Larpen. Fries dammen. Asterix en Obelix. Signaal is een uitgave van Pharos, Landelijke vereniging van ouders van hoogbegaafde kinderen

Transcriptie

1 Signaal is een uitgave van Pharos, Landelijke vereniging van ouders van hoogbegaafde kinderen Larpen 44 April 2014 Fries dammen Asterix en Obelix Signaal - april

2 inhoud Van de redactie 3 BestuursMededelingen 4 Van de redactie pharosnieuws Bekend talent 8 PharosNieuws 11 Optische illusies 16 Puzzel 23 PharosNieuws 33 RegioActiviteiten 36 PharosInfo 38 Colofon 39 No.44 2 Signaal - april 2014 Reageren Wilt u reageren op een artikel? Bent u het niet eens met een mening of stelling in Signaal, of juist wel? Wilt u uw mening kwijt? Hebt u leuke ervaringen of suggesties voor onderwerpen in Signaal? Laat het de redactie weten. Dat kan door uw reactie, mening, ervaring of suggestie te mailen aan secretariaat@pharosnl.nu onder vermelding van Signaal redactie. De redactie behoudt zich het recht voor ingezonden brieven en verhalen in overleg met de auteur in te korten of te weigeren voor plaatsing. Grieken en Romeinen, daar gaan we het deze keer over hebben! Onze redactieleden hebben zich de pen weer sufgeschreven om leuke verhalen te verzamelen. En dat terwijl buiten de lente alweer is begonnen. Maar goed, een échte winter hebben we dit jaar dan ook niet echt gehad. Voor de één (lees ondergetekende) een gemis, voor de ander een zegen. In deze Signaal wordt ook de nieuwe ALV aangekondigd, waarbij we iedereen oproepen hier vooral naar toe te komen. Ook in deze Signaal een verslag van de zoektocht van de redactie naar input, en de resultaten daarvan. Blijkbaar zijn we zover in het tijdperk van Social Media geraakt, dat reacties alleen daar los te peuteren zijn. Anja Kuiken vond een boek van 25 jaar geleden. (Hoe) is de kijk op hb veranderd? We lezen over Larpen, Fries dammen, en natuurlijk, hoe kan het ook anders, over Asterix en Obelix en nog veel meer. Volgt dan toch de oproep voor de volgende Signaal. Het thema daarvan is Lijf. Alles wat te maken heeft met je lijf, van binnen en van buiten, wat stop je erin en hoe verzorg je het. Leuke artikelen zijn welkom, vragen en ideeën ook. Ik wens jullie veel leesplezier en feedback, ook via Social Media, is meer dan welkom, dat moge duidelijk zijn! Janet Kooren Signaal - april

3 pharosnieuws lllllllllllllll Bestuursmededelingen Beste leden, Op 8 februari 2014 hebben de regiobesturen en het dagelijks bestuur vergaderd op een Landelijke Regiocontactdag. Een landelijke Regiocontactdag is gelijk een vergadering van het hoofdbestuur dat bestaat uit het dagelijks bestuur en een vertegenwoordiger van elke regio. Er was sprake van een redelijke opkomst en met elkaar, onder het genot van een hapje en een drankje, best gezellig. Naast de gezelligheid zijn er op deze bijeenkomst uiteraard diverse actiepunten naar voren gekomen waar wij als dagelijks bestuur ons in 2014, naast onze gewone werkzaamheden mee bezig gaan houden. Waarschijnlijk zal de Algemene Ledenvergadering, begin mei, ook in Lelystad worden gehouden. De uitnodiging volgt nog. (Komt allen!) Hierbij alvast een tipje van de sluier van de naar voren gekomen actiepunten: Het uitzoeken van de mogelijkheid voor meer samenwerking tussen de Noordelijke regio s, het betrekken van de regio Amsterdam bij de activiteiten van de regio Zuid-Kennemerland en het met behulp van de Regio Tilburg opstarten van de Regio Zuid-West. Mogelijk kunnen de voornoemde regio s ook wel net als de regio s Rijnmond en Haaglanden samengaan. Met het samengaan van deze regio s is de totstandkoming van de regio Zuid-Holland ook reeds een feit! Vanaf deze plaats dan ook aan de leden en het bestuur van deze nieuwe regio mijn gelukwensen. Verder is er behoefte aan meer kopij voor de Signaal en het ophalen hiervan in de regio s. Ook van de vertegenwoordiging van Pharos en bezoekers van het Festival van Talent 1 op 29 maart en de Kinderconferentie 2 op 24 mei, zou het leuk zijn als hier een leuk verslagje voor in de Signaal zou worden opgesteld. Bij het delen van ervaringen bij het organiseren van activiteiten, kwam naar voren dat er meer bekendheid gegeven zou kunnen worden aan de landelijke barbecue en de kampen en weekenden (achterin de Signaal bij de Regioactiviteiten). De activiteiten worden wel bij een specifieke regio georganiseerd, maar dat wil niet zeggen dat als je uit een andere regio komt dit kamp, weekend of andere activiteit voor jou en je kinderen niet ook hartstikke leuk kan zijn om aan deel te nemen. Ieder lid is daarbij van harte welkom! De regiobesturen gaven ook aan behoefte te hebben aan richtlijnen voor samenwerking en hoe de website en de andere faciliteiten optimaal kunnen worden ingezet voor de leden. Naast dit overzicht gaan we aan de slag met een wegwijzerfunctie en folders voor ouders en onderwijs. Voor meer informatie verwijs ik graag naar de notulen van de Regiocontactdag op onze website. Zoals vorige keer medegedeeld zijn wij op zoek gegaan naar een verdergaande vorm van samenwerking met de ouderverenigingen Choochem en HINT. We zijn daarom in overleg getreden met de beide voorzitters van zowel Choochem als HINT. Beide verenigingen zijn ooit voortgekomen uit Pharos en hebben nog dezelfde doelgroep en ambities. Choochem viert dit jaar overigens zijn 15 jarige jubileum. Vanaf deze plaats dan ook hier onze hartelijke gelukwensen voor deze mijlpaal! Waar we bij deze eerste verkenning op uit zijn gekomen is dat we gaan kijken of wij onze leden van elkaars voorzieningen en activiteiten gebruik kunnen laten maken. (Rest nog een terugkoppeling en een akkoord van de betreffende besturen) Wat Pharos betreft is dat echter prima. Dat is gelijk ook een mooie winst. Er zijn nu eenmaal regio s die bij de ene vereniging wat actiever zijn dan bij de andere en andersom. Op deze wijze kunnen wij onze leden optimaal bedienen. Gezamenlijk hebben onze drie verenigingen op dit moment wel 1900 leden. We hebben ook afgesproken om vaker met elkaar in overleg te treden en dit te combineren met de overlegcyclus van de Koepel (onze gezamenlijke belangenvereniging). Op deze wijze kunnen wij direct agendapunten naar een hoger plan tillen of hiervoor als intermediair naar de regio s optreden. Organisatorisch zijn er diverse verschillen waarbij wij zeker van elkaar kunnen leren. Wat is een handig format voor de ledenadministratie? Hoe bereiken jullie de leden en andersom? Vooralsnog voldoende voor een gezonde band en om de toekomstige samenwerking verder te verkennen. Het dagelijks bestuur heeft inmiddels ook de openstaande vacatures kunnen vervullen. Ik ben blij mee te kunnen delen dat wij versterking hebben gekregen van Marian Habermehl voor communicatie en Ellen Dawson als secretaris. Het bestuur heet hen van harte welkom en wenst hun beiden een fijne tijd bij het algemeen bestuur van oudervereniging Pharos. Hartelijke groet! Patrick van de Heisteeg, Voorzitter Pharos Signaal - april 2014 Signaal - april

4 De grote kracht van een kleine school Verscholen in de landerijen van Limmen ligt op het terrein van het NTI NLP instituut een kleine basisschool, het Kleurenorkest. Het is de eerste school in de wijde omtrek die leerlingen trekt van Alkmaar om te zoeken naar een andere school, waar onze zoon gelukkiger zou zijn. De scholen die ik belde of bezocht, bleken steeds vergelijkbaar onderwijs aan te bieden. Tot ik op een informatie-ochtend van het Kleurenorkest kwam. tot Beverwijk. De eerste keer dat ik erheen reed, was ik verbaasd dat daar middenin het groen een school stond. Nu ik er dagelijks kom, verbaas ik me erover dat er geen rijen met kinderen staan, die hier ook naar school willen. Elke dag ravotten mijn kinderen in de bosjes, spelen voetbal op het enorme grasveld en komen thuis met modderige spijkerbroeken. Hier werd voor het eerst echt naar hem geluisterd en mocht hij zeggen wat hij wilde leren. Het verhaal van Els, de directeur, sprak ons aan. Kindgericht onderwijs, in gesprek gaan met het kind en zoveel mogelijk passend onderwijs bieden. Tevens waren er een ouder en een leerling aanwezig, die enthousiast vertelden over de school. We maakten gebruik van de mogelijkheid om de kinderen twee dagen mee te laten draaien. Daarna was het besluit snel genomen. Wat een meerwaarde voor de kinderen. Onze zoon was heel duidelijk; dat was de school waar hij naartoe wilde! Hier werd voor Toch was dat niet de reden dat wij voor deze school gekozen hebben. Mijn oudste zoon van het eerst echt naar hem geluisterd en mocht hij zeggen wat hij wilde leren. toen 7 is slim. Hij zat op een grote school in Heemskerk, vlak bij ons huis. Hoewel de school goed meedacht om hem een passend lesaanbod te kunnen bieden, bleken werkelijke veranderingen langzaam te gaan en moeilijk in te passen in de dagelijkse praktijk. Uiteindelijk namen wij na 2 jaar de beslissing Inmiddels zitten de kinderen 2 jaar op het Kleurenorkest en zijn we nog steeds enthousiast. De wijze waarop er gewerkt wordt door de leerkrachten is heel bijzonder. De pijlers van de school, het Systemisch Werken, Oplossingsgericht Werken, Natuurlijk Leren en NLP vormen hiervoor de basis. Daarnaast zit mijns inziens de kracht vooral in de persoonlijke benadering. Het kind en zijn ouders serieus nemen, positief benaderen en uitgaan van de grondgedachte dat elk kind wil leren! Met onze zoon gaat het nu goed. Van een overwegend boos en ongelukkig kind dat overal tegenaan schopte, is hij nu (meestal) blij en gelukkig. Hij volgt de lesstof van zijn groep (6) versneld en waar mogelijk krijgt hij extra werk. Tijdens de projectweken kan hij zich uitleven op een van de vele onderwerpen die hij interessant vindt. Daar duikt hij dan helemaal in. Het is fijn dat de klassen klein zijn (gemiddeld 18 kinderen). Hierdoor is het voor de leerkrachten mogelijk om elk kind in het oog te houden en de lesstof waar nodig aan te passen. Recent gaf de juf aan dat ze hem toch nog te weinig extra uitdaging kon bieden. Of wij er akkoord mee gingen dat hij een paar weken op proef ging meedraaien in de bovenbouw? De meester van de bovenbouw had namelijk gezien dat onze zoon daar goede aansluiting vond bij de andere kinderen en op die manier kon hij naast zijn eigen werk profiteren van de lesstof van de hogere groepen. Verbaasd over dit aanbod gingen we akkoord. Op zijn oude school hadden we zo gestreden om hem te laten versnellen en nu kwam de leerkracht zelf met het idee. Het blijkt een schot in de roos te zijn en onze zoon leeft op nu hij ineens breuken mag vermenigvuldigen, Engelse woordjes moet leren en huiswerk krijgt! Onze zoon is uiteraard slechts een voorbeeld om aan te geven hoe de leerkrachten van het Kleurenorkest werken. Alle kinderen zijn welkom en door pijlers van de school is er aandacht voor elk kind, ook het kind dat zich snel terugtrekt, dat zo druk is, dat moeite heeft met lezen, dat zo graag wil buiten spelen, dat altijd lekker meedoet, dat geen vriendjes heeft en noem het maar op. Van heinde en ver weten inmiddels ouders deze school te vinden. Wie eenmaal binnen is geweest, wil niet meer weg, zeggen ouders wel eens gekscherend. Met de ontwikkelingen in het onderwijs die zijn ingezet, ben ik helemaal blij dat we ooit deze keus gemaakt hebben. Het Kleurenorkest heeft een duidelijke voorsprong op andere reguliere scholen ten aanzien van Passend onderwijs. Zij vormen een voorbeeld in de regio! Evelien Groen 6 Signaal - april 2014 Signaal - april

5 Bekend talent René Goscinny en Albert Uderzo De geestelijk vaders van de strips Asterix regiment en maakt illustraties en posters voor tijdschriften. Voor O.K. maakt hij Arys Buck en Obelix zijn René Goscinny en Albert het leger. Na de dienstplicht keert hij terug (ook een onoverwinnelijke Galliër), Prince Uderzo. Ze ontmoeten elkaar in 1951 bij het naar New York. Eind 1948 gaat hij werken voor Rollin en Robber de Onkwetsbare. Vaak zijn persagentschap World Press. Ze vullen elkaar een tekenstudio in New York. Daar ontmoet het opgepepte spierbundels waar hij een met hun talent perfect aan, Goscinny als hij o.a. de tekenaars Harvey Kurtzman, Will voorkeur voor lijkt te hebben. humoristisch tekstschrijver en Uderzo als Elder en John Severin die later het satirische Zijn dienstplicht vervult hij in Tirol en daarna tekenaar. Over hun samenwerking zeiden blad MAD oprichten. Ook ontmoet hij daar de gaat hij werken als tekenaar-verslaggever van ze zelf dat Goscinny zich goed voelde bij de Belgische tekenaar Maurice debevere oftewel France Dimanche en France Soir. Een jaar later ontwerpen van Uderzo en dat Uderzo de Morris, de tekenaar van Lucky Luke. Morris gaat hij werken voor de persagentschappen scenario s van Goscinny feilloos aanvoelde. vraagt Goscinny als tekstschrijver voor Lucky International Press en World Press, waar René Goscinny René Goscinny wordt in 1926 geboren in Luke en dat accepteert Goscinny graag. Goscinny tekende ook graag zelf. Hij creëert hij Jean-Michel Charlier en René Goscinny ontmoet. De tekenstijl van Uderzo is merendeels (semi) Parijs waar zijn Poolse vader en Oekraïense held Dick Dicks. Tekenen was echter niet zijn karikaturaal maar ook met de realistische stijl moeder elkaar ontmoetten. Als Goscinny 2 is, sterkste kant. Het best is hij in humoristisch kan hij prima uit de voeten. verhuizen ze naar Buenos Aires in Argentinië omdat Goscinny senior daar een baan krijgt. René Goscinny gaat daar naar school. schrijven. Morris stelt Goscinny voor aan Georges Troisfontaines, de baas van World Press, en Samenwerking De samenwerking van Goscinny en Uderzo Hij haalt een letterendiploma en gaat aan Yvan Chéron de baas van International In 1938 verhuist de familie Uderzo naar Parijs. resulteert in verschillende series zoals: Pistolet, vervolgens naar de kunstacademie. In 1943 Press. In 1951 vertrekt hij naar Parijs om voor Uderzo denkt erover om vliegtuigmonteur te Luc Junior, Benjamin en Benjamine, Bill overlijdt zijn vader en moet Goscinny een hen te gaan werken. Bij het persagentschap worden en wordt toegelaten op de technische Blanchart en Hoempa-Pa. Hoempa-Pa wordt baan gaan zoeken. Ze kunnen niet terug naar World Press ontmoet hij Albert Uderzo. Het school. In 1942 vertrekt Uderzo s broer Bruno gepubliceerd in het blad Kuifje. Hierdoor Frankrijk omdat de oorlog is uitgebroken, veel klikte meteen tussen die twee. naar Les Villages vlakbij de stad Saint- Brieuc. komt Goscinny in contact met bekende familieleden van de Goscinny s in Europa overleefden de oorlog niet. Albert Uderzo Albert Uderzo wordt in 1927 in Fismes, Frank- Albert gaat mee en heeft het er erg naar zijn zin. In de Tweede Wereldoorlog gaat hij echter terug naar Parijs om zijn vader te helpen die tekenaars zoals Franquin, Berck, Tibet, De Moor, Attanasio en Mancherot en maakt daar scenario s voor. In 1945 gaat hij op uitnodiging van zijn oom rijk, geboren. Zijn Italiaanse ouders emigreer- houtbewerker is. Boris naar New York en een jaar later gaat den in 1923 van Italië naar Frankrijk. Al op In 1956 worden Goscinny en Uderzo samen Goscinny naar Frankrijk om zijn dienstplicht de kleuterschool valt zijn tekentalent op, hij Na de bevrijding werkt Uderzo bij een met Jean-Michel Charlier en Yvon Hébrard te vervullen bij het 141 ste bataljon van tekent graag Walt Disney figuren na. Op 14-jari- tekenstudio aan een tekenfilm. Dit bevalt medeoprichters van de agentschappen Alpenjagers. Hij wordt de illustrator van zijn ge leeftijd wordt zijn eerste werk gepubliceerd. hem niet zo en hij gaat werken voor diverse Edipresse (pers) en Edifrance (reclame). >> 8 Signaal - april 2014 Signaal - april

6 Bekend talent pharosnieuws >> En zo zijn ze eigen baas. Het is hard werken. Ze pakken van alles aan en spreiden een geweldige creativiteit tentoon. Uderzo slaagt er zelfs in om 9 getekende pagina s per week te maken en dat is een enorme hoeveelheid. Door tijdgebrek wordt daarom vaak de gebruikelijke potloodopzet overgeslagen en worden de tekeningen meteen geïnkt. In 1959 richten Goscinny, Uderzo en Charlier het stripweekblad Pilote op. Voor dit tijdschrift moet een nieuwe voor Fransen herkenbare held worden bedacht. In eerste instantie komen ze uit op een modernisering van Roma de Renart, de streken van de 13-eeuwse Reintje de Vos. Omdat dit idee al eens bleek toegepast, moeten ze iets anders verzinnen. Ze komen uit op het Frankrijk van de Galliërs. Zo kunnen op 29 oktober 1959 de lezers van Pilote op bladzijde 20 kennis maken met de avonturen van Asterix de Galliër. Het tijdschrift wordt meteen een groot succes. Op de eerste dag worden er al exemplaren verkocht. Vele jaren lang kent Pilote een groot succes. René Goscinny werkt mee aan een groot aantal stripseries: natuurlijk aan Asterix, maar ook aan Iznogoedh (met Tabary), Le Petit Nicolas (met Sempé), Lucky Luke (met Morris), Valentin (met Tabary), de Dingodossiers (met Gotlib) en nog veel meer. Nog enige tijd werken beide auteurs samen of afzonderlijk door aan andere series. Maar na Het IJzeren Schild, besluit Uderzo zich alleen nog maar aan Asterix te wijden en laat hij al zijn andere helden in de steek. Asterix werd een van de belangrijkste striphelden van Frankrijk. Onze beide vrienden zijn dolgelukkig en richten ook een tekenfilmstudio op, studio Idéfix. Op 5 november 1977 komt het afschuwelijke bericht: René Goscinny is gestorven tijdens een medische check-up. Hij werd maar 51 jaar. Het album Asterix en de Belgen was tot pagina 37 gevorderd. Sindsdien zette Albert Uderzo de avonturen van onze Gallische held alleen voort. Hij creëert Les Editions Albert René om nieuwe albums van Asterix uit te geven. Het eerste album dat hij alleen tekent en schrijft is De Broedertwist, het 25 ste album van Asterix. Tot groot genoegen van zijn nog steeds groeiende lezerspubliek brengt hij nog 8 albums uit. In november 2002 verschijnt ter ere van René Goscinny een speciaal album, een luxe uitgave van Asterix en de Belgen. In vijftig jaar tijd is Asterix een fenomeen geworden in de uitgeverswereld. De cijfers spreken voor zich: 34 albums, vertaald in 107 talen en dialecten, 11 films, een gelijknamig pretpark, honderden afgeleide producten en nog vele andere dingen... Ginny de Jong llllllllllllll Uitnodiging Algemene Ledenvergadering Pharos 24 mei 2014 Plaats: Landfort AK Lelystad Aanvang: uur Sluiting: Agenda 1. Opening uur 2. Mededelingen en ingekomen post 8. Decharge bestuur over Notulen ALV 26 mei 2013* 4. Jaarverslag secretaris * 5. Financieel verslag 2013 * 6. Verslag kascommissie Decharge penningmeester over Begroting 2014* 10. Benoeming kascie 11. Rondvraag 12. Sluiting * De onderliggende stukken kunt u schriftelijk opvragen bij het secretariaat van Pharos, Postbus 1340, 8001 BH Zwolle of per secretariaat@pharosnl.nu. Deze worden u na 1 mei toegestuurd. Ze zijn ook vanaf een half uur voor aanvang van de vergadering in de vergaderzaal te verkrijgen. Wij verzoeken u vriendelijk voor 1 mei bij het landelijk secretariaat aan te geven of u voornemens bent op de ALV te komen. Het Dagelijks Bestuur schrijft deze vergadering conform de eisen in de statuten uit. Graag zien wij u op de ledenvergadering van 24 mei Hoogachtend en vriendelijke groet, Namens Het Dagelijks Bestuur van Oudervereniging Pharos Patrick van de Heisteeg 10 Signaal - april 2014 Signaal - april

7 Terug in de tijd? De bibliotheek hield opruiming en ik kwam Hoogbegaafdheid. Onderkenning en beïnvloeding tegen, een vriendenboek voor prof. Dr. Pieter Span. Het verscheen in 1988, ter gelegenheid van zijn afscheid als hoogleraar in de psychologie. Vijfentwintig onderzoekers uit Nederland en daarbuiten leveren een bijdrage aan de gelegenheidsbundel met interessante beschouwingen over begaafdheid en de betekenis daarvan in opvoeding en onderwijs volgens de achterflap. Nou, die nemen we mee! Twaalf regels verder: Ook hoogbegaafde kinderen krijgen vaak door klasgenoten een label (studiebol, of professor) toebedeeld. Vaak zullen kinderen met een dergelijk label alles doen om het kwijt te raken of door het verwachte rolgedrag te versterken. Labeling kan er bij hoogbegaafde kinderen toe leiden dat ze zich op begrip, nieuwsgierigheid die niet bevredigd kan worden, professor, labeling, overvraging. Vijfentwintig jaar later wordt er voor onze kinderen flink aan de weg getimmerd met plusklassen, Leonardoonderwijs, verbredende en verdiepende materialen, coaching door ECHA- Het zou mooi zijn als het ook voor de ouders van hoogbegaafde kinderen de goede kant op gaat. Hopelijk komen we ooit met z n allen tot het inzicht dat een hoogbegaafde ook gewoon een kind is, niet alleen maar een kind met een mooi rapport waar het niks voor hoeft te doen. Hopelijk kunnen we met z n allen ooit van mogen verwachten om tot een een verkeerde manier gaan gecertificeerden, officieel elkaar accepteren dat onze fijne uil of valk op te groeien. aanpassen. regeringsbeleid dat zegt dat uilskuikens en valkenjongen 1988, dat is 25 jaar geleden, hoogbegaafdheid kan soms Natuurlijk is dit niet op excelleren mag en een wet prima met en naast elkaar Hopelijk wordt oudervereni- het boek is dus net zo oud als tot irritaties leiden, omdat het alle scholen het lot van de op passend onderwijs heeft kunnen leven, dat ze er niks ging Pharos ooit overbodig. Pharos. nog lang geen ingeburgerd hoogbegaafden. Maar het is gemaakt. aan kunnen doen in welk nest Hoe zou het zijn over 25 jaar? Hoe keek men toen tegen begrip is. belangrijk voor hun gezonde ze zijn geboren. Dat ze van hoogbegaafdheid aan? Is er Twee pagina s verder lees ik: Op ontwikkeling om peers op te Maar toch. Het begrip iedereen alle mogelijke hulp Anja Kuiken iets veranderd in een kwart school zijn hoogbegaafden vaak zoeken. hoogbegaafdheid leidt in de eeuw tijd? niet zo graag gezien, en worden maatschappij nog vaak tot: ze vaak eenvoudig genegeerd. Samenvattend stelt Mönks Daar heb je weer zo n ouder Professor Pieter Span (Nijmegen, 1931) studeerde na de HBS politieke De een na laatste bijdrage, De Vaak kan hun nieuwsgierigheid dat pedagogen dat zijn die zijn eigen uil een valk en sociale wetenschappen aan de Gemeentelijke Universiteit in rol van de sociale omgeving of leerbehoefte niet bevredigd ouders én leerkrachten vaak meent te zijn. Dus wij als Amsterdam. Hij hield zich vanaf het midden van de jaren tachtig in de ontwikkeling van het worden, omdat dit niet past worden overvraagd in hun ouders verzwijgen het maar van de vorige eeuw bezig met begaafde leerlingen in het onderwijs. hoogbegaafde kind, van de binnen het lesrooster of de opvoedingstaak ten opzichte liever, en vertonen net als onze Op verzoek van de staatssecretaris van Onderwijs verrichtte hij hoogleraar ontwikkelingspsy- schoolorganisatie. Menige leer- van het hoogbegaafde kind. kinderen sociaal aangepast onderzoek naar het onderkennen en onderwijzen van hoogbe- chologie Franz Mönks slaat in kracht, aan wie in zijn opleiding gedrag door niet al te trots gaafde leerlingen. Hij was onder meer één van de oprichters van de als een bom. De eerste zin na nooit iets over hoogbegaafd- Ik denk dat velen van ons op onze kinderen te zijn. Of European Council for High Ability (ECHA, 1987) en ontving in 2000 de introductie pakt meteen, heid is verteld, weet eenvoudig 25 jaar na dato veel zaken eigenlijk: te lijken, want we een Koninklijke Onderscheiding voor zijn werkzaamheden met ook al is hij 25 jaar geleden niet hoe hij met deze kinderen herkennen in het stukje zijn het stiekem wel natuurlijk! betrekking tot de acceptatie van hoogbegaafden in de samenleving. geschreven: Het spreken over om moet gaan. hierboven. Geen ingeburgerd (En terecht!) 12 Signaal - april 2014 Signaal - april

8 LARP De dochter van de burgemeester is ontvoerd. Breng haar weer terug gekookt in potten op vuur. Er vinden ook gevechten en veldslagen plaats. De wapens die gehanteerd worden, zijn omhuld met zacht materiaal, zodat er geen echte gewonden vallen. Veiligheid Veiligheid is iets wat de organisatie hoog in het vaandel heeft staan. Daarom zijn er duidelijke regels en afspraken, waaronder uitroepen die de organisatie bezigt wanneer bijvoorbeeld het spel onderbroken dient te worden. Een LARP evenement wordt vaak gedurende een weekend gespeeld. Omdat de spelers improviseren en zelf bepalen wat ze willen bereiken en op welke manier, kan het gebeuren dat tijdens het spelen de verhaallijn aangepast moet worden door de spelleiding (organisatie). Een LARP spel kan ook het vervolg zijn op een vorige dat gespeeld is. Er zijn diverse LARP verenigingen verspreid over Nederland, die regelmatig evenementen organiseren. Kinderen LARP wordt ook georganiseerd voor kinderen. De organisatie van LARP gaat uit van de explora- Adverteren in Signaal Meer lezen? Vind je geschiedenis interessant en zou je bijvoorbeeld wel eens willen ervaren hoe het is om in de Middeleeuwen te leven? Dan is LARP wellicht ken waarmee hij of zij weer in het verhaal kan stappen. een uitdaging. LARP staat voor Live Action Role Playing en is een vorm van improvisatietoneel. Een LARP evenement wordt gespeeld door tientallen tot honderden spelers tegelijkertijd, op een groot terrein, bos of veld. Iedereen is bij het verhaal, dat in grote lijnen door de organisatie is uitgezet, betrokken. De spelwereld en de verschillende volkeren en rassen die zich in die wereld bevinden, zijn meestal gebaseerd op een beetje geschiedenis, mythologie, moderne fantasyverhalen, horror of sciencefiction. Denk hierbij bijvoorbeeld aan Tolkiens Middenaarde; veel LARP s spelen zich af in een Middeleeuws aandoende wereld. LARP bevat veel elementen van fantasy, gecombineerd met historische gebeurtenissen. Er zijn ook rollenspelen waarbij het doel is historische gebeurtenissen of tijdperken zo realistisch mogelijk na te spelen. Deze worden geen LARP genoemd, maar reënactment. Verhaallijn Een voorbeeld van een verhaallijn kan zijn: Op planeet Aarde is een scheur in de tijdruimte ontstaan. Maak hem weer dicht of De dochter van de burgemeester is ontvoerd. Breng haar weer terug. Om zo n opdracht te laten slagen, is samenwerking een belangrijke factor, waarbij zowel de sterke als de zwakke kant van een personage gespeeld wordt. Spelers Een LARP bestaat uit drie groepen, als eerste de spelleiders die een verhaal bedenken met conflicten en/of morele dilemma s of obstakels die overkomen moeten worden. De tweede groep wordt gevormd door de figuranten. Zij helpen de spelleiders het verhaal zo overtuigend mogelijk neer te zetten. De laatste groep is die van de spelers. Zij weten niets van het verhaal en moeten erachter zien te komen wat er aan de hand is. De handelingen van de spelers zijn dus niet van tevoren vastgelegd. Voor het spel begint verzint elke speler op grond van aanwijzingen van de spelleiders zijn eigen personage en probeert tijdens het spel naar de persoonlijkheid van dit personage te handelen. De personage kan groeien tijdens het spelen van het spel en krijgt daardoor meer mogelijkheden, maar het kan ook doodgaan. In het laatste geval dient de speler een nieuw personage te beden- Als speler in het spel hoort er dan ook bij dat eventuele verliezen worden geaccepteerd. Het doel van het spel is niet het winnen, maar om het personage, dat jij als speler speelt, te laten groeien. Om het spel een zo reëel mogelijk uiterlijk te geven, worden er passende kostuums gedragen en ook de omgeving wordt aangekleed met referenties aan de tijd waarin het verhaal zich afspeelt. Zo worden er allerhande oude ambachten uitgeoefend, worden dorpen gebouwd van tenten en wordt er tiedrang van kinderen en het plezier om buiten bezig te zijn. Op die manier ontstaat er voor de kinderen een heel nieuwe belevingswereld, waarin gerend, geklommen en gefantaseerd mag worden. Een avontuurlijke wereld die bij de speelse mindset van kinderen past. Middels het spel worden de kinderen zowel fysiek als mentaal uitgedaagd, wat een bijdrage kan leveren aan de persoonlijke ontwikkeling op sociaal, lichamelijk en creatief niveau. Onderdeel van de nieuwe mediastrategie van Pharos is sinds kort ruimte bieden voor bij de doelgroep passende advertenties in Signaal. Adverteren in Signaal kan tegen onderstaande tarieven: 1 hele pagina per keer 250,- 1 kwart pagina per keer 85,- 1 halve pagina per keer 150,- 1 achtste pagina per keer 50,- Deze prijzen zijn inclusief 0% btw. De afmetingen en formats waarin de advertenties moeten worden aangeleverd sturen we op verzoek graag toe. Tegen een meerprijs kunnen advertenties worden opgemaakt. Advertenties in Signaal dienen aan te sluiten bij de doelstelling en doelgroep van Pharos. Pharos behoudt zich het recht voor om zonder opgaaf van reden de advertentie te weigeren. 14 Signaal - april 2014 Signaal - april

9 Optische illusies Trompe l oeil DEEL 4 Trompe-l oeil is een schildertechniek die bedrieglijk realistisch aandoet. Het woord trompe l oeil is Frans en bete- Met plafondschilderingen kan het pilaren of standbeelden aanwezig. kent letterlijk: bedrieg het oog ofwel gezichtsbedrog. hoogte suggereren, bijvoorbeeld doordat je naar buiten lijkt te kijken Iets wordt zo levensecht afgebeeld dat naar de blauwe hemel. In de kerk van de toeschouwer denkt dat het echt Sant Ignazio in Rome is een prachtige is. Voor deze vorm van gezichtsbedrog is het nodig om heel naturalis- idee geeft dat er een koepel op het plafondschildering gemaakt die het tisch te kunnen schilderen. Om het dak is. Door op een markering op de platte vlak 3-dimensionaal te laten vloer te gaan staan heb je de perfecte lijken en zo een illusie te maken die illusie. Deze plafondschildering is overtuigend genoeg is, is een perfecte gemaakt door Andrea Pozzo in weergave in perspectief noodzakelijk gecombineerd met een consequent Trompe l oeil wordt ook toegepast in uitgewerkte belichting die aansluit bij stillevens en kan ook humoristisch de ruimte waar de trompe lóeil zich zijn. De beroemde Florentijnse schilder Giotto di Bondone, 13e - 14e eeuw, bevindt. Dit laat dan ook meteen het verschil tussen een trompe l oeil en besloot een grapje uit te halen bij een een muurschildering zien. Objecten oudere kunstenaar Cimabue, waarbij in een trompe l oeil worden op ware hij in de leer was. Toen Cimabue even grootte en zo waarheidsgetrouw niet keek, schilderde Giotto een kleine mogelijk weergegeven. vlieg op de muurschildering waar zijn meester aan bezig was. Geïrriteerd Vaak wordt door de trompe l oeil de probeerde Cimabue de vlieg weg te bestaande ruimte uitgebreid. Een korte gang kan zo oneindig lang lijken. door had dat het een geschilderde jagen en het duurde even voor hij Kleine ruimtes lijken zalen. Er zijn vlieg was. Geschiedenis In de klassieke oudheid wordt al geschreven over schilders die zo natuurgetrouw schilderden, dat het toeschouwers in verwarring bracht. Zo zou in de 4e eeuw voor Christus de hofschilder van Alexander de Grote, Apelles, een slang hebben geschilderd die de kwetterende vogels tot zwijgen bracht. In de 5e eeuw voor Christus leefden de Griekse schilders Zeuxis en Parrhasius. Ze waren rivalen van elkaar. Het verhaal gaat dat de 2 een wedstrijd hielden. Zeuxis maakte een schilderij dat zo overtuigend was dat de vogels probeerden de geschilderde druiven op te eten. Parrhasius vroeg daarop Zeuxis om één van zijn schilderijen te beoordelen dat achter een paar gordijnen in zijn studio stond. Parrhasius vroeg Zeuxis de gordijnen weg te trekken, wat natuurlijk niet lukte omdat ze geschilderd waren. De wedstrijd werd hierdoor door Parrhasius gewonnen. De techniek was dus al bij de Grieken bekend maar helaas is uit die tijd nauwelijks schilderkunst bewaard gebleven. Wel kennen we voorbeelden uit de Romeinse tijd. Rijke mensen lieten hun villa s toen uitgebreid decoreren en de trompe l oeil was favoriet om de ruimtelijkheid van hun huizen te benadrukken. Ze maakten op muren bijvoorbeeld doorkijkjes naar een tuin. Voorbeelden hiervan zijn overgebleven in Pompeï. Hierna is de techniek even uit beeld verdwenen totdat het perspectief werd herontdekt in de Renaissance, in de 15e en 16e eeuw. De techniek werd in deze tijd geperfectioneerd. Het werd in kloosters, kerken en andere ruimtes gebruikt om de ruimtelijkheid te vergroten. Maar de techniek werd ook gebruikt voor stillevens. Een Nederlandse Renaissance traditie is het beschilderen van de >> 16 Signaal - april 2014 Signaal - april

10 Optische >> illusies Trompe l oeil buitenste panelen van een altaarstuk. Als een altaarstuk niet diende in een religieuze ceremonie was het geslo- Vandaag de dag worden huizenhoge muurschilderingen in trompe-l oeil gerealiseerd op kale muurvlakken, In de Renaissance maakte Hans Holbein de Jonge de Ambassadeurs, een van de beroemdste anamorfoses. Op het ten. Dan waren afbeeldingen te zien zoals in de Franse plaatsen Cannes en schilderij zijn 2 ambassadeurs te zien. Op van heiligen in grisaille waardoor Langres en het Zweedse Gävle. Vracht- de voorgrond is een vreemd vervormd de panelen onderdeel werden van wagens worden zo beschilderd dat voorwerp te zien. Vanuit het juiste hun omgeving en de kerkbezoeker men de indruk krijgt erin te kunnen gezichtspunt blijkt het een schedel te niet zou afleiden van het bidden. Het kijken en auto s worden zo beschil- zijn, een verwijzing naar de verganke- woord grisaille komt van het Franse derd dat het net is alsof de chauffeur lijkheid. woord gris en betekent iets schilde- iets heel anders aan het doen is. ren in verschillende nuances grijs. Anamorfose Anamorfoses werden gemaakt met behulp van rasters. Het ontwerpen en In de Nederlandse Gouden Eeuw, 17e Een specifieke vorm van trompe l oeil het dan vervolgens overbrengen van een eeuw, hadden de protestantse koop- is de anamorfose, Een anamorfose afbeelding was een tijdrovende bezig- lieden een voorkeur voor huiselijke is een vertekende afbeelding die heid. Tegenwoordig is het een stuk een- scènes, landschappen, portretten maar vanuit 1 gezichtspunt of met voudiger om een anamorfose te maken. en stillevens. Ze hielden niet van behulp van bijvoorbeeld een speciaal Er zijn hiervoor computerprogramma s overdaad. Ook de trompe l oeil viel in gevormde spiegel een realistisch ontwikkeld waarmee je eenvoudig een de smaak. Er ontstonden schilderijen beeld geeft. De betekenis van het anamorfose kunt maken. die bijvoorbeeld kasten lieten zien woord anamorfose is: terug in beeld waarvan de deur een stukje open- brengen. Het woord stamt van het Praktisch wordt van de anamorfose stond zodat je kon zien wat er in stond Griekse ana (terug) en morfein gebruik gemaakt met verkeerstekens op of brievenrekken compleet met brief- (vormen). de weg zoals een fiets op het fietspad of opener, zegellak en linten. Dit werden De anamorfose onstond in de renais- het woord stop. Wanneer gewone letters ook bedriegertjes genoemd. sance. In de renaissande bestudeerde of tekeningen op de grond zouden aan- De beroemdste Nederlandse schilder men het perspectief en later ook de gebracht zijn, zou dit van een afstand een kijkje op de volgende websites: uit de 17e eeuw die gebruik maakte mogelijkheden daarvan. niet goed zichtbaar zijn. De verkeerste- van de trompe l oeil was Samuel van kens zijn van bovenaf langgerekt maar Hoogstraten. De oudste anamorfose is van Leo- vanuit het gezichtspunt van degene ry/index/; op deze website staan vele nardo da Vinci uit Het is een voor wie het is bedoeld, een fietser of vormen van optische illusies. vlot getekende kinderhoofdje. Wan- een automobilist, heeft het normale Bij gezichtsbedrog, vind je ook de neer men met één oog dicht bij het proporties. trompe l oeil en bij verborgen vind je blad langs de voorstelling kijkt, dan ook anamorfose. wordt het kinderkopje tot normale Op internet zijn veel voorbeelden te Ook in de straatkunst wordt vaak proporties herleid. vinden van anamorfoses. Neem eens gebruik gemaakt van de anamorfose. Ginny de Jong 18 Signaal - april 2014 Signaal - april

11 llllllllllllllll Spellen: Khet Khet is een bordspel dat de strategie van schaken combineert met de spanning van lasergamen. Spelers bewegen om beurten hun Egyptische stukken rond het speelveld, waarna ze een laserstraal afvuren met het doel de tegenstander te elimineren. Mensa heeft het spel al eens bekroond en in de Verenigide Staten heeft het een nominatie Toy of the Year gekregen. Geschiedenis Het idee voor Khet ontstond in de Verenigde Staten tijdens een cursus Productontwikkeling van dr. Michael Larson. Eén van zijn leerlingen, Luke Hooper, kwam na een aantal pogingen een product te creëren dat gebruik maakt van lasers en spiegels, met het idee voor Khet. Luke ging met een klasgenoot, Del Segura, aan de slag om het spel daadwerkelijk te produceren. Het spel werd voor het eerst geïntroduceerd in de lente van 2005 op de New York Toy Fair, onder de naam Deflexion. Het eerste Deflexion wereldkampioenschap werd op 10 december 2005 gehouden in het Massachusetts Institute for Technology. Onder de nieuwe naam Khet werd er in april 2006 een regionaal kampioenschap gehouden in het Cafe du Monde in het New Orleans French Quarter. Daar werd aan het einde van het kampioenschap de nieuwe uitbreiding 20 Signaal - april 2014 onthuld: the Eye of Horus. Dit speelstuk geeft de mogelijkheid de laserstraal te splitsen, wat het spel nog meer dimensie geeft. Hoe werkt Khet? Om de beurt beweeg je één van de speelstukken met of zonder spiegel. Je hebt 4 typen speelstukken: Farao. Dit is de Koning, voor elke speler is er één. Als de farao geraakt wordt door de laser, verliest zijn eigenaar het spel. Obelisk. Dit zijn grote pilaren zonder spiegels. Als deze stukken geraakt worden door de laser worden ze dus automatisch geëlimineerd. Piramide. Deze stukken hebben één spiegel en kunnen een laserstraal afbuigen. Elke speler begint met zeven piramides. Djed. Deze stukken hebben een spiegel aan de voor- en achterkant en kunnen daardoor in het spel niet geëlimineerd worden. Ze komen erg goed van pas bij het aanvallen of verdedigen. Elke speler krijgt twee djeds. Als je aan de beurt bent, mag je één speelstuk één stap verzetten of draaien. Elke beurt wordt afgerond door je eigen laser af te vuren. De spiegels bepalen het pad van de laserstraal. Wordt een speelstuk geraakt door de laserstraal, dan verdwijnt het direct van het speelveld. Het ultieme doel is om de farao van je tegenstander te raken, maar pas op dat jouw farao niet geraakt wordt, want dan ben je uitgespeeld. Er zijn inmiddels verschillende versies verkrijgbaar met nog meer mogelijkheden dan in de hierboven beschreven versie. Oude tijden in Nederland, of vlakbij Bron: Wikipedia Janet Kooren Heb je van al dat gelees over Romeinen zin gekregen die tijd eens te beleven? Dat kan! In het Duitse Xanten, vlak over de grens bij Arnhem. Ooit was daar de Romeinse stad Colonia Ulpia Traiana. Nu is het een openluchtmuseum, waar reconstructies te zien zijn van de Romeinse gebouwen die er ooit stonden. Maar natuurlijk zijn er ook échte resten te zien. Die van het oude badhuis, de thermen, zijn imposant! In het museum zijn meer dan 2500 archeologische vondsten uit Colonia en de kampen van de legionairs te zien. Je kunt je zelfs in nachtelijk Rome wanen, van maart tot september worden er rondleidingen na zonsondergang gehouden. Natuurlijk moet ons eigen Archeon in Alphen aan den Rijn genoemd worden. In dit openluchtmuseum reis je nog verder terug dan de Romeinse tijd. Archeon is vooral: zelf doen. Maak vuur als een jager in de steentijd, exerceer mee met Romeinse soldaten, ga boogschieten als een middeleeuwse Robin Hood duik in het verleden en verbaas je hoeveel dat soms op onze tijd lijkt! Anja Kuiken Signaal - april

12 Creativiteit, een kostbaar goed week weer ervaren wat het is om concurrentie- en prestatieloos te mogen zijn. Temidden van anderen ervaart het wat het is om zonder opdracht en verwachting weer tot creati- Een hokje meer of minder puzzel Meerdere keren per jaar komen de ouders en de kinderen van de viteit en spel te komen, een Neem een vierkant van 8 bij 8 hokjes. Dat zijn in totaal 8 x 8 = 64 vereniging Pharos naar atelier het Schilderoord om naar hartelust schilderspel. hokjes. te schilderen en met elkaar te praten. Creativiteit van het hoogbe- Wanneer het kind ervaart dat gaafde kind en ruimte voor creativiteit binnen het onderwijs zijn het gewoon mag zijn en niet onderwerpen die iedere keer weer in de gesprekken terug komen. gezien wordt voor wat hij doet maar voor wie hij is, kan de Het woord creativiteit wordt en aanhoudend plezier in het Niet alleen de leervakken, zoals bron van creativiteit weer volop in de verschillende weten- leren en ontdekken. En, ook niet rekenen, lezen en schrijven stromen. Een creativiteit die de schappen nogal verschillend onbelangrijk, het maakt deze lopen via deze vastgelegde muren van het atelier overstijgt uitgelegd, maar verwijst in het kinderen tot de out of the box structuur, ook de kunstzinnige en het kind sterkt in het aan- Knip dit vierkant zoals op het linkerplaatje in vieren. Leg deze vier algemeen naar het vermogen denkers waar de maatschappij vakken zijn vakken geworden gaan van de dingen die op zijn vormen in een rechthoek van 5 bij 13 hokjes. Nu is de oppervlakte om iets nieuws te scheppen. Dit zo naar op zoek is. waar niet de creativiteit van het of haar padje komen. En omdat opeens 5 x 13 = 65 hokjes geworden! kan een originele oplossing zijn Kijken we naar het onderwijs, kind, maar de verwachtingen en het kind zelf ervaren heeft hoe voor een bestaand probleem dan zien we dat onderwijs en leerdoelen van de leerkrachten goed het doet om ruimte te En wat is er of de creatie van een nieuw creativiteit niet altijd samen- de weg bepalen. Een dertigtal krijgen, kan het deze ruimte ook mis met deze concept of object. gaan. Overwegend liggen de dezelfde tekeningen, een dertig- weer aan een ander gunnen. legpuzzel? Creativiteit en hoogbegaafd- wegen en het tijdpad die bin- tal dezelfde knutsels voorzien heid zouden van nature hand nen het onderwijs bewandeld van commentaar en een cijfer. De vertaalslag van de ruimte in hand kunnen gaan, want een worden, vast in de leerlijnen en Vanuit de opleiding bij de voor creativiteit in het atelier kind beschikt over een enorme einddoelen van de voorgeschre- pedagoog Arno Stern en mijn naar de ruimte en aandacht creativiteit. Een onuitputte- ven methode. Deze cultuur laat jarenlange werkervaring in mijn voor creativiteit binnen het lijke bron van kennis, inzicht, weinig tot geen plaats voor de atelier weet ik dat de drang om onderwijs is niet zomaar een nieuwsgierigheid, leergierig- enorme ontdekkingsdrang van creatief te zijn en zich expressief twee, drie gemaakt, maar er heid, speeldrang en expressie is het hoogbegaafde kind en resul- te uiten bij iedereen aanwezig is wordt aan gewerkt, want de het kind eigen. teert niet in het uit- en beleven en (weer) tot uiting kan komen creativiteit van het hoogbegaaf- Mignon Engel, Vierkant voor Wiskunde van de creativiteit, maar in frus- wanneer je de juiste condities de kind is een enorm kostbaar Krijgt een kind de ruimte om tratie, buikpijn en storend of schept. bezit. Meer informatie over deze en soortgelijke puzzels kun je zich in deze creativiteit uit te juist enorm aangepast gedrag vinden op leven, dan resulteert dat in een om maar aan de verwachtingen In de afgeschermdheid van Sandra Joosting Bunk Knott/Fibonacci/fibpuzzles2.html hoge mate van welbevinden van anderen te kunnen voldoen. het atelier mag het kind iedere Signaal - april 2014 Signaal - april

13 happ je deze al? Romeinen en Friezen Kaasfondue Helvetiërs lllllllllllll Het Romeinse Rijk was een machtig rijk. Maar waren nou de bewoners van dat dorpje in Frankrijk de enige mensen die weerstand boden aan de Romeinen? Nee In het Nederland van toen leefden in de Romeinse tijd allerlei stammen, zoals de Bataven, Cananefaten en Friezen. We weten dit omdat Tacitus, de Romeinse geschiedschrijver, er melding van maakte in zijn Annales. Hij doet onder meer verslag van een bezoek van twee Friese koningen, Verritus en Malorix, aan Rome in het jaar 58 n. Chr. Deze koningen woonden op land dat de Romeinen als hun eigendom zagen. Daar ontstond onenigheid over en Verritus en Malorix wilden op audiëntie bij Nero, om hun gelijk te halen. Na een maandenlange reis kwam het tweetal in Rome aan en moest toen nóg even wachten. Om de tijd te doden bezochten ze het theater van Pompeius. De spelen daar vonden ze niet zo interessant, maar wel de uitheems geklede mensen die tussen de senatoren van de stad zaten. Tacitus vertelt in hoofdstuk 13: En toen zij nadrukkelijk vroegen wat dat voor mensen waren en te horen gekregen hadden dat deze eer bewezen werd aan de gezanten van die volken die uitmuntten in moed en vriendschap met de Romeinen, riepen zij uit dat geen sterveling boven de Germanen uitstak in wapengeweld of trouw en zij liepen naar beneden en namen plaats tussen de senatoren. Dit is vriendelijk opgevat door de toeschouwers, bij wijze van opwelling van ouderwetse spontaneïteit en als voortkomend uit edele wedijver. Nero verleende aan beiden het Romeinse burgerrecht, maar gaf de Friezen opdracht uit de bezette gebieden weg te trekken. En daar die dit bevel in de wind sloegen heeft de ruiterij, die er plotseling op afgestuurd werd, hen daartoe gedwongen en diegenen die zich al te hardnekkig verzet hadden werden gevangen genomen of een kopje kleiner gemaakt. Het hardhandige optreden mocht niet baten. Het Romeinse Rijk is ten onder gegaan, het Friese bestaat nog steeds, min of meer. Met nog steeds een eigen taal, en eigen eigenaardigheden. Zoals het Fries dammen, een variant van het damspel, dat al sinds de 17e eeuw gespeeld wordt. De belangrijkste regel die het spel écht anders (en zeker niet eenvoudiger!) maakt is dat een schijf in 8 richtingen een schijf van de tegenstander mag slaan, dus ook horizontaal en verticaal. Ga er maar aan staan! Zeker als je nog niet zo ervaren bent, is het spelen tegen een virtuele tegenstander erg handig. Die tegenstander beheerst de regels uitstekend, en zorgt ervoor dat je eerst de dingen doet die je moet doen, zoals bijvoorbeeld het horizontale slaan. Frustrerend is natuurlijk wel dat die tegenstander het spel al heel goed kent. Maar hoe langer ik het speel, hoe langer het duurt voor ik verlies. Wie weet ga ik ooit winnen en durf ik het dan op te nemen tegen een échte tegenstander. Want ook die mogelijkheid biedt de app, die gratis is te downloaden in de Appstore: fries dammen. Geen app? Geen nood! Op internet staat een handleiding met de spelregels van Fries dammen, op de website Wil je Fries dammen in actie zien? Kom dan op 24, 25 of 26 april naar Franeker. Daar beproeft de wereldkampioen gewoon dammen zijn geluk met de Friese variant, samen met de nummer twee van de ranglijst en zes andere (sub)toppers. Zaterdag 26 april wordt een open eindspeltoernooi, waaraan iedereen mag meedoen. De wereldtoppers doen in ieder geval mee. Dus grijp je kans om tegen een wereldkampioen dammen te kunnen spelen! Veel speelplezier! Anja Kuiken 24 Signaal - april 2014 Signaal - april

14 Kaasfondue Geschikt om te dopen - Stokbrood maar ook Turks brood, stukjes roggebrood en ciabatta In Asterix en de Helvetiërs zijn onze helden in Zwitserland. Er wordt kaasfondue gegeten, een prachtig stuk Veel recepten gaan uit van ongeveer 150 Goed om te weten geschiedvervalsing. Op het laten vallen van je stukje gram kaas per persoon. Maar dan eet je brood in de ketel staan flinke straffen. De 1e keer krijg er iets bij zoals een voorafje, salade of je 5 slagen met de stok. De 2e keer volgen er 20 zweepslagen en bij de 3e keer word je met een gewicht aan je kaas per persoon. een toetje. Ga anders uit van 200 gram voeten in het meer van Genève gegooid. Kaasfondue wordt gegeten uit een caquelon, een dikwandige aardewerk Ingrediënten: pan. Maar een hoge ovenschaal kan ook. De fondue moet tijdens de maaltijd warm gehouden worden met bijvoorbeeld een spiritus- of gelbrander. Een waxinelichtje werkt niet goed genoeg. Het binden van de kaasfondue is niet alleen nodig voor de gewenste dikte van de fondue maar ook om te voorkomen dat de kaas en de wijn uit elkaar vallen. Voor een kaasfondue kan je allerlei soorten kaas gebruiken. Vaak worden er kazen gecombineerd zoals Gruyére en Emmenthaler. Op de website staan een aantal kaascombinaties genoemd en ook een aantal recepten. Verder zijn er natuurlijk talloze recepten te vinden op internet. Iedere kaas heeft weer zijn eigen smeltgedrag. Een Emmenthaler bijvoorbeeld trekt van die mooie draden. Ook verschillende blauwschimmelkazen zijn geschikt voor kaasfondue, eigenlijk zijn alle kazen wel geschikt. Belangrijk is dat de kaas geraspt of in hele kleine stukjes wordt toegevoegd. Naast kaas is ook (droge) witte wijn belangrijk voor een goede basis. Met kinderen kun je de witte wijn vervangen door witte druivensap of ongezoete appelsap. Verdere toevoegingen zijn naar smaak. Zo kun je bijvoorbeeld peper, nootmuskaat of chilipeper toevoegen. Voor een subtiele knoflooksmaak kun je de fonduepan inwrijven met een teentje knoflook. Voor een sterkere smaak kun je halve knoflookteentjes mee verwarmen met de wijn of sap waarna je ze er weer uithaalt en voor een nog sterkere knoflooksmaak kun je knoflook uitpersen en toevoegen. Het toevoegen van zout is zelden nodig omdat de meeste kazen al zout genoeg zijn. Water en vet mengt niet van nature. Binden kan met elk bindmiddel dat neutraal is van smaak, bijvoorbeeld maïzena. Deze kan je aanroeren met een scheutje wijn, water of kirsch. Je kunt ook allesbinder gebruiken die je rechtstreeks toevoegt aan de fondue. Voeg de binder in beetjes toe. Bij teveel bindmiddel krijg je een kaasklomp. Een belangrijke factor voor een goede kaasfondue is de temperatuur die het mengsel bereikt. Deze mag niet te hoog worden. De alcohol in de wijn kookt bij een temperatuur van 70 graden en dat is prima voor een kaasfondue. Bij een verkeerde temperatuur wordt de fondue een klomp. Bij kaasfondues die geen alcohol bevatten is het opletten dat het vocht niet kookt. Kaasfondue is een stevige maaltijd en behoeft eigenlijk iets dat de spijsvertering bevordert. Een goede drank bij kaasfondue is thee. Neem geen koolzuurhoudende dranken, die kunnen maagproblemen geven. Een glas witte wijn kan wel maar drink dan dezelfde wijn als die in de fondue gaat. Algemene bereidingswijze Voor elke kaasfondue kun je de volgende bereidingswijze aanhouden : - Kaas (laten) raspen of in heel kleine stukjes snijden, heel zachte kaas laat zich moeilijk raspen. Zorg dat de kaas op kamertemperatuur is. - Een teentje knoflook pletten en halveren en de pan ermee inwrijven. Voor een sterkere knoflooksmaak het teentje uitpersen en in de wijn mee koken. - De benodigde hoeveelheid wijn in de pan gieten en aan de kook brengen tot het bruist. 26 Signaal - april Kaasstengels (eventueel omwikkeld met ham) - Nachochips - Gekookte krieltjes - Gekookte ravioli - Groenten: geblancheerde bloemkool en broccoli en prei (blancheer dit 3 minuten in kokend water en schep daarna in koud water), kerstomaatjes, komkommer, paprika en champignons - Fruit: ananas, banaan, druiven en stukjes appel - Augurk en zilveruitjes - Olijven - Blokjes ham, salami of cervelaat - Mini-knakworstjes - Garnalen - Etc. Voeg een scheutje citroensap toe. Hierdoor smelt de kaas beter, daarnaast zorgt het voor een homogener mengsel - De geraspte kaas beetje bij beetje toevoegen en onder voortdurend roeren laten smelten. - Het kaasmengsel niet laten koken en niet te lang verhitten. Dan wordt het rubberachtig en moeilijker te verteren. Leuke websites - kaasfondue - Naar wens kirsch en kruiden toevoegen (bv peper, zout, nootmuskaat) - allerhande/recepten/ - De fondue binden met maïzena of allesbinder totdat een homogene R-L / kaasfondue massa ontstaat. >> -

15 Kaasfonduen met kinderen op zijn Helvetisch Asterix en Obelix Verzin met kinderen in de traditie van de Helvetiërs van Asterix en Obelix leuke straffen voor degene die zijn Ingrediënten: stukje brood of iets anders in de fondue laat vallen ml kruidenbouillon g geraspte jong belegen kaas ml appelsap - 2 el maïzena ml magere melk g krieltjes in de schil - 1 bloemkool - 1 broccoli - 4 volkoren pistoletjes dungesneden ham - soepstengels g cherrytomaatjes g pitloze druiven Kaasfonduen is zelfs mogelijk op de camping. Samen met toepasselijke straffen is het gezellig tafelen. Hier een kinderrecept: Kook de krieltjes in circa 10 minuten gaar en snijd de bloemkool en toe en roer alles goed door. Roer de maïzena los met koude melk en voeg dit toe aan de kaassaus. Laat het nog 5 minuten zachtjes koken. Houdt de kaassaus warm boven bijvoorbeeld een spiritusbrander. Voor bij de kaasfondue: Snijd de pistoletjes in plakken, wikkel plakjes ham om de soepstengels. Was de tomaten en druiven. En verder kun je alles wat bij het recept voor volwassenen staat om in de kaas kunt dopen, natuurlijk ook voor kinderen gebruiken. Wees creatief! En eet smakelijk! Rare jongens, die Romeinen, deze gevleugelde uitspraak van Obelix is opgenomen in de Van Dale. Obelix is de grote vriend van Asterix, een kleine slimme Galliër die de hoofdrolspeler is in de Franse stripreeks Asterix, gemaakt door tekenaar Albert Uderzo en scenarioschrijver René Goscinny. De albums zijn gemaakt door Goscinny en Het eerste verhaal, Asterix de Uderzo. Na het overlijden van Galliër, verscheen in 1959 in Goscinny in 1977 ging Uderzo afleveringen in het Franse stripblad Pilote en het was meteen van nieuwe verhalen. Het laatste alleen door met het uitbrengen een groot succes. Het gelijknamige album kwam uit in In aan heeft gewerkt, Asterix en album waar Goscinny zelf nog Nederland werden de verhalen de Belgen, verscheen 2 jaar na gepubliceerd in het stripweekblad zijn dood in Uit respect Pep. De verhalen van Asterix wordt de naam van Goscinny nog le Gaulois, zoals hij in Frankrijk steeds op de albums vermeld. heet, zijn vertaald in meer dan Uderzo maakte nog 8 albums. Ook oktober Didier Conrad is de nieuwe tekenaar en Jean-Yves Ferri de nieuwe schrijver. Ferri werd gekozen uit een strengen selectieprocedure. Een 10-tal scenaristen werden uitgenodigd om een tekst te schrijven die blind werd beoordeeld door Uderzo en Anne Goscinny, de dochter van René Goscinny. In het album Asterix en de Picten is nog 1 tekening van de hand van Uderzo. Op de voorkant van het album werpt Obelix een boomstam van zich af. Het is symbolisch. Uderzo droeg het stokje over aan Conrad en Ferri en de toekomst van de broccoli in kleine 100 talen en dialecten waaron- maakte hij een verzamelalbum Asterix ligt nu in roosjes. Kook de bloemkool in circa 3 der het Fries, Limburgs, Twents, met 14 korte verhalen en een ver- hun handen. minuten beetgaar, schep ze uit de pan in een kom met koud water. Voeg dan Esperanto en Latijn. Vanaf 2002 verschijnen de albums in Neder- zamelalbum ter gelegenheid van de 50e verjaardag De personages de broccoli toe en kook het in circa 1 land in een nieuwe vertaling. Een van Asterix. Zo n 2000 jaar geleden minuut beetgaar. Schep in de kom bij de aantal eerder onvertaald gelaten was heel Gallië (zo heette bloemkool en spoel koud na. Franse namen kregen alsnog een Het 35e album, Aste- Frankrijk toen) bezet door Kaasfondue maken: Nederlandse versie. De hoofdman Abraracourix heet nu Heroïx en rix en de Picten, is gemaakt door soldaten van Caesar, de Romeinse veldheer. Heel Gal- Breng de bouillon aan de kook. Zet bard Assurancetourix Kakofonix. de opvolgers lië? Zo beginnen de verhalen het vuur lager en voeg al roerende de van Goscinny over Asterix en de andere geraspte kaas toe. Blijf roeren tot alle Er zijn 35 albums verschenen en Uderzo. Het dappere bewoners Ginny de Jong kaas gesmolten is. Voeg dan de appelsap van Asterix. De eerste 24 albums verscheen in van dit >> 28 Signaal - april 2014 Signaal - april

16 Asterix en Obelix >> beroemde dorpje. Het dorpje blijft kan hij niet waarderen. Hij is als verse vis, kreeft en aardolie onderwerpen. Meestal is hij dus weerstand bieden aan de Romei- kind in de ketel met toverdrank doorheen moet. Panoramix is de de vijand van onze Galliërs. Maar nen. Dat doen ze met hun moed gevallen. Sindsdien is hij zo sterk verstandigste van het dorp. Hij zo nu en dan helpen de Galliërs en de toverdrank van de druïde dat hij geen toverdrank meer doet nooit mee met scheld- en hem ook wel en hij is dan op zijn Panoramix die hen onoverwin- krijgt. Dat weerhoudt hem er niet vechtpartijen. Zijn naam komt beurt niet te beroerd om er iets nelijk maakt. De inwoners van het van om toch iedere keer weer aan van het woord panorama en bete- voor terug te doen. In verschei- dorp zijn een nachtmerrie voor de een slokje proberen te komen. Hij kent met uitzicht in de verte. dene albums komt zijn relatie met Romeinse legioenen uit de omlig- is dol op eten en houdt vooral van De bard van het dorp is Kako- legendarische gooi- en smijtwerk Cleopatra ter sprake. gende legerplaatsen en een doorn everzwijn. Het hondje Idéfix wijkt Het stamhoofd van het dorp is fonix, zijn naam is afgeleid van met vissen waaraan het hele Cleopatra is de koningin van in het oog van Julius Caesar. niet van zijn zijde. Hij komt voor Heroïx, afgeleid van hero dat held kakofonie. In de oorspronkelijke dorp meedoet. Kostunrix haalt Egypte. Haar tijdgenoten heb- het eerst voor in de de Ronde van betekent. In de oorspronkelijke vertalingen heette hij Assuran- zijn verse vis uit Lutetia (Parijs) ben ontzag voor haar woede- Asterix is de held van dit verhaal. Gallia waar hij tot het einde van vertalingen heette hij Abrara- cetourix wat is afgeleid van het terwijl het dorp op een steenworp uitbarstingen en bewondering Hij is klein, slim, vol ideeën en het verhaal achter Obelix aanliep courix. Hij wordt rondgedragen Franse assurance tous risques afstand van de zee ligt. Kostunrix voor haar schoonheid. Ze komt avontuurlijk. Hij draagt altijd zonder dat erover gesproken op een schild. Hij is dapper en wat betekent all-risk verzekering. heeft een vrouw, Forentientje, en ienkele keren in de strips voor. Ze een flesje toverdrank bij zich, werd. In het verhaal daarna gaat lichtgeraakt. Hij wordt door zijn De meningen over het muzikale een zoontje. De naam Hoefnix krijgt samen met Caear een zoon want je weet maar nooit wat je Idéfix mee naar Egypte waar hij mannen gerespecteerd en door talent van Kakofonix zijn ver- slaat deels op zijn beroep als smid Caesarion. Cleopatra heeft zoveel onderweg tegenkomt. De naam een reddende rol speelt. Hij begint zijn vijanden gevreesd. Heroïx is deeld. Zelf vindt hij dat hij geniaal maar betekent ook ik hoef niks. respect voor de Galliërs dat zij Asterix is afgeleid van het Franse altijd spontaan te janken als er maar voor één ding bang, en dat is maar de rest van het dorp vindt De naam Kostunrix komt van haar zoon aan hen toevertrouwt. astérisque dat ster betekent. een boom wordt ontworteld. is dat de hemel op zijn hoofd valt. dat niet. Maar als hij zijn mond kost een riks (= rijksdaalder, voor Het achtervoegsel rix is afgeleid De naam Obelix is afgeleid van Maar daarover zegt hij altijd: Het houdt, wordt hij zeer gewaardeerd. de jongeren onder ons: een munt- De piraten komen Asterix en van het Latijnse woord rex dat obelisk, een lange slanke zuil. zal mijn tijd wel duren. De naam Het komt regelmatig voor dat, als soort uit het guldentijdperk) en Obelix steevast tegen als ze een koning betekent. In Caesars de Idéfix is van het Franse idée fixe Abraracourix is afgeleid van het hij toch gaat zingen, hij gekneveld dat gaat weer mooi samen met de zeereis maken. Alleen tijdens de bello Gallica waarin hij schrijft en betekent dwanggedachte of Franse à bras racourcis dat let- aan een boom wordt vastgebon- naam van zijn vrouw Forentien- zeereis per roeiboot van Nicae over de verovering van Gallië, stereotype. terlijk met korte armen betekent den. Een andere manier om Kako- tje, voor een tientje. naar Massilia, in De Ronde van zien we diverse Gallische namen maar figuurlijk altijd klaar om fonix van het zingen te houden is Gallië, komen ze de piraten niet die eindigen op rix, onder andere Panoramix is de druïde van het erop te slaan. een tik met de smidshamer van Andere steeds terugkerende tegen. De Piraten staan onder lei- Vercingetorix, de beroemde leider dorp. Hij is de enige die weet hoe Hij is getrouwd met Bellefleur. Zij Hoefnix, de smid van het dorp. personages zijn Julius Caesar, ding van kapitein Roodbaard. Ver- die het opnam tegen Caesar. de toverdrank gemaakt moet wor- vindt het heerlijk om de belang- Cleopatra en de piraten. der zijn er nog Triplix het hulpje, den. De toverdrank bevat in ieder rijkste vrouw van het dorp te zijn. Hoefnix heeft vaak ruzie met Erix de zoon van Roodbaard en Obelix is zijn onafscheidelijke geval een maretak, die met een Ze houdt zich voornamelijk bezig Kostunrix, de visboer van het Julius Caesar staat aan het hoofd Baba een voormalig slaaf die het vriend. Hij is steenhouwer. Hij is gouden snoeimes moet worden met het huishouden en met rod- dorp, door niet bepaald vleiende van de Romeinse legioenen en kraaiennest bemant en de r niet groot maar zeker niet dik (!) en afgesneden. Uit andere verhalen delen. Ze beklaagt zich vaak over opmerkingen te maken over diens hij wil niets liever dan het dorp uit kan spreken waardoor de sug- opmerkingen over zijn omvang weten we dat er ook onder andere haar man. vis. Vaak mondt dit uit in het van de onverzettelijke Galliërs gestie wordt gewekt dat hij >> 30 Signaal - april 2014 Signaal - april

17 Asterix en Obelix pharosnieuws regio tilburg >> eigenlijk Barbaar heet. Er is nog soldaten uit de keizertijd en niet Sunnyva van der Vegt. Zij zochten Regio aan het woord een stel bijfiguren maar die blijven naamloos. Bijna elke keer als ze de Gal de GAL de GALLIËRS tegenkomen, wordt hun schip tot zinken gebracht. Historie De strips spelen zich 50 v. Chr. uit de tijd dat Caesar leefde. De kleding van de Galliërs daarentegen is niet onwaarschijnlijk, zelfs de kleuren niet. De chronologie van gebeurtenissen klopt soms niet. Een aantal gebeurtenissen zoals de opstand van Belgae en de invasie van heel wat feiten uit. Er worden ook vele verwijzingen gemaakt naar het heden. Voorbeelden hiervan zijn: in de Ronde van Gallia draagt Obelix een gele zak op zijn rug, wat verwijst naar de Gele Trui van de Tour de Wie is wie? Het bestuur van de regio Tilburg bestaat uit drie personen: Kitty Schollen is bestuurslid activiteiten en regiocontactpersoon, Esther Rijnen is secretaris en Miriam Gianotten is penningmeester, regiocontactpersoon en voorzitter a.i.. We kunnen nog wel hulp gebruiken De oudervereniging Pharos is vernoemd naar de vuurtoren Pharos van Alexandrië. Als de regio Tilburg een vuurtoren mag bouwen, dan bouwt ze een vuurtoren die af in een dorpje in de streek Armorica, het huidige Bretagne in Gallië, 2 jaar na de nederlaag Britannia, die ook in de strips voorkomen, hebben niet na de nederlaag van Vercingetorix France. En op weg naar Spanje komen Asterix en Obelix in een lange file terecht, een verwijzing Welke werkgroepen zijn er in de regio? Wat organiseren jullie voor de leden? Hoe vaak? schijnt met heel divers licht, uit het hele kleurenspectrum. Elke kleur belicht het van Vercingetorix in Alesia in 52 plaatsgevonden maar ervoor. naar zowel de volksverhuizingen In Tilburg is een werkgroep Het bestuur richt zich op het water op zijn eigen manier, voor Christus. Vercingetorix heeft Het Colosseum is meer dan een als het moderne toerisme. onderwijs actief. Deze organiseren van activiteiten waardoor andere vaarroutes echt bestaan. Caesar trok in 58 v. Chr. de Alpen over om Gallië te eeuw na de gebeurtenissen in de stripreeks gebouwd en pas in Succes werkgroep wil de erkenning en acceptatie van hoogbe- voor kinderen en hun ouders. Voor komend jaar staan worden gezien en verkend. Zo ontstaat er een nieuw net- veroveren. Dat ging voorspoedig 80 na Chr. voltooid. Ook andere Het succes van de verhalen is te gaafdheid in het onderwijs onder andere een schilder- werk van vaarroutes, waarin totdat het Vercingetorix lukte om gebouwen in de afbeeldingen van danken aan de hilarische gevech- bevorderen en de belangen workshop, een fotoworkshop, elk schip zijn eigen koers kan een aantal stammen te verenigen Rome dateren van de eerste jaren ten met de Romeinen, running van hoogbegaafde kinderen een Amerikaanse fuif en varen. en verzet te bieden. Dat lukte aan- van onze jaartelling. Julius Caesar gags zoals de piraten, anachronis- en hun ouders in het onder- een circusworkshop op het vankelijk maar uiteindelijk is hij heeft wel expedities ondernomen men waarbij hedendaagse perso- wijs behartigen. De werk- programma. bij Alesia verslagen. Vercingetorix naar Engeland maar daar nooit nen en situaties in het verleden groep is bezig met in kaart is door Julius Caesar beschreven een bezettingsleger achtergelaten, wordt geplaatst, knipoogjes naar brengen van mogelijkheden Jaarlijks organiseren we een in zijn werk (Commentarii) de Dat gebeurde pas veel later. diverse culturen en geschiedenis voor hoogbegaafde kinderen techniekmiddag, waarbij de Bello Gallia. Julius Caesar en Cleopatra heb- en de vele woordspelingen. Aan- op de scholen in de regio. kinderen (onder begeleiding ben elkaar inderdaad gekend. Ze gezien in de originele Franstalige Verder bouwt de werkgroep van hun ouders) De strips bevatten vele histori- waren minnaars en kregen ook versie veel grappen zijn gericht aan een netwerk van ouders, elektrische sche verwijzingen. Vele ervan echt samen een zoon, Caesarion. op de Franse cultuur, viel het vaak schoolleiders, leerkrachten, apparaten uit kloppen ook daadwerkelijk of niet mee om een goede vertaling docenten en hoogbegaafd- elkaar mogen zouden zo kunnen zijn geweest, Er zijn verscheidene boeken te maken. heidspecialisten. Daarnaast halen. Deze maar de makers hebben zich wel geschreven over de historische Bij Toutatis! verzorgt de werkgroep lezin- workshop wordt wat vrijheden gepermitteerd. juistheden en onjuistheden van gen voor ouders en voor het jaarlijks goed Zo is de kleding van de Romeinse Asterix door René A. van Royen en Ginny de Jong onderwijs. bezocht. 32 Signaal - april 2014 Signaal - april

18 Signaal en haar lezers Nul van Signaal. Alleen feedback komt jullie eigen redactie, hebben Al geruime tijd maakt de redactie er eigenlijk nooit, dus ik probeer (besloten) Facebook groepen van Signaal zich zorgen over de deze weg maar eens: ingericht, waar het gemak- input van de leden voor hun eigen ledenblad. In vroeger tijden was Helpt! kelijk vragen en reageren is. Friesland heeft er één, Tilburg, het gebruikelijk dat leden verslag deden van een activiteit in hun regio, of bijzondere verhalen over hun wederwaardigheden omtrent het fenomeen hoogbegaafd- Wat wil je lezen in Signaal? Lees je het blad überhaupt? Wat moet blijven, wat mis je, etc. de redactie, wie nog meer? We horen het graag en zullen er dan melding van maken, zodat iedereen zijn of haar weg naartoe kan daar- vinden. voor basison- heid (ook wel ervaringsverhalen genoemd) deelden met medeleden. De redactie vraagt zich af of Wil je zelf iets bijdragen! Graag!! Onderwijs Verder vragen we ons af hoe de derwijs maar ook zeker voor voortgezet onderwijs een fase waar het blad wel gelezen wordt; zelfs verschillende ervaringen in het de problemen vaak als er met weinig moeite iets te En wow, wat een reacties! onderwijs zijn en wat de huidige weer opnieuw winnen valt laten de lezers NIETS Aanbiedingen voor hulp, compli- plannen over Passend Onderwijs beginnen. (!) van zich horen! Aangezien ook menten, maar ook vragen waarvan gaan betekenen voor hoe de ver- En er zijn ook de Signaal in de vrije tijd van de ik denk dat we daar niet zomaar iets schillende onderwijsinstellingen veel vragen van redactieleden gevuld wordt, vragen mee kunnen. Maar eindelijk! Feed- met hb omgaan. Ook die verhalen, ouders met HB+ kinde- zij om jullie aandacht en medewer- back! Yes! De antwoorden waren van ouders, én van leerkrachten ren, PDD NOS, dyslexie, king. Klim in de pen, vertel jouw heel divers, maar stroken met de en schoolbesturen, ontvangen we autisme etc., dus ook verhaal! Het is de moeite van het vragen die ook bij het secretariaat graag. daarover plaatsen lezen waard! landen. Voor ons reden om bin- Het secretariaat krijgt met name we graag jullie Social Media nenkort eens te bespreken hoe we hier invulling aan kunnen geven. veel vragen die met het onderwijs te maken hebben, dus hoe meer ervaringen. We deden een oproep op LinkedIn. Wil je weten wat de reacties waren? input we daarover krijgen, hoe We zijn trots Blijkbaar werkt de sociale media Kijk dan, en reageer zelf ook, op de beter. Er zijn veel ouders die infor- op onze toch beter dan een oproep in een LinkedIn groep van Pharos. matie zoeken over HB in relatie tot kinderen en blad. Waardoor dat komt? We kre- En Social Media blijkt nog veel onderpresteren. Er komen veel vra- dragen dat graag gen ineens reacties. We vroegen let- vaker hét medium waar leden gen over passend onderwijs en hoe uit! terlijk: Wij van de redactie buigen gemakkelijk met elkaar commu- pak je dat aan met de leerkrachten, ons iedere editie over de inhoud niceren. Diverse regio s, maar ook hoe leg je ze uit wat HB is. Dit geldt De redactie 34 Signaal - april 2014 Signaal - april

19 Regioactiviteiten jaar 15,- 20,- (*) Zuid-Holland Den Haag Muziekworkshop en oudercontactmiddag zo en Apr zo 6 Tilburg Diessen Schilderworkshop 4-12 jaar tilburg@pharosnl.nl zo Eindhoven Son en Breugel Schaken (toernooitje) alle leeftijden gratis eindhoven@pharosnl.nl woe Eindhoven Son en Breugel Lezing voor ouders "slim ouders 5,- eindhoven@pharosnl.nl opvoeden" woe Noord-Oost Haren Lezing met Ellen Sinot leden gratis/ niet leden 5,00 noord-oost@pharosnl.nl zuid-holland@pharosnl.nl Zuid-Holland Berkel en Rodenrijs Workshop Glas mozaïek v.a. 7 jaar 7,50 12,50 (*) za en gezin 1,- nijmegen@pharosnl.nl Inloopmiddag: paasdecoratie maken zo Nijmegen Scouting Alverna, Den Berg 7, 6603 CV Wijchen gratis eindhoven@pharosnl.nl zo Eindhoven Son en Breugel Spelletjes inloopmiddag ouders en kinderen VSO Kamp vanaf middelbare school Zuid Kennemerland vrij 9/ za 10 Mei BSO Kamp v.a. 4 jaar Zuid Kennemerland za 10/ zo 11 zuid-holland@pharosnl.nl 8-14 jaar (**) 3,- 7,- (*) excl. entree museum zo Zuid-Holland Leiden Combi activiteit: Lezing rondleiding klassieke Griekse kunst en cultuur & bezoek op eigen gelegenheid zo 18 n.t.b. Nijmegen n.t.b. Gezinsuitje gezin n.t.b. nijmegen@pharosnl.nl zo 18 Tilburg Fotoworkshop v.a. 6 jaar tilburg@pharosnl.nl zo Eindhoven Helmond Circus workshop kinderen gratis Een ochtend vol plezier. Leren jongleren, bal lopen, koord dansen etc. di Zuid-Holland Oud-Beijerland Oudercontactavond ouders gratis zuid-holland@pharosnl.nl flevoland@pharosnl.nl zo 25 n.n.b. Flevoland Almere kinderen 5-14 jaar 10,- p/kind (indicatief) zo 1 Tilburg Diessen Amerikaanse fuif gezinnen tilburg@pharosnl.nl Zuid-holland@pharosnl.nl Juni belangstellenden gratis 7,- (*) di Zuid-Holland Vlaardingen Lezing over Top-Down leren door Jet Barendrecht Inloopmiddag: barbecue gezin n.t.b. nijmegen@pharosnl.nl zo Nijmegen Scouting Alverna, Den Berg 7, 6603 CV Wijchen zo Zuid-Holland Scheveningen Strand activiteit gezinnen gratis zuid-holland@pharosnl.nl gratis eindhoven@pharosnl.nl zo Eindhoven Son en Breugel Spelletjes inloopmiddag ouders en kinderen Stedendriehoek Markelo Familie kampeerweekend gezinnen volgt stedendriehoek@pharos.nl vrij 20/ za 21/ zo 22 VSO Kamp v.a. middelbare school Zuid Kennemerland vrij 20/ za 21 BBQ gezin volgt za 21 Zuid Kennemerland zuid-holland@pharosnl.nl v.a. 7 jaar 7,00 10,00 (*) za Zuid-Holland Groot- Ammers Een echte brug ontwerpen en bouwen volgt n.n.b. Flevoland Almere Bezoek Oostvaardersplassen gezin n.n.b. flevoland@pharosnl.nl volgt Flevoland Schilderen n.n.b. n.n.b. flevoland@pharosnl.nl VSO Kamp v.a. middelbare school Zuid Kennemerland vrij 19/ za 20 Sept BSO Kamp v.a. 4 jaar Zuid Kennemerland za 20/ zo 21 zuid-holland@pharosnl.nl belangstellenden 3,- 8,- (*) volgt Zuid-Holland Den Haag Lezing over (volgt) door Martine Delfos gratis eindhoven@pharosnl.nl zo Eindhoven Son en Breugel Spelletjs inloopmiddag ouders en kinderen volgt Tilburg Circusworkshop tilburg@pharosnl.nl volgt Zuid-Holland volgt Jeugdweekend 6-12 jaar 27,50 zuid-holland@pharosnl.nl volgt n.n.b. Flevoland Geocaching n.n.b. n.n.b. flevoland@pharosnl.nl volgt Zuid-Holland Den Haag Oudercontactavond met ouders gratis zuid-holland@pharosnl.nl thema za Noord-Oost Haren Lezing leden gratis/ niet leden 5,00 noord-oost@pharosnl.nl volgt Tilburg Diessen Roofvogelshow tilburg@pharosnl.nl Okt gratis aanmelden kan via zo Eindhoven Son en Breugel Spelletjes inloopmiddag ouders en kinderen Nov volgt volgt zuid-holland@pharosnl.nl volgt Zuid-Holland Gouda Floorbal en oudercontactmiddag Tilburg Diessen Techniekmiddag gezinnen tilburg@pharosnl.nl VSO Kamp v.a. middelbare school Zuid Kennemerland vrij 28/ za 29 BSO Kamp v.a. 4 jaar Zuid Kennemerland za 29/ zo 30 37

20 pharosinfo regiocontactpersonen colofon Pharos is de landelijke vereniging van ouders van hoogbegaafde kinderen, met twintig actieve regio s als basis. ACHTERHOEK Caroline de Groot, NOORD-OOST Christa v.d. Poel, Signaal, het verenigingsblad van Pharos, landelijke vereniging van ouders van hoogbegaafde kinderen, Pharos wil bereiken dat de Nederlandse samenleving in het algemeen en ouders in het bijzonder hoogbegaafde kinderen herkennen, erkennen en accepteren, AMSTERDAM Milou van Rooij, milou@wereldvanrooij NIJMEGEN Sabine Beurze, nijmegen@pharosnl.nl verschijnt vier maal per jaar. De redactie van Signaal is bereikbaar via het secretariaat. en op een positieve manier met hen omgaan. Voor Pharos is hoogbegaafdheid in de eerste plaats een gave. Het is een genoegen ouder te zijn van een kind met een ontwikkelingsvoorsprong dat de mogelijkheden heeft om een belangrijke bijdrage te leveren aan het welzijn van deze wereld. De bestaansgrond van Pharos is mede gelegen in het feit dat door onbekendheid en onbegrip van hoogbegaafdheid bij hun omgeving kinderen ernstig in de knel kunnen komen. Daarom verspreidt Pharos informatie over hoogbegaafdheid en behartigt de vereniging de collectieve belangen van ouders en kinderen bij overheid, onderwijs en hulpverleners. Binnen de vereniging helpen ouders elkaar door het uitwisselen van ervaringen en het organiseren van bijeenkomsten voor ouders en kinderen. Het algemeen bestuur bestaat uit: Patrick van de Heisteeg voorzitter René van der Horst vice-voorzitter Ellen Dawson secretaris Heiko Imelman penningmeester Marian Habermehl communicatie Vertegenwoordigers uit de regio s. Voorzitters van de landelijke werkgroepen. Zij zijn allen bereikbaar via het secretariaat. redactie Janet Kooren, Anja Kuiken, Karin Ebben, Jolanda Wijshake, Ginny de Jong STEDENDRIEHOEK EINDHOVEN Ingrid Berndsen, Marco Schutter, TILBURG FLEVOLAND Lieke Peek, Melanie van de Heisteeg, flevoland@pharosnl.nl TWENTE FRIESLAND Vacature Stefan Spekreijse, UTRECHT GOOI EN EEMLAND ZUID-HOLLAND Michel Lambeek, zuid-holland@pharosnl.nl ; na uur HOOGEVEEN / ZWOLLE VELUWE Marijke Blommendaal, Vacature ; Pauline Senf, ZUID-KENNEMERLAND Martijn Bras, LIMBURG Vacature Secretariaat Postbus 1340, 8001 BH Zwolle. secretariaat@pharosnl.nu Webadres: Abonnementen ZUID-WEST NOORD-HOLLAND-NOORD Kris Park, , Vormgeving Vacature na uur AzimDezign.nl U kunt lid worden door het inschrijfformulier ingevuld aan het secretariaat te sturen. Het inschrijfformulier kunt u downloaden op de website of opvragen bij het secretariaat. Het lidmaatschap gaat in op de eerste dag van de maand volgend op de ontvangst van uw aanmelding. Opzeggen kunt u zowel schriftelijk als per , bij het secretariaat. U kunt per direct of per 31 december van het jaar opzeggen. Er vindt geen contributieverrekening plaats. Opzeggingen per einde van het jaar dienen voor 1 december te zijn ontvangen. Bij opzeggingen die na 1 december zijn ontvangen, wordt het lidmaatschap en derhalve ook de contributieverplichting automatisch met 1 jaar verlengd. Uw opzegging wordt aan u bevestigd. 38 Signaal - april 2014 Signaal - april