Onderwerp Besteding en verantwoording Reserve Percentageregeling Beeldende Kunst

Transcriptie

1 Datum raadsvergadering / Nummer raadsvoorstel 25 oktober 2006 / 180/2006 (gewijzigd) Fatale termijn: besluitvorming vóór: 15 oktober 2006 Onderwerp Besteding en verantwoording Reserve Percentageregeling Beeldende Kunst Programma / Programmanummer Cultuur / 9530 Portefeuillehouder H. Kunst Voorstel van het College van Burgemeester en Wethouders d.d. 10 oktober 2006 Samenvatting Begin 2006 werd naar aanleiding van het Rekenkameronderzoek door de Raad besloten om de Reserve Percentageregeling Beeldende Kunst te behouden. Tegelijkertijd werd bepaald dat onttrekkingen aan reserves voortaan via de Raad verlopen. Ten behoeve van een adequate uitvoering van het kunstopdrachtenbeleid wordt gevraagd om nadere afspraken over besteding, verantwoording en een jaarlijkse beschikbaarstelling van een werkbudget ten laste van deze reserve. Voorstel om te besluiten 1. jaarlijks vast te stellen bij de begroting een werkbudget van maximaal te onttrekken aan de Reserve Percentageregeling ten behoeve van voorbereidingskosten voor kunstprojecten in de openbare ruimte. 2. jaarlijks bij de winstbestemming in de jaarrekening te besluiten of de niet uit het werkbudget aangesproken middelen terugvloeien naar de Reserve Percentagereling. 3. het College te mandateren voor de uitvoeringskosten van de lopende kunstprojecten. 4. de procedure vast te stellen waarbij het College driejaarlijks aan de Raad verantwoording aflegt over lopende en afgeronde kunstprojecten en de Raad (eveneens driejaarlijks) de kaders voor nieuwe projecten bepaalt, te beginnen per de bijgaande begrotingswijziging vast te stellen. Opgesteld door, telefoonnummer Erna aan de Stegge, 9497

2 Aan de Raad van de gemeente Nijmegen 1 Inleiding Net als andere gemeenten kent Nijmegen de Percentageregeling Beeldende Kunst. Dit is de regeling die ertoe leidt dat een percentage van de bouwkosten van met overheidsgeld gerealiseerde bouwkundige en civieltechnische werken, wordt gereserveerd voor de toepassing van kunst in de openbare ruimte. De gelden worden ingezet voor het gemeentelijk kunstopdrachtenbeleid, waarbij het doel is om met eigentijdse beeldende kunst bij te dragen aan een bijzondere stedelijke inrichting en aan de culturele uitstraling van de stad. Bestaande situatie Tot nu toe is de uitvoering van deze zogenaamde Percentageregeling als volgt verlopen. De vrijkomende gelden vloeien naar het Fonds Percentageregeling Beeldende Kunst, waarvan bestedingen werden goedgekeurd door het College. Het College laat zich bij de totstandkoming van de kunstwerken adviseren door de Commissie Beeldende Kunst wat betreft het vaststellen van de opdrachtlocatie, de aard van de kunsttoepassing, de keuze van de kunstenaar en de beoordeling van de ontwerpen. Afhankelijk van de aard van het beoogde kunstwerk wordt de kunstenaarsselectie bepaald: in sommige gevallen wordt gericht een kunstenaar aangezocht (vanwege de aanknopingspunten in zijn of haar oeuvre), terwijl andere opdrachtsituaties vragen om een brede werving (via een advertentie in het landelijke vakblad voor professionele kunstenaars). Na de keuze van de kunstenaar wordt een opdrachtproces doorlopen in drie etappes: het voorlopig ontwerp, het definitief ontwerp en de uitvoeringsfase. Op het moment dat een definitief ontwerp gereed is, wordt het College benaderd met een concreet voorstel: de vraag of kan worden ingestemd met uitvoering van het gemaakte ontwerp op de beoogde locatie en met het benodigde budget. In een meerjarenprogramma met beleidsuitgangspunten en een beschrijving van de beoogde projecten informeert het College de Raad. ( Alles stroomt, de meest recente versie hiervan, waarin de projecten van 2005 en 2006 zijn beschreven, ligt ter inzage.) Op dit moment staan tegenover een stand van tien kunstprojecten uit, verspreid over de Waalsprong en de bestaande stad. Nieuwe situatie In januari 2006 is naar aanleiding van een onderzoek van de Rekenkamer besloten de Reserve Percentageregeling Beeldende Kunst te behouden. Tegelijkertijd werd ook vastgelegd dat de aanspraak op reservegelden voortaan formeel via de Raad verlopen. Door het toewijzen van de financiële verantwoordelijkheid aan de Raad ontstaan bij de toepassing van de Percentageregeling problemen. Omdat vanaf het prille begin van een kunstopdrachtsituatie al kosten worden gemaakt, zou bij aanvang van een kunstopdracht al een Raadsbesluit genomen moeten worden. Het is echter niet opportuun de Raad met deze vraag om budget te benaderen op het moment dat locatie, kunstenaar en ontwerp nog niet bekend zijn. Verderop in het proces, als deze zaken wèl zijn uitgewerkt (dus: na de ontwerpfase, bij de start van de uitvoering), heeft het tijdsbeslag van een

3 Vervolgvel 2 Raadsprocedure een vertragend effect voor het verdere verloop van het opdrachtproces. Er ontstaat druk op de planning, op de geldigheid van offertes door derden, op de concentratie en betrokkenheid van de kunstenaar die in de tussentijd andere opdrachten aanvaardt, etc. Voorgestelde nieuwe werkwijze Met een aantal aanpassingen zijn de genoemde problemen te verhelpen en kan op gepaste wijze uitvoering worden gegeven aan het beleid voor kunst in de openbare ruimte. a. De inrichting van een werkbudget De aanloop- en begeleidingskosten van kunstopdrachten (reiskosten kunstenaars, atelierbezoeken, ontwerphonoraria, interne en externe advisering en afstemming, communicatietraject) vragen om de beschikbaarheid van een werkbudget. Daarom wordt gevraagd jaarlijks een bedrag van van de reserve naar de begroting over te hevelen voor dit doel. Dit bedrag moet - zonder tussenkomst van College of Raad - kunnen worden aangesproken voor kosten die gemoeid zijn met de voorbereidingsfase (= vanaf het begin tot en met het definitieve ontwerp) van kunstopdrachten, die binnen de door de Raad vastgestelde kaders vallen. Uiteraard worden de uitgaven per project geadministreerd, zodat bij de verantwoording achteraf aan de Raad de werkelijk gemaakte kosten per kunstproject in beeld kunnen worden gebracht. b. De beschikbaarheid van een ondersteuningsbudget voor particuliere initiatieven Tot nu toe beperkte het kunstopdrachtenbeleid zich tot de realisatie van plannen van de gemeente zelf volgens de adviezen van de Commissie Beeldende Kunst. Tegenover deze beweging van bovenaf signaleren we een beweging van onderop. Steeds vaker doet zich de situatie voor dat bewoners vanuit hun betrokkenheid met hun omgeving ideeën ontwikkelen over de toepassing van kunst in de buitenruimte. Het aantal initiatieven groeit. Het past bij de intenties in het Collegeakkoord om deze ontwikkeling op te pakken. Vandaar dat wordt voorgesteld om van het genoemde werkbudget jaarlijks (maximaal) te besteden voor de stimulering van particuliere initiatieven. Op basis van de eerste ervaringen in 2006 en 2007 zullen criteria worden geformuleerd, waaraan deze initiatieven moeten voldoen. Vooruitlopend op de nog te ontwikkelen beleidslijn kan voor de beoordeling van deze initiatieven gebruik worden gemaakt van advisering door de Commissie Beeldende Kunst. c. De terugvloeiing van niet aangesproken budget naar de reserve De hoogte van het voorgestelde werkbudget is bepaald op grond van ervaringsgegevens uit de afgelopen jaren. De hoogte van de bestedingen per jaar kan sterk verschillen (door het aantal projecten èn door het stadium waarin ze verkeren). Omdat een precieze raming moeilijk te maken is, stellen wij voor aan het eind van het jaar de eventueel niet aangesproken middelen terug te laten vloeien naar de reserve via winstbestemming in de jaarrekening.

4 Vervolgvel 3 d. Mandatering van het College voor uitvoeringskosten Het moment waarop ontwerp, budget en locatie bekend zijn, leent zich het beste voor besluitvorming over de realisatie van het project en de beschikbaarstelling van het uitvoeringsbudget. Door het College te mandateren voor de uitvoeringskosten van projecten die binnen de door de Raad vastgestelde kaders passen, kan bij het gereedkomen van een definitief ontwerp zonder het oponthoud van een raadsprocedure de uitvoering in gang worden gezet. Dat is belangrijk omdat dan prijsafspraken van kunstenaars met derden niet onnodig onder druk komen te staan en de planningen van bouw- en herinrichtingsprojecten kunnen worden gerespecteerd. e. Verantwoording Een logische maar ook praktische werkwijze is dat de Raad de kaders voor kunst in de buitenruimte bepaalt via een meerjaarlijks programma, bestaand uit een beknopt overzicht van beleidsuitgangspunten en beoogde projecten. Als ermee wordt ingestemd om de uitvoering van de projecten via mandatering bij het College te leggen, ligt het voor de hand dat het College verantwoording achteraf verzorgt in de vorm van een beschrijving van afgeronde en lopende projecten. Voorgesteld wordt om vaststelling van nieuwe kaders door de Raad te koppelen aan een bepaald tijdstip in de bezettingsperiode van de Commissie Beeldende Kunst: aan het eind van het eerste jaar dat nieuwe leden zijn aangetreden. (Dat betekent: driejaarlijks, te beginnen per eind 2007.) Het is zinvol op datzelfde moment dan ook de verantwoording over de uitvoering van het College aan uw Raad te laten plaatsvinden. 1.1 Wettelijk- of beleidskader Dit voorstel heeft betrekking op de toepassing van de gemeentelijke variant van de landelijke Percentageregeling Beeldende Kunst. 1.2 Relatie met programma Dit onderwerp maakt onderdeel uit van het programma Kunst en Cultuur. 2 Doelstelling Deze afspraken over de inzet van de Reserve Percentageregeling maken een deugdelijke en adequate uitvoering van het beleid voor kunst in de buitenruimte mogelijk. 3 Argumenten Het is van belang om de inzet van de Reserve Percentageregeling mogelijk te maken op de voorgestelde wijze omdat: het de efficiënte inzet van tijd en middelen bevordert, een bureaucratisch verloop voorkomt en een gunstige doorlooptijd van kunstprojecten tot gevolg heeft. hiermee een aanzet wordt gegeven voor de ontwikkeling van een tweesporenbeleid, waarbij de gemeente zelf weliswaar kunstopdrachten verstrekt, maar tegelijkertijd adequaat kan ingaan op plannen van burgers. dit een praktische en verantwoorde werkwijze oplevert, waarbij de bevoegdheden van College en Raad worden gerespecteerd.

5 Vervolgvel 4 4 Risico s Dit voorstel is erop gericht om - door de bespoediging van de voortgang van kunstopdrachtprocessen - financiële risico s te voorkomen. 5 Financiën Instemming met dit raadsvoorstel leidt tot een jaarlijkse onttrekking van aan de Reserve Percentageregeling, die wordt toegevoegd aan de exploitatiebegroting voor het onderdeel Beeldende Kunst in de Openbare Ruimte. Van dit budget is inzetbaar als werkbudget en voor ondersteuning van particuliere initiatieven. Voor deze jaarlijkse onttrekking aan de reserve is een begrotingswijziging opgesteld. De reserve biedt de mogelijkheid dit te doen omdat de stand op dit moment is en jaarlijks aanvulling plaatsvindt vanuit de afdrachten van de diverse bouwprojecten. De jaarlijkse onttrekking heeft geen financiële consequenties voor de exploitatierekening. 6 Communicatie Niet van toepassing. 7 Uitvoering en evaluatie Het is in het belang van de lopende projecten noodzakelijk om de inrichting van een extra begrotingspost met overheveling van de reserve-gelden per onmiddellijk (2006) te laten ingaan.bijlage(n): Als met dit voorstel wordt ingestemd zal de eerste evaluatie en verantwoording aan de Raad plaatsvinden eind College van Burgemeester en Wethouders van Nijmegen, De Burgemeester, De Secretaris, mevr. dr. G. ter Horst P. Eringa Bijlage(n): Ter inzage: Begrotingswijziging 'Alles stroomt', Kunstopdrachten in het openbaar gebied

6