Ontwerp programmabegroting 2012 Het Waterschapshuis

Transcriptie

1 Ontwerp programmabegroting 2012 Het Waterschapshuis - 30 maart 2011 Decos 1044

2 Programmabegroting 2012 Voorwoord Voor u ligt de begroting 2012 van de Gemeenschappelijke regeling Het Waterschapshuis (Gr HWH). Het jaar 2012 is de tweede begroting van de Gr HWH. Deze begroting zal derhalve worden goedgekeurd door het algemeen bestuur van de Gr HWH. In het kader van doel- en rechtmatigheid, waar HWH als Gr aan zal moeten voldoen, is deze begroting conform de eisen die in het besluit beleidsvoorbereiding en verantwoording waterschappen (BBVW) genoemd worden opgesteld. Voorafgaand aan deze begroting is een BIEO (begroting in één oogopslag) toegevoegd. Hierin zult u een samenvattend overzicht van de gehele begroting aantreffen. HWH is een jonge organisatie en een nog jongere Gr. De professionalisering die enige jaren geleden bij HWH is gestart wordt in 2011 en 2012 voortgezet. HWH wil daarom niet zozeer in omvang groeien als wel in kwaliteit. Om die reden zijn in deze begroting de volgende uitgangspunten gehanteerd: In 2012 wordt voor de HWH-programmabegroting exclusief geldstromen derden (kassiersfunctie) - vastgehouden aan de nullijn t.o.v of een lager bedrag; In de programmabegroting 2012 zal een meerjarenperspectief worden gepresenteerd; Er wordt aangegeven wat de kosten zijn voor investeringen (kapitaallasten) en exploitatie. Naast investeringen en exploitatie zal ook onderscheid gemaakt worden tussen going concern (huidig werk) en nieuwe initiatieven (nieuw werk). In 2011 zal in overleg met de programmaraad en de begeleidingscommissies expliciet gekeken worden of een aantal nieuwe wensen in de programmaplannen van de begeleidingscommissies echt nodig zijn en zo ja, of die wensen dan in het gevraagde tempo moeten worden uitgevoerd. Indien dit niet het geval is zal er ruimte ontstaan. Om die ruimte in te vullen zal het DB aan het AB, via de procedure voor begrotingswijzigingen, voorstellen doen om die ruimte anders in te vullen, dan wel de vrijvallende middelen niet te gebruiken. Echter, als er nieuwe voorstellen worden gedaan zal dit altijd worden ondersteund door een business case waaruit het rendement voor de waterschappen duidelijk naar voren komt. De voorliggende begroting is een duidelijk product van samenwerking tussen de medewerkers van de waterschappen en HWH. Via een geregisseerd proces zijn de concept plannen opgesteld. Vervolgens zijn die per programmaplan besproken met de wijzigingsadvies commissies (WAC s) van de waterschappen. HWH heeft voor ieder programma een WAC. Vervolgens heeft HWH de opmerkingen en discussies in een volgend concept verwerkt. Daarna zijn de programmaplannen besproken door de begeleidings commissies (BC s). Ook de BC s worden bemenst door medewerkers van de waterschappen. Na verwerking van de opmerking in de BC s zijn de stukken voorgelegd aan het i-platform (informatie managers van de waterschappen) en de programmaraad (secretarissendirecteuren van de waterschappen). De adviezen van deze twee platforms zijn ook verwerkt en hebben uiteindelijk tot deze begroting geleid. HWH beschouwt dit als een zorgvuldig proces waar vele tientallen medewerkers van de waterschappen bij betrokken zijn geweest. Omdat de ambtelijke organisaties nu goed geïnformeerd en betrokken zijn kan deze begroting dus gezien worden als een gezamenlijk product. Ten opzichte van de begroting 2011 is de kanteling doorgezet. Dit betekent dat de programmastructuur die in voorgaande jaren gehanteerd werd is losgelaten en vervangen is door zeven programma s: Programma Bedrijfsfuncties Programma Diensten Programma Architectuur en Standaarden 1

3 Programmabegroting 2012 Programma Belastingen Programma Faciliterende diensten Programma Bedrijfsvoering Programma Geldstromen derden Door deze indeling te hanteren wil HWH bereiken dat de programma s direct aansluiten op de primaire processen van de waterschappen. Dit geldt met name voor de programma s bedrijfsfuncties en diensten. Het programma architectuur en standaarden vormt het fundament onder de programmaring omdat (vergelijkbaar met de bouwsector) de toepassing van architectuurprincipes en het gebruik van standaarden een cruciale voorwaarde is om samen te werken en zaken ook echt efficiënter te maken. Vanwege de complexe situatie rond het programma belastingen is dit programma als aparte entiteit gehandhaafd. Het Vergadercentrum van HWH-UvW en STOWA, dat u allen ter beschikking staat, is (conform de nadrukkelijke wens van de waterschappen) als aparte eenheid zichtbaar gemaakt in het programma faciliterende diensten. Dit alles bijeengenomen heeft geleid tot de volgende maximum bedragen: Jaar Totaal Programma s voor HWH Kassiersfunctie Tot slot willen wij u wijzen op het programma geldstromen derden. In dit programma is de kassiersfunctie van HWH ondergebracht. De kassiersfunctie betreft een faciliterende rol voor de waterschappen. Verzoeken om HWH de rol van kassier te geven komen doorgaans van de Unie van Waterschappen. Het betreft uitsluitend het innen en doorzetten van bijdragen naar de opdrachtgever. HWH voert dit verzoek uit, maar heeft geen inhoudelijke regie en/of uitvoeringstaken m.b.t. deze bijdragen. Het DB a.i.van de Gr HWH zal nieuwe verzoeken beoordelen en besluiten of HWH die rol ook kan spelen. Het dagelijks bestuur a.i. van de Gr Het Waterschapshuis, Namens deze, Drs. J.W.A. van Enst Secretaris Directeur a.i. Het Waterschapshuis 2

4 Programmabegroting 2012 Inhoudsopgave Voorwoord... 1 Inhoudsopgave... 3 Leeswijzer... 5 Begroting in één oogopslag... 6 Beleidskaders Gr HWH Programma 1 Programma - uitvoering Inleiding Programma Bedrijfsfuncties Programmaplan Watersysteembeheer WaterkwaNtiteit Programmaplan Watersysteembeheer WaterKwaLititeit Programmaplan Waterkeringenbeheer Programmaplan Afwaterzuivering Programmaplan Vergunningverlening en Handhaving Programma Diensten Programmaplan Diensten Basis Programmaplan Diensten Externe Dienstverlening Programmaplan Diensten Data Programmaplan Architectuur en Standaarden Programmaplan Belastingen Programma 2 Faciliterende diensten Inleiding Ontwikkelingen binnen Faciliterende diensten Vergadercentrum Aanloopkosten Faciliteren samenwerking Benodigde middelen faciliterende diensten Meerjarenraming Programma 3 Bedrijfsvoering Inleiding Ontwikkelingen binnen bedrijfsvoering Benodigde middelen Bedrijfsvoering

5 Programmabegroting Meerjarenraming Programma 4 - Geldstromen derden Ontwikkelingen binnen de kassiersfunctie Kassiersfunctie Meerjarenraming: Paragrafen Ontwikkelingen sinds het vorig begrotingsjaar Uitgangspunten en normen Incidentele baten en lasten Kostentoerekening Uiteenzetting financiële positie Waterschapsbelastingen Weerstandsvermogen Verbonden partijen Bedrijfsvoering EMU-saldo Begroting naar programma s Begroting naar kosten- en opbrengstsoorten Bijlagen Bijlage 1 Totaaloverzicht projecten en investeringen Bijlage 2 Overzichtstabel bedrijfsfuncties en diensten Bijlage 3 Fte overzicht Bijlage 4 Bijdragen per waterschap Bijlage 5 Programmaplannen

6 Programmabegroting 2012 Leeswijzer De begroting 2012 van Het Waterschapshuis wordt vooraf gegaan door een voorwoord van de directeur namens het db a.i. van de Gr HWH, waarin de totstandkoming van de begroting wordt toegelicht, gevolgd door de inhoudsopgave, deze leeswijzer en een begroting in één oogopslag (BIEO). Vervolgens worden de beleidskaders toegelicht die HWH heeft opgesteld om verdere professionalisering te bewerkstelligen. De begroting zelf bestaat uit 4 programma s (hoofdstuk 1 t/m 4) en 4 toelichtende hoofdstukken. In hoofdstuk 1 Programma uitvoering zijn de programmaplannen samengevat. Om elk programma te kunnen toelichten is een korte beschrijving van het programma opgenomen, zijn de gezamenlijke informatiesystemen van het programma opgesomd en worden de ontwikkelingen beschreven die de begeleidingscommissie voorziet voor de komende jaren. In de bijlagen van de begroting zijn 11 programmaplannen opgenomen, deze plannen vormen het meerjarig programmatisch deel van de begroting van de Gr HWH. In de programmaplannen worden de doelen, resultaten en risico s beschreven en welke middelen benodigd zijn. Hoofdstuk 2 betreft faciliterende diensten. Hieronder vallen onder meer het vergadercentrum en de post aanloopkosten. Er is een nieuwe paragraaf toegevoegd, te weten faciliteren samenwerking. De bedrijfsvoering wordt op hoofdlijnen toegelicht in hoofdstuk 3. Tevens is een programmaplan Bedrijfsvoering toegevoegd waarin dieper op de bedrijfsvoeringselementen wordt ingegaan. De kassiersfunctie die HWH bekleedt is in hoofdstuk 4 opgenomen, genaamd geldstromen derden. Vervolgens treft u in hoofdstuk 5 de verplichte paragrafen aan, gevolgd door de begroting naar programma s (hoofdstuk 6) en naar kosten- en opbrengstsoorten (hoofdstuk 7). In hoofdstuk 8 tenslotte, is een aantal bijlagen opgenomen. Het betreft een totaaloverzicht van projecten en investeringen, gevolgd door een overzicht van de onderwerpen binnen de bedrijfsfuncties en diensten (programma 1). Tevens is een fte overzicht opgenomen, evenals de tabellen waarin per onderdeel per waterschap de bijdragen worden aangegeven. 5

7 Programmabegroting 2012 Begroting in één oogopslag Cijfers per programma In figuur 1 zijn de kosten van de vier programma s van de programmabegroting HWH grafisch weergegeven. Dit geeft inzicht hoe het totale budget van de programmabegroting HWH van is verdeeld over de programma s. Programma verdeling Programmauitvoering Faciliterende diensten Bedrijfsvoering Geldstromen derden Figuur 1: totale exploitatie en kapitaallasten per programma Kosten huidig werk In figuur 2 zijn de kosten weergegeven van het huidige werk van de programma s van het begrotingsprogramma programma-uitvoering. Het huidige werk wordt ook wel omschreven als going concern ; het gaat daarbij om de huidige exploitatie en lopende investeringen (kapitaallasten) van de bestaande programma s. Figuur 2: totale exploitatie en kapitaallasten huidig werk per programma Kosten nieuw werk In figuur 3 zijn de kosten weergegeven van het nieuwe werk van de programma s van het begrotingsprogramma programma-uitvoering. Bij nieuw werk gaat het om nieuwe ontwikkelingen, waarvoor nieuwe investeringen worden voorgesteld en die leiden tot nieuwe exploitatie. Er zal in 2011 nog nadere besluitvorming plaatsvinden of deze ontwikkelingen worden uitgevoerd en zo ja, in 6

8 Programmabegroting 2012 welke tempo. Waterschappen zullen hun deelname aan een nieuwe ontwikkeling nog moeten bevestigen. Figuur 3: totale nieuwe exploitatie en kapitaallasten voor nieuwe initiatieven per programma 7

9 Programmabegroting 2012 Beleidskaders Gr HWH Professionalisering van Het Waterschapshuis is een belangrijk middel om het succes van de samenwerking te consolideren en uit te bouwen. Om te komen tot duurzame resultaten is het noodzakelijk dat Het Waterschapshuis als uitvoerder en de waterschappen als opdrachtgever het eigen functioneren en de samenwerking tussen de waterschappen kritisch beschouwt. Met de transformatie naar een Gemeenschappelijke Regeling en de daarbij geïntroduceerde bestuurs- en communicatiestructuur zijn kaders gezet voor een goede communicatie en een vergaande samenwerking op alle niveaus. Het Waterschapshuis heeft belangrijke doelstellingen op het gebied van het faciliteren van doelmatig werken, het bereiken van samenwerking en het in de praktijk bereiken van efficiency. Om deze ambitie waar te maken kiest Het Waterschapshuis ervoor om in te zetten op een verdere professionalisering. De op basis van het beleid ontwikkelde beleidscriteria zijn hiervoor richtinggevend. Als gevolg hiervan zijn in de begroting naast de voorgenomen inhoudelijke en systeemgerichte ontwikkelingen ook activiteiten opgenomen die gerelateerd zijn aan het tot stand komen van deze professionalisering en/of aan het werken volgens de professionele standaard. In de navolgende paragrafen worden de onderwerpen toegelicht en uitgewerkt. Deze onderwerpen worden in de begroting deels per bedrijfsfunctie uitgewerkt, maar worden daarnaast ook als onderdeel van de bedrijfsvoering meegenomen. Waterschaps Referentie Architectuur Als voorbereiding op de realisatie van een compact en beheersbaar IRIS heeft Het Waterschapshuis samen met de waterschappen de Programma Start Architectuur ontwikkeld, waarin een visie is gegeven op het toekomstig systeemlandschap. Voor het praktisch realiseren van de hierin benoemde systemen is een plan onder de naam Marsroute opgesteld, waarvan de uitvoering inmiddels is gestart. Dit is de eerste stap in de totstandkoming van een overkoepelende architectuur voor de waterschappen. In 2011 wordt gestart met de realisatie van deze overkoepelende architectuur, de WRA (Waterschaps Referentie Architectuur). Deze omvat standaarden op alle voor architectuur relevante gebieden. Deze zijn ook uitgewerkt in concrete acceptatie criteria waaraan door alle systemen moet worden voldaan. Voor de systemen die Het Waterschapshuis beheert betekent dit, dat al in 2011 een toetsing plaats vindt in hoeverre de systemen aan de criteria voldoen. Indien er afwijkingen worden geconstateerd zullen plannen worden ontwikkeld om deze afwijkingen te verhelpen. Uitvoering van deze plannen vindt voor een belangrijk deel plaats in 2012 waarbij de doelstelling is dat alle door het Waterschapshuis beheerde en geleverde systemen aan de standaard voldoen. Om een zo efficiënt en effectief mogelijke dienstverlening te bereiken is de doelstelling van Het Waterschapshuis, dat deze WRA door de waterschappen wordt geadopteerd als standaard. Waterschaps Beveiligings Beleid Het Waterschapshuis ontwikkelt voor de waterschappen, in samenwerking met Rijkswaterstaat, het Waterschaps Beveiligings Beleid (WBB). Dit beleid beschrijft standaarden, processen en procedures op het gebied van de beveiliging van de IT systemen en infrastructuur. De WBB bevat ook concrete acceptatiecriteria waaraan door alle systemen zal moeten worden voldaan. Voor de door Het Waterschapshuis beheerde systemen betekent dit, dat in 2012 een toetsing plaats vindt in hoeverre ze hieraan voldoen en dat op basis hiervan plannen zullen worden ontwikkeld om eventuele onvolkomenheden te verhelpen. Uitvoering van deze plannen vindt voor een belangrijk deel plaats in 2012, waarbij de doelstelling is dat alle door het Waterschapshuis beheerde en geleverde systemen aan de standaard voldoen. Doelmatig systeemgebruik ondersteunen Het Waterschapshuis levert en beheert systemen die bijdragen aan doelmatig en efficiënt werken bij de waterschappen. Projecten die bijdragen aan doelmatig systeemgebruik met een goede business 8

10 Programmabegroting 2012 case kunnen, mits binnen de vastgestelde budgetnormen, worden uitgevoerd. Projecten met een budgetgrootte die buiten de vastgestelde normen treden, zullen gestart kunnen worden nadat aanvullende financiering door de waterschappen beschikbaar is gesteld. Hiervoor is advies van de programmaraad nodig, waarna het bestuur van de Gr kan besluiten. Kwaliteit van de systemen Het beheer van de systemen is door Het Waterschapshuis uitbesteed aan gespecialiseerde derde partijen. Omdat in deze situatie specifieke technische deskundigheid met betrekking tot de systemen niet altijd binnen Het Waterschapshuis aanwezig is, zijn aanvullende maatregelen nodig om het behoud c.q. de verbetering van de kwaliteit van de systemen te borgen. Het Waterschap introduceert daarom in 2011 een onafhankelijke kwaliteitsnorm voor de mate van onderhoudbaarheid van de beheerde systemen, de ISO/IEC 9126 kwaliteitsnorm onderhoud. Onderhoudbaarheid is één van de meest essentiële kwaliteitskenmerken van systemen omdat deze nauw gerelateerd is aan betrouwbaarheid en duurzaamheid. Binnen de programma s zullen maatregelen worden genomen om ervoor zorg te dragen dat bestaande en te ontwikkelen systemen hieraan voldoen. SLA Dienstverlening Waterschapshuis Het Waterschapshuis ontwikkelt in 2011 een SLA (Service Level Agreement) voor haar dienstverlening. Hierin worden de bestaande afspraken over de dienstverlening als basis genomen en verder uitgewerkt om de prestaties concreet en meetbaar te maken. Voor alle programma s betekent dit, dat in 2012 de dienstverlening zal worden vormgegeven naar dit SLA, en dat rapportage over de mate waarin hieraan wordt voldaan zal worden opgeleverd. Tevens worden de afspraken tussen Het Waterschapshuis en de betrokken waterschappen vastgelegd. Op deze wijze wordt transparantie geboden over kwaliteit van de dienstverlening door Het Waterschapshuis. SLA s externe leveranciers Het Waterschapshuis stuurt externe leveranciers op basis van afgesloten of nog af te sluiten SLA s aan. Met ingang van 2012 rapporteert het Waterschapshuis periodiek aan alle betrokken Waterschappen over de invulling en uitwerking van deze SLA s en stuurt de leverancier op verbetering. Dit kan ook inhouden dat bestaande SLA s worden heronderhandeld met leveranciers. Op deze wijze wordt inzicht geboden over kwaliteit van de dienstverlening door de leveranciers van Het Waterschapshuis en de effectiviteit van de aansturing door Het Waterschapshuis. Standaard systemen Het Waterschapshuis is een samenwerkingsorganisatie en geeft hier invulling aan door voor de waterschappen ontwikkeling, beheer en onderhoud van informatiesystemen uit te voeren en/of te faciliteren. Uitgangspunt is daarom, dat Het Waterschapshuis zich focust op systemen, waarvoor geldt dat: Functionaliteit en architectuur geschikt zijn voor de inzet bij meerdere waterschappen; Meerdere waterschappen hier gebruik van willen maken; Eén of meer standaardprocessen (WIA processen, uitwerkt door Het Waterschapshuis, zie bij standaardisering) worden ondersteund. Verder is het uitgangspunt, dat Het Waterschapshuis per proces slechts één systeem zal ondersteunen, het standaardsysteem voor dat proces. Standaardisering van processen Het Waterschapshuis ontwikkelt en beschrijft in 2011 standaard processen voor de processen binnen de WIA die door Het Waterschapshuis worden ondersteund. Deze processen zijn de referentie voor Het Waterschapshuis bij de invulling van het systeemlandschap voor de ondersteuning van deze processen. Op basis hiervan zal per proces worden vastgesteld welk 9

11 Programmabegroting 2012 systeem als standaard onderdeel wordt van het landschap. Tevens zal worden vastgelegd hoe de ondersteuning voor dit proces wordt ingericht en gebruikt. Doelstelling is, om vanaf 2012 op basis van deze keuzes de verdere toepassing van deze processen met de hiervoor geselecteerde systemen bij de waterschappen te realiseren. Wet en regelgeving Het Waterschapshuis heeft als Gemeenschappelijke Regeling een zelfstandige verantwoordelijkheid op het gebied van regelgeving. Het Waterschapshuis beschikt over de deskundigheid om daar aan te voldoen, ook en in het bijzonder op de gebieden waarvoor de samenwerking is bedoeld. Relevante wet en regelgeving bevindt zich op de volgende gebieden: Wetgeving op het gebied van openbaar bestuur (Algemene Wet Bestuursrecht, Wet op de Gemeenschappelijke regelingen, Wet Openbaarheid van Bestuur, Waterschapswet, Waterschapsbesluit); Wet en regelgeving op het gebied van Informatievoorziening (Inspire, Kader Richtlijn Water, Privacy en informatiebeveiligings-regels) Aanbesteding (Aanbestedingswet, BAO) De toepassing van deze kennis zorgt niet alleen voor efficiency maar draagt ook sterk bij aan risicobeheersing rond projecten en systemen in de wereld van de waterschappen. Business Cases Het Waterschapshuis stelt business cases centraal in de sturing en besluitvorming. In 2012 worden, op basis van een standaard business case template, voor alle bestaande systemen en alle nieuwe ontwikkelingen business cases (her)ontwikkeld. Op basis hiervan wordt in 2012 periodiek gerapporteerd en vindt de sturing plaats. Doelstelling hiervan is, om inzicht te krijgen in de mate waarin doelstellingen op zowel operationeel als op financieel vlak worden gerealiseerd. De evaluatie van business cases draagt sterk bij aan de focus op het realiseren van doelstellingen en het tijdig reageren op wijzigende omstandigheden. Tevredenheidsmeting Het Waterschapshuis ontwikkelt in 2011 een tevredenheidmeting met betrekking tot de opdrachtverstrekking, de geleverde diensten en het gebruiksbeheer. Hierover zal in 2012 worden gerapporteerd en zullen afgeleide acties worden opgestart om tot een verhoging van de tevredenheid te komen. Diensten worden geleverd binnen de structuur van programmavoorbereiding (opdrachten) en programma-uitvoering (diensten). De tevredenheidsmeting gaat over het geheel en de toepassing van de producten binnen de waterschappen. Professionalisering Invoering van standaarden en professionalisering van werkwijzen in 2011 betekent de noodzaak om te investeren in kennis en vaardigheden van alle betrokken medewerkers. Hierbij valt te denken aan P3O, Prince2, BISL en Requirements Management. Deze investeringen zullen deels in 2012 worden ingevuld. Communicatie Het Waterschapshuis gebruikt 2011 om de communicatie met de waterschappen verder vorm en invulling te geven. Om te komen tot een goede en herkenbare structuur zal een communicatieplan worden opgesteld, waarin wordt vastgelegd hoe strategische en operationele communicatie op de verschillende doelgroepen plaats vindt. In dit plan wordt ook vastgelegd welke bijdrage wordt verwacht van de programma s. 10

12 Programmabegroting Programma 1 Programma - uitvoering 1.1.Inleiding Zoals toegelicht in de leeswijzer zijn in programma 1 de programmaplannen samengevat. De bijbehorende programmaplannen (zie bijlage 5-1 tm/ 5-10) zijn opgesteld door de Begeleidingscommissies van de Gr HWH. Een programmaplan maakt onderdeel uit van de planningscyclus binnen Het Waterschapshuis. De volgende hiërarchische onderbouwing in de planningscyclus binnen de Gr HWH is van toepassing: 1. Begroting HWH per jaar ; 2. bundeling van programmaplannen; vast te stellen door Algemeen bestuur Gr HWH; 3. Programmaplan per bedrijfsfunctie, als onderdeel van 1; 4. Jaarplan per bedrijfsfunctie, vast te stellen door het Dagelijks bestuur Gr HWH. In de programmaplannen is op hoofdlijnen vastgesteld welke doelstellingen voor 2012 zijn onderkend. In de jaarplannen van 2012 worden de programmaplannen verder uitgewerkt. De jaarplannen zijn dan ook gedetailleerder dan de programmaplannen. Op basis van de programmaplannen is in dit hoofdstuk een expliciet onderscheid gemaakt tussen enerzijds de lopende exploitatie en de lopende investeringen en anderzijds de nieuwe voorgestelde investeringen en de nieuwe exploitatie vanaf Op basis hiervan ontstaat een goed beeld tussen huidig werk ( going concern ) en nieuw werk (nieuwe investeringen en exploitatie). In de bijlagen van de begroting zijn de volgende programmaplannen opgenomen; Programma Bedrijfsfunctie met de Programmaplannen voor: 1. Watersysteembeheer Kwantiteit 2. Watersysteembeheer Kwaliteit 3. Waterkeringenbeheer 4. Afvalwaterzuivering 5. Vergunningverlening en Handhaving Programma Diensten met de Programmaplannen voor: 6. Diensten Basis 7. Diensten Externe dienstverlening 8. Diensten Databeheer 9. Programmaplan Architectuur en Standaarden 10. Programmaplan Belastingen Alle programmaplannen hebben een gelijke indeling: Hoofdstuk 1: Inhoudsopgave Hoofdstuk 2: Inleiding Hoofdstuk 3: Beschrijving bedrijfsfunctie; In dit hoofdstuk wordt de bedrijfsfunctie beschreven, de informatiesystemen die er deel van uitmaken en tevens de ontwikkelingen binnen de bedrijfsfunctie. Hoofdstuk 4: Doelen en resultaten; In dit hoofdstuk wordt allereerst beschreven welke doelen en resultaten de bedrijfsfunctie beoogd te realiseren. Verder zijn de wijze waarop de resultaten bereikt worden uitgewerkt, alsmede de risico s en tegenmaatregelen. Hoofdstuk 5 Benodigde middelen; In dit hoofdstuk zijn benodigde middelen en investeringen benoemd. 11

13 Programmabegroting Programma Bedrijfsfuncties Programmaplan Watersysteembeheer WaterkwaNtiteit Beschrijving van de bedrijfsfunctie De bedrijfsfunctie Watersysteembeheer (WSB) KwaNtiteit houdt zich bezig met de gemeenschappelijke informatievoorzieningen die ondersteuning bieden van diverse waterschapsprocessen, te weten: onderhoud (waterlopen en kunstwerken); verlening van keurontheffingen; baggeren; peilbesluiten; monitoring watersysteem (modellering); watertoets (plannen van derden); Eigendommenregistratie en grondaankoop. Gezamenlijke informatiesystemen Watersysteembeheer WaterkwaNtiteit In deze paragraaf wordt een beschrijving gegeven van de informatiesystemen (IS) die in het kader van de bedrijfsfunctie ontwikkeld en beheerd worden door Het Waterschapshuis. Voor het programma Watersysteembeheer KwaNtiteit gaat het dan om: Naam Omschrijving Status Productie/in ontwikkeling IRIS WATIS IRIS Bagger IRIS ERGO GISratio Watertoets IRIS Watis biedt functionaliteit voor het ondersteunen van de processen rond het beheer van de natte infrastructuur ofwel het waterkwantiteitsbeheer. IRIS Bagger is een IRIS-module met functionaliteit voor het ondersteunen van het baggerproces of bedrijfsproces baggeren van lijnvormige wateren. ERGO staat voor Eigendommen Registratie, Grondaankoop en Objecten. Deze module vult de IRIS-familie aan met functionaliteit rond het proces van grondaankoop, grondverkoop en het sluiten van andere overeenkomsten. Gisratio is het pakket waarmee beheer- en onderhoudsactiviteiten worden gedefinieerd en gekoppeld aan objecten in GIS (ArcGIS). De 'watertoets' is een instrument dat waterhuishoudkundige belangen expliciet en op evenwichtige wijze laat meewegen bij het opstellen van ruimtelijke plannen en besluiten. 12 Productie Kernonderdeel In ontwikkeling Aanbevolen onderdeel Productie Aanbevolen onderdeel Productie Productie Ontwikkelingen binnen bedrijfsfunctie Watersysteembeheer WaterkwaNtiteit De bedrijfsfunctie Watersysteembeheer KwaNtiteit voorziet voor het jaar 2012 een belangrijke ontwikkeling t.a.v. het harmoniseren en uniformeren van het datamodel op basis van de ontwikkelingen in 2011 rond de uniformering van de legger waterlopen, kunstwerken en zoneringen. Een positief gevolg van het uniformeren en harmoniseren van het datamodel is dat processen meer in één lijn komen te liggen. Binnen het onderzoek zal hiervoor ook aandacht zijn. Verder is voor het jaar 2012 een herijking voorzien van een aantal systemen. Deels omdat geconstateerd is dat enkele systemen niet goed aansluiten op de bedrijfsprocessen, deels vanwege het streven naar zoveel mogelijk standaard oplossingen (uit de markt). Een andere (doorlopende) ontwikkeling is het verder uitbreiden en optimaliseren van de ondersteuning van de bedrijfsprocessen middels functionaliteiten. Het bepalen van minimaal benodigde functionaliteit is een van de activiteiten voor 2012.

14 Programmabegroting 2012 Lopende exploitatie en kapitaallasten van bestaande investeringen WSB KwaNtiteit Exploitatie BF Watertoets Kapitaallasten lopende investeringen IRIS Watis IRIS Bagger IRIS Ergo Totaal Voorgestelde investering 2012 voor nieuwe ontwikkelingen Implementatie nieuw systeem voor beheer en onderhoudsactiviteiten; Vervanging betekent uitfasering GISratio (vanaf 2013). Informatiesysteem Investerings Kapitaallasten bedrag Onderhoudsbeheer IS Investering Totaal Voor het volledige programmaplan van Watersysteembeheer WaterkwaNtiteit wordt verwezen naar: BIJLAGE

15 Programmabegroting Programmaplan Watersysteembeheer WaterKwaLititeit Beschrijving van de bedrijfsfunctie Binnen de bedrijfsfunctie watersysteembeheer (waterkwaliteit) spelen o.a. de IRIS-modules OWA en Metingen, maar ook diverse andere informatiesystemen buiten het IRIS-werkveld, een rol in de informatievoorziening. De afgelopen jaren heeft het integraal waterbeheer gestaag haar intrede gedaan, hetgeen zich ook heeft doorgezet in het waterkwaliteitsbeheer. Bovendien is met de komst van onder meer de Kaderrichtlijn Water ingezet op een ketenbenadering. Een van de belangrijke processen betreft de monitoring van het watersysteem. Gezamenlijke informatiesystemen Watersysteembeheer WaterKwaLititeit In deze paragraaf wordt een beschrijving gegeven van de informatiesystemen (IS) die in het kader van de bedrijfsfunctie ontwikkeld en beheerd worden. Voor het programma Watersysteembeheer KwaLiteit gaat het dan om: Naam Omschrijving Status Productie/in ontwikkeling IRIS OWA (registratie waterkwaliteit) IRIS Metingen (rapportage) Registratie waterkwaliteitsgegevens (Fysisch Chemisch) Analyse, aggregatie, integratie van watersysteemgegevens Productie Meenemen in marsroute Productie (beperkt) Meenemen in marsroute Meetnetbeheer/planning Beheer en planning van meetgegevens In ontwikkeling/onderzoek Registratie Flora en Fauna en Morfologie Registratie van meetgegevens (Flora/Fauna en Morfologie) In ontwikkeling/onderzoek Registratie Hydrologie en klimatologie (kwantiteit) Registratie van meetgegevens (hydrologie en klimatologie) Onderzoek voorzien Ontwikkelingen binnen bedrijfsfunctie Ten behoeve van monitoringscyclussen is sterke behoefte aan een integrale informatievoorziening, waarbij informatie van verschillende deelaspecten van het watersysteem, zoals chemie, ecologie en morfologie en hydrologie in samenhang kunnen worden geraadpleegd, geanalyseerd, getoetst, beheerd/gepland (meetnetbeheer) en gerapporteerd. Deze informatievoorziening is nog maar ten dele op het gewenste niveau. Verder is er sprake van een aantal wenswijzigingen, die afhankelijk van nog te maken keuzes mogelijk in 2012 worden gerealiseerd. Deze behelzen echter geen fundamentele wijziging of uitbreiding van functionaliteit. Lopende exploitatie en kapitaallasten van bestaande investeringen WSB KwaLiteit Exploitatie BF Kapitaallasten lopende investeringen IRIS OWA Meetnetbeheer/ planning

16 Programmabegroting 2012 Bronsysteem flora en fauna en morfologie fase IS Rapp.waters.geg fase Totaal Voorgestelde investeringen 2012 voor nieuwe ontwikkelingen en nieuwe exploitatie: Informatiesysteem Meetnetbeheer (nieuw systeem); o Realisatie verbetering informatievoorziening monitoring watersysteem; Meetnetbeheer. Informatiesysteem Bronsysteem Flora en Fauna (nieuw systeem) o Realisatie verbetering informatievoorziening monitoring watersysteem; Centrale registratie flora en fauna en morfologie gegevens. Informatiesysteem Rapportage watersysteemgegevens (nieuw systeem; opvolger van IRIS Metingen) o Realisatie verbetering informatievoorziening monitoring watersysteem: analyse, aggregatie, integratie, toetsen, beoordelen, presenteren en rapportage van watersysteemgegevens. Informatiesysteem Bronsysteem Hydrologie/klimatologie (nieuw systeem) o Realisatie verbetering informatievoorziening monitoring watersysteem : centrale registratie waterkwantiteitsgegevens (peil en debiet). Informatiesysteem Investerings Exploitatie en Kapitaallasten bedrag IRIS Metingen deel 1 Investering Meetnetbeheer/ Nieuwe planning exploitatie Bronsysteem Investering flora en fauna en morfologie fase 2 Nieuwe exploitatie IS Rapp.waters.geg fase 2 Investering Bronsysteem Investering hydrologie/klimatologie Totaal investeringen en nieuwe exploitatie BF Voor het volledige programmaplan van Watersysteembeheer WaterKwaLititeit wordt verwezen naar: BIJLAGE

17 Programmabegroting Programmaplan Waterkeringenbeheer Beschrijving van de bedrijfsfunctie Voor een duurzame handhaving van de verbeterde veiligheid van Nederland is het van belang dat we deze keringen met regelmaat toetsen op technische kwaliteit. De Waterwet voorziet hierin door een 6-jaarlijkse toetsing voor te schrijven. Voor gedetailleerde toetsing is registratie nodig van een groot aantal kenmerken van de waterkering, ondergebracht in een beheerregister. De module IRIS Keringen voorziet in de behoefte van gestandaardiseerde opslag van alle relevante (geo-)technische kenmerken van waterkeringen, zowel geometrisch als administratief, waarbij eenduidige presentatie, export naar toetsingsprogramma's en uitwisseling met andere belanghebbenden centraal staan. Binnen de IRIS-familie spelen de modules Keringen en BWK een rol bij de ondersteuning van deze bedrijfsfunctie. Daarnaast zijn er diverse (expert)systemen in beeld in relatie tot de veiligheidstoetsing. Gezamenlijke informatiesystemen Waterkeringenbeheer In deze paragraaf wordt een beschrijving gegeven van de informatiesystemen (IS) die in het kader van de bedrijfsfunctie ontwikkeld en beheerd worden. Voor het programma Waterkeringen gaat het dan om: Naam Omschrijving Status IRIS keringen De module IRIS Keringen voorziet in de gestandaardiseerde opslag van alle relevante (geo- ) technische kenmerken van waterkeringen, zowel geometrisch als administratief. IRIS BWK Vangstregistratie DigiSpectie De module IRIS BWK is specifiek gericht op het vastleggen en raadplegen van gegevens voor kaden en oevers. Vangstregistratie is gericht op het vastleggen en raadplegen van gegevens over de muskus- en beverratten vangst in geheel Nederland Een registratiemethodiek, die het opnemen en vastleggen van visuele waarnemingen voor keringen uniformeert en digitaliseert. Deze methodiek wordt ondersteund met een zogenaamde Geografisch Informatiesysteem toepassing (GIS), genaamd DigiSpectie Productie Kernonderdeel Productie Kernonderdeel Productie Kernonderdeel In ontwikkeling; In 2011 zal besloten moeten worden of het beheer wordt overgenomen van STOWA Ontwikkelingen binnen bedrijfsfunctie In 2010 is onderzoek gedaan naar integrale informatievoorziening ter ondersteuning van de bedrijfsfuncties. Dit onderzoek is verwerkt in een visie document waarin de ICT ontwikkelingen per bedrijfsfunctie zijn uitgewerkt. In 2011 wordt deze visie verder uitgewerkt in een routekaart. De route kaart beschrijft welke stappen genomen moeten worden in om te komen tot een integrale informatievoorziening ter ondersteuning van de bedrijfsfunctie. Vanuit de behoefte van bedrijfsprocessen is aanvullende ondersteuning gewenst, met name voor het beheer van kerngegevens van regionale waterkeringen, onderhoud en calamiteitenbestrijding. De gegevensuitwisseling in relatie tot diverse wettelijke verplichtingen dient te worden geoptimaliseerd. Mobiele toepassingen gaan naar verwachting een meerwaarde bewijzen (in termen van efficiency), ter ondersteuning van processen als inspectie van waterkeringen. 16

18 Programmabegroting 2012 Lopende exploitatie en kapitaallasten van bestaande investeringen Waterkeringenbeheer Exploitatie BF Kapitaallasten lopende investeringen IRIS Keringen IRIS BWK Totaal Voorgestelde investering 2012 voor nieuwe ontwikkelingen Informatiesystemen voor de bedrijfsfunctie Keringen doorontwikkelen: - wijzigingen n.a.v. wetgeving; - optimaliseren proces ondersteuning; - gegevensuitwisseling; - toevoegen functionaliteiten, samenvoegen keringen en BWK ; - mobiel werken. Informatiesysteem Investerings Kapitaallasten bedrag Keringen doorontwikkelen Investering Totaal Voor het volledige programmaplan van Waterkerningenbeheer wordt verwezen naar: BIJLAGE

19 Programmabegroting Programmaplan Afwaterzuivering Beschrijving van de bedrijfsfunctie De bedrijfsfunctie Afvalwaterzuivering omvat de processen: a. Transporteren van afvalwater; Het rioolwater wordt door gemeenten en bedrijven aangeleverd aan het waterschap en wordt door het waterschap vanaf het overnamepunt getransporteerd naar de rwzi s met behulp van persleidingen en rioolgemalen (transportstelsel). b. Zuiveren van afvalwater; Het aangevoerde rioolwater wordt op rwzi s gezuiverd en vervolgens wordt het gezuiverde afvalwater geloosd op het oppervlaktewater. c. Verwerken en afzetten slib; Bij het zuiveren van afvalwater ontstaat als restproduct slib. Dit slib moet op een verantwoorde wijze worden verwerkt en afgezet. Het slib wordt meestal ontwaterd en verder verwerkt (verbrand of gedroogd). De bedrijfsfunctie wordt tot nu toe ondersteund met meerdere informatievoorzieningen die elkaar, afhankelijk van het gebruik door waterschappen, (kunnen) aanvullen. Momenteel is een aantal informatiesysteem bij HWH in beheer, te weten: Rioken, LIS en ZIS. De IRIS module Rioken ondersteunt het proces van het opstellen en onderhouden van van (basis) rioleringsplannen voor rioleringsstelsels. De IRIS module LIS verzorgt met name de registratie van de afvalwatertransport infrastructuur (m.n. persleidingen). Waterschappen kiezen voor een centrale standaard die de mogelijkheid geeft om ook op het gebied van zuiveringsinformatie samen te werken (Z-info), een aantal waterschappen gebruikt hiervoor (nog) de IRIS module ZIS. Gezamenlijke informatiesystemen bedrijfsfunctie afvalwaterzuivering In onderstaande tabel staan de gezamenlijke informatievoorzieningen van de bedrijfsfunctie afvalwaterzuivering die in beheer zijn bij Het Waterschapshuis. Naam Omschrijving Status Productie/in ontwikkeling IRIS Rioken IRIS LIS IRIS ZIS Z-info omgeving IRIS module voor het beoordelen van effecten van rioleringsmaatregelen op de zuiveringstechnische werken. Ondersteunt hiermee o.a. het proces van beoordelen van rioleringsplannen IRIS module voor met name de registratie van de afvalwatertransport infrastructuur (m.n. persleidingen). IRIS module voor het ondersteunen van de informatievoorziening van het zuiveringsproces zelf (t.p.v. de RWZI s) en ook de technologen en nieuwbouwprocessen. Door de waterschappen gekozen systeem (AquaVision) welke in een pilot uniform en standaard (en centraal) geïmplementeerd wordt bij een aantal waterschappen tot een Z-info omgeving. 18 Productie kernonderdeel Productie Meenemen in marsroute. Productie meenemen in marsroute Uitfasering starten. In ontwikkeling, HWH opdracht voor coördinatie en regie ontwikkelingen. Aanbevolen onderdeel. In het kader van de Waterwet is er een relatie met Vergunningverlening en Handhaving (hiervoor gebruikt een groot aantal waterschappen de IRIS module VenH)

20 Programmabegroting 2012 Ontwikkelingen binnen bedrijfsfunctie Het bedrijfsproces binnen de bedrijfsfunctie Afvalwaterzuivering zal zich uitbreiden over de gehele keten. Door steeds meer samenwerking binnen de keten (van ontvangst tot lozing, inclusief het terugwinnen van grondstoffen) betekent gezamenlijke informatievoorziening rendement. Binnen de afvalwaterketen is ook rendement te bepalen door te streven naar gezamenlijke informatievoorziening die nu individueel door de waterschappen wordt ingevuld door onderhoudssystemen zoals Maximo, Ultimo en anderen. En voor Bouw, Innovatie en optimalisatie zijn daar Infonet/Infoworks voor modellering. Verdere verbeteringen zijn nodig als de afvalwaterketen een paradigmaverschuiving naar Afval = grondstof en de Nutriënten, Energie en waterfabriek wil realiseren. In 2012 moet duidelijk worden(door visie en onderzoek) welke informatievoorzieningen kern- of aanbevolen onderdeel van de bedrijfsfunctie afvalwaterzuivering wordt. Lopende exploitatie en kapitaallasten van bestaande investeringen Afvalwaterzuivering Exploitatie BF Kapitaallasten lopende investeringen IRIS LIS IRIS Rioken Totaal Voorgestelde investeringen 2012 voor nieuwe ontwikkelingen en nieuwe exploitatie Diverse onderzoeken: o Automatisering bedrijfsvergelijking Zuiveringsbeheer (nieuwe oplossing voor WS n); Elk gewenst moment beschikbaar hebben van bedrijfsvergelijkingsinformatie. o Informatiebehoefte WIS keten (waterschap informatie systeem) (nieuwe oplossing voor WS n); Voldoen aan actie STORM wat betreft overhevelen van riolering (rioleringstaken) naar waterschappen. o Slibregistratiestrategie (logistieke deel) (nieuwe oplossing voor WS n); Ontwikkeling van gezamenlijke informatievoorziening voor afvalstoffenlogistiek. o Informatievoorziening voor Procesbesturing (nieuwe oplossing voor WS n); Generieke oplossing voor de inrichting van afvalwaterzuiveringsinstallaties. o Informatievoorziening voor Energy registratie (nieuwe oplossing voor WS n); Generieke oplossing voor de energie registratie. IRIS ZIS; Aansluiten bij gekozen standaard. Z-info deel 1; doorontwikkeling en standaardiseren van Z-info, centrale hosting organiseren tbv Z-info en Inrichten Applicatie/Functioneel beheer Z-info. Z-info deel 2; in beheername, digikoppelingen en verbeteren functionaliteit. 19