INSTITUT BELGE DES SERVICES POSTAUX ET DES TÉLÉCOMMUNICATIONS CONSULTATION SUR LE PROJET DE DÉCISION DU CONSEIL CONCERNANT BROBA 2007

Transcriptie

1 INSTITUT BELGE DES SERVICES POSTAUX ET DES TÉLÉCOMMUNICATIONS CONSULTATION SUR LE PROJET DE DÉCISION DU CONSEIL CONCERNANT BROBA 2007 Mesdames, Messieurs, L Institut met à l enquête publique jusqu au 15 novembre 2006 son projet de décision concernant l offre BROBA pour l année Etant donné les contraintes du délai légal d approbation de l offre, vos commentaires sont à envoyer à l adresse alain.maton@ibpt.be pour le 15 novembre au plus tard. Nous vous prions d agréer nos salutations distinguées. Dames en Heren, Het BIPT organiseert tot 15 november 2006 een consultatie over zijn ontwerpbeslissing betreffende het BROBA aanbod voor het jaar Gelet op de wettelijk vastgelegde einddatum voor de goedkeuring van het aanbod wordt u verzocht uw commentaren terug te sturen tegen ten laatste 15 november naar het volgende adres: alain.maton@bipt.be. Wij danken u bij voorbaat. Page 1 sur 70

2 Table des matières Chapitre 1 Introduction LES ÉLÉMENTS CLÉS POUR L évolution du marché Les constatations Les conséquences REMARQUES GÉNÉRALES Retroacta Toepasselijk reglementair kader Allerlei ALGEMENE OPMERKINGEN OVER HET ONTWERP VAN REFERENTIEAANBOD RELEASE 5 ET ADSL DEMANDE DE NOUVELLES FONCTIONNALITES Chapitre 2 Demandes de clarifications à Belgacom...15 Chapitre 3 Main offer ADSL & SDSL REMARQUES PARTICULIÈRES Document Belgacom : Main body ADSL Document Belgacom : Main body SDSL Document Belgacom : Annex 1 - General conditions ADSL & SDSL...22 Chapitre 4 Technical specifications ADSL & SDSL REMARQUES PARTICULIÈRES Document Belgacom : Annex 2 ADSL Document Belgacom : Annex 2 SDSL...29 Chapitre 5 Exchange of information ADSL & SDSL REMARQUES PARTICULIÈRES Document Belgacom : Annex 3 ADSL Document Belgacom : Annex 3 SDSL...30 Chapitre 6 Planning & Operation ADSL & SDSL FORECASTS La situation aujourd hui en matière de forecasting Les résultats de la consultation Les commentaires de l IBPT SNA REMARQUES PARTICULIÈRES Document Belgacom : Annex 4 SDSL...35 Chapitre 7 SLA ADSL & SDSL (annexes 5 & 5A) REMARQUES PARTICULIÈRES TIMERS STOP CLOCK PÉNALITÉS LATE INSTALLATION SUIVI DU SLA RENDEZ-VOUS NETWORK CHECK ADVANCED TESTING RUSH ORDER NTP Chapitre 8 Pricing & Billing Annexes 6 ADSL et SDSL REMARQUES PRELIMINAIRES PRIX DES PROCESS CANCELLATION FEE REMARQUES QUANTITATIVES ADSL PRICING ATM Page 2 sur 70

3 8.6 REMARQUES QUANTITATIVES SDSL Chapitre 9 Annexes 7 et 8 ADSL-SDSL...44 Chapitre 10 VP switching ADSL & SDSL REMARQUES PARTICULIÈRES Document Belgacom : Annex 9 ADSL & SDSL...45 Chapitre 11 Migrations REMARQUE LIMINAIRE Voies de recours...45 Annex : Motivering van de herziening van de tarieven...46 Appendix : ATM tarieven...67 CHAPITRE 1 INTRODUCTION 1.1 LES ÉLÉMENTS CLÉS POUR L évolution du marché Il est important que la présente décision soit mise dans son contexte : c est-à-dire l évolution du marché en question. De lijnen met gedeelde toegang noteerden een daling vanaf 2004 tot het einde van 2005 ( - 31%). Een deel van deze lijnen werd duidelijk omgezet in volledig ontbundelde lijnen, die toelaat het telefoonabonnement bij Belgacom helemaal op te zeggen (+55%). Ook de bitstream lijnen wonnen in deze periode aan belang (+198 %). Het eerste semester van 2006 keerde de dalende tendens van het aantal lijnen met gedeelde toegang om: in vergelijking met eind 2005 werd een groei van 190% opgetekend. Ook de ontbundelde lijnen en het aantal bitstream lijnen groeiden: respectievelijk met 68 en 21%. In het derde trimester van 2006 werd de groei verder gezet : met 43% voor het aantal volledig ontbundelde lijnen, 230% voor het aantal lijnen met gedeelde toegang en 1,3% voor het aantal bitstream lijnen. Page 3 sur 70

4 S S S S S S S S S S S S S T Volledig ontbundelde lijnen Lijnen met gedeelde toegang Aantal lijnen BROBA II (x 1.000) S S S S S S S S S S S T Bitstream BROBA II zonder spraak Bitstream BROBA II met spraak Ondanks de waargenomen groei scoort België matig in vergelijking met het buitenland. Het aantal ontbundelde lijnen (volledig + gedeeltelijk) als percentage van het totale aantal actieve lijnen behoort tot de laagste binnen Europa: 0,22% op het einde van het eerste trimester van 2006 (bron : Ecta). Begin oktober 2006 is dit gestegen naar 0,25%. Page 4 sur 70

5 Ontbundelde lijnen (als % van het aantal lijnen van de gevestigde exploitant) 12% 10% 8% 6% 4% 2% 0% S S S S S S S S S T12006 België Nederland Luxemburg Frankrijk Duitsland UK Italië Spanje De zwakke wholesalemarkt voor ontbundelde toegang brengt met zich mee dat in België weinig internettoegang via DSL op ontbundeling is gebaseerd (0,8% op het einde van het eerste trimester van 2006, 2,5% op het einde van het derde trimester van 2006). Inzake het aandeel van de DSL lijnen die steunen op bitstream-aanbiedingen scoort België wel sterk : met 17,3% staat België op het einde van het eerste semester van 2006 aan de kop. Tijdens het derde trimester van 2006 evolueert dit verder naar 17,6%.. Ontbundelde lijnen als % van DSL-lijnen T % 30% 20% 10% 0% 0% 20% 40% 60% 80% 100% DSL-lijnen als % van breedbandlijnen België Nederland Luxemburg Frankrijk Italië UK Spanje Duitsland Page 5 sur 70

6 20% 18% Bitstream lijnen als % van DSL-aansluitingen 16% 14% 12% 10% 8% 6% 4% 2% 0% 20% 40% 60% 80% 100% DSL-lijnen als % van totaal aansluitingen België Nederland Frankrijk Italië UK Spanje De ontwikkeling van de markten voor internettoegangsdiensten met hoge snelheid kan ondermeer gestimuleerd worden door de verdere ontwikkeling van de wholesale toegang en dit teneinde de rangschikking van België voor wat betreft de penetratiegraad van breedbandinternet lijnen als % van de bevolking binnen Europa te verbeteren. Op het einde van het eerste trimester van 2006 bezette België de 5 de plaats met 19,1%. Op het einde van het derde trimester van 2004 nam België evenwel nog de derde plaats met 15,4% (bron : Ecta). Breedbandlijnen als % van de bevolking T % 40% 35% 30% 25% 20% 15% 10% 5% 0% Oostenrijk Cyprus Denemarken Finland Duitsland Hongarije Italië Lithouwen Malta Polen Slowakije Spanje UK DSL-lijnen Breedbandkabellijnen Andere breedbandlijnen Page 6 sur 70

7 1.1.2 Les constatations La position de Belgacom concernant l offre BROBA 2007 Belgacom déclare souhaiter stabiliser autant que possible l offre dans sa version approuvée 2006 dans l attente des décisions de la Cour d Appel concernant les recours à l encontre des décisions BROBA 2005 et 2006, de la notification des marchés 11 et 12 et de la révision de l offre BRUO qui n à plus lieu à une date précise suite à la jurisprudence de la Cour d appel. Les modifications apportées par Belgacom sont basées sur les conséquences tirées de l arrêt de la cour d Appel concernant la décision BRUO 2004 et sur l objectif d une meilleure viabilité opérationnelle (annexes 4 et 5) ; il y a également certaines corrections mineures de redondance. Les constatations de l IBPT L année 2006 a été marquée par deux développements importants : une dégradation des délais d installation de la part de Belgacom et également des migrations opérées par des opérateurs afin de faire valoriser leurs investissements en BRUO. L Institut constate que les opérateurs se plaignent d une dégradation des délais d installation depuis plus d un an. Ceci avait déjà été indiqué dans la décision BROBA Les performances en ce domaine sont non seulement non conformes à l offre BROBA 2006 mais également non conformes aux propositions de Belgacom en matière de timers. De operatoren onderlijnen tevens de nood aan een efficiënte, meetbare en afdwingbare SLA. De operatoren stellen dat zij geen toegang hebben tot de publieke gegevens die hen staat zou stellen de eerbiediging door Belgacom van de BROBA verplichtingen te monitoren of te challengen, en vragen derhalve dat het BIPT dergelijke statistische gegevens zouden verwerken en publiceren. (bijvoorbeeld: Sommige operatoren spreken zelfs van 1/3 van de BROBA lijnen die niet opgeleverd worden conform de SLA s.) Suite à des réunions avec le secteur, un consensus est apparu sur la nécessité de disposer de la part des Bénéficiaires de forecasts réalistes afin que Belgacom puisse adapter à temps les ressources nécessaires pour respecter les délais prévus dans l offre. Par contre il n y a pas d accords sur la valeur de ces délais ni sur les pénalités applicables. Par contre l Institut constate également que certaines discussions dans les groupes de travail avec le secteur qui se sont déroulées en cours d année trouvent une issue positive dans le cadre de la proposition BROBA 2007 comme la possibilité de configurer des VC CBR dans des VP VBR rt. Les processus de migrations sont décrits dans l annexe K de l offre BRUO mais concernent également l offre BROBA. Les opérateurs se plaignent d une capacité opérationnelle trop faible qui handicape à la fois la valorisation de leurs investissements (migration BROBA vers BRUO), l introduction des services Voice over Broadband et la dynamique concurrentielle entre opérateurs. De operatoren stellen immers vast dat de huidige processen niet volledig zijn en de operatoren niet in staat stellen hun interne processen aan te passen aan Belgacom s processen en betreuren de lage respons van Belgacom voor wat betreft het aanpassen of het zelfs het opstellen van processen. Le nouveau cadre réglementaire a été adopté mais les définitions et analyses de marché ainsi que les remèdes qui doivent en concrétiser la mise en œuvre n ont pas encore été notifiées étant donné l absence d un accord de coopération. Il va de soi que l adoption de Page 7 sur 70

8 cette décision imposera certaines modifications pour mettre l offre en concordance avec ce cadre. Hierbij mag niet uit het oog verloren worden dat de analyse, het definiëren en het opleggen van remedies in het kader van markt 13 BROBA zal beïnvloeden : in het kader van markt 13 zullen immers eveneens de backhaullijnen gereglementeerd worden. De resultaten van deze marktanalyse zullen voorrang hebben op wat geregeld wordt in het kader van BROBA 2007, dit overeenkomstig artikel 162 van de wet van : Art De verplichtingen die aan de operatoren met een sterke machtspositie worden opgelegd door of krachtens de wet van 21 maart 1991 betreffende de hervorming van sommige economische overheidsbedrijven, alsmede de verplichtingen die worden opgelegd door of krachtens artikel 105bis, lid 7 en lid 9, van diezelfde wet, zoals het luidde voordat het werd opgeheven bij de wet van 13 juni 2005, worden gehandhaafd totdat, na afloop van de relevante marktanalyse waarin ze passen. De operatoren stellen dat het naleven van de verplichtingen even belangrijk is als het vastleggen van deze verplichtingen Les conséquences La maturité de l offre et la croissance de la demande amène l Institut à considérer que les capacités de mises en œuvre peuvent et doivent être augmentées. En effet des limitations de capacités ne peuvent pas avoir comme conséquence d empêcher le développement du marché. Etant donné cette maturité certaine et la croissance de la demande l Institut estime qu il est essentiel que les process utilisés soient efficaces, prévisibles et adaptés aux besoins, l expérience acquise doit permettre de les améliorer sur nombre de points. Het Instituut meent dat met het oog op transparantie alsook voor de controle op de naleving door Belgacom van artikel 6octies, 1, van het KB van , een duidelijke opvolging van de verplichtingen door het BIPT die volgen uit BROBA 2006 via indicatoren (KPI s) en de publicatie ervan wellicht bijdraagt tot het vergroten van de transparantie en tevens aan Belgacom de gelegenheid biedt om ten opzichte van de sector aan te tonen dat zij haar verplichtingen nakomt. Het BIPT heeft op 6 oktober 2006 een consultatie gelanceerd op haar website over de publicatie van KPI s. Op basis van de resultaten van deze consultatie zal het BIPT een lijst opstellen van BROBA KPI s. 1.2 REMARQUES GÉNÉRALES Retroacta Op 2 oktober 2006 ontving het BIPT vanwege Belgacom een ontwerp van referentieaanbod betreffende toegang tot binair debiet. Pour répondre aux exigences d information de l article 19, de la loi du 17 janvier 2003 relative au statut du régulateur des secteurs des postes et des télécommunications belges, le Conseil de l Institut belge des services postaux et des télécommunications a publié le projet de décision en date du 31 octobre 2006 par courriel et annonce sur le site-web et a invité les personnes directement et personnellement concernées par celui-ci à faire valoir leur point de vue. 1 Belgacom meent dat het BIPT zich in het contractuele mengt middels de KPI s. Het BIPT ontkent dat met klem : het BIPT moet immers nagaan of Belgacom de voorwaarden van o.m. art. 6octies naleeft, en daartoe zijn de KPI s een geschikt instrument. Page 8 sur 70

9 1.2.2 Toepasselijk reglementair kader Overeenkomstig 162 van de wet van 13 juni 2005 betreffende de elektronische communicatie wordt het ontwerp van referentieaanbod van Belgacom in eerste instantie beoordeeld aan de hand van de volgende reglementaire bepalingen : 1. de artikelen 106, 1, eerste lid, 4, en 109ter, 3, van de wet van 21 maart 1991 betreffende de hervorming van sommige economische overheidsbedrijven; 2. het koninklijke besluit van 22 juni 1998 betreffende de voorwaarden inzake aanleg en exploitatie van openbare telecommunicatienetwerken. De beslissing van het Instituut inzake dit ontwerp van referentieaanbod loopt geenszins vooruit op de marktanalyses die het Instituut op dit ogenblik doet, noch op de analyse van markt 18. Dit BROBA-referentieaanbod is, na goedkeuring door het BIPT, overeenkomstig het genoemde artikel 6septies van het genoemde koninklijke besluit van 22 juni 1998, geldig tot 31 december 2007 behoudens wanneer dat de verplichtingen die opgelegd worden aan Belgacom naar aanleiding van de marktanalyses, eerder uitvoerbaar zijn. In dat geval zal Belgacom aan deze verplichtingen moeten voldoen, die het gevolg zijn van het nieuwe reglementaire kader, en niet langer aan de verplichtingen die voortvloeien uit het koninklijk besluit van 22 juni Wat betreft de werking in de tijd van het referentieaanbod moeten Belgacom en de Begunstigden daarmee rekening houden Allerlei De onderstaande beslissing reikt elementen aan die gevolgd moeten worden om het referentieaanbod in overeenstemming te brengen met de reglementaire verplichtingen die Belgacom dient na te leven. Deze beslissing is, overeenkomstig de toepasselijke wettelijke bepalingen, bindend voor Belgacom. Het ontwerp van BROBA 2007 op grond waarvan deze beslissing werd opgesteld, moet integraal worden aangepast aan de opmerkingen in deze beslissing. Uiterlijk 10 werkdagen na de publicatie van deze beslissing2 bezorgt Belgacom een ontwerp van het BROBA aan het Instituut dat aangepast is aan de opmerkingen in deze beslissing, in twee versies: een versie van de documenten zonder track changes en een versie van dezelfde documenten met track changes aangeduid tegenover een origineel aangeduid door het Instituut. Dit ontwerp zal door het Instituut worden onderzocht en zal eventueel nog met Belgacom en/of de marktpartijen worden besproken. Op die manier zal, zoals wettelijk bepaald, binnen een maand na de publicatie van deze beslissing, een definitieve BROBA -tekst gepubliceerd kunnen worden. Het Instituut benadrukt nogmaals dat een begunstigde niet moet wachten op de aanpassing van BROBA 2007 aan de beslissing van de Raad van het BIPT. Hij heeft uiteraard de mogelijkheid om deze beslissing naast de nog niet aangepaste versie van BROBA 2007 te leggen om zo te komen tot een "aangepast" referentieaanbod. Op Belgacom rust in ieder geval de verplichting om al de elementen van deze beslissing toe te passen indien een Begunstigde daarom vraagt, ook al heeft Belgacom deze beslissing niet integraal opgenomen in haar referentieaanbod. Het feit dat Belgacom voor een rechterlijke instantie deze beslissing of bepaalde onderdelen aanvecht, verandert aan deze vaststelling niets : behoudens in geval van schorsing moet deze beslissing integraal door Belgacom worden uitgevoerd. 2 Tenzij deze beslissing expliciet een andere termijn bepaalt. Page 9 sur 70

10 De door Belgacom gepubliceerde BROBA -tekst vermeldt duidelijk dat deze is aangepast aan de beslissing en door het BIPT werd goedgekeurd of, in voorkomend geval, dat deze goedkeuring niet werd gegeven. Ceci est à opérer dans le cartouche supérieur de chaque document. Er kunnen enkel wijzigingen (inclusief lay-out wijzigingen) in een BROBA -document worden aangebracht met expliciete instemming van het Instituut. Het BIPT kan op eigen initiatief wijzigingen opleggen. Belgacom en andere marktdeelnemers kunnen, indien zij dit nodig achten, wijzigingen voorstellen. Page 10 sur 70

11 1.3 ALGEMENE OPMERKINGEN OVER HET ONTWERP VAN REFERENTIEAANBOD Vanzelfspekend moet Belgacom in de voettekst van het goedgekeurde referentieaanbod Submitted to vervangen door Approved by Aangezien toegang tot binair debiet vanuit technisch en operationeel oogpunt een complement is van de ontbundeling, zal het in een aantal gevallen voorkomen dat de inhoud van BRUO en BROBA overlappend is. In dergelijke gevallen, (bijvoorbeeld voor wat betreft spectrum management, SLA s, migratie regels, colocatie regels en backhaul, ) heeft BRUO voorrang op BROBA en moeten de bepalingen in BROBA in overeenstemming gebracht worden met deze in BRUO Er kunnen enkel wijzigingen (inclusief lay-out wijzigingen) in een BROBAdocument worden aangebracht met expliciete instemming van het Instituut Het ontwerp van BROBA wordt door het BIPT beoordeeld op grond van de wettelijke vereisten waaraan een referentieaanbod inzake toegang tot binair debiet moet voldoen. Deze vereisten zijn vermeld in de artikelen 6septies en 6octies van het koninklijke besluit van 22 juni 1998 : Art. 6septies. 1. Elke operator met een sterke positie op de markt voor vaste openbare telefoonnetwerken publiceert uiterlijk op 31 december van ieder jaar, (...) een referentieaanbod voor de toegang tot een binair debiet. Dit referentieaanbod voldoet aan de volgende voorwaarden : 1 het bevat minstens de volgende gegevens : (...) 2 het wordt actueel gehouden; 3 het is in voldoende mate ontbundeld zodat diegene die toegang tot binair debiet wenst, niet moet betalen voor netwerkbestanddelen of voorzieningen die hij niet nodig acht voor het verstrekken van zijn diensten; 4 het bevat een beschrijving van de aanbiedingen voor de verschillende onderdelen alsmede de daarvoor geldende voorwaarden en kosten; 5 het is goedgekeurd door het Instituut overeenkomstig artikel 6nonies. Het Instituut kan de wijzigingen aan het referentieaanbod opleggen die het nodig acht. Art. 6octies. Elke operator met een sterke positie op de markt voor vaste openbare telefoonnetwerken voldoet vanaf 1 januari 2001 aan de volgende verplichtingen : 1 hij komt tegemoet aan redelijke verzoeken om toegang tot binair debiet onder transparante, billijke en niet-discriminerende voorwaarden en levert hen onder dezelfde voorwaarden en binnen dezelfde termijnen dezelfde voorzieningen als die welke hij aan zichzelf of zijn geassocieerde ondernemingen levert. Verzoeken mogen enkel geweigerd worden op basis van objectieve criteria met betrekking tot technische haalbaarheid of de noodzaak om de netwerkintegriteit te waarborgen; 2 hij publiceert de tarieven voor toegang tot binair debiet. Deze tarieven zijn kostengebaseerd, niet-discriminerend en leiden niet tot concurrentievervalsing. Indien het Hof van Beroep een beslissing, of een of meerdere onderdelen daarvan, van het Instituut inzake BROBA ongeldig verklaart, betekent dit niet dat het initiële voorstel van Belgacom van kracht wordt. Vooreerst kan dit afgeleid worden uit de rechtspraak van het Hof van Beroep : in geen enkel arrest stelt het Hof dat het annuleren van de beslissing van het Instituut inzake BROBA (of van onderdelen daarvan) tegelijk een goedkeuring inhoudt van het oorspronkelijke aanbod van Belgacom. Tot nog toe zijn de annulaties door het Hof van Beroep steeds gebeurd op grond van louter formele criteria (met name het niet respecteren door het Instituut van de Page 11 sur 70

12 voorgeschreven termijn) en heeft het Hof zich niet uitgesproken over de inhoud van de door het Instituut aangepaste referentieaanbiedingen. Het valt dan ook niet in te zien op grond waarvan Belgacom de rechtspraak van het Hof van Beroep aanhaalt om daaruit voor zichzelf het recht te putten dat haar toelaat de Begunstigden een BROBA voor te leggen dat grondig verschilt van de versie die door het Instituut werd aangepast en dat bovendien aanzienlijk nadeliger is voor deze Begunstigden. Maar zelfs indien het de rechtspraak van het Hof anders geïnterpreteerd zou worden, dient het volgende grondig onderzocht te worden : voldoet het initiële voorstel van Belgacom aan de vereisten van artikel 6octies, m.a.w. zijn de voorwaarden van dat voorstel transparant, billijk en niet-discriminerend; en zijn de tarieven kostengebaseerd, niet-discriminerend en leiden zij niet tot concurrentievervalsing? Welnu, vastgesteld zal kunnen worden dat het Instituut onderdelen van het initiële voorstel van Belgacom wijzigde net omdat deze volgens het Instituut niet voldeden aan de voorwaarden van artikel 6octies van het koninklijke besluit van 22 juni Tenzij door het Hof expliciet gesteld zou worden dat het initiële voorstel van Belgacom wél integraal voldoet aan de vereisten van artikel 6octies, zal Belgacom in geval van een gehele of gedeelte vernietiging van de beslissing van het Instituut inzake BROBA, aan de markt een voorstel moeten doen dat in overeenstemming is met artikel 6octies. Het Instituut zal het al dan niet in overeenstemming zijn van het voorstel van Belgacom met artikel 6octies verifiëren, onder meer aan de hand van informatie die het van Belgacom heeft bekomen, en, indien nodig, bijkomend kan opvragen. De clausule in het ontwerp van BROBA 2007 dat stelt "The BIPT's decision can be referred to the Court of Appeal of Brussels that can declare it void, in part or totally. In such a case, except otherwise agreed by the parties, the BROBA Contract shall be adapted in accordance with Belgacom's initial offer before its modification by the BIPT", alsook iedere soortgelijke clausule, moet bijgevolg worden geschrapt Tenslotte wenst het BIPT het volgende op te merken over het toepassingsgebied van de reglementering inzake toegang tot binair debiet t.a.v. eindgebruikers resp. gebruikers. Een aantal alternatieve operatoren zijn van oordeel dat de toegang tot binair debiet die middels BROBA wordt aangeboden, niet alleen bestemd kan zijn tot eindgebruikers maar ook aan gebruikers ten goede moet kunnen komen. Hiervoor baseren zij zich op de definitie van toegang tot binair debiet zoals deze te vinden is in de wet van , meer bepaald in artikel 2,26 : «26 "toegang tot binair debiet" : toegang die bestaat uit het verlenen van digitale transmissiecapaciteit (bitsnelheid) naar een gebruiker waarbij de toegangsleverancier de interface bij de gebruiker vastlegt ;» In artikel 1,12, van het koninklijk besluit van wordt evenwel een andere definitie gehanteerd : 12 Toegang tot binair debiet : een vorm van bijzondere toegang die bestaat uit het verlenen van toegang tot een bitsnelheid als transmissiecapaciteit naar een eindgebruiker waarbij de toegangsleverancier de technische specificaties van de interface bij de eindgebruiker vastlegt, alsook de apparatuur die bij de toegangsleverancier geïnstalleerd is en direct verbonden is aan het koperpaar. Normaliter heeft een wet inderdaad voorrang op een koninklijk besluit. In concreto dient evenwel vastgesteld te worden dat de definitie van de wet van uitsluitend betrekking heeft op artikel 59, 3, van dezelfde wet : Page 12 sur 70

13 3. Onverminderd 1 kan het Instituut de operatoren, die een verplichting hebben uit hoofde van artikel 61, 1, lid 2, 1, de verplichting opleggen om een referentieaanbod, zoals omschreven in 2, te publiceren inzake interconnectie, volledig ontbundelde of gedeelde toegang tot het aansluitnetwerk of het partiële aansluitnetwerk, toegang tot een binair debiet, of een andere vorm van toegang, al naargelang van het type van toegang dat door de betreffende operator moet worden toegestaan. Welnu, artikel 59, 3, formuleert een aantal mogelijke remedies die het BIPT kan opleggen n.a.v. de marktanalyses. Vastgesteld moet echter worden dat de marktanalyses nog niet zijn voltooid en dat om die reden artikel 162 van de wet van moet worden toegepast : Art De verplichtingen die aan de operatoren met een sterke machtspositie worden opgelegd door of krachtens de wet van 21 maart 1991 betreffende de hervorming van sommige economische overheidsbedrijven, alsmede de verplichtingen die worden opgelegd door of krachtens artikel 105bis, lid 7 en lid 9 van diezelfde wet worden behouden tot het Instituut het eerste proces tot bepaling en analyse van de relevante markten, overeenkomstig de artikelen 54 tot 56, definitief heeft afgesloten. Derhalve blijft het wettelijke kader zoals dit werd vastgelegd in het koninklijk besluit van van toepassing en dient Belgacom in BROBA toegang tot binair debiet te verlenen voor eindgebruikers. 1.4 RELEASE 5 ET ADSL L IBPT réaffirme sa demande d offre BROBA ADSL HET BIPT WENST TE BENADRUKKEN DAT WAT VOLGT ZO MOET BEGREPEN WORDEN DAT BROBA 2007 AAN DE BEGUNSTIGDEN GEEN RUIMTE BIEDT OM RELEASE 5 OF ADSL2+ OF ENIGE ANDERE TECHNIEK TE GEBRUIKEN VOOR HET AANBIEDEN VAN OMROEPDIENSTEN Belgacom justifie son refus d inclure le release 5 dans l offre de référence par le fait qu il fait Partie de son réseau de radio-diffusion et est donc totalement étranger à l accès au débit binaire régi par l offre BROBA L Institut estime abusif de considérer que ce release est intégralement utilisée pour le service de radio-diffusion étant donné les éléments ci-après : 1) Alcatel ne présente pas cet équipement comme un équipement de radio-diffusion mais comme une version à capacité étendue en terme de connections et de bande passante par utilisateur qui est «Multimedia ready», parmi ces applications Multimedia figure par exemple les jeux en réseau. 2) Malgré le changement de nom d ASAM 7300 en ASAM 7301, il s agit d un upgrade des DSLAMs existants ; outre l upgrade software, il consiste à remplacer la carte NT par une nouvelle carte avec nœud ATM et à rendre opérationnels : le second bus 155 Mbps de chaque rack, l augmentation de capacité du bus intershelf à 2,5 Gbps (permettant d étendre le chaining) et le bus Video Broadcasting. 3) La technologie ADSL2+ n est pas limitée à l offre de radio et télé-diffusion, elle sert également à l offre d Internet à haut débit 20 Mbps. Cette augmentation de débit pourrait devenir importante pour concurrencer les offres des opérateurs BRUO ADSL2+ et celle des câblo-distributeurs à 10 et 20 Mbps. Même si ADSL2+ est disponible en release 4, le second bus de chaque rack permettant de diviser par deux le nombre d utilisateurs sur chaque bus est indispensable pour éviter le risque de congestion du trafic. 4) La nouvelle architecture apporte également une optimisation des capacités ATM en augmentant le chaining, en offrant des interfaces ATM de plus hauts débits Page 13 sur 70

14 (notamment ATM GEthernet moins coûteux) et donc en permettant de rassembler plus d utilisateurs et de trafic sur une même interface réseau et un même VP. Cette possibilité peut réduire les surcoûts de tous les opérateurs (réduction du nombre de clusters de DSLAM, d où réduction du nombre de lignes de raccordement au réseau ATM, du nombre de VPs nécessaires et impact plus faible de l obligation de réserver des positions libres pour permettre aux Bénéficiaires d avoir un nombre raisonnable de End-user per PVP) 5) La matrice ATM permet également de terminer les VP sur le DSLAM et non plus sur l'interface du noeud ATM de raccordement. Cette possibilité permet une meilleure gestion du trafic de chaque opérateur en les rendant indépendants sur la liaison DSLAM nœud ATM, ce qui n est pas possible en Release 4. 6) Il est donc raisonnable d estimer qu à moyen terme l upgrade en release 5 pourrait se généraliser, son absence de BROBA pouvant donc entraîner à terme la disparition de BROBA Belgacom avait demandé plus d informations quand aux volumes à prévoir afin de l intégrer éventuellement dans son plan financier. L IBPT estime raisonnable de bâtir l offre selon les bases suivantes : 1) La demande du marché varie selon le bénéficiaire d un service pour une fraction des internautes (par exemple pour le gaming on line) à un service de base. En assemblant les différents projets, on obtient une pénétration de démarrage de 10% des connexions ADSL pour monter en régime à 35. 2) Si on tient compte que le BRUO devrait représenter environ 40% des connexions, et si l offre était disponible aujourd hui, cela représenterait une migration d environ lignes dans les LEXs subsistant en BROBA. Les nouvelles installations qui se feraient en ADSL2+ se chiffreraient à 30% des chiffres publiés dans la presse pour les nouveaux raccordements Belgacom TV (l augmentation de la pénétration dans le futur étant compensée par le développement de BRUO). 3) Il est raisonnable que les migrations BROBA ADSL vers BROBA ADSL2+ soient refusées dans les LEX où le Bénéficiaire a déjà commandé une colocation afin d éviter une double migration à quelques mois d intervalle Les fonctions IP Broadcasting et Video Bus en sont donc actuellement exclues Het Instituut ziet geen reden om ADSL2+ uit te sluiten van het referentieaanbod. ADSL2+ is een techniek die inderdaad aangewend kan worden om omroepdiensten te verstrekken 3. Dit is evenwel niet de enige toepassing van deze techniek. ADSL2+ kan immers ook gebruikt worden om diensten mee te verstrekken die geen omroepdiensten zijn. In dergelijk geval gaat het om diensten die elektronische communicatiediensten zijn in de zin van de wet van , of telecommunicatiediensten in de zin van de wet van Voor dergelijk toepassingen geldt immers artikel 6octies van het koninklijke besluit van dat bepaalt : Art. 6octies. Elke operator met een sterke positie op de markt voor vaste openbare telefoonnetwerken voldoet vanaf 1 januari 2001 aan de volgende verplichtingen: 1 hij komt tegemoet aan redelijke verzoeken om toegang tot binair debiet onder transparante, billijke en niet-discriminerende voorwaarden en levert hen onder dezelfde voorwaarden en binnen dezelfde termijnen dezelfde voorzieningen als die 3 Belgacom voert aan dat zij ADSL2+ alleen gebruikt voor omroeptoepassingen. Indien dit zo zou zijn, dan is dit nog geen reden om aan de Begunstigden een ander gebruik van ADSL2+ (in concreto bijvoorbeeld internettoegang met hoog debiet) te ontzeggen. Bovendien verhindert niets dat Belgacom ADSL2+ ook voor andere dan omroeptoepassingen zou gebruiken, of, indien dit nog niet het geval zou zijn, dat zij dit in de (nabije) toekomst gaat doen. Tenslotte wordt verwezen naar art. 6octies, 1, in fine van het KB van waarin de gronden opgesomd zijn die gelden om toegang tot binair debiet te weigeren : het feit dat Belgacom een bepaalde dienst niet aanbiedt, is niet een dergelijke weigeringgrond. Page 14 sur 70

15 welke hij aan zichzelf of zijn geassocieerde ondernemingen levert. Verzoeken mogen enkel geweigerd worden op basis van objectieve criteria met betrekking tot technische haalbaarheid of de noodzaak om de netwerkintegriteit te waarborgen. Er dient immers rekening mee gehouden te worden dat BROBA een terbeschikkingstelling is van capaciteit. Deze capaciteit kan door de Begunstigde naar goeddunken (en uiteraard binnen de grenzen van de wet) worden benut. 1.5 DEMANDE DE NOUVELLES FONCTIONNALITES Les bénéficiaires demandent la fourniture de nouvelles fonctions : 1) Accès à la release 5 pour les services ADSL et SDSL 2) VP shaping en place de VP policing en release 4 et 5 3) ADSL Annex M 4) SDSL multi-paires 5) SDSL 2320 Kbps Ils s agit de fonctions que Belgacom n offre pas en retail ; l IBPT n a donc pas de base juridique pour imposer à Belgacom leur inclusion dans l offre de référence. Un bénéficiaire demande une procédure de test IP, cela doit être repris dans des négociations bilatérales car hors du champ ATM BROBA. CHAPITRE 2 DEMANDES DE CLARIFICATIONS À BELGACOM Pour un certain nombre de points, l Institut ne peut se prononcer à ce stade sur la justesse de la proposition d offre de référence. Il est donc demandé à Belgacom des clarifications afin de se prononcer. Item Ref Belgacom proposal Requested modification Justification 1 Accroissement du nombre maximum de VP par DSLAM et du nombre maximum de VC par end user Main bodies ADSL & SDSL Les bénéficiaires demandent d augmenter le plafond de VC à 12, l un d entre eux demande également d augmente le nombre maximum de VP à 12 également 2 Art 35 ADSL Art 41 SDSL Limite de 200% Les bénéficiaires demandent de relever la limite à 400%. L IBPT n est pas en possession d éléments objectifs pour trancher, il est donc demander aux parties de justifier la limite qu elles proposent 3 Art 66 ADSL Art 73 SDSL «no free pair» Les bénéficiaires estiment que si l indisponibilité de paires est due aux perturbations causées par un système HDB3 ou HDSL, ce système doit être mis hors service. Annex 2 Technical specifications ADSL Page 15 sur 70

16 Item Ref Belgacom proposal Requested modification Justification 4 Art 36 Belgacom est invité à expliquer pourquoi le choix de l interface des lignes Customer sited est limité à G ohms et non pas également à G ohms qui semblerait utilisée actuellement. Si cette dernière est disponible, elle doit être proposée 5 Art 82 Belgacom est invité à expliquer pourquoi le choix de l interface des lignes Belgacom sited est limité à Optoclic2 ce qui n était pas le cas auparavant. Annex 4 P&O ADSL & SDSL Si les autres interfaces sont toujours disponibles, elles doivent être proposées Réduction dans le choix des bénéficiaires pour leurs propres équipements Réduction dans le choix des bénéficiaires pour leurs propres équipements 6 Art 42 ADSL Art 28 SDSL 7 Art 56 ADSL Art 42 SDSL N y a-t-il pas de possibilité d avoir l inquiry pour une localisation sans voix? Cease change owner sur base d une action d un end-user Belgacom? Le texte semble limité la fonction aux lignes avec voix alors qu elle également utile pour les lignes sans voix Comment ce cas peut-il se produire comme il a toujours été signalé que la division retail n utilise pas les outils wholesale? Le texte est-il donc correct? 8 Sec 5.2 Ajout procédure VP QoS modification Demande des bénéficiaires CHAPITRE 3 MAIN OFFER ADSL & SDSL 3.1 REMARQUES PARTICULIÈRES Document Belgacom : Main body ADSL Item Ref Belgacom proposal Requested modification Justification 9 Préambu le Schrappen : This BIPT decision can be reffered initial offer before its modification by the BIPT. cf. supra punt Page 16 sur 70

17 Item Ref Belgacom proposal Requested modification Justification 10 Art. 2 De laatste zin ( In the future, this offer will be enlarged ) moet behouden blijven. Het Hof van Beroep laat toe dat uitzonderlijk, met name wanneer de omstandigheden een belangrijke wjiziging ondergaan, BROBA in de loop van het jaar aangepast kan worden (cf. supra) De introductie van een nieuwe technologie is een dergelijke belangrijke wijziging en verantwoordt in voorkomend geval een aanpassing van BROBA buiten de termijn vermeld in artikel 6nonies, 1, van het KB van Art. 12 provided the qualify 2005 art. 2, 5 ) schrappen 12 Art 13 Deze bepaling moet in zijn oude vorm hersteld worden, d.w.z. een voorafgaande termijn van 12 maanden voor wijzigingen met een significant imact, en van 6 maanden voor minor changes Het is niet aan Belgacom om een beperking in te voeren die het koninklijke besluit van , noch de wet van voorziet : toegang tot binair debiet is het leveren van een transmissiecapaciteit, niet het bepalen of vastleggen van de diensten waarvoor deze transmissiecapaciteit gebruikt zal worden behoudens wanneer het zou gaan om technische beperkingen. De Begunstigde moet in staat gesteld worden om zijn retailproducten aan te passen aan de nieuwe omstandigheden die unilateraal door Belgacom worden gecreëerd. Daartoe moet de Begunstigde over voldoende tijd beschikken. In geval van aanpassingen die dermate dringend zijn dat de voorgeschreven termijnen redelijkerwijze te lang zijn, kan het Instituut aan Belgacom een kortere termijn toestaan, zoals vermeld in fine van betreffend onderdeel. Page 17 sur 70

18 Item Ref Belgacom proposal Requested modification Justification 13 Art. 14 Het zinsdeel «but will evolve at least 3 months before commercialisation by Belgacom» moet opnieuw opgenomen worden. 14 Art. 14 qualifying as 2005 art. 2, 5 ) schrappen 15 Art. 25 «and approved by BIPT» moet opnieuw worden opgenomen. 16 Art. 26 «exhaustively» moet behouden blijven. 17 Art. 35 Supprimer la partie de phrase «Belgacom will refuse... line.» 18 Art. 35 La dernière phrase sur la non applicabilité des SLA est à supprimer Enerzijds moet BROBA aangepast zijn aan de evoluerende techniek. Het Hof van Beroep laat trouwens expliciet een aanpassing van BROBA toe buiten de termijnen van artikel 9nonies van het koninklijke besluit van 22 juni 1998 in geval van nieuwe technologieën. Anderzijds dient BROBA de eerlijke concurrentie niet te verhinderen : indien toegestaan zou worden dat Belgacom een nieuwe technologie die thuishoort in het BROBA-kader, zou kunnen commercialiseren vóór dat deze technologie in het kader van BROBA ter beschikking wordt gesteld van de Begunstigden, dan zou zodoende toegelaten worden dat Belgacom dit nieuwe marktsegment gaat innemen alvorens aan de Begunstigden wordt toegestaan een dergelijk product aan te bieden. Op die manier zou concurrentie ernstig belemmerd worden. Zie art. 12 «other reasons» kunnen zich inderdaad voordoen maar dienen aanvaard te worden door het BIPT teneinde willekeur te vermijden. Voor de Begunstigde is volledige en gedetailleerde informatie over het beheer en de functionaliteiten van de DSLAM noodzakelijk om een efficiënte dienstverlening mogelijk te maken. Il est incohérent de refuser le «trouble shoot» pour ensuite dire que le trouble ticket pourrait aboutir à la conclusion de «wrongful repair request» Belgacom est protégé de la charge des problèmes dus à un overbooking excessif par ce «wrongful repair request» Si la réparation a été acceptée, c est que l overbooking n est pas cause du problème et il n y a donc aucune raison d exclure la ligne du SLA et encore moins due l ISLA dont Belgacom a accepté la commande. Page 18 sur 70

19 Item Ref Belgacom proposal Requested modification Justification 19 Art. 45 Dit moet zo geherformuleerd worden dat 1) de vraag van een Begunstigde om 6 VP s per DSLAM aanvaard wordt, behoudens technische onmogelijkheid ; 2) meer dan 6 VP s per DSLAM ook aanvaard wordt, behoudens technische onmogelijkheid 20 Art. 49 «Maximum 6 VP per DSLAM» moet aangepast worden in functie van wat gesteld werd inzake art. 45 Het moet vermeden worden dat de bepalingen van BROBA ertoe zouden leiden dat het aantal VOIP-gebruikers per DSLAM beperkt zou worden zonder dat daarvoor een technische reden is. Cet accroissement imposé en 2006 n a entraîné aucun problème opérationnel, il n est donc pas justifié de retirer cette possibilité que les bénéficiaires utilisent et demandent en outre d augmenter (voir item 1) 21 Art. 61 Er moet voorzien worden dat De kosten zullen door Belgacom worden Belgacom de eindgebruiker in kwestieaangerekend aan de Begunstigde en de nodige informatie bezorgd over de door deze doorverekend worden aan de noodzaak van nieuwe apparatuur. eindgebruiker. 22 Art 74 De tweede zin wordt geschrapt. Er zijn gevallen denkbaar waarbij het eigendomsrecht van bepaalde infrastructuuronderdelen niet onmiddellijk duidelijk is, bvb. in geval van binnenbekabeling. 23 Art. 76 schrappen I.g.v. onvoldoende koperparen tussen de LEX en de LDC moet de Begunstigde om een SNA kunnen verzoeken. 24 Art. 77 schrappen Het is onaanvaardbaar dat Belgacom een foutieve «move» behandelt als «wrongfull repair request» terwijl Belgacom grotendeels zelf een «move» implementeert. In dit geval kan een«wrongfull repair request» enkel aanvaardbaar zijn wanneer Belgacom een fout van de Begunstigde kan aantonen. 25 Art. 78 Tevens opnieuw voorzien : move from LEX to LDC Wanneer een Begunstigde een VP op een LDC wenst, moet dit op de meest efficiënte manier gerealiseerd kunnen worden. 26 Art. 79 Rétablir la courbe de l offre 2006 Il n y a pas de modification de l infrastructure «cuivre» justifiant une modification des courbes de déploiement 27 Art. 94 Het geschrapte gedeelte moet behouden blijven 28 Art. 96 Tweede onderdeel ( Directory number ) en voetnoot 7 moeten in lijn worden gebracht. De clausule is noodzakelijk om een eerlijke mededinging mogelijk te maken. Onduidelijk of adres verplicht is of niet. Page 19 sur 70

20 Item Ref Belgacom proposal Requested modification Justification 29 Art. 97 Invoegen : A spectrum saturated Een definitie van spectral saturation of cable is a feeder or a distribution cable is nodig omwille van de cable where the spectral noise level istransparantie. of that grade, that no additional allowed technologies can be implemented without jeopardizing the existing installed allowed technologie A spectrum saturated cable can never contain not allowed spectral polluted systems (HDB3, HDSL) 30 Art. 107 De voorafgaande goedkeuring door het Instituut moet opnieuw worden ingevoerd. Het is onaanvaardbaar dat Belgacom in het kader van een referentieaanbod aan een begunstigde bepaalde kosten aanrekent zonder voorafgaande controle door het BIPT zodat het BIPT kan verifiëren of de betreffende kosten verenigbaar zijn met het toepasselijke reglementaire kader Document Belgacom : Main body SDSL Item Ref Belgacom proposal Requested modification Justification 31 Préambu le Schrappen : This BIPT decision can be reffered initial offer before its modification by the BIPT. 32 Art 11 De laatste zin ( In the future, this offer will be enlarged ) moet behouden blijven. cf. supra punt Het Hof van Beroep laat toe dat uitzonderlijk, met name wanneer de omstandigheden een belangrijke wijziging ondergaan, BROBA in de loop van het jaar aangepast kan worden (cf. supra) De introductie van een nieuwe technologie is een dergelijke belangrijke wijziging en verantwoordt in voorkomend geval een aanpassing van BROBA buiten de termijn vermeld in artikel 6nonies, 1, van het KB van Art. 21 provided the qualify 2005 art. 2, 5 ) schrappen Het is niet aan Belgacom om een beperking in te voeren die het koninklijke besluit van , noch de wet van voorziet : toegang tot binair debiet is het leveren van een transmissiecapaciteit, niet het bepalen of vastleggen van de diensten waarvoor deze transmissiecapaciteit gebruikt zal worden behoudens wanneer het zou gaan om technische beperkingen. Page 20 sur 70