Inhoud Inleiding servicedocument... 4 Leeswijzer... 5 Voetzorgverlener en gezondheidsbevorderaar Bezit specialistische kennis van anatomie en

Transcriptie

1 Inhud Inleiding servicedcument... 4 Leeswijzer... 5 Vetzrgverlener en gezndheidsbevrderaar Bezit specialistische kennis van anatmie en fysilgie van het lichaam in relatie tt risicveten Bezit specialistische kennis van pathlgie in relatie tt risicveten Aandeningen aan spieren, pezen en banden van de nderste extremiteiten in relatie tt risicveten Bezit specialistische kennis van dermatlgie Kan huidafwijkingen signaleren en drverwijzen indien ndig Bezit specialistische kennis van indicaties en cntra-indicaties Bezit specialistische kennis van bacterilgie, virlgie en parasitlgie in relatie tt de delgrep, rzaken, gevlgen en ten beheve van hygiëne en infectiepreventie Bezit specialistische kennis van relevante ziekten en aandeningen en de effecten ervan p risicveten Neurlgische aandeningen Hart- en vaatziekten Aandeningen aan de lngen Kan klinisch redeneren Cmmunicatr en reflectieve prfessinal Richtlijnen en ntwikkelingen Prfessinal en kwaliteitsbevrderaar Bezit brede kennis van (technlgische) ntwikkelingen binnen het vakgebied betrekking hebbende p de verige risicveten Bezit kennis van de SRI-richtlijnen (WIP-richtlijn) Kan werken vlgens het Bedrijfshandbek vr de pedicure en medisch pedicure en andere geldende richtlijnen en prtcllen (Technlgische) ntwikkelingen Bezit specialistische kennis van risicveten gerelateerd aan Diabetes Mellitus Specialistische kennis van Diabetes Mellitus Specifieke kennis van dermatlgie bij Diabetes Mellitus Bezit specialistische kennis van neurlgische aandeningen en vaataandeningen bij Diabetes Mellitus Neurlgische aandeningen Diabetes Mellitus Vaataandeningen bij Diabetes Mellitus Bezit kennis van de Sims classificatie en te gebruiken instrumenten bij het vetnderzek Bezit specialistische kennis van veel vrkmende medicijnen en de invled p lichamelijke en geestelijke gesteldheid gerelateerd aan Diabetes Mellitus Bezit specialistische kennis van risicveten gerelateerd aan reumatische aandeningen Specifieke kennis van dermatlgie bij reumatische aandeningen

2 7.2 Algemene medicatie reumatische aandeningen Bezit specialistische kennis van neurlgische aandeningen en vaataandeningen bij reumatische aandeningen Neurlgische aandeningen Vaataandeningen Bezit specialistische kennis van indicaties en cntra-indicaties in relatie tt Diabetes Mellitus en reumatische aandeningen Kan huidafwijkingen gerelateerd aan Diabetes Mellitus en reumatische aandeningen signaleren en, indien ndig, drverwijzen Samenwerkingspartner en rganisatr Drverwijzen Bezit specialistische kennis van de Richtlijnen behandelingen van veten van persnen met diabetes mellitus en van persnen met reumatische aandeningen Bezit kennis van de Zrgmdule Preventie diabetische vetulcera bezit brede kennis van de invled van veding en leefstijl p de risicveten Kennis hulpmiddelen en disciplines bij risicveten Bezit brede kennis van (technlgische) ntwikkelingen binnen het vakgebied betrekking hebbende p Diabetes Mellitus en reumatische aandeningen Technlgische ntwikkelingen Diabetes Mellitus Technlgische ntwikkelingen reumatische aandeningen Bezit specialistische kennis van hulpmiddelen, aanpassingen aan schenen en speciaal schenen Bezit brede kennis van aanverwante (medische) disciplines Samenwerkingspartner en rganisatr Kennis risicvet Bezit specialistische kennis van neurlgische aandeningen en vaataandeningen gerelateerd aan risicveten Bezit brede kennis van de psychlgie en ziektebeelden ten gevlge van bijvrbeeld dementie, ziekte van Parkinsn, geriatrie, nclgie Dementie Ziekte van Parkinsn Geriatrie Onclgie Bezit specialistische kennis van veel vrkmende medicijnen en de invled p lichamelijke en geestelijke gesteldheid Dementie Ziekte van Parkinsn Geriatrie Onclgie Bezit brede kennis van nclgische ziekten Beweeglijkheid en drukverdeling kan waardes van bewegingsmgelijkheden f -beperkingen van de vet interpreteren Berdelen van de vetafdrukken

3 12.3 Vet-en teenstanden Bezit specialistische kennis van bewegingen en gewrichtsbeweeglijkheid van de vet zals supinatie, prnatie, drsaalflexie, etc Lichaamsvlakken Vetassen Vetbewegingen Bezit specialistische kennis van indicaties en cntra-indicaties bij specialistische technieken Kennis hulpmiddelen en disciplines bij specialistische technieken Bezit specialistische kennis van materialen en prducten (incl. eigenschappen) die behren bij de uitvering van een medisch pedicurebehandeling Bezit specialistische kennis van hulpmiddelen, aanpassingen aan schenen en speciaal schenen bezit brede kennis van (technlgische) ntwikkelingen binnen het vakgebied betrekking hebbende p specialistische technieken Bezit specialistische kennis van drukreguleringsmateriaal Bezit specialistische kennis van nagelregulatie en materiaal Bezit specialistische kennis van rthesemateriaal Bezit kennis van medische beeldvrmingstechnieken Invled van sprt p de veten Bezit specialistische kennis van bewegingen en gewrichtsbeweeglijkheid van de vet, zals supinatie, prnatie, drsaalflexie, etc Bezit kennis van de relatie sprt en gezndheid en de invled p de veten Bezit kennis van bimechanica gerelateerd aan sprtbeefening en blessurepreventie Bezit kennis van sprtblessures aan huid, nagels, gewrichten, spieren en 10.3 pezen van veten en enkels Bezit specialistische kennis van relevante ziekten en aandeningen en de effecten ervan p de veten De kinderveten Bezit brede kennis van de kindervet Kennis van ged passend scheisel/ kinderschen Kennis hulpmiddelen en disciplines bij sprt p de veten en kinderveten bezit brede kennis van (technlgische) ntwikkelingen binnen het vakgebied betrekking hebbende p sprt en kinderveten bezit specialistische kennis van hulpmiddelen, aanpassingen aan sprtschenen en speciaal schenen gerelateerd aan sprt Bijlage 1 ABCDE Methde

4 Inleiding servicedcument Vr u ligt het servicedcument van het Branchekwalificatiedssier (hierna BKD) Vetzrg. Met partners in het veld, (medisch) pedicures, pleiders en exameninstellingen, is beslten een servicedcument p te stellen m de vereiste kennis en vaardigheden in het BKD nader te duiden, zdat de diepgang en reikwijdte (meer) vergelijkbaar geïnterpreteerd wrdt. Met het servicedcument bieden PrVet en stichting BRAVO de partners een extra handvat bij het inrichten van de pleidingen en de examinering. Deze diepgang en reikwijdte wrdt bewust niet vastgelegd in het BKD zelf, m daarmee het BKD tekmstbestendig te huden en nieuwe inzichten/duidingen via het servicedcument flexibel te huden. Omdat het kwalificatiedssier en het BKD zeer sterk verwant zijn, kan dit servicedcument k gemakkelijk wrden ingezet vr de creb-geregistreerde pleidingen. Dit servicedcument is per kerntaak vrmgegeven en relateert daarmee aan de diverse taken en werkprcessen die (medisch) pedicures uitveren. Om binnen die kerntaken en werkprcessen ged invulling te geven aan de diverse rllen die (medisch) pedicures vervullen, is er een bruikbaar mdel gevnden in de CanMEDS rllen. Deze CanMEDS rllen wrden zwel natinaal als internatinaal tegepast m de rllen van verschillende zrgdeskundigen te mschrijven. Centraal staat de rl van vetzrgverlener en de andere zes rllen zijn hier ndersteunend aan. De CanMEDs rllen staan ls van het feit f iemand pedicure f medisch pedicure is. De CanMEDS rllen zijn behulpzaam m de lijst van kennis en vaardigheden van het BKD Vetzrg per kerntaak in de cntext van het berep te plaatsen. De therie- en praktijkcmpnenten van de pleiding kunnen wrden gerelateerd aan de berepsrl die de (medisch) pedicure in de berepspraktijk uitvert. De CanMEDS rllen kunnen eraan bijdragen m vanuit de juiste rl te werken met de bijpassende kennis en vaardigheden. Het helpt als je weet waarvr je de betreffende kennis en vaardigheden leert en welke rllen van je verwacht wrden in de berepspraktijk van de vetzrg. 4

5 1 VOETzrgverlener Dit is de belangrijkste rl die je hebt als (medisch) pedicure. Alle andere rllen krijgen richting dr deze rl. Als vetzrgverlener breng je in kaart welke vragen en wensen je cliënt heeft. Vervlgens zek je uit welke vetzrg daar het best bij past. Je richt het prces in en geeft daar vrm aan, eventueel in samenwerking met andere zrgprfessinals. 2 Prfessinal en kwaliteitsbevrderaar; Je levert vetzrg vlgens de richtlijnen. Je mnitrt de zrg vr veten met g p kwaliteitsverbetering. 3 Gezndheidsbevrderaar; Je bevrdert de gezndheid, mbiliteit en welbevinden van je cliënten. Je ndersteunt zelfzrg, leert de cliënt letten p de risic s vr gezndheid en mbiliteit en vervult zelf k een signaleringsfunctie naar cliënt en/f cllega-prfessinals. 4, 5 en 6 Organisatr, samenwerkingspartner en reflective prfessinal; Je bent ndernemend, je stuurt prcessen aan, je bent initiatiefrijk en stelt pririteiten. Je werkt vanuit je eigen deskundigheid en p basis van gelijkwaardigheid. Je deelt kennis en infrmatie en je bent gericht p samenwerking in de keten. Je stemt cntinu af met cliënt, netwerk en cllega s. Je werkt aan ntwikkeling en deskundigheid van ju en je cllega s in de keten. 7 Cmmunicatr; Je bent pen en respectvl en je cmmuniceert p maat. Je zet waar mgelijk technlgische middelen vr de cmmunicatie. Je bent je bewust van de impact van verbale en nn-verbale cmmunicatie. Je tnt inlevingsvermgen, kunt ged luisteren en weet de bdschap ged ver te brengen. Leeswijzer In het dcument wrden k Latijnse termen aangegeven. Daar waar deze zijn gemarkeerd met een / (slash) betreft dit vrwaardelijke kennis, die k bevraagd kan en mag wrden in het examen. Als deze tussen haakjes zijn pgenmen, is deze kennis niet vrwaardelijk. Als er in het dcument gesprken wrdt ver anamnese, nderzek en screening, dan mag de Medisch pedicure de anamnese en het gericht vetnderzek uitveren. De screening is vrbehuden aan de pdtherapeut f de arts. 5

6 Vetzrgverlener en gezndheidsbevrderaar Dit is de belangrijkste rl die je hebt als medisch pedicure. Alle andere rllen krijgen richting dr deze rl. Als vetzrgverlener breng je in kaart welke vragen en wensen je cliënt heeft. Vervlgens zek je uit welke vetzrg daar het best bij past. Je richt het prces in en geeft daar vrm aan, eventueel in samenwerking met andere zrgprfessinals. Deze rl is van tepassing p alle hfdstukken in dit dcument. 1 Bezit specialistische kennis van anatmie en fysilgie van het lichaam in relatie tt risicveten Slagaders/arteriën grte bledsmlp nderste extremiteiten Dijbeenslagader/a.femralis Kniekuilslagader/a.pplitea Vrste scheenbeenslagader/a.tibialis anterir Achterste scheenbeenslagader/a.tibialis psterir Kuitbeenslagader/a.pernia Vetrugslagader/a.drsalis pedis Vetzlslagader/a.plantaris pedis Aders/venen van de grte bledsmlp nderste extremiteiten Vetrugader/ v. drsalis pedis Rzenkransader/v.saphena magna Oppervlakkige beenader/v.saphena parva Vrste scheenbeenader/v. tibialis anterir Vetzlader/v. plantaris pedis Achterste scheenbeenader/v tibialis psterir Kuitbeenader/v pernea Kniekuilader/v.pplitea Dijbeenader/v. femralis Spieren van bvenbeen, vet en nderbeen Lende-heupspier/m.ilipsas Bilspier/m.gluteus Vierhfdige dijbeenspier/m.quadriceps femris - Rechte hf/m. rectus femris - Mediale hfd/m. vastus medialis - Laterale hfd/m. vastus lateralis - Middelste hfd/m. vastus intermedius Lange aanverder van het dijbeen/m. adductr lngus Kleermakersspier/m.sartrius Slanke dijbeenspier/m. gracillis Hamstring - Tweehfdige dijbeenspier/m. biceps femris, - Halfvliesachtige spier/m. semimembransus - Halfpeesachtige spier/m. semitendinsus Krte strekker hallux/m.extensr hallucis brevis Lange strekker hallux/m.extensr hallucis lngus 6

7 Krte strekker tenen/m.extensr digitrum brevis Lange strekker tenen/m.extensr digitrum lngus Krte buiger hallux/m.flexr hallucis brevis Lange buiger hallux/m.flexr hallucis lngus Aanverder hallux/m.adductr hallucis Afverder hallux/m.abductr hallucis Krte buigspier dig. 5/m.flexr digiti minimi brevis Krte buiger van de tenen/m.flexr digitrum brevis Lange buiger van de tenen/m.flexr digitrum lngus Vierkante vetzlspier/m.quadratus plantae Wrmvrmige spieren/ musculi lumbricales pedis Bvenste en nderste tussenbeenspieren/ musculi interssei drsales/plantares pedis Vrste scheenbeenspier/m.tibialis anterir Achterste scheenbeenspier/m.tibialis psterir Driehfdige kuitbeenspier/m. triceps surae Tweehfdige kuitbeenspier/m.gastrcnemius Schlspier/m.sleus Lange kuitbeenspier/m.perneus lngus Krte kuitbeenspier/m.perneus brevis Banden van de vet Dwarse vetzlband/dwarse enkelband/lig. transversum cruris Krte vetzlband/lig. Calcane-cubideum plantaire) Lange vetzlband/lig. plantaris lngum Peesblad van de vetzl/apneursis plantaris Laterale enkelband/lig.tal fibulare en lig. calcane navicularis Mediale enkelband/lig.deltïdeum Hielbeenscheepsbeenband/lig. Calcaneunaviculare Sprngbeenscheepsbeenband/lig. tal-naviculare Kruisband/lig. cruciatum cruris Zenuwvrziening van de nderste extremiteiten Ligging en verlp - Heupbeenzenuw/nervus ischiadicus - Scheenbeenzenuw/nervus tibialis - Kuitbeenzenuw/nervus perneus cmmunis - Diepliggende kuitbeenzenuw/nervus perneus prfundus - Oppervlakkige kuitbeenzenuw/nervus perneus superficialis - Dijbeenzenuw/nervus femralis - Oppervlakkige dijbeenzenuw/nervus saphenus - Mediale vetzenuw/nervus plantaris medialis - Laterale vetzenuw/nervus plantaris lateralis 7

8 2 Bezit specialistische kennis van pathlgie in relatie tt risicveten 2.1 Aandeningen aan spieren, pezen en banden van de nderste extremiteiten in relatie tt risicveten 3 Bezit specialistische kennis van dermatlgie Orzaak en gevlg Urticaria/galbulten/netelrs Jeukende rde bulten - Overgeveligheidsreactie - Insectenbeten - Veding - Medicijnen Huidkanker - ABCDE methde (zie bijlage vr uitveren van deze methde) Ulcus cruris - Niet genezende wnd aan nderbeen - Orzaak Lymfedeem benen Varices/spataderen Oedeemvrming Trmbse in aders - Abnrmale phping van eiwitten en vcht in weefsels - Verstrd evenwicht tussen aan- en afver vcht - Primair - Secundair Zwelling Vermeidheid en zwaar gevel Pijn Varices/spataderen Herpes - Blw ut Beperkingen in de beweging Beperkingen in het dagelijks functineren Huidafwijkingen Infecties Aangebren Minder lymfebanen Operatie Plastische chirurgie Bestraling Tumrgrei Trauma Dragen van een prthese Een infectie Chrnische Veneuze Insufficiëntie (spataderen) Medicatie - Verwijde aderen - Chrnische Veneuze Insufficiëntie Slecht werkende kleppen 8

9 - Kleine, pijnlijke blaasjes - Virusinfectie, zeer besmettelijk Grdelrs - Één kant van het lichaam - Jeuk, pijn - Blaasjes - Waterpkkenvirus Wndrs/ Erysipelas - Rd, pijnlijk, warm, dik - Meestal p been - Ontsteking van de diepere lagen van de huid - Dr een wndje - Veelvrkmend bij Diabetes Mellitus Pigmentafwijkingen - Hyppigmentatie Albinisme Erfelijke aandening Onvldende f geen pigment (melanine) Ogen en/f de huid en het haar Vitilig Pigmentstrnis Witte vlekken Gezicht Handen en veten Lichaamsplien Drukplekken - Hyperpigmentatie Melasma Pigmentstrnis Teveel pigment aanmaak Grillige, dnkere vlekken Zwangerschapsmasker Anticnceptie UV straling Erfelijkheid Aut-immuunaandeningen van de huid - Psriasis - Llichen planus - Cutane lupus erythematdes 3.1 Kan huidafwijkingen signaleren en drverwijzen indien ndig Zie Bezit specialistische kennis van indicaties en cntra-indicaties Zie Richtlijnen behandeling van veten met Diabetes Mellitus en Reuma Medisch pedicure bepaalt f de cntra-indicatie absluut f relatief is en f er een verwijzing is van een arts bij het pstellen van haar behandelplan. Cntra-indicaties/belastende factren 9

10 (Plaatselijke) ntstekingen (Huid)kanker Trmbse (Recent ntstaan) subunguaal hematm Nat eczeem Drg/nat gangreen Ingegreide nagel/unguis incarnatus Ulcus Grte pen ragaden/klven Parnychia Necrtisch weefsel Vasculaire clavus Oedeem Krts Indicaties Diabetes mellitus na verwijzing arts Reumatische aandeningen na verwijzing arts Overige risicveten Ingreiende nagel/pseud unguis incarnatus Ingegreide nagel/unguis incarnatus na verwijzing arts 3.3 Bezit specialistische kennis van bacterilgie, virlgie en parasitlgie in relatie tt de delgrep, rzaken, gevlgen en ten beheve van hygiëne en infectiepreventie Micr-rganismen als ziekteverwekkers Virussen - Hepatitis B - Influenza - SARS-CV-2 (Cvid-19) - HIV - Herpes Bacteriën Staphylcccus aureus - MRSA Pseudmnas Meningkk Pneumkk Syfilis Schimmels Trichphytn rubrum Tinea pedis Gisten Candida albicans 10

11 Parasieten/Prtza Malaria Txplasmse Schurftmijt 4 Bezit specialistische kennis van relevante ziekten en aandeningen en de effecten ervan p risicveten 4.1 Neurlgische aandeningen Bewegingsstrnissen in het centrale en perifere zenuwstelsel Ziekte van Parkinsn - Dpamine - Trager wrden van bewegingen (bradykinesie), - Meite met starten van bewegingen (akinesie) en - Ontbreken van autmatische bewegingen (hypkinesie) Hudings- en evenwichtsprblemen Parkinsn lpje, Tremren Rigiditeit Dermatmycses Onychmycse Amytrfische laterale sclerse (ALS) - Neur-musculair - Mtrische zenuwen - Hersenstam Atrfie spieren Pes equines Spasmen Multiple sclerse (MS) - Vermeidheid - Visusprblemen - Cmmunicatie Neurpathie Spierzwakte/rigiditeit Spasmen Ziekte van Huntingtn - Erfelijk - Mutatie DNA Rigiditeit Gang- en bewegingsstrnissen Spasmen Neurpathie Bimechanisch - Cmpressie neurpathie Beschadiging - Trauma, - Txisch dr medicatie/chem Metabl - Mtrische neurpathie 11

12 Standsafwijkingen - Sensibele neurpathie Gevelsstrnissen - Autnme neurpathie Opgezette aders p vetrug Warm huid Verminderde zweetsecretie Drge huid Klfjes - Plyneurpathie Autnme plyneurpathie Perifere plyneurpathie Dunnevezelneurpathie Orzaken van dunnevezelneurpathie Diabetes Mellitus Een gestrde glucsetlerantie Ziekte van het afweersysteem Ziekte van Sjögren Sarcïdse f vasculitis Glutenintlerantie HIV Medicijnen Alchlmisbruik Een tekrt f verscht van een bepaald vitamine Erfelijke aandeningen Aandeningen aan de natriumkanalen Uitingen van dunnevezelneurpathie Brandende, prikkelende f schietende pijn Gevelsstrnissen Maag- en darmklachten Schmmelingenschmmelingen van de bleddruk Hartklppingenhartklppingen Meer f juist veel minder zweten dan vrheen Drge gen f mnd Seksuele prblemen 4.2 Hart- en vaatziekten Hart/cr Buw, ligging en functie - Hartwand/hartzakje Endcardium Mycardium Epicardium Pericardium - Hartkleppen Artaklep Mitralisklep Pulmnalisklep Tricuspidalisklep 12

13 - Kringspieren - Bezems - Kamers Angina pectris Cardimypathie (hartspierziekte) Ontstekingen van het hartzakje Hartfalen Hartinfarct/hartaanval Hartklepaandeningen Hartritmestrnissen. Claudicati intermittens Fenmeen van Raynaud Varices Arterisclerse Plaque/athermplaat - Verharding dr degeneratie van de slagaderwand - Verliezen elasticiteit Vasculitis Afweer nderdrukkende medicijnen - Geveliger vr infecties 4.3 Aandeningen aan de lngen Kenmerken, rzaak en invled p nagels COPD (Chrnic Obstructive Pulmnary Disease) - Chrnische brnchitis Ontstken brnchiën Verhging slijmprductie Benauwdheid Hesten Piepende ademhaling (Taai)slijm phesten Afvallen Rken Lngziekte Aantal keren acute brnchitis - Lngemfyseem Atrfie lngblaasjes Minder tussenschtjes tussen lngblaasjes Rken Slecht behandelde astma Verminderde gaswisseling zuurstf/klstfdixide Vermindering ppervlak van capillairen Verhging luchtinhud van de lngen Vermindering lngelasticiteit Verlaging uitademingssnelheid Cutis laxa - Verminderde elasticiteit huid - Hypermbiele gewrichten - Lngfibrse 13

14 - Astma Littekens rndm lngblaasjes Stugge lngen Krtademigheid Allergisch Inspanningsastma Rk Kude lucht Luchtvervuiling Niet-allergisch Chrnische ntsteking luchtpijptakken Ontstaat vaak in kindertijd Aangebren aanleg hikrts/eczeem Krtademigheid Piepen Hesten Invled huid en nagels dr COPD en astma Atrfische huid Atrfische nagels Papegaai nagels/onych-atrfie(bller) Yellw nailsyndrm - Sarcïdse Nagelafwijkingen Verruceuze hyperkeratse hypnychium Ondrzichtige nagels Putjes Onregelmatige rze en bruine vlekken verkleuring nagelbed Onychlyse Subunguale hyperkeratse Onychschisis Splinterbledingen Ontstekingen Benauwdheid Hesten Verminderde lngfunctie Kan veral vrkmen Vrkeurslcaties: Lngen Ogen Lymfeklieren Gewrichten Dystrfie - Cmplex reginaal pijnsyndrm - Letsel - Operatie Veranderde / versterkte nagelgrei Afbrkkelen van de nagels Haargrei p het aangetaste lichaamsdeel 14

15 Verhgde zweetprductie handpalm f vetzl Dwangstanden/cntracturen - Dermgene cntractuur - Desmgene cntractuur - Mygene cntractuur - Tendgene cntractuur - Arthrgene cntractuur - Neurgene cntractuur 4.4 Kan klinisch redeneren Cmmunicatr en reflectieve prfessinal Je bent pen en respectvl en je cmmuniceert p maat. Je zet waar mgelijk technlgische middelen vr de cmmunicatie. Je bent je bewust van de impact van verbale en nn-verbale cmmunicatie. Je tnt inlevingsvermgen, kunt ged luisteren en weet de bdschap ged ver te brengen. Je werkt aan ntwikkeling en deskundigheid van ju en je cllega s in de keten. Vaardigheid m eigen bservaties en interpretaties te kppelen aan medische kennis (fysilgie, anatmie, pathlgie, farmaclgie) Algemene kennis: Vier O s van redeneren: - Observeren - Ordenen - Ordelen - Overdenken Zes stappen: - Oriëntatie p situatie - Klinische prbleemstellingen - Aanvullen klinisch nderzek - Klinisch beleid - Nabeschuwing - Methden, mdellen en technieken 5 Richtlijnen en ntwikkelingen Prfessinal en kwaliteitsbevrderaar Je levert vetzrg vlgens de richtlijnen. Je mnitrt de zrg vr veten met g p kwaliteitsverbetering. 5.1 Bezit brede kennis van (technlgische) ntwikkelingen binnen het vakgebied betrekking hebbende p de verige risicveten Bezit kennis van de SRI-richtlijnen (WIP-richtlijn) RIVM - Landelijk Centrum Hygiëne en Veiligheid (LCHV) 15

16 5.1.2 Kan werken vlgens het Bedrijfshandbek vr de pedicure en medisch pedicure en andere geldende richtlijnen en prtcllen Berepscde vr de (medisch) pedicure Richtlijnen behandeling van veten van persnen met Diabetes Mellitus en/f een reumatische aandening Zrgmdule Preventie Diabetische Vetulcera Bedrijfshandbek vr de pedicure en medisch pedicure (Technlgische) ntwikkelingen Big Data en Artificial Intelligence (bv. ten beheve van autmatisch nabestellen vrraden, cliëntgegevens, RIAB in een app) Veiligheidsplssingen (bv. RIVM Crna-check-app, bij diabeten de glucsesensr) Digitalisering in de zrg (bv. vetscans die autmatisch in het cliëntensysteem wrden gezet) Schermzrg (bv. nline spreekkamer vr zelfzrg: he ls ik een ingreiende nagel p met huismiddelen, he leg ik een likdrn tijdelijk drukvrij als ik niet gelijk terecht kan bij de pedicure) Cybrgs (bv. hersen gestuurde prthesen) Rbtica (bv. rbt scant lichaam en geeft prbleem aan f helpt met de gegevens direct weergeven bij een cliënt in de stel,.a. aandeningen, wat is er de vrige keer gebeurd, waarschuwing vr wel f niet snijden/frezen, kijkt f rthese ged passend is) Drnes (bv. vr bezrging veten crème, antimyctica, antidrukmiddelen) Zelfrijdende aut (bv. m patiënten te halen en brengen in plaats van ambulant werken) 3-d printing (van bijv. rthesen) Bitech (m een anti-myctica te ntwikkelen) 6 Bezit specialistische kennis van risicveten gerelateerd aan Diabetes Mellitus 6.1 Specialistische kennis van Diabetes Mellitus Stfwisselingsziekte Verstrde werking alvleesklier Alvleesklier/pancreas - Endcriene klier (3%) Eilandjes van Langerhans Afgifte hrmnen Alpha-cel: glucagn Invled p klhydraatstfwisseling Omzetten van glycgeen in glucse in de lever Omzetten van aminzuren in klwaterstfverbinding Beta-cel: insuline, anabl hrmn (eiwit) Regeling bledsuikergehalte (secretiepatrn) Omzetten glucse in glycgeen Verbinding met celreceptr vr drlating glucse 16

17 Delta-cel Smatstatine Vedsel blijft langer in het spijsverteringskanaal De pname van vedingsstffen wrdt vertraagd - Negatieve feedback Wisselwerking m prductie hrmnen p elkaar af te stemmen Glycsylering Binding van glycse aan lichaamseiwit - Hemglbine: zuurstftransprt - Cllageen eiwit, buwstf vr bindweefsel Adrenaline Hrmn uit de bijnierschrs vr mzetting glycgeen in glucse - Glycgeen - Glucse Vrmen van diabetes mellitus Type I - Diabetes afhankelijk van insuline - Vermindering f geen activiteit Beta-cel - Beschadiging Beta-cel dr antistffen Type II - Diabetes niet afhankelijk van insuline - Onvldende aanhechting insulinereceptr - Een relatief f absluut tekrt aan insuline - Insulineprductie niet tereikend f niet effectief geneg Zwangerschapsdiabetes - Verhging bledglucse spiegel - Verstring hrmnhuishuding Diabetes in remissie Cmplicaties van diabetes mellitus Acute f krte termijncmplicaties - Hypglykemie (verlaagde bledsuikerspiegel) Symptmen Hartklppingen Duizelig/beverig Wazig zien Transpireren Hnger gevel Agressief gedrag Handelswijze Dextr, gezete limnade Bterham met beleg Afspraak met de arts - Hyperglykemie 17

18 Symptmen Veel plassen/plyurie Drst/plydipsie Vermeidheid Hfdpijn Vermageren Het warm hebben Krampen in beenspieren Tinteling in de veten Teveel glucse in urine Handelswijze Veel water drinken Extra lichaamsbeweging Afspraak arts Diabetes ketacidse/dka/verzuring Lange termijncmplicaties Nefrpathie/nieraandeningen Retinpathie/Visusprblemen/gprblemen Neurpathie/zenuwaandeningen - Sensibel Verdwijnen ppervlakkig gevel - Autnm Minder aanvelen hyp s Vertraagde maaglediging Wisselingen in de bleddruk Verstrde vchtregulatie Verminderde zweetprductie Drge huid Klven - Mtrisch Standsafwijkingen Pes planus Pes excavatus/pes Cavus Charct vet Hallux valgus Hallux varus Hallux limitus Klauwtenen Hamertenen Ruitertenen Pes transversus planus Angipathie - Macr-angipathie - Micr-angipathie Afwijkingen aan het hart Diabetische vet - Ulcera 18

19 - Charctvet Gangreen/necrse en infectie ten gevlge van Angipathie Sensibele- en mtrische neurpathie Verminderde diapedese Hypertensie Samenhang met nierbeschadiging Als gevlg van te hg insuline gehalte - Verminderde flexibiliteit van de vaatwand Aandeningen mschrijven dr mechanische invleden (mechanische stress) Stten Verkeerd scheisel - Eelt/callus/hyperkeratse - Clavi/likdrnvrming Limited jint mbility/standsafwijkingen Verschuiven van het plantaire vetkussen/capitn Verkeerd knippen van de nagels - Ingreiende nagels/ pseud incarnatus unguis Aandeningen mschrijven dr chemische invleden Salicylzuur > 20% ureum Aandeningen mschrijven dr fysische invleden Verbranding hete tegels/strand Verbranding heet badwater 6.2 Specifieke kennis van dermatlgie bij Diabetes Mellitus Huidafwijkingen Circulatiestrnissen Verkleuringen - Rd Versterkte drbleding - Bleek f blauw Verminderde drbleding - Bruin, wit f blauwzwart Vergaande strnis in veding en weefselgrei Gangreen: drg f nat (geïnfecteerd Necrse: afstervend weefsel zwart Afname nderhuids bindweefsel (cllageen) Ulcera - Diabetisch pre-ulcus Blaar Intracutane bleding in eelt f subcutane bleding znder dat er sprake is van een defect dr alle lagen van de huid - Diabetisch vetulcus 19

20 Defect dr alle lagen van de huid (dermis en epidermis) Onder de enkel (inclusief de malleli) bij een patiënt met diabetes, ngeacht de bestaansduur van de wnd - Diep vetulcus: elk vetulcus dat dieper gaat dan de subcutis Angipathisch/ischemisch ulcus Ontstaat dr vaatafwijking Geen eeltrand Wit-geelachtig beslag Rde huid f rnde ring Meerdere plaatsen Hallux Tppen digiti 2 t/m 5 Laterale zijde kpje mvb 5 Mediale zijde kpje mvb 1 (Heftige) pijn Vaker infectie f necrse Neurpathisch ulcus Witte eeltrand rndm ulcus Rde huid Vaak plantair Pijnls Middenvetsbeen en hiel Neur-ischemisch Aspecten van zwel neurpathisch als angipathische ulcus aanwezig. Eeltrand meestal minder duidelijk aanwezig Autnme neurpathie - Verminderde f geen zweetafscheiding - Klven Atrfie (dunne huid) - Kwetsbaar Opgezwllen aderen vetrug Ontbreken van beharing vetrug Overmatige druk - Eelt/callus/hyperkeratse - Clavi/likdrns Zwelling Temperatuur van de vethuid - Warm: beide f eenzijdig - Kud: beide f eenzijdig Nagelafwijkingen - Chrnische parnychia en nychlyse dr Candida Albicans - Tegenmen kans p nychmycse - Verdikte gladde nagels met geel f geelgrene kleur vral p Halluci - Onychgryphse - Ulceraties van het nagelbed Circulatiestrnissen - Verdikte geelachtige nagels 20

21 Neurpathie - Brkkelige nagels Candida infectie - Hge suikerspiegel - Nagelriemen Diabetische dermpathie - Ovale rde plekken - 0,5 1 cm grt - Schilferen en verdwijnen - Achterblijvende bruine plek - Suikerplekken 6.3 Bezit specialistische kennis van neurlgische aandeningen en vaataandeningen bij Diabetes Mellitus Neurlgische aandeningen Diabetes Mellitus (zie 4.1) Neurlgische neurpathie - Sensibele neurpathie Verhgde bledsuikerspiegel Afname my-insitl Afname geleidingssnelheid zenuwprikkel gevelszenuwen Verdwijnen ppervlakkig gevel Temperatuur Tastzin Ulcus Infectie - Mtrische neurpathie Verhgde bledsuikerspiegel Afname my-insitl Afname geleidingssnelheid zenuwprikkel Spieren Uitvallen kleine vetspieren Standsafwijkingen - Autnme neurpathie Ulcus Infectie Verhgde bledsuikerspiegel Afname regelsysteem bledvaten Atrfie huid Slechte wndgenezing Verminderde zweetsecretie Drge huid Klven - Plyneurpathie Osteprse/btntkalking PDPN (pijnlijke diabetische plyneurpathie met DN-4 interview) Diabetische Neurpathie met pijn Dunnevezelneurpathie zie 4.1 Uitingen van PDPN 21

22 Branderig gevel Pijnlijk kude gevel Elektrische schkken Tintelingen Prikken Df gevel Jeuk Pijn verergert bij wrijven Verminderd gevel bij aanraken Verminderd gevel bij prikken Vaataandeningen bij Diabetes Mellitus Angipathie - Macr-angipathie Athersclerse Arterisclerse Hartinfarct Cva Herseninfarct Hersenbleding Tia Claudicati intermittens Angina pectris Vetgangreen Mediasclerse Verharding middelste wand middelgrte bledvaten Onbetruwbare f nmgelijke bleddrukmeting - Shunting - Micr-angipathie Aantasting kleine slagaderlijke bledvaten Verdikking basale membraan Wekering endtheelcellen Micr-angipathie + verhgde glycsylering Onvldende zuurstfafgifte Verstring cllageenpbuw Aantasting gezichtsvermgen/retinpathie Verstring nierfunctie/nefrpathie Spier- en gewrichtsprblemen Aantasting zenuwbanen Afname nderhuids bindweefsel Slechte wndgenezing Verhgde kans p infectie Ulcus - Varices/spataderen - Bledstlsel/trmbse - Emblie - Aderntsteking/phlebitis 22

23 6.4 Bezit kennis van de Sims classificatie en te gebruiken instrumenten bij het vetnderzek Instrumenten vr het vetnderzek - Dppler - Mnfilament Semmes Weinstein 10 grams - Stemvrk 128 hz - Infrard huidthermmeter (vanaf 20 graden) Vet- en schennderzek - Vetmaatmeter - Binnenmaatstk/binnenmaatmeter - Blauwdrukraam met tebehren` - Digitale drukmetingsmat - Vetscanner - Pdsheet - Pdscp Sims Classificatie Diabetes Mellitus, cnfrm Richtlijnen behandeling van veten Diabetische Vet en Reumatische Vet en Zrgmdule preventie diabetische vetulcera - Sims 0, Sims1, Sims2, Sims3 - Zrgprfiel 1, 2, 3, 4 - Risicprfiel - Cntrlefrequentie 6.5 Bezit specialistische kennis van veel vrkmende medicijnen en de invled p lichamelijke en geestelijke gesteldheid gerelateerd aan Diabetes Mellitus Sulfnylureumderivaten - Metfrmine - Gliclazide Diarree, misselijkheid en braken Gewichtstename Wazig zien, gwit geel Blauwe plekken Huiduitslag (jeuk, galbulten) Blaarvrming (lippen, slijmvliezen) DPP-4-remmers/ GLP-1-receptragnisten - Insuline - Nitraten Wazig zien Harde spuitplekken Overgeveligheid (allergische reactie) Verwijden van de bledvaten Duizeligheid Snelle plsslag Blzen Hfdpijn Misselijkheid Rustelsheid - Bètablkkers: verlagen de bleddruk en hartslag 23

24 Kude handen en veten Duizeligheid Lichte slaperigheid Onrustige slaap Vermeidheid - Calciumblkkers: maken de bledvaten wijder Hfdpijn, warmtegevel en blzen Draaierigheid en een licht gevel in het hfd Perifeer edeem (enkels veten) Lkale huidreacties - Antistllingsmiddelen Blauwe plekken Jeuk - Chlesterlverlagers - Diuretica Huiduitslag Jeuk Df, tintelend gevel Maag- en darmklachten Vermeidheid Hfdpijn Duizeligheid Milde spierklachten Overgeveligheid vr UV Spierpijn f -zwakte in de bvenbenen en armen Ernstige vermeidheid Hartklppingen Heftige buikklachten 7 Bezit specialistische kennis van risicveten gerelateerd aan reumatische aandeningen Aandeningen aan zenuwen van de nderste extremiteiten ntstaan dr reuma - Gevelsstrnis Beknelling dr zwelling Achter binnenenkel/nervus tibialis psterir Aandeningen aan het bewegingsapparaat van de nderste extremiteiten en wervelklm - Jicht/artritis urica Stfwisselingsziekte Acuut aanvalsgewijs MTP I gewricht/pdagra - Reumatische aandeningen Ontstekingsreuma Reumatïde artritis Chrnische gewrichtsntsteking Grillig verlp Ochtendstijfheid Algehele malaise Gewrichtszwellingen 24

25 Reumaknbbels/reumatïde nduli Standsafwijkingen van de veten/tenen IP-, DIP- en PIP-gewrichten Klauwstand van de tenen Hamerstand van de tenen Ruiterteen Hallux rigidus en hallux limitus Hallux valgus Luxatie Subluxatie Distrsie/verstuiking Pes transversus Jeugdreuma/juveniele idipathische artritis/jia Chrnische gewrichtsntsteking bij kinderen (jnger dan 16 jaar) Acuut reuma Acuut ntstane aandening van gewrichten na keelntsteking dr streptcccen Syndrm van Bechterew/spndylitis ankylpetica/sa Ontstekingen van de gewrichten van bekken en wervelklm Veelal eerste klacht hielpijn Ochtendstijfheid en pijn in de rug Ankylse wervelklm Artritis psriatica/ap DIP-gewrichten Nagelafwijkingen Putjes Bruine verkleuringen Olievlekfenmeen Splinterbledinkjes Verdikte nagels Lslating nagel (distaal)/nychlysis Hypertrfie Ziekte van Reiter Gewrichtsntstekingen Og- en urinebuisntstekingen Huidafwijkingen Etterige blaasjes vetzlen en handpalmen Nagelafwijkingen Niet pijnlijke blaasjes nder de nagelplaat - Systeemziekte, aut-immuunziekten Sclerdermie Tename activiteit bindweefsel Strakke en drge huid Geen beharing aangedane huid Raynaud fenmeen Rde plekjes p de huid Syndrm van Sjögren Chrnisch ntstken klieren 25

26 Kmt vr in relatie tt RA f SLE Drge, schilferige, jeukende huid Huidntstekingen Gewrichtspijn Gewrichtsntstekingen Myalgie Artrse/arthrsis defrmans/ad Degeneratieve afwijking gewrichtsppervlakken Afname kwaliteit gewrichtskraakbeen Versneld veruderingsprces Startstijfheid Bewegingsbeperking gewricht Nduli DIP- en sms PIP-gewrichten Crepitatie van het gewricht Pijn neemt te in lp van de dag Pijn rndm gewricht - Weke delen reuma aan spieren, pezen, banden en kapsels van en rndm gewricht Plymyalgie reumatica/pmr Pijn en stijfheid in bepaalde grepen spieren Ziekte van Ledderhse Pijnlze verschrmpeling van bindweefselplaat nder de vet Nduli in vetzl Fibrmyalgie Pijn in hudings- en bewegingsapparaat (znder ntsteking en vergreiing) Meheid Slaap-, cncentratie- en stemmingsstrnissen Ochtendstijfheid > 1 uur Subjectieve zwelling van gewrichten f weke delen Branderig en/f df gevel van de huid Hfdpijn Buikpijn en/f krampen Zwaar gevel in armen en/f benen Tendinitis/peesntsteking Ontstekingsachtige veranderingen in het peesweefsel Achterste scheenbeenspier/m. tibialis psterir Achillespees/tend achilles Aanhechting spierfascie vetzl Reumatische slijmbeursntsteking/bursitis Ellebg en hiel Spierntsteking/mysitis Spieratrfie Enthesitis Ontsteking van vergang pees f band naar bt Peesschedentsteking/tendvaginitis Ontsteking kapselbanden Gewrichtsbanden 26

27 Hypermbiliteit Te sepele f zwakke gewrichtsbanden 7.1 Specifieke kennis van dermatlgie bij reumatische aandeningen Huidaandeningen - Rdheid en zwelling - Kleur van de huid - Schilfering t.g.v. artritis psriatica - Drge huid - Klven/ragaden - Verschuiving van vetkussen nder de bal van de vet - Eelt/callus/hyperkeratse - Clavi/likdrnvrming - Atrfische huid - Vasculitis - Slechte wndgenezing - Hyperhidrsis - Nduli - Wndjes f ulcera - Drukplekken - Fissuren Nagelaandeningen - Subunguaal hematm - Verkleuringen van de nagelplaat/ nychdyschrmia Df witte kleur - Blle nagels - Lngitudinale richels - Hapalnychie/zeer zachte nagels - Rze f dnkerrde verkleuring lunula - Pachynychia - Hyperkeratsis subungalis - Brkkelige en brze nagel/ nychrrhexis - Onychgryphsis - Onych psriasis - Onychlysis - Onychmadese/prximale lslating nagel - Onychmycsenagels - Onychauxis - Ruwe nagels/trachynychia - Hrizntale splijting/nychschizis 7.2 Algemene medicatie reumatische aandeningen Pijnstillers - Paracetaml Ontstekingsremmers - Klassieke NSAID s (Nn Sterid Anti Inflammatry Drugs), bijv. ibuprfen, diclfenac en naprxen - COX-2-selectieve NSAID s, bijv. celecxib en etricxib 27

28 Maag- en darmklachten Opiiden - Tramadl, mrfine, xycdn, fentanyl Verstpping Overgeven en misselijkheid Sufheid f duizeligheid, verminderd reactievermgen. Drge mnd Jeuk Verminderde cncentratie Crticsterïden - Prednisln Specifieke antireuma medicaties (DMARD s) - Klassieke reumamedicijnen (csdmard s, cnventinal disease-mdifying antirheumatic drugs) Sulfasalazine f methtrexaat - BDMARD s, bilgical disease-mdifying antirheumatic drugs Eiwit T- en B-Cellen Luchtweginfectie, grdelrs, blaasntsteking - JAK-remmers (januskinase remmers) Verminderen cytkines RA en PA: Tfacitinib Verhgde kans p infecties Gewrichtsklachten Bledarmede Verhgde bleddruk Maag- en darmklachten Baricitinib Luchtweginfecties Diep veneuze trmbse Urticaria Herpes 7.3 Bezit specialistische kennis van neurlgische aandeningen en vaataandeningen bij reumatische aandeningen Neurlgische aandeningen Cmpressie neurpathie - Tarsaal tunnelsyndrm Mediale zijde malelus Beklemming nervus tibialis psterir Verstring mtriek en gevel Vral bij vruwen Symptmen Behandeling Brandende f stekende pijn in de vetzl Dffe, diffuse pijn rndm de enkel f de hiel Uitstralende pijn aan de binnenzijde van de enkel Steunzlen 28

29 Medicatie Aanpassingen aan schen Brace f spalk Medical taping - Carpaal tunnelsyndrm Beklemming nervus medianus in plsgewricht Pijn, tintelingen, df gevel Gevelsverlies, krachtverlies Nachtelijke klachten Behandeling Medical taping Spalkbehandeling Gecntrleerde tractie Ontstekingsremmers Operatie Vaataandeningen Vasculitis - Ontsteking binnenwand bledvaten - Orzaken Primaire vasculitis Idipathisch Secundaire vasculitus Neveneffect van een andere ziekte/aandening Systemische vasculitus Gehele lichaam Infecties (15-20%), waarnder Bacteriële meningkkkensepsis Mycbacteriëel ( b.v. TBC) Schimmels Viraal (b.v. herpes) Immunlgisch (15-20%), waarnder Lupus vasculitis (bij SLE) Reumatïde vasculitis (bij reuma) Ziekte van Behcet Ziekte v. Kawasaki GPA (Wegener) Geneesmiddelen (10-15%),.a dr ACE remmers Schildkliermedicatie NSAIDs (.a. diclfenac, naprxen) Bèta-blkkers Onderliggende kanker (< 5%) Bledkanker (leukemie) 8 Bezit specialistische kennis van indicaties en cntra-indicaties in relatie tt Diabetes Mellitus en reumatische aandeningen Indicaties: - Hyperkeratse 29

30 - Ragaden mits niet pen - Clavi/keratmen - Tepassen specialistische technieken na verleg, akkrd en in pdracht van (diabetes)pdtherapeut (DM)f (huis)arts - Nazrg wigexcisie - Ingreiende nagel/pseud unguis incarnatus Abslute cntra-indicaties - Necrtisch weefsel - Ulcera - Pre-ulceratieve laesies Belastende factren - Verlies PS en/f PAV - Ontstekingsverschijnselen - Grte pen klven/rhagaden - Parnychia - Recent subunguaal hematm - Ingegreide nagel/unguis incarnatus 8.1 Kan huidafwijkingen gerelateerd aan Diabetes Mellitus en reumatische aandeningen signaleren en, indien ndig, drverwijzen Zie 3.2 en 4.4 Samenwerkingspartner en rganisatr Je bent ndernemend, je stuurt prcessen aan, je bent initiatiefrijk en stelt pririteiten. Je werkt vanuit je eigen deskundigheid en p basis van gelijkwaardigheid. Je deelt kennis en infrmatie en je bent gericht p samenwerking in de keten. Je stemt cntinu af met cliënt, netwerk en cllega s. 8.2 Drverwijzen Gewenste behandeling dr een andere (aanverwante)discipline (Twijfel ver) een (dreigend) wndje Een mgelijke ulcus (Twijfel ver) de status van de vet en het risic daarvan. Bijv. Vaatlijden, Charct vet, infectie? 8.3 Bezit specialistische kennis van de Richtlijnen behandelingen van veten van persnen met diabetes mellitus en van persnen met reumatische aandeningen Aandachtspunten vr preventie en vetbehandeling Vakinhudelijke inleiding Anamnese, nderzek en screening Behandeling - Anamnese en gericht vetnderzek Medisch Pedicure Specialistische technieken Nazrg - Preventie 30

31 - Educatie - Emtinele aspecten - Organisatie van zrg 8.4 Bezit kennis van de Zrgmdule Preventie diabetische vetulcera Organisatie van medisch ndzakelijke preventieve vetzrg - Vijf hekstenen in de preventie van een vetulcus Jaarlijks vetnderzek Gericht vetnderzek Scheisel en andere hulpmiddelen Fllw-up en educatie Regelmatige vetzrg Organisatie van zrg rndm pre-ulceratieve laesies en ulcera - Vregdiagnstiek dr medisch pedicure 9 bezit brede kennis van de invled van veding en leefstijl p de risicveten Veding Leefstijl - Enkelvudige klhydraten Mnsachariden Fructse, galactse en glucse Disachariden Lactse, maltse en sucrse (f sacharse) - Meervudige klhydraten Oligsachariden (vr klhydraten met drie tt negen sachariden) Plysachariden (vr klhydraten met meer dan negen sachariden) - Glykemische index (GI) Rangschikking vedingsmiddelen p basis van glucserespns - Glykemische last (GL) De heveelheid gecnsumeerde klhydraten hge GI en GL hger risic p diabetes type 2 - Onverzadigde vetten - Natriumchlride/keukenzut - Rken - Bewegen Risicfactr vr hart- en vaatziekten en Kanker (lngkanker,keelkanker) Risicfactr vr het ntstaan van diabetes mellitus type 2 - Gastric bypass Heeft een gunstig effect p de glykemische instelling en p (sterfte aan) hart- en vaatziekten Vlgens advies gezndheidsraad 31

32 10 Kennis hulpmiddelen en disciplines bij risicveten 10.1 Bezit brede kennis van (technlgische) ntwikkelingen binnen het vakgebied betrekking hebbende p Diabetes Mellitus en reumatische aandeningen Technlgische ntwikkelingen Diabetes Mellitus Realtime cntinue mnitring glucsemeters rtcgm (p de buik met insulinepmp) Glucse meten znder prikken (Freestyle libre (FSL) - Zelf scannen Externe alvleesklier/kunstmatige alvleesklier Technlgische ntwikkelingen reumatische aandeningen Verbetering medicatie - JAK remmers Januskinase remmers Enzymen remmen ntsteking Werkt binnen een week Tabletvrm - Bilgische medicatie Eiwitten afkmstig van levende rganismen Infuus Injectie 10.2 Bezit specialistische kennis van hulpmiddelen, aanpassingen aan schenen en speciaal schenen Orthpedische schenen (OSA) - A-schen - Handgemaakt Semi-rthpedische schen (OSB) - B-schen - Fabrieksmatig, wel individueel - Aanpassingen in fabriek al aangebracht Orthpedische vrziening aan cnfectieschen (OVAC) - Aanpassing aan cnfectieschen Hak/zlverhging Beenlengte verschil bekkenscheefstand Prximale f vrege afwikkeling Prximaal van de bal van de vet Piekdruk verminderen p MTP-1 gewricht Bij Diabetes Mellitus en Reumatische Aandening Distale f late afwikkeling Meer extensie van de knie tijdens de afwikkeling.a. bij pli Stabiliserende afwikkeling Wig vrzijde hger dan achterzijde Ng grter extensie van de knie Plyfasische afwikkeling Vlledig kunstmatige afwikkeling 32

33 Rl nder de schen met een kleine afvlakking Stijve heup, knie en enkel Stijve enkel, nrmale knie Stijve knie, nrmale enkel Bufferhak Schkabsrberende wig in de hak Verlaagt sttkracht bij neerkmen van de vet Hakafrnding Piekdruk verminderen als vrvet vlak p de grnd kmt. Hakschring Lichte varusstand van de hiel Tegengaan inversietrauma Binnenzlverstijving Stabiliseren schengeleng Verstevigingslaag van hiel tt balpunt Klstfvezel f stalen veer Amputaties vrvet Drukverdeling bij Diabetes Mellitus MTP klachten Vetlengteverschil Lkaal prekken van de schacht Drukplekken tegengaan bij bijv. Hallux valgus Steunzl/crrectiezl/inlay - Vr dagelijks gebruik,.a. leder, kurk, kunststf, metaal - Sprtzlen Afwasbaar Uit één srt materiaal + schkdempend - Gecertificeerde steunzlen vr veiligheidsschenen - Sft-steunzl Zacht, schkdempend materiaal Hiel en mediaal gewelf hard materiaal 10.3 Bezit brede kennis van aanverwante (medische) disciplines Samenwerkingspartner en rganisatr Je bent ndernemend, je stuurt prcessen aan, je bent initiatiefrijk en stelt pririteiten. Je werkt vanuit je eigen deskundigheid en p basis van gelijkwaardigheid. Je deelt kennis en infrmatie en je bent gericht p samenwerking in de keten. Je stemt cntinu af met cliënt, netwerk en cllega s. Eerste lijn (znder ndzakelijke verwijzing): - Huisarts - Ouderenarts - Praktijkndersteuner huisarts(poh) - Diabetesverpleegkundige bij huisarts - (diabetes)pdtherapeut - Pdlg 33

34 - Orthpedisch schenmaker (vr vergeding verwijzing ndig) Tweede lijn (met ndzakelijke verwijzing): - Internist - Diabetesverpleegkundige in ziekenhuis - Vaatspecialist - Diabetesvetenteam - Revalidatiearts - Orthpeed - Dermatlg - Reumatlg 11 Kennis risicvet 11.1 Bezit specialistische kennis van neurlgische aandeningen en vaataandeningen gerelateerd aan risicveten Centraal neurlgische - TIA - CVA Tijdelijke afsluiting Herstel <48 uur Hersenbleding/bererte Aneurysma Herseninfarct Trmbus Symptmen >48 uur ng aanwezig Ataxie Bewegingsstrnis Kleine hersenen Afasie Taalstrnis/wrdvindprblemen Linkerhersenhelft Apraxie Handelingsstrnis/prblemen met het uitveren van een handeling/beweging Linkerhersenhelft Dysfagie Slikstrnis Hersenstam Cgnitieve strnissen Gedragsprblemen Parese/gedeeltelijk verlies van kracht Hemiparese/eenzijdig gedeeltelijk verlies van kracht Paralyse/Plegie/slappe verlamming Hemiplegie/eenzijdige verlamming Spastische verlamming - Ziekte van Parkinsn Vetheffersparese/Klapvet Eiwit afzetting in substantia nigra Tremren Rigiditeit veten 34

35 Hypkinesie/bewegingsarmede Dysfagie - MS multiple sclerse Myelineschede beschadiging Aanvallen/Relapsus/schubs Herstelfase/Remitting phase Pes equines Rigiditeit en verkrampingen Hypkinesie/bewegingsarmede Begint prgressief - Dwarsleasie Cmpleet Incmpleet Paraplegie Vlledige verlamming benen en gedeelte rmp Beschadiging tussen 5de lendewervel en 7de brstwervel Pes equines Rigiditeit - Kinderverlamming/plimyelitis Virus Via ntlasting Standsveranderingen Pes equines Rigiditeit Perifeer neurlgisch - ALS amytrfische laterale sclerse Atrfie zenuwcellen Mtrische zenuwcellen in het ruggenmerg Hersenstam Mtrische schrs van de hersenen Prgressief krachtverlies Vetheffersparese Fijne mtriek Dysartrie/nduidelijk spreken Atrfie spieren Pes equines Gezichtsvermgen, gehr, tastzin, reukzin, smaak blijven intact - Guillain Barré Syndrm (GBS) Vrij pltseling Pijn in benen Mtrische zenuwen van ruggemerg naar spieren Krachtverlies Mbiliteitsprblemen Standsveranderingen veten Gevelszenuwen van huid, gewrichten en spieren naar het ruggenmerg Gevelsstrnissen Centraal en perifeer neurlgisch 35

36 - Ply-neurpathie (zie 4.1 neurlgische aandeningen) Dementie - Ziekte van Alzheimer Hfdletsel, Depressie, Hge bleddruk Eiwit plaques Gedragsstrnissen Afasie Apraxie Ataxie - Vasculaire dementie Schade dr hart- en vaatziekten Afasie Mbiliteitsprblemen Langzamer bewegen/praten Overzicht/planning kwijt - Frnttemprale dementie (FTD) Afsterven hersencellen in de frntaal kwab Gedragsstrnissen Afasie Mtrische klachten Vaak één kant van het lichaam Cördinatieprblemen Meite met lpen/vallen - Ziekte van Pick Variant van FTD Pickcellen/ballnvrmige, pgezwllen hersencellen Tussen het 40ste en 60ste levensjaar - Lewy bdy dementie Parkinsnsymptmen Eiwitafzettingen in zenuwcellen binnen een jaar na het ntstaan van Parkinsnsymptmen symptmen van dementie Na een jaar dementiesymptmen = Parkinsndementie Zenuwaandeningen - Zenuwntsteking/neuritis - Neuralgie Neurm 11.2 Bezit brede kennis van de psychlgie en ziektebeelden ten gevlge van bijvrbeeld dementie, ziekte van Parkinsn, geriatrie, nclgie Ziektebeelden dementie, ziekte van Parkinsn en geriatrie: zie 11, vr nclgie zie 11.4) Dementie Mgelijke psychische effecten - Angst, - Smberheid - Depressie, 36

37 - Wanen - Hallucinaties - Ontkenning - Karakterverandering Ziekte van Parkinsn Mgelijke psychische effecten - Depressie - Prblemen met denken - Psychse - Angst - Dementie Geriatrie Mgelijke psychische effecten - Gevel van eenzaamheid - Angst - Depressie Onclgie Mgelijke psychische effecten - Angst - Bsheid - Machtelsheid - Ongelf - Onzekerheid - Paniek - Teleurstelling - Verbijstering - Verdriet - Wanhp 11.3 Bezit specialistische kennis van veel vrkmende medicijnen en de invled p lichamelijke en geestelijke gesteldheid Dementie Medicatie - Tegenhuden van afbraak acetylchline - Rustgevende, stemmingsstabiliserende f angstreducerende medicatie - Antidepressiva - Slaapmiddelen Ziekte van Parkinsn Medicatie - Aanvullen tekrt f stimulatie dpamine receptren Levdpa en dpamine agnisten 37

38 Geriatrie Medicatie - Slaapmiddelen - Plasmedicatie - Bètablkkers - Chlesterlverlagers - Pijnstillers - NSAID s - Laxerende medicatie - Maagzuurremmers Onclgie Zie syllabus Onclgie 11.4 Bezit brede kennis van nclgische ziekten Zie syllabus Onclgie 12 Beweeglijkheid en drukverdeling 12.1 kan waardes van bewegingsmgelijkheden f -beperkingen van de vet interpreteren ROM - Range f mtin/bewegingsbereik - Vlledig kunnen strekken van een spier - MTP1: graden drsaalflexie - MTP1: graden plantairflexie - - IP1/DIP 2 t/m 5/PIP 2 t/m 5: Extensie ± 0 graden Flexie ±45 graden: - AROM - PROM Actief Passief 12.2 Berdelen van de vetafdrukken Statisch Dynamisch 12.3 Vet-en teenstanden Pes planus - Aangebren Vaak geen prblemen Sepele vet - Verwrven Overbelasting Gewicht Sprt Vermeidheidsklachten Pijn aan plantaire fascie Steunzlen Pes planvalgus - Valgus stand van de calcaneus 38

39 - Mediaal gewelf vlledig afgeplat - Os naviculare p de grnd - Abductiestand vrvet - Abducerende en endrterende kracht bij afwikkeling p hallux - Stugge vet Pijnklachten mediaal, plantaire zijde Sms cmpressieklachten lateraal Pes transversus planus - Drzakking vrvetbg - Versterkte callusvrming CMI, III, IV - Cmbinatie met pes planvalgus, hallux valgus en hamertenen Reumatïde artritis Verkeerd scheisel Pes excavatus/pes cavus - Vaak erfelijk - Secundair bij neurlgische aandening Diagnse HSMN Verkrting plantaire fascie - Idipathisch hlvet Znder rzaak - Spits p de vrvet - Varusstand van de calcaneus Eerste middenvetsbeentje in het talnaviculare gewricht naar plantair gericht Inversie, gepaard gaande met varuskanteling van de calcaneus Diepstand' van de eerste en vijfde straal duwt de vrvet tijdens staan, mhg (drsaalflexie) - Hge wreef - Klauwtenen - Overmatige hyperkeratse bal van de vet - Hielspr - Overbelasting van de plantaire fascie Pes valgus - Drzakking mediale vetbg - Kanteling calcaneus naar mediaal Vermeidheidsklachten Steunzlen Pes varus Pes equinus (varus) - Plantair flexie - Adductiestand vrvet - Beperking drsaalflexie en eversie - Tnusverhging M. Gastrcnemius - Aangebren M. Gastrcnemius nderntwikkeld Vrmverandering btten in de vet (s talus) 39