Van zorglogistiek naar health operations management

Transcriptie

1 Van zorglogistiek naar health operations management Dag van de zorglogistiek Maarssen, 13 december 2012 Jan Vissers EUR/iBMG

2 Inhoud presentatie 1. De zorglogistieke opgave 2. Zorglogistiek en zorgpaden 3. Stromingen in zorglogistiek 4. Zorglogistiek Een 2.0 voorbeeld: Managed Outcomes 6. Uitdagingen

3 1 De zorglogistieke opgave

4 De opgave Klant centraal plaatsen in organiseren van de zorg Klant meer invloed geven op invulling zorgproces, en rekening houden met zijn beleving Externe druk om duidelijkheid vooraf over het traject van de klant, en om uitkomsten van zorg aan een traject te koppelen Externe druk op zorginstellingen om meer zorg te verlenen voor minder geld Zorglogistiek kan daar een belangrijke bijdrage aan leveren. Maar.

5 Zorglogistiek Zorglogistiek is het zodanig organiseren van het zorgproces voor de patiënt dat vanaf het ontstaan van de zorgvraag tot het einde van de zorgvraag: het traject logisch voor de patiënt is ingericht aan doelstellingen van goede service is voldaan snelle toegang en korte wachttijden zo veel mogelijk gecombineerd in zo min mogelijk bezoeken van de patiënt met urgentie zorgvraag is rekening gehouden zorgvraag en zorgaanbod goed op elkaar zijn afgestemd zo doelmatig mogelijk wordt gewerkt Zorglogistiek vereist altijd een afweging van deze doelen!

6 Zorglogistiek en context Ontwikkeling markt -demografie -positie specialismen Strategische positionering -welke markten -welke patiëntengroepen Financieringssysteem -DBC prijzen Klant verwachtingen en wensen Afspraken met verwijzers Doelen op gebied van service poli capaciteit PATIËNTENLOGISTIEK röntgen capaciteit specialist capaciteit operatie capaciteit patiëntenstroom besturing Doelen t.a.v. van doelmatigheid Interne organisatie maatschappen Opleiding Arts-assistenten verpleeg capaciteit Afspraken met ketenpartners Urgentie criteria diagnostische fase therapie fase Contracten zorgverzekeraars

7 Sectorale verschillen Kortdurende zorgprocessen: ziekenhuizen, revalidatie, GGz, thuiszorg Keuzemogelijkheden klant Strak plannen en uitvoeren Doorlooptijden Langdurende en chronische processen: GGz, VVT, VG Zorgplan in overleg met cliënt Regie in principe bij de klant Veel aandacht voor relationele aspecten Kwaliteit van leven

8 2 Zorglogistiek en zorgpaden

9 Zorgpaden Een belangrijke ontwikkeling: Druk vanuit zorgverzekeraars om aanbod van instelling in de vorm van zorgpaden weer te geven Mogelijkheid om proces te relateren aan uitkomsten van zorg Afwegen van prijs en prestatie Maar hoe verhouden zorgpaden zich tot zorglogistiek? Is dat hetzelfde? Hoe kan je zorgpaden benutten voor zorglogistiek en hoe kan zorglogistiek bijdragen aan zorgpaden? Een zorglogistiek theoretisch uitstapje: Vormen van zorglogistiek Niveaus van afstemming vraag-aanbod

10 Onderscheid naar soort logistiek unit logistiek: gericht op leveren maximale prestatie met beschikbare capaciteit doelmatigheid! service? keten logistiek: gericht op minimaliseren doorlooptijd van het zorgproces voor een specifieke doelgroep service! doelmatigheid? netwerk logistiek: combinatie van beide perspectieven service èn doelmatigheid!

11 Units, ketens en netwerk onderzoek en behandel units/capaciteiten chirurgie trauma oncologie poli afd. vaten rest Rön OK interne geneeskunde diabetes poli Lab afd. IC doelgroepen/ketens

12 Ketens en units: de opgave Van unitdenken naar ketendenken Van ketendenken naar denken in netwerken Verschuiving van aansturing meer naar ketens

13 Niveaus van afstemming operationeel: één-op-één koppeling van klant aan capaciteit tactisch: afstemmen patiëntenstroom en inzet van capaciteiten strategisch: productievoornemens vertalen naar capaciteitsbehoefte

14 Besturingsraamwerk besturingsniveau beslissingsfuncties 5 strategische planning markten en productgroepen langere termijn capaciteitsbehoefte (de)centrale capaciteiten besturingsfilosofie (servicelevels, benutting) 4 patiënt volume planning & control 3 capaciteiten planning & control 2 patiëntengroep planning & control 1 patiënten planning & control contracten capaciteit per specialisme toewijzen capaciteiten specialismen & groepen regels voor capaciteitsinzet criteria voor service patiëntengroep planningsregels patiëntengroep planning individuele patiënten op geleide van criteria patiëntengroep en regels capaciteitsinzet

15 patient flows specialties &product range; patient groups as business units volume contracts # patients per patient group; service levels restrictions on types of patients patient flows STRATEGIC PLANNING collaboration & outsourcing shared resources restrictions on types of resources resources PATIENT VOLUME PLANNING & CONTROL patient flows restrictions on total patient volumes expected # patients per patient group; capacity requirements per patient group projected number of patients per period scheduling of patients for visits, admission & examinations resources rough cut capacity check target occupancy levels restrictions on amount of resources RESOURCES PLANNING & CONTROL restrictions on detailed patient volumes patients resources allocation of leading shared resources; batching rules for shared resources restrictions on resource availability PATIENT GROUP PLANNING & CONTROL restrictions on the timing of patient flows Strategic 2-5 years Planning LT demand- 2-5 years supply match Volume Planning 1-2 years & Control demand-supply 1-2 match year Resources Planning 3months-1year & Control demand-supply months-year specialty patient Patient flows Zorgpaden Group weeks-3months Planning & Control resources demand-supply availability of specialist weeks-months seasons capacity restrictions on the timing of resources PATIENT PLANNING & CONTROL Patient Planning days-weeks & Control demand-supply days-weeks peak hours resources allocation of capacity to individual patients feedback on realized patient flows feedback on targets for resource utilisation feedback on capacity use by specialty & patient groups feedback on capacity use readjustment service level standards Acta Hospitalia pag feed forward on impacts of changes in population & technology feed forward on service level standards feed forward on available capacity per patient group & specialty feed forward on batch composition & scheduling rules

16 Zorgpaden en zorglogistiek in een lerende organisatie Doelstellingen en kaders vanuit organisatie Veranderde inzichten logistieke organisatie Veranderde inzichten zorgprogramma / klinisch pad Logistieke organisatie: wanneer en hoeveel diagnose fase therapie fase Zorgprogramma / Zorgpad: wat en hoe Performance - wachttijd - doorlooptijd - capaciteitsinzet Verschillende DBC s Outcomes Expertgroep inhoudelijke ontwikkeling

17 Zorgpaden en zorglogistiek Een zorgpad is een specificatie van een zorgproces; het plannen van een zorgpad is zorglogistiek Het zorgpad specificeert wat er moet worden georganiseerd en met welke urgentie Het professioneel plannen van een zorgpad vereist een vertaling van de specificaties in een operationeel zorgproces dat ook rekening houdt met no-show, uitval en spoed, en met instellingsbrede logistiek Zorgpaden en zorglogistiek vormen een gouden combinatie Werken complementair Zorgpad zorgt voor de inhoud, zorglogistiek voor het goed organiseren en plannen

18 3 Stromingen in zorglogistiek

19 Populaire stromingen in logistiek Focused Factory (FF) Just in Time (JIT) Lean Management (LM) Six Sigma (6σ) Theory of Constraints (TOC) Enterprise Resource Planning (ERP) Supply Chain Management (SCM)

20 Populaire stromingen in logistiek Focused Factory Just in Time Lean management Theory of Constraints Six Sigma ERP Principes Strakke organisatie Homogene groep producten Verbeteren leereffectiviteit Klantordergestuurd Fabricagetijd bepaalt doorlooptijd Geen voorraden Voorkomen van waste Waarde toevoeging Bottleneck benadering Statistische procesbeheersing Master production schedule Hierarchische planning Voorbeeld Zorg Productiestraat Cataract operaties Knie-heup operaties Thorax centrum Inloop spreekuur Triage Reservering Verbeteren doelmatigheid processen Units/Ketens Optimale benutting OK en IC Verpleegduur verkorting Verminderen no-show in polikliniek Orderplanning systemen

21 Populaire stromingen in logistiek Hebt u al green/black belts rondlopen? Bent u al een TOC ziekenhuis? Bent u al lean and mean? Hebt u al een kaizen blitz sessie gehad? Bent u al lean healthcare gecertificeerd? Wat is kern en wat ritueel? Wat is hiervan kaf en wat koren? Wat is toegevoegde waarde?

22 Conclusie stromingen Elk van deze stromingen levert in de kern een bijdrage, maar kent ook beperkingen Vaak zijn het uitvergrotingen van één principe van zorglogistiek Geen van deze stromingen biedt hét antwoord Focus op onderstroom patiënt en zorgvraag wat is nodig om het proces te organiseren met een afgesproken service level en een doelmatig gebruik van capaciteiten

23 4 Zorglogistiek 2.0

24 Zorglogistiek 1.0 en 2.0 Zorglogistiek 1.0 Zorglogistiek 2.0 inspiratie Industrie Zorg Inhoud versus organisatie Doelmatigheid versus kwaliteit Verbeteren organisatie bij bestaande inhoud Sterk accent op doelmatigheid Verbeteren inhoud en organisatie Kwaliteit voorop Beleving klant Geen aandacht voor Betrekken bij ontwerp en uitvoering 2.0 = Health Operations Management

25 5 Een voorbeeld van zorglogistiek 2.0 Het Managed Outcomes project

26 Managed Outcomes EU Framework Programme 7 Health project Doelstelling: operations management and demand based approaches to healthcare outcomes and costbenefits Consortium van 10 partners in 6 EU landen: FI, G, GR, NL, SP, UK Focus op regionale zorgverlening Stelling: beter georganiseerde processen leiden tot betere uitkomsten Vier patientgroepen: diabetes type 2, CVA, hip osteoarthritis, dementie

27 Components of MO approach 3 Population 6 User Experiences 1 Operational model Demand Services User journey Resources Outputs + Outcomes 2 Operations Management Practice 4 Regional Setting 5 Costs & Reimbursement

28 Research design Comparative analysis FI G GR NL SP UK Diabetes Operational model Performance Patient survey Stroke Operational model Performance Patient survey Osteo arthritis Operational model Performance Patient survey Dementia Operational model Performance Patient survey

29 Stroke process performance User Demand Services Resources Outcomes journey Population structure Design of services Service mix Use of services Use of resources Clinical outcomes Stroke incidence Hyper acute service delivery Length of stay Unit costs of resources Patient reported outcomes Content of services Patient experiences Costs of stroke services Costs & outcomes

30 Stroke process performance User Demand Services Resources Outcomes journey Population structure Design of services Service mix Use of services Use of resources Clinical outcomes Stroke incidence Hyper acute service delivery Length of stay Unit costs of resources Patient reported outcomes Content of services Patient experiences Costs of stroke services Costs & outcomes

31 Clinical performance: 1 month mortality Mortality 1 month Keski-Suomi (FI) Erlangen (G) Athens (GR) Tilburg (NL) Valencia (SP) Brighton (UK)

32 Patient reported Outcomes (survey) 70,0 60,0 50,0 40,0 30,0 20,0 10,0 0,0 Keski-Suomi (FI) Erlangen (G) Athens (GR) Tilburg (NL) Valencia (SP) Brighton (UK) Status immediately after stroke (s.) Status at time of survey (s.)

33 Costs of stroke services Keski-Suomi (FI) Erlangen (FG) Athens (GR) Tilburg (NL) Valencia (SP) Brighton (UK) Diagnosis (S1) Treatment Ischemic stroke (S3) Rehabilitation (S4)

34 Costs versus perceived health Costs of stroke and health outcomes Costs versus outcomes 1 0,9 0,8 0,7 0,6 0,5 Brighton (UK) Valencia (SP) Good practice Tilburg (NL) 0,4 0,3 0,2 0,1 0 Athens (GR) Keski-Suomi (FI) Erlangen (G) 0 0,1 0,2 0,3 0,4 0,5 0,6 0,7 0,8 0,9 Costs versus clinical outcomes

35 Speed of delivery and health outcomes Good practice

36 Operational performance Multiperspective view on delivery system User experience Regional health care delivery data Clinical Operational model

37 6 Uitdagingen voor Zorglogistiek

38 Samenvattend Er is nog steeds veel winst te behalen met verbeteren zorglogistiek binnen units (verpleegafdelingen, OK s, diagnostische afdelingen) Grotere uitdagingen liggen in het goed logistiek organiseren van zorgpaden en transmurale ketens Dan moet echter breder ingestoken worden dan op doelmatigheid Door kwaliteit van zorg en patientbeleving mee te nemen ontstaat Zorglogistiek 2.0