JAARVERSLAG PROTESTANTSE GEMEENTE TE AMSTERDAM...

Transcriptie

1

2

3 AANBIEDINGSBRIEF... 3 Jaarverslag Algemeen Staat van Baten en Lasten Balans Begroting voor Liquiditeitspositie Resultaten per wijk Ledenaantallen Kasstroom Fiscaliteit Tenslotte... 6 JAARVERSLAG PROTESTANTSE GEMEENTE TE AMSTERDAM... 7 Balans per 31 december Rekening van baten en lasten Kasstroomoverzicht... 9 Algemene toelichting en grondslagen Algemeen Grondslagen van waardering en van bepaling van het resultaat Materiële vaste activa Financiële vaste activa Kortlopende vorderingen Voorzieningen Overige activa en passiva Resultaatbepaling Resultaten per wijk Toelichting op de balans Overige onroerende goederen Installaties en inventarissen Langlopende vorderingen Effecten, deposito s en spaarrekeningen Kortlopende vorderingen Algemene reserve Herwaarderingsreserve Investeringsreserve Wervende Kerk (Durffonds) Onderhoudsvoorziening kerk- en wijkgebouwen Onderhoudsvoorziening orgels Onderhoudsvoorziening overig onroerend goed Overige voorzieningen Bijzondere pastoraatskosten Matrixformatie Kerkelijk opbouwwerk Jeugdwerk SSJ Werknemersrisico Jaarverslag

4 Uitkering vervanging predikanten bij ziekte Archief Tenach & Evangelie Werkgemeenschap van predikanten Studentenpastoraat Predikantenfonds Nieuwendam Pastoraatsfonds De Ontmoeting Evangelisatieraad Jacobuskapel Voorziening Knobbe-Kwestro Pastoraatsfonds Muiderkerk Langlopende schulden Kortlopende schulden Niet uit de balans blijkende rechten en verplichtingen Toelichting op de Rekening van baten en lasten over Bijdragen levend geld Exploitatie kerk- en wijkgebouwen Exploitatie overig onroerend goed Beleggingen / intrest Overige baten Kosten pastoraat Salarissen en vergoedingen Bestuurs- en bureaukosten Bovenwijkse activiteiten Bovenplaatselijk Overige lasten Controleverklaring van de onafhankelijke accountant Bijlagen bijlage 1. Analyse bijdragegegevens bijlage 2. Ledengegevens bijlage 3. Pastoraatskosten bijlage 4. Salarissen en vergoedingen bijlage 5. Voorziening onderhoud kerk- en wijkgebouwen bijlage 6. Voorziening onderhoud orgels bijlage 7. Voorziening onderhoud overig onroerend goed bijlage 8. Overige voorzieningen bijlage 9. Investeringsreserve Wervende Kerk bijlage 10. Exploitatie kerk- en wijkgebouwen bijlage 11. Overige onroerende goederen: waarde bijlage 12. Overige onroerende goederen: exploitatie bijlage 13. Balansen en resultaten per wijk bijlage 14. Resultaat op kerntaken per wijkgemeente en per lid per wijkgemeente VERKLARINGEN

5 Aanbiedingsbrief Aan de leden van de Algemene Kerkenraad van de Protestantse Kerk Amsterdam Geachte dames en heren, Hierbij bieden wij u het financiële jaarverslag 2013 aan ter vaststelling. In dit verslag is naast de officiële jaarrekening 2013 ook ter nadere toelichting een aantal bijlagen opgenomen. Wij hopen u hiermee een goed inzicht te verschaffen in de financiële gang van zaken binnen onze kerk. Tot het beantwoorden van eventuele vragen en het geven van nadere toelichtingen zijn wij gaarne bereid. Het jaar 2013 is in zijn geheel bezien op financieel gebied een relatief goed jaar geweest voor de PKA. Relatief, omdat er nog steeds met een tekort op de exploitatie moest worden afgesloten. Maar het tekort van is aanzienlijk lager dan het begrote tekort voor 2013 van en ook lager dan het werkelijke tekort in 2012 ( ). De belangrijkste reden voor het betere resultaat is echter een financiële en niet een operationele. Door het herstel van de aandelenbeurzen hadden we een goed resultaat op onze beleggingen. In totaal waren de lasten in 2013 ruim 6,5 miljoen. De inkomsten uit levend geld lagen iets onder de begroting 2013, maar waren wel hoger dan werkelijk Sinds enige jaren wordt een onderscheid gemaakt tussen verschillende taakvelden, met als belangrijkste de kerntaken van de wijken en het beheer van de (kerk)gebouwen. Toen werd als doel gesteld om het tekort op de kerntaken van de wijken sterk terug te dringen en uiteindelijk tot nul terug te brengen. Helaas moet geconstateerd worden dat ondanks alle inspanningen, die in sommige wijken ook tot resultaat hebben geleid, als totaal de wijken er ook in 2013 niet in slaagden om het tekort op kerntaken terug te dringen. Dat tekort blijft staan op ongeveer 1,1 miljoen, net als in Ook de (kerk)gebouwen tonen in 2013 een groter verlies, maar dit wordt veroorzaakt door een extra toevoeging aan de voorziening voor buitengewoon onderhoud. Aan legaten en erfenissen werd ontvangen. Het is mooi te zien dat leden op deze wijze geld nalaten voor de Kerk. De PKA ontving ook nog aanzienlijke bedragen van derden. Aan bijdragen voor de kernactiviteiten werd in ontvangen en aan subsidies op groot onderhoudsprojecten De financiën zijn natuurlijk maar één aspect van het kerk zijn. Gezonde financiën zijn echter een noodzakelijke voorwaarde om onze relatief grote organisatie, bestaande uit professionele medewerkers en vele vrijwilligers de middelen te verschaffen om hun werk te doen. De jaarrekening beoogt een helder beeld te geven van de financiële situatie van de PKA. De hoofdreden voor het gunstiger jaarresultaat 2013 ligt aan de kant van de Baten. Daar zijn de inkomsten uit beleggingen aanzienlijk hoger dan begroot (+169%) en ook hoger dan in 2012 (+89%). Het is goed om hier even bij stil te staan. De aandelenbeurzen lieten in 2013 een flink herstel zien ten opzichte van 2012 en de PKA haalde een hoog beleggingsrendement van ruim 6%. Dit leverde na de rentevergoeding op de rekening courant en de inflatiecorrectie op de Algemene Reserve nog een mooie bijdrage op aan de exploitatie. Het probleem is echter de onvoorspelbaarheid op kortere termijn van de effectenkoersen. Zo zijn bijvoorbeeld de koersen in het eerste kwartaal van 2014 al weer flink gedaald. Jaarverslag

6 Omdat de PKA relatief veel in aandelen belegt, heeft dit een onmiddellijk effect. Ook de blijvend lage rente op obligaties speelt ons parten. Daarom kunnen we bij het begroten niets anders doen dan uitgaan van vaststaande opbrengsten, zoals rente en dividenden, en niet vooruitlopen op mogelijke koerswinsten. Dat geldt ook voor de begroting van De inkomsten uit levend geld waren in 2013 licht hoger dan in 2012 (+1,3%), maar iets lager dan begroot (-1,9%). Kerkgebouwen en overig onroerend goed samen kwamen ongeveer uit op de begroting De hoger dan begrote baten van voorgaande jaren betreffen nabetalingen uit het faillissement van Lehmann Brothers en heeft verder als boekhoudkundige post het feit dat IJburg als wijk werd begroot en als project werd afgerekend. De totale baten 2013 liggen boven die van 2012 (+31%) en boven de begroting 2013 (+44%). Aan de Lasten-kant valt op dat de kerkgebouwen meer gekost hebben dan begroot (+23,4%), hoewel minder dan in 2012 (-9,5%). Energie, onderhoud en huur zijn de voornaamste oorzaken. De dotatie aan de onderhoudsvoorziening kerkgebouwen is in 2013 eenmalig verhoogd met het op grond van de inventarisatie van de Gebouwencommissie in de komende jaren benodigde bedrag van voor buitengewoon groot onderhoud. Met het vormen van deze voorziening is uiteraard nog geen groen licht gegeven voor de investeringen. De lasten van het Overig Onroerend Goed waren circa 10% hoger dan begroot door onvoorzien groot onderhoud. De kosten voor Bovenwijkse Activiteiten waren ongeveer op begroting, maar doordat IJburg is afgerekend als project in Bovenwijkse Activiteiten, maar niet op die post was begroot, is er toch sprake van onderbenutting van de budgetten. De bovenstaande analyse van de Staat van Baten en Lasten toont het grote belang van de opbrengsten van het vermogen om tot een sluitende exploitatie van de PKA te komen. Dat onderstreept de strategische keuze, die al eerder gemaakt is, om te trachten zoveel mogelijk het vermogen in stand te houden om deze inkomstenbron ook voor de toekomst te behouden. Daarbij zal wel steeds rekening moeten worden gehouden met fluctuerende opbrengsten vanwege de volatiliteit van de effectenmarkt. In dat licht is te hopen dat de verwachte verbetering van de economie ook daadwerkelijk plaats gaat vinden. Gezien het nog steeds teruglopende ledenaantal alsmede het lagere aantal betalende leden is het verheugend te mogen constateren dat de totale bijdragen van de leden op peil blijft. Voor de bijdragen van de leden zijn wij zeer dankbaar. Kerkelijke bijdragen van de leden blijven van wezenlijk belang voor het in stand houden van de Kerk. Idealiter zouden de opbrengsten uit Levend Geld de kosten van de kerntaken moeten dekken. Het tekort is in 2013 echter uitgekomen op , iets hoger dan de begroting 2013 en nagenoeg gelijk aan het tekort in Ook ten aanzien van onze kerkgebouwen is onze jas te ruim geworden. Het tekort over 2013 is na correctie voor de extra voorziening buitengewoon groot onderhoud gestegen met 158% ten opzichte van de begroting. Het tekort is wel met circa 30% gedaald ten opzichte van Vanuit het Kerkelijk Bureau wordt veel aandacht besteed aan het vinden van nieuwe wegen om leden te bewegen kerkelijke bijdragen te geven en aan fondsenwerving. Vernieuwing, pionieren, en innovatieprojecten zijn nodig om de boodschap van de PKA ook in de 21e eeuw op een aansprekende 4

7 wijze uit te dragen en daarvoor is geld nodig! Dat geld moet ook gezocht worden binnen de bestaande wijkgemeenten door daar op een zo kosteneffectieve wijze te werken. Aan de Activa-kant van de balans zijn er in 2013 ten opzichte van 2012 geen grote wijzigingen opgetreden. Aan de Passiva-kant van de balans zien we een lichte daling van het Eigen Vermogen. Het Eigen Vermogen bestaat uit drie componenten: de Algemene Reserve, de Herwaarderingsreserve Beleggingen en de Reserve Wervende Kerk (Durffonds). De Algemene Reserve is conform het vigerende beleid verhoogd met de inflatiecorrectie (+2%). De Herwaarderingsreserve Beleggingen is gehandhaafd op het eerder gestelde bedrag, waarbij de beleggingsverliezen van 2008 weer geheel zijn ingelopen. Door toekenning van gelden aan diverse Durffondsprojecten is de Reserve Wervende Kerk afgenomen met Het totale Eigen Vermogen is met 0,2% afgenomen tot De vermogenspositie van de PKA is onverminderd goed te noemen. De toename van de Langlopende Schulden wordt verklaard door toegewezen Durffondsprojecten, die bij toewijzing voor het gehele bedrag als toekomstige verplichting worden geboekt. De sterke toename van de Kortlopende Schulden wordt verklaard door ten eerste groot onderhoudsprojecten (o.a. Westerkerk) en ten tweede een extra storting van de Stichting tot Steun aan het Protestants Godsdienstonderwijs, waarmee de PKA een rekening-courantverhouding heeft. Het tekort op de in november 2013 goedgekeurde begroting voor 2014 bedraagt Vergelijken we de werkelijke baten en lasten voor 2013 met de begroting 2014 dan wordt het verschil vrijwel geheel verklaard door de veel lager begrote beleggingsopbrengsten. Zoals al in 2 genoemd kunnen we niet anders dan de beleggingsopbrengsten prudent begroten. Niemand kan immers voorspellen of er koerswinsten of koersverliezen geleden zullen worden in enig jaar. Het blijft belangrijk om de baten en lasten van de PKA meer met elkaar in evenwicht te brengen. We weten dat er grenzen zijn aan het vergroten van de reguliere inkomsten, dus moet de aandacht meer komen te liggen op reduceren van de kosten. De liquiditeitspositie (dat is het vermogen om op korte termijn aan de verplichtingen te kunnen voldoen) is in 2013 verder teruggelopen, voornamelijk door aangegane verplichtingen en te betalen bedragen met betrekking tot groot onderhoud aan de Westerkerk. Inclusief de saldi van dagelijks opvraagbare spaarrekeningen is de liquiditeitspositie nog steeds gezond (ultimo ,1 miljoen, ultimo ,9 miljoen). De resultaten per wijk zijn opgenomen op de bladzijden 42 tot en met 49. Voor de bestuurbaarheid van de Protestantse Kerk Amsterdam is de opstelling daarvan conform de Begroting Zoals al in paragraaf 1 aangegeven, is het niet gelukt het totaal resultaat op kerntaken van de wijken in 2013 terug te brengen. Dit tekort blijft op een niveau van 1,1 miljoen. In bijlage 14 op pagina 51 zijn de resultaten per wijk grafisch weergegeven. Aan de wijken zijn in de Jaarrekening 2013 nog geen kosten algemeen ten behoeve van de wijken doorbelast. In de Begroting 2013 is dit wel gebeurd. Bij het vergelijken van de cijfers moet daar rekening mee worden gehouden. Het doel van de doorbelasting is om een beter bedrijfseconomisch inzicht te krijgen in de wijkcijfers. Het voorstel is om daarover in 2014 met de wijken te overleggen en tot een besluit te komen. Over de rekening-courantsaldi is conform de afspraak de wettelijke rente aan de wijken vergoed. Deze bedroeg over 2013 gemiddeld: 3% (2012: 3,5%). Jaarverslag

8 De ledenaantallen staan vermeld in bijlage 2 op bladzijde 31. Het totaal aantal bij de Protestantse Kerk Amsterdam ingeschreven personen is licht gedaald. Dit betreft het totaal van belijdende leden, doopleden en blijkgevers van betrokkenheid (dit zijn personen die met de PKA sympathiseren of zelfs meer dan dat, maar niet zijn gedoopt of belijdenis hebben gedaan). In de toekomst zullen actief blijkgevers van betrokkenheid worden geworven. De daling van het ledenaantal is met 0,59% lager dan het landelijk gemiddelde (-2,87% in 2013) Uit het Kasstroomoverzicht blijkt dat in 2013 in totaal bijna 1,4 miljoen moest worden gefinancierd voor met name de kerkelijke activiteiten. Financiering vond voornamelijk plaats uit toename van schulden en ontvangsten van derden. In 2012 heeft de Protestantse Gemeente Amsterdam een overeenkomst gesloten met de Belastingdienst, waarin wordt beschreven welke onderdelen BTW-plichtig zijn (met recht op vooraftrek) en welke dat niet zijn conform de wet. Samengevat vallen het Eetlokaal LT en enige diensten die het Kerkelijk Bureau aan andere protestantse gemeenten verleent wel onder de BTW, alle andere activiteiten niet. Nieuw op te zetten, andersoortige activiteiten vallen buiten de overeenkomst. Voor wat betreft de vennootschapsbelasting wil de PKA tot een soortgelijke overeenkomst komen. Dit financiële jaarverslag is tot stand gekomen dankzij de medewerking van zeer velen. Wij danken allen hier heel hartelijk voor. Wij hopen dat dit document voor een ieder inzichtelijk is en voldoende informatie biedt om beleid op te baseren. Met deze Jaarrekening wordt verantwoording afgelegd voor het gevoerde financiële beleid in Zoals in de inleiding al opgemerkt zijn de financiën maar één aspect van de kerk. De PKA onderneemt talloze activiteiten, waaronder ook veel vernieuwende. Dat gebeurt met veel inzet en elan door zowel professionals als vrijwilligers. De vermogenspositie van de PKA is goed maar de exploitatie blijft onverminderd zorgen baren. Met name moet de focus blijven liggen op het in evenwicht brengen van baten en lasten van de kerntaken. Namens het College van Kerkrentmeesters, A. Langstraat, penningmeester 6

9 Jaarverslag Protestantse Gemeente te Amsterdam 31 december december 2012 Activa Materiële vaste activa Kerk- en wijkgebouwen Overige onroerende goederen Installaties en inventarissen Financiële vaste activa Langlopende vorderingen Effecten, deposito s en spaarrekeningen Vlottende activa Vorderingen Liquide middelen Totaal Passiva Eigen vermogen Algemene reserve Herwaarderingsreserve Investeringsreserve Wervende Kerk Voorzieningen Onderhoudsvoorziening kerken Onderhoudsvoorziening orgels Onderhoudsvoorziening overig onroerend goed Overige voorzieningen Langlopende schulden Kortlopende schulden Totaal Jaarverslag

10 Begroot Uitkomst Begroot Uitkomst Baten Vrijwillige bijdragen Collecten, giften, acties Doorzend collecten Inkomsten uit levend geld Kerkgebouwen Overig onroerend goed Beleggingen / intrest Voorgaande jaren / diversen Totaal baten Lasten Pastoraat Ontvangen bijdragen in het pastoraat Salarissen en vergoedingen Kerkdiensten en gemeenteleven Kerkgebouwen Dotatie onderhoudsvoorziening kerkgebouwen Dotatie onderhoudsvoorziening orgels Bestuurs- en bureaukosten Overig onroerend goed Dotatie onderhoudsvoorziening overig onroerend goed Kosten bovenwijkse activiteiten Verplichtingen en bijdragen inzake landelijke organen Doorzend collecten Voorgaande jaren / diversen Totaal lasten Tekort

11 Te financieren Resultaat Af: Dotaties aan onderhoudsvoorzieningen Dotatie overige voorzieningen Amortisatie Afschrijvingen Kasstroom rekening van baten en lasten Uitgaven uit Durffonds Uitgaven uit voorzieningen Uitgaven gefinancierd door derden Investeringen in onroerend goed Afname langlopende schulden Toename kortlopende vorderingen en overlopende activa Afname kortlopende schulden en overlopende passiva Te financieren Financiering Legaten en nalatenschappen Vervreemden onroerend goed Ontvangsten van derden Ontvangsten ten gunste van voorzieningen Ontvangen langlopende vorderingen Toename langlopende schulden Toename vermogensbeheer Koersresultaten (naar balans) Ontvangen liquidatieuitkeringen (naar vermogen) Toename/afname spaarrekeningen Afname kortlopende vorderingen en overlopende activa Toename kortlopende schulden en overlopende passiva Afname/toename liquide middelen Financiering Te verklaren Liquide middelen 1 januari Liquide middelen 31 december Jaarverslag

12 Deze jaarrekening omvat de balans, de staat van baten en lasten en het kasstroomoverzicht van de Protestantse Gemeente te Amsterdam met vergelijkende cijfers en de toelichtingen daarop. Alle bedragen zijn in euro s, tenzij anders vermeld. In verband met afrondingen kunnen gepresenteerde totalen afwijken. De kerkgebouwen, inclusief de aanwezige orgels en inventarissen, worden gewaardeerd op 1 per gebouw. De overige onroerende goederen worden gewaardeerd tegen de boekwaarden zoals deze voorkwamen op de balansen van de zelfstandige kerken per 31 december 2004 of, indien een pand later is verkregen, tegen de verkrijgingsprijs. Afschrijvingen vinden niet meer plaats, met uitzondering van het sociaal restaurant in het Eltheto wijkgebouw. Dit wordt met ingang van 2012 in 30 jaar (inventaris in 5 jaar) afgeschreven. Bij verkoop gerealiseerde meerwaarden worden, nadat noodzakelijke voorzieningen zijn getroffen, direct toegevoegd aan het Eigen vermogen. Onder de Financiële vaste activa worden mede begrepen de spaarrekeningen en deposito s met een looptijd van minder dan 1 jaar. De effecten worden gewaardeerd tegen actuele waarde, zoals gebruikt door de vermogensbeheerders. De kortlopende vorderingen zijn opgenomen voor de nominale waarde, rekening houdend met mogelijke oninbaarheid. De voorziening voor groot onderhoud wordt gevormd in verband met het ongelijkmatig voorkomen van uitgaven voor kosten van groot onderhoud. De toevoegingen aan deze voorziening komen ten laste van de Rekening van baten en lasten en worden bepaald op basis van de geschatte kosten en de periode die telkens tussen de werkzaamheden voor groot onderhoud verloopt. De uitgaven voor groot onderhoud komen ten laste van de voorziening. Bedragen voor klein onderhoud komen rechtstreeks ten laste van de exploitatierekening. Bij verkoop van een kerk of pand wordt de voorziening voor groot onderhoud ten gunste van de Rekening van baten en lasten vrijgenomen danwel wordt er een andere logische bestemming aan gegeven. Ontvangen nalatenschappen en schenkingen met een bestemmings- en uitkeringsverplichting worden opgenomen als afzonderlijke voorzieningen. Nalatenschappen zonder bestemming worden toegevoegd aan de Algemene reserve. De overige activa en passiva zijn gewaardeerd tegen nominale waarde. De lasten en baten worden zo veel mogelijk toegerekend aan het jaar waarop zij betrekking hebben, rekening houdend met de toegepaste waarderingsgrondslagen. 10

13 Bij verkoop van materiële vaste activa wordt het verschil tussen opbrengst en boekwaarde toegevoegd aan de Algemene reserve binnen het Eigen vermogen, met inachtneming van noodzakelijke voorzieningen. Negatieve koers- en valutaresultaten komen ten laste van de Herwaarderingsreserve. Positieve koers- en valutaresultaten komen ten gunste van de Herwaarderingsreserve tot dat deze reserve een niveau van ,28 heeft bereikt. Nadat de Herwaarderingsreserve het genoemde niveau heeft bereikt worden de positieve koers- en valutaresultaten toegevoegd aan de Algemene reserve, tot maximaal de inflatiecorrectie over de Algemene reserve. Resultaten daarboven worden ten gunste van het resultaat gebracht onder Beleggingen/Intrest. De inflatiecorrectie wordt berekend op basis van het gezinsprijsindexcijfer, naar beneden afgerond op hele procenten. Indien de koersresultaten niet toereikend zijn om de inflatiecorrectie aan de Algemene reserve toe te voegen, wordt dit in volgende jaren ingehaald. Het resultaat wordt gemuteerd in de Algemene reserve onder het Eigen vermogen. De Exploitatierekening wordt opgesplitst in resultaten per wijk. Dit wordt gedaan om het geheel inzichtelijk te maken en de wijken richting te geven hoe hun exploitatie kan worden verbeterd. Zo kan worden bijgedragen aan het terugdringen van het totale tekort van de Protestantse Kerk Amsterdam. In eerste instantie worden de directe baten (levend geld) en lasten (pastoraat, salarissen en vergoedingen, kerkgebouwen en gemeenteleven) aan de wijken toegerekend. De centrale beleggingsopbrengsten worden aan de wijken toegerekend op basis van de stand van de rekening-courant met algemeen beheer. Het aan de wijken vergoede intrestpercentage is voor 2013 vastgesteld op 3,0%, zijnde de gemiddelde heffingsrente (2012: 3,5%). De bovenplaatselijke kosten worden aan de wijken toegerekend op basis van de matrix De Bovenwijkse lasten en de centrale kosten worden met ingang van 2009 niet meer aan de wijken doorberekend om een sterke stijging van de doorbelaste kosten te voorkomen en gezien het karakter van de activiteiten. De resultaten per wijk zijn opgenomen als bijlage 13 vanaf pagina 42. Jaarverslag

14 Kerk- en wijkgebouwen De kerkgebouwen zijn elk gewaardeerd op 1. Verzekerde Boekwaarde Verzekerde waarde waarde orgels Keizersgrachtkerk Westerkerk ¹ Noorderkerk ¹ Nieuwe Kerk ² 1 p.m. p.m. Nieuwendammerkerk De Ark (Noord), complex Bethelkerk Schellingwouderkerk ² 1 p.m. p.m. Nassaukerk (erfpacht exp. 31/10/2048) Orgel van De Poort De Ontmoeting (erfpacht exp.15/02/2036) Jeruzalemkerk De Ark (Slotervaart) Jacobuskapel, complex De Opgang (erfpacht exp. 15/09/2041) Sloterkerk Willem de Zwijgerkerk Thomaskerk Oranjekerk Muiderkerk Totaal kerkgebouwen Wijkgebouw Nieuwendam (Brede Kerkepad 6) p.m Wijkgebouw Eltheto Eetlokaal LT zie wijkgebouw Eltheto Vink en Boer (Osdorperweg 22) p.m Westerwijk (Adm. de Ruyterweg ) Totaal wijkgebouwen Totaal kerk- en wijkgebouwen ¹ De Westerkerk en de Noorderkerk zijn verzekerd via een zgn. vork-constructie. ² De Nieuwe Kerk is in erfpacht uitgegeven aan de Stichting Nieuwe Kerk (tot 17/4/2020). De Schellingwouderkerk is in erfpacht uitgegeven aan Stadsherstel Amsterdam NV (tot 31/12/2049). ³ De Jacobuskapel is in 2011 verkocht onder ontbindende voorwaarden. Deze voorwaarden zijn per komen te vervallen, zonder dat er gebruik van is gemaakt. Levering vindt naar verwachting plaats in De Opgang is verzekerd via de Vereniging van Eigenaren. 12

15 5 Het appartementsrecht van de Muiderkerk en de Oranjekerk, rechtgevende op kantoorgedeelten, is in erfpacht uitgegeven aan respectievelijk het Koninklijk Instituut voor de Tropen (tot 31/12/2046) en Stadsherstel Amsterdam NV (tot 31/12/2049). De kerkgedeelten zijn via de Vereniging van Eigenaren verzekerd. 6 Het wijkgebouw Eltheto met bovenliggende woningen is in gerenoveerd. Het wijkgebouw met het daarin gevestigde restaurant is in 2012 opgeleverd en is als wijkgebouw geactiveerd. Op het sociaal restaurant (Eetlokaal LT) wordt afgeschreven ( per jaar). 7 Westerwijk is in beheer gegeven aan de Stichting Westerwijk. Pastorieën / kosterijen Overige panden Landbouwgronden Onderhanden werk Een specificatie van de ultimo 2013 in bezit zijnde panden treft u aan in bijlage 11 op pagina 40. Onderhanden werk betreft vooruitbetaalde kosten voor de renovatie van De Ark in Slotervaart. In 2012 zijn de inrichtingskosten voor het Eetlokaal LT geactiveerd, welke in 5 jaar zullen worden afgeschreven. De inrichting van het casco gehuurde kerkgebouw op IJburg is opgenomen voor 1. Leningen in samenhang met huisvesting predikanten Lening Westerwijk (2014) Lening Stichting Adullam (2016) Stichting Restauratiefonds De Oude Kerk te Amsterdam Wie goed doet, goed ontmoet -lening Op de lening Westerwijk wordt jaarlijks afgelost. Aan de Stichting Restauratie Oude Kerk werd jaarlijks een bedrag van ruim betaald. Deze bijdrage is in 2010 eeuwigdurend afgekocht voor Dit bedrag wordt in 25 jaar geamortiseerd. In 2011 is een legaat van ontvangen met als bestemming het onderhoud van de Oude Kerk. Deze is van de vordering afgetrokken, waardoor de amortisatieperiode met 4 jaar wordt verkort. Ter zekerstelling van de Wie goed doet, goed ontmoet -lening zijn participaties in het Triodos Cultuurfonds in onderpand genomen. Jaarverslag

16 Eind 2007 is in verband met de toename van het belegde vermogen besloten over te gaan op vermogensbeheer door derden. Na een offertetraject is gekozen voor een drietal vermogensbeheerders. In 2012 is besloten om een beherende partij te vervangen. Na een nieuw offertetraject is een vervangende beheerder gekozen. De overdracht van het vermogen heeft begin 2013 plaatsgevonden. Het totaal in beheer gegeven vermogen bedraagt ultimo (ultimo 2011: ) Het verloop van de balanspost is als volgt. Stand per 1 januari Mutatie deposito s en spaarrekeningen Stortingen / onttrekkingen vermogensbeheer per saldo Koers- en valutaresultaten vermogensbeheer Inkomsten en kosten vermogensbeheer Totaal effecten, deposito s en spaarrekeningen De verdeling over de vermogenscategorieën is als volgt. Aandelen Obligaties Overige beleggingen Totaal effecten Deposito s (langer dan 1 jaar) Spaarrekeningen (dagelijks opvraagbaar) Liquiditeiten in vermogensbeheer Totaal belegde effecten, deposito s, spaarrekeningen en liquiditeiten

17 Nationaal Restauratie Fonds Verbouwing Willem de Zwijgerkerk-uit verkoop Jacobuskapel Huren, rekening houdend met oninbaarheid Te ontvangen subsidies/bijdragen Overlopende rente Salarislasten derden Voorraden (m.n.westerkerk) Vooruitbetaalde kosten Collecten/vrijwillige bijdragen Predikanten/afrekeningen met derden Verkoopkosten Jacobuskapel Bijdragen diverse projecten Stichting Vrienden van de Westerkerk Schade-uitkering Eltheto Rek. crt. St. Missionaire Activiteiten Amsterdam Diaconie Amstelveen Wijkcommissies/-kassen Belastingdienst inz. personeel Vitaliseringsfonds Waarborgsommen Uitkeringen ziekengeld BTW (saldo) Dividendbelasting 101 EFRO Westerkerk EFRO Elthetocomplex Water- en energielasten derden/afrekeningen Diverse te vorderen posten Overige vorderingen wijkgemeenten De Jacobuskapel is verkocht in 2011 en zal naar verwachting in 2014 worden geleverd. In de tussentijd wordt het zalencentrum opengehouden. De door de aanstaande sluiting gederfde inkomsten zijn als verkoopkosten geactiveerd onder de kortlopende vorderingen. Dit wordt berekend door het verschil in opbrengsten tussen het verslagjaar en de gemiddelde opbrengst van de jaren voor de verkoop te nemen. Deze geactiveerde kosten zullen worden verrekend met de verkoopopbrengst. Jaarverslag

18 Stand per 1 januari Ontvangen nalatenschappen Dotatie inflatiecorrectie Ontvangen uit faillissement Vrijval voorzieningen Verkoop Muidertoren 1 Met verkoop Parkkerk samenhangende opbrengsten Tekort op baten en lasten Stand per 31 december De inflatiecorrectie over 2013 bedraagt (2% van de Algemene Reserve). Dit is aan de Algemene reserve gedoteerd. Het beleggingsbeleid van de Protestantse Kerk is gericht op de lange termijn: 10 jaar of langer. In de verwachting dat negatieve koersresultaten in de loop der jaren worden ingehaald door positieve resultaten is binnen het Eigen Vermogen een afzonderlijke reserve gevormd waarop de koersresultaten worden gemuteerd en waardoor kan worden gevolgd of het negatieve resultaat inderdaad in de toekomst zal worden ingehaald. Dit is het geval wanneer de stand van is bereikt. In 2012 zijn de koersen zo ver hersteld dat de herwaarderingsreserve weer geheel gevuld is, zodat in 2013 geen mutatie heeft plaatsgevonden. Indien in een jaar negatieve koersresultaten optreden, zullen deze van de herwaarderingsreserve worden afgeboekt, waarna deze weer zal worden aangevuld vanuit latere koerswinsten. Stand per 1 januari Herwaardering effecten Ontvangen liquidatieuitkeringen Stand per 31 december De Protestantse Kerk Amsterdam is bezig met een omvangrijk veranderingsproces: De Wervende Kerk. Hiermee dient de terugloop in leden te worden omgebogen in toename van leden en moeten de financiële tekorten in positieve resultaten worden getransformeerd. Hierbij zal geïnvesteerd moeten worden in projecten met een groter risico. Te denken is aan kerk(her)planting, activiteiten gericht op niet-christelijke jongeren enzovoorts. Dit zullen investeringen zijn met een durfkarakter. Hiervoor is 4 miljoen euro apart gezet in een Investeringsreserve Wervende Kerk binnen het Eigen Vermogen. Er zijn richtlijnen opgesteld om een beroep op deze reserve te kunnen doen. Toegekende bedragen worden aan de reserve onttrokken en geadministreerd onder de langlopende schulden. Aan het eind van een project resterende middelen vloeien terug in de reserve. In 2013 is toegekend aan het project Kinderwerk Nieuwendam, aan het project Zinnig Noord, aan het project Citykerk en aan het project Pionieren in Nieuw West. 16

19 Stand per 1 januari Toegekende bedragen Terugvloeiing resterende middelen Stand per 31 december Een specificatie van alle toegekende projecten treft u aan in bijlage 9 op pagina 38. Stand per 1 januari Besteding Toevoeging (ten laste van het resultaat) Overboekingen en ontvangen van derden Stand per 31 december Een specificatie per kerk-/wijkgebouw treft u aan in bijlage 5 op pagina 34. Stand per 1 januari Besteding Toevoeging (ten laste van het resultaat) Overige mutaties Stand per 31 december Een specificatie per kerkgebouw treft u aan in bijlage 6 op pagina 35. Stand per 1 januari Besteding Toevoeging (ten laste van het resultaat) Overboekingen Stand per 31 december Een specificatie per complex wordt gegeven in bijlage 7 op pagina 36. Jaarverslag

20 Een specificatie van de overige voorzieningen is opgenomen als bijlage 8 op pagina 37. Uit deze voorziening worden bijzondere pastoraatskosten ondersteund, zoals studentenpastoraat en jongerenbezoekwerk. De centrale voorziening is niet bestemd voor financiering van pastorale formatie boven de matrix. De predikantenformatie is ultimo 2013 circa 1,3 fte hoger dan de normatieve formatie op basis van de matrix. Aan predikanten die vrijwillig de PKA verlaten wordt per persoon op basis van volledige werktijd een uitkering verstrekt van maximaal In het kader van stedelijke kerkvernieuwing vinden binnen de Protestantse Kerk Amsterdam op enkele plaatsen experimentele onderzoeken plaats naar andere vormen van kerkelijke presentie. Voor zover hiervoor binnen de wijken geen specifieke fondsen aanwezig zijn, kunnen deze activiteiten uit deze voorziening worden ondersteund. De Stichting Steun Jeugdzorg heeft zichzelf opgeheven en het positief saldo onder voorwaarden overgemaakt aan de Protestantse Kerk Amsterdam. Het bedrag is als voorziening apart gezet waarna de nog te ontvangen bijdragen over 2009 en 2010 zijn onttrokken. Aan de voorziening wordt jaarlijks rente toegevoegd. Een deel van de kosten van de jongerenbezoekwerkers (Amsterdam PACT) wordt aan de voorziening onttrokken. Deze voorziening is bestemd voor risico s van arbeidsongeschiktheid, voor zover die niet uit wettelijke regelingen kunnen worden bestreden. Er is geen verzekering afgesloten voor vervanging van predikanten in geval van langdurige ziekte. Na vergelijking van voorwaarden van verzekeraars is besloten eigenrisicodrager te blijven, op voor de wijken vergelijkbare voorwaarden en premie als de gunstigste verzekering. De premie wordt bij de traktementslasten genomen en aan de voorziening toegevoegd. Eventuele uitkeringen zullen ten laste van de voorziening komen. De Protestantse Kerk Amsterdam bezit een omvangrijk maar verouderd archief. Deze voorziening dient voor bestrijding van de kosten om het archief meer toegankelijk te maken. Door de werkgroep LATE wordt aandacht gegeven aan Tenach & Evangelie. De kosten worden gedeeltelijk uit deze voorziening betaald. Deze voorziening is in 2013 uitgeput. Deze voorziening is bestemd voor de werkkosten van de Werkgemeenschap van predikanten, dan wel voor projecten door de Werkgemeenschap geëntameerd. Onder andere de leiderschapstraining is hieruit betaald. 18