan als Natura 2000 gebied. In deze aanwijzingsbesluiten worden de instandhoudingdoelen vastgesteld. Zij zijn ook te vinden in het overzicht van de Natura 2000 gebieden dat Nederland bij de Europese Commissie heeft aangemeld en op de website van het ministerie van LNV. In de aanwijzingsbesluiten als Natura 2000 gebied worden ook de beschermde vogelsoorten genoemd, als het gebied tenminste als Vogelrichtlijngebied is aangewezen. De oude aanwijzingsbesluiten van Vogelrichtlijn, beschermd- en Staatsnatuurmonument worden in het Natura 2000 gebied opgenomen. Voor elk Natura 2000 gebied moet binnen 3 jaar na de vaststelling een beheerplan worden opgesteld. In het beheerplan worden de maatregelen uitgewerkt die nodig zijn voor de instandhoudingsdoelen, in samenhang met het bestaande gebruik. In 2006 heeft de regering de Natuurbeschermingswet 1998 vastgesteld. Deze wet regelt onder meer een vergunningplicht in de Natura 2000 gebieden ter voorkoming van verslechtering of verstoring van instandhoudingsdoelen Om schade aan de natuurwaarden te voorkomen, bepaalt de wet dat projecten en andere handelingen die de kwaliteit van de habitats kunnen verslechteren of die een verstorend effect kunnen hebben op de soorten, niet mogen plaatsvinden zonder vergunning. Ook plannen moeten worden getoetst op hun gevolgen voor de Natura 2000 gebieden.

17 Aanwijzingsbesluiten Waddenzee De Waddenzee heeft in de loop van de jaren haar status als natuurgebied verkregen door een groot aantal verschillende officiële aanwijzingsbesluiten. De begrenzing van het voorgestelde Natura 2000-gebied neemt deze aanwijzingsbesluiten over. Beschermde- en staatsnatuurmonumenten Het beschermd natuurmonument Dollard is aangewezen op 20 mei 1977 (Stcrt. 1977, nr. 141). Op 23 juli 1982 werden de volgende gebieden aangewezen als beschermd natuurmonument (Stcrt. 1982, nr. 165): Het beschermd natuurmonument Schorren van Eendracht en Vlakte van Kerken; Het beschermd natuurmonument Neerlands Reid; Het beschermd natuurmonument Kwelders langs de noordkust van Groningen; Het beschermd natuurmonument Kwelders langs de noordkust van Friesland. Op 23 juli 1988 is het beschermd natuurmonument Noord Friesland Buitendijks aangewezen. Het Staatsnatuurmonument Boschplaat is aangewezen op 8 november 1974 (Stcrt. 1974, nr. 221). Het Staatsnatuurmonument Dollard is aangewezen op 19 oktober 1978 (Stcrt. 1978, nr. 211). Het Staatsnatuurmonument Waddenzee I is aangewezen op 18 mei 1981 (Stcrt. 1981, nr. 93) en gewijzigd op 31 augustus 1987 (Stcrt. 1987, nr. 170). Het Staatsnatuurmonument Noord-Friesland Buitendijks is aangewezen op 24 juli 1986 (Stcrt. 1986, nr. 145). Het Staatsnatuurmonument Waddenzee II is aangewezen op 17 november 1993 (Stcrt. 1993, nr. 237). In een uitspraak van de Afdeling Bestuursrechtspraak van de Raad van State van 22 december 2004 met het nummer /1-A en /1-A heeft de Afdeling als volgt geoordeeld. Als algehele instandhoudingsdoelstelling van de Waddenzee gelden de volgende waarden: 'het beleid is gericht op een duurzame bescherming en een zo natuurlijk mogelijke ontwikkeling van onder meer waterbewegingen en de hiermee gepaard gaande geomorfologische en bodemkundige processen, van de kwaliteit van het water, bodem en lucht, alsmede van de (bodem)fauna en de (bodem)flora, onder meer omvattende de foerageer-, broed- en rustgebieden van vogels. Dit samenstel wordt door de rechter aangemerkt als zijnde de instandhoudingsdoelstellingen voor de Waddenzee'. De Beschermde- en Staatsnatuurmonumenten zullen vervallen bij de definitieve aanwijzing als Natura 2000-gebied, maar de specifieke waarden van landschaps- en natuurschoon blijven extra bescherming houden. Vogelrichtlijngebied Bij besluit van 8 november 1991 is de Waddenzee door de staatssecretaris van LNV aangewezen als speciale beschermingszone in de zin van artikel 4, lid 1, van de richtlijn 79/409/EEG van de Raad van de Europese Gemeenschappen van 2 april 1979 inzake het behoud van de vogelstand (PbEG L103). Het Vogelrichtlijngebied Waddenzee kwalificeert zich onder de Vogelrichtlijn vanwege het voorkomen van hieronder opgesomde vogelsoorten. Kwalificerende soorten o.b.v. de Vogelrichtlijn cursief : conform art 4.1. Bijlage I overig : conform art 4.2. overige soorten Fuut Kluut Aalscholver Bontbekplevier Lepelaar Strandplevier Kleine zwaan Goudplevier Toendrarietgans Zilverplevier Grauwe gans Kievit Brandgans Kanoet Rotgans Drieteenstrandloper Bergeend Krombekstrandloper Smient Bonte strandloper Krakeend Grutto Wintertaling Rosse grutto Wilde eend Wulp Pijlstaart Zwarte ruiter Slobeend Tureluur Topper Groenpootruiter Eider Steenloper Brilduiker Kleine mantelmeeuw Middelste zaagbek Grote stern Grote zaagbek Visdief Bruine kiekendief Noordse stern Blauwe kiekendief Dwergstern Slechtvalk Zwarte stern Scholekster Velduil

18 Habitatrichtlijngebied De Waddenzee is bij de Europese Commissie aangemeld als Habitatrichtlijngebied. Op 19 mei 2003 heeft Nederland de Europese Commissie een lijst van 141 Habitatrichtlijngebieden aangeboden. Op 8 december 2004 heeft de Commissie bekend gemaakt dat zij deze lijst heeft vastgesteld. Het Habitatrichtlijngebied Waddenzee kwalificeert zich vanwege het voorkomen van de habitattypen en habitatsoorten die in de tabel aan het eind van deze beschrijving staan. Natura2000 In mei 2007 heeft het Ministerie van LNV het voorlopig aanwijzingsbesluit gepubliceerd waarmee de Waddenzee t.z.t. zal worden aangewezen als Natura2000 gebied. In het voorgenomen besluit worden de Vogelrichtlijnsoorten, de habitats en de soorten van de Habitatrichtlijn (bijlage I en II) samengevoegd tot kwalificerende habitats en - soorten en worden instandhoudingsdoelen geformuleerd. Gebiedsbeschrijving. Kaarten van het Natura 2000-gebied Waddenzee uit het voorlopig aanwijzingsbesluit zijn op de website van het Ministerie van LNV te vinden via de volgende link: De Waddenzee is in ecologisch opzicht het belangrijkste getijdengebied van West-Europa. Het gebied bestaat uit een complex van diepe geulen en ondiep water met zand- en slibbanken waarvan grote delen bij eb droog vallen. Deze banken worden doorsneden door een fijn vertakt stelsel van geulen. Langs het vasteland en de eilanden liggen verspreid kweldergebieden die door grote verschillen in zout- en vochtgehalte bijdragen aan een zeer diverse flora en vegetatie. De biomassaproductie van het gebied is erg hoog. Dit hangt samen met de aanvoer van grote hoeveelheden anorganisch en organisch materiaal vanuit de Noordzee. Een deel hiervan wordt direct opgenomen door planten en dieren. Een ander deel bezinkt en wordt opgenomen door plantaardige en dierlijke organismen op en in de bodem. Het overgrote deel van de biomassa is opgeslagen in een aantal soorten die in grote hoeveelheden voorkomen en die op hun beurt direct of indirect voedselbron zijn voor andere dieren waaronder vissen, vogels en zeehonden. Door de grote omvang, de rust en de hoge biomassaproductie is de Waddenzee een vitale schakel in een samenhangend systeem van wetlands in Europa, West-Afrika en de Arctische zone tussen Noord- Azië en Oost-Canada: de zogenaamde West- Palearctische trekbaan voor vogels. Voor ongeveer 50 soorten eenden, steltlopers, meeuwen en sterns is de Waddenzee van vitaal belang omdat hun hele populatie, of althans een aanzienlijk deel daarvan gedurende een deel van het jaar afhankelijk is van het voedsel uit het gebied. In de hieronder volgende tabel staan de kwalificerende habitats en soorten uit het concept-aanwijzingsbesluit. In de kolom kwal. is aangegeven of er voor het oppervlakte en de kwaliteit een behoudsdoelstelling geldt (=) of een herstelopgave (+).

19 Waddenzee, concept aanwijzing mei 2007, kwalificerende habitats en soorten Nr Naam doel Kwal. Habitatrichtlijn: habitattypen (bijlage I; cursief: prioritair habitat) H1110 H1140 H1310 Permanent met zeewater van geringe diepte overstroomde zandbanken, Subtype A, getijdengebied = + Bij eb droogvallende slikwadden en zandplaten Subtype A, getijdengebied = + Eenjarige pioniersvegetaties van slik- en zandgebieden met o.m. Zeekraal en andere zoutminnende soorten = = H1320 Schorren met slijkgrasvegetatie (Spartinion maritimae) = = H1330 Atlantische schorren (Glauco-Pucinellietalia maritimae) Subtype A, buitendijks Subtype B, binnendijks H2110 Embryonale wandelende duinen = = H2120 Wandelende duinen op de strandwal met Helm ( witte duinen ) = = H2130 Vastgelegde kustduinen met kruidvegetatie ( grijze duinen ) = + H2160 Duinen met Duindoorn = = H2190 Vochtige duinvalleien Subtype B, kalkrijk = = Habitatrichtlijn: soorten (bijlage II; cursief: prioritaire soorten) H1095 Zeeprik > = = H1099 Rivierprik > = = H1103 Fint > = = H1364 Grijze zeehond = = = H1365 Gewone zeehond > = = Vogelrichtlijn: broedvogels (in paartjes; cursief: VR art 4.1 Bijlage I) A034 Lepelaar 340 = = A063 Eider = = A081 Bruine kiekendief 30 = = A082 Blauwe kiekendief 3 = = A132 Kluut = = A137 Bontbekplevier 60 = = A138 Strandplevier A183 Kleine mantelmeeuw = = A191 Grote stern = = A193 Visdief = = A194 Noordse stern = = A195 Dwergstern 160 = = A222 Velduil 5 = = Vogelrichtlijn: niet-broedvogels (seizoensgemiddelden) A005 Fuut 310 = = A017 Aalscholver = = A034 Lepelaar 300 = = A037 Kleine zwaan = = A039 Toendrarietgans = = A043 Grauwe gans = = = + = =

20 A045 Brandgans = = A046 Rotgans = = A048 Bergeend = = A050 Smient = = A051 Krakeend 320 = = A052 Wintertaling = = A053 Wilde eend = = A054 Pijlstaart = = A056 Slobeend 750 = = A062 Topper = + A063 Eider = + A067 Brilduiker 100 = = A069 Middelste zaagbek 150 = = A070 Grote zaagbek 70 = = A103 Slechtvalk 40 = = A130 Scholekster = + A132 Kluut = = A137 Bontbekplevier = = A140 Goudplevier = = A141 Zilverplevier = = A142 Kievit = = A143 Kanoet = + A144 Drieteenstrandloper = = A147 Krombekstrandloper = = A149 Bonte strandloper = = A156 Grutto = = A157 Rosse grutto = = A160 Wulp = = A161 Zwarte ruiter = = A162 Tureluur = = A164 Groenpootruiter = = A169 Steenloper = + A197 Zwarte stern = =