WEER OF GEEN WEER. HBO Integrale veiligheidskunde dt 2013/2014. Datum: 27 mei 2014

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "WEER OF GEEN WEER. HBO Integrale veiligheidskunde dt 2013/2014. Datum: 27 mei 2014"

Transcriptie

1 HBO Integrale veiligheidskunde dt 2013/2014 WEER OF GEEN WEER Datum: 27 mei 2014 Naam: Marcel Mars Studentennummer: Opleiding: Integrale Veiligheidskunde Scriptie Weer of Geen Weer. Onderwijsinstelling : Haagse Hogeschool Opleiding Bestuur, Recht en Veiligheid Begeleider: Ed Post Tweede lezer: J.A. Doting

2 Voorwoord HBO Integrale veiligheidskunde dt 2013/2014 Daar is hij eindelijk, mijn scriptie om af te studeren van de HBO-opleiding Integrale Veiligheidskunde. Zoals mijn vader nog steeds tegen mij zegt: Wijsheid komt met de jaren, alleen duurt het bij jouw wat langer. Ik ben blij dat mijn ouders dit nog mee kunnen maken. De vier jaren gingen snel, met pieken en dalen, maar we zijn er doorheen. In dit voorwoord wil ik wat mensen bedanken die mij in de periode van het schrijven van de scriptie en in de vier jaar IVK bij hebben gestaan. Vier jaar lang ben ik met hem opgetrokken. De eerste dag klikte het direct, mijn wederhelft van duo Penotti, Vincent Westfa: bedankt voor alle steun zowel op schoolzaken als de wereldzaken. Ook Ron en Diana, de buurtjes, voor het printen en checken van de opdrachten. Voor het afgelopen jaar wil ik de afstudeerkring bedanken, Liana, Roland, Lesley en Roy, jullie zijn toppertjes. Voor het onderzoek waren respondenten nodig, deze wil ik allemaal bedanken voor hun medewerking ondanks de speciale top in Den-Haag. Astrid en Chris bedankt voor de ondersteuning tijdens het scriptieproces. En natuurlijk Henk de Jong bestuurslid van de Stichting Zorg & Veiligheid bij Evenementen Haaglanden voor de tijd die ik heb gekregen om de scriptie te schrijven. Mijn speciale dank gaat uit naar mijn afstudeerbegeleider Ed Post. Deze haalde mij uit een diep dal halverwege de onderzoeksopzet. Na zijn peptalk zag ik het weer helemaal zitten. Ed, heel erg bedankt voor raad en daad tijdens deze periode. Als tweede lezer was de heer J. Doting aangewezen, deze wil ik ook danken voor zijn aanwijzingen. Maar de belangrijkste twee die ik wil bedanken zijn mijn meiden. Mireille en Dominique, bedankt voor jullie liefde, begrip en geduld. Ach, ach, wat hebben jullie de laatste vier jaar geduld gehad met deze oude mopperaar. Zonder jullie was dit allemaal niet gelukt. Marcel Mars Rijswijk mei 2014

3 el M ars HBO Integrale veiligheidskunde dt 2013/2014 Samenvatting Voor de scriptie voor de opleiding Integrale Veiligheidskunde die voor u ligt is onderzoek gedaan naar de voorbereidingen van evenementenorganisaties op extreme weersomstandigheden tijdens een buitenevenement. Aanleiding hiervoor waren verschillende rampen die de laatste jaren tijdens evenementen door extreme weersomstandigheden zijn gebeurd. In het vooronderzoek bleek ook dat er weinig bekend was over de voorbereidingen die organisatoren van buitenevenementen doen. chr e ven doo rm arc Het doel van het onderzoek was te komen met aanbevelingen ter optimalisering van de voorbereidingen op mogelijke veranderende extreme weersomstandigheden tijdens een buitenevenement in relatie tot een betere veiligheid. Om tot een gedegen resultaat te komen is er eerst literatuuronderzoek verricht, daarna is gebruikt gemaakt van kwalitatief onderzoek. Dit kwalitatief onderzoek bestond uit 23 half-gestructureerde interviews. Het literatuuronderzoek leverde informatie op uit boeken, scripties en artikelen met betrekking tot het onderzoeksonderwerp, die in deze scriptie verwerkt is. De wet- en regelgeving, APV s, vergunningsaanvragen, veiligheidsplannen, richtlijnen van Veiligheidsregio s en gemeenten over aanvragen voor evenementenvergunningen met betrekking tot de voorbereiding op extreme weersomstandigheden zijn bekeken. Met behulp van deze informatie zijn de onderzoeksvragen en de hoofdvraag beantwoord. Tijdens de interviews is bekeken of de informatie uit de literatuur ook echt relevant was. De interviews zijn verricht bij 23 respondenten. Om een beter inzicht te krijgen in de materie zijn de gemeente, de politie, de brandweer en de GHOR hierbij betrokken. Buiten organisaties zijn ook adviserende leveranciers geïnterviewd. Om te onderzoeken hoe met deze materie wordt omgegaan in het buitenland hebben twee respondenten uit het buitenland, namelijk Engeland en Australië, ook geantwoord op de interviewvragen. Gedurende de interviews werd gebruik gemaakt van een vragenlijst met vragen over diverse onderdelen van het onderwerp van het onderzoek. Na afloop zijn de interviews getranscribeerd. Hierna zijn de antwoorden geselecteerd op de beantwoording van de hoofdvraag en de deelvragen. De conclusies die daaruit zijn getrokken hebben geleid tot een aantal aanbevelingen. Ges De aanbevelingen van dit onderzoek voor voorbereidingen op extreme weersomstandigheden tijdens een buitenevenement zijn: Zorg dat de aanwezige kennis gedeeld wordt en voor een ieder inzichtelijk en beschikbaar is. Breng in beeld welke kennis op organisatorisch, bouwkundig en elektronisch gebied nog ontbreekt en verzamel die. Ontwerp één procedure voor een evenementenaanvraag in Nederland Zorg voor meer alertheid bij klasse O- en A-evenementen als het gaat om extreme weersomstandigheden.

4 el M ars HBO Integrale veiligheidskunde dt 2013/2014 Eén integraal advies voor alle diensten. Ik wil de samenvatting afsluiten met een oud Nederlands gezegde: Bezint eer ge begint! Ges chr e ven doo rm arc Dit gezegde geeft de essentie van het onderzoek weer.

5 HBO Integrale veiligheidskunde dt 2013/2014 Inhoudsopgave Hoofdstuk 1 Inleiding Probleemstelling Doelstelling Centrale vraag en deelvragen Onderzoeksmethode Methodologie Kwalitatief onderzoek Deskresearch Fieldresearch Onderzoeksobject Onderzoekseenheden De afbakening Relevantie Definities en Begrippen Hoofdstuk 2 Het theoretisch kader De Veiligheidsketen Inleiding Veiligheidsketen De Veiligheidsketen Theorie van Wildavsky Inleiding Het veerkrachtscenario Het anticipatiescenario De ketenmanagementtheorie Inleiding ketenmanagement Wat bedoelen we met ketenmanagement? Hoofdstuk 3 Wat doen organisatoren in de voorbereiding van een buitenevenement aan risico-inventarisatie op het gebied van een weeromslag of het ontstaan van extreme weersomstandigheden tijdens een evenement? Inleiding Organisatoren De voorbereiding en risico-inventarisatie Hoofdstuk 4 Welke risico s en negatieve gevolgen kunnen een weeromslag of het ontstaan van extreme weersomstandigheden hebben op de veiligheid van een buitenevenement? Inleiding Veiligheid op een buitenevenement Windvlagen met stormkracht, piekwinden Hevige Regen Hagel Zon,warmte, hitte

6 HBO Integrale veiligheidskunde dt 2013/ Risico s en negatieve gevolgen Hoofdstuk 5 Welke rol is weggelegd voor de publieke en private samenwerking om de organisator te ondersteunen in de voorbereiding van een buitenevenement? Inleiding Publieke en private samenwerking (PPS) Hoofdstuk 6 Om een buitenevenement te organiseren moet een organisatie voldoen aan de vergunningsvoorwaarden. Welke voorwaarden op het gebied van weersomstandigheden staan er in de vergunningsvoorwaarden vermeld? Inleiding Vergunning Voorwaarden Hoofdstuk 7 Welke factoren werken belemmerend op de integrale benadering door de diverse actoren betrokken bij de voorbereidingen van een evenement op het gebied van weersomstandigheden Inleiding Actoren in de keten van de evenementenvergunning Hoofdstuk 8 Conclusies en aanbevelingen Inleiding Conclusies Aanbevelingen Koppeling onderzoek naar theorie Literatuurlijst..48

7 Hoofdstuk 1 Inleiding Evenementen kunnen gehouden worden op een binnen- of buitenlocatie. Zij dragen bij aan de leefbaarheid, sociale samenhang en economie van de regio waar ze plaatsvinden. In dit onderzoek zijn alleen evenementen op buitenlocaties onderzocht, omdat het weer een belangrijke en negatieve rol kan spelen. De Vierdaagse in Nijmegen ondervond in 2006 de negatieve gevolgen van weersomstandigheden. Er kwamen een kleine driehonderd meldingen binnen van mensen die voornamelijk door hitte onwel waren geworden. Dertig mensen zijn in het ziekenhuis opgenomen. Veel mensen hebben urenlang in de brandende zon wandelaars staan aanmoedigen. (NU.nl.; Nijmegen, 2006) Een omslag van het weer of het ontstaan van extreme weersomstandigheden kunnen een dusdanige negatieve invloed hebben op een buitenevenement dat de veiligheid van bezoekers en medewerkers in gevaar komt. Pukkelpop: Vijf doden en ongeveer 70 gewonden door noodweer op Pukkelpop. Het is een echte windhoos geweest, dit heeft Hasselt nog nooit gezien", aldus de burgemeester. "En dan net op het moment dat er een festival plaatsvond en net op die weide. Het is echt het noodlot dat hier heeft toegeslagen." (Pukkelpop, 2011) 1.1 Probleemstelling Wat kunnen organisatoren van buitenevenementen in hun voorbereiding bijdragen om gewonden en slachtoffers ten gevolge van een weeromslag of het ontstaan van extreme weersomstandigheden tijdens het evenement te verminderen of te voorkomen. 1.2 Doelstelling Op grond van dit onderzoek komen tot aanbevelingen ter optimalisering van de voorbereidingen op mogelijke veranderende weersomstandigheden tijdens een buitenevenement ter voorkoming van slachtoffers. 3

8 el M ars Centrale vraag en deelvragen Centrale vraag Op welke wijze kan de voorbereiding van een buitenevenement, en dan gericht op de taken, bevoegdheden en verantwoordelijkheden van de organisator met betrekking tot verandering van weersomstandigheden, worden geoptimaliseerd om ongewenste effecten te voorkomen dan wel te minimaliseren? Deelvragen 1. Wat doen organisatoren in de voorbereiding van een buitenevenement aan risico-inventarisatie op het gebied van het ontstaan van extreme weersomstandigheden tijdens een evenement? arc 2. Om een buitenevenement te organiseren moet een organisatie voldoen aan de vergunningsvoorwaarden. Welke voorwaarden op het gebied van weersomstandigheden staan er in de vergunningsvoorwaarden vermeld? 3. Welke rol is weggelegd voor de publieke en private samenwerking om de organisator te ondersteunen in de voorbereiding van een buitenevenement? rm 4. Welke negatieve gevolgen en risico s kunnen het ontstaan van extreme weersomstandigheden hebben op de veiligheid van een buitenevenement? 1.5 doo 5. Welke factoren werken belemmerend op de integrale benadering door de diverse actoren betrokken bij de voorbereidingen van een evenement op het gebied van weersomstandigheden? Onderzoeksmethode chr e ven Methodologie. Er is voor dit onderzoek gekozen voor de kwalitatieve onderzoekmethode. In dit onderzoek is gebruik gemaakt van verschillende methoden, zoals: literatuuronderzoek, deskresearch en fieldresearch (triangulatie). De opzet van dit onderzoek was om informatie, en daar waar mogelijk nieuwe informatie op te doen op dit gebied. Ges Kwalitatief onderzoek. Kwalitatief onderzoek is een wijze van onderzoek die gericht is op het verkrijgen van betrouwbare informatie over onderwerpen waar met kwantitatief onderzoek onvoldoende resultaat bereikt kan worden. Deze informatie is in dit onderzoek verkregen door met verschillende organisatoren van buitenevenementen in gesprek te gaan. Ook is er met andere actoren in gesprek gegaan, zoals: politie, brandweer en gemeente. WEER OF GEEN WEER Marcel Mars

9 el M ars Deskresearch. Er is gebruikt gemaakt van bestaande gegevens. Voor dit onderzoek is informatie die al door anderen is verzameld, in de vorm van bijvoorbeeld rapporten, onderzoeksgegevens van onderzoeksinstanties op het gebied van evenementenveiligheid, bekeken Fieldresearch. Voor dit onderzoek zijn halfgestructureerde interviews afgenomen met organisatoren van buitenevenementen en partijen die een inbreng hebben bij buitenevenementen zoals politie, brandweer, gemeente en GHOR Onderzoeksobject Voorbereidingen in de preparatie/preventiefase van het buitenevenement op het ontstaan van extreme weersomstandigheden tijdens het evenement. ven doo rm arc Onderzoekseenheden De oorspronkelijke gedachte van de onderzoeker was om interviews af te nemen met organisatoren van buitenevenementen. Naarmate het onderzoek vorderde bleek dat veel organisatoren gebruik maken van externe bedrijven of adviseurs. Om een goede informatiestroom en een beter beeld te krijgen heeft de onderzoeker deze respondenten ook geïnterviewd. Om een niet te eenzijdig beeld te krijgen van de organisaties, zijn overheidsdiensten die met de vergunningsvoorwaarden te maken hebben ook geïnterviewd. Er zijn in totaal 23 interviews afgenomen. Hierbij moet worden vermeld dat een aantal respondenten geen tijd voor een persoonlijk interview hadden, maar wel de vragen schriftelijk wilden beantwoorden. Hierbij is gebleken dat zij op bepaalde vragen geen antwoord wilden geven en andere vragen hebben weggelaten. In totaliteit was er wel voldoende informatie om dit onderzoek tot een goed eindresultaat te laten komen. Omdat Integrale Veiligheidskunde verder kijkt dan Nederland, heeft de onderzoeker twee respondenten uit het buitenland gevraagd om hun visie op deze materie met hem te delen. Deze informatie is gebruikt om een beter beeld op internationaal niveau te krijgen. De respondenten komen uit Engeland en Australië. Hieronder treft u een overzicht met de geïnterviewde personen. Ges chr e Frank Fraterman. Festivents. Shopping Nigth Den Haag, Bevrijdingsfestival Den Haag en de manifestaties van de Abvakabo FNV. Guus Dutrieux. DUCOS Productions Parkpop Den Haag, Robin Rotterdam Unlimited. Herbert Boerendonk. Doen Evenementen, Haags Uit Festival, Strandwal festival in Rijswijk. Maarten Lokven. Loc Concert At Sea, Skycity, Lowlands, Turn up the beach, The Passion Mark Rauwenhorst. JMR Productions Boothstock Festival, Camping Rotterdam, Heineken Dance Parade, WEER OF GEEN WEER Marcel Mars

10 el M ars ven doo rm arc Rick van Oosterhout. Prooost evenementen Life I Live, Embassy Festival, Roze Zaterdag Den Haag Robert Jan Rueb. RG Ruis stichting Bevrijdingsfestival 5 mei Denhaag. Stein van Jaarsveld.Stichting Nieuwjaarsduik Nederland Unox Nieuwjaarsduik in Scheveningen. Jan Straathof. Ajoc Festival Tom van der Vat. Popunie / Stichting Popprojecten. Wantijpop en projecten op popgebied. Jeff Hendriks. De Feestfabriek Zwarte Cross en Concert at Sea. Roland Verbiest. DOEN evenementen oude Knach te Den Haag. Paul Verhoef. Bestuursdienst (OOV) Den Haag. Betrokken bij de verlening van de evenementenvergunningen in de Den Haag. Carlo Poels. Dienst Stedelijke Ontwikkeling Den Haag. Advisering op het gebied van Bouw en Woningtoezicht. Peter Donkers. Veiligheidsregio Haaglanden Politie. Advisering vergunningen. Nils Kruger. Veiligheidsregio Haaglanden Brandweer. Advisering vergunningen. Sandra Kol. Veiligheidsregio Haaglanden GHOR. Advisering vergunningen. Bill van Oudheusden. Adviseur organisaties en het Kenniscentrum Evenementenveiligheid. (KCEV) Gerard van Duykeren. ICMS/TSC gespecialiseerd op veiligheid tijdens evenementen. Pinkpop Lowlands. Auteur van literatuur op het gebied van evenementen veiligheid. Walter Hubers. Consultant Triple F security veiligheid tijdens evenementen. Willem Westermann. Voorzitter van de Vereniging van Evenementen Makers. Branche organisatie van organisatoren van evenementen. Ges chr e dr Mick Upton. docent op de Buckinghamshire New University veiligheidstudies. Jon Corbishley FSIA, event safety consultant Australie. WEER OF GEEN WEER Marcel Mars

11 el M ars De afbakening Het onderzoek is binnen bepaalde kaders uitgevoerd: 1. Er is alleen onderzoek gedaan naar organisatoren die buitenevenementen organiseren en die te maken krijgen met kwesties aangaande weersomstandigheden. In het kader hiervan zijn organisatoren, adviseurs en externe bedrijven en actoren geïnterviewd die invloed kunnen hebben op het voorbereidingsproces. 2. Om dit grote gebied te kunnen afbakenen is voor dit onderzoek alleen gekozen voor buitenevenementen. 3. Er is alleen naar de negatieve gevolgen van extreme weersomstandigheden bij buitenevenementen gekeken. Dit kunnen zijn: gewonden en dodelijke slachtoffers, rondvliegende materialen, uitdroging, verkeerschaos. 1.7 rm arc De geïnterviewde respondenten van de diverse diensten komen uit de Veiligheidsregio Haaglanden en zijn dus alleen representatief voor die regio. De respondenten op het gebied van organisatie en veiligheid komen uit heel Nederland. Zij geven advies en organiseren evenementen door heel Nederland. Relevantie ven doo De maatschappelijke relevantie van dit onderzoek kan gevonden worden in het verwerven van kennis en inzicht op het gebied van de voorbereiding door de organisatoren van buitenevenementen op het ontstaan van extreme weersomstandigheden tijdens de evenementen. De kennis en de nieuwe inzichten die zijn voortgekomen uit dit onderzoek kunnen bijdragen aan een verbetering van de voorbereidingen en de veiligheid, als ze worden toegepast door organisaties en actoren die hiermee belast zijn. Hierdoor zou de veiligheid tijdens evenementen beter gewaarborgd kunnen worden. Ges chr e De praktische relevantie blijkt uit het volgende: het onderzoek heeft laten zien dat theorie over het voorbereiden door organisatoren van buitenevenementen op de verandering van de weersomstandigheden tijdens evenementen onvoldoende tot niet voorhanden is. De wel aanwezige kennis is ook met dit onderzoek verzameld, bestudeerd en tegen het licht van nieuwe gegevens uit recente calamiteiten gehouden. Met de bevindingen uit dit onderzoek zou gekeken kunnen worden welke voorbereidingen en kennisdeling noodzakelijk zijn om de beste maatregelen te treffen voor extreme weersomstandigheden tijdens het buitenevenement. WEER OF GEEN WEER Marcel Mars

12 1.8 Definities en Begrippen. Diensten De afdelingen van Politie, brandweer, GHOR en gemeenten die betrokken zijn in de evenementenvergunningaanvraagprocedure in de voorbereiding en die ook betrokken zijn tijdens de uitvoering van het evenement. De organisator De persoon of organisatie die de evenementenvergunning aanvraagt. De voorbereiding Voordat er een evenement ten uitvoer wordt gebracht moeten er voorbereidingen getroffen worden door de verschillende organisaties. Meestal noemt men dit het voortraject of voorbereiding van het evenement. Weersomstandigheden. Met weersomstandigheden in dit onderzoek wordt bedoeld: extreme weersomstandigheden tijdens het evenement. Men kan denken aan kou met wind, hevige regenval en storm, zon, warmte en wind of combinaties hiervan. 8

13 Hoofdstuk 2 Het theoretisch kader. In dit onderzoek worden de veiligheidsketen (FEMA, 2013),de theorie van Wildavsky (Wildavsky, 1988) (Nas, 2009) (Brouwer, 2013) en de ketenmanagementtheorie (Van Duivenboden, 2000) toegepast. Deze theorieen zullen bijdragen aan de beantwoording van de hoofdvraag. 2.1 De Veiligheidsketen Inleiding Veiligheidsketen Negatieve gevolgen van extreme weersomstandigheden tijdens evenementen veroorzaken onveilige situaties voor bezoekers en werknemers. Om deze onveilige situaties beter te kunnen begrijpen is de theorie van de veiligheidsketen in dit onderzoek toegepast. De veiligheidsketen maakt de verbinding tussen de theorie en praktijk. De keten geeft de verschillende fases weer, waarin een organisator maatregelen of voorbereidingen kan treffen op een weeromslag of het ontstaan van extreme weersomstandigheden. De keten geeft ook aan waar samengewerkt kan worden met diverse andere actoren zoals politie, brandweer, GHOR en diverse andere diensten. Door deze verbinding kan men beter begrijpen in welk stadium de organisatoren of andere diensten hun werkzaamheden kunnen verrichten of kunnen voorbereiden De Veiligheidsketen. Het begrip veiligheidsketen is in de jaren negentig ontstaan.(handelingen Tweede Kamer, ) Dit om de samenhang aan te geven tussen het beperken en het voorkomen van risico s, de preparatie op calamiteiten, het bestrijden van calamiteiten en het regelen van zaken na de calamiteit. Het Federal Emergency Management Agency FEMA, onderdeel van het Amerikaanse Department of Homeland Security ontwikkelde de structuur en beproefde deze systematiek van de veiligheidsketen in de praktijk. Men onderscheid in Nederland de volgende vijf schakels: pro-actie, preventie, preparatie, repressie en nazorg (BZK, 2004). 9

14 Figuur1 De Veiligheidsketen Onderdelen 2011) veiligheidsketen. (Stol & e.a, Pro-actie Het wegnemen van structurele oorzaken van onveiligheid. Door pro-actie wordt in de vroegste fase (de planning) getracht gevaren te voorkomen of te vermijden. Preventie. Het nemen van maatregelen om bepaalde vormen van onveiligheid die zich in principe wel voordoen te voorkomen of vroegtijdig te stoppen en daarmee ongewenste gevolgen te beperken. Preparatie. Voorbereiden om effectief op te treden wanneer er ondanks de pro-actie en preventie toch iets misgaat. Repressie Het optreden in geval van een calamiteit en de daarbij behorende hulpverlening. Nazorg Alle activiteiten die nodig zijn om zo snel mogelijk de gevolgen van een incident in orde te brengen en in de normale situatie terug te keren. 10

15 2.2 Theorie van Wildavsky Inleiding In zijn boek Searching for Safety (Wildavsky, 1988) beschrijft Wildavsky zijn onderzoek naar de manier waarop de maatschappij omgaat met risico s (Nas, 2009). De risico s of negatieve gevolgen die weersomstandigheden kunnen veroorzaken tijdens een buitenevenement kan men goed verbinden met de theorie van Wildavsky. Er is volgens Wildavsky veel te vrezen in onze relatieve veilige wereld, zoals daar zijn: misdaad, ziektes, verkeersongevallen en andere incidenten. Wildavsky omschrijft ook het risicomijdend gedrag en de energie die hierin gaat zitten. Dit gedrag is ook te zien na een aantal evenementen waar slachtoffers of gewonden zijn gevallen. De overheid heeft hierna de regels voor vergunningen op evenementengebied verscherpt. In dit boek beschrijft Wildavsky bijvoorbeeld dat trial without error' niet voorkomt. Er worden nieuwe ontwikkelingen en producten geprobeerd. Bijvoorbeeld op evenementengebied nieuwe regels, tenten en podia. Daarbij kan men fouten maken, van de fouten leert men en de geleerde kennis van deze fouten kan men weer toepassen. Dit was bijvoorbeeld het geval na de incidenten op de Vierdaagse en Dance Valley om deze en andere evenementen veiliger te maken. Oplossingen op het gebied van veiligheid worden niet alleen gevonden door het op papier te zetten, maar door het beoordelen in de werkelijkheid: trial and error. Dit is ook gebeurd bij Pukkelpop in België waar een windhoos veel vernieling veroorzaakte en slachtoffers eiste. Bij de beoordeling ging het niet over de schuldvraag, maar waarom het was gebeurd. Hieruit bleek dat de organisatie alles had gedaan in de voorbereiding, maar dat men zich niet kon voorbereiden op een plotselinge windhoos. De les die hieruit getrokken is dat men nu het weer beter monitord. De schrijver geeft aan dat the safe and dangerous are intertwined. Hij onderbouwt dit door het joggerdilemma te gebruiken. Het trok zijn aandacht dat verhoudingsgewijs veel joggers overleden aan de gevolgen van een acute hartaanval tijdens het joggen. Wildavsky gaf daarvan als oorzaak een te zware belasting van het lichaam. Maar het blijkt toch dat mensen die niet joggen meer kans hebben op een hartaanval dan mensen die joggen. Ondanks dat joggen risicovol is, stelt Wildavsky vast dat joggen wel de gezondheidsrisico s verkleint. Dit geeft volgens hem aan dat gevaar en veiligheid bijna niet te onderscheiden zijn van elkaar. Het eindoordeel van Wildavsky is dan ook: we must not seek a safe course but rather a safer course. To make our lives safer, we must prudently accept the introduction of new risks. Bij zijn onderzoek naar de potentiële gevaren voor het menselijke lichaam kwam ook een andere analyse tevoorschijn. Wildavsky focust zich hierbij op de capaciteit van het menselijk lichaam om te komen tot volledige genezing. Hij omschrijft in dit verband ook de veiligheidsketen die het menselijk lichaam bezit. Hij verklaart, dat het menselijk lichaam naast beperkingen beschikt over een 11

16 zuivering, afweer en een opbouw en herstelsysteem. Als men de systemen bekijkt, kunnen deze systemen niet zelfstandig het menselijk lichaam volledig beschermen tegen de gevolgen van buitenaf. Uit dit gegeven leidt Wildavsky af dat deze systemen in samenwerking met elkaar het menselijk lichaam gezond en sterk houden. Men zou een vergelijking kunnen trekken met de evenementen. Om een veilig evenement te hebben of te krijgen is samenwerking tussen de organisator, politie, brandweer, GHOR en gemeente noodzakelijk. Wildavsky heeft bovendien als standpunt dat als er zich gevaren kunnen voordoen daar voorbereidingen op moet worden getroffen door middel van een organisatie die daar onderzoek naar doet. Dit standpunt kan men vergelijken met de vergaderingen die vooraf belegd worden door de actoren, gemeente, organisator, politie, brandweer en GHOR. Zij bekijken en bespreken de eventuele gevaren die het evenement kunnen opleveren. Wildavsky ging uit van bekende en onbekende risico s en onderscheidt twee verschillende scenario s: het veerkrachtscenario en het anticipatiescenario (Wildavsky, 1988) (Nas, 2009) Het veerkrachtscenario De maatschappij stelt zich bij dit scenario open voor risico s, het bestaan van risico s in de maatschappij wordt aanvaard. Omdat soort en grootte en tijdstippen van mogelijke calamiteiten onbekend zijn, is het niet realiseerbaar oplossingen en maatregelen voor deze risico s te beschrijven. In gevallen waar het moeilijk in te schatten is geeft Wildavsky(Wildavsky, 1988) (Nas, 2009) aan dat men als maatschappij geen investeringen moet doen in mogelijke oplossingen voor risico s. De reden die hij geeft is dat de maatschappij niet weet of dit wel de oplossingen zijn voor deze onbekende risico s. Om min of meer doeltreffend en flexibel te kunnen reageren tijdens een calamiteit kan de maatschappij investeren in de belangrijkste basisvoorzieningen. Hetzelfde gebeurt met de voorbereidingen van een buitenevenement. In het veiligheidsplan en de risicoanalyse worden de meeste basisrisico s en maatregelen beschreven. Het nemen van speciale maatregelen in de voorbereiding wordt niet als realiseerbaar en toepasselijk beschouwd. In de voorbereiding ziet men dit ook gebeuren. Speciale maatregelen zijn een extra financiële aanslag op het budget van de organisator. De maatschappij heeft voldoende capaciteit om genoeg reserves en (veer) kracht te hebben om er weer bovenop te komen en te overleven. (Brouwer, 2013) Survival of the fittest. Een maatschappij die welvarend is kent daardoor meer veerkracht, flexibiliteit en slagkracht om met risico s m.b.t. extreme weersomstandigheden om te gaan en te overwinnen. 12

17 2.2.3 Het anticipatiescenario Wildavsky geeft aan dat de maatschappij voor zover het mogelijk is door middel van het anticipatiescenario probeert risico s niet te laten voorkomen (Wildavsky, 1988) (Nas, 2009). Voor de risico s die bekend zijn worden acties ondernomen: om ze niet te laten optreden (proactie), om de risico s voor te zijn (preventie en preparatie) en om deze risico s aan te pakken (repressie). Dit ziet men ook terugkomen in het veiligheidsplan, de risicoanalyse van een buitenevenement en de theorie van de veiligheidsketen. Wildavsky merkt hierbij wel op dat investeren in voorbereidingen van noodscenario s de maatschappij armer maakt en daardoor in economisch opzicht minder gezond is. Hier kan men ook weer een vergelijking trekken met de organisaties die buitenevenementen organiseren. De eventuele voorbereiding op noodscenario s zijn een financiële aanslag op het budget van de organisatoren. Wildavsky geeft aan dat maatregelen die risico s beperken aan minimale eisen moeten voldoen. Volgens Wildavsky: they must save more people than they kill. Veel kostbare voorzieningen voldoen volgens Wildavsky niet aan deze eis in de Verenigde Staten. Het anticipatiescenario wordt als het meest toegepaste scenario gebruikt in de westerse maatschappij. In Nederland bijvoorbeeld worden plannen binnen de spoedeisende medische hulpverlening voorbereid op het gebied van gewondenspreiding (Nibra NIFV. 2008). Wanneer de ambulancedienst bij een grote calamiteit bij een evenement met veel gewonden betrokken is ligt er een plan klaar. Het bieden van faciliteiten op het gebied van mensen, materiaal en middelen speelt een belangrijke rol in de ontwikkeling van deze plannen. De uitkomst van deze voorbereiding zou moeten leiden tot een optimaal georganiseerde hulpverlening. Maar het is maar de vraag of deze voorbereiding zijn vruchten afwerpt als de calamiteit zich in een andere hoedanigheid voordoet. Als deze andere hoedanigheid zich zal voordoen is er sprake van een onverwachte omstandigheid. Hier heeft de organisatie zich niet op voorbereid en dan zal uit de veerkracht van de organisatie moeten blijken hoe zij omgaat met deze calamiteit. Het gevaar dat schuilt in het anticipatiescenario is namelijk het herleiden, respectievelijk het verminderen van de keuzes van veerkrachtig reageren op een onverwachte calamiteit. (Wildavsky, 1988) (Nas, 2009) Kennis over Kennis over Voorval: Voorval: Groot Klein Kennis over Incidentie: Hoog Anticipatie Veerkracht > Anticipatie (voorspelbaarheid) Kennis over Incidentie: Laag Veerkracht > Anticipatie Veerkracht (voorspelbaarheid) Figuur 2 Het theoretische model van Wildavsky schematisch weergegeven. (Wildavsky, 1988 blz 122) 13

18 2.3.1 Inleiding ketenmanagement. el M ars De ketenmanagementtheorie Voor het organiseren van een evenement zijn verschillende actoren van belang. Deze zullen moeten samenwerken om tot een goede besluitvorming of oplossing van het probleem te komen. De vorm waarin zij dat doen noemen we het ketenmanagement. In onderstaande paragraaf zal beschreven worden wat ketenmanagement inhoudt Wat bedoelen we met ketenmanagement? chr e ven doo rm arc Ketenmanagement is een middel dat praktisch in elke organisatie bruikbaar is. Het maakt moeilijke werkwijzen overzichtelijk en begrijpelijk. Het is een metafoor waarbij het idee van een gekoppelde reeks van schakels centraal staat (van Duivenboden, 2000 ). Men verstaat onder ketenmanagement: integrale besturing die over de grenzen van organisaties heen wordt toegepast. Een netwerk van autonome organisaties die in onderlinge samenwerking de voortbrenging van een product tot stand brengen (van Duivenboden, 2000) In dit onderzoek kan men de organisator, gemeente, brandweer, politie en GHOR als autonome organisaties zien. Het product van deze organisaties is de voorbereiding voor het evenement. Waar het vooral om gaat zijn de verbindingen en relaties tussen de actoren in de keten. Men noemt dit de wederzijdse afhankelijkheden. De actoren trachten door samenwerking een goede dienst af te leveren. Deze afhankelijkheden noemt men ook wel de schakels van de keten. Ketenmanagement heeft betrekking op meerdere (interne of externe) partijen, maar ook op de relaties tussen hun bevoegdheden, verantwoordelijkheden en rollen in het overkoepelend proces dat hen tot een van de partners van de keten maakt. (Van Duivenboden, 2000). Men kan dit wederom vergelijken met de actoren in dit onderzoek, namelijk gemeente, politie, brandweer, GHOR en organisator. Dit betekent dat actoren met een bedoeling betrokken worden in de keten, namelijk de gezamenlijke voorbereiding van een evenement. Er zijn twee factoren van belang voor het ontstaan en continuïteit van de keten, namelijk Ges 1. Vertrouwen tussen de actoren. Dit vertrouwen zal niet opeens aanwezig zijn, maar moet langzamerhand worden opgebouwd (van Duivenboden, 2000). Wanneer er binnen een keten geen sprake is van vertrouwen, maakt dit de uitvoering haast onmogelijk (Haaften, 2012). Als er geen vertrouwen is tussen de actoren zal ook de evenementenvergunning niet worden afgegeven. Maar als het vertrouwen in de keten aanwezig is kan het zorgen voor: (Koppenjan & Klijn, 2004 bld 84/90) WEER OF GEEN WEER Marcel Mars

19 el M ars Stabiliteit in de wederzijdse relaties, de actoren vertrouwen elkaar en zullen meer gaan investeren in de keten. Stimulatie van, het delen van kennis en innovatie. Door het vertrouwen geven de actoren elkaar de mogelijkheid met nieuwe ideeën te komen. Ondersteuning van elkaar bij ingewikkelde beslissingen en besluitvorming, de actoren kunnen op elkaar terugvallen in deze gevallen. doo rm arc 2. In dit ketenproces komen obstakels voor, die uit de weg moeten worden geruimd voor een uiteindelijk goed resultaat. Deze obstakels bestaan vaak uit tegengestelde doelen en belangen (Koppenjan & Klijn, 2004). De organisator, gemeente, politie, brandweer en GHOR hebben allemaal tegengestelde doelen, belangen en visies betreffende veiligheid. Macht wordt gebruikt om de doelen en belangen te bereiken. Macht is ook een factor die verbonden is met het ontstaan en de continuïteit van de keten. In een keten zal het vaker voorkomen dat macht niet evenredig verdeeld is over de ketenpartners (van Duivenboden & e.a, 2000). In de evenementenketen is dit niet anders, sommige actoren hebben meer macht dan andere. Hulpbronnen zijn machtfactoren die meespelen, zoals: personeel, kennis, financiële middelen en toegewezen middelen door wet en regelgeving. Macht van de actoren is ook onder te verdelen in twee onderdelen namelijk: hindermacht en realisatiemacht (Koppenjan & Klijn, 2004). Onder hindermacht verstaat men het tegenhouden van besluitvorming. Actoren zijn hiertoe in staat doordat ze in bezit zijn van hulpbronnen die andere actoren niet in hun bezit hebben maar wel nodig hebben. Realisatiemacht houdt in dat men in bezit is van de middelen om een beslissing te forceren. Dit komt voor als bepaalde actoren op één lijn zitten en daardoor een blok vormen. Ges chr e ven Tijdens dit onderzoek is bekeken op welke manier de onderwerpen van bovenstaande theorie meespelen in de voorbereiding van een organisator op het ontstaan van extreme weersomstandigheden tijdens het evenement. WEER OF GEEN WEER Marcel Mars

20 Hoofdstuk 3 Wat doen organisatoren in de voorbereiding van een buitenevenement aan risico-inventarisatie op het gebied van een weeromslag of het ontstaan van extreme weersomstandigheden tijdens een evenement? 3.1 Inleiding In paragraaf 3.2 van dit hoofdstuk zal ten eerste een beschrijving volgen van hoe een organisatie van een evenement wordt opgebouwd. Er zal duidelijk worden dat de organisatie uit verschillende leveranciers bestaat. Hierdoor zal ook aangetoond worden dat niet alleen de organisator zich bezig houdt met de risicoinventarisatie. Hij is de regisseur in zijn keten. Hierna zullen in paragraaf 3.3 de voorbereidingen en een klein onderdeel risico-inventarisatie worden behandeld. 3.2 Organisatoren Organisatoren of organisaties die evenementen organiseren zijn er in alle soorten en maten. Met het oog op dit onderzoek kijken we alleen naar de organisatoren van buitenevenementen. De in dit onderzoek geïnterviewde respondenten verzorgen hele grote en ook kleinere evenementen. Maar uit het onderzoek is naar voren gekomen dat de respondenten allemaal een kleine startorganisatie hebben. We hebben een redelijk klein team. (Respondent, 2014) De basisorganisatie bestaat uit 2 compagnons (Respondent, 2014). Meestal bestaan die uit één of twee personen die een opdracht geven of een idee verzinnen. Mijn opdrachtgevers zijn een creatief koppel, die hebben geen verstand van evenementen organiseren ( Respondent, 2014). Daar omheen wordt een hele organisatie gebouwd. Maar er zijn ook organisaties, zoals MOJO, die wel een hele organisatiestructuur achter zich hebben. En zelfs deze organisatie huurt leveranciers in om werkzaamheden te verrichten op het gebied van veiligheid.( Respondent,2014) (Respondent, 2014) Op het moment dat we een opdracht hebben, dan gaan we aan tafel zitten met de organisator. (Respondent, 2014). Hier is ook de link met de ketentheorie. De keten is actueel vanwege het complexe organiseervraagstuk. Een keten kenmerkt zich daarbij door de betrokkenheid van meerdere partijen, die moeten of willen samenwerken om tot een gewenst resultaat te komen, een geslaagd en veilig evenement. (Poorthuis & e.a., 2006) Dit geldt ook voor de organisator van een evenement. Hij moet met veel leveranciers samenwerken om tot een goed eindprodukt te komen. Ketens en het organiseren van een evenement zijn allebei voortbrengingsprocessen waarin meerdere organisaties een rol spelen. (Poorthuis & e.a., 2006). Uit het onderzoek is gebleken dat er meerdere organisaties een rol spelen namelijk: beveiliging, podiumbouw, licht, geluid, horeca en anderen. Deze partijen zijn vaak organisaties met eigen taken, verantwoordelijkheden en bevoegdheden. Evenementenorganisaties maken 16

Kwaliteitsverbetering van een bedrijfsnoodorganisatie door middel van scenario s Danny A. Jolly, Regionale brandweerorganisatie

Kwaliteitsverbetering van een bedrijfsnoodorganisatie door middel van scenario s Danny A. Jolly, Regionale brandweerorganisatie Kwaliteitsverbetering van een bedrijfsnoodorganisatie door middel van scenario s Danny A. Jolly, Regionale brandweerorganisatie Jolly@rbogv.nl Inleiding Om verschillende typen incidenten als gevolg van

Nadere informatie

PROF OF NIET, WE DELEN DEZELFDE PASSIE! Calamiteitenplan Voorbeelddocument

PROF OF NIET, WE DELEN DEZELFDE PASSIE! Calamiteitenplan Voorbeelddocument PROF OF NIET, WE DELEN DEZELFDE PASSIE! Calamiteitenplan Voorbeelddocument Inhoud Algemene gegevens... 3 Gegevens evenement... 3 Gegevens aanwezigen... 4 Telefoonlijsten... 4 Overige belangrijke nummers...

Nadere informatie

9-9-2013. Agenda. Bijeenkomst Veiligheidscoaches Gilde van Vrijwillige Molenaars. 1. Opening. 3. Arbowet- en regelgeving (1)

9-9-2013. Agenda. Bijeenkomst Veiligheidscoaches Gilde van Vrijwillige Molenaars. 1. Opening. 3. Arbowet- en regelgeving (1) Agenda Bijeenkomst Veiligheidscoaches Gilde van Vrijwillige Molenaars Zaterdag 13 april 2013 9 september 2013 1. Opening 2. Voorstelronde (Theun) 3. Arbowet- en regelgeving op de molen (Erik) 4. Veiligheid

Nadere informatie

Calamiteitenplan. Voorbeelddocument t.b.v. verenigingen

Calamiteitenplan. Voorbeelddocument t.b.v. verenigingen Calamiteitenplan Voorbeelddocument t.b.v. verenigingen Inhoud Algemene gegevens 3 Gegevens evenement 3 Gegevens aanwezigen 4 Telefoonlijsten 4 Overige belangrijke nummers 4 Problematische situaties 5 Extreme

Nadere informatie

Evenementen RisicoProfiel Capaciteitsanalyse

Evenementen RisicoProfiel Capaciteitsanalyse Evenementen RisicoProfiel Capaciteitsanalyse Risico s Scenario s Effecten Maatregelen Uitvoeren Deelnemers, rollen, taken, bevoegdheden, verantwoordelijkheden. Procedures, beoogde resultaten Even voorstellen

Nadere informatie

De risicomatrix wordt ingevuld op basis van de informatie verkregen uit het beschrijvend deel.

De risicomatrix wordt ingevuld op basis van de informatie verkregen uit het beschrijvend deel. Risico Analyse model Het regionaal evenementenbesluit kent de afspraak dat er bij aandachtsevenementen (eventueel) of evenementen (altijd) een veiligheidsoverleg (vergunningverlener, parate diensten en

Nadere informatie

Verordening brandveiligheid en hulpverlening Coevorden 1998

Verordening brandveiligheid en hulpverlening Coevorden 1998 Verordening brandveiligheid en hulpverlening Coevorden 1998 Wetstechnische informatie Gegevens van de regeling Overheidsorganisatie gemeente Coevorden Officiële naam regeling Verordening brandveiligheid

Nadere informatie

Ronde van nijkerk Draaiboek

Ronde van nijkerk Draaiboek Ronde van nijkerk Draaiboek Inhoud Algemene informatie Gegevens evenement Gegevens aanwezigen Telefoonnummers Overige belangrijke nummers Problematische situaties Extreme weersomstandigheden Ernstige ongevallen

Nadere informatie

CALAMITEITENPLAN. Dit format is verplicht indien er meer dan 500 personen bij een evenement aanwezig zijn. Naam evenement: Datum evenement: Versie:

CALAMITEITENPLAN. Dit format is verplicht indien er meer dan 500 personen bij een evenement aanwezig zijn. Naam evenement: Datum evenement: Versie: CALAMITEITENPLAN Dit format is verplicht indien er meer dan 500 personen bij een evenement aanwezig zijn evenement: Datum evenement: Versie: Inleiding De vergunninghouder (meestal de organisator van een

Nadere informatie

Individueel verslag Timo de Reus klas 4A

Individueel verslag Timo de Reus klas 4A Individueel verslag de Reus klas 4A Overzicht en tijdsbesteding van taken en activiteiten 3.2 Wanneer Planning: hoe zorg je ervoor dat het project binnen de beschikbare tijd wordt afgerond? Wat Wie Van

Nadere informatie

Docent Kunsteducatie in de schijnwerpers

Docent Kunsteducatie in de schijnwerpers Docent Kunsteducatie in de schijnwerpers Master-thesis over de werkwijze van de docent kunsteducatie in het VMBO en VWO Tirza Sibelo Faculteit der Historische en Kunstwetenschappen Richting: Sociologie

Nadere informatie

Waarom mensen zich niet verdiepen in partnerpensioen

Waarom mensen zich niet verdiepen in partnerpensioen Onderzoek Waarom mensen zich niet verdiepen in partnerpensioen Onderzoek in opdracht van Pensioenkijker.nl Projectleider Kennisgroep : Vivianne Collee : Content Unit Financiën Datum : 09-11-010 Copyright:

Nadere informatie

Integrale veiligheid. Nederlandse museumvereniging

Integrale veiligheid. Nederlandse museumvereniging Integrale veiligheid Nederlandse museumvereniging Over waterschappen,wijkagenten en wachtende mensen Over Edinburgh,Palermo en Sicilië Over Schotland en Manhattan Over psychiatrie en de nooduitgang van

Nadere informatie

Plan van aanpak Vervolgonderzoek vergunningverlening publieksevenementen

Plan van aanpak Vervolgonderzoek vergunningverlening publieksevenementen Plan van aanpak Vervolgonderzoek vergunningverlening publieksevenementen Inleiding Jaarlijks vindt er in Nederland een groot aantal publieksevenementen plaats. Hierbij is een ontwikkeling zichtbaar dat

Nadere informatie

Uw evenement en de gemeente. Leo Mes, 13 februari 2014

Uw evenement en de gemeente. Leo Mes, 13 februari 2014 Uw evenement en de gemeente Leo Mes, 13 februari 2014 Programma Uw evenement, belangrijk voor Sliedrecht Maatschappelijke ontwikkelingen en de rol van de gemeente Samenwerking tussen u en de gemeente Communicatie

Nadere informatie

6. Project management

6. Project management 6. Project management Studentenversie Inleiding 1. Het proces van project management 2. Risico management "Project management gaat over het stellen van duidelijke doelen en het managen van tijd, materiaal,

Nadere informatie

Training. Vergaderen

Training. Vergaderen Training Vergaderen Halide Temel 1-5-2014 Inhoudsopgave Inleiding 3 Doelen 4 Deelnemers 4 Werkvormen 4 Programma 4 Voorstellen & introductie 5 Opdracht Luciferspel 6 Theorie 7 Opdracht - Vergaderen 12

Nadere informatie

(concept) Draaiboek Evenementen Gemeente Vianen

(concept) Draaiboek Evenementen Gemeente Vianen (concept) Draaiboek Evenementen Gemeente Vianen Naam evenement: Datum: Evt. versie: Inleiding: Een omschrijving van het evenement met daarbij algemene informatie zoals doel van het evenement, welke organisatie

Nadere informatie

Profielwerkstuk: stappenplan, tips en ideeën

Profielwerkstuk: stappenplan, tips en ideeën Pagina 1 Profielwerkstuk: stappenplan, tips en ideeën Je gaat een profielwerkstuk maken. Dan is euthanasie een goed onderwerp. Het is misschien niet iets waar je dagelijks over praat of aan denkt, maar

Nadere informatie

Auteurs: Baarda e.a. isbn: 978-90-01-80771-9

Auteurs: Baarda e.a. isbn: 978-90-01-80771-9 Woord vooraf Het Basisboek Methoden en Technieken biedt je een handleiding voor het opzetten en uitvoeren van empirisch kwantitatief onderzoek. Je stelt door waarneming vast wat zich in de werkelijkheid

Nadere informatie

Sectorwerkstuk 2010-2011

Sectorwerkstuk 2010-2011 Sectorwerkstuk 2010-2011 Namen: ---------------------------------------------------------------------------------------- Klas: -------------------- Sector: --------------------------------------------

Nadere informatie

o Heuvelachtig o Platteland o Boven zeeniveau o Plat o Stad o Onder zeeniveau

o Heuvelachtig o Platteland o Boven zeeniveau o Plat o Stad o Onder zeeniveau Vragenlijst overstromingen Deze vragen zijn niet bedoeld als een test. Je krijgt er geen cijfer voor. 0. Waar woon je?. In welke klas zit je?... 1. Hoe zou je het gebied waarin je woont omschrijven? (kies

Nadere informatie

gelezen het voorstel van Burgemeester en Wethouders van 15 januari 2004

gelezen het voorstel van Burgemeester en Wethouders van 15 januari 2004 No: 5.4/260204 Onderwerp: Verordening brandveiligheid en hulpverlening De Raad van de gemeente Noordenveld; - gelet op artikel 1, tweede lid, en artikel 12 van de brandweerwet 1985 - gelet op artikel 8,

Nadere informatie

Aanbeveling analysemethode voor het Informatiebeveiligingsbeleid van de HVA. Arjan Dekker

Aanbeveling analysemethode voor het Informatiebeveiligingsbeleid van de HVA. Arjan Dekker Aanbeveling analysemethode voor het Informatiebeveiligingsbeleid van de HVA Arjan Dekker 25 mei 2005 Inhoudsopgave 1 Inleiding 2 2 Analysemethoden 2 2.1 Kwalitatieve risicoanalyse......................

Nadere informatie

Vergaderen. Auteur: Mark van der Lee. Plaats: Delft. Datum: 17 januari 2014. Organisatie: Haagsche Hogeschool Delft

Vergaderen. Auteur: Mark van der Lee. Plaats: Delft. Datum: 17 januari 2014. Organisatie: Haagsche Hogeschool Delft Vergaderen Auteur: Mark van der Lee Plaats: Delft Datum: 17 januari 2014 Organisatie: Haagsche Hogeschool Delft Binnen projecten is het erg belangrijk dat er communicatie is. Dit kan op verschillende manieren

Nadere informatie

2.4 Tekstopbouw In deze paragraaf oefen je in het schrijven van een tekst met een indeling in inleiding, kern en slot.

2.4 Tekstopbouw In deze paragraaf oefen je in het schrijven van een tekst met een indeling in inleiding, kern en slot. Fase.4 Tekstopbouw In deze paragraaf oefen je in het schrijven van een tekst met een indeling in inleiding, kern en slot. 1 1 Lees onderstaande tekst. Daarna ga je zelf een soortgelijke tekst schrijven.

Nadere informatie

Raadsbijlage Voorstel tot het vaststellen van de Verordening brandveiligheid

Raadsbijlage Voorstel tot het vaststellen van de Verordening brandveiligheid gemeente Eindhoven Dienst Brandweer en Rampenbestrijding Raadsbijlage nummer xa Inboeknummer oxroox64r Beslisdatum Blkw 22 januari 2002 Dossiernummer 204.104 Raadsbijlage Voorstel tot het vaststellen van

Nadere informatie

Plan van Aanpak. Campagneproject. Slow Food Rijnzoet. Lili Ujvari 488236 Sean Nauta 472323

Plan van Aanpak. Campagneproject. Slow Food Rijnzoet. Lili Ujvari 488236 Sean Nauta 472323 Campagneproject 2014 Slow Food Rijnzoet Lili Ujvari 488236 Sean Nauta 472323 Inhoudsopgave Inleiding 3 Probleemstelling 4 Probleemoriëntatie 4 Probleemdefinitie 4 Doelstelling 5 Hoofdvraag 5 Deelvragen

Nadere informatie

Risicoprofiel Evenementen 1.1

Risicoprofiel Evenementen 1.1 Risicoprofiel Evenementen 1.1 Evenementenveiligheid 1.1 Instrument Risicoprofiel Evenementen 1.1 In Nederland worden steeds meer evenementen georganiseerd. Het openbaar bestuur wordt geadviseerd over de

Nadere informatie

Inclusief IEDEREEN! Hoe het vertrouwen van de burger in de overheid te herstellen.

Inclusief IEDEREEN! Hoe het vertrouwen van de burger in de overheid te herstellen. Inclusief IEDEREEN! Hoe het vertrouwen van de burger in de overheid te herstellen. Anita Hütten / T ik BV, Veghel 2012 Alle rechten voorbehouden. Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd, opgeslagen

Nadere informatie

Overzicht van de criminaliteit in Nederland

Overzicht van de criminaliteit in Nederland Overzicht van de criminaliteit in Nederland Organisatie: Team Create Auteurs: Pim Delfos Joost de Ruijter Swendley Sprott Zahay Boukich Hoye Lam Overzicht van de criminaliteit in Nederland Organisatie:

Nadere informatie

Voorwoord. Nienke Meijer College van Bestuur Fontys Hogescholen

Voorwoord. Nienke Meijer College van Bestuur Fontys Hogescholen 3 Voorwoord Goed onderwijs is een belangrijke voorwaarde voor jonge mensen om uiteindelijk een betekenisvolle en passende plek in de maatschappij te krijgen. Voor studenten met een autismespectrumstoornis

Nadere informatie

VEILIGHEIDSPLAN (NAAM EVENEMENT INVULLEN)

VEILIGHEIDSPLAN (NAAM EVENEMENT INVULLEN) VEILIGHEIDSPLAN (NAAM EVENEMENT INVULLEN) Inhoud 1. Inleiding... 29 2. Procedure... 29 3. Algemene beschrijving van het evenement... 29 4. Toezicht (beveiligingswerkzaamheden)... 30 5. EHBO... 31 6. Brandveiligheid...

Nadere informatie

Evenementen Gemeente Almere. Henk Roelandschap Coördinator vergunningen evenementen

Evenementen Gemeente Almere. Henk Roelandschap Coördinator vergunningen evenementen Evenementen Gemeente Almere Henk Roelandschap Coördinator vergunningen evenementen Evenemententerrein Almeerderstrand Definitie evenement APV Artikel 2:9 Begripsbepaling evenement 1.In deze afdeling wordt

Nadere informatie

LEERACTIVITEIT IJs verkopen op straat Ent-teach Module 6 Project management

LEERACTIVITEIT IJs verkopen op straat Ent-teach Module 6 Project management LEERACTIVITEIT IJs verkopen op straat Ent-teach Module 6 Project management Beschrijving van de leeractiviteit Voor de volgende opdracht zullen de studenten plannen* hoe ze gedurende een week ijs gaan

Nadere informatie

CALAMITEITENPLAN LEKKODAGEN 2017

CALAMITEITENPLAN LEKKODAGEN 2017 1 september 2017 CALAMITEITENPLAN LEKKODAGEN 2017 Spoed? Bel 112 Politie geen spoed 0900 8844 Hoofd BHV Lekkodagen: Egbert Meindertsma 06-5140 7096 Contactpersoon Shantyfestival: Eric Harmsen 06-4415 2202

Nadere informatie

Regionaal Risicoprofiel. Wat is een risicoprofiel en waartoe dient het? Programma. Van risico s naar beleid. Vernieuwingen door het risicoprofiel

Regionaal Risicoprofiel. Wat is een risicoprofiel en waartoe dient het? Programma. Van risico s naar beleid. Vernieuwingen door het risicoprofiel Regionaal Ruud Houdijk Walter de Koning Programma 1. Wat is het risicoprofiel en waartoe dient het? 2. Handreiking Regionaal 3. Relatie met EV-beleid Wat is een risicoprofiel en waartoe dient het? Van

Nadere informatie

Draaiboek. (naam evenement)

Draaiboek. (naam evenement) Draaiboek (naam evenement) 1 DRAAIBOEK (Naam Evenement) Hieronder vindt u een voorbeeld van een draaiboek, die u kunt gebruiken als basis voor de vergunningaanvraag. Als u alle onderwerpen volgt heeft

Nadere informatie

INTERNE COMMUNICATIE

INTERNE COMMUNICATIE INTERNE COMMUNICATIE ROOS HOOFDSTUK 7 STEL NOU DAT JE EEN IC OPDRACHT KRIJGT BIJ STAGE OF AFSTUDEREN HOE PAK JE DAT DAN AAN? HOE ZORG JE ALS SUPERGOEDKOPE CONSULTANT (NU) OF ALS SUPERDURE CONSULTANT (LATER)

Nadere informatie

Stageverslag Danique Beeks

Stageverslag Danique Beeks Stageverslag Danique Beeks Waarom deze stage en hoe zag de stage eruit? Ik heb via Mirthe informatie gekregen over deze stage. Haar achterneef is een van de eigenaren van dat bedrijf. Ze heeft mij deze

Nadere informatie

Waar staan we, wat kunnen/moeten/mogen we? Willem Westermann voor sessie Veiligheid & vergunningen Amersfoort 30 januari 2017

Waar staan we, wat kunnen/moeten/mogen we? Willem Westermann voor sessie Veiligheid & vergunningen Amersfoort 30 januari 2017 Waar staan we, wat kunnen/moeten/mogen we? Willem Westermann voor sessie Veiligheid & vergunningen Amersfoort 30 januari 2017 Is het nog leuk? Gemeente wordt op zijn vingers getikt door de minister. Onderzoeken

Nadere informatie

Voortgangsverslag werkend leren

Voortgangsverslag werkend leren Voortgangsverslag werkend leren EDP1 Rens Brouwer Voortgangsverslag werkend leren EDP1 Rens Brouwer Delft December 2012 Haagse Hogeschool Voorwoord Op dit moment ben ik duaal student. Dit houdt in dat

Nadere informatie

Opleidingsmodules HEv-proof

Opleidingsmodules HEv-proof Opleidingsmodules HEv-proof In-company aanbod 2013 VDMMP en het Kenniscentrum Evenementenveiligheid bieden diverse opleidingsmodules bij de landelijke Handreiking Evenementenveiligheid (HEv). Ons in-company

Nadere informatie

Veiligheidsplan. Evenementen

Veiligheidsplan. Evenementen Veiligheidsplan Evenementen Naam evenement: Locatie evenement: Datum evenement: Inleiding In dit document staan de afspraken die zijn gemaakt voor de veiligheid tijdens het evenement. Het gaat hierbij

Nadere informatie

Bijlage. Uitvoeringsplan. Deel 1: Wat gaat er veranderen?

Bijlage. Uitvoeringsplan. Deel 1: Wat gaat er veranderen? Uitvoeringsplan Deel 1: Wat gaat er veranderen? Binnen Brandweer GNL gaan er een aantal zaken structureel veranderen op het gebied van taken, verantwoordelijkheden en cultuur. In deze paragraaf wordt hier

Nadere informatie

Tenten: waar zijn we (al) mee bezig?

Tenten: waar zijn we (al) mee bezig? De veiligheid van tenten. Ligt het nu echt aan het weer en andere externe omstandigheden of kunnen de tentenverhuurders, opdrachtgevers en overheden ook wat doen? Zijn er regels voor de constructieve-,

Nadere informatie

Deel 1 Structuur. Handleiding scripties

Deel 1 Structuur. Handleiding scripties Deel 1 Structuur Elke scriptie heeft een aantal onderdelen dat min of meer vaststaat. Mijn ervaring leert mij dat de onderdelen in de scriptie en de volgorde waarin je deze onderdelen verwerkt, afhankelijk

Nadere informatie

CALAMITEITENPLAN LEKKODAGEN 2018

CALAMITEITENPLAN LEKKODAGEN 2018 14 september 2018 CALAMITEITENPLAN LEKKODAGEN 2018 Spoed? Bel 112 Politie geen spoed 0900 8844 Hoofd BHV Lekkodagen: Egbert Meindertsma 06-5140 7096 Contactpersoon Shantyfestival: Eric Harmsen 06-4415

Nadere informatie

Meten van mediawijsheid. Bijlage 6. Interview. terug naar meten van mediawijsheid

Meten van mediawijsheid. Bijlage 6. Interview. terug naar meten van mediawijsheid Meten van mediawijsheid Bijlage 6 Interview terug naar meten van mediawijsheid Bijlage 6: Het interview Individueel interview Uitleg interview Ik zal je uitleggen wat de bedoeling is vandaag. Ik ben heel

Nadere informatie

Methoden van het Wetenschappelijk Onderzoek: Deel II Vertaling pagina 83 97

Methoden van het Wetenschappelijk Onderzoek: Deel II Vertaling pagina 83 97 Wanneer gebruiken we kwalitatieve interviews? Kwalitatief interview = mogelijke methode om gegevens te verzamelen voor een reeks soorten van kwalitatief onderzoek Kwalitatief interview versus natuurlijk

Nadere informatie

Begeleidende samenvatting en advies behorende bij de. Concept Rapportage Regionaal Risicoprofiel

Begeleidende samenvatting en advies behorende bij de. Concept Rapportage Regionaal Risicoprofiel Begeleidende samenvatting en advies behorende bij de Concept Rapportage Regionaal Risicoprofiel 1. Inleiding 1.1 Veiligheidsregio Drenthe en het Regionaal risicoprofiel De Veiligheidsregio Drenthe heeft

Nadere informatie

Whitepaper. Inzetten op integrale veiligheid

Whitepaper. Inzetten op integrale veiligheid Whitepaper Inzetten op integrale veiligheid Inzetten op integrale veiligheid Verliezen lijden? Door fraude, diefstal of schade? Of letsel? Daar zit u niet op te wachten. Sterker nog, u heeft zich ertegen

Nadere informatie

Proces Evenementenadvisering. Jaap Adema Operationeel expert evenementen/voetbal District Groningen

Proces Evenementenadvisering. Jaap Adema Operationeel expert evenementen/voetbal District Groningen Proces Evenementenadvisering Jaap Adema Operationeel expert evenementen/voetbal District Groningen Wat doen wij? Positie binnen evenementen proc. Meegeven richting Organisatie Terreur en evenementen Inleiding

Nadere informatie

Beveiligingsaspecten van webapplicatie ontwikkeling met PHP

Beveiligingsaspecten van webapplicatie ontwikkeling met PHP RADBOUD UNIVERSITEIT NIJMEGEN Beveiligingsaspecten van webapplicatie ontwikkeling met PHP Versie 1.0 Wouter van Kuipers 7 7 2008 1 Inhoud 1 Inhoud... 2 2 Inleiding... 2 3 Probleemgebied... 3 3.1 Doelstelling...

Nadere informatie

Presentatie kwalitatief onderzoek beleving respondenten moestuinproject Asten - Someren

Presentatie kwalitatief onderzoek beleving respondenten moestuinproject Asten - Someren Presentatie kwalitatief onderzoek beleving respondenten moestuinproject Asten - Someren Dia 1: Hallo allemaal en welkom bij mijn presentatie. Ik heb onderzoek gedaan bij Moestuin d n Erpel in Someren.

Nadere informatie

Onderzoeksopzet wijkplatforms gemeente Barneveld

Onderzoeksopzet wijkplatforms gemeente Barneveld Onderzoeksopzet wijkplatforms gemeente Barneveld December 2011 1. Inleiding In 2003 bezocht de burgemeester van de gemeente Barneveld samen met de politie en de woningstichting de dorpskernen van de gemeente

Nadere informatie

Integrale veiligheid. resultaten burgerpanelonderzoek maart 2007

Integrale veiligheid. resultaten burgerpanelonderzoek maart 2007 Integrale veiligheid resultaten burgerpanelonderzoek maart 2007 INHOUDSOPGAVE 1. Inleiding 1 1.1 Respons 1 2 Veiligheidsgevoelens 3 2.1 Gevoel van veiligheid in specifieke situaties 3 2.2 Verschillen onderzoeksgroepen

Nadere informatie

Lesbrief 14. Naar personeelszaken.

Lesbrief 14. Naar personeelszaken. http://www.edusom.nl Thema Op het werk Lesbrief 14. Naar personeelszaken. Wat leert u in deze les? Wanneer u zeggen en wanneer jij zeggen. Je mening geven en naar een mening vragen. De voltooide tijd gebruiken.

Nadere informatie

Benodigde capaciteit, middelen, faciliteiten en infrastructuur

Benodigde capaciteit, middelen, faciliteiten en infrastructuur Elementen van een businessplan De toegevoegde waarde en doelstellingen Doelgroepen en waarde proposities Aanbod van producten en diensten Risicoanalyse en Concurrentie Speelveld / Ecosysteem Business model

Nadere informatie

A.P.A. Martens 2011513 Waalwijk 2011

A.P.A. Martens 2011513 Waalwijk 2011 [AFSTUDEREN BIJ BEDRIJF] Afstudeerrapportage Avans Communicatie Multimedia Design A.P.A. Martens Waalwijk 2011 Inhoudsopgave Voorwoord 3 Inleiding 4 Beschrijving organisatie Gevolgde werkwijze Samenvatting

Nadere informatie

Evalueren van projecten met externen Kennisdocument Onderzoek & Statistiek

Evalueren van projecten met externen Kennisdocument Onderzoek & Statistiek Evalueren van projecten met externen Kennisdocument Onderzoek & Statistiek Zwaantina van der Veen / Dymphna Meijneken / Marieke Boekenoogen Stad met een hart Inhoud Hoofdstuk 1 Inleiding 3 Hoofdstuk 2

Nadere informatie

Peiling Flexibel werken in de techniek 2015

Peiling Flexibel werken in de techniek 2015 Peiling Flexibel werken in de techniek 2015 Peiling Flexibel werken in de techniek 2015 Inleiding Voor goede bedrijfsresultaten is het voor bedrijven van belang om te kunnen beschikken over voldoende goede,

Nadere informatie

Verordening brandveilidheid en brandweerzorg en rampenbestrijding

Verordening brandveilidheid en brandweerzorg en rampenbestrijding CVDR Officiële uitgave van Leek. Nr. CVDR54284_1 1 juni 2016 Verordening brandveilidheid en brandweerzorg en rampenbestrijding De raad van de gemeente Leek; gelet op: - artikel 1, tweede lid, artikel 12

Nadere informatie

Veiligheidsplan Algemeen deel

Veiligheidsplan Algemeen deel Veiligheidsplan Algemeen deel Het algemeen deel van het veiligheidsplan biedt de aanvrager van een vergunning voor een evenement houvast in wat noodzakelijk is om op te nemen in een Veiligheidsplan. Echter

Nadere informatie

Evaluatie Back to Basics: De Nieuwe Koers

Evaluatie Back to Basics: De Nieuwe Koers Evaluatie Back to Basics: De Nieuwe Koers nderzoek uitgevoerd in opdracht van: Gemeente Goirle DIMENSUS beleidsonderzoek April 2012 Projectnummer 488 Het onderzoek De gemeente Goirle is eind april 2010

Nadere informatie

Rapport. Rapport over een klacht over de gemeente Hilversum. Datum: 28 augustus 2012. Rapportnummer: 2012/134

Rapport. Rapport over een klacht over de gemeente Hilversum. Datum: 28 augustus 2012. Rapportnummer: 2012/134 Rapport Rapport over een klacht over de gemeente Hilversum. Datum: 28 augustus 2012 Rapportnummer: 2012/134 2 Klacht 1. Verzoeker klaagt erover dat de gemeente Hilversum geen inzage heeft gegeven in het

Nadere informatie

Risicomanagement en NARIS gemeente Amsterdam

Risicomanagement en NARIS gemeente Amsterdam Risicomanagement en NARIS gemeente Amsterdam Robert t Hart / Geert Haisma 26 september 2013 r.hart@risicomanagement.nl / haisma@risicomanagement.nl 1www.risicomanagement.nl Visie risicomanagement Gemeenten

Nadere informatie

Format Calamiteitenplan gemeente Bussum. Welk evenement? Datum en tijdstip?

Format Calamiteitenplan gemeente Bussum. Welk evenement? Datum en tijdstip? Format Calamiteitenplan gemeente Bussum Dit document toont een manier om uw calamiteitenplan in te delen. Het is een handreiking. U kunt van de voorgestelde opbouw afwijken. Welk evenement? Datum en tijdstip?

Nadere informatie

Onderzoeksplan. Onderbesteding in de provincies Gelderland en Overijssel

Onderzoeksplan. Onderbesteding in de provincies Gelderland en Overijssel Onderzoeksplan Onderbesteding in de provincies Gelderland en Overijssel Onderzoeksplan Onderbesteding in de provincies Gelderland en Overijssel Rekenkamer Oost-Nederland, Juni 2007 Inhoudsopgave 1. Inleiding...

Nadere informatie

LMD brandweer. Kansen voor ontwikkeling en doorgroei

LMD brandweer. Kansen voor ontwikkeling en doorgroei LMD brandweer Kansen voor ontwikkeling en doorgroei LMD brandweer kansen voor ontwikkeling en doorgroei Als leidinggevende bij de brandweer heb je een bijzondere en veelzijdige baan. Je werkt in een snel

Nadere informatie

9 Communicatie-tools. voor meer liefde, meer verbondenheid, meer intimiteit & betere communicatie

9 Communicatie-tools. voor meer liefde, meer verbondenheid, meer intimiteit & betere communicatie 9 Communicatie-tools voor meer liefde, meer verbondenheid, meer intimiteit & betere communicatie Maar één persoon Je hebt maar een persoon nodig om nieuwe ervaringen te introduceren VOORWOORD Geen enkel

Nadere informatie

Bijeenkomst afstudeerbegeleiders. 13 januari 2009 Bespreking opzet scriptie

Bijeenkomst afstudeerbegeleiders. 13 januari 2009 Bespreking opzet scriptie Bijeenkomst afstudeerbegeleiders 13 januari 2009 Bespreking opzet scriptie Doel deel II bijeenkomst vandaag Afstudeerbegeleiders zijn geinformeerd over inhoud Medmec jaar vier (scriptievaardigheden) Afstudeerbegeleiders

Nadere informatie

Bestuurlijke keuzes en brandveiligheid: wat is veilig (genoeg)? Marco Zannoni NIBHV congres, 10 november 2014

Bestuurlijke keuzes en brandveiligheid: wat is veilig (genoeg)? Marco Zannoni NIBHV congres, 10 november 2014 Bestuurlijke keuzes en brandveiligheid: wat is veilig (genoeg)? Marco Zannoni NIBHV congres, 10 november 2014 COT: 25 jaar ervaring in oefeningen, onderzoek en advies 1 Ontwikkelingen Van regelgestuurd

Nadere informatie

Henk Oostdam is fiscaal adviseur bij zijn eigen praktijk Tax Consult Network en is de vertrouwenspersoon van Tim Coronel en Peter Ouwehand

Henk Oostdam is fiscaal adviseur bij zijn eigen praktijk Tax Consult Network en is de vertrouwenspersoon van Tim Coronel en Peter Ouwehand Henk Oostdam is fiscaal bij zijn eigen praktijk Tax Consult Network en is de vertrouwenspersoon van Tim Coronel en Peter Ouwehand 30 RBA_Fiscale Opleidingen 2015-2016 30 mijn Henk Oostdam We kijken samen

Nadere informatie

Invloed van IT uitbesteding op bedrijfsvoering & IT aansluiting

Invloed van IT uitbesteding op bedrijfsvoering & IT aansluiting xvii Invloed van IT uitbesteding op bedrijfsvoering & IT aansluiting Samenvatting IT uitbesteding doet er niet toe vanuit het perspectief aansluiting tussen bedrijfsvoering en IT Dit proefschrift is het

Nadere informatie

Inkomensadvies Inkomen

Inkomensadvies Inkomen Verzekeringen Makelaardij Hypotheken Pensioenen Employment Benefits Bankzaken Inkomensadvies Inkomen vrieling assurantien Inkomen bij pensionering, arbeidsongeschiktheid en overlijden Wat gebeurt er met

Nadere informatie

PRESENTATIE. Onderzoek Openbare Orde en Veiligheid bij Evenementen COMMISSIE EFB

PRESENTATIE. Onderzoek Openbare Orde en Veiligheid bij Evenementen COMMISSIE EFB PRESENTATIE Onderzoek Openbare Orde en Veiligheid bij Evenementen COMMISSIE EFB 22 juni 2017 1. Waarom dit onderzoek? 2. Doel en centrale vraagstelling 3. Belangrijkste conclusies en aanbevelingen 4. Aanpak

Nadere informatie

Lokaal Integraal Veiligheidsbeleid:

Lokaal Integraal Veiligheidsbeleid: Lokaal Integraal Veiligheidsbeleid: Onderzoek naar een geïntegreerde aanpak i.o.v. FOD Binnenlandse Zaken Onderzoeker: Tom Bauwens Promotor: prof. dr. Els Enhus Copromotoren: prof. dr. Paul Ponsaers &

Nadere informatie

What s up Zuiderzeeland? maatschappijleer/geschiedenis praktische opdracht

What s up Zuiderzeeland? maatschappijleer/geschiedenis praktische opdracht What s up Zuiderzeeland? Maatschappijleer/ geschiedenis praktische opdracht, 4hv Naam: Klas: Geschiedenis Chronologie In dit onderdeel ga je zelf met je groepje op onderzoek. Je hebt geleerd dat de geschiedenis

Nadere informatie

De Budget Ster: omgaan met je schulden

De Budget Ster: omgaan met je schulden De Budget Ster: omgaan met je schulden Budget Ster Copyright EffectenSter BV 2014 Budget Ster MOTIVATIE EN VERANTWOORDELIJKHEID STRESS DOOR SCHULDEN BASISVAARDIGHEDEN STABILITEIT FINANCIEEL ADMINISTRATIEVE

Nadere informatie

Samen veilig samen doen! In gesprek met partners in de veiligheidsketen over Heerenveense Veiligheidsprioriteiten

Samen veilig samen doen! In gesprek met partners in de veiligheidsketen over Heerenveense Veiligheidsprioriteiten Samen veilig samen doen! In gesprek met partners in de veiligheidsketen over Heerenveense Veiligheidsprioriteiten Samen Veilig, Samen doen! Samenvattend verslag Themabijeenkomst 1 oktober 2016 Aan de hand

Nadere informatie

Hoe voer ik een onderzoek uit? Een stappenplan om te helpen een onderzoek uit te voeren.

Hoe voer ik een onderzoek uit? Een stappenplan om te helpen een onderzoek uit te voeren. Hoe voer ik een onderzoek uit? Een stappenplan om te helpen een onderzoek uit te voeren. Bij het doen van onderzoek onderscheid je vier fasen: 1 De fase van voorbereiding 2 De fase van uitvoering 3 De

Nadere informatie

Jeroen Groenewoud. Het rolmodellenproject

Jeroen Groenewoud. Het rolmodellenproject Jeroen Groenewoud Het rolmodellenproject Inhoud presentatie Aanleiding project Theoretische achtergrond Inhoud rolmodellenproject Ervaringen en uitkomsten onderzoek Werving rolmodellen en randvoorwaarden

Nadere informatie

Competenties met indicatoren bachelor Civiele Techniek.

Competenties met indicatoren bachelor Civiele Techniek. Competenties met indicatoren bachelor Civiele Techniek. In de BEROEPSCOMPETENTIES CIVIELE TECHNIEK 1 2, zijn de specifieke beroepscompetenties geformuleerd overeenkomstig de indeling van het beroepenveld.

Nadere informatie

= = Besluitvormende raadsvergadering d.d. 28 mei 2013 Agendanr. 7.

= = Besluitvormende raadsvergadering d.d. 28 mei 2013 Agendanr. 7. *ZE946A470E0* = = Besluitvormende raadsvergadering d.d. 28 mei 2013 Agendanr. 7. Aan de Raad No.ZA.13-22432/DV.13-190, afdeling Ruimte. Sellingen, 16 mei 2013 Onderwerp: Beleidsvisie Wonen en Leven Inleiding

Nadere informatie

Verdieping profiel veiligheidsdeskundige, ter voorbereiding op de inrichting van het assessment ten behoeve van het nieuwe register NVVK

Verdieping profiel veiligheidsdeskundige, ter voorbereiding op de inrichting van het assessment ten behoeve van het nieuwe register NVVK Verdieping profiel veiligheidsdeskundige, ter voorbereiding op de inrichting van het assessment ten behoeve van het nieuwe register NVVK. Aanleiding Met betrekking tot het eindniveau van veiligheidsopleidingen

Nadere informatie

Rampen- en Crisisbestrijding: Wat en wie moeten we trainen

Rampen- en Crisisbestrijding: Wat en wie moeten we trainen Kenmerken van rampen- en crisisbestrijding Crisissen of rampen hebben een aantal gedeelde kenmerken die van grote invloed zijn op de wijze waarop ze bestreden worden en die tevens de voorbereiding erop

Nadere informatie

Docentonderzoek binnen de AOS Bijeenkomst 8 Feedbackformulier bij het onderzoeksinstrument

Docentonderzoek binnen de AOS Bijeenkomst 8 Feedbackformulier bij het onderzoeksinstrument Docentonderzoek binnen de AOS Bijeenkomst 8 Feedbackformulier bij het onderzoeksinstrument Het doel van deze opdracht is nagaan of je instrument geschikt is voor je onderzoek. Het is altijd verstandig

Nadere informatie

TRAININGS- MODULES BIJ DE HANDREIKING EVENEMENTENVEILIGHEID (HEV)

TRAININGS- MODULES BIJ DE HANDREIKING EVENEMENTENVEILIGHEID (HEV) TRAININGS- MODULES BIJ DE HANDREIKING EVENEMENTENVEILIGHEID (HEV) ACTUELE KENNIS EN INZICHTEN VOOR EEN VEILIG EVENEMENT In 2012 publiceert het Veiligheidsberaad de landelijke Handreiking Evenementenveiligheid.

Nadere informatie

CONVENANT. SLOTERVAART ZIEKENHUIS VEILIGHEIDSREGIO Amsterdam-Amstelland SAMENWERKINGSAFSPRAKEN VOOR RAMPEN EN CRISES

CONVENANT. SLOTERVAART ZIEKENHUIS VEILIGHEIDSREGIO Amsterdam-Amstelland SAMENWERKINGSAFSPRAKEN VOOR RAMPEN EN CRISES CONVENANT SLOTERVAART ZIEKENHUIS VEILIGHEIDSREGIO Amsterdam-Amstelland SAMENWERKINGSAFSPRAKEN VOOR RAMPEN EN CRISES 2012 Ondergetekenden: 1. Het Slotervaart, gevestigd te Amsterdam, in deze rechtsgeldig

Nadere informatie

Handleiding Veiligheidsrondes

Handleiding Veiligheidsrondes Utrecht, maart 2006 Handleiding Veiligheidsrondes Project Veiligheidsmanagement Bouwen aan Veiligheid in de Zorg Auteurs: drs. I. van der Veeken, drs B. Heemskerk, E. Nap Inleiding Niet alleen de Raad

Nadere informatie

HET ZELFSTANDIG UITVOEREN VAN EEN ONDERZOEK

HET ZELFSTANDIG UITVOEREN VAN EEN ONDERZOEK HET ZELFSTANDIG UITVOEREN VAN EEN ONDERZOEK Inleiding In de beroepspraktijk zal het geregeld voorkomen dat u een beslissing moet nemen ( moet ik dit nu wel of niet doen? ) of dat u inzicht moet krijgen

Nadere informatie

De gemeente als informatiebron!

De gemeente als informatiebron! De gemeente als informatiebron! Auteur: Marije Arah Opleiding: Bachelor of Communication Opdrachtgever: Stichting Burger (Onderzoek) Juni 2008, Den Haag 1 Samenvatting De gemeente fungeert voor veel burgers

Nadere informatie

Workshop voorbereiden Authentieke instructiemodel

Workshop voorbereiden Authentieke instructiemodel Workshop voorbereiden Authentieke instructiemodel Workshop voorbereiden Uitleg Start De workshop start met een echte, herkenbare en uitdagende situatie. (v.b. het is een probleem, een prestatie, het heeft

Nadere informatie

Sessie Geur GGD-richtlijn en risicocommunicatie. Ontmoetingsdag GGD-OD, 26 maart 2015

Sessie Geur GGD-richtlijn en risicocommunicatie. Ontmoetingsdag GGD-OD, 26 maart 2015 Sessie Geur GGD-richtlijn en risicocommunicatie Ontmoetingsdag GGD-OD, 26 maart 2015 Inhoud (Concept) GGD-richtlijn Geur Risicocommunicatie (Kort) Instrument Ruimtelijke Veiligheid GGD-richtlijn Geur Verwacht

Nadere informatie

DEEL A COMPETENTIEOPDRACHT LFG 2

DEEL A COMPETENTIEOPDRACHT LFG 2 DEEL A COMPETENTIEOPDRACHT COMPETENTIEOPDRACHT TOEZICHTHOUDER 1. INLEIDING Een belangrijk werkveld in de zwembadsector is het werken als lifeguard in een zwembad. Dit kan zowel in publiek zwembad, een

Nadere informatie

Verslag Creatief Denken en Pitchen

Verslag Creatief Denken en Pitchen Verslag Creatief Denken en Pitchen Jeroen Dusseldorp 2041664 PM1DV Leraar: Serge verwiel 1 Voorwoord Korte evaluatie van trainingen De beroepsvaardigheden trainingen vond ik dit blok toch wel het leukste

Nadere informatie

Techniekkaart: Het houden van een interview

Techniekkaart: Het houden van een interview WAT IS EEN INTERVIEW? Een interview is een vraaggesprek. Wat een interview speciaal maakt, is dat je met een interview aan informatie kunt komen, die je niet uit boeken kunt halen. Als je de specifieke

Nadere informatie

Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus EA DEN HAAG

Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus EA DEN HAAG 1 > Retouradres Postbus 20301 2500 EH Den Haag Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus 20018 2500 EA DEN HAAG Turfmarkt 147 2511 DP Den Haag Postbus 20301 2500 EH Den Haag www.rijksoverheid.nl/venj

Nadere informatie