Wonen in Gelderland 2010 Monitoring van het woonbeleid

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Wonen in Gelderland 2010 Monitoring van het woonbeleid"

Transcriptie

1 Wonen in Gelderland 2010 Monitoring van het woonbeleid 1

2 Inhoudsopgave: Samenvatting en conclusie...4 1) Inleiding...6 2) Gelderland totaal Bevolking Nieuwbouw Ontwikkeling woningvoorraad Bouwvergunningen Toekomstige ontwikkelingen Woningtekort en Kwalitatief Woonprogramma Kwalitatieve aspecten van de woningvoorraad Huurwoningen: Nultredenwoningen Betaalbare woningen Stimulering Goedkope Woningbouw Coalitieakkoord Recessie / aanpak korte termijn Investeringsbudget Stedelijke Vernieuwing Intensivering van de woningbouw Duurzaamheid Opdrachtgeverschap bij nieuwbouw Huisvesting Verblijfsgerechtigden en Gepardonneerden ) Woningbouw per regio Achterhoek De Vallei

3 3.3 Noord-Veluwe Rivierenland Stadsregio Arnhem Nijmegen Stedendriehoek

4 Samenvatting en conclusie Op basis van de Gelderse woonvisie en woningbehoefteonderzoek is in de provincie Gelderland per regio een prognose gemaakt van de kwalitatieve woningbehoefte. Deze heeft betrekking op diverse kwalitatieve kenmerken, zoals prijsklasse, huur of koop en geschiktheid voor ouderen. Op basis hiervan zijn regionale kwalitatieve woonprogramma s opgesteld. De provincie heeft vervolgens afspraken met gemeenten en corporaties gemaakt over de uitbreiding en aanpassing van de woningvoorraad en over de regionale kwalitatieve woonprogramma s. De regionale woonprogramma s en het afsprakenkader worden aangeduid als Kwalitatief Woonprogramma (KWP2). Deze rapportage Wonen in Gelderland 2010 geeft inzicht in de ontwikkelingen op de Gelderse woningmarkt in de afgelopen jaren, met een accent op Daarnaast wordt vooruitgekeken naar KWP3 ( ). Hieronder volgt een opsomming van de meest in het oog springende conclusies: a. Gelderland beleeft in 2009 met nieuwe woningen een topjaar voor wat betreft de productie. Onze provincie behoort in dit opzicht tot de best presterende provincies van Nederland. Rekening houdend met de sloop en andere onttrekkingen is in 2009 de Gelderse woningvoorraad netto toegenomen met woningen, de hoogste groei sedert De nieuwbouw bedroeg tussen 1 januari 2005 tot 1 januari 2010 ruim woningen. Er zijn woningen door splitsing of andere wijze aan de voorraad toegevoegd en ruim woningen gesloopt of anderszins onttrokken aan de woningvoorraad. Dit is een netto groei van de woningvoorraad van ruim woningen, ofwel gemiddeld circa woningen per jaar. Inmiddels telt Gelderland ongeveer woningen. b. Huurwoningen: in 2009 is het aantal huurwoningen in absolute zin licht gestegen. De productie van nieuwe huurwoningen bedroeg 31% van de nieuwbouw. Door de sloop van huurwoningen kwam het netto aandeel uit op 23% (KWP2: 34%). De netto groei van 2005 t/m 2009 bestond voor 21% uit huurwoningen. Dat is minder dan de KWP2 afspraak van 34%. De conclusie is dat de KWP2 afspraak over het aandeel huurwoningen niet is gerealiseerd. c. Betaalbare woningen: de productie van betaalbare woningen is vooral onder invloed van de Stimuleringsbijdrage Goedkope Woningbouw toegenomen. In 2009 lag de productie van betaalbare woningen met 43% zelfs iets boven de afspraak in het KWP2 (42%). Het aandeel betaalbaar in de netto groei van de woningvoorraad bedroeg in de jaren 2005 t/m % en dat is wat minder dan de KWP2 afspraak van 42%. Onder invloed van het KWP2 is het aandeel toegenomen van rond de 25% naar rond de 30% in 2006 en Onder invloed van de Stimuleringsbijdrage Goedkope Woningbouw (SGW) is de productie daarna verder gestegen naar het KWP2 niveau van boven de 40%. De vrees bestaat dat, na afloop van de SGW eind 2010, de productie van betaalbare woningen afneemt. d. Nultredenwoningen: het aandeel nultredenwoningen is in 2009 met 46% hoger dan de 38% die was afgesproken in het KWP2. Het aandeel nultredenwoningen is gedurende de looptijd van het KWP2 geleidelijk toegenomen en bedroeg gemiddeld over de periode 2005 t/m %. Dat is bijna gelijk aan de 38% die in het KWP2 is afgesproken. Terugkijkend op de vijf jaren waarin het Kwalitatief Woonprogramma 2 van kracht is geweest, kan worden geconstateerd dat gemeenten en corporaties in hun woningbouwplannen meer en meer 1 Dit aantal is gebaseerd op alle woningen inclusief de administratieve correcties van het CBS. 4

5 rekening zijn gaan houden met de opgave die daarin is afgesproken. Dit is het best gelukt op het terrein van de nultredenwoningen en in het betaalbare segment. Bij dit laatste is de Stimuleringsbijdrage Goedkope Woningbouw (SGW) een belangrijke stimulans geweest. In de huur is het minder gelukt. Er is echter wel, na een reeks van jaren met afname van het aantal huurwoningen, sinds 2008 weer sprake van een (lichte) stijging. Wat betreft de aantallen nieuwbouwwoningen heeft Gelderland de laatste jaren goed gepresteerd. In vergelijking met andere provincies behoren we tot de top van Nederland. De coalitiedoelstelling om van 2007 t/m 2010 gemiddeld nieuwe woningen per jaar op te leveren, wordt mogelijk gehaald. De gevolgen van de crisis komen in de woningbouwcijfers van 2009 nog niet naar voren. Er zijn echter wel genoeg tekenen (de verkoop van woningen stagneert, het aantal afgegeven bouwvergunningen daalt) dat 2009 voorlopig het laatste jaar is waarin meer dan woningen worden opgeleverd. Hoewel de vraag naar woningen in de komende jaren ook af zal gaan nemen is het belangrijk dat de bouw aan de gang gehouden wordt. Als de bouw stilvalt leidt dat tot onevenredige prijsverhogingen en verlies van expertise en arbeidspotentieel. Dat kan vervolgens leiden tot een uitgestelde tweede crisis op de woningmarkt over enkele jaren. Op basis van het aantal woningen dat op 1 januari 2010 in aanbouw was en het aantal woningen dat in het eerste kwartaal van 2010 is opgeleverd, is de verwachting dat in 2010 de Gelderse woningvoorraad netto met ongeveer woningen groeit. De Gelderse bevolking groeit nog steeds, maar de verwachting is dat dit voor Gelderland gemiddeld rond 2035 zal omslaan in een lichte afname. In sommige regio s treedt deze afname eerder op. Het aantal huishoudens groeit ook nog steeds, maar deze groei wordt geleidelijk minder. De (afvlakkende) groei, de gezinsverdunning en het bestaande woningtekort zorgen er voor dat er nog steeds vraag is naar uitbreiding van de woningvoorraad. Er moet nog steeds worden gebouwd, zij het minder dan voorheen. 5

6 1) Inleiding Ieder jaar wordt door de provincie Gelderland een monitoringsrapportage uitgebracht die de ontwikkelingen beschrijft op de Gelderse woningmarkt. Dit is de zesde rapportage over de Gelderse woningmarkt. De rapportage heeft als doel: inzicht te geven in de ontwikkelingen van de laatste jaren op de Gelderse woningmarkt en van de stand van zaken op 1 januari 2010; inzicht te geven in de overeenkomsten en verschillen tussen regio s; een inschatting te geven van de mate waarin (per regio) de doelstellingen van het kwalitatieve woonbeleid worden gerealiseerd; een beschrijving te geven van de voortgang van de uitvoering van het Kwalitatief Woonprogramma 2005 t/m 2014 (KWP2); een beschrijving te geven van de voortgang van de uitvoering van de woningbouwafspraken in de Stadsregio Arnhem Nijmegen en de regio Stedendriehoek; een beschrijving te geven van de mate waarin de woondoelstellingen uit het Gelders coalitieakkoord zijn gerealiseerd. KWP Het Kwalitatief Woonprogramma 2 (KWP2) is als uitwerking van het Gelderse streekplan vastgesteld door Gedeputeerde Staten op 6 december Inmiddels heeft het streekplan onder het regiem van de nieuwe Wet ruimtelijke ordening de status van provinciale ruimtelijke structuurvisie gekregen. Het KWP maakt daar onderdeel van uit. Op basis van de woonvisie en woningbehoefteonderzoek is per regio een prognose gemaakt van de kwalitatieve woningbehoefte, verdeeld naar diverse kwalitatieve kenmerken, zoals prijsklasse, het aandeel huur, en de geschiktheid voor ouderen. De regio s hebben deze prognoses vervolgens gebruikt voor hun regionale kwalitatieve woonprogramma s. De provincie heeft afspraken met gemeenten en corporaties gemaakt over de uitbreiding en aanpassing van de woningvoorraad en over de kwalitatieve woonprogramma s (KWP2). Het KWP2 bevat zodoende per regio de woningen en woonmilieus waar de woonconsument in die regio om vraagt. De juiste woning op het juiste moment op de juiste plek. In deze rapportage wordt gezocht naar een antwoord op de vraag in hoeverre het mogelijk en aannemelijk is, dat gemeenten er in slagen om het KWP te realiseren en daadwerkelijk te voorzien in de regionale woningbehoefte. Het KWP2 blikte tien jaar vooruit, van 2005 tot en met In 2009 is door de provincie met de betrokken partijen een nieuw KWP opgesteld. Dit KWP3 is sinds 1 januari 2010 van kracht. Aan het KWP3 liggen de bevolkingsprognose van 2007 en Het WoON 2006 ten grondslag. Op basis van de gegevens uit deze twee bronnen is doorgerekend hoe de Gelderse woningmarkt er in 2020 uit zou moeten zien in zowel aantallen woningen als de kwalitatieve aspecten van de woningen. Het plaatje van de gewenste woningvoorraad in 2020 minus de huidige woningvoorraad levert de opgave op waar in de komende tien jaar aan gewerkt moet worden. Deze opgave is vastgelegd in KWP3. Het is niet zo dat een regio die minder gebouwd heeft dan afgesproken in KWP2 het tekort nog moet inhalen bovenop de opgave van KWP3. In het KWP3 zijn deze eventuele tekorten verdisconteerd. In de rapportage wordt over beide KWP aantallen gesproken. Waar teruggekeken wordt naar de afgelopen vijf jaar wordt de woningbouw vergeleken met KWP2. Wanneer vooruitgeblikt wordt, wordt KWP3 gehanteerd. 6

7 Wijziging in de regio s In 2009 heeft de gemeente Epe besloten om zich wat betreft de woningmarkt aan te sluiten bij de regio Stedendriehoek. Dit is gebeurd voordat KWP3 werd vastgesteld. De aantallen in KWP3 zijn aangepast; het aantal te bouwen woningen in de regio Noord-Veluwe is exclusief de gemeente Epe en in de Stedendriehoek is dat inclusief de gemeente Epe. In de rapportage wordt de gemeente Epe waar het gaat om KWP2 steeds bij de Noord-Veluwe gerekend en waar het gaat om KWP3 bij de Stedendriehoek. Cijfermateriaal De gegevens uit deze rapportage zijn hoofdzakelijk afkomstig van het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) en van gemeenten. De CBS gegevens zijn openbaar. Gemeenten brengen jaarlijks verslag uit aan de provincie over de bouwproductie van het afgelopen jaar en over hun voornemens voor de komende jaren. Gegevens over het woningbezit en de bouwplannen van corporaties zijn ontleend aan het Woningmarkt Informatie Systeem, rapportages van Aedes en het Centraal Fonds Volkshuisvesting. Wanneer gegevens aan andere bronnen zijn ontleend, is dit in de tekst vermeld. Er bestaat nog weleens verwarring over de gehanteerde cijfers. De ene keer wordt gesproken over nieuwbouw, een andere keer betreft het netto toegevoegde woningen. Het CBS houdt per jaar bij hoeveel woningen er nieuw gebouwd zijn. Dit zijn echter niet de enige woningen die veranderingen in de woningvoorraad teweeg brengen. Als een woning gesplitst wordt bijvoorbeeld, leidt dit tot een extra woning op de woningmarkt. Dit soort veranderingen wordt door het CBS onder de noemer toevoegingen anderszins geschaard. Samen met de nieuwbouw zijn dit de bruto toegevoegde woningen. Daarnaast worden er ook woningen gesloopt, samengevoegd of iets dergelijks. Deze woningen worden onttrokken aan de woningvoorraad en vallen dus onder de noemer onttrekkingen. In het kort: Nieuwbouw + Toevoegingen anderszins = Bruto toegevoegde woningen Nieuwbouw + Toevoegingen anderszins Onttrekkingen = Netto toegevoegde woningen Deze verschillen in definities komen ook terug in de verschillende afspraken: - De afspraken in het coalitieakkoord betreffen alleen de nieuwbouw - De afspraken in KWP verband betreffen de netto toevoegingen - De woningbouwafspraken van het Rijk betreffen de bruto toevoegingen Wanneer in de rapportage gesproken wordt over woningbouw, houdt dit bij de KWP afspraken de netto toevoegingen in maar bij de woningbouwafspraken van het Rijk de bruto toevoegingen en bij het coalitieakkoord alleen de nieuwbouw. Tenslotte wordt door het CBS aan het eind van het jaar vaak een administratieve correctie op de woningvoorraad uitgevoerd. Van deze correcties wordt niet bijgehouden in welke categorie (nieuwbouw, toevoegingen anderszins) zij vallen en ook of het een huur of koopwoning betreft is niet duidelijk. Wel wordt de totale voorraad met deze woningen opgehoogd of verlaagd. Dit heeft tot gevolg dat wanneer de totale woningvoorraad aan het eind van een jaar vergeleken wordt met de totale woningvoorraad aan het begin van datzelfde jaar het verschil niet altijd gelijk is aan de netto toegevoegde woningen. Opbouw Deze rapportage is als volgt opgebouwd. Het eerste deel van de rapportage gaat in op de provincie Gelderland als totaal. Hierin komt niet alleen de feitelijke woningbouw in Gelderland aan bod maar wordt ook aandacht besteed aan zaken die de hele provincie betreffen, zoals het coalitieakkoord, de regeling Stimulering Goedkope Woningbouw (SGW), Investering Stedelijke Vernieuwing (ISV), de aanpak 7

8 van nultredenwoningen, duurzaamheid en de huisvesting van statushouders. In het tweede deel wordt iedere regio apart behandeld. Per regio wordt ingegaan op de KWP afspraken, het proces om in iedere regio tot een regionale programmering van de woningbouw te komen, hoe er wordt omgegaan met de recessie en de stand van zaken omtrent de intensiveringsafspraken. 8

9 2) Gelderland totaal 2.1 Bevolking Op 31 december 2009 telde Gelderland inwoners. Onderstaande tabel geeft aan hoe de bevolking de afgelopen tien jaar in Gelderland gegroeid is. Duidelijk is dat de groei aan het afnemen is. De gemiddelde groei in de periode 2000 tot en met 2004 bedroeg ongeveer inwoners per jaar. In de periode 2005 tot en met 2009 is de groei teruggelopen naar ongeveer inwoners per jaar. Regio Gemiddelde groei Gemiddelde groei Bevolking per 1-1- per jaar 2000 t/m per jaar 2005 t/m Groei in Achterhoek De Vallei Noord-Veluwe Rivierenland Stadsregio Stedendriehoek Gelderland Tabel 1:Bevolkingsgroei 2000 t/m 2009 en de bevolking per per regio en Gelderland totaal. De gemiddelde groei in 2009 ligt echter weer hoger dan het gemiddelde voor de periode van 2005 tot en met Na een vrij lage groei in de jaren 2005 en 2006 is de bevolkingsgroei de laatste jaren weer aan het toenemen maar het niveau van 2000 tot en met 2002 zal waarschijnlijk niet meer gehaald worden. De toename van de bevolkingsgroei is te danken aan een positief migratiesaldo. Totale bevolkingsgroei Gelderland, 1995 t/m Figuur 1: Bevolkingsgroei Gelderland 1995 t/m 2009 Per regio verschillen de ontwikkelingen behoorlijk. Er is bijvoorbeeld in alle regio s behalve de Achterhoek nog sprake van een groeiende bevolking. Die groei is in 2009 ook nog hoger dan gemiddeld in de voorgaande 5 jaar. In de Noord-Veluwe en de Stadsregio is de bevolking in 2009 zelfs harder 9

10 gegroeid dan gemiddeld in de periode van 2000 t/m In de jaren 2005 t/m 2009 is de bevolking in alle regio s behalve de Noord-Veluwe wel minder hard gegroeid dan in de jaren 2000 t/m Meer informatie per regio is te vinden in de provinciale Bevolkingsprognose Gelderland

11 2.2 Nieuwbouw In 2009 zijn nieuwbouw woningen opgeleverd. Dit is een hoogtepunt aangezien er sinds 1995 (de statistieken gaan niet verder terug) nog nooit zoveel woningen opgeleverd zijn. Na een dieptepunt in 2003 was de trend stijgend met als voorlopig eindresultaat meer dan woningen in Nieuwbouw in Gelderland, vanaf Figuur 2: Overzicht van de jaarlijkse nieuwbouw vanaf 1995 t/m 2009 Onderstaande tabel geeft de gebouwde woningen per regio van 2000 tot en met 2009 weer. Bijna alle regio s hebben in 2009 meer woningen opgeleverd dan de voorgaande drie jaren. In hoofdstuk 3 is te lezen hoe de opgeleverde woningen zich verhouden tot de aantallen en kwalitatieve aspecten van het KWP2 en KWP3. Regio Nieuwbouw Gelderland 2000 t/m Achterhoek De Vallei Noord-Veluwe Rivierenland Stadsregio Stedendriehoek Gelderland Nederland Tabel 2: Regionale verdeling van nieuwbouw in Gelderland van 2000 t/m

12 2.3 Ontwikkeling woningvoorraad Dat er in 2009 meer dan woningen gebouwd zijn is een mooi resultaat. Dit aantal zegt echter niet hoe het staat met de toename van de Gelderse woningvoorraad. Daarvoor moet niet alleen gekeken worden naar het aantal nieuwbouwwoningen maar ook naar de andere toevoegingen (splitsing, bestemmingswijziging etc.) en de onttrekkingen (sloop, buiten gebruik stelling etc.). Uit de tabel is af te lezen dat er in woningen nieuw gebouwd zijn, dat er 739 woningen aan de voorraad zijn toegevoegd door splitsing of iets dergelijks en dat er woningen aan de voorraad onttrokken zijn door bijvoorbeeld afbraak. Dit betekent dat de woningvoorraad in 2009 in totaal met woningen is toegenomen. Zo n grote toename is sinds 1997 niet meer behaald. Na administratieve correcties door het CBS bedraagt de Gelderse woningvoorraad op 31 december 2009 officieel woningen. Jaar Voorraad op Toevoeging Toevoeging 1 januari nieuwbouw anderszins Onttrekkingen Netto groei Woningvoorraad op woningvoorraad (*) 31 december (**) * Exclusief administratieve correcties door het CBS ** Door latere administratieve correcties van het CBS komt het eindtotaal niet overeen met de som van het begintotaal en de netto groei Tabel 3: Netto groei van de Gelderse woningvoorraad van 1995 t/m 2009 Onderstaand staafdiagram laat zien hoe de netto groei, na een dalende trend, sinds 2003 weer aantrekt. Het aantal onttrekkingen loopt in deze periode (met uitzondering van 2005) ook op. Het toenemen van het aantal onttrekkingen hangt samen met herstructureringsprojecten, mogelijk gestimuleerd door ISVgelden. Dat de netto groei nog steeds een stijgende lijn vertoont is vooral te danken aan de vele toegevoegde nieuwbouwwoningen. 12

13 Ontwikkeling Gelderse woningvoorraad toevoeging onttrekking netto groei Figuur 3: Toevoegingen, onttrekkingen en netto groei van de Gelderse woningvoorraad van 1995 t/m 2009 Jarenlang groeide de woningvoorraad in Gelderland relatief iets minder hard dan de nationale woningvoorraad. Sinds 2004 is dit echter veranderd en groeit de woningvoorraad in Gelderland harder dan de woningvoorraad in Nederland. Dit wil zeggen dat er in verhouding tot de bestaande voorraad meer woningen in Gelderland zijn opgeleverd dan in Nederland. In 2003 heeft de provincie Gelderland de contingentering losgelaten wat van invloed geweest kan zijn op de groei van de woningvoorraad. Ook het beleid dat vooral gericht is geweest op bouwen, bouwen, bouwen zal hierbij een rol gespeeld hebben. Procentuele groei woningvoorraad Gelderland en Nederland 1,5 1,2 0,9 0,6 0,3 0,0 Nederland Gelderland Figuur 4: Percentage groei van de woningvoorraad voor Gelderland en Nederland van 1995 t/m

14 In de periode van 2005 tot en met 2009 zijn er woningen netto aan de woningvoorraad toegevoegd. Dit zijn alle nieuwbouwwoningen en de andere toevoegingen (splitsing, bestemmingswijziging etc.) minus de onttrekkingen (sloop, buiten gebruik stelling etc.). In KWP2 verband is afgesproken dat er in de periode 2005 tot 2015 ruim woningen zouden worden toegevoegd. Gemiddeld per jaar dus woningen. Dit betekent dat de verwachting voor het te bouwen aantal woningen in de periode van 2005 tot 2010 ruim woningen bedroeg. In werkelijkheid is er 89% van dat aantal gebouwd. Regio KWP2 ( ) Gebouwd Percentage van KWP2 KWP3 ( ) Percentage van KWP3* Achterhoek % % De Vallei % % Noord-Veluwe % % Rivierenland % % Stadsregio % % Stedendriehoek % % Gelderland % % * er vanuit gaande dat in hetzelfde tempo wordt doorgebouwd Tabel 4: KWP2 en KWP3 afspraken vergeleken met feitelijke netto toevoegingen per regio van 2005 t/m 2009 Kijken we vooruit naar KWP3 waarin is afgesproken dat in de periode 2010 tot 2020 ruim woningen aan de voorraad worden toegevoegd dan ziet het plaatje er als volgt uit. Als in de periode 2010 tot 2015 hetzelfde aantal woningen wordt toegevoegd als in de periode 2005 tot 2010 dan zou er meer gebouwd worden dan noodzakelijk volgens KWP3. Per regio zijn er wel verschillen. Zo zouden de Achterhoek, Noord-Veluwe, Stadsregio en Stedendriehoek meer bouwen dan noodzakelijk. De Vallei en Rivierenland zouden te weinig bouwen. Als er in de periode 2010 tot 2015 inderdaad meer gebouwd wordt dan gemiddeld noodzakelijk in een aantal regio s is dat geen probleem Het is eerder wenselijk om dit zo te doen. De woningbehoefte is op de korte termijn groter dan op de lange termijn. 14

15 2.4 Bouwvergunningen Aan de hand van het aantal afgegeven bouwvergunningen is een schatting te maken van hoe toekomstige opleveringen van nieuwbouwwoningen eruit zullen zien. Wat bouwvergunningen betreft blijft 2009 achter bij de voorgaande jaren. Na een aantal jaren van stijging is het aantal afgegeven bouwvergunningen in 2009 met 23% gedaald ten opzichte van Bouwvergunningen Gelderland vanaf Figuur 5: Aantal afgegeven bouwvergunningen per jaar in Gelderland van 1995 t/m 2009 Bouwvoorraad/pijplijn Gelderland, 1995 t/m Figuur 6: Gelderse bouwvoorraad (aantal afgegeven maar nog niet gereed gemelde bouwvergunningen). 15

16 Het afgeven van een bouwvergunning betekent niet automatisch dat er binnen afzienbare tijd daadwerkelijk een woning gebouwd is. In onderstaand staafdiagram is het aantal afgegeven bouwvergunningen te zien dat nog niet gereed is gemeld of afgemeld. Dit is de zogenaamde bouwvoorraad. Te zien is dat de bouwvoorraad sinds 2002 flink gestegen is. De eerste stijging wordt veroorzaakt doordat er in 2003 veel vergunningen zijn afgegeven maar dit qua opleveringen een daljaar was. Vanaf 2006 stijgt de bouwvoorraad naar een nieuw hoogtepunt in 2008 doordat er in die jaren ieder jaar zo n tot meer bouwvergunningen worden afgegeven dan dat er woningen gebouwd worden. Dit leidt niet tot een overschot aan bouwvergunningen die niet meer tot een woning gaan leiden, zoals weleens gedacht wordt. Van de bijna bouwvergunningen die in 2009 nog niet gereed zijn gemeld, is 44% in 2009 afgegeven, nog eens 44% is in 2008 afgegeven, 5% stamt uit 2007 en 2% uit Slechts 4% is in 2005 of eerder afgegeven Vergunningen, bouwvoorraad en gereed gekomen woningen, 1995 t/m Totaal vergunningen nieuwbouwwoningen Woningen nog gereed te komen Totaal gereedgekomen woningen Figuur 7: Vergunningen, bouwvoorraad en gebouwde woningen, 1995 t/m 2009 Het traject van het afgeven van een bouwvergunning tot de daadwerkelijke bouw van die woning is de afgelopen periode wel langer geworden. In 1995 duurde het nog gemiddeld 14 maanden vanaf het moment dat een bouwvergunning werd afgegeven tot het moment dat de woning gebouwd was. In 2009 is dit opgelopen naar 21 maanden. In dezelfde periode is het aantal grote woningbouwprojecten ook toegenomen. In 1995 werd bijna 80% van de gebouwde woningen in projecten van minder dan 50 woningen gebouwd. 20% van de gebouwde woningen werd binnen projecten waarin meer dan 50 woningen gebouwd werden, gerealiseerd. In 2009 is dat 60% in projecten tot 50 woningen en 40% in projecten van 50 woningen of meer. De toename van de grote woningbouwprojecten kan de toename van de doorlooptijd (deels) verklaren. 16

17 2.5 Toekomstige ontwikkelingen In 2009 is een recordaantal woningen gebouwd. Wat zijn echter de verwachtingen voor de toekomst? Met het oog op de kredietcrisis gaan we ervan uit dat er in 2010 minder woningen opgeleverd worden. Dit hoeft niet overal tot problemen te leiden aangezien de groei van de bevolking al jaren aan het afnemen is en er in sommige plaatsen zelfs sprake is van krimp aangezien hier naast de bevolking ook het aantal huishoudens afneemt. Hierdoor neemt de woningbehoefte ook al jaren geleidelijk af. Op basis van de verleende bouwvergunningen, de in aanbouw genomen plannen (per ) en de resultaten van de afgelopen jaren maakt de provincie Gelderland een voorspellende monitor. In de vorige uitgave van Wonen in Gelderland werd voorspeld dat er in woningen netto toegevoegd zouden worden aan de voorraad. Dit zijn er geworden. Volgens dezelfde monitor is ingeschat dat voor 2010 er netto circa woningen aan de voorraad worden toegevoegd. Regio Vergunningen Pijplijn In aanbouw Opgeleverd 2009 Prognose 2010 Achterhoek De Vallei Noord-Veluwe Rivierenland Stadsregio Stedendriehoek Gelderland Tabel 5: Afgegeven vergunningen, bouwvoorraad, in aanbouw genomen woningen en opleveringen in 2009 en de prognose voor Verwacht mag worden dat door de kredietcrisis minder woningen opgeleverd zullen worden. Om een indicatie te krijgen, wordt gekeken naar de opleveringen van het eerste kwartaal van Gemiddeld wordt in het eerste kwartaal 15% van de woningen voor dat jaar gereed gemeld. In onderstaande tabel is aangegeven hoeveel woningen er in het eerste kwartaal van 2010 zijn opgeleverd. Voor Gelderland zijn dat er 641. Dat is slechts een derde van het aantal opgeleverde woningen in het eerste kwartaal van Gaan we ervan uit dat ook voor 2010 geldt dat in het eerste kwartaal 15% van de woningen worden opgeleverd dan zou dat inhouden dat er in 2010 zo n woningen worden opgeleverd. Dit zijn alleen nieuwbouwwoningen waar nog niet de overige toevoegingen bij opgeteld zijn maar ook de onttrekkingen niet vanaf zijn gehaald. Zelfs dan is dat nog niet de helft van wat de monitor voorspelt. Regio 1e kwartaal Prognose 2010 Achterhoek De Vallei Noord-Veluwe Rivierenland Stadsregio Stedendriehoek Gelderland Tabel 6: Opleveringen eerste kwartaal 2010 en prognose voor de rest van 2010 op basis van deze cijfers Waarschijnlijk is dit iets te pessimistisch gedacht en mag, op basis van wat er op in aanbouw is en de geluiden uit de markt, verwacht worden dat de netto groei van de woningvoorraad in 2010 rond de tot woningen zal bedragen. In onderstaande tabel wordt de prognose voor 2010, op basis van de in aanbouw genomen woningen en de reeds opgeleverde woningen, per regio weergegeven. 17

18 Regio Prognose 2010 Achterhoek 700 De Vallei 600 Noord-Veluwe 750 Rivierenland 800 Stadsregio Stedendriehoek 850 Gelderland Tabel 7: Prognose per regio op basis van in aanbouw genomen woningen per en opgeleverde woningen eerste kwartaal van 2010 Zoals gezegd mogen er in 2010 best minder woningen worden opgeleverd dan in In KWP verband is afgesproken in de periode 2010 tot woningen toe te voegen aan de woningvoorraad. Gemiddeld dus per jaar. Het zal moeilijk gaan worden om deze aantallen in 2010 te behalen maar hopelijk kan het opgelopen tekort in de komende jaren weer rechtgetrokken worden. Programma Harde capaciteit op % harde capaciteit op Regio KWP3 ( ) 2010 t/m programma Criterium Achterhoek % 70% De Vallei % 70% Noord-Veluwe % 70% Rivierenland % 70% Stadsregio * 136% 70% Stedendriehoek % 70% Gelderland % 70% * Uit de inventarisatie van de Stadsregio Arnhem Nijmegen komt naar voren dat er bruto harde plannen in de gemeenten aanwezig zijn. Hoewel dit een bruto aantal is en de provincie met een netto aantal werkt is de afwijking van bijna woningen niet te verklaren. Om in de toekomst verwarring over cijfers te voorkomen is afgesproken dat de Stadsregio Arnhem Nijmegen en de provincie Gelderland gezamenlijk de gegevens zullen verzamelen. Tabel 8: Netto groei woningvoorraad volgens KWP3, harde plancapaciteit 2010 en % harde plancapaciteit in verhouding tot programma Op basis van de harde plancapaciteit (alle goedgekeurde bestemmingsplannen, fase 1, 2 en 3) kan een inschatting gemaakt worden of er voldoende mogelijkheden zijn om het afgesproken aantal woningen te bouwen. We kijken dan vooruit naar de komende 5 jaar. Gemiddeld duurt het 3,5 jaar voordat harde plancapaciteit tot opgeleverde woningen leidt. Dat betekent dat op 1 januari 2010 voor de periode van 5 jaar (tot en met 2014) ongeveer 3,5 gedeeld door 5, ofwel 70%, van alle gewenste nieuwbouw al in harde plancapaciteit beschikbaar moet zijn. Uit bovenstaande tabel blijkt dat alle regio s over ruim voldoende harde plancapaciteit beschikken. Sterker nog: er zijn al bijna genoeg harde plannen om de woningbouwopgave voor de totale periode van 2010 tot 2020 in te vullen. 18

19 2.6 Woningtekort en Kwalitatief Woonprogramma Het woningtekort in Gelderland is de afgelopen 3 jaar drastisch afgenomen. Dit is een landelijke trend. Ook het Nederlands woningtekort daalde met 0,6 procent, en in Gelderland was dit 0,9 procent. Het woningtekort in Gelderland is nu gelijk aan het landelijke niveau terwijl het Gelderse tekort in voorgaande jaren altijd hoger lag. De afname van het tekort hangt samen met het hoge aantal opgeleverde woningen. De groei van de woningvoorraad gaat sneller dan dat de bevolking en met name het aantal huishoudens groeit. In de Noord-Veluwe is het tekort het meest ingelopen. De Stadsregio en De Vallei blijven achter bij het inlopen van het woningtekort. Regio Woningtekort % van de woningvoorraad Achterhoek ,3 De Vallei ,2 Noord-Veluwe ,8 Rivierenland ,1 Stadsregio ,8 Stedendriehoek ,3 Gelderland ,7 Nederland ,4 Tabel 9: Woningtekort in de Gelderse regio s per Regio Woningtekort % van de woningvoorraad Achterhoek ,2 De Vallei ,6 Noord-Veluwe 550 0,6 Rivierenland ,2 Stadsregio ,2 Stedendriehoek ,3 Gelderland ,8 Nederland ,8 Tabel 10: Woningtekort in de Gelderse regio s per Het Kwalitatief Woonprogramma heeft als doel het verkleinen van het woningtekort zowel in aantallen als op kwalitatieve aspecten. Het KWP2 is gebaseerd op de Primos huishoudensprognose 2003 en het Woningbehoefteonderzoek van Bij de voorbereiding van het KWP2 in 2004 en 2005 waren dit de meest actuele basisdocumenten. Voor het KWP3 zijn er meer recente basisdocumenten gebruikt, namelijk Primos 2007 en het Woon Onderzoek Nederland (WoON 2006) 2. De belangrijkste conclusies voor Gelderland als geheel zijn: 1) Door de (geprognosticeerde) daling van de bevolkingsgroei en de naar beneden bijgestelde landelijke CBS-prognose, komt de Gelderse woningbehoefte voor de periode lager uit dan die in het KWP2. Naar verwachting zal in de KWP3-periode de Gelderse woningvoorraad netto met 2 Inmiddels zijn er weer nieuwe cijfers beschikbaar, te weten Primos 2009 en het WoON Deze laatste cijfers zullen worden gebruikt om in het najaar van 2010 KWP3 aan te toetsen. In regionaal verband zal worden besproken of tussentijdse aanpassing van het KWP3 wenselijk is. 19

20 ongeveer woningen moeten groeien om op een woningtekort van nul uit te komen in In het KWP2 ging het nog om woningen voor de periode Onderstaande tabel geeft de verschillen in aantallen per regio weer. In KWP3 zijn de te bouwen aantallen woningen voor de komende tien jaar in bijna alle regio s naar beneden bijgesteld in vergelijking tot KWP2. Alleen in de regio s Rivierenland en de Vallei blijft het aantal (nagenoeg) gelijk. Regio KWP2 KWP3 Achterhoek De Vallei Noord-Veluwe Rivierenland Stadsregio Stedendriehoek Gelderland Tabel 11: Omvang van de regionale woonprogramma s 2005 t/m 2014, netto toe te voegen woningen (KWP2) en 2010 t/m 2019 (KWP3) Aangezien er ook woningen onttrokken worden, onder meer door sloop en herbestemming, bedraagt het benodigde aantal nieuwbouwwoningen in het KWP3 naar schatting ruim In het KWP2 ging het om ca nieuwbouwwoningen voor de periode ) De behoefte aan huurwoningen is lager dan in het WBO 2002 en daarom ook lager dan in het KWP2. Waar het KWP2 stelt dat 34% van de netto groei van de woningvoorraad uit huurwoningen zou moeten bestaan, komt het WoON 2006 uit op ongeveer 18%. In de praktijk komt dit neer op de netto toevoeging van circa huurwoningen. Omdat er ook veel huurwoningen worden onttrokken en verkocht, zal het aandeel huurwoningen in de nieuwbouw duidelijk hoger moeten liggen, namelijk op 45-50% van alle woningen die in de periode nieuw worden gebouwd. 3) Het benodigde aandeel betaalbare woningen (koop onder v.o.n. plus huur onder de maximale huurtoeslaggrens van 647,53 per maand prijspeil 1 juli 2009) in de netto groei van de woningvoorraad bedraagt in het KWP2 voor heel Gelderland 42%. WoON 2006 komt uit op ongeveer 30%. Hierbij geldt wederom dat door onttrekkingen (die relatief vaker plaatsvinden in de betaalbare voorraad), het aandeel betaalbaar in de nieuwbouw een stuk hoger moet komen te liggen, namelijk tegen de 50%. Inmiddels is het opstellen van het KWP3 voor de periode voltooid en per 1 januari 2010 van kracht geworden in alle Gelderse regio s. In de volgende paragraaf bespreken we de kwalitatieve thema s aan de hand van de afspraken in het KWP2 en de ontwikkelingen van de afgelopen jaren, met een accent op het jaar Waar mogelijk wordt vooruitgeblikt aan de hand van de plannen van gemeenten voor nieuwbouwwoningen en het KWP3. 20

21 2.7 Kwalitatieve aspecten van de woningvoorraad Huurwoningen: Van de nieuw gebouwde woningen in 2009 is 31% een huurwoning. Er zijn echter ook huurwoningen aan de woningvoorraad onttrokken door sloop en verkoop. In onderstaande grafiek is af te lezen dat het aantal onttrekkingen sinds eind jaren negentig (met uitzondering van 2005) aan het toenemen is Onttrekkingen aan de woningvoorraad Gelderland huur koop totaal Figuur 8: Onttrekkingen aan de woningvoorraad in de huur- en koopsector vanaf 1990 t/m 2009 Deze toename is bijna volledig terug te vinden in het aantal huurwoningen dat aan de woningvoorraad onttrokken worden. Door het grote aantal onttrekkingen bedraagt het totale percentage huurwoningen dat in 2009 netto aan de woningvoorraad is toegevoegd 23% (zie onderstaande tabel). Gelderland Huur Koop Totaal % Huur Nieuwbouw Toevoegingen anderszins Onttrekkingen Netto toevoegingen Tabel 12: Toevoegingen en onttrekkingen aan de woningvoorraad in de huur- en koopsector in 2009 In KWP2 verband was afgesproken dat van de netto toevoegingen er 34% in de huursector zou plaatsvinden. Dat wordt in 2009 niet gehaald. Ook in de periode 2005 tot en met 2009 wordt het percentage van 34% niet gehaald. In totaal kwam het percentage toegevoegde huurwoningen in deze periode uit op 21%. Op basis van nieuwe woningbehoeftecijfers is het aantal toe te voegen huurwoningen in KWP3 naar beneden toe bijgesteld naar 18% voor de provincie Gelderland. In dat licht is het niet behalen van het eerder afgesproken aandeel van 34% minder erg. Er is een verschuiving naar 21

22 beneden in de vraag naar huurwoningen opgetreden. Hierbij moet wel worden opgemerkt dat de percentages in KWP3 zijn gebaseerd op het WoON In de periode dat de vragenlijst werd afgenomen ging het economisch gezien nog goed in Nederland. De grote vraag naar koopwoningen die naar voren komt in WoON 2006 is (deels) gebaseerd op dit gunstige economische klimaat. Als gevolg van de crisis zal de vraag naar koopwoningen nu zijn afgenomen en de vraag naar huurwoningen weer zijn toegenomen. In dat licht moet het percentage van 18% huurwoningen eerder gezien worden als een minimum en zouden er best meer huurwoningen gebouwd kunnen worden Totaal KWP2 KWP3 Netto toevoegingen Netto toevoegingen huur % huur Tabel 13: Totaal netto toevoegingen en toevoegingen in de huursector, 2005 t/m 2009 en KWP2 en 3 percentages Bij het bepalen of het totaal aantal huurwoningen op de Gelderse woningmarkt toeneemt moet rekening gehouden worden met het feit dat er ook huurwoningen verkocht worden. Deze cijfers worden niet door het CBS bijgehouden. Het Centraal Fonds Volkshuisvesting beschikt wel over cijfers over het aantal verkochte huurwoningen in Gelderland. Onderstaande tabel geeft hoeveel woningen er door corporaties in Gelderland per jaar zijn verkocht. Jaar Verkoop huurwoningen Verkoop huurwoningen aan overige Totaal aan huurders toekomstige bewoners Totaal Tabel 14: Verkoop van huurwoningen, 2005 t/m 2009 Met behulp van deze cijfers is een inschatting gemaakt van de Gelderse woningvoorraad verdeeld naar eigendom van de woning (zie onderstaande grafiek). Te zien is dat het aantal huurwoningen in Gelderland sinds 2008 licht aan het stijgen is. Dat is een opvallend resultaat aangezien het aantal huurwoningen sinds eind jaren negentig aan het afnemen was. Het aantal koopwoningen is in de periode vanaf 1990 enorm gegroeid. Dit heeft tot gevolg dat waar in 1990 de verhouding van huur en koop nog 50/50 was dat nu 40/60 is. 22

23 Verdeling van de woningvoorraad per 1 januari naar huur en koop Gelderland, Koop Huur Figuur 9: Verdeling van de woningvoorraad per 1 januari naar huur en koop, 1990 t/m Nultredenwoningen In KWP2-verband is ten aanzien van ouderenwoningen gekozen voor het predicaat direct geschikt voor ouderen, dat wil zeggen alle specifieke seniorenwoningen én alle levensloopbestendige woningen. Per 1 januari 2007 wordt in KWP-verband onder een ouderenwoning hetzelfde verstaan als wat VROM in het landelijke Woon Onderzoek Nederland 2006 (WoON 2006) een nultredenwoning noemt. Definitie nultredenwoning Een nultredenwoning is een woning die extern en intern toegankelijk is. Een woning is intern toegankelijk als de primaire vertrekken (keuken, toilet, bad- of douchegelegenheid en tenminste één slaapkamer) zonder traplopen te bereiken zijn vanuit de woonkamer. Als de primaire vertrekken bereikbaar zijn met een voorziening zoals een traplift, is de woning dus ook intern toegankelijk. Een woning is extern toegankelijk als de woonkamer vanaf de straat bereikbaar is zonder trappen te hoeven lopen (definitie WoON 2006). In het KWP2 is afgesproken dat voor Gelderland gemiddeld 38% van de nieuwbouw een nultreden woning zal zijn. Deze grote behoefte aan nultredenwoningen is een gevolg van het groeiende aandeel ouderen (65+) in de bevolking. Volgens de Bevolkingsprognose Gelderland 2010 neemt het aandeel ouderen toe van 14,2% in 2005 naar 18,3% op 1 januari 2015 en 20,5% op 1 januari Dit komt neer op een groei van het aantal ouderen met ca personen, ofwel ca huishoudens tot Tot 2020 betekent dit een groei van personen en zo n huishoudens. Welk effect heeft een aandeel van 38% geschikt voor ouderen in de nieuwbouw op de totale Gelderse woningvoorraad? Dit effect is zeer beperkt. Als 38% van de nieuwbouw van 2005 t/m 2014 uit ouderenwoningen bestaat, neemt dat aandeel in de totale woningvoorraad naar verwachting slechts toe van 24% naar 26% (netto). De relatieve stijging van het aandeel ouderen in de bevolking is veel groter. Daarnaast geeft een groter aandeel ouderen aan dat zij in een nultredenwoning willen wonen. Dit heeft waarschijnlijk te maken met de grotere bekendheid van ouderen met nultredenwoningen door 23

24 maatregelen van provincie Gelderland en van andere overheden en organisaties om de hedendaagse mogelijkheden van wonen en zorg voor ouderen onder de aandacht te brengen. In het KWP3 ligt het percentage te realiseren nutredenwoningen dan ook veel hoger (68%). Het aandeel nultredenwoningen in de nieuw gebouwde woningen van de afgelopen jaren is ieder jaar toegenomen. In 2005 bedroeg het aandeel nog geen kwart van het totaal aantal toegevoegde woningen. In 2009 is het aandeel al bijna opgelopen tot de helft van alle toegevoegde woningen. Over de periode 2005 tot en met 2009 bedraagt het aandeel 36% van de productie. Dit is iets lager dan het streefpercentage van 38% dat in KWP2 is afgesproken. Zoals gezegd neemt het aandeel nultredenwoningen in de totale productie ieder jaar toe. Er wordt dus door alle partijen hard gewerkt aan het gereed maken van de woningvoorraad voor de vergrijzing van de bevolking. Totaal Periode KWP2 KWP % nultreden Tabel 15: Netto percentage nultredenwoningen, 2005 t/m 2009 in vergelijking tot KWP2 en 3 Uit de toekomstige woningbouwplannen van de gemeentes kan geconcludeerd worden dat zij zich inzetten om grote aantallen nultreden woningen te realiseren. Van de woningen die al in aanbouw zijn, is maar liefst 47% een nultreden woning. Voor de plannen die betrekking hebben op de periode tot 2012 bedraagt het aandeel nultreden woningen 39%. Het aandeel nultredenwoningen in de plannen mag nog wat opgeschroefd worden. De percentages liggen boven het afgesproken percentage in KWP2 (38%) maar nog niet zo hoog als het percentage in KWP3 (68%). Dat is ook logisch aangezien er veel tijd gemoeid is bij het ontwikkelen van plannen. De woningbouwplannen die er nu liggen zijn in de periode van het KWP2 ontwikkeld en weerspiegelen de behoefte waar toen vanuit werd gegaan. Uit nieuwe cijfers blijkt de behoefte aan nultreden woningen hoger te liggen en is het wenselijk dat de plannen waar mogelijk bijgesteld worden. Planning Bruto% nultreden Bruto totaal Netto totaal Harde plannen Reeds in aanbouw * 9.897* Start bouw t/m 2012 (incl. in aanbouw) Totale plannen * Er zijn woningen in aanbouw genomen. De totale plannen betreffen bruto woningen en netto woningen Tabel 16: Totaal aantal plannen (bruto en netto) in Gelderland per 1 januari 2010 en bruto percentage nultredenwoningen daarin De provincie Gelderland stimuleert en ondersteunt de tendens dat mensen zelf kiezen waar en hoe ze willen wonen. Woningbehoefteonderzoek geeft aan dat onder ouderen een grote vraag bestaat naar nultredenwoningen. Het valt te verwachten dat deze vraag vanwege de voortschrijdende vergrijzing de komende decennia nog verder toeneemt. Daarnaast is bekend dat veel senioren het liefst zo lang mogelijk in de eigen woning en de eigen buurt willen blijven wonen. Het huis voelt vertrouwd, de kinderen zijn er geboren en er is een goed contact met de buren opgebouwd. Dit samen maakt dat het belangrijk is nu alvast rekening te houden met deze ontwikkelingen. In het KWP3 zijn in iedere regio afspraken gemaakt over het beter voldoen aan de geconstateerde vraag naar nultredenwoningen. Niet in elke regio kan worden volstaan met alleen het bouwen van meer nultredenwoningen om te voldoen aan de vraag; de vraag is hier dusdanig groot dat naast nieuwbouw ook bestaande bouw meer 24

25 geschikt zal moeten worden gemaakt. Op meerdere manieren kunnen er meer woningen beschikbaar komen voor de doelgroep: a. Meer nieuwbouwwoningen realiseren als nultredenwoning b. Bestaande woningbouw aanpassen naar nultreden c. Nultredenwoningen zorgvuldiger toewijzen De provincie ziet het als haar verantwoordelijkheid oplossingen voor problemen op de woningmarkt te bevorderen. Zij doet dat in het belang van de Gelderse burgers en vooral van de zwakkere partijen op de woningmarkt. De provincie bouwt echter niet zelf, maar neemt gezien haar verantwoordelijkheid de rol op zich partijen die betrokken zijn bij de woningbouw te voorzien van de juiste stimulans en ondersteuning om het doel meer te voldoen aan de behoefte aan nultredenwoningen te realiseren. De provincie hanteert hiervoor de volgende instrumenten: De doorzonscan; een scan van de woningvoorraad van een gemeente of woningcorporatie om na te gaan waar woningen staan die in potentie geschikt zijn om aan te passen tot nultredenwoning. In totaal hebben bijna 50 gemeenten (van de 56) en 40 corporaties in Gelderland gebruik gemaakt van de doorzonscan. Het laten uitvoeren van de doorzonscan heeft in vijf gemeenten geleid tot projecten om bij inwoners de noodzaak van woningaanpassingen onder de aandacht te brengen, al dan niet gecombineerd met het al preventief aanpassen van de woning. Circa 250 woningen zijn in deze gemeenten aangepast. Een regeling Opplussen ; Vanwege het succes in de vijf gemeenten die na het uitvoeren van de doorzonscan aan de slag zijn gegaan, is er in 2010 de regeling opplussen gekomen. Er is ,- beschikbaar voor het opplussen van woningen en het inhuren door gemeenten van experts op het gebied van opplussen. In 2010 komt er een Gelders draaiboek voor het opplussen van bestaande woningen. Op deze manier kunnen gemeenten en corporaties zelf aan de gang met het opplussen. De huistest; de provincie heeft deze applicatie aangekocht en gaat deze beschikbaar stellen voor de gemeenten. De test ondersteunt oudere bewoners om op eigen initiatief hun woning aan te passen. De provinciale Gelderse huistest wordt in het najaar van 2010 gepresenteerd aan medewerkers van gemeenten en woningcorporaties tijdens een workshop over het opplussen van de bestaande woningvoorraad. Programma Thuisgeven. Dit programma ondersteunt vernieuwende projecten op het snijvlak van wonen, welzijn en zorg. De provincie ondersteunt initiatieven van derden. Al deze instrumenten ondersteunen de uitvoering van de KWP3-afspraken. Het KWP3 geeft inzicht in de regionale behoefte en de noodzaak om meer woningen geschikt te maken voor de ouder wordende mens. In het KWP3 staan afspraken opgenomen dat gemeenten en corporaties acties gaan ondernemen om meer tegemoet te komen aan de behoefte aan nultredenwoningen Betaalbare woningen Onder betaalbare woningen werden in het Gelderse kwalitatieve woonbeleid in 2009 de volgende categorieën woningen verstaan: koopwoningen met een koopprijs van maximaal v.o.n. (in de Stadsregio Arnhem Nijmegen maximaal ); huurwoningen met een huurprijs onder de aftoppingsgrens voor één- en tweepersoons huishoudens van 511,50 per maand (per 1 juli 2009); 25

26 huurwoningen met een huurprijs boven de aftoppingsgrens voor één- en tweepersoons huishoudens van 511,50 maar onder de huurgrens die geldt in het kader van de huurtoeslag van 647,53 per maand (per 1 juli 2009). Er bestaat een verband tussen betaalbare woningen en starterswoningen. Starters zijn personen die een zelfstandige woning op de woningmarkt zoeken zonder een zelfstandige woning leeg achter te laten. In veel gevallen betreft het jongeren die voor het eerst een zelfstandige woning zoeken. Het kunnen echter ook mensen zijn die vanwege een (echt) scheiding een woning zoeken of bijvoorbeeld mensen die voorheen in een (zorg)instelling woonden. Behoudens uitzonderingen zijn starters veelal op zoek naar een betaalbare woning. In het Gelderse beleid neemt het voorzien in de behoefte aan woningen voor starters een belangrijke plaats in. Er wordt invulling aan gegeven door te streven naar de bouw van voldoende betaalbare woningen. Met andere woorden: het Gelderse beleid verstaat onder starterswoningen hetzelfde als onder betaalbare woningen. In het KWP2 is afgesproken dat de toevoeging van betaalbare woningen in Gelderland 42% van de totale woningproductie zou bedragen. De eerste jaren van het KWP2 is niet aan deze afspraak voldaan. Wel steeg het aandeel betaalbare woningen in de totale productie van 26% in 2005 naar 43% in In 2009 is dus voor het eerst het beoogde aandeel betaalbare woningen gebouwd. Deze stijging is voor een belangrijk deel toe te schrijven aan de effecten van de Stimuleringsregeling Goedkope Woningbouw. Totaal Periode KWP2 KWP % betaalbaar Tabel 17: Netto percentage betaalbare woningen, 2005 t/m 2009 in vergelijking tot KWP2 en 3 In de periode van 2005 tot en met 2009 bedroeg het aandeel betaalbare woningen in de netto toevoegingen 35%. Dit resultaat is lager dan de afspraak in kwp2 van 42%. Uit nieuwe berekeningen voor het KWP3 is gebleken dat de behoefte aan betaalbare woningen is gedaald. Om aan de toekomstige vraag te voldoen zou 31% van de toe te voegen woningen een betaalbare woning moeten zijn. Planning Bruto% betaalbaar Bruto totaal Netto totaal Harde plannen Reeds in aanbouw * 9.897* Start bouw t/m 2012 (incl. in aanbouw) Totale plannen * Er zijn woningen in aanbouw genomen. De totale plannen betreffen bruto woningen en netto woningen Tabel 18: Totaal aantal plannen (bruto en netto) in Gelderland per 1 januari 2010 en bruto percentage betaalbare woningen daarin De woningbouwplannen die de gemeenten hebben, bestaan voor 33% uit betaalbare woningen. Van de harde plannen is het aandeel betaalbaar 34%. Van de plannen waarvan een deel reeds in aanbouw is betreft 37% een betaalbare woning en in de plannen voor de nabije toekomst (start bouw voor 2013) is dat 36%. Al deze percentages liggen weliswaar boven het KWP3 percentage van 31%. Dit is echter een netto percentage. Wordt er rekening gehouden met woningen die gesloopt worden of anderszins aan de voorraad worden onttrokken dan zou het percentage betaalbare woningen 49% moeten bedragen. De gemeenten in Gelderland zijn goed op weg om meer betaalbare woningen te bouwen maar zitten met hun plannen nog niet helemaal op het KWP3 niveau. 26

Wonen in Gelderland Monitoring van het woonbeleid

Wonen in Gelderland Monitoring van het woonbeleid Wonen in Gelderland 2011 Monitoring van het woonbeleid 1 Inhoudsopgave: Samenvatting en conclusie...4 1) Inleiding...6 2) Gelderland totaal...8 2.1 Bevolking...8 2.2 Nieuwbouw...10 2.3 Ontwikkeling woningvoorraad...11

Nadere informatie

Wonen in Gelderland Monitoring van het woonbeleid

Wonen in Gelderland Monitoring van het woonbeleid Wonen in Gelderland 2012 Monitoring van het woonbeleid 1 Inhoudsopgave Samenvatting en conclusie 1) Inleiding 2) Gelderland totaal 2.1 Bevolking 2.2 Nieuwbouw 2.3 Ontwikkeling woningvoorraad 2.4 Bouwvergunningen

Nadere informatie

Wonen in Gelderland 2012. Monitoring van het woonbeleid

Wonen in Gelderland 2012. Monitoring van het woonbeleid Wonen in Gelderland 2012 Monitoring van het woonbeleid 1 Inhoudsopgave Samenvatting en conclusie 1) Inleiding 2) Gelderland totaal 2.1 Bevolking 2.2 Nieuwbouw 2.3 Ontwikkeling woningvoorraad 2.4 Bouwvergunningen

Nadere informatie

HHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHH HHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHH

HHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHH HHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHH Gedeputeerde Staten STATENNOTITIE Aan de leden van Provinciale Staten HHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHH Wonen in Gelderland 2010 - monitoring van het woonbeleid HHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHH

Nadere informatie

2010-2012 SAMENVATTING

2010-2012 SAMENVATTING 2010-2012 SAMENVATTING Samenvatting De Regionale woningmarktmonitor 2010-2012 beschrijft de ontwikkelingen op de woningmarkt in het gebied binnen de driehoek Waalwijk, Oss en Boxtel. De kredietcrisis

Nadere informatie

Monitor Leerdamse woningmarkt 2006

Monitor Leerdamse woningmarkt 2006 Monitor Leerdamse woningmarkt 2006 1. Inleiding Bij de vaststelling van de beleidsnota Volkshuisvesting 2005 2010 door de gemeenteraad op 14 april 2005 zijn een aantal conclusies getrokken die kenmerkend

Nadere informatie

De Stimuleringsregeling goedkope koopwoningen stand van zaken per 1 november 2009. 1. Inleiding. 2. Doel van de goedkope koop-regeling

De Stimuleringsregeling goedkope koopwoningen stand van zaken per 1 november 2009. 1. Inleiding. 2. Doel van de goedkope koop-regeling Provincie Noord-Brabant De Stimuleringsregeling goedkope koopwoningen stand van zaken per 1 november 2009 1. Inleiding Voor de voortgang en continuïteit in de woningbouwproductie is het van belang dat

Nadere informatie

Voortgangsrapportage woningbouwontwikkelingen 2014 en volgende jaren

Voortgangsrapportage woningbouwontwikkelingen 2014 en volgende jaren Voortgangsrapportage woningbouwontwikkelingen 2014 en volgende jaren Stand van zaken 2e halfjaar 2014 (peildatum: 1 november 2014) AFDELING: RO/FKR. VERSIE: NOVEMBER 2014 STATUS: OPENBAAR 1. INLEIDING

Nadere informatie

Woningmarktrapport 4e kwartaal 2015. Gemeente Amsterdam

Woningmarktrapport 4e kwartaal 2015. Gemeente Amsterdam Woningmarktrapport 4e kwartaal 215 Gemeente Amsterdam Aantal verkochte woningen naar type (NVM) 3 Aantal verkocht 25 2 15 1 5 Tussenwoning Hoekwoning Twee onder één kap Vrijstaand Appartement 1e kwartaal

Nadere informatie

WONINGBOUW- MONITOR

WONINGBOUW- MONITOR 216-397 WONINGBOUW- MONITOR September 216 1 Inleiding Bij het vaststellen van de Woonvisie in september 215 is besloten het urgentieprogramma nog 3 jaar door te zetten om de plannen tot uitvoering te brengen.

Nadere informatie

Woningmarktmonitor provincie Utrecht: de staat van de woningmarkt medio 2016

Woningmarktmonitor provincie Utrecht: de staat van de woningmarkt medio 2016 DATUM 16 november 2016 PROJECTNUMMER 3400.107/G OPDRACHTGEVER Woningmarktmonitor provincie : de staat van de woningmarkt medio 2016 Update woningmarktmonitor De afgelopen maand heeft er een grote update

Nadere informatie

Noord-Brabant in demografisch perspectief

Noord-Brabant in demografisch perspectief Noord-Brabant in demografisch perspectief over prognoses, trends en ontwikkelingen en de opgaven op het vlak van wonen met zorg en welzijn --- Inspiratiebijeenkomst Wonen met zorg en welzijn Futura / Provincie

Nadere informatie

Inleiding. Vervolgens worden uitgangspunten geformuleerd die van belang zijn voor de regionale woonvisie.

Inleiding. Vervolgens worden uitgangspunten geformuleerd die van belang zijn voor de regionale woonvisie. notitie Wonen in Molenwaard april 2012 Inleiding De woningmarkt is de laatste jaren sterk aan veranderingen onderhevig. De economische situatie heeft grote gevolgen gehad voor de woningmarkt, evenals nieuwe

Nadere informatie

Woningmarktrapport 3e kwartaal Gemeente Alphen aan den Rijn

Woningmarktrapport 3e kwartaal Gemeente Alphen aan den Rijn Woningmarktrapport 3e kwartaal 217 Gemeente Alphen aan den Rijn Aantal verkochte woningen naar type (NVM) 12 Aantal verkocht 1 8 6 4 2 Tussenwoning Hoekwoning Twee onder één kap Vrijstaand Appartement

Nadere informatie

Wonen in Gelderland 2014

Wonen in Gelderland 2014 Wonen in Gelderland 2014 Achterhoek Monitoring van het woonbeleid GLD.info Wonen in Gelderland 2014 Achterhoek Dit informatieblad geeft inzicht in de ontwikkelingen op de woningmarkt in de Achterhoek met

Nadere informatie

Woningmarktrapport 3e kwartaal 2015. Gemeente Rotterdam

Woningmarktrapport 3e kwartaal 2015. Gemeente Rotterdam Woningmarktrapport 3e kwartaal 215 Gemeente Rotterdam Aantal verkochte woningen naar type (NVM) 9 Aantal verkocht 8 7 6 5 4 3 2 1 Tussenwoning Hoekwoning Twee onder één kap Vrijstaand Appartement 4e kwartaal

Nadere informatie

Kernenfoto s West Betuwe. West Betuwe beraad Janneke Rutgers & Sjors de Vries 24 september 2018

Kernenfoto s West Betuwe. West Betuwe beraad Janneke Rutgers & Sjors de Vries 24 september 2018 Kernenfoto s West Betuwe West Betuwe beraad Janneke Rutgers & Sjors de Vries 4 september 018 Kernenfoto Een foto van de kern: stand van zaken huidige woningvoorraad, toekomstige (fysieke) ontwikkelingen

Nadere informatie

Bijlage Visie Oost : Cijfers & trends bevolking en woningvoorraad Hilversum

Bijlage Visie Oost : Cijfers & trends bevolking en woningvoorraad Hilversum Bijlage Visie Oost : Cijfers & trends bevolking en woningvoorraad Hilversum 1. Ontwikkeling bevolking naar leeftijd De Primos huishoudensprognose (2011) voor de periode 2010-2040 schetst het volgend beeld:

Nadere informatie

Kernprofiel Zuiddorpe

Kernprofiel Zuiddorpe Kernprofiel Zuiddorpe Jan 2019 Inhoudsopgave 1. Inleiding 2. Demografie 1. Inwoneraantal 2. Migratie 3. Geboortes en sterftes 4. Huishoudens 5. Bevolkingsopbouw 6. Huishoudenssamenstelling 7. Prognoses

Nadere informatie

Behoeftepeiling Nimmer Dor

Behoeftepeiling Nimmer Dor Woningbouw Laag-Soeren Behoeftepeiling Nimmer Dor Gemeente Rheden december 2010 Behoeftepeiling Nimmer Dor Sinds de start van de planontwikkeling voor de locatie Nimmer Dor is er op de woningmarkt het

Nadere informatie

Geachte Voorzitter, Voorzitter van de Tweede Kamer. der Staten Generaal Interne postcode 270 Postbus EA Den Haag Telefoon

Geachte Voorzitter, Voorzitter van de Tweede Kamer. der Staten Generaal Interne postcode 270 Postbus EA Den Haag Telefoon Directoraat-Generaal Wonen Directie Strategie Kennisontwikkeling Rijnstraat 8 Postbus 30941 Voorzitter van de Tweede Kamer 2500 GX Den Haag der Staten Generaal Interne postcode 270 Postbus 20018 2500 EA

Nadere informatie

Woonmonitor Drechtsteden 2010

Woonmonitor Drechtsteden 2010 2 Woonmonitor Drechtsteden 2010 Onderzoekcentrum Drechtsteden drs. J.M.A. Schalk juni 2010 Colofon Opdrachtgever Tekst Drukwerk Informatie GR Drechtsteden Onderzoekcentrum Drechtsteden Impuls Publiciteit,

Nadere informatie

afdeling Beleidsonderzoek en Geo Informatie

afdeling Beleidsonderzoek en Geo Informatie 51 3 52 Volkshuisvesting Ambitie woningbouw niet gehaald De woningvoorraad van de is in 26 met 253 toegenomen tot 36.473 op 1 januari 27. Deze toename is het saldo van 357 toevoegingen, 19 onttrekkingen

Nadere informatie

)324 GSO Wij hebben in onze vergadering van 10 juli 2012 de Bestuurlijke samenvatting Monitor Woonvisie 2012 vastgesteld.

)324 GSO Wij hebben in onze vergadering van 10 juli 2012 de Bestuurlijke samenvatting Monitor Woonvisie 2012 vastgesteld. Gedeputeerde Staten pr HOLLAND ZUID GSO 15.08.2012 )324 0324 5.e eygrvipl.clooify Contact CoUêCp >2P dhr. M. van Niel T 070-441 71 73 m.van.niel@pzh.nl Burgemeesters en Wethouders Zuid-Hollandse gemeenten

Nadere informatie

prognoses in tijden van crisis

prognoses in tijden van crisis prognoses in tijden van crisis over demografische veranderingen, flinke bouwopgaven en stagnerende woningbouw --- Bouwberaad West-Brabant 1 maart 2012 --- Niek Bargeman senior adviseur bevolking en wonen

Nadere informatie

Toename bevolking v.a. 2008

Toename bevolking v.a. 2008 Collegevoorstel Inleiding De provincie prognosticeert de ontwikkeling van de woningbouw en bevolking voor elke gemeente. Het is aan elke gemeente om deze prognose om te zetten in een planning en deze te

Nadere informatie

Woningmarktrapport 3e kwartaal Gemeente 's-gravenhage

Woningmarktrapport 3e kwartaal Gemeente 's-gravenhage Woningmarktrapport 3e kwartaal 216 Gemeente 's-gravenhage Aantal verkochte woningen naar type (NVM) 12 Aantal verkocht 1 8 6 4 2 Tussenwoning Hoekwoning Twee onder één kap Vrijstaand Appartement 4e kwartaal

Nadere informatie

Commissie Ruimte en Milieu

Commissie Ruimte en Milieu Griffie Commissie Ruimte en Milieu Datum commissievergadering : - DIS-stuknummer : 1625773 Behandelend ambtenaar : M.H.M. Timmermans Directie/bureau : Ruimtelijke Ontwikkeling & Handhaving/ Bureau Ontwikkeling

Nadere informatie

Omvang doelgroep en omvang kernvoorraad in 2008

Omvang doelgroep en omvang kernvoorraad in 2008 Omvang doelgroep en omvang kernvoorraad in 2008 Van: college van BenW Aan: commissie RF 1. Inleiding In de op 8 juli 2004 gesloten prestatieafspraken tussen de gemeente Helmond en de Helmondse corporaties

Nadere informatie

Kernprofiel Zuiddorpe

Kernprofiel Zuiddorpe Kernprofiel Zuiddorpe mei 2018 Inhoudsopgave 1. Inleiding 2. Demografie 1. Inwoneraantal 2. Migratie 3. Geboortes en sterftes 4. Huishoudens 5. Bevolkingsopbouw 6. Huishoudenssamenstelling 7. Prognoses

Nadere informatie

Bestuuriijke samenvatting Monitor Woonvisie Inleiding

Bestuuriijke samenvatting Monitor Woonvisie Inleiding Bestuuriijke samenvatting Monitor Woonvisie 2012 1. Inleiding De provincie Zuid-Holland monitort de voortgang van haar ambities op het gebied van wonen. Deze ambities zijn venwoord in de Woonvisie 2011-2020.

Nadere informatie

Woningmarktrapport - 1e kwartaal Gemeente Beverwijk

Woningmarktrapport - 1e kwartaal Gemeente Beverwijk Woningmarktrapport - 1e kwartaal 215 Gemeente Beverwijk Aantal verkochte woningen naar type (NVM) 45 Aantal verkocht 4 35 3 25 2 15 1 5 Tussenwoning Hoekwoning Twee onder één kap Vrijstaand Appartement

Nadere informatie

Analyse van de markt voor (bestaande) huurwoningen in de Gemeente Steenwijkerland

Analyse van de markt voor (bestaande) huurwoningen in de Gemeente Steenwijkerland Analyse van de markt voor (bestaande) huurwoningen in de Gemeente Steenwijkerland drs. J.E. den Ouden 1-11-2013 Bevolking De gemeente Steenwijkerland telt momenteel circa 43.400 inwoners. Het inwonertal

Nadere informatie

WoON-themarapport. Woningbouwplanningen van kwantiteit naar kwaliteit

WoON-themarapport. Woningbouwplanningen van kwantiteit naar kwaliteit Woningbouwplanningen van kwantiteit naar kwaliteit Middelburg, december 2013 Colofon SCOOP 2013 Samenstelling Dick van der Wouw Nadet Somers SCOOP Zeeuws instituut voor sociale en culturele ontwikkeling

Nadere informatie

Woningmarktmonitor provincie Utrecht: de staat van de woningmarkt medio 2015

Woningmarktmonitor provincie Utrecht: de staat van de woningmarkt medio 2015 DATUM 30 oktober 2015 PROJECTNUMMER 3400.106/G OPDRACHTGEVER Woningmarktmonitor provincie : de staat van de woningmarkt medio 2015 Inleiding De woningmarkt is, na jaren van crisis, weer flink in beweging.

Nadere informatie

Kernprofiel Biervliet

Kernprofiel Biervliet Kernprofiel Biervliet Jan 2019 1 Inhoudsopgave 1. Inleiding 2. Demografie 1. Inwoneraantal 2. Migratie 3. Geboortes en sterftes 4. Huishoudens 5. Bevolkingsopbouw 6. Gezinssamenstelling 7. Prognoses 3.

Nadere informatie

fluchskrift

fluchskrift Wonen in Fryslân Afgelopen jaren minder toename woningen In 2011 bedraagt de totale woningvoorraad in Fryslân 282.689 woningen. In 2000 bestond de totale woningvoorraad nog uit 261.849 woningen. Tussen

Nadere informatie

Artikelen. Huishoudensprognose : uitkomsten. Coen van Duin en Suzanne Loozen

Artikelen. Huishoudensprognose : uitkomsten. Coen van Duin en Suzanne Loozen Artikelen Huishoudensprognose 28 2: uitkomsten Coen van Duin en Suzanne Loozen Het aantal huishoudens blijft de komende decennia toenemen, van 7,2 miljoen in 28 tot 8,3 miljoen in 239. Daarna zal het aantal

Nadere informatie

Kernprofiel Axel mei 2018

Kernprofiel Axel mei 2018 Kernprofiel Axel mei 2018 Inhoudsopgave 1. Inleiding 2. Demografie 1. Inwoneraantal 2. Migratie 3. Geboorten en sterftes 4. Huishoudens 5. Bevolkingsopbouw 6. Huishoudenssamenstelling 7. Prognoses 3. Wonen

Nadere informatie

Woningmarktrapport - 4e kwartaal 2013. Gemeente Dordrecht

Woningmarktrapport - 4e kwartaal 2013. Gemeente Dordrecht Woningmarktrapport - 4e kwartaal 213 Gemeente Dordrecht Aantal verkochte woningen naar type (NVM) 1 aantal verkocht 9 8 7 6 5 4 3 2 1 Tussenwoning Hoekwoning Twee onder één kap Vrijstaand Appartement

Nadere informatie

Woningmarktrapport - 4e kwartaal Gemeente s-hertogenbosch

Woningmarktrapport - 4e kwartaal Gemeente s-hertogenbosch Woningmarktrapport - 4e kwartaal 214 Gemeente s-hertogenbosch Aantal verkochte woningen naar type (NVM) 2 Aantal verkocht 18 16 14 12 1 8 6 4 2 Tussenwoning Hoekwoning Twee onder één kap Vrijstaand Appartement

Nadere informatie

Kernprofiel Zuiddorpe

Kernprofiel Zuiddorpe Kernprofiel Zuiddorpe mei 2017 Inhoudsopgave 1. Inleiding 2. Demografie 1. Inwoneraantal 2. Migratie 3. Geboortes en sterftes 4. Huishoudens 5. Bevolkingsopbouw 6. Huishoudenssamenstelling 7. Prognoses

Nadere informatie

Bevolkingsprognose Deventer 2015

Bevolkingsprognose Deventer 2015 Bevolkingsprognose Deventer 2015 Aantallen en samenstelling van bevolking en huishoudens Augustus 2015 augustus 2015 Uitgave : team Kennis en Verkenning Naam : John Stam Telefoonnummer : 0570 693298 Mail

Nadere informatie

De gemeente heeft GroenWest gevraagd om een volkshuisvestelijke onderbouwing van het programma.

De gemeente heeft GroenWest gevraagd om een volkshuisvestelijke onderbouwing van het programma. Aan Gemeente Montfoort Kopie aan Van GroenWest Onderwerp Woningbouwprogramma Voorvliet Noord fase 2 Datum 27 november 2017 Pagina 1/5 Inleiding De gemeente Montfoort en GroenWest willen graag sociale woningbouw

Nadere informatie

Bijlage 1: Woningbouwprogramma Dommelkwartier en relatie Lage Heide. 2010-2020 Segment Nieuwbouw Sloop Verkoop Totaal

Bijlage 1: Woningbouwprogramma Dommelkwartier en relatie Lage Heide. 2010-2020 Segment Nieuwbouw Sloop Verkoop Totaal Bijlage 1: Woningbouwprogramma Dommelkwartier en relatie Lage Heide Volgens de laatste Provinciale Prognose (2011) bedraagt de woningbouw behoefte in Valkenswaard een netto toevoeging van 1.230 woningen

Nadere informatie

Woningmarktrapport - 3e kwartaal 2013. Gemeente Haarlemmermeer

Woningmarktrapport - 3e kwartaal 2013. Gemeente Haarlemmermeer Woningmarktrapport - 3e kwartaal 213 Gemeente Haarlemmermeer Aantal verkochte woningen naar type (NVM) 12 aantal verkocht 1 8 6 4 2 Tussenwoning Hoekwoning Twee onder één kap Vrijstaand Appartement 4e

Nadere informatie

De bevolkings- en woningbehoefteprognoses Noord-Brabant actualisering 2011: een samenvatting

De bevolkings- en woningbehoefteprognoses Noord-Brabant actualisering 2011: een samenvatting De bevolkings- en woningbehoefteprognoses Noord-Brabant actualisering 211: een samenvatting Onderzoek en Statistiek Gooitske Marsman Februari 212 In deze notitie staat een samenvatting van De bevolkingsprognose-

Nadere informatie

Woonmonitor Limburg 2015 en Bevolkings- en huishoudensprognose Progneff 2016

Woonmonitor Limburg 2015 en Bevolkings- en huishoudensprognose Progneff 2016 provincie limburg!ngekomef\i Gemeente Nederweert PERSOONLIJK Gemeente Nederweert College van Burgemeester en Wethouders Postbus 2728 6030 AA NEDERWEERT 3 1 OKT. 2016 NR. -------- ----.. --- - - -- -- Cluster

Nadere informatie

Gemeente Valkenswaard

Gemeente Valkenswaard Gemeente Valkenswaard Bevolkings- en huishoudensprognose 2014 Second opinion 12 maart DATUM 12 maart TITEL Bevolkings- en huishoudensprognose 2014 ONDERTITEL Second opinion OPDRACHTGEVER Gemeente Valkenswaard

Nadere informatie

Woningmarktanalyse Gooise Meren

Woningmarktanalyse Gooise Meren Woningmarktanalyse Gooise Meren Op basis van WOZ en BAG gegevens Versie Kerngegevens Woningmarktanalyse Gooise Meren De in dit rapport gepresenteerde analyses zijn gemaakt met behulp van gemeentelijke

Nadere informatie

Verkoop door woningcorporaties

Verkoop door woningcorporaties 34 Afspraken over verkoop van sociale huurwoningen Sinds 1998 worden in Amsterdam sociale huurwoningen verkocht. Aanleiding was de sterk veranderde samenstelling en woningbehoefte van de Amsterdamse bevolking.

Nadere informatie

PRESTATIECONTRACT WONEN

PRESTATIECONTRACT WONEN PRESTATIECONTRACT WONEN 2011-2015 GEMEENTE BORNE WOONBEHEER BORNE EVALUATIE Op 30 september 2011 hebben de gemeente Bome en Woonbeheer Borne het Prestatiecontract Wonen 2011-2015 ondertekend. Dit Prestatiecontract

Nadere informatie

Woningmarktrapport - 4e kwartaal 2012. Gemeente Amsterdam

Woningmarktrapport - 4e kwartaal 2012. Gemeente Amsterdam Woningmarktrapport - 4e kwartaal 212 Gemeente Amsterdam Aantal verkochte woningen naar type (NVM) 18 aantal verkocht 16 14 12 1 8 6 4 2 Tussenwoning Hoekwoning Twee onder één kap Vrijstaand Appartement

Nadere informatie

Crisismonitor Drechtsteden juni 2010 (cijfers tot en met april 2010)

Crisismonitor Drechtsteden juni 2010 (cijfers tot en met april 2010) Crisismonitor Drechtsteden juni 2010 (cijfers tot en met april 2010) Er zijn enkele voorzichtig positieve ontwikkelingen waar te nemen op de arbeidsmarkt en woningmarkt. Dat is kort gezegd de conclusie

Nadere informatie

Afsprakenkader regionaal kwalitatief programma (KWP3) regio De Achterhoek

Afsprakenkader regionaal kwalitatief programma (KWP3) regio De Achterhoek HOOFDSTUK 3 - Definitieve concept versie n.a.v. bestuurlijk overleg 20 mei 2009 Afsprakenkader regionaal kwalitatief programma (KWP3) regio De Achterhoek 3.1 Inleiding Het KWP heeft tot doel het woningaanbod

Nadere informatie

Woningmarktrapport - 1e kwartaal 2012. Gemeente Wijdemeren

Woningmarktrapport - 1e kwartaal 2012. Gemeente Wijdemeren Woningmarktrapport - 1e kwartaal 212 Gemeente Wijdemeren Aantal verkochte woningen naar type (NVM) 25 aantal verkocht 2 15 1 5 Tussenwoning Hoekwoning Twee onder één kap Vrijstaand Appartement 2e kwartaal

Nadere informatie

VOORSTEL aan KAN-RAAD

VOORSTEL aan KAN-RAAD VOORSTEL aan KAN-RAAD 2004.209 Datum : 15 april 2004 Onderwerp : Voortgangsrapportage 2004 Samenvatting Uit de jaarlijkse voortgangsrapportage woningbouw blijkt dat de voortgang van de woningbouw in de

Nadere informatie

De Nederlandse woningmarkt Léon Groenemeijer, Kenneth Gopal (ABF Research)

De Nederlandse woningmarkt Léon Groenemeijer, Kenneth Gopal (ABF Research) De Nederlandse woningmarkt 2019-2030 Léon Groenemeijer, Kenneth Gopal (ABF Research) Opgave: Woningtekort anno 2018: 279.000 3,6% Verder opgelopen, raming 2019: 294.000 3,8% Grote regionale verschillen:

Nadere informatie

Nota. Woning Bouw Productie 2018

Nota. Woning Bouw Productie 2018 Nota Woning Bouw Productie 2018 Inhoud 1. Nota Woning Bouw Productie 2018 3 2. Terugblik op 2018 4 3. Gereed gemelde woningen 2018 5 4. Historie toegevoegde nieuwbouwwoningen in de afgelopen 10 jaar 8

Nadere informatie

Bij antwoord datum, kenmerk en onderwerp vermelden

Bij antwoord datum, kenmerk en onderwerp vermelden Postadres Postbus 16200, 3500 CE Utrecht Telefoon 030-286 11 12 www.utrecht.nl /twitter @PaulusJansenSP Aan de leden van de commissie Stad en Ruimte Behandeld door B.J. Brijder Datum 4 oktober 2016 Doorkiesnummer

Nadere informatie

Demografische ontwikkelingen gemeente Utrechtse Heuvelrug Uitwerking onderzoeksvraag door Radha Parahoe (april 2010)

Demografische ontwikkelingen gemeente Utrechtse Heuvelrug Uitwerking onderzoeksvraag door Radha Parahoe (april 2010) Demografische ontwikkelingen gemeente Utrechtse Heuvelrug Uitwerking onderzoeksvraag door Radha Parahoe (april 2010) Vanuit de VNG komen diverse krimp en vergrijzingcijfers. In de woonvisie Wonen in een

Nadere informatie

Kernprofiel Koewacht

Kernprofiel Koewacht Kernprofiel Koewacht mei 2018 Inhoudsopgave 1. Inleiding 2. Demografie 1. Inwoneraantal 2. Migratie 3. Geboortes en sterftes 4. Huishoudens 5. Bevolkingsopbouw 6. Huishoudenssamenstelling 7. Prognoses

Nadere informatie

DE LOKROEP VAN TE DURE KOOP

DE LOKROEP VAN TE DURE KOOP DE LOKROEP VAN TE DURE KOOP ---------- over de crisis, de veranderde vraag en het weinig flexibele planaanbod oftewel waarom het nog altijd niet zo wil vlotten met de woningbouw Symposium Woningmarkt Zuidoost-Brabant

Nadere informatie

WONINGMARKTAFSPRAKEN ZEEUWS-VLAANDEREN DEEL 2: DE BALANS. [jaarlijkse rapportage over het jaar20xx]

WONINGMARKTAFSPRAKEN ZEEUWS-VLAANDEREN DEEL 2: DE BALANS. [jaarlijkse rapportage over het jaar20xx] WONINGMARKTAFSPRAKEN ZEEUWS-VLAANDEREN 216-225 DEEL 2: DE BALANS [jaarlijkse rapportage over het jaar2xx] Vastgesteld bij collegebesluit van d.d. Vastgesteld bij collegebesluit van d.d. Vastgesteld bij

Nadere informatie

Monitor Woningproductie Noordvleugel 2016 Woningvraag, Plancapaciteit en Productie

Monitor Woningproductie Noordvleugel 2016 Woningvraag, Plancapaciteit en Productie Monitor Woningproductie Noordvleugel 2016 Versie juni 2016 Inleiding In deze derde monitor woningproductie wordt in vogelvlucht een weergave gegeven van de cijfers die op dit moment beschikbaar zijn. Het

Nadere informatie

Kernprofiel Zaamslag

Kernprofiel Zaamslag Kernprofiel Zaamslag mei 2018 Inhoudsopgave 1. Inleiding 2. Demografie 1. Inwoneraantal 2. Migratie 3. Geboortes en sterftes 4. Huishoudens 5. Bevolkingsopbouw 6. Huishoudenssamenstelling 7. Prognoses

Nadere informatie

Wonen in Gelderland 2014

Wonen in Gelderland 2014 Wonen in Gelderland 2014 Noord-Veluwe Monitoring van het woonbeleid GLD.info Wonen in Gelderland 2014 Noord-Veluwe Dit informatieblad geeft inzicht in de ontwikkelingen op de woningmarkt in de regio Noord-Veluwe

Nadere informatie

Nr: Schipluiden: 18 november Aan de Raad

Nr: Schipluiden: 18 november Aan de Raad Nr: 2004-11-08 Schipluiden: 18 november 2004 Onderwerp: Notitie woningbouwprogrammering Midden-Delfland Aan de Raad Inleiding Voor u ligt de notitie woningbouwprogrammering waarin de uitgangspunten voor

Nadere informatie

De Brabantse Agenda Wonen

De Brabantse Agenda Wonen De Brabantse Agenda Wonen Wat beweegt de woningmarkt in Brabant? ---- actuele ontwikkelingen en opgaven voor de regionale woningmarkt Brabant Vastgoed 2017 11 mei 2017 Niek Bargeman Senior adviseur bevolking

Nadere informatie

Onderwerp Bevolkings- en woningbehoefteprognose Noord-Brabant, actualisering 2011

Onderwerp Bevolkings- en woningbehoefteprognose Noord-Brabant, actualisering 2011 Onderwerp Bevolkings- en woningbehoefteprognose Noord-Brabant, actualisering 2011 Status Informerend Voorstel Kennis te nemen van de bevolkings- en woningbehoefteprognose Noord-Brabant, actualisering 2011

Nadere informatie

Woonvisie gemeente Drimmelen

Woonvisie gemeente Drimmelen Woonvisie gemeente Drimmelen Deel 2 informatieverstrekking 15 sept. 2011 Opzet bijeenkomst Korte beschrijving vorige informatieronde Nieuwe informatie over gedane onderzoeken: Onderzoek senioren Onderzoek

Nadere informatie

RIGO Research en Advies Woon- werk- en leefomgeving Aansluiting plan Lingerzijde op de actuele regionale woningbehoefte

RIGO Research en Advies Woon- werk- en leefomgeving  Aansluiting plan Lingerzijde op de actuele regionale woningbehoefte RIGO Research en Advies Woon- werk- en leefomgeving www.rigo.nl Aansluiting plan Lingerzijde op de actuele regionale woningbehoefte Edam-Volendam De verantwoordelijkheid voor de inhoud berust bij RIGO.

Nadere informatie

De woning(beleggings)markt in beeld 2016

De woning(beleggings)markt in beeld 2016 Research A Capital Value production De woning(beleggings)markt in beeld 2016 Samenvatting Ondanks de grote vraag krimpt de voorraad huurwoningen als er geen verdere maatregelen worden genomen. Er wordt

Nadere informatie

Demografische (wijk-) analyse van de woningbouwplannen Deventer 2015

Demografische (wijk-) analyse van de woningbouwplannen Deventer 2015 Demografische (wijk-) analyse van de woningbouwplannen Deventer 2015 Uitgave : team Kennis en Verkenning Naam : John Stam Telefoonnummer : 3298 Mail : gj.stam@deventer.nl 1 Inhoudsopgave pagina 1 Inleiding:

Nadere informatie

Woonwensen en Woningbehoefte. Kenneth Gopal Kathrin Becker

Woonwensen en Woningbehoefte. Kenneth Gopal Kathrin Becker 16086-ABF Woonwensen en Woningbehoefte Kenneth Gopal Kathrin Becker 16086-ABF Opbouw presentatie I. Waar komen we vandaan? Relevante ontwikkelingen in het recente verleden II. Waar gaan we naar toe? Blik

Nadere informatie

Kernprofiel Sas van Gent

Kernprofiel Sas van Gent Kernprofiel Sas van Gent Jan 2019 Inhoudsopgave 1. Inleiding 2. Demografie 1. Inwoneraantal 2. Migratie 3. Geboorten en sterftes 4. Huishoudens 5. Bevolkingsopbouw 6. Huishoudenssamenstelling 7. Prognoses

Nadere informatie

vraaggericht woningmarkt onderzoek Maastricht

vraaggericht woningmarkt onderzoek Maastricht vraaggericht woningmarkt onderzoek Maastricht Stec Groep aan Gemeente Maastricht Desiree Uitzetter 18 november 2014 U vroeg ons: Actuele inzichten voor herijking stedelijke programmering Nieuwe regionale

Nadere informatie

CBS, Syswov Koop Huur

CBS, Syswov Koop Huur Provincie Gelderland Woningvoorraad De meeste woningen die wij op de lange termijn nodig hebben staan er nu al. De focus verschuift steeds meer van nieuwbouw naar het benutten van kansen en mogelijkheden

Nadere informatie

De grijze golf. Demografische ontwikkeling Drechtsteden tot Figuur 1 Bevolking Drechtsteden , totaal

De grijze golf. Demografische ontwikkeling Drechtsteden tot Figuur 1 Bevolking Drechtsteden , totaal De grijze golf Demografische ontwikkeling Drechtsteden tot 23 In deze factsheet rapporteren we over de uitkomsten van de bevolkings- en huishoudensprognose en de gevolgen ervan voor de Drechtsteden. De

Nadere informatie

CBS, Syswov Koop Huur Sociale huur

CBS, Syswov Koop Huur Sociale huur Provincie Gelderland Woningvoorraad De meeste woningen die wij op de lange termijn nodig hebben staan er nu al. De focus verschuift steeds meer van nieuwbouw naar het benutten van kansen en mogelijkheden

Nadere informatie

Woningmarktrapport - 3e kwartaal Gemeente Landgraaf

Woningmarktrapport - 3e kwartaal Gemeente Landgraaf Woningmarktrapport - 3e kwartaal 212 Gemeente Landgraaf Aantal verkochte woningen naar type (NVM) 14 aantal verkocht 12 1 8 6 4 2 Tussenwoning Hoekwoning Twee onder één kap Vrijstaand Appartement 4e kwartaal

Nadere informatie

BRABANT IN DEMOGRAFISCH PERSPECTIEF ontwikkelingen van de (West-)Brabantse bevolking trends prognoses beleidseffecten - opgaven

BRABANT IN DEMOGRAFISCH PERSPECTIEF ontwikkelingen van de (West-)Brabantse bevolking trends prognoses beleidseffecten - opgaven BRABANT IN DEMOGRAFISCH PERSPECTIEF ontwikkelingen van de (West-)Brabantse bevolking trends prognoses beleidseffecten - opgaven Regionale Collegebijeenkomst Regio West-Brabant 19 september 2012 Niek Bargeman

Nadere informatie

Bijlage F Demografische ontwikkelingen

Bijlage F Demografische ontwikkelingen Bijlage F Demografische ontwikkelingen Inleiding Demografische ontwikkelingen kunnen nationaal worden beschouwd, maar om specifieke lokale ontwikkelingen te kunnen aangeven is het van belang ze op Puttens

Nadere informatie

Bevolkingsprognose Lansingerland 2015

Bevolkingsprognose Lansingerland 2015 Bevolkingsprognose Lansingerland 2015 Auteur: Bart Waasdorp Afdeling: Team Planontwikkeling & RO Juridisch Versienummer: 1.0 Datum: 12 januari 2015 Corsanummer: T15.00406 Inleiding Lansingerland heeft

Nadere informatie

Op 19 mei 2014 stelde u ons college schriftelijke vragen over de verkoop van huurwoningen door Vestia.

Op 19 mei 2014 stelde u ons college schriftelijke vragen over de verkoop van huurwoningen door Vestia. De heer P. Beeldman Westeinde 12 2841 BV MOORDRECHT ** verzenddatum 27 mei 2014 onderwerp uw kenmerk bijlage afdeling VROM behandeld door J.D. Lindeman telefoon 0180-639976 Geachte heer Beeldman, Op 19

Nadere informatie

Reactienota concept geactualiseerd Woningbouwprogramma gemeente Harlingen

Reactienota concept geactualiseerd Woningbouwprogramma gemeente Harlingen Reactienota concept geactualiseerd Woningbouwprogramma 2016-2020 gemeente Harlingen In 2013 heeft de gemeenteraad de woonvisie voor de gemeente Harlingen voor de periode 2013 2020 vastgesteld. In de woonvisie

Nadere informatie

Woningmarktmonitor provincie Gelderland: ontwikkelingen koop- en huurmarkt

Woningmarktmonitor provincie Gelderland: ontwikkelingen koop- en huurmarkt DATUM 7 maart 2017 PROJECTNUMMER 3000.110/G OPDRACHTGEVER Provincie Gelderland Woningmarktmonitor provincie Gelderland: ontwikkelingen koop- en huurmarkt Inleiding In 2015 heeft de provincie Gelderland

Nadere informatie

Kernprofiel Sas van Gent

Kernprofiel Sas van Gent Kernprofiel Sas van Gent mei 2018 Inhoudsopgave 1. Inleiding 2. Demografie 1. Inwoneraantal 2. Migratie 3. Geboorten en sterftes 4. Huishoudens 5. Bevolkingsopbouw 6. Huishoudenssamenstelling 7. Prognoses

Nadere informatie

Ladder voor duurzame verstedelijking Bestemmingsplan Huis ter Heide West, gemeente Zeist

Ladder voor duurzame verstedelijking Bestemmingsplan Huis ter Heide West, gemeente Zeist Ladder voor duurzame verstedelijking Bestemmingsplan Huis ter Heide West, gemeente Zeist De Ladder voor duurzame verstedelijking is in de Structuurvisie Infrastructuur en Ruimte (SVIR) geïntroduceerd en

Nadere informatie

Verkoop door woningcorporaties

Verkoop door woningcorporaties 2 14 Ruim 22.000 corporatiewoningen verkocht Vanaf 199 tot en met de eerste helft van 14 hebben de woningcorporaties ruim 22.000 bestaande woningen verkocht aan particulieren. Het aantal verkopen kwam

Nadere informatie

Bevolkingsprognose Nieuwegein 2011

Bevolkingsprognose Nieuwegein 2011 Postbus 1 3430 AA Bezoekadres Martinbaan 2 3439 NN www.nieuwegein.nl Communicatie, Juridische & Personeelszaken Bevolkingsprognose Nieuwegein 2011 Raadsnummer Datum 7 mei 2012 Auteur Tineke Brouwers Versie

Nadere informatie

Keuzevrijheid & Identiteit

Keuzevrijheid & Identiteit Keuzevrijheid & Identiteit Woonvisie Gelderland Kwalitatief Woonprogramma 2010-2019 Keuzevrijheid & identiteit Woonvisie Gelderland, deel C Kwalitatief Woonprogramma 2010-2019 Keuzevrijheid & Identiteit

Nadere informatie

Monitor kredietcrisis begin 2010 Gemeente Purmerend

Monitor kredietcrisis begin 2010 Gemeente Purmerend Monitor kredietcrisis begin 2010 Gemeente Purmerend Colofon In opdracht van: De directeur Beleid Coördinatie en samenstellen rapportage: Team Beleidsonderzoek en Informatiemanagement Inhoud rapportage:

Nadere informatie

Bevolkingsprognose Purmerend 2011-2026

Bevolkingsprognose Purmerend 2011-2026 Bevolkingsprognose Purmerend 2011-2026 Uitgevoerd door: Jan van Poorten Team Beleidsonderzoek & Informatiemanagement Gemeente Purmerend mei 2011 Informatie: Gemeente Purmerend Team Beleidsonderzoek & Informatiemanagement

Nadere informatie

Bijlage 1: DE ANALYSE

Bijlage 1: DE ANALYSE Bijlage 1: DE ANALYSE ONTWIKKELING KWANTITATIEVE BEHOEFTE Om deze voor de U10-gemeenten te achterhalen zijn 2 landelijk erkende prognoses gebruikt: Primos en Pearl. Deze verschillen in methodiek, maar

Nadere informatie

Landelijk gebied In het landelijk gebied, dus buiten de komgrens, is de woningvoorraad vanuit het landelijk wonen toegenomen met 1 woning.

Landelijk gebied In het landelijk gebied, dus buiten de komgrens, is de woningvoorraad vanuit het landelijk wonen toegenomen met 1 woning. Rapportage voortgang woningbouw 2014 Inleiding In december 2011 is de Woonvisie 2011-2020 Focus op een aantrekkelijke stad vastgesteld. Eén van de keuzes/actiepunten binnen het woonbeleid is het monitoren

Nadere informatie

Woningmarktmonitor Berkelland Bijlage 1 bij raadsvoorstel voortgangsrapportage wonen voor de raad van 16 september

Woningmarktmonitor Berkelland Bijlage 1 bij raadsvoorstel voortgangsrapportage wonen voor de raad van 16 september Woningmarktmonitor Berkelland 2013 Bijlage 1 bij raadsvoorstel voortgangsrapportage wonen voor de raad van 16 september Gemeente Berkelland 31 Juli 2014 1 In het algemeen lijkt er in de regio een stabilisatie

Nadere informatie

Persbericht woningmarktcijfers 3 e kwartaal 2018 NVM afdeling t Gooi. Huizen, 11 oktober Geachte heer, mevrouw,

Persbericht woningmarktcijfers 3 e kwartaal 2018 NVM afdeling t Gooi. Huizen, 11 oktober Geachte heer, mevrouw, Persbericht woningmarktcijfers 3 e kwartaal 2018 NVM afdeling t Gooi Huizen, 11 oktober 2018 Geachte heer, mevrouw, Donderdag 11 oktober 2018, zijn na 10.00 uur de marktcijfers bekend gemaakt van het 3

Nadere informatie

Ontwerp-voorbereidingsbesluit van Provinciale Staten. Provinciale Staten van Zuid-Holland,

Ontwerp-voorbereidingsbesluit van Provinciale Staten. Provinciale Staten van Zuid-Holland, Ontwerp-voorbereidingsbesluit van Provinciale Staten Provinciale Staten van Zuid-Holland, Overwegende dat het provinciaal woonbeleid, zoals neergelegd in de Visie Ruimte en Mobiliteit, tot doel heeft te

Nadere informatie

Adviesnota voor de raad

Adviesnota voor de raad Adviesnota voor de raad Onderwerp Kwalitatief Woonprogramma 2005-1014 Regio Rivierenland Datum collegebesluit Dinsdag 27 juni 2006 Datum raadsvergadering Donderdag 21 september 2006 Agendapunt 6 Portefeuillehouder

Nadere informatie