Patiënteninformatiedossier (PID) Prostaatkanker. onderdeel ZIEKTEBEELD. PROSTAATKANKER Ziektebeeld
|
|
- Lucas Mulder
- 7 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 Patiënteninformatiedossier (PID) Prostaatkanker onderdeel ZIEKTEBEELD PROSTAATKANKER
2 2
3 Inhoud Prostaatkanker... 4 De prostaat... 4 Hoe werkt de prostaat?... 5 Wat is kanker?... 7 Onderzoeken... 7 Bloedonderzoek... 8 Gemiddelde PSA normaal waarden... 8 Rectaal toucher... 8 Echografie van de prostaat... 9 Prostaatbiopsie... 9 Aanvullende onderzoeken... 9 CT-scan of MRI... 9 Botscan...10 Verwijderen van lymfeklierweefsel...10 Diverse stadia van prostaatkanker...11 Stadium T Stadium T Stadium T Stadium T Stadium N+ of M Gleason-score
4 Prostaatkanker Iedere man heeft een prostaat. Deze speelt een rol bij de voortplanting. De prostaat heeft de eigenschap dat hij vanaf de puberteit gaat groeien. Dit gebeurt onder invloed van mannelijke geslachtshormonen. Bij 30% van de mannen leidt dit tot een dusdanige, goedaardige vergroting dat ze er plasklachten van krijgen. Meestal gebeurt dit vanaf het vijftigste levensjaar. Ruim 9000 keer per jaar wordt een kwaadaardige vergroting geconstateerd: prostaatkanker. Dit gaat in ruim 70% van de gevallen om mannen die ouder zijn dan 65 jaar. Er kan ook sprake zijn van een ontsteking van de prostaat (prostatitis). De oorzaak hiervan is vaak gelegen in een blaasontsteking of urineweg infectie. De prostaat De prostaat is een klier ook wel voorstanderklier genoemd die vlak onder de blaasuitgang om de plasbuis heen ligt. Aan de voorkant ligt hij tegen het schaambeen aan, aan de achterkant tegen de endeldarm. De prostaat is ongeveer zo groot als een walnoot en maakt onderdeel uit van het mannelijke voortplantingssysteem. Er lopen twee zaadleiders vanuit de testikels naar twee zaadblazen die achter de prostaat liggen. Vanaf de zaadblazen loopt er een klein zaadbuisje door de prostaat die in de plasbuis uitkomt. 4
5 Vlak naast de prostaat ligt een aantal zenuwbundels die naar de penis lopen en belangrijk zijn voor het optreden van een erectie. Hoe werkt de prostaat? De prostaat bestaat uit klierbuisjes. Deze klierbuisjes maken het prostaatvocht. Bij een zaadlozing komen de zaadcellen in het prostaatvocht naar buiten. Het prostaatvocht houdt de zaadcellen in leven op de reis naar buiten en in de vagina. De functie van de prostaat ligt voornamelijk in de vruchtbaarheid en niet in de seksualiteit. 5
6 De prostaat heeft de eigenschap dat hij vanaf de puberteit gaat groeien. Deze groei van de prostaat wordt geregeld door hormonen. Hormonen regelen ook de vorming van prostaatvocht en de zaadcelproductie. Bij het klaarkomen worden de zaadcellen naar de prostaat gepompt. Daar worden ze vermengd met het prostaatvocht. Bij de zaadlozing (ejaculatie) trekt de prostaat samen en wordt het sperma (zaadcellen in prostaatvocht) door de plasbuis naar buiten geperst. De blaashals wordt ook samengetrokken waardoor het sperma niet de blaas in kan stromen. 6
7 Wat is kanker? Ons lichaam bestaat uit miljarden cellen. Cellen delen zich; zij maken kopieën van zichzelf. Zo groeien kinderen. Ook bij volgroeide mensen, volwassenen, delen cellen zich. Dit is nodig omdat er ook cellen afsterven. Al het weefsel vernieuwt zich. Zo kunnen we genezen van wonden en blijven we gezond. Maar soms slaat de deling op hol. Dan ontstaat een gezwel. Gezwellen die zich niet kunnen uitzaaien naar ander weefsel, noemen we goedaardig. Soms zitten ze in de weg en veroorzaken ze pijn. Dan worden ze weggehaald. Een wratje is het meest duidelijk voorbeeld van een goedaardig gezwel. Gezwellen die ander weefsel kunnen binnendringen, noemen we kwaadaardige gezwellen of kanker. Kanker kan uitzaaien; een ander woord voor uitzaaiing is metastase. De soort kanker wordt vernoemd naar de plaats waar het gezwel begonnen is. Prostaatkanker kan uitzaaien via het lymfevocht of het bloed naar bijvoorbeeld lymfeklieren, botten en longen. Onderzoeken Om prostaatkanker en het stadium van de kanker te kunnen vaststellen, zijn verschillende onderzoeken nodig. Enkele hiervan heeft u al gehad, misschien zullen verdere onderzoeken nog volgen. Mocht het nodig zijn vervolgonderzoeken te doen, dan zult u hierover meer informatie ontvangen van uw behandelend specialist. 7
8 Bloedonderzoek Het belangrijkste bloedonderzoek is de bepaling van het PSA: het prostaat specifiek antigeen. Een verhoogde waarde van dit eiwit kan duiden op prostaatkanker. Het PSA kan verhoogd zijn bij prostaatontsteking, prostaatvergroting en prostaatkanker. De waarden van het PSA zijn veelal ook leeftijdsafhankelijk (zie tabel). Met het ouder worden en het groeien van de prostaat zal ook het PSA stijgen. Dit zal regelmatig worden gecontroleerd. Gemiddelde PSA normaal waarden jaar jaar jaar jaar jaar PSA < 2,5 ng/ml PSA < 3,5 ng/ml PSA < 4,5 ng/ml PSA < 6,5 ng/ml PSA < 8,5 ng/ml Rectaal toucher Hierbij onderzoekt de uroloog (of huisarts) met een gehandschoende vinger de prostaat via de endeldarm. Zo kan de grootte, de vorm, de stevigheid en het oppervlak van de prostaat worden beoordeeld. Dit is een eenvoudig onderzoek en het duurt maar kort. Het voelen naar de prostaat kan in verschillende houdingen worden gedaan en is in de regel niet pijnlijk. Maar het kan wel een vervelend gevoel geven omdat de sluitspier van de endeldarm gepasseerd moet worden. 8
9 Echografie van de prostaat De uroloog schuift een sonde in de anus tot bij de prostaat. Door middel van geluidsgolven wordt de prostaat in beeld gebracht. Dit geeft informatie over de grootte van de prostaat en de tumor. Prostaatbiopsie Tijdens een echografie van de prostaat kan de uroloog ook met een holle naald biopten (kleine stukjes weefsel) afnemen. Afhankelijk van de grootte van de prostaat en de aanwezigheid van echografisch afwijkende gebieden, worden er tussen de 6 en 12 biopten genomen. Het weefsel wordt onder de microscoop onderzocht door de patholoog. Dit onderzoek kan uitsluitsel geven of er wel of geen prostaatkankercellen zijn. De uitslag van dit onderzoek is meestal pas na meerdere dagen bekend. Een biopsie geeft geen verhoogde kans op eventuele uitzaaiingen van prostaatkanker en is dus ongevaarlijk. Aanvullende onderzoeken Soms is het nodig te kijken of de prostaatkanker is uitgezaaid. Hiervoor kunnen de volgende onderzoeken worden afgesproken. CT-scan of MRI Wanneer er sprake is van prostaatkanker, wordt er soms een CT-scan of MRI gemaakt. Hierbij ligt u op een smalle tafel en wordt u door een ring geschoven. 9
10 Vanuit die ring worden tegelijkertijd verschillende foto s gemaakt. Die worden door de computer als plakjes samengevoegd. Zo zijn uw organen en lymfeklieren goed in beeld te brengen Botscan Een botscan is een foto van het skelet, waarop eventuele uitzaaiingen zichtbaar gemaakt kunnen worden. Dit onderzoek heet ook wel isotopenscan. Er wordt een licht radioactieve stof (isotoop) in een ader in uw elleboogplooi gespoten, die zich als het ware hecht aan uitzaaiingen in de botten, als die er zijn. De foto laat dankzij de isotoop de eventuele uitzaaiingen zien. Het duurt een paar uur voordat de ingespoten stof uw botten heeft bereikt, waarna de foto s genomen kunnen worden. De hoeveelheid straling van de radioactieve stof is verwaarloosbaar en onschadelijk. U ondervindt hier geen nadelige gevolgen van, dus ook de mensen in uw omgeving niet. Verwijderen van lymfeklierweefsel Het kan nodig zijn dat er eerst lymfeklierweefsel verwijderd moet worden om te onderzoeken of er sprake is van uitzaaiingen in de lymfeklieren. Dit gebeurt door middel van een kijkoperatie. Als dit voor u van toepassing is, krijgt u hierover schriftelijke informatie in dit PID toegevoegd. 10
11 Diverse stadia van prostaatkanker De uroloog zal het stadium van uw ziekte aan de hand van verschillende indelingen met u bespreken. Aangezien de termen veel gebruikt worden in gesprekken, worden ze hieronder genoemd en uitgelegd. Stadium T1 De tumor is klein, beperkt tot de prostaat en niet te voelen bij rectaal toucher of te zien met een echo. Stadium T2 De tumor is klein, beperkt tot de prostaat en kan wel gevoeld worden bij een rectaal toucher of gezien worden met een echo. Stadium T3 De kanker heeft het weefsel in de directe omgeving (= kapseldoorbraak) of de zaadblaasjes aangetast. Stadium T4 Nabije organen of weefselstructuren zoals bijvoorbeeld blaas, sluitspier of endeldarm, zijn aangetast. Stadium N+ of M+ De kanker heeft zich uitgebreid naar de regionale lymfeklieren naast de prostaat (N+) of naar de lymfeklieren elders in het lichaam, organen en botten (M+). 11
12 Gleason-score De agressiviteit van de prostaatkanker wordt uitgedrukt in de Glaeson-score. De Gleason-score wordt door de patholoog bepaald uit de biopten die genomen zijn uit de prostaat, en wordt uitgedrukt in een getal tussen de 2 en de 10. Om tot een waarde te komen telt de patholoog de twee cijfers van de stadia van de biopten/weefsels die het meeste voorkomen, bij elkaar op. Bijvoorbeeld: 4+3= Gleason 7. Een lage score betekent dat de kankercellen veel op de normale prostaatcellen lijken (goed gedifferentieerd). Een hoge Gleason-score betekent dat de kankercellen sterk afwijken van de normale prostaatcellen (slecht gedifferentieerd). Hoe hoger de Gleason score, hoe agressiever de tumor. Uitgave: Patiëntencommunicatie Harderwijk, maart 2011 Internet: 12 CAZ UR
Inschatting van het risico op uitzaaiingen van prostaatkanker
Inschatting van het risico op uitzaaiingen van prostaatkanker 2 Uw uroloog heeft met u besproken dat de resultaten van de onderzoeken helaas bevestigen dat u prostaatkanker heeft. Ook is besproken of er
Nadere informatieProstaatcarcinoom. Urologie
Prostaatcarcinoom Urologie Inhoudsopgave 1. Inleiding...5 2. De prostaat...6 2.1 Functie... 7 2.2 Goedaardige en/ of kwaadaardige vergroting...8 3. Wat is kanker?...10 4. Praten over prostaatproblemen...11
Nadere informatieZaadbalkanker. Urologie
Zaadbalkanker Urologie Inhoudsopgave 1. Inleiding...4 2. Wat is kanker?...5 3. Risicofactoren...6 4. Misverstanden...7 5. Stellen van de diagnose...9 6. Operatie... 10 7. Verder onderzoek... 12 9. Verloop
Nadere informatieProstaatkanker: algemene info
Prostaatkanker: algemene info Vernemen van de diagnose Op het moment dat u deze informatie in handen krijgt heeft je arts je de vermoedelijke diagnose van kanker of een kwaadaardig proces in de prostaat
Nadere informatieOnderzoeken van de prostaat
Onderzoeken van de prostaat UOGG Beste mijnheer, U consulteert uw uroloog omdat u uw prostaat wil laten onderzoeken of omdat uw huisarts u doorverwezen heeft met een afwijkende bloedwaarde. Met deze brochure
Nadere informatieBRACHYTHERAPIE Jodiumimplantatie bij de behandeling van prostaatkanker
BRACHYTHERAPIE Jodiumimplantatie bij de behandeling van prostaatkanker INFORMATIEBROCHURE VOOR PATIËNTEN INHOUD Inleiding...4 Prostaatkanker...5 De prostaat...5 Doel van de behandeling...6 Het vaststellen
Nadere informatieinfo voor de patiënt Onderzoeken van de prostaat UZ Gent, Uro-oncologische groep
info voor de patiënt Onderzoeken van de prostaat UZ Gent, Uro-oncologische groep Beste mijnheer, U consulteert uw uroloog omdat u uw prostaat wil laten onderzoeken of omdat uw huisarts u doorverwezen heeft
Nadere informatieEchografie en biopsie van de prostaat
Echografie en biopsie van de prostaat Binnenkort wordt u verwacht voor een echografisch onderzoek van de prostaat. Met behulp van dit inwendig onderzoek dat via de anus gaat, kunnen de prostaat en de omgeving
Nadere informatieEchografie van de prostaat; met of zonder biopsie
Echografie van de prostaat; met of zonder biopsie Waarom echografie? De prostaat is een klier die normaal gesproken zo groot is als een kastanje. De klier dient voor de productie van zaadvloeistof en bevindt
Nadere informatieAfdeling: polikliniek Urologie. Onderwerp: Echo prostaat / biopsie
Afdeling: polikliniek Urologie Onderwerp: Echo prostaat / biopsie Echo prostaat / biopsie Inleiding Binnenkort wordt u verwacht voor een echografisch onderzoek van de prostaat. Met behulp van dit inwendige
Nadere informatieechografie prostaat en prostaatbiopsie
patiënteninformatie echografie prostaat en prostaatbiopsie U heeft een afspraak voor een prostaatonderzoek. Met dit onderzoek kan de arts de grootte van de prostaat bepalen en zien of er afwijkingen zijn
Nadere informatieEcho prostaat / biopsie
Echo prostaat / biopsie Polikliniek Urologie Beter voor elkaar 2 Inleiding Binnenkort wordt u verwacht voor een echografisch onderzoek van de prostaat. Met behulp van dit inwendige onderzoek kan via de
Nadere informatieEchoscopische biopsie van de prostaat. Weefselonderzoek van de prostaat
Echoscopische biopsie van de prostaat Weefselonderzoek van de prostaat 2 U heeft een afspraak op de polikliniek urologie voor een prostaatbiopsie. Met dit weefselonderzoek wil de (assisitent) uroloog de
Nadere informatieUrologie. Richard van der Linden Thijn de Vocht
Urologie Richard van der Linden Thijn de Vocht Qais Niemer Laurens Donkers Richard van der Linden Thijn de Vocht 2 John Verhulst Urologie? Urologie is het vakgebied dat zich bezighoudt met ziekten in de
Nadere informatieEchografie en biopsie van de prostaat
Echografie en biopsie van de prostaat Inleiding Binnenkort wordt u verwacht voor een echografisch onderzoek van de prostaat. Met behulp van dit inwendig onderzoek dat via de anus gaat, kunnen de prostaat
Nadere informatiebaarmoederhalskanker-pid-h2-baarmoederhalskanker-enonderzoeken/
https://www.isala.nl/patientenfolders/7210- baarmoederhalskanker-pid-h2-baarmoederhalskanker-enonderzoeken/ Baarmoederhalskanker (PID): H2 Baarmoederhalskanker en onderzoeken Kanker is een verzamelnaam
Nadere informatieKwaadaardige prostaatgezwellen
Kwaadaardige prostaatgezwellen 1 Wanneer aan denken? Vanaf 50 jaar Vanaf 40 jaar als er familie is met prostaatkanker 2 Wat moet ik doen? Ga jaarlijks op raadpleging wij uw huisarts. Deze zal een prostaatonderzoek
Nadere informatieRode Kruis ziekenhuis. Patiënteninformatie. Echografie van de prostaat. rkz.nl
Patiënteninformatie Echografie van de prostaat rkz.nl Binnenkort wordt u verwacht voor een echografisch onderzoek van de prostaat. Met behulp van dit inwendig onderzoek via de anus kan de prostaat en de
Nadere informatieEchografie van de prostaat
Echografie van de prostaat Urologie alle aandacht Inleiding Binnenkort wordt u verwacht voor een echografisch onderzoek van de prostaat. Door middel van dit inwendige (via de anus) onderzoek kan de prostaat
Nadere informatieProstaatklachten. Jessa Ziekenhuis vzw. Dienst kwaliteit. versie september 2015 (Object-ID )
Prostaatklachten Heeft u opmerkingen of suggesties i.v.m. deze brochure? Geef ons gerust een seintje! Dienst kwaliteit E-mail: info@jessazh.be Tel: 011 33 55 11 Jessa Ziekenhuis vzw Campus Salvator Salvatorstraat
Nadere informatieProstaatbiopsie. Consultatie urologie
Prostaatbiopsie Consultatie urologie Meneer Uw uroloog stelde voor een prostaatbiopsie te nemen. Dit onderzoek roept waarschijnlijk vragen bij op. Wij stelden deze brochure samen om u te informeren rond
Nadere informatiePATIËNTENINFORMATIE. VERWIJDEREN VAN DE PROSTAAT Laparoscopische prostatectomie met behulp van robotchirurgie
PATIËNTENINFORMATIE VERWIJDEREN VAN DE PROSTAAT Laparoscopische prostatectomie met behulp van robotchirurgie 2 VERWIJDEREN VAN DE PROSTAAT Laparoscopische prostatectomie met behulp van robotchirurgie Door
Nadere informatieZaadbalkanker. typen en behandeling. Urologie
Zaadbalkanker typen en behandeling Urologie Inhoudsopgave 1. Inleiding...4 2. Wat is kanker?...5 3. Kenmerken van de tumor...6 4. Behandeling...8 5. Verloop van de ziekte... 13 6. Het leven met kanker...
Nadere informatieBrachytherapie bij prostaatkanker. Urologie
Brachytherapie bij prostaatkanker Urologie Inleiding Prostaatkanker is, net als andere vormen van kanker, een ziekte van de lichaamscellen. Kanker wordt gekarakteriseerd door de ongecontroleerde groei
Nadere informatiePROSTAATKANKER PROSTAATKANKER WELKE BEHANDELING PAST HET BEST BIJ U?
WELKE BEHANDELING PAST HET BEST BIJ U? INHOUDSOPGAVE WAAROM DIT BOEKJE? Waarom dit boekje? 2 1. Wat is lokaal beperkte prostaatkanker? 4 2. Welke behandelopties zijn er? 5 3. Bijwerkingen en risico s 10
Nadere informatieDe goedaardige prostaatvergroting (Benigne Prostaat Hyperplasie)
RZ Heilig Hart Leuven Naamsestraat 105 3000 Leuven Dienst Urologie Informatie voor patiënten De goedaardige prostaatvergroting (Benigne Prostaat Hyperplasie) UROLOGIE De goedaardige prostaatvergroting
Nadere informatieI N F O R M A T I E. o v e r echo prostaat
I N F O R M A T I E o v e r echo prostaat Binnenkort wordt u verwacht voor een echografisch onderzoek van de prostaat. Met behulp van dit inwendig (via de anus) onderzoek kan de prostaat en de omgeving
Nadere informatiePatiënteninformatie Focal One HIFU Robot. Behandeling van gelokaliseerde prostaatkanker HIFU ROBOT
Patiënteninformatie Focal One HIFU Robot Behandeling van gelokaliseerde prostaatkanker HIFU ROBOT Inhoudsopgave Introductie 3 De prostaat 3 Wat is kanker? 4 Prostaatkanker 5 Onderzoek en diagnose 6 Stadia
Nadere informatieProstaatkanker U kreeg van uw uroloog de diagnose van prostaatkanker. De informatie die de arts u mondeling gegeven heeft, wordt in deze brochure herhaald en aangevuld. U vindt hier meer informatie over
Nadere informatieUROLOGIE. Prostaatklachten
UROLOGIE Prostaatklachten Prostaatklachten In deze folder vindt u informatie over de prostaat, zoals de functie en ligging van de prostaat, de meest voorkomende aandoeningen en de behandelingen die daarbij
Nadere informatiePatiënteninformatie Focal One HIFU Robot. Behandeling van gelokaliseerde prostaatkanker HIFU ROBOT
Patiënteninformatie Focal One HIFU Robot Behandeling van gelokaliseerde prostaatkanker HIFU ROBOT Inhoudsopgave Introductie 3 De prostaat 3 Wat is kanker? 4 Prostaatkanker 5 Onderzoek en diagnose 6 Stadia
Nadere informatieEchografie van de prostaat
Urologie Echografie van de prostaat www.catharinaziekenhuis.nl Patiëntenvoorlichting: patienten.voorlichting@catharinaziekenhuis.nl URO015 / Echografie van de prostaat / 22-05-2015 2 Echografie van de
Nadere informatieAls plassen moeilijk gaat
Urologie Als plassen moeilijk gaat Deze folder gaat over problemen met plassen bij de wat oudere man, veroorzaakt door goedaardige prostaatvergroting. Heeft u tegenwoordig problemen bij het plassen of
Nadere informatieVerwijderen van de prostaat volgens ETAP endoscopische transvesicale adenomectomie van de prostaat
Verwijderen van de prostaat volgens ETAP endoscopische transvesicale adenomectomie van de prostaat Afdeling urologie Bij u werd onlangs een vergroting van de prostaat geconstateerd. Uw uroloog heeft met
Nadere informatieEchografie van de prostaat en prostaatbiopsie
Echografie van de prostaat en prostaatbiopsie Inleiding In overleg met uw uroloog heeft u een echografie van de prostaat of een prostaatbiopsie afgesproken. Deze folder geeft u informatie hierover. De
Nadere informatieBrachytherapie. Jodiumimplantatie voor de behandeling van prostaatkanker. Jessa Ziekenhuis vzw. Dienst kwaliteit
Brachytherapie Heeft u opmerkingen of suggesties i.v.m. deze brochure? Geef ons gerust een seintje! Dienst kwaliteit E-mail: info@jessazh.be Tel: 011 33 55 11 Jodiumimplantatie voor de behandeling van
Nadere informatieBrachytherapie. voor prostaatcarcinoom
Brachytherapie voor prostaatcarcinoom Inleiding Prostaatkanker is, net als andere vormen van kanker, een ziekte van de lichaamscellen. Kanker wordt gekarakteriseerd door ongecontroleerde groei van abnormale
Nadere informatieEchografie van de prostaat
Echografie van de prostaat Urologie alle aandacht Inleiding Binnenkort wordt u verwacht voor een echografisch onderzoek van de prostaat. Met behulp van dit inwendige onderzoek (via de anus) kan de prostaat
Nadere informatieMaatschap Urologie. LKD (lymfeklier dissectie bij prostaatkanker)
Maatschap Urologie (lymfeklier dissectie bij prostaatkanker) Datum en tijd U wordt (dag), (datum) om uur verwacht. Plaats U meldt zich op de afgesproken tijd bij de receptie van de hoofdingang van het
Nadere informatiePROSTAATKANKER. Welke behandeling past het best bij u?
PROSTAATKANKER Welke behandeling past het best bij u? Inhoud Waarom dit boekje?... 2 1. Wat is lokaal beperkte prostaatkanker?... 3 2. Welke behandelopties zijn er?... 4-8 3. Bijwerkingen en risico s...
Nadere informatiePersoonlijk Informatie Dossier. Prostaatkanker: behandelingen
Persoonlijk Informatie Dossier Prostaatkanker: behandelingen 17358 (2 januari 2016 5. Uw behandeling Actief volgen bij prostaatkanker Operatief verwijderen van de prostaat met behulp van Da Vincirobot
Nadere informatieLeven met prostaatkanker
Leven met prostaatkanker imelda omringt u met zorg 2 Inhoud Inleiding 4 Het multidisciplinair team 5 De prostaat 6 Prostaatkanker 7 Oorzaken en symptomen 8 Standaard onderzoeken om prostaatkanker op te
Nadere informatieEchografie van de prostaat
Echografie van de prostaat Inhoudsopgave Inleiding... 1 Voorbereiding... 1 Uitvoering van het onderzoek... 2 Prostaatbiopten... 2 Na het onderzoek... 3 Uitslag... 3 Wat te doen in geval van ziekte of verhindering...
Nadere informatieHet opsporen van prostaatkanker
Het opsporen van prostaatkanker Welke informatie moet men de patiënt verschaffen alvorens een PSA-bepaling of een rectaal toucher uit te voeren? Prostaatkanker : natuurlijke evolutie kanker. Enkel een
Nadere informatieUrologisch onderzoek bij mannen
Urologisch onderzoek bij mannen Binnenkort worden bij u een aantal onderzoeken gedaan. Deze onderzoeken vinden plaats op de polikliniek Urologie. In deze folder kunt u meer lezen over deze onderzoeken,
Nadere informatieVerwijderen van de prostaat TUR prostaat Urologie
Verwijderen van de prostaat TUR prostaat Urologie Beter voor elkaar Verwijderen van een gedeelte van de prostaat via de plasbuis Transurethrale Resectie van de Prostaat =TUR Prostaat Inleiding Tijdens
Nadere informatieEchografie van de prostaat met het afnemen van biopten Informatie voor patiënten over een weefselonderzoek van de prostaat
Echografie van de prostaat met het afnemen van biopten Informatie voor patiënten over een weefselonderzoek van de prostaat U heeft een afspraak bij het Radboudumc te Nijmegen voor prostaatbiopten. Door
Nadere informatieUrologie. Prostaatklachten
Urologie Prostaatklachten Urologie Inleiding In deze folder vindt u informatie over prostaatklachten. Deze informatie is bedoeld om u inzicht te geven in de oorzaak van de klachten en de mogelijkheden
Nadere informatieBrachytherapie. voor prostaatcarcinoom
Brachytherapie voor prostaatcarcinoom Inleiding Prostaatkanker is, net als andere vormen van kanker, een ziekte van de lichaamscellen. Kanker wordt gekarakteriseerd door ongecontroleerde groei van abnormale
Nadere informatieVerhoogd PSA. Albert Schweitzer ziekenhuis september 2013 pavo 0932
Verhoogd PSA Albert Schweitzer ziekenhuis september 2013 pavo 0932 Inleiding U bent verwezen naar de uroloog omdat uit onderzoek is gebleken dat u een verhoogd PSA gehalte in uw bloed heeft. Om erachter
Nadere informatieAfdeling: Urologie. Onderwerp: Verwijderen van de prostaat / Millin
Afdeling: Urologie Onderwerp: Verwijderen van de prostaat / Millin Verwijderen van een gedeelte van de prostaat via open operatie Inleiding Tijdens uw bezoek aan de polikliniek Urologie, heeft uw uroloog
Nadere informatieProstaatoperatie. Bijnier. Nierbekken. Nier. Zaadleider. Urineleider Endeldarm Blaas Zaadblaasje Prostaat. Zaadbal
Prostaatoperatie Inleiding Een aantal mannen krijgt op latere leeftijd klachten van de prostaat. De prostaat is een klier die zich onder de blaas bevindt, rondom het begin van de plasbuis. Deze klier heeft
Nadere informatiePROSTAATKANKER.... Hoe nu verder? Alvast wat eerste antwoorden op uw talrijke vragen
PROSTAATKANKER... Hoe nu verder? Alvast wat eerste antwoorden op uw talrijke vragen PROSTAATKANKER Hoe nu verder? Een korte uitleg voor mannen die te horen hebben gekregen dat ze mogelijk prostaatkanker
Nadere informatieBehandelwijzer. Brachytherapie bij prostaatkanker
Behandelwijzer Brachytherapie bij prostaatkanker Onze website: www.mst.nl/radiotherapie PI-012849 versie 1.0 / 15-05-2017 1 Inhoudsopgave Inleiding... 3 Prostaatkanker... 4 De prostaat... 4 Stadium...
Nadere informatieBrachytherapie bij prostaatkanker
Brachytherapie bij prostaatkanker Inleiding Prostaatkanker is, net als andere vormen van kanker, een ziekte van de lichaamscellen. Kanker wordt gekarakteriseerd door ongecontroleerde groei van abnormale
Nadere informatiePatiënteninformatie. Longkanker
Patiënteninformatie Longkanker Inhoudsopgave Pagina Wat is longkanker? 4 Onderzoek en diagnose 4 De meest voorkomende onderzoeken. 5 Behandeling 7 De meest voorkomende behandelmethoden 8 Revalidatie 9
Nadere informatieKeuzehulp voor mannen met gelokaliseerde prostaatkanker
Keuzehulp voor mannen met gelokaliseerde prostaatkanker In te vullen door de arts Mogelijke behandelingen die voor u geschikt zijn: Actief volgen Operatie Uitwendige bestraling Inwendige bestraling (=brachytherapie)
Nadere informatieMOGELIJKE BEHANDELINGEN
Patiënteninformatiedossier (PID) PROSTAATKANKER onderdeel MOGELIJKE BEHANDELINGEN PROSTAATKANKER 2 Inhoud Behandelingen bij prostaatkanker... 4 Curatieve behandelingen... 4 Active surveillance... 4 Operatie...
Nadere informatiePROSTAATECHOGRAFIE/BIOPSIE FRANCISCUS VLIETLAND
PROSTAATECHOGRAFIE/BIOPSIE FRANCISCUS VLIETLAND Inleiding Er is een afspraak gemaakt voor een prostaatechografie met vaak tegelijkertijd een prostaatbiopsie. Met behulp van dit inwendig onderzoek, via
Nadere informatieUrologie. Benigne prostaathyperplasie
Urologie Benigne prostaathyperplasie Inhoudsopgave 1. Inleiding...4 2. De prostaat...5 2.1 Functie...6 2.2 Afwijkingen...6 3. Praten over prostaatproblemen...12 4. Wat is er aan de hand?...13 4.1 Bij
Nadere informatieInformatie. Plasproblemen bij mannen WWW.ELKERLIEK.NL
Informatie Plasproblemen bij mannen Inleiding Plasklachten bij mannen ontstaan vaak op wat oudere leeftijd. Meestal rond het 50e jaar treden de eerste verschijnselen van vaker plassen, wat minder krachtige
Nadere informatieKeuzehulp voor mannen met gelokaliseerde prostaatkanker
Keuzehulp voor mannen met gelokaliseerde prostaatkanker In te vullen door de arts Mogelijke behandelingen die voor u geschikt zijn: Uw dokter heeft u verteld dat u gelokaliseerde (niet-uitgezaaide) prostaatkanker
Nadere informatiePatiënten Informatie Map
Patiënten Informatie Map Prostaatkanker Deze Patiënten Informatie Map is eigendom van: Naam: De vinder van deze map wordt dringend verzocht contact op te nemen met de polikliniek urologie van ZGT ziekenhuislocatie
Nadere informatieRZ Heilig Hart Leuven Naamsestraat 105 3000 Leuven. Dienst Urologie. Informatie voor patiënten. Teelbalkanker
RZ Heilig Hart Leuven Naamsestraat 105 3000 Leuven Dienst Urologie Informatie voor patiënten Teelbalkanker UROLOGIE Teelbalkanker Geachte heer, U werd recent onderzocht of behandeld in verband met teelbalkanker.
Nadere informatieAls plassen moeilijk gaat
UROLOGIE Als plassen moeilijk gaat BEHANDELING Als plassen moeilijk gaat Deze folder informeert u over problemen met plassen bij de wat oudere man, veroorzaakt door een goedaardige prostaatvergroting.
Nadere informatiePSA Vlaanderen vzw. psavlaanderen@hotmail.com www.psa-vlaanderen.be. Prostaatkanker. Omdat weten belangrijk is!
PSA Vlaanderen vzw psavlaanderen@hotmail.com www.psa-vlaanderen.be Prostaatkanker Omdat weten belangrijk is! Informatie over de prostaat Informatie over de prostaat Wat is de prostaat? De prostaat is
Nadere informatieStandaard prijslijst DBC-zorgproducten Zaans Medisch Centrum per 1 januari 2016 (voorlopig)
DBCzorgproductc 010501002 Ziekenhuisopname met maximaal 5 verpleegdagen bij een seksueel overdraagbare aandoening (SOA) 15B903 1.731,82 010501003 Lasertherapie bij een seksueel overdraagbare aandoening
Nadere informatieInformatie over het verwijderen. vanwege kanker
Informatie over het verwijderen van de prostaat vanwege kanker INFORMATIE OVER HET VERWIJDEREN VAN DE PROSTAAT VANWEGE KANKER De folder geeft u informatie over de volledige verwijdering van de prostaat
Nadere informatieRadicale prostatectomie
Radicale prostatectomie De arts heeft na onderzoek geconstateerd dat u een gezwel in de prostaat heeft. In overleg met uw arts heeft u besloten dat u binnenkort een operatie ondergaat, waarbij de prostaat
Nadere informatieHet is een ziekte die jarenlang door verschillende factoren zich ontwikkeld. Sommige factoren kun je zelf voorkomen, een paar niet.
Werkstuk door een scholier 1583 woorden 23 april 2011 4,9 12 keer beoordeeld Vak Zorg en welzijn KANKER: Ik ga vandaag mijn spreekbeurt houden over kanker om twee redenen. De eerste is dat iedereen kanker
Nadere informatieProstaatkanker. 07 september 2011. De Prostaat
Prostaatkanker 07 september 2011 De Prostaat Prostaat Veranderingen aan de prostaat Prostaat wordt groter Soms plasklachten. Goedaardige of kwaadaardig veranderingen. Prostaatvergroting Prostaatkanker
Nadere informatieProstaatecho of prostaatbiopsie
Prostaatecho of prostaatbiopsie Uw behandelend arts heeft voorgesteld om bij u een prostaatecho of prostaatbiopsie te laten doen. In deze folder kunt u nalezen wat het onderzoek inhoud. Wij adviseren u
Nadere informatieVersie 1.0 Blad 1 van 71. Declaratiecode DBCzorgproductcode
Versie 1.0 Blad 1 van 71. 15B903 010501002 Ziekenhuisopname met maximaal 5 verpleegdagen bij een seksueel overdraagbare aandoening (SOA) 1.846,31 15B904 / 17B904 010501003 Lasertherapie bij een seksueel
Nadere informatiePATIENTENBROCHURE Hormonale therapie bij gevorderd prostaatcarcinoom
PATIENTENBROCHURE Hormonale therapie bij gevorderd prostaatcarcinoom J.B. Stessensstraat 2, 2440 Geel www.ziekenhuisgeel.be - 1 - Inhoudstafel Werking van de prostaat 4 Prostaatkanker 4 Onderzoeken 5 Waarom
Nadere informatieDeclaratie Zorg code product Omschrijving Tarief
Declaratie code Zorg product Omschrijving Tarief 15B903 10501002 Ziekenhuisopname met maximaal 5 verpleegdagen bij een seksueel overdraagbare aandoening (SOA) 3.060,92 15B904 10501003 Lasertherapie bij
Nadere informatiePassant tarief vanaf 01-01-2016 t/m 31-12-2016 Declaratiecode Zorgproduct Omschrijving Tarieven
15B903 010501002 Ziekenhuisopname met maximaal 5 verpleegdagen bij een seksueel overdraagbare aandoening (SOA) 1.577,89 15B904 010501003 Lasertherapie bij een seksueel overdraagbare aandoening (SOA) 333,91
Nadere informatieMRI spoort prostaatkanker nauwkeurig op
MRI spoort prostaatkanker nauwkeurig op Prostaatkanker is een van de meest voorkomende vormen van kanker bij mannen. Een op de zes mannen krijgt er last van. Maar het is ook een erg lastig op te sporen
Nadere informatieVoor wie is deze brochure? Inhoud. Deze brochure is bedoeld voor mannen die onderzocht of behandeld worden omdat zij (mogelijk) prostaatkanker
Prostaatkanker Inhoud Voor wie is deze brochure? Voor wie is deze brochure? 3 Wat is kanker? 4 Het lymfestelsel 6 De prostaat 8 Prostaatkanker 10 Oorzaken 11 Vroege ontdekking 12 Klachten 14 Onderzoek
Nadere informatieBeentumoren (=bottumoren)
Beentumoren (=bottumoren) Inleiding Gezwellen in beenderen worden beentumoren genoemd. Er zijn verschillende typen beentumoren te onderscheiden. Zo zijn er vormen waarbij de tumor of het gezwel direct
Nadere informatieWilhelmina Ziekenhuis Assen. Vertrouwd en dichtbij. Informatie voor patiënten. Urologie. Urologisch onderzoek
Wilhelmina Ziekenhuis Assen Vertrouwd en dichtbij Informatie voor patiënten Urologie Urologisch 1 Algemene informatie Urologisch Binnenkort wordt u in het ziekenhuis verwacht voor een of meer urologische
Nadere informatieTRUS Echo van de prostaat met biopsie
UROLOGIE TRUS Echo van de prostaat met biopsie ONDERZOEK U wordt op dag om uur verwacht op de poli/afdeling. Als u verhinderd bent, wilt u dit dan tijdig melden en een nieuwe afspraak maken? Wij verzoeken
Nadere informatieLaserbehandeling. bij vergrote prostaat. Poli Urologie
00 Laserbehandeling bij vergrote prostaat Poli Urologie Wat is de prostaat? De prostaat is een klein orgaantje met de vorm en afmeting van een tamme kastanje, die vlak onder de blaas ligt en waar de plasbuis
Nadere informatieGeldig vanaf januari 2016. Declaratiecode Zorgproduct. Tarief
Declaratiecode Zorgproduct Tarief Geldig vanaf januari 2016 Omschrijving 15B903 010501002 3.060,92 Ziekenhuisopname met maximaal 5 verpleegdagen bij een seksueel overdraagbare aandoening (SOA) 15B904 010501003
Nadere informatieUrologie Verwijderen van een gedeelte van de prostaat via de plasbuis
Urologie Verwijderen van een gedeelte van de prostaat via de plasbuis Transurethrale Resectie van de Prostaat (TURP) Urologie Inleiding De uroloog heeft u het advies gegeven om uw prostaatvergroting operatief
Nadere informatieCHAPTER 10. Nederlandse samenvatting
CHAPTER 10 Nederlandse samenvatting 161 CHAPTER 10 Deze samenvatting beoogt het geven van een beknopt overzicht van de inhoud van dit proefschrift in een voor niet-medici begrijpelijk Nederlands. Het blijkt
Nadere informatieZorgproductcode Declaratiecode Zorgproduct consumentenomschrijving Totaalprijs
010501002 15B903 Ziekenhuisopname met maximaal 5 verpleegdagen bij een seksueel overdraagbare aandoening (SOA) 1.717,64 010501003 15B904 Lasertherapie bij een seksueel overdraagbare aandoening (SOA) 337,05
Nadere informatie010501002 Ziekenhuisopname met maximaal 5 verpleegdagen bij een seksueel overdraagbare aandoening (SOA) 15B903 2.147,72
010501002 Ziekenhuisopname met maximaal 5 verpleegdagen bij een seksueel overdraagbare aandoening (SOA) 15B903 2.147,72 010501003 Lasertherapie bij een seksueel overdraagbare aandoening (SOA) 15B904 378,92
Nadere informatiePatiënteninformatiedossier (PID) PROSTAATKANKER. onderdeel HORMONALE THERAPIE. PROSTAATKANKER Hormonale therapie
Patiënteninformatiedossier (PID) PROSTAATKANKER onderdeel HORMONALE THERAPIE PROSTAATKANKER Hormonale therapie INHOUD Inleiding... 3 Hoe werkt hormonale therapie?... 3 Wanneer hormonale behandeling?...
Nadere informatieVerwijderen van de prostaat Buikoperatie volgens Hryntschak
00 Verwijderen van de prostaat Buikoperatie volgens Hryntschak poli Urologie 1 De uroloog heeft met u besproken dat u een operatie aan uw prostaat nodig heeft. In deze folder vindt u algemene informatie
Nadere informatieechografie prostaat en prostaatbiopsie
patiënteninformatie echografie prostaat en prostaatbiopsie U heeft in overleg met uw arts besloten één of meerdere prostaatonderzoeken uit te laten voeren. Met behulp van deze onderzoeken kan de arts de
Nadere informatieEchografie van de prostaat en/of prostaatpunctie. Urologie
Echografie van de prostaat en/of prostaatpunctie Urologie Inleiding Binnenkort zal uw uroloog een echografie van uw prostaat maken. Met behulp van dit inwendig onderzoek (via de anus) kan de prostaat en
Nadere informatieGoedaardige prostaatvergroting
Goedaardige prostaatvergroting 1 Inleiding Een goedaardige vergroting van de prostaat of BPH (= benigne prostaathypertrofie) komt voor bij ongeveer 85% van de mannen op hogere leeftijd. Bij de helft van
Nadere informatiePrijslijst DBC-zorgproducten Ziekenhuis Gelderse Vallei
DBCzorgproduct 010501002 Ziekenhuisopname met maximaal 5 verpleegdagen bij een seksueel overdraagbare aandoening (SOA) 15B903 1.722,47 010501003 Lasertherapie bij een seksueel overdraagbare aandoening
Nadere informatieDit is prostaatkanker
Dit is prostaatkanker blaas prostaat De prostaat ligt onder de blaas. Hij is zo groot als een walnoot. De prostaat doet vocht bij de zaad-cellen. Zo krijg je sperma. Bij kanker veranderen de cellen in
Nadere informatieZorgproduct. Omschrijving. Declaratiecode. Tarief ( )
Declaratiecode Zorgproduct Omschrijving Tarief ( ) 15B903 010501002 Ziekenhuisopname met maximaal 5 verpleegdagen bij een seksueel overdraagbare aandoening (SOA) 1862,49 15B904 010501003 Lasertherapie
Nadere informatieUMCG Passantenprijzen 2016 DBC zorgproducten verzekerde zorg per
010501002 15B903 Ziekenhuisopname met maximaal 5 verpleegdagen bij een seksueel overdraagbare aandoening (SOA) 1.457,67 010501003 15B904 Lasertherapie bij een seksueel overdraagbare aandoening (SOA) 297,80
Nadere informatieEchografie van de prostaat en/of prostaatpunctie. Urologie
Echografie van de prostaat en/of prostaatpunctie Urologie Inleiding Binnenkort zal uw uroloog een echografie van uw prostaat maken. Met behulp van dit inwendig onderzoek (via de anus) kan de prostaat en
Nadere informatiePrijslijst DBC-zorgproducten Ziekenhuis Gelderse Vallei
DBCzorgproduct 010501002 Ziekenhuisopname met maximaal 5 verpleegdagen bij een seksueel overdraagbare aandoening (SOA) 15B903 1.360,81 010501003 Lasertherapie bij een seksueel overdraagbare aandoening
Nadere informatie