Rapport van het inspectiebezoek aan Osira Woonzorgcentrum Sint Jacob te Amsterdam op 2 en 15 juli Amsterdam, Februari 2011

Transcriptie

1 Rapport van het inspectiebezoek aan Osira Woonzorgcentrum Sint Jacob te Amsterdam op 2 en 15 juli 2010 Amsterdam, Februari 2011

2 Inhoud 1 Inleiding 3 2 Bevindingen inspectiebezoek Opzet Zorg(behandel)-/leefplan Communicatie en informatie Woon en leefomstandigheden Participatie en sociale redzaamheid 9 3 Beschouwing en conclusie Inleiding Beschouwing Conclusie 10 4 Te nemen maatregelen Inleiding Plan van aanpak 11 Bijlagen 1 Overzicht gebruikte documenten 2 Overzicht van wetgeving, veldnormen en rapporten 3 Overzicht normen per thema 4 Toelichting op het inspectieoordeel Pagina 2 van 17

3 Rapport van het inspectiebezoek aan Osira Woonzorgcentrum Sint Jacob te Amsterdamop 15 juli Inleiding Op 2 juli 2010 heeft de Inspectie voor de Gezondheidszorg een onaangekondigd inspectiebezoek en op 15 juli 2010 een aangekondigd inspectiebezoek gebracht aan Osira Woonzorgcentrum Sint Jacob. Osira Woonzorgcentrum Sint Jacob is zowel onaangekondigd als aangekondigd bezocht vanwege het onderzoek dat de inspectie uitvoert naar de vervangbaarheid van het aangekondigde toezichtbezoek door een onaangekondigd bezoek. Woonzorgcentrum Sint Jacob behoorde tot de zogenaamde hoog instellingen op basis van de signaleringslijst van de inspectie uit 2009 gebaseerd op de gegevens uit Deze lijst komt tot stand na bewerking van de door de instelling zelf aangeleverde meetgegevens. Doel van beide bezoeken is te beoordelen of er bij Sint Jacob randvoorwaarden, praktijken of processen zijn die vol zijn voor de veiligheid, effectiviteit of de cliëntgerichtheid van de zorg. Dit inspectierapport bevat de gecombineerde bevindingen van zowel het onaangekondigde als het aangekondigde toezichtbezoek. Om tot een verantwoord oordeel te kunnen komen heeft de inspectie: gesprekken gevoerd met vertegenwoordigers van het management, teamleiders, uitvoerende medewerkers, en leden van de cliëntenraad; zorgplannen ingezien; een rondleiding gehad; documenten ingezien die worden genoemd in bijlage 1. De methodiek voor dit bezoek is vastgelegd in het Tweede Fase Instrument programma ouderenzorg, versie Het instrument is gebaseerd op wetgeving en de daarvan afgeleide veldnormen van de koepelorganisaties en beroepsverenigingen.1 Het instrument is opgebouwd rond de volgende thema s: Zorg(behandel)-/leefplan Communicatie en informatie Woon en leefomstandigheden Participatie en sociale redzaamheid Achtereenvolgens komt in dit rapport het volgende aan de orde: Hoe scoort Osira Woonzorgcentrum Sint Jacob op de aanwezigheid van s? (hoofdstuk 2); Beschouwing over de kwaliteit van Osira Woonzorgcentrum Sint Jacob in relatie tot de scores op de aspecten (hoofdstuk 3); Welke maatregelen moet Osira Woonzorgcentrum Sint Jacob binnen welke termijn nemen? (hoofdstuk 4). 1 Zie bijlage 2 Pagina 3 van 17

4 2 Bevindingen inspectiebezoek 2.1 Opzet De inspectie beoordeelt Osira Woonzorgcentrum Sint Jacob op vier thema s. Ieder thema bestaat uit een aantal onderwerpen. In dit hoofdstuk geeft de inspectie per onderwerp haar oordeel weer in vier gradaties: geen, gering, hoog en zeer hoog 2. Bij ieder oordeel geeft de inspectie een toelichting. Onderwerpen die niet in het instrument aan bod komen, en naar oordeel van de inspectie vol zijn voor de veiligheid, effectiviteit of de cliëntgerichtheid van de zorg binnen uw instelling, benoemt de inspectie in de laatste paragraaf van dit hoofdstuk. Algemeen Sint Jacob is een zorgcentrum in het centrum van Amsterdam. Het zorgcentrum biedt plaats aan 406 bewoners en maakt deel uit van de OsiraGroep. De Osiragroep is ontstaan door een fusie van Antaris en Fontis (ouderenzorg), Amstelrade (voor lichamelijk gehandicapten). Sinds begin 2009 is een bestuurlijke fusie met Amstelring gerealiseerd en per 1 januari 2011 is de juridische fusie van kracht geworden. Er wordt gewerkt in vier regio s. De bedrijfsonderdelen Thuiszorg en Groepspraktijk en de bedrijfsvoeringsonderdelen zijn op concernniveau georganiseerd. De regiodirecteur Oost/Zuidoost geeft direct leiding aan de twee managers van Sint Jacob. Deze managers sturen de teamleiders aan (één per 44 cliënten). De voorzieningen van Sint Jacob zijn: Een verpleeghuis voor 132 cliënten: 20 somatische en 88 psychogeriatrische plaatsen, waarvan 10 Huntington plaatsen; 24 CVA revalidanten en een unit van 10 bedden voor palliatieve zorg en vervroegd ontslag. De verzorgingshuizen Andreashuis (113 cliënten); Barbarahuis (115 cliënten) en Catharinahuis (41 cliënten psychiatrie). Van het Andreashuis en Barbarahuis heeft meer dan de helft van de cliënten een meerzorgindicatie somatiek en/of psychogeriatrie. Beide huizen hebben elk 16 bewoners met een verpleeghuisindicatie. (Sint Jacob heeft ook een dagverzorging, De Salon geheten, met 17 plaatsen voor ouderen uit de buurt) De aandacht tijdens het inspectiebezoek is voornamelijk uitgegaan naar de psychogeriatrische patiënten en de cliënten in het verzorgingshuis. De bevindingen moeten gezien worden tegen de context van de omvang van de locatie en betreffen niet een speciale doelgroep in het bijzonder. 2 In bijlage 4 staat de toelichting op het inspectieoordeel. Pagina 4 van 17

5 2.2 Zorg(behandel)-/leefplan Onderwerp oordeel geen gering hoog zeer hoog 1 zorg(behandel)/-leefplansystematiek Klik2x Klik2x Klik2x 2 individueel zorg(behandel)/-leefplan Klik2x Klik2x toelichting per onderwerp 1 Zorg(behandel)/-leefplansystematiek De OsiraGroep bereidt zich voor op de invoering van het Elektronisch Cliëntendossier (ECD). Daarnaast zijn er voorbereidingen getroffen voor de invoering van het digitale medische dossier van Gerimedica (Ysis). Dit dossier wordt mogelijk uitgebreid met de paramedische dossiers en de dossiers van de psychologen. Bij opname brengen zowel de arts als de zorgmedewerkers de zorg- en behandelvraag in beeld, samen met de cliënt/vertegenwoordiger. Naar aanleiding hiervan worden andere disciplines ingeschakeld. De ingeschakelde behandelaars maken in samenspraak met de cliënt een (concept) behandelplan. Het multidisciplinaire cliëntplan wordt door een contactverzorgende en de arts met de cliënt besproken. Eventuele aanpassingen naar aanleiding van de inbreng van de cliënt worden verwerkt in het cliëntplan. Een brief met bevestiging van de afspraken en een aangepast cliëntplan wordt ter ondertekening aan de cliënt voorgelegd. Daarna wordt het cliëntplan minimaal tweemaal per jaar of vaker (afhankelijk van doelgroep) met de cliënt besproken door de contactverzorgende, al dan niet samen met de arts. Voor de verschillende doelgroepen op de locatie zijn afzonderlijke frequenties van overleg afgesproken. Bij het MDO zijn minimaal de arts en de contactverzorgende aanwezig. Andere disciplines zijn aanwezig, indien zij actief betrokken zijn bij de behandeling. Het MDO vindt plaats zonder cliënt/vertegenwoordiger, tenzij de cliënt en/of diens vertegenwoordiger verzoekt hierbij aanwezig te zijn. De verantwoordelijkheden per discipline van het MDO staan beschreven. De managers zorg & welzijn zijn eindverantwoordelijk voor de uitvoering van de kwaliteit van het overleg. De arts (specialist ouderengeneeskunde,sog) is verantwoordelijk voor de kwaliteit van het multidisciplinair behandelplan als onderdeel van het cliëntplan. De contactverzorgende coördineert de totstandkoming van het cliëntplan. De teamleider is verantwoordelijk voor de tijdigheid van opstellen en controleert de contactverzorgende op de uitvoering, de voortgang en de planning ten aanzien van het cliëntplan. In de dagelijkse praktijk loopt de totstandkoming van het cliëntplan niet altijd conform de beleidsafspraken. Zo wordt door medewerkers aangegeven dat een MDO wel eens niet doorgaat wegens ziekteverzuim en de vakantieperiode. Ook schuiven de managers volgens hen niet vaak aan bij het MDO. Niet alle teamleiders toetsen de cliëntplannen/zorgdossiers. De dossiers worden niet zorginhoudelijk getoetst, zo blijkt uit de gevoerde gesprekken. Toetsing vindt wel plaats op volledigheid en op de uitvoering van de processen. Pagina 5 van 17

6 Sint Jacob hanteert de SAMPC methodiek om de problemen van de bewoners overzichtelijk en systematisch in kaart te brengen. Medewerkers worden hierin niet structureel geschoold. De medewerkers geven aan dat scholing plaatsvindt door klinische lessen en bij overdrachtmomenten. Osira is wel begonnen met scholing over de vier leefdomeinen. De inspectie scoort op het onderwerp zorgbehandel/leefplansystematiek gering, omdat de aanwezige systematiek niet conform het vastgestelde beleid consequent wordt uitgevoerd. De inspectie geeft hierbij aan dat de kans op hoog bestaat, indien de implementatie van nieuwe dossiers en structurele scholing daarin niet voortvarend wordt opgepakt 2 Individueel zorg(behandel)/-leefplan Elke cliënt heeft een zorg(behandel)-leefplan. Deze voldoen op zich aan de norm, maar zijn qua rapportage niet volledig. De (para)medici en zorgmedewerkers geven aan dat er veel op de gang wordt afgestemd en besproken en dat dit onvoldoende wordt vastgelegd. Tijdsdruk en tijdnood wordt door hen als oorzaak aangegeven voor ontbrekende rapportages. Bij het onaangekondigde bezoek trof de inspectie twee recente plannen aan, die niet ondertekend waren. Het oude cliëntplan zat achter het nieuwe plan. Volgens de medewerker geldt formeel het oude plan totdat het nieuwe ondertekend is. Daarnaast vertellen medewerkers dat de zogenaamde looplijsten onvoldoende voorwaarden scheppen voor een adequate overdracht aan een arts of paramedicus die op de afdeling komt. De looplijsten zijn opgesteld op basis van het zorgdossier en het bijbehorende cliëntplan. Registratie van afwijkingen in tijdsbesteding aan zorgactiviteiten wordt dagelijks gedaan. Wekelijks worden de afwijkingen aan de manager doorgegeven. Bijstelling van het cliëntplan of het ZorgZwaartePakket (ZZP) kan het gevolg zijn. De doelen en acties zijn in onvoldoende mate helder geformuleerd, zo blijkt uit de door de inspectie gecontroleerde zorgdossiers. Osira heeft bijvoorbeeld een uitgebreide brochure over valpreventie en een veilige woning. Er zijn verscheidene formulieren in omloop, zoals het persoonlijk valformulier en het omgevingsgerelateerde valformulier. In de door de inspectie ingeziene dossiers zijn deze niet gevonden. Niet in ieder zorgleefplan is een levensgeschiedenis aanwezig. In de ingeziene zorgdossiers is een activiteitenplan aanwezig. Ondanks het aanbod aan activiteiten blijkt, dat er onvoldoende samenhang is tussen het activiteitenplan en het cliëntplan. De inspectie scoort op het onderwerp individueel zorg(behandel)/-leefplan hoog, omdat de inspectie heeft geconstateerd, dat de zorgdossiers in een aantal gevallen onvolledig zijn in de rapportage en overdracht van cliëntgegevens in onvoldoende mate aantoonbaar systematisch plaatsvindt. Hierdoor is het aanwezig dat er onverantwoorde zorg wordt gegeven. Pagina 6 van 17

7 2.3 Communicatie en informatie Onderwerp Oordeel geen gering hoog zeer hoog 1 communicatie en bejegening Klik2x Klik2x Klik2x 2 Informatievoorziening Klik2x Klik2x Klik2x toelichting per onderwerp 1 Communicatie en bejegening De organisatie besteedt in haar visie aandacht aan het zich thuis voelen van cliënten. Door de ervaren werkdruk en daarmee samenhangende sfeer staat deze visie in de praktijk sterk onder druk. In 2008 en 2009 heeft de Osiragroep veel aandacht besteed aan de implementatie van de gedragscode. Osira werkt vanuit de kernwaarden Kreatief; Enthousiast; Resultaatgericht en Samen. Kort samengevat: KERS. Bij het onaangekondigde inspectiebezoek gaven medewerkers aan dat er wel een code was, maar zij konden de gedragscode niet op intranet (KWS) vinden. Bij het aangekondigde bezoek wisten verscheidene medewerkers niet wat de gedragscode/ en kernwaarden inhielden. Wel was de gedragscode beschikbaar. In 2009 hebben alle medewerkers een boekje met de kernwaarden en de 8 gouden regels ontvangen. Ook is er scholing over dit onderwerp geweest. De inspectie krijgt uit de gevoerde gesprekken de indruk dat er een discrepantie bestaat tussen enerzijds de inhoud van kernwaarden en de door Osira geformuleerde gouden regels en anderzijds de ervaren werkdruk en de ingeperkte regelvrijheid van de medewerker. Enkele behandelaars en cliëntenraad geven aan dat de bejegening beter kan. Mogelijk door tijdsdruk komt hulp bij toiletgang in het gedrang en wordt aangegeven dat de cliënt zichzelf moet helpen. Cliënten kunnen wensen en klachten aangeven. Dit gebeurt ook. De cliënten worden volgens een aantal gesprekspartners wel geïnformeerd over wat er met wensen en klachten gedaan wordt. Invloed op de besluitvorming op hoger niveau in de organisatie lijkt niet aanwezig volgens de cliëntenraad. De inspectie scoort op het onderwerp communicatie en bejegening hoog, omdat de communicatie en bejegening in de praktijk tekort schiet volgens de medewerkers waarmee de inspectie sprak. De hoge ervaren werkdruk spreekt hierin naar de indruk van de inspectie een voorname rol. 2 Informatievoorziening Sint Jacob heeft een nieuwe informatiemap waarvan het de bedoeling is dat deze fasegewijs aan cliënten wordt verstrekt. Pagina 7 van 17

8 De medewerkers en cliëntenraad bleken van deze werkwijze onvoldoende op de hoogte te zijn. Alle informatie, die wettelijk en volgens kwaliteitsnormen beschikbaar moet zijn, staat in deze map. In de hal van Sint Jacob staat een standaard met folders over de dienst activiteiten en over de behandelmogelijkheden. Informatie over de klachtenregeling staat in de nieuwe informatiemap. Ook is er de Jacobagenda waarin het aanbod aan activiteiten op het gebied van cultuur, kunst, dagbesteding en levensbeschouwing omschreven staat. De stichtingsbrede Osirakrant wordt zesmaal per jaar aan cliënten, medewerkers en relaties verstrekt. De contactverzorgende wordt als spreekbuis voor de cliënt gezien. De inspectie scoort op het onderwerp informatievoorziening gering, omdat de informatievoorziening over de nieuwe informatiemappen onvoldoende bekend is bij de medewerkers en de cliëntenraad. 2.4 Woon en leefomstandigheden Onderwerp Oordeel geen gering hoog zeer hoog 1 woon/leefklimaat Klik2x Klik2x toelichting per onderwerp 1 Woon en leefomstandigheden Sint Jacob heeft plannen voor ver(nieuw)bouw. Het management wil omschakelen naar kleinschalige zorgverlening. Concrete plannen zijn nog niet aanwezig Bij de rondgang over de afdelingen zag de inspectie dat van 4-bedskamers 2- bedskamer waren gemaakt. Niet alle cliënten zijn tevreden over het schoonmaken van woon/leefruimtes. Zorgmedewerkers geven aan geen tijd te hebben om hier oog op te houden. Ook de facilitaire dienst kampt volgens hen met krapte. Er zijn klachten over ventilatie en riolering. In het algemeen wordt de levenssfeer en privacy van de cliënt gerespecteerd. Het privacyreglement is bekend. De inspectie scoort op het onderwerp woon/leefklimaat hoog omdat de wensen over schoonmaak van woonruimten niet gerealiseerd worden en concrete plannen over de mogelijkheden en onmogelijkheden van Sint Jacob ten tijde van de inspectiebezoeken nog niet bekend zijn bij het locale management. Klachten over de ventilatie en riolering moeten los van de verbouwplannen - tot het verleden behoren. Pagina 8 van 17

9 2.5 Participatie en sociale redzaamheid Onderwerp Oordeel geen gering hoog zeer hoog 1 participatie en sociale redzaamheid Klik2x Klik2x Klik2x toelichting per onderwerp 1 Participatie en sociale redzaamheid Sint Jacob heeft een concept ondernemingsplan welzijn, regio Oost-Zuidoost van mei De aanleiding voor dit ondernemingsplan was het voornemen van de regio om de vier domeinen van verantwoorde zorg, te weten lichamelijk welbevinden, mentaal welbevinden, woon- en leefomstandigheden en participatie, in hun onderlinge samenhang te benaderen. In het ondernemingsplan worden handreikingen gedaan ter bevordering van de samenwerking van vestigingen en afdelingen Zorg& Welzijn, de vakgroep Behandeling en consultatie, horeca en service en andere stafdiensten. In de Jacobagenda staat het aanbod van activiteiten op het gebied van cultuur, kunst, dagbesteding en levensbeschouwing. In Sint Jacob zijn veel verenigingen actief, waarvan de cliënt lid kan worden. Een cliënt betaalt contributie als lid van een vereniging. Een dergelijke vereniging vormt een aanvulling op de reeds geboden activiteiten. In Sint Jacob is een muziektherapeut en beeldend therapeut werkzaam. Op indicatie van de behandelend arts kan men hier terecht. Er zijn twee geestelijk verzorgers aan Sint Jacob verbonden. Naast de kerkdiensten verzorgen zij ook op sommige afdelingen groepsbijeenkomsten en zijn ze op verzoek beschikbaar voor uitvaartbegeleiding. In de Jacobagenda staat ook vermeld hoe de bewoner met de vertrouwenspersoon in contact kan treden. Onvrede of een klacht kan met haar vertrouwelijk besproken worden en eventueel in behandeling worden genomen. Door personele krapte kan de cliënt niet altijd deskundige ondersteuning bij activiteiten krijgen. De inspectie scoort het onderwerp participatie en sociale redzaamheid gering omdat de deskundige ondersteuning bij activiteiten niet altijd aanwezig is Pagina 9 van 17

10 3 Beschouwing en conclusie 3.1 Inleiding In het vorige hoofdstuk heeft u kunnen lezen hoe de inspectie op de (aantal) thema s oordeelt over Osira Woonzorgcentrum Sint Jacob. Dit hoofdstuk heeft een meer beschouwend en concluderend karakter. In de laatste paragraaf van dit hoofdstuk beschrijft de inspectie haar conclusie. 3.2 Beschouwing Kwaliteit van dagelijkse zorg en welzijn baart inspectie zorgen De inspectie spreekt haar zorg uit over de dagelijkse uitvoering van zorg en welzijn. Daar waar ten aanzien van de door de inspectie onderzochte onderwerpen op papier het nodige verwoord is, blijkt dat de uitvoering van het beleid in de praktijk op een aantal terreinen hapert. Voor details verwijst de inspectie naar de teksten hierover, zoals bijvoorbeeld bij zorgbehandelleefplan en communicatie en bejegening. Hierdoor zijn er s aanwezig voor de veiligheid van de dagelijkse zorg en is de kans op incidenten verhoogd aanwezig. Ervaren tijdsdruk en ontbreken regelvrijheid haalt de passie uit de zorg In de inspectiebezoeken werd de inspectie herhaaldelijk geconfronteerd met uitlatingen over werkstress. Deze stress wordt mogelijk mede veroorzaakt doordat medewerkers zich onvrij voelen in de zorgverlening. De zogenaamde looplijsten zien de medewerkers als beknotting van hun zorgactiviteiten. Deze ervaren werkstress heeft negatieve uitwerking op heel de kwaliteit van zorgverlening in Sint Jacob. De inspectie is van mening dat Sint Jacob veel mogelijkheden heeft om de kwaliteit van zorg te verbeteren. Uit het jaardocument 2009 van Osira is te lezen dat de Raad van Bestuur randvoorwaarden creëert om in contact te komen met medewerkers, zoals het instellen van panels etc. Blijkbaar werkt dit in de praktijk nog niet voldoende en vinden medewerkers dat er onvoldoende naar hen geluisterd wordt. Daarvoor moet slagvaardig aan het werk gegaan worden en vraagt de inspectie nadrukkelijk aandacht voor een goede communicatie van het management met medewerkers en bewoners/cliëntenraad. 3.3 Conclusie Op basis van de bevindingen in hoofdstuk 2 en de beschouwing in dit hoofdstuk concludeert de inspectie dat binnen Osira Woonzorgcentrum Sint Jacob randvoorwaarden, praktijken of processen zijn die vol zijn voor de veiligheid, effectiviteit of de cliëntgerichtheid van de zorg. Om de s te beperken wordt van u verwacht dat u maatregelen neemt. In hoofdstuk 4 staan de te nemen maatregelen. Pagina 10 van 17

11 4 Te nemen maatregelen 4.1 Inleiding In de vorige twee hoofdstukken heeft de inspectie haar oordeel gegeven per onderwerp en een beschouwing over het geheel. Dat alles overziende geeft de inspectie in dit hoofdstuk aan wat zij van u verwacht. 4.2 Plan van aanpak De inspectie is er zich van bewust dat dit rapport door omstandigheden pas een half jaar na de bezoeken gemaakt is. Aangezien de inspectie in de maand februari 2011 opnieuw een inspectie bezoek zal brengen aan Sint Jacob, zal de inspectie op grond van de bevindingen op dat moment opnieuw beoordelen in hoeverre voldaan wordt aan de kwaliteit van zorg en welzijn. Op grond van de conclusies zal de inspectie indien nodig om een plan van aanpak vragen. De inspectie wijst u er op dat er mogelijk ook andere stappen genomen moeten worden. Dit laatste is afhankelijk van hetgeen de inspectie zal aantreffen. Te uwer informatie geeft de inspectie u hierbij een overzicht van de onderwerpen waar een oordeel in de categorie hoog of zeer hoog is gegeven. Binnen het thema Zorg(behandel)/-leefplan : individueel zorg(behandel)/-leefplan Binnen het thema Communicatie en informatie gaat het om: communicatie en bejegening. Binnen het thema Woon en leefomstandigheden gaat het om het onderwerp woon en leefklimaat. U dient dit thema in relatie te zien met het thema Mentaal welbevinden. Met betrekking tot het oordeel gering betreft het de navolgende onderwerpen: Binnen het thema Zorg(behandel)/-leefplan : zorg(behandel)/- leefplansystematiek. Binnen het thema Communicatie en informatie gaat het om: informatievoorziening. Binnen het thema Participatie en sociale redzaamheid gaat het om het onderwerp participatie en sociale redzaamheid. Pagina 11 van 17

12 Bijlage 1 Overzicht gebruikte documenten De onderstaande documenten van uw instelling zijn door de inspecteur gebruikt bij het uitvoeren van het inspectiebezoek en het opstellen van dit rapport. De inspectie heeft de documenten niet in totaliteit beoordeeld, maar op specifieke onderwerpen doorgenomen. De Jacobagenda, januari-september 2010 Valpreventie & een veilige woning met bijlagen, datum ombekend, recent Agressieprotocol, datum niet vermeld Plan van aanpak decubitus Voorkomen is beter dan genezen gezond antidecubitusbeleid, juni 2010 Smettenpreventie en behandeling fase 1, datum onbekend Slikscreening, maart 2010 Eten en drinken in de Osiragroep, datum onbekend Vochtvoorziening aan cliënten bij warm weer, juli 2009 Privacyreglement OsiraGroep, december 2009 Concept ondernemingsplan Welzijn Oost/zuidoost, mei 2009 Handleiding Cliëntkaarten, augustus 2009 Beleid Multidisciplinair overleg, februari 2010 Organogram Sint Jacob, 2010 Organogram OsiraGroep, 2010 Jaarplan 2009 regio Oost/zuidoost, maart 2009 Ondernemingsplan , juni 2007 Projectplan Leiderschap regio Oost/Zuidoost Osiragroep, 2009 Algemene informatie over locatie Sint Jacob, 2010 Richtlijn Brandveiligheid en Calamiteiten, 2007 Voortgangsrapportage Accezz international Sint Jacob, juni 2010 Looplijst Andreas voor VIG, juli 2010 Pagina 12 van 17

13 Bijlage 2 Overzicht wetten, veldnormen en rapporten Het instrument is gebaseerd op wetgeving en de daarvan afgeleide veldnormen van de koepelorganisaties en beroepsverenigingen, waarvan de belangrijksten hieronder worden genoemd. Wetgeving: Kwaliteitswet zorginstellingen Wet op de beroepen in de individuele gezondheidszorg Wet op de geneeskundige behandelingsovereenkomst: Wijzigingswet Burgerlijk Wetboek Wet klachtrecht cliënten zorgsector Wet medezeggenschap cliënten zorginstellingen Wet bijzondere opnemingen in psychiatrische ziekenhuizen Veldnormen en rapporten: Kwaliteitskader Verantwoorde zorg, Stuurgroep Verantwoorde zorg 2007 Op weg naar normen voor Verantwoorde zorg, Stuurgroep Verantwoorde zorg 2005 Richtlijn decubitus 2de herziening, CBO 2002 Samenwerking en logistiek rond decubitus, Tripartiete multidisciplinaire richtlijn, Solade 2003 (NVVA, Arcares, Sting, AVVV, NPCP) Richtlijn preventie van valincidenten bij ouderen, CBO 2004 Multidisciplinaire richtlijn verantwoorde vocht- en voedselvoorziening voor verpleeghuisgeïndiceerden, Arcares 2001 De kwestie voedsel en vocht, handreikingen voor zorgsituaties waarin eten, drinken en kunstmatige voeding een rol spelen, AVVV 2006 Richtlijn slikproblemen, NVVA 2001 Kwaliteitsborging in verpleeghuizen en verzorgingshuizen nader bekeken, IGZ 2005 Pagina 13 van 17

14 Bijlage 3 Overzicht normen per thema 1. Zorg(behandel)-/leefplan norm Ieder cliënt heeft een zorg(behandel)-/leefplan dat: in samenspraak met de cliënt of diens wettelijk vertegenwoordiger tot stand is gekomen en zichtbaar de instemming heeft van de cliënt; invulling geeft aan de vier domeinen: lichamelijk welbevinden en gezondheid, woon- en leefomstandigheden, participatie en mentaal welbevinden; een beeld geeft van de gezondheidssituatie, prognoses, gezondheids s en eventuele professionele maatregelen; duidelijk vermeldt welke zorg de cliënt krijgt, met welk doel en op welk tijdstip; zichtbaar in samenspraak met de cliënt of diens wettelijk vertegenwoordiger minstens twee keer per jaar (of vaker als de cliënt dat wil en/of als de zorgbehoefte wijzigt) wordt geëvalueerd en eventueel bijgesteld (ook vaker voor revalidanten); duidelijk elke eventuele wijziging vermeldt. Aanwijsbaar is dat: bij de totstandkoming van het plan zoveel mogelijk rekening is gehouden met wensen en behoeften van de cliënt; bij het overleg over het zorg(behandel)-leefplan de cliënt of diens wettelijk vertegenwoordiger op zo n manier ondersteuning wordt geboden dat deze de overleggen goed kan voeren. Voor Bopz-aangemerkte instellingen of afdelingen/units moeten de zorg(behandel)- /leefplannen voldoen aan de eisen van de Wet Bopz. 2. Communicatie en informatie norm De zorgorganisatie kent een gedragscode inzake de omgang tussen medewerkers en cliënt. Deze is bekend bij cliënt en medewerkers en wordt nageleefd. Zo nodig wordt de gedragscode vertaalt naar de individuele cliënt. Met de cliënt, of diens wettelijk vertegenwoordiger, en zijn verwanten wordt open en naar behoefte gecommuniceerd. Het resultaat van deze communicatie bestaat onder meer uit voor de cliënt begrijpelijke, op schrift gestelde afspraken tussen cliënt en zorgorganisatie/medewerkers over de zorg- en dienstverlening, instemming van de cliënt met de afspraken en het naleven van de afspraken. De cliënt heeft een vaste contactpersoon als aanspreekpunt. Bij aanvang van de zorg en/of opname wordt bijzondere aandacht besteed aan kennismaken en het thuis voelen. De cliënt, of diens wettelijk vertegenwoordiger, en zijn verwanten worden uitgenodigd om eventuele verbeterwensen te uiten bij medewerkers dan wel bij de vertrouwenspersoon of klachtenfunctionaris. Ze worden geïnformeerd over wat er met hun wensen gebeurt. De (telefonische) bereikbaarheid van de aanspreekpersoon of (andere belangrijke) behandelaars voor (vertegenwoordigers van) cliënten is voldoende. Pagina 14 van 17

15 De cliënt, of diens wettelijk vertegenwoordiger, en zijn verwanten worden bij opname en tijdens het verblijf op een adequate manier, zowel mondeling als schriftelijk, geïnformeerd over de volgende onderwerpen: De opnameprocedure. Het aanbod aan zorg, diensten en service (de leveringsvoorwaarden). De zorgovereenkomst, rechten en plichten. De financiën (waaronder de kosten die voor eigen rekening zijn). Het zorg(behandel)-/leefplansysteem, en de keuzevrijheid en autonomie van de cliënt daarbij. De communicatie. De cliëntenraad. De huisregels (waaronder regels over huisdieren) De veiligheid. Ethische aangelegenheden. De klachtenprocedure, de patiëntenvertrouwenspersoon. Ontslag en overplaatsing 3. Woon- en leefomstandigheden norm De cliënt mag rekenen op woonruimte waarin deze zich thuis kan voelen en waar deze veilig is. Opdat de cliënt zich thuis voelt is er sprake van: een woon/leefklimaat dat de eigen levenssfeer en leefpatronen van de cliënt respecteert en actief ondersteunt; schone en comfortabele woonruimte; woonruimte die privacy biedt en de mogelijkheden tot het creëren van een eigen sfeer. 4. Participatie en sociale redzaamheid norm In het kader van de participatie is er sprake van: een woon-/leefomgeving waar iets te beleven is en die uitnodigt tot intermenselijk contact, en het ondernemen van activiteiten. Dat betekent dat er een aanbod is van (op beweging gerichte) activiteiten, passende hulp bij mobiliteit; dat er een ontspanningsaanbod is en mogelijkheden voor dagbesteding die aansluiten bij gewoontes en persoonlijke interesses, hobby s en het sociale leven van de cliënt; dat er een klimaat heerst van gastvrijheid, en faciliteiten die uitnodigend zijn voor verwanten, bezoekers en buurtbewoners, en voor het onderhouden van contact; en dat humor en menselijke warmte voelbaar zijn. ondersteuning bij het zoeken/vinden en gebruik maken van eigen dagbestedingsmogelijkheden. De cliënt mag rekenen op aantrekkelijke mogelijkheden voor dagbesteding waarmee hij/zij invulling kan geven aan persoonlijke interesses, hobby's en een sociaal leven, en contact kan houden met de samenleving. bronnen Visiedocument: Op weg naar normen voor Verantwoorde zorg, een ontwikkelingsmodel voor verpleeg- en verzorgingshuizen opgesteld door organisaties van cliënten, aanbieders, beroepsgroepen: Arcares, AVVV, LOC, NVVA, Sting, in afstemming met IGZ, VWS en ZN, juni Toetsingskader voor Verantwoorde Zorg, Een operationalisatie van het Visiedocument op weg naar normen voor Verantwoorde zorg in een indicatorenset en een sturingsmodel voor de V&V, november Pagina 15 van 17

16 Kwaliteitskader Verantwoorde zorg, oktober Pagina 16 van 17

17 Bijlage 4 Toelichting op het inspectieoordeel Oordeel Definitie Mogelijke consequenties Acties Noot Zeer hoog (Rand-)voorwaarden, Ernstige gezond- Onmiddellijke actie van Een patroon van praktijken of processen heidsschade voor de zorgaanbieder/ (rand)-voorwaarden, die een ernstige cliënt is zeer reëel of beroepsbeoefenaar/ praktijken of processen bedreiging vormen heeft al bedrijf is nodig. De die ieder apart als voor de veiligheid, plaatsgevonden. inspectie controleert hoog beoordeeld effectiviteit en/of de dit. worden, kan als zeer cliëntgerichtheid. Wanneer geen of hoog beoordeeld onvoldoende actie, dan worden. direct naar fase 3, repressief toezicht: aanwijzing, bevel, boete, inbeslagname. Hoog (Rand-)voorwaarden, Gezondheidsschade Actie van Een patroon van (rand- praktijken of processen voor de cliënt is reëel zorgaanbieder/ )voorwaarden, die een bedreiging of heeft al beroepsbeoefenaar/ praktijken of processen kunnen vormen voor plaatsgevonden. bedrijf is op korte die ieder apart als de veiligheid, termijn nodig. gering effectiviteit en/of de Inspectie geeft beoordeeld worden, cliëntgerichtheid. termijnen aan. kan als hoog Wanneer geen of beoordeeld worden. onvoldoende actie volgt, stelt inspectie verscherpt toezicht in. Gering (Rand-)voorwaarden, Geen directe Actie van zorg- Veel kleine praktijken of processen gezondheidsschade aanbieder/ beroeps- opmerkingen die ieder die afwijken van de voor de cliënt. beoefenaar/ bedrijf is apart als geen norm, maar die niet nodig. Deze geeft de beoordeeld worden, direct een bedreiging verbetering aan in een kunnen samen wijzen vormen voor de plan van aanpak. op een bedreiging van veiligheid, effectiviteit Wanneer geen of de veiligheid, en/of de cliëntgericht- onvoldoende actie effectiviteit of heid. wordt ondernomen, cliëntgerichtheid. In volgt na rappel dat geval kan de mogelijk verscherpt situatie toch als gering toezicht. beoordeeld worden. Geen De inspectie Er is vrijwel geen Geen actie nodig. Een opmerking in de constateert geen sprake van mogelijke categorie geen (rand-)voorwaarden, gezondheidsschade kan ook positief zijn. praktijken of processen voor de cliënt. die afwijken van de norm. Pagina 17 van 17