Fenomenen van Groningen

Transcriptie

1 1 19e jaargang 12 augustus 2013 redactioneel onafhankelijk magazine van de Hanzehogeschool Groningen website: Foto: Pepijn van den Broeke check Hanzemag.nl Fenomenen van Groningen noorderplantsoen vindicat hoendiepflat

2

3 INHOUD Het Noorderplantsoen dé plek om te chillen, te barbecueën en een biertje te drinken 4/5/6/7 Lisette Jonkman won met haar eerste boek Glazuur de Chicklit-prijs /9 Onderzoek op de Hanze: olieproductie uit algen en slimme piepers 10/11 Hanzebord: Speel de Hanzeversie op dit oer-hollandse spel Internationals at Albertine Agnesplein say goodbye: I ll miss French fries and guys using gel in their hair 14/15 2int/3int [1] 12 AUGUSTUS 2013 MAANDAG HANZEMAG 3

4 Het Noorderplantsoen Het Noorderplantsoen is voor Groningen wat het Vondelpark is voor Amsterdam, Hyde park voor Londen en Central Park voor New York. Een plek om te chillen, te barbecueën, een biertje te drinken, te wandelen, vrienden te ontmoeten, te studeren, uit te kateren of een balletje te trappen Foto: 4 HANZEMAG Pepijn van den Broeke MAANDAG 12 AUGUSTUS 2013 [1]

5 [6] 9 JANUARI 2013 WOENSDAG HANZEMAG 5

6 Fenomenen van Groningen Engelse stijl en autovrij Het plantsoen is omsloten door de Oranjewijk, de Noorderplantsoenbuurt en de Hortusbuurt. Het in 1880 aangelegde plantsoen ligt op de plaats waar in de zeventiende eeuw de verdedigingswallen van de stad werden gebouwd. De grachten zijn vervangen door vijvers. Op de plaats waar de wallen stonden, ligt nu een park in Engelse stijl met hoogteverschillen. Kenmerkend voor het Noorderplantsoen is de vorm: het park is lang en smal. Tot halverwege de jaren negentig liep er een drukke weg door het park, maar bij een referendum in 1994 werd besloten de weg af te sluiten voor auto s. Bier & bbq Voor de muziekkoepel in de schaduw van een grote kastanje zitten Desley en Denny, een stelletje dat elkaar drie jaar geleden leerde kennen op de middelbare school in Lelystad. Eerstejaars Psychologie Desley: Studeren kan ik niet in de zon. Dat doen we thuis of in de UB, beaamt Denny, die Kunstmatige Intelligentie studeert. In de UB studeer je serieuzer, daar ga je niet zitten facebooken. Denny gaat voor bier & bbq met vrienden naar het plantsoen. Daarna ruimen we alles natuurlijk weer keurig op, de sociale controle is hier groot. Ook het Stadspark is populair bij het stel uit Lelystad. Het is er veel groter en rustiger. Stedelijk vertier zoeken ze bij Doppio, Mr. Mafongo of de Pintelier. Denny: Daar moet je zijn voor een speciaal biertje. Noorderzon Noorderzon is de Groningse variant op de Parade: een combinatie van een theater-, dans- en muziekfestival en een groot elfdaags zomerfeest. Noorderzon trekt jaarlijks zo n 135 duizend bezoekers. Je kunt je er onderdompelen in theater, maar ook met een drankje en een hapje rondhangen bij één van de gratis concerten. De 23e editie van het festival vindt plaats van donderdag 15 tot en met zondag 25 augustus in het plantsoen én op allerlei locaties in downtown Groningen. Noorderzon presenteert nieuw werk, van grootheden én van jonge theatermakers uit landen als Frankrijk, Australië, Cambodja, Noorwegen, België, Duitsland, Thailand, de Verenigde Staten, Groot-Brittannië, Zwitserland, Finland, Zuid-Afrika, Mozambique en Hongarije. Verhalen van over de hele wereld, verteld in Groningen. Noorderzon is de laatste twee weken van augustus the place to be. Papiermolen Het is vandaag te mooi weer voor de UB, vinden Jetse en Marcus. Jetse is tweedejaars Geneeskunde en Marcus derdejaars Sociologie aan de RUG. Met hun neus in de boeken hangen ze aan de vijver met de fonteinen. Chillen en studeren doen ze in het plantsoen of ze gaan naar openluchtbad de Papiermolen. Als je lid bent van de Aclo is een kaartje maar vier euro. Op stap gaan ze naar het Golden Fust, de Negende Cirkel en Snow Valley: waar het bier goedkoop is. Koffie drinken ze op de faculteit omdat je daar voor één euro een prima bak hebt. Het gras Het officieuze volkslied van Groningen is Het gras van het Noorderplantsoen van Ralf Poelman. Poelman bracht in 2007 het Guus Meeuwis-achtige lied uit als benefietsingle voor de kankerbestrijding. Het werd direct een grote hit onder studenten. Als je iets moet kunnen meeblèren als eerstejaars is het Het Gras Het gras van het Noorderplantsoen De tickets op tafel, de koffers gepakt De taxi staat klaar in de straat Jij staat al buiten en roept Kom schiet op, straks zijn we net Iets te laat, iets te laat. En slenterend sleur ik de spullen de deur door Gedwee loop ik achter jou aan Jij hebt er zin in, ik zal het nooit zeggen Maar heb eigenlijk geen zin om te gaan Want als ik weg ben dan mis ik de straten Vanaf de Toren tot aan Westerhaven Ik mis de grachten, de mensen Stadjers, studenten Het allermooiste accent Geen Frankrijk, laat staan Kameroen. Doe mij maar het gras, Het gras van het Noorderplantsoen Het begon allemaal maanden geleden Reisgidsen vol met hotels aan de zee Jij vol verwachting, het kon me niet schelen Gewoon uit beleefdheid keek ik met je mee Met je mee En ik weet jij mocht kiezen Ja beloofd is beloofd De volgende keer dan telt mijn stem voor twee Dan hoef ik geen plaatjes van zonnige oorden We blijven dan thuis Nee we gaan nergens heen Want als ik weg ben dan mis ik de straten Vanaf de Toren tot aan Westerhaven Ik mis de grachten, de mensen Stadjers, studenten Het allermooiste accent Geen Frankrijk, laat staan Kameroen. Doe mij maar het gras, Het gras van het Noorderplantsoen Hoog in het Noorden daar ligt een stad Die altijd de sfeer van een dorp heeft gehad Oh als ik weg ben dan mis ik de straten Vanaf de Toren tot aan Westerhaven Ik mis de grachten, de mensen Stadjers, studenten Het allermooiste accent Oh als ik weg ben dan mis ik de straten Vanaf de Toren tot aan Westerhaven Ik mis de grachten, de mensen Stadjers, studenten Het allermooiste accent Geen Frankrijk, laat staan Kameroen. Doe mij maar het gras, Het gras van het Noorderplantsoen 6 HANZEMAG MAANDAG 12 AUGUSTUS 2013 [1]

7 Reuzentosti s en shotjes Evelien en Manon hebben al een lekker kleurtje. Ze liggen in bikini bij de vijver bij Flinders. Evelien studeert Vrijetijdsmanagement aan de NHL in Leeuwarden. Eigenlijk moest ik een opdracht afmaken, maar ja toen belde Manon. We kennen elkaar uit Veendam van volleybal. Uitgaanstips hebben ze ook. Evelien: Starbucks op het station voor koffie en cheesecake. Heel fout, maar lékker. Manon: Bij Van Boven op de Grote Markt hebben ze de beste megagrote tosties. Uitgaan doen ze bij de &Zo, het Feest en Snow Valley. Daar heb je shotjes voor een euro. Hapjes & sapjes Aan de Grote Kruisstraat, op een steenworp van de meest befaamde kringloopwinkel van Groningen Mamamini, ligt Lambik, een klein eetcafé met een terras en een ijzersterke formule: eenvoudig en zeer vriendelijk geprijsd. Vanaf uur vermeldt het menubord drie hoofdgerechten (vis, vlees, vega) en één nagerecht. Op de plek waar negentien jaar lang Jantje zag eens pruimen hangen in de pannen roerde, is nu Flinders Café, overgefladderd uit Amsterdam. Je kunt er ontbijten, lunchen, dineren, koffie drinken en borrelen. Het is een kind- en studentvriendelijke plek: gratis luiers, knutselen op woensdagmiddag en prima koffie. Van Flinders wifi kun je ook rond de vijver gebruik maken. Eén van de leukste buurtkroegen van Groningen is café De Bres aan de Grachtstraat. Een buurtkroeg zoals een buurtkroeg hoort te zijn: een pleisterplaats voor Oranjewijkbewoners. Van opa s die er een jenevertje komen drinken en politiek en sport becommentariëren tot hippiemoeders met smoezelige honden, van leden van de volleybalvereniging tot studenten die er binnenwippen voor een biertje. Facebookgroep de plantsoencrew Op de speelweide masseert derdejaars ICT en CvL-voorzitter Harm studente Engels Janneke. Ze zijn lid van facebook-groep de plantsoencrew. Als het een beetje weer is, chillen ze op de speelweide. Langs de klimpiramide staat een file kinderwagens geparkeerd. Op de rest van de weide struikel je over de gezellige kleedjes en groepjes studenten. De geur van wiet en bbq s hangt als een warme deken over het gras. Langs de Oranjesingel wordt een balletje getrapt en een wedstrijdje Lacrosse gespeeld door leden van studentenvereniging de Gladiators. Later in het jaar, als de zon het water heeft opgewarmd, verkast de plantsoencrew naar de Hoornse Plas. Sport Zodra het zonnetje zich laat zien, rollen mensen hun yogamatjes uit in het plantsoen. Boven aan de trap bij de muziekkoepel beoefenen liefhebbers tai chi. Aan de kant van de Boteringestraat is een basketbalveldje en rondom het speelweide aan de Oranjesingel wordt altijd wel een balletje getrapt. Het plantsoen nodigt joggers uit voor een sukkeldrafje en Snelle Jelle s om een sprintje te trekken. Aan het jaarlijkse hardloopevenement, de Plantsoenloop, doen zo n 2500 mensen mee. De loop door het plantsoen wordt op de eerste zaterdag van november gehouden, dit jaar op 2 november. Tekst: Loes Vader en Rina Tienstra Foto's: Luuk Steemers [1] 12 AUGUSTUS 2013 MAANDAG HANZEMAG 7

8 Chicklitschrijfster Lisette is verkikkerd op nerds Lisette Jonkman (25) won met het manuscript van haar eerste boek Glazuur de Chicklit-prijs voor het beste boek van Inmiddels ligt nummer twee in de winkel, Verkikkerd. 8 HANZEMAG MAANDAG 12 AUGUSTUS 2013 [1] Foto: Luuk Steemers

9 Je studeerde een jaar aan de Hanzehogeschool. Sociaal Juridische Dienstverlening deed ik uit een soort van ik doe maar wat. Misschien dat ik op dat moment Legally Blonde had gekeken of zo. En ik had een proefcollege gevolgd van een hele aardige docent, Hiemstra volgens mij, dat maakte mij toen erg enthousiast. Hij gaf later ook de leukste colleges. Maar de rest tja. Op een gegeven moment kregen we een film te zien van mensen: zo van Dit worden jullie cliënten. Die mensen pleegden al zes jaar uitkeringsfraude, woonden in een caravan met vijf honden en rookten erg veel. Die mensen vonden dat zij de slachtoffers waren. Dit waren gemiddelde cliënten! Ik dacht: niks voor mij. Toen journalistiek in Zwolle. Ik schreef al sinds groep 7. Het eerste jaar journalistiek was niks. Nu hebben ze dat volledig omgegooid. Maar toen? Achteraf moest nog gekeken worden of mijn diploma wel verdiend was. Dat was best wel stress. Toch heb ik dat eerste jaar veel geleerd, al ramden ze er wel alle creativiteit uit. Daarna gingen ze weer hun best doen om je weer een beetje creatief te maken. Het was een beetje de verkeerde volgorde. Die eerste twee jaar was het flink doorbijten, daarna werd het pas echt interessant. Ik ben echt van het dingen verzinnen. Een ruimte omschrijven of een gevoel of een sportwedstijd verslaan, vind ik wat minder. Voor mijn minor deed ik Verhalen: een half jaar lang alleen maar creatief schrijven. Dat was echt mijn ding. Wat was je eerste verhaal? We kregen een muziekstuk te horen waar we naar moesten luisteren, met onze ogen dicht. Daar moesten we een verhaaltje, een gedicht, een column of wat dan ook over schrijven. Dat vond ik zo leuk. Je doet je ogen dicht en je bent in een woestijn. Vervolgens verzin je er wat bij. De opdrachten waren nooit vastomlijnd. Dan zei de docent: Morgen inleveren. Mag het ook iets later?, vroeg iemand dan. Ja hoor. Mag het stuk ook langer? Kijk maar hoeveel woorden je nodig hebt. Korter mag ook, trouwens. En het hoeft ook helemaal niet in de vorm van een verhaal. Het mag ook anders. De opdracht was dus: er is geen opdracht. Als je maar schrijft. Je nieuwste boek speelt zich af op een campus, daar heb je zelf gewoond? Op de middelbare school was ik verliefd op een jongen waarmee ik contact ben blijven houden. Op een gegeven moment ging ik bij hem langs. Eigenlijk ben ik daarna niet meer weggegaan. Hij woonde dus in Enschede. Ik ben daar langzaam in huis geïntegreerd als het ware, een soort schimmel die niet meer wegging. Hij woonde in een woongroep met negen andere jongens. Dat was een beetje mijn inspiratie voor Verkikkerd. De sfeer daar en hoe iedereen doet. Het zijn hele lieve jongens. Ze zijn te beschermd opgevoed of ze hebben te weinig initiatief getoond. Naar gemiddelde maatstaven zijn verlegen, raar of nerdy. Wat is jouw definitie van een nerd? Een nerd is iemand die heel goed is in wat-ie doet. Of het nou informatica is, technische natuurkunde of wat dan ook. Ook buiten de studie is hij ermee bezig. Een nerd houdt ook erg van computers, mede daarom gaat hij niet veel naar buiten. Z n haar wast hij niet vaak. Als ie het wel doet, laat hij het doucheputje achter alsof er een halfdode marmot in zit. Ik dacht ook steeds dat ik een soort memo gemist had: iedereen draagt verwassen bandshirts. Meestal van Iron Maiden of Metallica. Zesduizend keer gewassen, zodat je het opschrift nog net kunt lezen. Die shirts zijn allemaal zwart. Een nerd draagt een spijkerbroek die het net niet is, vaak met hoogwater. Bergschoenen en kistjes zijn ook populair op de campus. Maar het belangrijkste kenmerk is dat nerds sociaal awkward zijn. Dat ze niet goed inschatten wanneer ze iets wel of niet kunnen zeggen. Hoe mensen iets opvatten. En wat mensen begrijpen. Ik was regelmatig in gesprek met iemand die ineens in een andere taal leek te praten. Maar dan had hij het gewoon over dingen die hij leuk vond. Het gesprek werd zo geavanceerd dat ik het niet meer snapte. Ik was daar een beetje de dombo in huis. Iedereen deed universiteit en ik maar hbo. In het begin keek ik op hen neer omdat ze een beetje raar waren en zich debiel kleedden. En zij op mij omdat ik niet slim genoeg was. Maar later wonnen we elkaars vertrouwen en respect. Je debuteerde in 2012 met Glazuur. Ik liep stage bij een reclamebureau in Enschede, een leuk gezellig klein bedrijf. We haalden geen wereldopdrachten binnen, maar ik mocht uiteindelijk meebeslissen en meewerken aan campagnes. Vriendinnen van mij zaten in de randstad bij de grote namen, maar zij mochten alleen koffie halen en rotopdrachten doen, zoals het archief opruimen. Daaruit ontstond mijn idee: wat doe je in een organisatie die je niet beoordeelt op wat je kunt? Daarmee ging ik aan de slag tijdens de National Novel Writers Month. Dat is een mond vol, iedereen noemt het NaNoWriMo. Tienduizenden mensen over de hele wereld schrijven in één maand een boek. Minstens vijftigduizend woorden. Glazuur is iets langer, 78-duizend. Ik was op het eind van de maand niet klaar. Toen het boek wél af was, ontdekte ik dat de inschrijftermijn van de schrijfwedstrijd van Chicklit.nl en bol.com op z n einde liep. Ik had er een goed gevoel over, zo van: nou ja, wie weet. Ik weet nog dat ik met Lau, mijn vriend, in de bioscoop zat en zei: Het zou toch grappig zijn als ik rond deze tijd volgend jaar een gepubliceerd schrijfster ben. Ha ha. Een paar maanden later lag Glazuur in de winkel. Hoe hoorde je dat je had gewonnen? De prijsuitreiking was in Amsterdam, in een cafékelder. Van de zeventig ingestuurde manuscripten bleven er vijf over. Uiteindelijk haakte er eentje af. Die werd gediskwalificeerd, volgens mij omdat ze met een uitgever aan het onderhandelen was. Streng verboden! Glazuur! Toen ik dat hoorde kreeg ik een soort verzakking in mijn borst. Ik dacht toen: hé, ik ben het niet geworden, want ik heet geen Glazuur. Maar mijn manuscript natuurlijk wel! Heel stom, heel knullig. Ze vroegen hoe ik me voelde. Ik geloof dat ik ongeveer vijftig keer het woord vet heb geroepen en verder niks. En toen dacht ik: wauw, en dat moet schrijfster worden. Die heeft een woordenschat van welgeteld één woord. Maar dat klopt niet helemaal: ik zeg ook heel vaak tof en gaaf. Wanneer begon je aan Verkikkerd? Tijdens het corrigeren van Glazuur was het weer november. En ik dacht: leuk, ik ga weer meedoen met NaNoWriMo. Het lukte me net niet om de vijftigduizend woorden te halen. Maar, ik had wel een begin. Mijn uitgever was een beetje verbaasd dat ik tijdens het afronden van het ene boek al was begonnen aan het andere. Dat is niet gebruikelijk, meestal maak je af waar je mee bezig bent. Verkikkerd deed mij denken aan een Amerikaanse film. Je bedoelt Sidney White? Op zich is het wel hetzelfde idee: een meisje komt op de campus terecht in een huis vol nerds. Maar waar Sidney lief en behulpzaam is, moet Lucy niets van die jongens hebben. Wat lees je zelf graag? Ik lees nu vooral veel young adult. Verder vind ik fantasy erg leuk. Dat heb ik twee jaar geleden een beetje ontdekt. Harry Potter vind ik ook erg leuk. De beste zin uit de serie vond ik: Nou Ron, dat jij de emotionele reikwijdte van een theelepel hebt. Die vond ik echt geweldig. Waar denk je meteen aan bij je studietijd? Joep Luycx gaf Associatie. Bij zijn lessen leek het alsof je in de kroeg zat. Het was cabaret. Ik moest uit Enschede komen, maar zijn les was zo leuk dat je er s ochtends met een kater ook gewoon heen ging. Eén keer was het bij een vriendin in Groningen een beetje uit de hand gelopen. Feestje, zwabberend naar huis: ik stuurde Joep om zes uur een sms: Hé Joep. Ik weet niet of er nog bloed in mijn alcohol zit, maar ik kom vandaag niet. Groetjes, tot de volgende keer, doei. Hij gaf altijd powerpointpresentaties. Dan klikte hij op een slide waarop Hoi stond. En dan zei hij: Hoi. Enzovoorts. Afijn, die dag dat ik in Groningen m n roes lag uit te slapen kreeg ik telefoontje van een klasgenoot: Dus jij heb een leuke nacht gehad? Had Joep de klas het sms je laten zien. Toen wist heel Windesheim dat ik dronken in bed lag. Habon Abdulahi [1] 12 AUGUSTUS 2013 MAANDAG HANZEMAG 9

10 De speurneuzen van de Hanze De Hanzehogeschool doet allang niet meer alleen aan onderwijs. Allerlei onderzoeken leveren interessante zaken op zoals ijsbatterijen, olieproductie uit algen en slimme piepers. Aardappel 2.0 Niet zo sexy misschien, piepers, maar het gaat om het voorkomen van hongersnood. Bio-informaticus Michiel Noback werkt mee aan de aardappel van de toekomst. Na rijst, maïs en tarwe is de aardappel het meest gegeten gewas ter wereld. Met stip, want de pieper heeft veel voordelen. De opbrengst per hectare is veel groter dan die van rijst en het gewas heeft weinig water nodig. Dat is belangrijk, want wereldwijd dreigen tekorten aan zoet water. Michiel Noback is hogeschooldocent en onderzoeker bij het Instituut voor Life Science & Technology. Plantveredelingsbedrijven kruisen rassen en zetten de jonge plantjes uit in het veld. Na een seizoen kijken ze dan welke rassen het goed doen en welke minder. Daarna kun je de beste planten weer selecteren en gaat er weer een seizoen overheen voordat je weet welke gewassen succesvol zijn. Al met al kost het nu vijftien jaar voordat je een nieuw ras met goede eigenschappen hebt ontwikkeld. Dat moet veel sneller, vindt Noback. De wereldbevolking groeit zó explosief dat de traditionele gewasverbeteringen het niet meer kunnen bijbenen. Snellere veredelingstechnieken zijn daarom essentieel. In samenwerking met twee plantverdelingsbedrijven en de Rijksuniversiteit Groningen onderzoekt Noback hoe DNA-technieken hierbij een rol kunnen spelen. We hebben het DNA van een aantal aardappelrassen bepaald. In het genoom van ieder ras zit variatie. Dat brengen we in kaart. In het aardappelgenoom hebben we nu posities gevonden waar verschillen kunnen zijn tussen individuen. We poten plantjes van zes verschillende rassen op een groot proefveld bij Valthermond. Na een jaar kijken we hoe de plantjes het hebben gedaan op verschillende aspecten zoals schimmelresistentie, opbrengst, vastkokendheid, zetmeelgehalte. We analyseren met zware computerprogramma s welke DNAkenmerken gelinkt zijn aan de plantjes die het goed doen. Zo bepalen we welke van de zeshonderdduizend posities in het DNA echt interessant zijn. Doordat we uiteindelijk weten op welke DNA-eigenschappen we moeten letten, kunnen we plantjes met elkaar kruisen en het DNA analyseren van de nakomelingen. Dan weten we binnen een paar uur welke exemplaren de moeite waard zijn om in het veld te zetten en welke niet. Alleen de allerbeste gaan het veld in en die stel je een seizoen bloot aan schimmels, ziekte en kou. De kans dat je een beter ras ontwikkelt, stijgt op die manier enorm. We zitten nu in het tweede jaar. We gaan nog één jaar door op het trial field om toevallige weersinvloeden van een enkel oogstseizoen, uit te sluiten. Ik vind het heel bijzonder dat wij als hogeschool kunnen meedraaien in dit soort onderzoek. Het maakt mijn baan Een ijsbatterij in je koelkast Wouter Swart Ranshuysen bedacht een systeem waardoor koelkasten veel beter gebruik maken van goedkope stroompieken van zonnepanelen en windmolens. leuk en ik word er ook nog eens een betere docent door. Allerlei ontdekkingen die we in het onderzoek doen, kunnen we gebruiken in het onderwijs. Studenten zijn betrokken bij deelonderzoeken. De opdrachtgevers houden ons nauwgezet in de gaten. Over de precieze resultaten hebben we een geheimhoudingsverklaring getekend. Dit is big business. De resultaten worden veel geld waard. Aardappelonderzoek lijkt misschien minder sexy dan de zoektocht naar geneesmiddelen tegen kankeronderzoek of diabetes. Maar als er geen eten is, ga je sowieso dood. En we kunnen bijvoorbeeld ook aardappelen ontwikkelen waarvan je de suikers veel gelijkmatiger opneemt. Dat zorgt ook weer voor minder diabetes. Een paar jaar geleden was ik betrokken bij het Hanze-zonnebootteam dat meevoer tijdens de Frisian Solar Challenge van Zonnepanelen leveren minder energie als ze heet worden in de zon. Ik ontdekte dat de opbrengst met wel vijftien procent omhoog ging als we een natte doek tegen het hete paneel aanbrachten. Het water in de natte doek verdampt. Het water ondergaat daarbij de fase-overgang van vloeibaar naar gas. Dat kost veel energie en daardoor wordt veel warmte ontrokken aan het zonnepaneel. Het werkt net als bij je lichaam wanneer je transpireert. Ik kwam op het idee om deze faseovergang ook te gebruiken bij koelkasten. Als de temperatuur in de kast boven de 7 graden komt, slaat-ie aan. Daalt de temperatuur onder de twee graden dan slaat hij weer af. Het duurt drie kwartier voor de temperatuur gestegen is naar 7 graden en een kwartier om de temperatuur weer te laten dalen tot 2 graden. Alles bij elkaar duurt zo n cyclus dus een uur. Aan de achterzijde van de koelkast zit een plaat die heel koud wordt: min twintig graden. Mijn idee was om aan de binnenkant van de ijskast een waterbak aan te brengen die bevriest door het contact met die koude plaat. Dan krijg je ook weer een fase-overgang: dit keer van vloeibaar naar vast. Ook dat kost veel energie die je in feite opslaat in het ijs. Het is een soort ijsbatterij. Als de temperatuur in de ijskast stijgt, smelt het ijs en komt die energie weer vrij. Maar dat gaat veel langzamer dan bij een gewone koelkast. Met de ijsbak 10 HANZEMAG MAANDAG 12 AUGUSTUS 2013 [1]

11 slaat de compressor van de koelkast niet één keer per uur aan te slaan, maar één keer per twaalf uur. Het werkt hetzelfde wanneer je een bevroren kip in je koelkast legt. Dan slaat de compressor ook niet zo snel aan. Wat deze ontdekking extra interessant maakt, zijn allerlei ontwikkelingen waarbij de energieleverancier per minuut variabele tarieven voor energie hanteert. Doordat er steeds meer duurzame energiebronnen komen zoals zonnepanelen en windmolens krijg je pieken bij zonnig weer of bij een storm. Op die piekmomenten is de stroom spotgoedkoop. Als je koelkast ieder uur moet aanslaan is er veel minder kans op een goedkoop stroommoment dan wanneer je twaalf uur speelruimte hebt. Je hebt door die speelruimte zelfs de mogelijkheid om te kiezen tussen verschillende piekmomenten. Als jij door de woestijn trekt, heb je wel duizend euro over voor een flesje water. Een uur later in het hotel, wil je er nog geen euro voor geven. Zo is het ook met die koelkast. Als het ijs in de bak bijna helemaal is ontdooid, moet je Bron: Shutterstock acuut stroom hebben, anders bederft je eten. Wanneer al je ijs net is bevroren kun je rustig wachten op een goedkoper moment. We ontwikkelen nu een model dat voorspelt hoelang het nog duurt voor de ijsbatterij leeg is zodat je weet hoeveel tijd je hebt om goedkope pieken te benutten. Zo n model lijkt simpel, maar er zijn heel veel factoren die de hoeveelheid ijs in de bak beïnvloeden. Je kunt bijvoorbeeld iets warms in de koelkast zetten of je laadt de batterij al op als ie nog half vol is omdat de stroom goedkoop is. Grote fabrikanten zijn hier nog niet op ingesprongen omdat water en ijs niets kosten. Met een elektrische accu kun je sneller wat verdienen. Toch geloof ik hierin. Denemarken heeft veel windenergie. Als het daar s nachts flink waait, komt er enorm veel energie die ze niet kunnen gebruiken en voor bijna niets aan andere landen moeten leveren. Als miljoenen Denen een koelkast hebben met waterbuffer, kan het land zelf meer profiteren van de goedkope stroom. De alg als olieboer Nanne Brattinga onderzoekt hoe je het beste olie kunt isoleren uit algen. Algen hebben een efficiënte stofwisseling. Ze hebben veel minder grondstoffen nodig om olie te produceren dan gewassen als koolzaad of de oliepalm. Nanne Brattinga, docent en onderzoeker aan het Instituut voor Life Science & Technology, doet met collega Folkert Faber een onderzoeksproject in opdracht van twee bedrijven. Ooit is er getest met het persen van algen, maar dat is een proces dat je lastig kunt opschalen naar grote hoeveelheden. Vandaar dat we kijken naar andere methoden, met name naar extractie via oplosmiddelen. De opdracht komt van Algaecom en Icopal. Algaecom ontwikkelt fotobioreactoren, grote plastic zakken waarin algen worden geteeld met industriële uitlaatgassen. De alg gebruikt die gassen voor de stofwisseling en celopbouw. Icopal verwerkt oliën in bitumenproducten zoals dakleer en asfaltvernieuwingsmiddelen. Faber en Brattinga onderzoeken welke algensoorten voor de productie van bitumen geschikt zijn en welke oplosmiddelen de olie het beste uit de algen halen. We zoeken middelen waar olie graag in oplost. Momenteel testen we met mengsels van verschillende soorten alcohol en andere stoffen. Het mooie van alcohol en andere organische oplosmiddelen is dat ze de olie isoleren door vacuümdestillatie, waardoor ze hergebruikt kunnen worden. Het gaat niet alleen om de uiteindelijke opbrengst, maar ook om de extractietijd. Een proces dat veel olie oplevert, maar te tijdrovend is, valt af. Ook bij de algensoorten kijken we verder dan het rendement. Het moet ook een soort zijn die snel groeit in de fotobioreactoren met reststromen uit de industrie. We experimenteren met twee algenrassen. We leveren onze geëxtraheerde olie in kleine hoeveelheden aan Icopal zodat die kunnen vaststellen of ze die in hun producten kunnen verwerken. Na de extractie is het restproduct ook waardevol. Er zitten veel eiwitten en koolhydraten in, waarvan je hoogwaardig veevoer kunt maken. Maar dat betekent wel weer dat de oplosmiddelen die we gebruiken niet giftig mogen zijn. Het mooie van dit project is dat ons onderwijs er beter van wordt. Wat wij leren over algenextractie komt ook in de practica terecht zodat onze studenten ermee aan de slag gaan. Tekst en foto's: Luuk Steemers

12 Fenomenen van Groningen Je bent gespot! Nathan de Vries en Jelmer Wielema beheren Spotted: Uitgaan Groningen op facebook, momenteel de grootste Spotted-pagina van Nederland. Nathan: Ik zat op een avond in januari met een vriend te praten over het starten van een eigen Spotted-pagina. Hij had er niet zo veel vertrouwen in, er waren er al zo veel. Maar ik dacht, ik probeer het gewoon. Dus heb ik de pagina aangemaakt, vrienden uitgenodigd, en toen was het afwachten maar. Ging het meteen heel rap met de likes? Nathan: Nee, in het begin gebeurde er heel weinig. Het begon pas echt goed te lopen toen we zelf een vraag op de pagina postten: wat is de leukste kroeg van Groningen? Daar werd heel veel op gereageerd en dat leverde weer heel veel nieuwe likes op. Ineens hadden we ruim duizend likes en begon het balletje te rollen. Op een gegeven moment kregen we een bericht binnen over een stel dat in elkaar geslagen was tijdens het uitgaan. Of wij de beelden van de daders online wilden zetten. Ik twijfelde. Misschien zouden ze achter mijn naam komen, of waren de beelden niet van de echte daders. Jelmer vond dat ik het gewoon moest doen, want ik zou er mensen mee helpen. Zo kwam Jelmer erbij. Als ik dan last zou krijgen met iemand, zou ik maar de helft van de klappen krijgen! Is alles echt door mensen ingestuurd? Jelmer: Ja, zeker. We bedenken de oproepen niet zelf. We hebben wel een paar berichten zelf gemaakt, maar dat zijn dan geen dating-berichten. Toen Robben scoorde tijdens de Champions League finale hebben we daar bijvoorbeeld een post aan gewijd. Maar alle echte spotted-berichten komen van inzenders. Maar je kunt nooit nagaan of de inzendingen echt zijn of een grap Jelmer: Het maakt ons eigenlijk niet zo heel veel uit of ze echt zijn of niet. Vaak zijn de meest realistische ook de saaiste, die krijgen weinig reacties en likes. Misschien wel de meest populaire inzending ooit is de penisstempel op het gezicht post (zie rechts). Daar twijfelden we ook wel of het echt was gebeurd, maar dat zijn wel de verhalen die mensen willen lezen. Zoveel likes geeft ook macht. Gaan jullie het imperium ook uitbreiden? Nathan: Zoveel likes biedt hele leuke mogelijkheden. Kroegen en clubs in Groningen kennen ons nu en werken graag samen. In t Fust kregen we al eens gratis bier, bij de shoarmatent zelfs gratis kebab! We hebben ook al een feest gegeven in club Subsonic, en we hebben nog wat goeie ideetjes liggen voor andere activiteiten, maar daar kunnen we nog niet zo veel over zeggen. Hou de Spotted-pagina maar in de gaten! Waarom zijn jullie eigenlijk de grootste? Nathan: Ik denk vooral omdat het breder is dan bijvoorbeeld Spotted: UB. Er zijn veel kroegen en clubs in Groningen en er wordt natuurlijk ook heel wat afgeflirt s nachts. Hoeveel berichten krijgen jullie binnen? Jelmer: Gemiddeld tien per dag, waarvan er ongeveer acht te saai zijn. We plaatsen er eigenlijk nooit meer dan vier per dag. Als je er te veel plaatst, gaan mensen zich eraan ergeren en gooien ze je eraf. Als de echte berichten de saaiere zijn, hoe zorg je dan dat het én leuk en toch echt blijft? Nathan: Als er een paar dagen alleen maar gekke berichten op komen, proberen we het daarna een beetje te compenseren met een paar, misschien beetje saaie, maar wel echte berichten. Het moet niet alleen onzin zijn, het blijft natuurlijk wel Spotted. Dan bewaren we een hele rare gewoon een paar dagen. Als ie toch niet echt is, maakt het ook niet uit of ie er een paar dagen later op komt. Heb je er, naast veel lol, verder ook nog iets aan? Jelmer: Ik gebruik de Spotted-pagina ook voor mijn studie Econometrie. Ik onderzoek bijvoorbeeld het bereik van de pagina: op welke tijdstippen je het meeste bereik hebt en wat voor soort berichten het beste werken. Alleen jammer dat het onder facebook valt, anders zou je er ook nog geld mee kunnen pakken Nathan: Je moet je niet vergissen, je kunt best wel wat geld verdienen met een facebook-pagina. We hebben al een actie opgezet met restaurant Flinders. We hebben volgers, maar ons bereik is veel groter, soms wel facebookers. Dat is voor adverteerders natuurlijk best interessant. In het begin dachten sommige bezoekers van onze pagina zelfs dat we een gesponsorde pagina waren. Er stonden best vaak berichtjes op van SnowValley, maar dat kwam gewoon omdat veel van de eerste likers daar kwamen. Chris Wind Nergens is de Spotted-rage zo aangeslagen als in Groningen. De stad telt maar liefst vier populaire Spotted pagina s: UB Groningen, Hanze, Regelfoto s Groningen en Uitgaan Groningen. Spotted is een manier om anoniem te flirten met medebezoekers van een universiteitsgebouw, meestal de bibliotheek, door een berichtje te sturen naar de moderators van de facebookpagina, die het bericht vervolgens anoniem plaatsen. De trend ontstond in december 2012 in Groot-Brittannië, en werd binnen enkele weken een rage in Nederland. 12 HANZEMAG MAANDAG 12 AUGUSTUS 2013 [1]

13 [1] 12 AUGUSTUS 2013 MAANDAG HANZEMAG 13

14 14 HANZEMAG MAANDAG 12 AUGUSTUS 2013 [1]

15 [1] 12 AUGUSTUS 2013 MAANDAG HANZEMAG 15 Illustratie: Meike de Haas & Olga Zijlstra

16 Fenomenen van Groningen Groninger Studenten Corps Vindicat Atque Polit FACTS Oprichting: 1815 Aantal leden: 2400 Contributie: 1e jaar 174,- Favoriete drankje: pils Bierprijs: onder de 1 euro Op de Grote Markt 27, onder de groene letters van Hooghoudt, schittert de sociëteit van Gronings grootste vereniging; Vindicat atque Polit. Handhaaft en beschaaft luidt de vertaling. Waardige corpsleden komen hier zeven dagen per week bijeen om samen het glas te heffen. Op woensdag- en zaterdagavond borrelen Vindicaters in jasje-dasje. Op andere dagen worden de nette schoenen ingewisseld voor Vans en Nikes en de jasjes voor een v-nek met houthakkershemd. Vindicaters zijn niet vies van een feestje. In de Rhino ad men menig drankje weg. Dit is de discotheek op de sociëteit. Regelmatig zwalken sjaarzen in gekleurde tuinbroeken door de stad. Vervolgens belanden zij stom dronken in de Groningse kroeg de Tapperij om daar gezelschap voor de nacht op te duikelen. Op de sociëteit Mutua Fides (ook wel de Kroeg voor kenners) stroomt het bier rijkelijk. Vindicaters zetten regelmatig hun gouden keeltjes open. Gezang van honderden leden vullen dan de ruimte. Vindicat kent een overvloed aan tradities en ongeschreven regels. Tijdens het Kermesse gaan de Vindicaters echter helemaal los. De verkleedpakken worden uit de kast getrokken en alles is geoorloofd. Eind 2013 verlaat Vindicat zijn huidige sociëteit en doet intrek in een geheel nieuw gebouw. 16 HANZEMAG MAANDAG 12 AUGUSTUS 2013 [1]

17 mores & tradities SCHORRE KEELTJES Een moment blijven we staan om naar het gebouw van Vindicat te kijken, met zijn o zo befaamde balkon. Het is een zwoele avond dus het balkon is druk bezet. Mannen met das hangen over de balustrade en vrouwen staan met bier in de hand met elkaar te kletsen. Eenmaal binnen zoeken we onze weg naar de borrelzaal. Benieuwd naar wat er gaat komen duwen we de klapdeuren naar de borrelzaal open. Een warme walm komt ons tegemoet, vergezeld met het gezoem van de vele stemmen. Geen muziek, geen dansende mensen, alleen stemmen. Het is drukker dan gedacht. Grote imposante kroonluchters overkoepelen de ruimte met licht. We duwen ons door de menigte en zien in onze ooghoeken een oase van kleur. Beide blijven we abrupt staan om het voorkomen beter te bekijken. Jongens in jasjes met de raarste kleurcombinaties en meiden in witte shirtjes met felgekleurde tuinbroeken staan lachend met elkaar te praten. Deze florissante personen worden ook wel aangeduid als de eerstejaars van Vindicat. Op clubavond zoals vandaag en andere avonden staan de eerstejaars als een opgedreven kudde in de rechterhoek van de borrelzaal. Deze mensen kunnen alleen maar dromen over volgend jaar. Tuinbroeken uit en gaan en staan waar je wil. De achterzijde van de ruimte is ingenomen door een gigantische bar. Als een tempel rijst de bar op uit de vloer. We betreden de heilige treden naar de geneugten der alcoholische versnaperingen en eenmaal boven valt onze mond open van het indrukwekkende tapsysteem. Dit is nou onze raptap, vertelt de jongen achter de bar. Let op! Ik zal jullie een geweldige demonstratie geven. Hij pakt een rek met plek voor negen glazen bier en vult het rek met plastic glazen. Dit allemaal op een zeer traag tempo omdat wij blijkbaar een nogal achterlijke indruk maken. Hij zet het rek onder de tap en alle glazen worden gevuld met bier. Zo makkelijk gaat dat hier, zegt hij terwijl er twee glazen bier onder onze snufferds worden gedrukt. Vaag in de verte klinkt een bel waarna iedereen ophoudt met zijn of haar conversatie. De bestuurscommissie staat op een verhoging met daaronder de senaat. Een ietwat gezette jongeman met rode blosjes van de drank begint te schreeuwen. Het is tijd voor de jaarliederen. Ieder jaar heeft namelijk zijn eigen lied. De naam zegt het al. Na de introductie klinkt de bel weer. Ze beginnen bij het jaar Na enige tijd, ze zijn ondertussen bij het jaar 2010, komen we erachter dat eerst de leden van dat jaar beginnen te zingen en daarna iedereen inzet. In het jaar 2005 is het dan ook maar een lid die staat te zingen. Dit getuigt van veel lef. Na het jaar 2003 wordt er nog een lied ingezet. Nippend aan ons dode bier schiet in een keer iedereen omlaag en knielt. Uit reflex laat ik mijzelf ook zo snel mogelijk zakken. Marlot, gehuld in een kanariegeel colbertje en dus nogal opvallend, staat nog fier rechtop en kijkt verbaasd om haar heen. Om een regelrechte blunder te voorkomen trek ik haar zo snel mogelijk naar beneden. Gehurkt kijken we om ons heen. Her en der in de zaal staan jongens in witte blouse met opdruk van een olifantenkop rechtop. Waarom staan zij wel?, fluister ik. Deze jongens zitten in de nieuwe barcommissie fluistert iemand terug. Dan schiet iedereen weer omhoog en gaat weer over tot de orde van de avond: zuipen. We gaan weer bij onze vriend aan de bar staan. Hij maakt ondertussen de indruk niet geheel nuchter meer te zijn. Er komen nog wat mannen bij staan. We zijn benieuwd waarom ze voor Vindicat hebben gekozen. Maar vertel, hoe is het om lid te zijn van Albertus? De vrolijke gezichten vertrekken en de mannen kijken ons vol ongeloof aan. Sorry, sorry, Vindicat natuurlijk. Het onderwerp Albertus ligt hier nogal gevoelig. De mannen schudden hun hoofd maar vergeven het ons. Het is hier gewoon super mooi, vertelt de barman met dubbele tong. Een prachtige beschrijving vinden wij. Uit: Alleen voor Leden van Marlot Oortman en Imre Engbers MAGNA PETE Op Vindicat hebben ze een Magna Pete zaal. Dit zaaltje is gemaakt om ook nog een plek voor Magna Petentes (en meisjes) te hebben na de fusie met Vindicat in Alleen meisjes mogen in de Magna Pete eten en als je hier eet, is hetgebruikelijk om een kopje met schotel aan te bieden. DE JORIS De Joris is de heilige van Vindicat, hij kijkt toe of de Vindicaters zich allemaal wel aan de mores houden. Er zijn bepaalde avonden dat hij geblinddoekt wordt, dan gelden de mores niet meer. Blauwe olifantjes In de jongens wc (beter bekend als de Blauwe ) zijn er allerlei bijzondere tegeltjes te bewonderen met olifanten erop. Er zijn meer dan 160 van deze tegeltjes in de wc aanwezig. Als je zo een tegeltje aanbiedt aan Vindicat krijg je een fust, aangezien het om bijzondere en kostbare tegels gaat. Zin in thee? Als je een theezakje tegen het plafond gooit en dit theezakje blijft aan het plafond hangen, zal het meisje of jongen die naast je staat met jou mee naar huis moeten gaan. Als je rookt en je hebt aan het einde van de avond nog een sigaret over, dan kan je deze boven de deur in de Conversatie Zaal (CZ) leggen. Wanneer er iemand Zin heeft in een sigaret, maar er geen bij zich heeft, dankan diegene boven de deur kijken. Misschien ligt er dan wel een! Als je dineert in de Leeszaal is het gebruikelijk om een boek aan te bieden. Dit boek wordt dan in de boekenkast gezet. Op deze manier heeft Vindicat honderden bijzondere (en minder bijzondere) boeken in hun bezit. In de CZ vind je een zeer bijzondere muurschildering. Namelijk die van een naakte vrouw. Deze vrouw heet Berendina wat betekent sterk of moedig als een beer. Onder de Berendina borrelen de sjaarsen van Vindicat. Zij mogen niet in de haardhoek borrelen tenzij ze uit worden genodigd. Ook mag er maar een sjaars per club bier halen. Anders wordt het te druk bij de bar. Marlot Oortman (21) en Imre Engbers (21) studeerden in november 2012 af aan de opleiding Communicatie van de Hanzehogeschool Groningen. Voor hun scriptie schreven ze een boek: Alleen voor Leden. [1] 12 AUGUSTUS 2013 MAANDAG HANZEMAG 17

18 /HanzeMag HanzeMag Journaal: wekelijks t laatste nieuws! Hanzemagazine Colofon Loco Video: Laura van Tongeren is langzwaardvechter! 18 HANZEMAG MAANDAG 12 AUGUSTUS 2013 [1]

19 Eerstejaars Commerciële Economie Kim van Velde (20) houdt van western riding. Bij dressuur gaat het vaak om de show, het moet er mooi uitzien. Western riding heeft te maken met het drijven van vee zoals de cowboys in Amerika. Het paard moet wendbaar tussen de koeien doorrennen, snel van stilstand naar galop gaan en veel uithoudingsvermogen hebben. Als klein meisje vond ik het heerlijk om in de modder te spelen. Daarom past dit bij me, lekker stoer en ruig. Ik ben niet zo n typisch paardenmiepje. De echte Amerikaanse paarden, quarter horses, zijn klein, gedrongen, gespierd en superwendbaar. Mijn eigen ruin Bolero, ooit een hengst, is een kruising tussen een Arabier en een Andalusiër. Bepaald geen western paard. Wat was dat beest in het begin koppig en wantrouwig! Met een trainer heb ik hem voor western riding getraind. In het begin was het één grote rodeo. Maar nu gaat het prima. We rijden zeker drie keer per week in de bossen. Ik zoek altijd nieuwe uitdagingen. Zo probeer ik steeds langere stukken te rijden, en zonder zadel. Dat valt niet mee. Ik heb al zeker twee keer in de sloot gelegen. loco Check out the Loco video! [1] 12 AUGUSTUS 2013 MAANDAG HANZEMAG 19 Tekst en foto: Luuk Steemers

20 Fenomenen van Groningen Fisherman s wodka in de hunkerbunker De kamers zijn dertien vierkante meter, het wc-papier is all-in, net als de schoonmaaksters. Wonen in de Hoendiepf lat gaat zoals het gaat. Lollig, lallig en met één vies oud mannetje met een fototoestel. De moeder van Emma woonde er eind jaren zeventig, begin jaren tachtig. Het verhaal gaat dat de hunkerbunker toen nog met enig recht de hunkerbunker heette. Héél af en toe trof je nog wel eens een bleue jongeman aan die voor de uitgang van de zes woonlagen hoge f lat moed stond te verzamelen om een studente aan te spreken. Of ze mee uit wilde. Iets vaker dan heel af en toe stonden er in die jaren groepjes studenten met een borrel te veel achter de knopen. Balorig trachtten ze de aandacht van de bewoonsters te trekken. Licht overdreven kun je ze de laatste volgers noemen van de traditie die in het begin van de jaren zestig begon, toen mannenbezoek verboden was in de verpleegstersf lat. Of die verpleegsters hunkerden naar wat zich daar voor hun deuren ophield, blijft onvermeld, maar het is en blijft hét verhaal van de Hoendiepf lat. Of eigenlijk: van het zusterhuis áchter de Hoendiepf lat. Nu, zegt bewoonster Emma, hebben we twee stalkers en één of ander vies oud mannetje met een fototoestel. Ook niet fijn, maar een traditie kun je het niet meer noemen. Veertig jaar communicatie Misschien is één vies oud mannetje en twee stalkers wel een doodnormaal gemiddelde voor een gebouw waarin zo n 125 studentes wonen, want nog steeds is de f lat alleen voor meiden. Vrouwen, preciseert Emma, women only, maar van gescheiden werelden is totaal geen sprake. Het is dé Hoendiepf lat, het vrouwengebouw hoort er gewoon bij. Het vrouwengebouw heet Hoendiep 2, de vier woonlagen tellende aanbouw Hoendiep 3 en de hoge f lat met de ingang aan de Van Heemskerckstraat is Hoendiep 1. Emma woont al in de Hoendiepf lat sinds ze vijf jaar geleden begon met een opleiding Communicatie aan de Hanzehogeschool. Na twee jaar had ik het gezien. Het was niet moeilijk of zo, maar ik zag mezelf niet veertig jaar in de communicatie werken, nog geen jaar. Niks voor mij. Ook een opleiding tot dierenartsassistente maakte Emma niet af. Vol goede moed begint ze na de zomer aan een opleiding Kynologisch Instructeur aan de Martin Gaus Academie in Lelystad. Verhuizen naar de polder is er echter niet bij. Lollig en Lallig Emma blijft in Groningen, op haar kamer op de derde verdieping van Hoendiep 2. Maar ze is ook vaak te vinden in 1. Daar babbelt ze wat met huismeester Marcel ( Echt een goeie vent! ) of overlegt ze in de LOLAC, de lollige lallige commissie die de bar op de begane grond bestiert. Maandag-, dinsdag- en donderdagavond zijn de vaste openingsavonden. Handig, zegt Wouter, een zoveelstejaars Internationale Betrekkingen aan de Rijksuniversiteit, de stad is tien minuten lopen, maar als ik daar geen zin in heb, schuif ik hier binnen. Goedkoop, en er is altijd wel iemand die ik ken. Altijd goed, ook voor een afzakkertje na een avond studeren. Plaatselijke bewolking legt een schaduw over z n gezicht. Afstuderen, het moet er dit jaar maar eens van komen. Ik ben goed bezig de laatste tijd. All-in wc-papier Aya woont op de vierde verdieping van Hoendiep 1. Ik kan wel zeggen: let niet op de rommel, maar dat is onmogelijk. Het is vreselijk. Ik zit midden in de tentamens. Het gaat goed met de studie van de tweedejaars Bedrijfskunde. Studeren doe ik meestal hier op m n kamer, deze gang is best wel rustig. Ze betaalt driehonderd euro voor de kamer van dertien vierkante meter. Dat is inclusief alles, de algemene ruimtes en het sanitair worden door Lefier (de verhuurder, red,) schoongemaakt. Een mooi extraatje 20 HANZEMAG MAANDAG 12 AUGUSTUS 2013 [1]