inhoud 3 Voorwoord 4 Financiële markten Peter J. van der Hof 5 Financiële Planning 6 Beleggingsbeleid 7 Maak kennis met onze nieuwe medewerkers

Transcriptie

1

2 inhoud redactie Bart Groot mr. drs. Dennis J. Raithel Frank G.W.M. van den Bergh Marleen A. Creton mr. Peter J. van der Hof RBA ir. Yvo J.E. Dahmen hoofdredactie drs. Jacqueline B.M. van der Voort beursvisie verschijnt 4x per jaar en is een uitgave van Bank ten Cate & Cie N.V. Herengracht BV Amsterdam Postbus AT Amsterdam telefoon: fax: internet: 3 Voorwoord Egbert ten Cate 4 Financiële markten Peter J. van der Hof 5 Financiële Planning 6 Beleggingsbeleid Frank G.W.M. van den Bergh 7 Maak kennis met onze nieuwe medewerkers 12 Prinsjesdag 2013 Yvo J.E. Dahmen opmaak en drukwerk Auke Smits Publiciteit Jan van Nassaustraat BP Den Haag telefoon: info@aukesmits.nl vrijwaring Niets uit deze uitgave mag worden overgenomen zonder schriftelijke toestemming vooraf van Bank ten Cate & Cie N.V. Deze publicatie is uitsluitend bedoeld ter informatie. Hoewel de in dit document gestelde feiten en verstrekte opinies als juist worden verondersteld, aanvaardt Bank ten Cate & Cie N.V. geen enkele aansprakelijkheid voor enige schade in welke mate dan ook, voortvloeiend uit het gebruik van deze publicatie of de inhoud daarvan. Ontwikkelingen na sluitings datum zijn van invloed op de juistheid van de in deze publicatie gestelde feiten en de verstrekte opinies. De waarde van uw belegging kan fluctueren. In het verleden behaalde resultaten bieden geen garantie voor de toekomst. 14 Art21: verzamelen van hedendaagse kunst A. Tonino 16 Fondsen in het kort Bart Groot 18 Global list 20 Ten Cate Actueel Foto voorpagina: Prinsjesdag 2013 BEURSVISIE JAARGANG 27 NUMMER

3 Geachte lezer, Mogelijk ontvangt u deze Beursvisie voor het eerst. Vanaf deze plaats heten wij onze nieuwe cliënten nogmaals welkom. Normaliter wordt het voorwoord altijd geschreven door mijn collega-directeur, Dennis Raithel, echter dit keer wil ik graag het woord tot u richten om een en ander toe te lichten rondom de integratie van SNS Private Banking in onze bank. Het weekend van 31 augustus jl. was een bijzonder moment voor Bank ten Cate & Cie. Toen werden miljoenen data van 2000 nieuwe rekeningen en hun beleggingsportefeuilles overgebracht. De operatie startte om uur s morgens en om uur s avonds draaide alles op onze servers. De maandag daarop, 2 september, verwelkomden wij 29 nieuwe collega s op de Herengracht 130. Maandenlang is er gewerkt aan de voorbereidingen voor deze overgang van de private banking activiteiten van SNS Securities. Verbouwingen, schilderwerkzaamheden, grotere servers, 29 nieuwe werkplekken, nieuwe software pakketten, etc. en vooral de voorbereidingen voor de download van de complete database op 31 augustus. De overgang is soepel verlopen. De nieuwe medewerkers voelen zich al geheel op hun plek. Uiteraard is er nog steeds veel onderling overleg over hoe de dingen lopen of werken, maar de sfeer is uitstekend. Verderop in deze Beursvisie treft u een overzicht van alle nieuwe medewerkers. Met de overgang is de directie van Bank ten Cate & Cie uitgebreid met Reinier Westeneng, die bij SNS Securities ook al de leiding had over de private banking activiteiten. Wij zijn heel blij met deze versterking. Nu de directie uit drie personen bestaat, hebben commissarissen en aandeelhouders besloten Dennis Raithel aan te stellen als voorzitter van de directie. Met deze overname zijn er nu in totaal circa 65 medewerkers werkzaam bij Bank ten Cate & Cie en zien wij de toekomst met vertrouwen tegemoet. Ik wens u veel leesplezier met deze extra dikke uitgave van Beursvisie. Egbert ten Cate voorwoord v.l.n.r.: Dennis Raithel, Reinier Westeneng en Egbert ten Cate 3

4 Financiële markten Door mr. Peter J. van der Hof RBA De rente is ook dit kwartaal weer bepalend geweest voor de richting van de financiële markten. De gevolgen van de vorig kwartaal ingezette forse stijging van de kapitaalmarktrentes zijn in het derde kwartaal nog niet uitgewerkt. 4 W aarschijnlijk is de president van de Amerikaanse Fed, Ben Bernanke, ook geschrokken van het effect dat zijn aankondiging van tapering heeft gehad op de financiële markten. Gedurende het derde kwartaal kwamen er vanuit de Fed dan ook diverse sussende signalen, waaruit bleek dat pas echt ingegrepen wordt als de gezondheid van de Amerikaanse economie dat toelaat. Desondanks is de Amerikaanse 10-jaars rente toch verder gestegen van 2,49% tot 2,61%, terwijl tussentijds een niveau van 3% is gehaald! Dit houdt toch weer een kwartaalstijging in van 5%. Ook de Europese kapitaalmarktrente liet een stijging zien van bijna 3% tot 1,78%. De korte rentes zijn echter niet aangepast en bleven onveranderd op 0% (FED) en 0,5% (ECB). 4,5 4,0 3,5 3,0 2,5 2,0 1,5 1,0 0,5 Ontwikkeling Kapitaalmarktrente 10 jaar US 10 jaar Europa 0,0 Sep-10 Sep-11 Sep-12 Sep-13 Deze verschillen in de korte rente hebben er mede toe geleid dat de Euro zijn opmars ten opzichte van de US Dollar heeft voortgezet met een stijging van bijna 4% naar 1,35. Hiermee is de stijging van de US Dollar aan het begin van 2013 weer tenietgedaan en staat de US Dollar ook dit jaar weer op verlies. De goudprijs kon zich dit kwartaal revancheren en wist nu wel te profiteren van de onzekerheden op de markten met een stijging van 7,5% tot USD 1.328,20. Dit in tegenstelling tot de olieprijs, die een daling aantekende van 5% tot USD 108,37. De aandelenbeurzen hebben het afgelopen kwartaal gemengd gereageerd op alle politieke schommelingen en rentefluctuaties in de wereld. In Europa vonden de beurzen hun weg omhoog met een stijging van 8,7% voor de MSCI Europe Index en zelfs 8,8% voor de AEX op 374,92, terwijl onze index tussentijds het hoogste punt in vijf jaar heeft aangetikt van 382 punten. In de Verenigde Staten stonden de borden op verlies met uiteindelijk een daling van 2,5% voor de Dow Jones. De Emerging Markets hielden het dit kwartaal wel weer eens droog met een beperkte stijging van 0,9%. Dit kwartaal waren er geen bedrijfssectoren die uitschieters vertoonden. De enige sectoren die echter met verliezen te kampen hadden, waren de Consumer Staples (-1%) en Utilities (-0,5%) Relatieve Performance (30 september 2010 = 100) AEX S&P 500 MSCI World 60 Sep-10 Sep-11 Sep-12 Sep-13 Gelet op de politieke tegenstellingen in de Verenigde Staten en een vorming van een kabinet in Duitsland kan het weer een enerverend laatste kwartaal worden! BEURSVISIE FINANCIËLE MARKTEN

5 Wijziging wetgeving Goede Doelen Stichtingen per 1 januari 2014 Algemeen nut beogende instellingen, ook wel ANBI of Goede Doelen Stichtingen genoemd, worden vanuit de overheid gestimuleerd met aantrekkelijke fiscale regelingen. Het is bijvoorbeeld mogelijk om geld te schenken of na te laten zonder schenk- of erfbelasting te betalen. Om deze bijzondere fiscale status te krijgen, moet worden voldaan aan diverse vereisten. Deze eisen worden per 1 januari 2014 uitgebreid. De uitbreiding betreft onder andere een verplichting tot het openbaar maken van diverse gegevens via internet. Reeds bestaande eisen ANBI O nder de huidige wetgeving kan een ANBI-status worden aangevraagd wanneer de ANBI zich voor minstens 90% inzet voor het algemene belang. De ANBI mag geen winstoogmerk hebben en moet een actueel beleidsplan hebben. Daarnaast gelden nog diverse vereisten. Gegevens openbaar maken Om de ANBI-status te behouden, zullen naast de bestaande eisen vanaf 1 januari 2014 diverse gegevens openbaar gemaakt moeten worden via internet. Daarnaast is het noodzakelijk dat deze gegevens actueel blijven. Het betreft de volgende gegevens: Naam van de ANBI Het RSIN/fiscaal nummer Contactgegevens, zoals adres of postbusnummer Doelstelling van de ANBI Een (beknopt) beleidsplan De bestuurssamenstelling van het statutair bestuur, met daarin opgenomen de functies Het beloningsbeleid van de leden die het beleid bepalen. Het beloningsbeleid van deze groep mag niet meer bedragen dan een vergoeding van de gemaakte kosten en een vergoeding voor het bijwonen van de vergaderingen. Het beloningsbeleid voor personen die in dienst zijn van de ANBI. Hierbij kan worden volstaan met de verwijzing naar bijvoorbeeld de CAO of salarisregeling Een (beknopt) verslag van de uitgeoefende activiteiten Een financiële verantwoording Door niet aan deze vereisten te voldoen zal de fiscale status van de ANBI verloren gaan. Dit heeft onder andere tot gevolg dat schenkingen of een gift vanuit een nalatenschap zal worden belast met schenk- of erfbelasting. Bij een gift aan de ANBI tot een bedrag van circa EUR zal 30% belasting worden geheven. Bij een hoger bedrag zal 40% belasting worden geheven. Wat kan uw adviseur voor u doen? Uw belastingadviseur kan samen met u de benodigde gegevens verzamelen en waar nodig de gegevens samenstellen of aanpassen. Tevens kan deze samen met u een website laten inrichten om deze gegevens openbaar te maken. Om de ANBI-status veilig te stellen is het noodzakelijk dat de website vóór 1 januari 2014 online staat. Wanneer u de aanvullende gegevens niet openbaar wilt maken, kunt u overleggen met uw belastingadviseur over andere mogelijkheden voor uw ANBI. 5 BEURSVISIE FINANCIËLE PLANNING

6 Terugkeer van de groei in Verenigde Staten en Europa Door Frank G.W.M. van den Bergh Positieve groeicijfers in Amerika en Europa zorgen niet alleen voor optimisme en stijgende koersen, maar ook voor een oplopende rente. Emerging Markets presteren zwak. De lopende QE programma s zullen in het 4e kwartaal afgebouwd worden. 6 B eleggers hebben de onverwachte terugkeer van de economische groei in Amerika en Europa met stijgende koersen onthaald. Voor Amerika wordt inmiddels rekening gehouden met een geannualiseerde groei van 2,5%, terwijl voor Europa rekening wordt gehouden met een groei van 0,6%. Een herstel van het consumentenvertrouwen, afnemende spanningen in het financieel systeem en de eerste positieve effecten van reeds doorgevoerde hervormingen vormen de belangrijkste oorzaken voor deze positieve ontwikkeling. Met de terugkeer van de groei besloten beleggers hun posities in de Emerging Markets af te bouwen en terug te keren naar de traditionele thuismarkten. Met deze repatriëring van liquiditeiten kwam een aantal zwakheden in de Emerging Markets aan het licht, waaronder een hoge inflatie, afnemende economische groei, te hoge externe tekorten en een te hoge afhankelijkheid van goedkoop QE geld uit het Westen. Daarnaast is er in een aantal landen te veel in de improductieve huizenmarkt geïnvesteerd. De gevolgen werden zichtbaar in de vorm van dalende koersen op de aandelenen valutamarkten. Turkije, Indonesië, Brazilië, India en Zuid- Afrika, die inmiddels te boek staan als de fragile five, werden hard geraakt met dalingen van hun lokale valuta van 10% en meer. De taxaties over de groei van het Chinese GDP worden positiever en liggen weer op het eerder dit jaar genoemde niveau van 7,5%. De terugkeer van de groei in de Verenigde Staten en Europa leidde wel tot een scherpe stijging van de rente, daarbij speelt in de Verenigde Staten ook de afbouw van de QE programma s een rol. Voor de portefeuilles in vermogensbeheer waren de economische ontwikkelingen aanleiding om het belang in Blue Chip aandelen in Amerika en Europa te verhogen ten laste van de weging in de Emerging Markets, waarmee de reeds onderwogen positie in de opkomende markten verder toenam. Met de vrijgekomen middelen werd het cyclische karakter van de portefeuilles in geringe mate verhoogd door uitbreiding van de belangen in kapitaalgoederen en grondstoffen. Afnemende spanningen in het financiële systeem, beter dan verwachte cijfers in de sector en een verbetering van de financiële positie door toename van de buffers zorgden voor een stijging van het vertrouwen in de financiële sector waarvan de weging verder werd verhoogd. Het realiseren van winsten in combinatie met hoge koers-winstverhoudingen lagen ten grondslag aan het besluit om de weging van de sectoren Technologie en de Consumer Staples licht te verlagen. De reductie van het belang in alternatieve beleggingen werd herbelegd in aandelen en een obligatielening met een BBB-rating. De obligatiemarkten reageerden op de terugkeer van de groei met snel stijgende renteniveaus. De markten verwachten dat Centrale Banken, die in de afgelopen jaren met hun QE programma s de economie en de financiële sector met goedkoop geld hebben ondersteund, deze steun zullen reduceren. De gestegen rente gaf mogelijkheden om een aantal aantrekkelijke rendementsverbeteringen door te voeren, waarbij een lichte afname van de kwaliteit van de obligaties werd geaccepteerd. De duratie van de portefeuille blijft, na de doorgevoerde veranderingen, rond het marktgemiddelde. BEURSVISIE BELEGGINGSBELEID

7 Even voorstellen Zoals u in het voorwoord heeft kunnen lezen, willen wij de nieuwe medewerkers die zijn overgekomen van SNS Securities Private Banking aan u voorstellen. Ashmien Hasrat (1962) Ashmien is reeds jaren back-office medewerker bij verschillende kleinere banken en via allerlei overnames is zij nu bij Bank ten Cate & Cie werkzaam. Ashmien is woonachtig te Amsterdam, heeft twee dochters en geniet van de leuke dingen in het leven. Bart Bontekoning (1971) Na zijn studie Bedrijfseconomie aan de UvA startte Bart als aandelenanalist. In 2001 maakte hij de overstap naar het vermogensbeheer. In de avonduren volgde hij aan de VU de postdoctorale VBA opleiding voor beleggingsprofessionals. Zijn carrière werd vervolgd bij SNS Securities waar hij de ontwikkeling en professionalisering van de vermogensbeheerafdeling mede vorm heeft gegeven. Veel van zijn vrije tijd besteedt hij aan zijn gezin met drie jonge kinderen en hij vaart graag met zijn eigenhandig gerestaureerde sloep uit de jaren 30. George Terpstra (1968) Na zijn studie Financiële Economie is George in 1995 het effectenvak begonnen bij een dochter van Theodoor Gilissen Bankiers. Van 2001 tot eind 2010 werkte hij als beleggingsadviseur voor Fortis Bank Nederland en adviseerde hij vermogende particulieren. De afgelopen drie jaar was hij werkzaam op de afdeling Private Banking van SNS Securities. In zijn vrije tijd toert hij graag op zijn racefiets. Jan-Paul van der Ent (1964) Jan-Paul is zijn carrière in 1992 begonnen als beleggingsanalist bij Swiss Bank Corporation. Na vele jaren als belegger verantwoordelijk te zijn geweest voor beursgenoteerde beleggingsfondsen en institutionele relaties, is hij sinds 2006 in toenemende mate actief als vermogensbeheerder particuliere relaties. Zijn hobby s zijn het zoeken naar ondergewaardeerde wijnen en schaatsen. Jan-Paul is getrouwd en heeft twee kinderen, een dochter van 15 en een zoon van 13. Kitty van de Nes (1952) Kitty is in de jaren 70 begonnen als beursbediende bij de Bank der Bondsspaarbanken, de voorloper van de SNS bank. Dat was heel uitzonderlijk, want in die tijd werden vrouwen niet zomaar toegelaten tot de beurs. Vrouwen moesten door de ballotage en vervolgens aantonen of zij hun mannetje wel konden staan door een dikke sigaar op te roken op de beursvloer. Kitty is een echte allrounder en een specialist trading wereldwijd in aandelen en obligaties. In haar vakanties maakt ze prachtige rondreizen naar verre bestemmingen of geniet ze van lange afdalingen in de sneeuw tijdens het skiën. Maurice Stals (1978) Maurice is ruim zeven jaar werkzaam als beleggingsadviseur en haalt veel energie uit de dynamiek van de financiële markten en alle verschillende factoren die daarop van invloed zijn. Het analyseren van bedrijfseconomische, macro-economische en politieke aspecten en daaruit vervolgens een advies op te maken, geeft hem veel voldoening. Ter ontspanning geniet hij volop van sportieve activiteiten, zoals hardlopen, skiën en diverse watersporten. Maurice is getrouwd en trotse vader van een dochter van twee jaar. 7 BEURSVISIE EVEN VOORSTELLEN

8 Margaret Neyndorff-Lontoh (1959) Voordat zij naar Nederland emigreerde, heeft Margaret op de afdeling Research en vervolgens op de afdeling Mid-Office bij MeesPierson in Jakarta (Indonesië) gewerkt. In maart 2001 kwam zij bij SNS Securities als Commercieel Assistent op de afdeling Private Banking werken. Zij verricht administratieve werkzaamheden ter ondersteuning van de vermogensbeheerders. In haar vrije tijd kijkt zij graag naar de tv serie CSI of sportprogramma s. Marijn Penson (1968) Sinds de afronding van zijn studie Economie in 1995 is Marijn werkzaam op het gebied van beleggen. Aan het begin van zijn loopbaan was Marijn institutioneel vermogensbeheerder en fondsmanager bij GIM Algemeen Vermogensbeheer. Daarna werkte hij als Senior Vermogensbeheerder bij Bank Insinger de Beaufort en SNS Securities. Marijn is getrouwd en heeft een dochter van zes. In zijn vrije tijd is hij een fervent windsurfer en skiër. Wouter Duval Slothouwer (1982) Wouter is drie jaar geleden begonnen met werken bij SNS Securities en heeft zich bezig gehouden met verschillende projecten op de cliëntenadministratie. Wouter zal zich binnen Bank ten Cate & Cie gaan bezig houden met Compliance, een onderdeel wat zich de komende jaren zal blijven ontwikkelen in de financiële wereld. Wouter heeft een dochter en houdt van koken, bezoekt graag een concert in het concertgebouw en zal niet snel een wedstrijd voetbal op televisie overslaan. Pieter Jan Korteweg (1958) Na zijn studie aan de Hogeschool in Groningen is Pieter Jan aan de slag gegaan als controller bij een effectenkantoor en al snel bleek dat zijn hart lag bij de beurshandel. De laatste zes jaar was hij in dienst bij SNS Securities als Senior Beleggingsadviseur. In zijn vrije tijd staat hij graag met vrienden op de golfbaan of gaat hij op jacht. Dit laatste natuurlijk heel gedreven om zodoende de wildpopulaties in toom te houden. 8 Penney van Leeuwen (1977) Na een jaar rondgereisd en gewerkt te hebben in Australië, nu ruim 15 jaar geleden, kreeg Penney een baan aangeboden op de back-office van de ING bank. Na vier jaar op de afdeling Statements Binnenland, ging zij aan de slag bij FBS Bankiers en daarna bij SNS Securities, waar zij als allround medewerkster Settlements werkte. In haar vrije tijd is zij druk met haar gezin (drie dochters) en gaat zij graag skeeleren en hardlopen. Marianne Bruin (1967) Na haar studie Economie aan de UVA is Marianne in 1998 in dienst getreden bij Lombard Odier. In 2002 heeft zij de overstap gemaakt naar SNS, waar zij het duurzaam vermogensbeheer heeft opgezet. Op dit moment volgt ze een opleiding tot Financieel Planner. Marianne hecht veel waarde aan een goed persoonlijk contact met haar cliënten, zodat ze zich het beste voor hen kan inzetten. In haar vrije tijd is ze actief bezig met haar drie kinderen van negen, zes en twee jaar. Ook is ze regelmatig te vinden in de Opera en het Concertgebouw. BEURSVISIE EVEN VOORSTELLEN

9 Even voorstellen Reinier Westeneng (1971) Reinier is in 1996 zijn loopbaan begonnen bij de Vereniging van Effectenbezitters (VEB). Vervolgens is hij als aandelenanalist gaan werken bij de toenmalige Effectenbank Stroeve. In 1999 is hij overgestapt naar SNS Securities, waar hij in 2008 directielid is geworden met als primaire verantwoordelijkheid de aansturing van de Private Banking activiteiten. Met de overname van deze activiteiten door Bank ten Cate & Cie is hij per september toegetreden tot de directie van Bank ten Cate & Cie. Reinier is getrouwd, heeft twee kinderen, speelt squash en golf. Paul Loos (1962) Paul heeft ruim 30 jaar relevante ervaring als Private Banker. Discretie en lange termijn relaties zijn voor Paul altijd het uitgangspunt. Dat dit gewaardeerd wordt blijkt wel uit de gezamenlijke historie die hij inmiddels met zijn cliënten heeft. Relaties van meer dan 20 jaar behoren zeker niet tot de uitzonderingen. Naast zijn werkzaamheden is Paul betrokken bij een kookclub en verdiept hij zich in de regionale historie van de Betuwe. Jacqueline Groot (1970) Jacqueline is haar loopbaan begonnen in 1992 bij Banque de Suez Nederland N.V. in Amsterdam, waar ze startte als backoffice medewerkster valutahandel. Na vijf jaar werd ze gevraagd de back-office van SNS Securities te komen versterken, waar ze jaren werkzaam is geweest. Jacqueline is twee dagen per week werkzaam op de back-office en is moeder van twee kinderen. Ze besteed haar vrije tijd aan paardrijden, lezen en tuinieren. Jos Limmen (1965) Jos is zijn carrière gestart bij NMB/ Postbank, waarna hij acht jaar geleden aan de slag is gegaan bij SNS Securities. Als beleggingsadviseur vindt hij vooral het met optieconstructies actief inspelen op actuele ontwikkelingen erg interessant. Hij is vader van twee kinderen, een dochter van 12 en een zoon van negen. In zijn vrije tijd speelt hij graag voetbal en tennis of doet aan fitness of hardlopen. Oscar Elderink (1982) Oscar is na zijn studie Bedrijfskunde in 2006 gestart op de institutionele obligatieafdeling van SNS Securities. Met die ervaring stapte hij na enkele jaren over naar de afdeling private banking. Sindsdien is hij actief als private banker. In zijn vrije tijd is hij regelmatig in zijn (moes)tuin te vinden. Wilma Troenokromo (1965) Wilma is haar carrière gestart als analist bij ING, waar ze 15 jaar heeft gewerkt om vervolgens aan de slag te gaan op de cliëntenadministratie bij SNS Securities. In haar vrije tijd luistert ze graag naar muziek en houdt van lezen, dansen en koken. Verder geniet ze van de kleine dingen in het leven. Haar motto is: Tijd slaat de maat in het leven; de melodie componeer jezelf. Ze is moeder van twee kinderen: een dochter van 20 jaar en een zoon van 12 jaar. 9 BEURSVISIE EVEN VOORSTELLEN

10 10 Cédric van Harn (1984) Zijn studie Algemene Economie heeft Cédric aan de Universiteit van Tilburg afgerond. In die periode heeft hij in het zuiden van het land gewerkt op de afdelingen Private Banking en Bijzonder Beheer, respectievelijk bij Rabobank en ABN Amro. Na een traineeship bij SNS Securities was hij er de laatste jaren werkzaam als beleggingsadviseur. Met zijn vriendin woont hij met plezier in het centrum van Utrecht en in zijn vrije tijd maakt hij graag mooie reizen. Verder beleeft hij veel plezier aan het uitoefenen van verschillende sporten. Henk Stenneberg (1957) Henk is zijn werkzame leven begonnen in 1975 bij Manger Intermedia B.V., beëdigde makelaars in agrarische producten. In 1985 heeft hij deze zaak tezamen met zijn broer overgenomen en in 1994 deels omgevormd tot Public Order Member op het tegenwoordige Euronext. In 1999 is dit samengevoegd met Kreeuwen Effecten BV. Eind 2005 is hij in dienst getreden bij SNS Securities. Henk is gehuwd en heeft twee zoons en één dochter van respectievelijk 28, 23 en 26 jaar. Zijn vrije tijd vult hij graag met zeilen, golf, bridge en jagen. Geurt Szabang (1947) Geurt is in 1969 zijn brede bancaire loopbaan gestart bij AMRO Bank, na 20 jaar heeft hij de bank verlaten om zich verder te specialiseren in beleggingsadvies en vermogensbeheer, onder andere bij ACC, van der Hoop Bankiers en SNS Securities. De laatste stap is naar Bank ten Cate & Cie, waar hij op 1 maart 2014 zijn carrière als vermogensbeheerder zal beëindigen. Hierna kan hij nog meer aandacht schenken aan zijn sportieve activiteiten als tennis, golfen, skiën en uiteraard aan zijn kleinkinderen. Jos Ruepert (1958) Sinds 1976 is zij werkzaam bij verschillende (buitenlandse) effectenbanken. Dit waren redelijk kleine vestigingen van grotere bedrijven. Dat betekende dat er veel verschillende werkzaamheden door een persoon gedaan werden, wat zij altijd als erg leuk en interessant ervaren heeft. Jos is begonnen op de back-office en daarna altijd werkzaam geweest als Commercieel Assistent. Haar hobby s zijn onder andere tennissen en creatief bezig zijn. Patrick Jäggi (1971) Patrick is zijn carrière gestart bij de optiebeurs. Na acht jaar op de beursvloer te hebben gestaan als Senior Order Book Official, circa 40 mensen te hebben aangestuurd, is hij overgestapt naar Rabobank en aan de slag gegaan als beleggingsadviseur. Na 5,5 jaar is hij gaan werken bij SNS Securities. Patrick woont samen met mijn vrouw en dochter in Amsterdam op IJburg. In zijn vrije tijd is hij te vinden op de golfbaan waar hij geniet van spel en natuur. Ascalon Maharaj (1963) Ascalon is zijn carrière begonnen als Assistent Accountant bij KPMG in Zeven jaar later als Interne Accountant van de toenmalige Credit Lyonnais Bank gaan werken voor vijf jaar. Daarna maakte hij de overstap naar het effectenvak bij de toenmalige Oyens & van Eeghen en sinds 2005 was hij werkzaam voor SNS Securities. In zijn vrije tijd speelt Ascalon Hammondorgel en synthesizer in een amateurband. Verder is hij fan van classic cars en bezit hij onder meer een Porsche 928 en een Mercedes 350SLC uit 1972 waarmee hij deelneemt aan rally s. BEURSVISIE EVEN VOORSTELLEN

11 Even voorstellen Edwin Mijsen (1964) Edwin is zijn carrière gestart bij DW Brand, waarna hij hoekman werd bij Burger en Roodenburg. Vervolgens was hij werkzaam bij onder meer AOT, Van Meer James Capel, Bank Labouchere, FBS en uiteindelijk SNS Securities. Zijn vrije tijd brengt hij door met zijn kinderen en hij doet graag aan sport. Eind september deed hij mee aan de Mudmasters. Ben Scheen (1956) Ben is in 1974 in het effecten vak begonnen. Zijn eerste werkgever was van der Hoop Effectenbank. Daarna is hij aan de slag gegaan als beleggingsadviseur bij SNS Securities. Hij heeft naast private banking cliënten ook een aantal institutionele relaties als cliënt. Persoonlijk contact is voor Ben de drijfveer van zijn huidige succes. Hij heeft een voorliefde voor Frankrijk, alwaar hij tijdens de vakantieperiodes dan ook vaak te vinden is. Stella Posthumus (1971) Na haar studie is Stella in 1997 begonnen bij ABN Amro en in 1998 overgestapt naar SNS Bank Private Banking waar ze als beleggingsadviseur is gaan werken. Haar cliënten bevinden zich grotendeels in het oosten van het land. Een goed contact met haar cliënten vind Stella een belangrijke basis voor haar werk. Stella woont samen in Arnhem en heeft twee kinderen: een dochter van negen en een zoon van zeven jaar. In haar vrije tijd is ze graag buiten en houdt ze van koken en gezellig tafelen met vrienden. Niels van den Broek (1980) Als student is Niels in 2002 zijn carrière begonnen bij een zelfstandig vermogensbeheerder. Na zijn afstuderen heeft hij een traineeship doorlopen bij SNS Securities, alwaar hij, door mee te lopen op verschillende afdelingen binnen dit bedrijf, alle facetten van het effectenvak heeft geleerd. Niels heeft door de jaren heen zijn relaties op een pro-actieve manier geadviseerd. Mede door zijn lidmaatschap van de obligatiecommissie heeft hij veel kennis van vastrentende waarden opgedaan. Niels houdt van moderne kunst, in zijn vrije tijd bezoekt hij graag musea. Erik Geusebroek (1971) Erik is begonnen in het effectenvak als trainee bij ABN AMRO in In 2008 maakte hij de overstap naar Deutsche Bank en heeft hij hier enkele jaren gewerkt. De afgelopen jaren was Erik in dienst bij SNS Securities als beleggingsadviseur. Het persoonlijke contact met zijn relaties vindt hij het belangrijkste onderdeel van zijn werk. Erik is getrouwd en woonachtig in Amstelveen. In zijn privé leven is Erik veel aan het sporten (zwemmen, hardlopen en wielrennen) en houdt hij ook van dineren met vrienden onder het genot van een goed glas wijn. 11 BEURSVISIE EVEN VOORSTELLEN

12 Prinsjesdag 2013 Door Yvo J.E. Dahmen Op de outfits van de heren binnen Team Rutte viel tijdens Prinsjesdag weinig aan te merken, het waren vooral de hoedjes van de vrouwelijke ministers, kamerleden en andere dames in de Ridderzaal die, zoals gebruikelijk, de aandacht trokken. De verschillende hoofdtooien werden door Eelco Meuleman van de Volkskrant kunstig beschreven als een vrolijke afwisseling tussen cadeaustrik, frisbee op herfstbladeren, Zorro, stukje kunstnijverheid en Village People. Minister Schultz van Haegen werd, met haar niet klein uitgevallen medium sombrero, overtroffen door de large versie van minister Schippers. Het waren, in de media althans, de vrolijke noten van een Prinsjesdag die in het teken stond van bezuinigingen, hervormingen, decentralisatie, achteruitgang in koopkracht en de oproep aan de burger om meer zelf te gaan regelen. 12 V anwege het ontbreken van een meerderheid in de Eerste Kamer zal het voor het kabinet niet eenvoudig blijken de voornemens uit de Miljoenennota om te zetten in wetgeving. Door de veelheid aan politieke partijen lopen de meningen zeer uiteen hoe Nederland te loodsen door een periode van economische stagnatie en dalende inkomsten bij de overheid. Het afzwakken van het tempo van bezuinigingen zal hopelijk samenvallen met een verbetering van de economische groei, nu in Europa en in andere delen van de wereld een draai omhoog lijkt te zijn ingezet. De minderheidspositie in de Eerste Kamer kan ook positief worden opgevat: partijen die geen deel uitmaken van het kabinet krijgen alsnog, via de zijdeur, toegang tot het verwezenlijken van enkele van hun politieke doelstellingen. Rutte II als pragmatisch polderkabinet, niet van nationale, maar van versnipperde eenheid. Uit de Miljoenennota 2014 komt naar voren dat de centrale overheidsuitgaven, die in 2014 uitkomen op EUR 267 miljard, niet dalen. Er wordt op veel vlakken bezuinigd, maar het is minder meer. Volgens het ministerie van Financiën zijn de reële uitgaven met ruim 5% gestegen ten opzichte van de periode voor de crisis, een trend waar alleen het Verenigd Koninkrijk zich aan heeft weten te onttrekken was het laatste jaar dat er sprake was van een overschot op de Nederlandse begroting. In het jaar daarop werd een tekort opgetekend van 5,6% van het BBP, dat nadien wél minder werd. Ten opzichte van 2013 (-3,2%) zal het tekort volgend jaar licht stijgen. Voor 2014 zal er EUR 20 miljard moeten worden geleend om de uitgaven te dekken, wat er op neerkomt dat de overheid EUR 55 miljoen per dag teveel uitgeeft. Solide overheidsfinanciën en een eerlijke inkomensverdeling zijn de speerpunten waar het kabinet op wil inzetten voor komend Procenten bbp Nederland Eurozone Frankrijk Verenigd Koninkrijk Duitsland jaar. Omdat de economie nog steeds in moeilijk vaarwater verkeert, er wordt voor 2014 uitgegaan van een beperkte groei van +0,5%, heeft de regering een pakket aan bezuinigingen van EUR 6 miljard opgesteld om het begrotingstekort te laten uitkomen op 3,3% van BBP. Zonder deze maatregelen zou het BEURSVISIE PRINSJESDAG 2013

13 tekort oplopen naar 3,9%. Omdat de posten Sociale Zekerheid & Arbeidsmarkt alsmede Zorg samen goed zijn voor ruim 58% van de begroting, zullen de pijlen op deze sectoren worden gericht om de uitgaven op de lange termijn niet eenmalig, maar structureel te verlagen. Een voorbeeld van de paradox van een overheid die bezuinigt, maar nog steeds meer uitgeeft, betreft de kosten voor ziekenhuiszorg. Zorgverzekeraars en ziekenhuizen zijn met minister Schippers overeengekomen dat er maar 1,5% meer zal worden uitgegeven in vergelijking met dit jaar. Minder meer levert vanaf 2014 jaarlijks zowaar een besparing op van EUR 250 miljoen die oploopt tot EUR 1 miljard in Een primaire doelstelling van het kabinet is om de stijgende trend voor de kosten in de gezondheidszorg een halt toe te roepen. De gedachte is om dit ook mede vorm te geven door de burger meer verantwoordelijkheid te laten dragen. Het eigen risico voor een ziektekostenverzekering wordt daarom verhoogd naar EUR 360. Dit zal wel weer worden gecompenseerd door een daling van de kosten van de basisverzekering. Een meer ingrijpende maatregel die wordt beoogd is de hervorming van de AWBZ, omdat de premie-inkomsten de uitgaven niet dekken. Alleen de allerzwaksten kunnen dan nog terecht in een tehuis. Er wordt verwacht dat ouderen zo lang mogelijk thuis blijven en thuiszorg zelf inkopen via de zorgverzekering. Voor bepaalde aspecten van verzorging (wassen, aankleden, huishoudelijke taken) kan een beroep worden gedaan bij de gemeente, maar participatie zal ook worden verlangd van familie en kennissen. Het betreft een complexe operatie en het is nog niet zeker of deze wel doorgaat. Naast bezuinigingen in de zorg en de sociale zekerheid, zal ook bij Defensie flink worden gesneden. Minister Hennis heeft aangegeven dat er geen complete onderdelen zullen verdwijnen, maar dat de krijgsmacht breed inzetbaar blijft. Een bezuinigingsoperatie van in totaal EUR 1,3 miljard is in gang gezet en eerder was al bekend dat er banen verdwijnen. Er worden extra functies geschrapt met als gevolg dat er gedwongen ontslagen zullen vallen. Bij de marine komt er een goedkoper bevoorradingsschip als alternatief voor de Karel Doorman dat, hoewel nog niet afgebouwd, zal worden verkocht. Bij de landmacht zal een pantserinfanterie bataljon worden opgeheven en het aantal te gebruiken F-16 s bij de luchtmacht wordt met zeven stuks gereduceerd tot 61. Daarnaast gaat er een vliegbasis dicht. Tussen nu en 2015 zullen in totaal zestien locaties worden gesloten. Met de bezuinigingen wordt het gelijktijdig deelnemen aan meerdere buitenlandse missies een stuk lastiger. Behalve dat er wordt bezuinigd gaat er ook geld uitgegeven worden voor directe en indirecte stimuleringen van de economie. Ontslagvergoedingen na 1 januari aanstaande mogen niet meer worden vrijgesteld van stamrecht. Wél kunnen vanaf die datum bestaande stamrechten bij verzekeringsmaatschappijen, banken of stamrecht BV s, in één keer fiscaal vriendelijk worden opgenomen. Met deze maatregel wordt gehoopt dat het vrijkomende geld de economie zal instromen. Om de werkloosheid te bestrijden, zal er EUR 600 miljoen worden uitgetrokken voor het financieren van plannen tot behoud van werk voor ouderen en jongeren. Het bedrag dat belastingvrij kan worden geschonken wordt verhoogd van EUR naar EUR , mits dit wordt benut voor het aflossen van de hypotheek, een verbouwing van de eigen woning, of het aflossen van een restschuld. Voor de bestrijding van de armoede onder gezinnen wordt in 2014 EUR 80 miljoen uitgetrokken en met het afsluiten van het Nationaal Onderwijsakkoord is EUR 700 miljoen gemoeid, waarvan EUR 250 miljoen zal vloeien naar het MBO en EUR 344 miljoen naar het primair en voortgezet onderwijs. Minister Kamp van Economische Zaken heeft een plan voortgebracht om pensioenfondsen meer te betrekken bij Nederlandse activiteiten op het gebied van woningbouw, energie en het stimuleren van het MKB. Een van de ideeën betreft de oprichting van een Nederlandse Hypotheekinstelling om hypotheken van Nederlandse banken, inclusief een staatsgarantie, door te verkopen aan grote beleggers zoals pensioenfondsen. Hierdoor kan er bij banken meer ruimte ontstaan om krediet te verstrekken aan andere sectoren. Het is niet zeker of dit plan doorgang kan vinden, omdat Brussel een dergelijke constructie als een verkapte vorm van staatssteun zou kunnen opvatten belooft een uitdagend jaar te worden voor het kabinet. Wij wensen alle bewindslieden een behouden vaart. 13 BEURSVISIE PRINSJESDAG 2013

14 Art21: verzamelen van hedendaagse kunst Door A. Tonino In dit cliëntartikel besteden we dit keer aandacht aan de stichting Art21. Enkele jaren geleden startten Hans van Luijk en Alphons Tonino, na een ontmoeting op een van de kunstcolleges van Ko van Dun een collectief van acht leden met het doel om onder deskundige leiding meer inzicht in en meer feeling met hedendaagse kunst te krijgen. Hedendaagse kunst heeft haar eigen taal en thema s. Doel van de stichting is onder meer het bezoeken van kunstbeurzen in binnen- en buitenland, maar ook van galeries en atelierbezoek. Dit alles meestal onder de deskundige leiding van Ko van Dun, waarna de leden circa zes keer per jaar samen komen om deze bezoeken en de kunstwerken te evalueren en de keuzes tot aankoop te bepalen. A l snel bleek dat er aanzienlijk verschil van mening bestond over de appreciatie van bepaalde kunst, hetgeen er toe leidde dat men van twee leden afscheid nam. Art21 is een particulier collectief met een heel eigen aanpak. De leden zijn betrokken bij de wereld van nu en verzamelen kunst die ertoe doet. Daarbij is de weg het doel. Het resultaat, de collectie, is de beloning. Vaak gaat het om werken van kunstenaars die aan het begin van hun carrière staan. De meerwaarde ontstaat doordat de kunst binnen de collectie elkaar uitdaagt en versterkt. Vooral het laatste jaar is men bezig geweest een podium te vinden om de collectie te tonen; niet alleen om alle werken eens bij elkaar te zien, maar vooral om bekendheid te krijgen teneinde een nieuw, groter collectief te kunnen starten. De gedachte gaat daarbij uit naar zo n 12 tot 16 deelnemers. Via Ko van Dun is het contact gelegd met Stan Huijts, directeur van het Bonnefantenmuseum te Maastricht en Het Bonnefanten Hedge House te Wijlre. Bij deze laatste is een plek gevonden waar de Art21 collectie een podium heeft gekregen voor de periode van t/m Vanuit deze visie kwam men vrij snel tot een consistente mening over de aan te kopen kunstwerken, hetgeen de onderlinge band aanzienlijk versterkte. Het werd duidelijk dat sommige galeries meer met deze keuzes spoorden dan andere. De verzamelde werken hangen bij toerbeurt bij de leden. 14 Niettemin ervoer men de beperktheid van een (te) klein collectief met daardoor een (te) klein budget. Veel andere kunstwerken moest men daardoor laten lopen, wat misschien wel de aandacht voor de kwaliteit van de aangekochte werken vergroot heeft. BEURSVISIE ART21: VERZAMELEN VAN HEDENDAAGSE KUNST

15 Van de site citeren wij als volgt: Alphons Tonino: Verzamelen als collectief is een compleet andere ervaring dan als individu. Door de samenspraak krijg je een veel duidelijker beeld van waar het werk voor kan staan. Het wordt een bijna filosofische discussie, een vraagen antwoordspel waardoor je aspecten ontdekt die je zelf niet meteen ervaren hebt. Dit geeft veel positieve energie. Zelf houd ik veel van structuur in kunst, dat komt door mijn mathematische geest. Ik wil de werkelijkheid cerebraal benaderen. Hedendaagse kunst helpt mij alternatieven te zien. Het is vernieuwend, brengt andere aspecten naar voren. Hoe? In kunst spelen emoties en visies een rol. Het vertolkt de wereld op een andere manier en biedt mij nieuwe manieren om de wereld te begrijpen. Het lijkt wel of kunstenaars meer voelsprieten en lef hebben om die veranderende werkelijkheid in beeld te brengen. Soms weten ze het zelf niet te verwoorden en mogen we er naar raden, maar dat is juist het interessante in dit proces. Binnen onze collectie word ik door vele werken geïnspireerd. Neem bijvoorbeeld het werk 60W Magic van Zilvinas Landsbergas. Het is opgebouwd uit materialen die je bij elke bouwmarkt kunt kopen. In dit werk geeft hij op fantastische wijze kritiek op zijn eigen land en leefwereld, zonder dat je daar kwaad op kan worden. Daar hou ik van. Links Rocked van Navid Nuur en rechts Disposition van David Jablonowski Meer weten? Wilt u meer weten over de kunst van het verzamelen? Of persoonlijk kennismaken? Laat het de leden van Art21 weten. Zij delen hun passie graag en staan open voor nieuwe leden om nieuwe groepen te starten. Zie ook: Het werk Ape (kartonnen driewieler) en 60W Magic (licht boxen) van Zilvinas Landzbergas BEURSVISIE ART21: VERZAMELEN VAN HEDENDAAGSE KUNST

16 Fondsen in het kort Door Bart Groot Koersen per 30 september 2013 AHOLD 12,81 CARREFOUR 25,38 In 1887 opende Albert Heijn zijn eerste kruidenierswinkel in Oostzaan. Heden ten dage heeft de onderneming, gevestigd in Amsterdam, meer dan 3000 winkels, een omzet van boven de EUR 32 miljard en circa medewerkers. In Nederland is Ahold, naast de Albert Heijn supermarkten, ook eigenaar van Etos, Gall & Gall en Bol.com. Met Bol.com profileert de onderneming zich uitdrukkelijk via het internet. Circa 60% van de omzet van Ahold komt vanuit de Verenigde Staten. Onder leiding van Dick Boer is in 2011 een nieuwe fase van groeistrategie ingegaan. Deze strategie bestaat uit zes pijlers: het verhogen van klantloyaliteit, verbreding van het aanbod, de uitbreiding van het geografische bereik, eenvoud, verantwoordelijke detailhandel en de mensen van Ahold zelf. Afgaande op de ontwikkeling van de beurskoers kun je constateren dat de ingeslagen weg succesvol is. Eind 2011 noteerde Ahold nog een beurskoers van minder dan EUR 10. In het afgelopen tweede kwartaal groeide de omzet van de onderneming maar met een matige 1%. In de belangrijke markten Nederland en de Verenigde Staten stonden de consumentenbestedingen onder druk. Ahold blijft zich conservatief opstellen in een consoliderende retail omgeving. Agressieve winkelopeningen en dure overnames blijft de onderneming mijden. Ahold groeit het liefst autonoom en middels bescheiden acquisities. Vanwege de conservatieve aanpak van het bedrijf zijn de investeringsrisico s van het aandeel relatief laag. De verwachting dat Ahold zijn aandelen-inkoopprogramma verder zal uitbreiden, rechtvaardigt, ondanks een bescheiden groei en onder druk staande consumentenbestedingen, een belang voor de lange termijn in de onderneming. Carrefour is in 1958 in Annecy, Frankrijk opgericht. Het bedrijf is de op één na grootste supermarktketen ter wereld. Carrefour, niet aanwezig in de Verenigde Staten en Nederland, is actief in 33 landen wereldwijd en beschikt over bijna winkels met circa medewerkers. In 2012 behaalde de onderneming een omzet van EUR 86,6 miljard. Circa 45% van de omzet komt uit Frankrijk vandaan. De onderneming is op de Franse thuismarkt bezig om middels alledaagse lage prijzen de prijsperceptie onder consumenten te verbeteren. De herstructurering zorgt ervoor dat de focus op de klant is verbeterd en daarmee de omzetgroei is toegenomen. Carrefour heeft zijn operationele marge in Frankrijk aanzienlijk verhoogd. Voldoende om de verminderde winstgevendheid in onder ander Italië, Argentinië en China te pareren. Ondanks de ongunstige economische omstandigheden is Carrefour in staat middels de stroomlijning van het productenassortiment en door kostenreductie de operationele marge te verbeteren. Over de eerste helft van dit jaar wist de onderneming een winststijging te rapporteren van bijna 5%. Door de afgelopen jaren onder andere in Griekenland, Colombia en Maleisië belangen van de hand te doen, wist het bedrijf zijn financiële positie te verbeteren. Verdere desinvesteringen zijn niet uitgesloten, zodoende heeft Carrefour voldoende financiële middelen voor verdere expansie in opkomende markten. De voordelen afkomstig uit de herstructurering zorgen ervoor dat de Franse thuismarkt de grootste bijdrage aan de bedrijfswinst levert. Een versterkte focus op de klanten, verbetering van de kracht van de winkelmanagers en van belangrijke winkelprocessen geven ruimte om de winstmarges te verhogen. Een belegging in Carrefour is daarmee aan te bevelen. Koersverloop Ahold (EUR) 14 Bron: Bloomberg Koersverloop Carrefour (EUR) 27 Bron: Bloomberg jan-13 mrt-13 mei-13 jul-13 sep jan-13 mrt-13 mei-13 jul-13 sep-13 BEURSVISIE FONDSEN IN HET KORT

17 De retailsector is volop in beweging, getuige de recente prijsverlagingen bij de supermarkten en de internetinitiatieven binnen de sector. Dit kwartaal bespreken wij een viertal internationaal opererende retail ondernemingen. TESCO GBp 359,00 WAL-MART STORES $ 73,96 Vanuit een marktkraam in East End, Londen is Tesco in 1919 opgericht door Jack Cohen. Met winkels wereldwijd is het bedrijf uitgegroeid tot de derde supermarktketen ter wereld. De onderneming is actief in 12 landen en heeft ruim medewerkers in dienst. In het afgelopen boekjaar behaalde Tesco een omzet van GBp 72,4 miljard. Tesco heeft vooral last van de concurrentie op haar thuismarkt, welke circa tweederde van de omzet omvat. Het bedrijf verliest marktaandeel aan retailers zoals M&S, Waitrose, Asda en Sainsbury en aan prijsvechters zoals Aldi. Om beter bestand te zijn tegen concurrentie en economische tegenwind heeft het bedrijf herstructureringsmaatregelen genomen, zoals modernisering van het uiterlijk van de winkels, verbetering van de klantservice en training van het personeel. Tevens heeft Tesco de goedkopere producten onder eigen label uitgebreid, om weerstand te bieden tegen de prijsvechters. Ondanks deze maatregelen blijft de concurrentie op de thuismarkt hevig. Tegelijkertijd wordt Tesco geconfronteerd met verminderde groeivooruitzichten voor de internationale divisie. De onderneming heeft hierdoor een deel moeten afschrijven op haar bezittingen in Oost-Europa. Recent zijn de Amerikaanse activiteiten, Fresh & Easy, verkocht. Hiermede komt er een eind aan de verlieslatende activiteiten van Tesco in de Verenigde Staten van Amerika. Tesco heeft hierdoor een afwaardering van meer dan GBp 1 miljard moeten nemen. De genomen maatregelen, de focus op de kernactiviteiten in de thuismarkt en een betere service richting de klanten zijn noodzakelijke stappen in de goede richting. De onderneming komt hier echter ten opzichte van soortgelijke bedrijven in de sector rijkelijk laat mee. Op 2 juli 1962 opende Sam Walton de eerste Walmart Discount City Store in Rogers, Arkansas. De onderneming is heden ten dage uitgegroeid tot s werelds grootste supermarktketen. In 2012 bedroeg de omzet ruim USD 469 miljard. De Walton familie bezit nog circa 48% van de aandelen. De onderneming telt in totaal winkels, waarvan gelegen in de Verenigde Staten. Walmart is actief in 27 landen en bedient wekelijks wereldwijd ongeveer 245 miljoen klanten. Circa 60% van de omzet wordt in de Verenigde Staten gegenereerd. Het bedrijf heeft 2,2 miljoen werknemers wereldwijd. De concurrentie op de retailmarkt komt voor Walmart van twee kanten: aan de ene kant zijn er de prijsvechters en aan de andere kant de kwaliteitskruideniers. De verkopen van niet-verbruiksgoederen hebben te lijden onder de opkomst van het internet winkelen. Met name in de Verenigde Staten heeft het bedrijf last van de zwakke koopkracht van de traditionele Walmart-klant, veroorzaakt door een stijging van de loonbelasting. Tevens lijkt de markt voor super centers verzadigd. Walmart heeft de focus gericht op een nieuw format genaamd Neighbourhood Markets, de ontwikkeling van kleinere, meer op de buurt gerichte winkels. Tevens investeert het bedrijf in e-commerce. Ondanks de huidige economische omstandigheden en de concurrentie is, geholpen door een strenge controle op de kosten, het afgelopen kwartaal de winst per aandeel met 5,1% gestegen. De onderneming probeert door efficiency de kasstromen te verbeteren. De kasstromen zorgen ervoor dat het bedrijf over voldoende middelen beschikt om eigen aandelen in te kopen, dividend (circa 2,5%) uit te keren en uit te breiden in gebieden met betere groeimogelijkheden. 400 Koersverloop Tesco (GBp) Bron: Bloomberg Koersverloop Wal-Mart Stores (USD) 80 Bron: Bloomberg jan-13 mrt-13 mei-13 jul-13 sep jan-13 mrt-13 mei-13 jul-13 sep-13 BEURSVISIE FONDSEN IN HET KORT

18 Global list 30 september 2013 Op deze pagina s vindt u een overzicht van grote beursgenoteerde ondernemingen. Voor elk aandeel wordt een aantal voor beleggers relevante, kerncijfers gegeven. De in het rood afgedrukte fondsen maken deel uit van onze vermogensbeheerportefeuilles. Valuta Koers Rend 3 mnd Hoog 12 mnd Laag 12 mnd Div Rend WPA-12 WPA-13T KW-13T Energy BG GROUP GBp 1174,50 6,2% 1357,00 991,00 1,7% 1,33 1,23 15,49 BP GBp 437,15-2,4% 485,00 416,35 5,9% 0,61 0,78 9,14 CHEVRON USD 120,83 1,5% 127,83 100,66 3,1% 13,42 12,10 9,98 EXXON MOBIL USD 86,08-5,1% 95,49 84,70 2,8% 9,70 7,59 11,34 FUGRO EUR 45,00 6,9% 53,30 34,71 4,4% 3,63 3,02 14,91 KONINKLIJKE OLIE EUR 23,98-1,5% 27,32 23,71 5,6% 4,25 3,89 8,38 SBM OFFSHORE EUR 15,06 15,0% 15,83 7,59-0,45 1,99 10,31 SCHLUMBERGER USD 89,85 23,1% 89,90 66,85 1,3% 4,13 4,75 18,92 TOTAL EUR 42,65 15,2% 43,79 35,18 5,5% 4,74 5,06 8,42 Materials AIR LIQUIDE EUR 100,75 6,8% 105,65 88,55 2,5% 5,17 5,32 18,93 AKZO EUR 49,28 14,8% 53,82 39,95 2,9% -9,14 2,93 16,85 ARCELOR MITTAL EUR 10,45 23,2% 13,76 8,35 5,8% -2,41-0,35 BASF EUR 71,41 5,2% 76,39 62,05 3,6% 5,25 5,36 13,33 BAYER EUR 86,75 6,8% 91,03 64,65 2,2% 2,96 5,75 15,10 BHP BILLITON AUD 35,60 14,7% 39,34 30,43 4,9% 2,04 2,61 12,82 DSM EUR 56,02 6,4% 58,69 37,81 2,7% 1,68 3,43 16,35 LAFARGE EUR 52,06 14,4% 56,48 42,25 1,9% 1,50 2,85 18,27 LINDE EUR 147,40 3,3% 154,80 125,00 1,8% 7,03 8,32 17,71 RIO TINTO AUD 60,78 18,0% 72,30 49,81 4,3% -1,62 4,97 11,47 SYNGENTA CHF 362,60-2,4% 416,00 341,00 2,6% 20,43 23,28 17,27 Industrials Capital Goods ABB CHF 21,24 4,1% 22,10 16,11 3,2% 1,18 1,45 16,23 GENERAL ELECTRIC USD 24,33 6,2% 24,95 19,87 3,1% 1,29 1,65 14,73 SCHNEIDER ELECTRIC EUR 61,20 10,1% 66,99 46,75 3,1% 3,39 4,08 15,00 SIEMENS EUR 91,01 20,2% 92,78 73,08 3,3% 5,09 5,47 16,63 Commercial Services ADECCO CHF 64,20 18,7% 65,85 41,78 2,8% 2,00 2,85 18,33 MANPOWER USD 74,88 37,0% 77,32 34,87 1,2% 2,49 3,93 19,03 POSTNL EUR 3,24 46,2% 3,29 1,46 1,54 0,35 9,16 RANDSTAD EUR 41,83 31,3% 42,20 23,71 3,0% 0,17 2,18 19,21 TNT EXPRESS EUR 6,80 16,7% 8,56 4,05 0,6% -0,15 0,22 31,04 UPS USD 91,28 5,9% 92,12 69,56 2,7% 0,84 4,75 19,21 Consumer Discretionary Consumer Goods BMW EUR 79,47 19,8% 82,44 57,41 3,1% 7,77 7,90 10,06 LVMH EUR 145,95 17,0% 150,05 117,80 2,0% 6,86 7,31 19,98 MCDONALDS USD 95,28-5,1% 103,70 83,31 3,2% 5,41 5,60 17,03 PHILIPS EUR 23,90 14,4% 25,48 18,16 3,1% 0,25 1,53 15,62 KERING EUR 164,35 4,3% 185,15 117,43 2,3% 8,32 10,17 16,16 PRICELINE.COM USD 1067,38 26,3% 1073,00 553,97 28,48 40,51 26,35 Retail AMAZON USD 320,51 12,8% 321,73 218,18-0,09 2,56 125,44 HENNES & MAURITZ SEK 274,40 20,4% 285,00 209,70 3,5% 10,19 10,53 26,07 HOME DEPOT USD 76,32-1,8% 81,56 58,75 1,9% 3,03 3,69 20,69 INDITEX EUR 112,50 17,2% 116,10 90,13 1,8% 3,79 4,15 27,13 TESCO GBp 361,70 9,1% 388,05 306,40 4,5% 0,02 0,32 11,23 WAL-MART USD 73,72-1,4% 79,96 67,37 2,5% 5,04 5,21 14,16 Media ELSEVIER EUR 14,84 12,8% 15,15 10,15 3,2% 0,90 0,99 15,04 VIACOM USD 83,12 20,3% 85,44 48,12 1,4% 3,73 4,60 18,05 THOMSON REUTERS USD 34,56 5,7% 36,04 26,71 3,8% 2,50 1,84 18,79 WALT DISNEY USD 64,88 2,0% 67,89 46,53 1,2% 3,17 3,37 19,25 WOLTERS KLUWER EUR 19,34 17,6% 19,53 13,92 3,6% 1,08 1,57 12,34 18 Consumer Staples Food & Beverage KONINKLIJKE AHOLD EUR 12,97 12,4% 13,10 9,18 3,4% 0,80 0,88 14,79 ANHEUSER-BUSCH INBEV EUR 72,58 8,5% 79,60 63,44 2,3% 4,53 4,75 20,77 CARREFOUR EUR 25,80 24,0% 26,11 15,68 2,2% 1,81 1,36 18,91 DANONE EUR 55,20 0,4% 60,45 45,61 2,6% 2,78 3,04 18,13 DIAGEO GBp 1958,50 3,2% 2152, ,00 2,7% 0,99 1,12 17,42 NESTLE CHF 62,15 0,6% 70,00 58,30 3,3% 3,33 3,46 17,96 PEPSICO USD 79,56-1,4% 87,06 67,39 2,8% 3,96 4,33 18,37 PERNOD RICARD EUR 88,47 3,0% 101,15 82,31 1,9% 4,55 5,11 17,31 UNILEVER EUR 27,73-8,3% 33,09 27,34 3,7% 1,58 1,59 17,49 Household & Personal Care COLGATE USD 59,43 2,8% 62,70 51,41 2,2% 2,60 2,83 21,00 L'OREAL EUR 126,00 0,4% 137,85 94,55 1,8% 4,79 5,13 24,58 PROCTER & GAMBLE USD 75,93-3,4% 82,54 65,83 3,1% 4,04 4,29 17,69 RECKITT BENCKISER GBp 4435,00-5,8% 4986, ,00 3,5% 2,53 2,67 16,64 BEURSVISIE GLOBAL LIST

19 Valuta Koers Rend 3 mnd Hoog 12 mnd Laag 12 mnd Div Rend WPA-12 WPA-13T KW-13T Health Care ASTRAZENECA GBp 3212,00 2,5% 3544, ,00 6,2% 4,99 5,22 9,98 ELI LILLY & CO USD 50,54 0,8% 58,41 44,88 3,9% 3,67 4,14 12,22 GLAXOSMITHKLINE GBp 1565,00-5,5% 1816, ,00 5,4% 0,93 1,15 13,56 JOHNSON & JOHNSON USD 87,29 0,6% 94,42 67,80 2,9% 3,94 5,46 15,98 NOVARTIS CHF 68,85 3,0% 73,75 55,20 3,3% 3,93 5,14 14,86 PFIZER USD 29,01 4,9% 31,15 23,55 3,2% 1,96 2,16 13,41 ROCHE CHF 241,60 2,8% 258,60 174,20 3,0% 11,25 15,04 16,06 SANOFI-AVENTIS EUR 74,60-4,0% 87,03 65,63 3,7% 3,76 5,39 13,83 Financials Banks BANK OF AMERICA USD 14,06 9,6% 15,03 8,91 0,3% 0,26 0,94 15,02 BANCO BILBAO VIZCAYA EUR 8,50 32,0% 8,53 5,82 4,9% 0,32 0,60 14,13 ARGENTARIA BANCO SANTANDER EUR 6,18 24,9% 6,68 4,79 9,7% 0,23 0,43 14,47 BNP PARIBAS EUR 50,78 22,9% 51,56 37,25 3,0% 5,16 4,68 10,84 CREDIT SUISSE CHF 28,35 13,2% 29,32 19,90 0,3% 0,80 2,55 11,13 DEUTSCHE BANK EUR 34,59 10,0% 38,73 29,41 2,2% 0,25 3,66 9,46 ERSTE GROUP BANK EUR 23,84 23,3% 26,85 17,01 1,7% 0,87 1,56 15,26 HSBC GBp 667,20-2,0% 772,50 578,70 5,1% 0,74 0,96 11,27 SOCIETE GENERALE EUR 38,67 49,5% 39,18 22,24 1,2% 0,64 3,39 11,41 UBS CHF 18,61 16,0% 19,60 11,46 0,8% -0,67 0,99 18,80 Diversified GOLDMAN SACHS USD 158,67 5,5% 170,00 113,84 1,3% 14,63 15,15 10,48 ING EUR 8,78 25,8% 9,20 5,52 0,86 1,01 8,73 JPMORGAN CHASE & CO USD 52,09-1,3% 56,93 38,83 2,6% 5,22 5,76 9,05 Insurance AEGON EUR 5,69 5,9% 6,03 4,05 3,9% 0,69 0,54 10,51 ALLIANZ EUR 116,60 6,5% 122,10 90,36 3,9% 11,42 13,10 8,90 AXA EUR 17,27 15,0% 18,30 11,36 4,2% 1,65 2,03 8,52 IT Software&Services ACCENTURE USD 73,51 1,1% 84,23 64,30 2,2% 5,08 4,48 16,40 ADOBE USD 51,52 11,0% 52,96 31,33 1,68 1,35 38,16 GOOGLE USD 887,99 0,2% 928,00 636,00 32,81 43,49 20,42 MICROSOFT USD 33,92-0,3% 36,43 26,26 2,7% 2,61 2,69 12,62 ORACLE USD 33,68 9,7% 36,43 29,52 0,9% 2,29 2,90 11,60 Hardware & Equipment APPLE USD 489,56 16,3% 674,25 385,10 2,3% 44,64 39,28 12,46 CISCO SYSTEMS USD 23,32-5,2% 26,49 16,68 2,8% 1,87 2,11 11,07 HEWLETT PACKARD USD 21,40-15,0% 27,78 11,35 2,6% -6,41 3,55 6,03 IBM USD 184,96-4,3% 215,90 181,10 1,9% 14,53 16,72 11,06 INTEL USD 22,89-3,7% 25,98 19,23 3,9% 2,20 1,90 12,05 NOKIA EUR 4,94 63,1% 5,10 1,92-0,84 0,02 224,45 Telecom Services AT&T USD 33,94-4,7% 39,00 32,71 5,3% 1,25 2,48 13,71 KPN EUR 2,35 43,3% 3,76 1,38 0,30 0,19 12,12 TELEFONICA EUR 11,85 21,9% 11,89 9,47 0,87 1,03 11,50 VODAFONE GBp 221,00 18,0% 222,00 154,20 5,1% 0,01 0,15 14,64 Utilities EON EUR 13,14 8,6% 20,15 11,82 8,4% 1,16 1,24 10,61 GDF-SUEZ EUR 18,83 26,0% 19,06 14,05 8,0% 0,68 1,38 13,64 RWE EUR 25,14 12,5% 36,07 20,48 8,0% 2,13 3,91 6,44 Vastgoed CORIO EUR 32,15 6,2% 37,45 28,65 8,6% 0,17 2,65 12,13 UNIBAIL-RODAMCO EUR 183,05 2,8% 209,00 159,00 4,6% 15,79 10,16 18,01 WERELDHAVE EUR 53,95 7,4% 58,65 42,53 6,1% -4,54 3,23 16,70 19 Div Rend dividend van het afgelopen boekjaar gedeeld door de koers KW koers - winstverhouding Hoog 12 mnd de hoogste koers in de afgelopen 12 maanden Laag 12 mnd de laagste koers in de afgelopen 12 maanden Rend 3 mnd procentuele koersontwikkeling in het afgelopen kwartaal in de Valuta van notering T taxatie BEURSVISIE GLOBAL LIST

20 Ten Cate Actueel In Ten Cate Actueel schrijven wij over aangelegenheden binnen de bank. Dit kwartaal willen wij graag aandacht besteden aan medewerkers Rob Vernooijs en Henny Letschert. Rob Vernooijs (58) is per 1 oktober 40 jaar in dienst van Bank ten Cate & Cie. Hij is bij Bank ten Cate & Cie werkzaam als Senior Beleggingsadviseur. In 1972 is hij zijn loopbaan begonnen bij effectenbank De Wed. Tjeenk & Co. Een jaar later (1973) is hij overgestapt naar Commissionairshuis Ingwersen & Co. In 1994 is Ingwersen & Co opgegaan in Bank ten Cate & Cie. Rob is een van onze medewerkers die fysiek nog op de beursvloer van de toenmalige Effectenbeurs heeft gewerkt. Later is de effectenhandel overgegaan op een elektronisch platform. Daarmee verdween het zogenaamde open outcry systeem, waarbij effectenhandelaren door middel van handgebaren of kort jargon informatie doorgaven over het al dan niet verkopen of aankopen van orders. Wij danken Rob voor zijn jarenlange inzet en gaan er vanuit dat hij ook de komende jaren met veel plezier voor ons blijft werken. Henny Letschert is per 1 oktober jl., na ruim 27 jaar werkzaam te zijn geweest bij de bank, met pensioen gegaan. Henny is zijn hele leven werkzaam geweest in het effectenvak. In 1968 begon hij zijn loopbaan bij hoekmanbedrijf Hobijn en Van Vliet. Daarna heeft hij gewerkt bij Theodoor Gilissen en Effectenkantoor Rutgers en Teeken om vervolgens, op 1 januari 1986, in dienst te treden bij de rechtsvoorganger van Bank ten Cate & Cie, D.W. Brand. Henny is, net als Rob Vernooijs, een van de medewerkers die fysiek nog op de beursvloer van de toenmalige Effectenbeurs hebben gewerkt. Na die periode is Henny actief geweest als Senior Beleggingsadviseur, waarbij hij een hechte groep cliënten jarenlang heeft bediend. Wij willen Henny hartelijk danken voor zijn inzet in de afgelopen periode en wensen hem een fijne toekomst in goede gezondheid toe. Nazomerborrel Elk jaar organiseert Bank ten Cate & Cie een nazomerborrel in de achtertuin. Deze borrel is speciaal bedoeld voor relaties van de bank die geen cliënt zijn. Denk hierbij aan accountants, fiscalisten, remisiers en dergelijke. Op deze wijze kunnen wij onder het genot van een drankje en hapje bijpraten en wordt er volop genetwerkt. Ook dit jaar was de borrel weer goed bezocht en met een prachtige nazomerdag een groot succes. Wilt u volgend jaar zelf ook deelnemen aan deze borrel, laat het dan weten aan uw contactpersoon bij Bank ten Cate & Cie.