NHG-Standaarden voor praktijkassistente en -ondersteuner 2009
|
|
- Nele Vos
- 7 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 NHG-Standaarden voor praktijkassistente en -ondersteuner 2009
2 In NHG-Standaarden voor praktijkassistente en -ondersteuner zijn de NHG-Standaarden voor huisartsen toegankelijk gemaakt voor praktijkassistentes en -ondersteuners. Als zodanig is het boek een belangrijk naslagwerk. Meer kennis van de NHG-Standaarden zorgt er immers voor dat huisartsen en praktijkmedewerkers sneller op één lijn zitten. Met als uiteindelijk doel: het verbeteren van de kwaliteit van zorg voor de patiënten.indezenieuweeditie(2009)worden meer dan tachtig NHG-Standaarden beschreven voor parktijkassistentes en -ondersteuners. Nieuwe of veranderde hoofdstukken in editie 2009: Dermatomycosen Diagnostiek van mammacarcinoom Diepe veneuze trombose Erectiele disfunctie Influenza en influenzavaccinatie Kinderen met koorts Niet-traumatische knieproblemen bij volwassenen Schouderklachten Vaginaal bloedverlies Virushepatitis en andere leveraandoeningen
3 NHG-Standaarden voor praktijkassistente en -ondersteuner 2009 S.G. van Gunst V.G. Pigmans C.J. in t Veld Nederlands Huisartsen Genootschap Utrecht 2009
4 Ó Nederlands Huisartsen Genootschap, 2009 Alle rechten voorbehouden. Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd, opgeslagen in een geautomatiseerd gegevensbestand, of openbaar gemaakt, in enige vorm of op enige wijze, hetzij elektronisch, mechanisch, door fotokopieën of opnamen, hetzij op enige andere manier, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de uitgever. Voor zover het maken van kopieën uit deze uitgave is toegestaan op grond van artikel 16b Auteurswet 1912 j o het Besluit van 20 juni 1974, Stb. 351, zoals gewijzigd bij het Besluit van 23 augustus 1985, Stb. 471 en artikel 17 Auteurswet 1912, dient men de daarvoor wettelijk verschuldigde vergoedingen te voldoen aan de Stichting Reprorecht (Postbus 3051, 2130 KB Hoofddorp). Voor het overnemen van (een) gedeelte(n) uit deze uitgave in bloemlezingen, readers en andere compilatiewerken (artikel 16 Auteurswet 1912) dient men zich tot de uitgever te wenden. Samensteller(s) en uitgever zijn zich volledig bewust van hun taak een betrouwbare uitgave te verzorgen. Niettemin kunnen zij geen aansprakelijkheid aanvaarden voor drukfouten en andere onjuistheden die eventueel in deze uitgave voorkomen. Eerste druk 1998/1999 Tweede druk 2003 Derde druk 2004 Vierde druk 2005 Vijfde druk 2007 Zesde druk 2008 Zevende druk 2009 ISBN NUR 891 Ontwerp omslag: Leon Morselt, Nederlands Huisartsen Genootschap Ontwerp binnenwerk: Studio Bassa, Culemborg Automatische opmaak: Pre Press, Zeist Nederlands Huisartsen Genootschap Postbus GE Utrecht Productie: Bohn Stafleu van Loghum, Houten
5 Inhoud Inleiding 5 Richtsnoer voor het maken van afspraken over de rol en taak van de praktijkassistente en praktijkondersteuner 1 0 Bijlage 1 13 Bijlage 2 14 Bijlage 3 15 nhg-standaarden 17 Acne 19 Acute diarree 23 Acute keelpijn 29 Acuut coronair syndroom 34 Acuut hoesten 37 Allergische en niet-allergische rhinitis 42 Amenorroe 46 Anemie 50 Angststoornissen 55 Astma bij kinderen 58 Astma bij volwassenen 62 Atriumfibrilleren 68
6 2 NHG-Standaarden voor praktijkassistente en -ondersteuner 2009 Bacteriële huidinfecties 7 1 Beleid na een doorgemaakt myocardinfarct 77 Bemoeilijkte mictie bij oudere mannen 82 Cardiovasculair risicomanagement 85 Cervixuitstrijken 9 1 Constitutioneel eczeem 95 COPD 98 Cerebrovasculair accident (CVA) 1 03 Decubitus 107 Delier bij ouderen 1 09 Dementie 112 Depressieve stoornis (depressie) Dermatomycosen Diabetes mellitus type Diagnostiek van mammacarcinoom 1 30 Diepe veneuze trombose 1 37 Duizeligheid 142 Enkeldistorsie 1 45 Enuresis nocturna 1 49 Epicondylitis 1 54 Erectiele disfunctie 1 56 Fluor vaginalis 1 60 Hartfalen 165 Hoofdpijn 168
7 Inhoud 3 Hormonale anticonceptie 1 74 Incontinentie voor urine 1 80 Influenza en influenzavaccinatie 1 84 Jicht 189 Kinderen met koorts 1 92 Lagerugpijn 197 Lumbosacraal radiculair syndroom 200 Maagklachten 205 Miskraam 209 Niet-traumatische knieproblemen bij kinderen en adolescenten Niet-traumatische knieproblemen bij volwassenen Onderzoek van de pasgeborene Osteoporose 221 Otitis externa 225 Otitis media acuta bij kinderen 228 Otitis media met effusie 232 Overgang 236 Pelvic inflammatory disease 240 Perifeer arterieel vaatlijden 243 Prikkelbaredarmsyndroom 246 Problematisch alcoholgebruik 249 Psoriasis 254 Refractieafwijkingen 257 Reumatoïde artritis 26 1
8 4 NHG-Standaarden voor praktijkassistente en -ondersteuner 2009 Rhinosinusitis 264 Het rode oog 268 Schildklieraandoeningen 274 Schouderklachten 279 Slaapproblemen en slaapmiddelen 283 Slechthorendheid 287 Het soa-consult 293 Spiraaltje 300 Stabiele angina pectoris 304 Stoppen met roken 307 Subfertiliteit 313 TIA 316 Traumatische knieproblemen Ulcus cruris venosum 322 Urinesteenlijden 326 Urineweginfecties 329 Vaginaal bloedverlies 334 Varices 338 Virushepatitis en andere leveraandoeningen 342 Voedselovergevoeligheid bij zuigelingen 347 Zwangerschap en kraamperiode 349 Register 355
9 Inleiding NHG-Standaarden voor praktijkassistente en -ondersteuner Voor u ligt de nieuwe editie van de NHG- Standaarden voor praktijkassistentes en praktijkondersteuners werkzaam in de huisartsenpraktijk. Dit boek heeft de bedoeling deze beroepsgroepen te informeren over inhoud en achtergronden van de richtlijnen voor huisartsen (de standaarden), ontwikkeld door het NHG. Vergeleken bij de vorige editie (2008) zijn enkele veranderingen doorgevoerd. Een aantal hoofdstukken is geheel of gedeeltelijk gewijzigd. Twee hoofdstukken over nieuwe standaarden zijn toegevoegd. Deze uitgave biedt de hierboven genoemde praktijkmedewerkers noodzakelijke achtergrondinformatie voor het goed uitvoeren van hun taken. Praktijkassistentes maken afspraken, assisteren bij het onderzoek en bij medisch-technische handelingen (of voeren die uit), en geven voorlichting en advies. Praktijkondersteuners bieden de huisarts vooral ondersteuning bij het verlenen van geprotocolleerde medische zorg. Tot hun taken behoren de monitoring, begeleiding, voorlichting en educatie van patiënten met chronische aandoeningen (zoals diabetes mellitus, astma/copd en hart- en vaatziekten) en van ouderen. Daarnaast hebben zij ook niet-zorggebonden taken. Waar in deze uitgave praktijkondersteuner staat, wordt ook de praktijkverpleegkundige bedoeld. Voor allen geldt, dat meer kennis over de standaarden het gemakkelijker maakt om de richtlijnen uit de standaarden in de praktijk uit te voeren, met als uiteindelijk doel een hogere kwaliteit van de huisartsenzorg. Dit boek heeft niet de bedoeling praktijkmedewerkers tot in detail op de hoogte te brengen van de inhoud van de richtlijnen. De NHG-Standaarden geven over het algemeen geen concrete richtlijnen voor het handelen van praktijkassistentes en -ondersteuners. Tussen huisartsenpraktijken bestaan afhankelijk van de omstandigheden grote verschillen in de mate waarin de huisarts taken delegeert. Ook kan de aard van de gedelegeerde taken sterk verschillen. Zo kan de taak van de praktijkassistente beperkt blijven tot het beantwoorden van de telefoon, het afnemen van bloedmonsters, het maken van een urinesediment en het verbinden van wonden. Maar zij kan ook belast zijn met het maken van uitstrijkjes, het geven van inhalatie-instructie aan patiënten met astma, het begeleiden van patiënten die willen stoppen met roken of het hechten van wonden. In dit boek wordt steeds in een apart kader aangegeven, welke taken de praktijkassistente zou kunnen uitvoeren. Ook aan de taken van de praktijkondersteuner wordt, als dit aan de orde is, afzonderlijk aandacht besteed. Aan de hand van deze suggesties kunnen huisarts en praktijkmedewerkers afspraken maken. Welke taken delegeert de huisarts? Onder welke voorwaarden doet hij dit succesvol? Hoofdstuk 2 bevat een programma ( richtsnoer ) voor het maken van werkafspraken.
10 6 NHG-Standaarden voor praktijkassistente en -ondersteuner 2009 NHG-Standaarden Al bijna twintig jaar geleden hebben de Nederlandse huisartsen gekozen voor het verhogenvan de kwaliteit van hun werk en voor verdere professionalisering van hun beroep. Om dat doel te bereiken is onder meer de opleiding tot huisarts verlengd en verbeterd en heeft het NHG de wetenschappelijke vereniging van de Nederlandse huisartsen richtlijnen geformuleerd voor het dagelijkse handelen van de huisarts. Deze richtlijnen hebben bekendheid gekregen als de NHG- Standaarden. Als uitgangspunt voor richtlijnontwikkeling heeft het NHG gehanteerd dat huisartsenzorg zo veel mogelijk gebaseerd moet zijn op de resultaten van wetenschappelijk onderzoek, bij voorkeur verricht in de huisartsenpraktijk. Wanneer gegevens van dergelijk onderzoek ontbreken of met elkaar in tegenspraak zijn, wordt de richtlijn gebaseerd op het oordeel en de praktijkervaring van de huisartsen die de desbetreffende standaard opstellen. Commentaar op de voorgestelde richtlijnen van andere huisartsen en van specialisten is noodzakelijk voor het opstellen van een goed onderbouwde NHG-Standaard. Op die manier bevat een standaard een gefundeerd oordeel over een klacht of een ziektebeeld en vormt zo een weergave van de stand van zaken rond een bepaald onderwerp. De richtlijnen uit een NHG-Standaard bevatten in het algemeen niet het laatstenieuws ;dewaardevandenieuwe ontwikkelingen en technieken moet namelijk eerst verder worden onderbouwd door middel van wetenschappelijk onderzoek. Sinds in 1989 de eerste standaard over diabetes mellitus werd gepubliceerd, zijn er elk jaar nieuwe standaarden opgesteld over uiteenlopende onderwerpen als acute keelpijn, hoofdpijn, oorontsteking, urineweginfecties, depressie en cardiovasculair risicomanagement. Bij het opstellen van de standaarden wordt uitgegaan van het beloop van ziektes in de huisartsenpraktijk. Dit beloop wordt onder andere gekenmerkt doordat patiënten veelal genezen zonder ingrijpen van buitenaf. Hierop ligt bij het opstellen van de richtlijnen dan ook de nadruk. Voorlichting en advies neemt een belangrijke plaats in de standaard in. Steeds wordt aandacht besteed aan de vraag of ingrijpen voordelen heeft boven afwachten. Dat betekent bijvoorbeeld dat bij twijfel over het effect van een medicijn een niet-medicamenteuze behandeling de voorkeur heeft. Afwachten betekent soms dat de patiënt gevraagd wordt terug te komen als de klachten biijven of veranderen. Afwachten kan ook een actieve opstelling van de huisarts inhouden, waarbij het beloop in vervolgafspraken wordt gevolgd. Ook moet de zorg in de huisartsenpraktijk verantwoord zijn. Verantwoord betekent onder meer doelmatig; de kosten van onderzoek en behandeling worden in de beschouwing betrokken. Bij gelijkwaardige mogelijkheden wordt gekozen voor de oplossing die de minste kosten met zich brengt. Daarnaast hebben bij het voorschrijfbeleid medicijnen waarmee de meeste ervaring is opgedaan de voorkeur. Indien er geen verschil in resultaat bestaat tussen behandeling van een aandoening door de huisarts (de eerste lijn ) of door de specialist (de tweede lijn ), heeft behandeling in de eerste lijn de voorkeur. In elke standaard wordt uitvoerig aandacht besteed aan aspecten die in de voorlichting aan patiënten van belang zijn. Voor activiteiten ter voorkoming van ziekten (preventie) is meer wetenschappelijke onderbouwing van de effectiviteit en uitvoerbaarheid nodig dan voor activiteiten ter behandeling van een ziekte of aandoening. Preventieve activiteiten vinden namelijk plaats op initiatief van de arts, in tegenstelling tot curatieve activiteiten, waarbij het initiatief veelal van de patiënt uitgaat. Als er sprake is van een initiatief van de arts, zullen er om medisch-ethische redenen hogere eisen moeten worden gesteld aan het resultaat: bij het maken van een uitstrijkje van de baarmoederhals moeten voldoende vrouwen worden opgespoord die baat hebben bij het vroegtijdig vaststellen en behandelen van (een voorstadium van) baarmoederhalskanker, terwijl niet te veel vrouwen
11 Inleiding 7 onnodig nader onderzoek en behandeling behoeven te ondergaan. De NHG-Standaarden worden gepubliceerd in het maandblad van het NHG, Huisarts en Wetenschap. In het nummer waarin een standaard is opgenomen, wordt ook een samenvattingskaart ingesloten, die de huisarts kan opbergen in daarvoor bestemde ordnertjes. Een voorbeeld van zo n samenvattingskaart (voor- en achterzijde) is hier afgedrukt. NHG-Standaarden in de praktijk Het NHG maakt ook ondersteunende producten, zowel voor huisartsen als voor praktijkassistentes, -ondersteuners en -verpleegkundigen, om de invoering van de richtlijnen uit de standaarden in de dagelijkse praktijk te bevorderen. Ook het boek NHG-Standaarden voor praktijkassistente en -ondersteuner past in dat beleid. Een greep uit de andere implementatiematerialen. Over aspecten van communicatie en attitude zijn twintig Cahiers voorhanden. NHG-PraktijkWijzers bieden ondersteuning bij de organisatie van de praktijk. Soms gaat het daarbij om de organisatie van de zorg voor specifieke aandoeningen zoals astma, diabetes, benzodiazepineverslaving of dementie. Soms gaat het om de organisatie meer in het algemeen. In de PraktijkWijzers dieoverdezorg gaan, is zo veel mogelijk rekening gehouden met over te dragen aspecten van die zorg. In de eerste plaats zijn PraktijkWijzers dan ook belangrijke werkdocumenten voor praktijkondersteuners, maar ook voor praktijkassistentes. Het NHG ontwerpt ook cursussen voor ondersteunende medewerkers in de huisartsenpraktijk. De NHG-webprogramma s (e-learningmodules) zijn ontworpen voor praktijkondersteuners, maar kunnen ook door praktijkassistentes worden gevolgd. Het NHG geeft ook producten uit die in de dagelijkse praktijk direct van nut kunnen zijn, zoals voorlichtingsfolders voor in de wachtkamer of patiëntenbrieven met informatie over een bepaald onderwerp, die in aansluiting op een consult door de huisarts aan de patiënt kunnen worden meegegeven. Informatie over alle producten van het NHG is te vinden op de NHG-website: Sommige producten, bijvoorbeeld de NHG- Standaarden en de NHG-Patiëntenbrieven, staan integraal op de NHG-website.
12 8 NHG-Standaarden voor praktijkassistente en -ondersteuner 2009
13 Inleiding 9 De NHG-Standaarden worden, afhankelijk van het onderwerp, eens in de drie tot vijf jaar geactualiseerd.
14 Richtsnoer voor het maken van afspraken over de rol en taak van de praktijkassistente en praktijkondersteuner Inleiding Als praktijkassistente en praktijkondersteuner kent u ze waarschijnlijk wel: de klappertjes met de samenvattingskaarten van de NHG- Standaarden; de huisarts heeft ze onder handbereik om zo nodig iets in op te zoeken. Sinds 1989 zijn er NHG-Standaarden gepubliceerd over tientallen onderwerpen, van middenoorontsteking tot aandoeningen van de schildklier, van hoofdpijn tot kinderen met koorts. De standaarden bevatten richtlijnen voor het handelen van de huisarts en vormen een van de hoekstenen in het kwaliteitsbeleid van huisartsen. Om uw taak als praktijkmedewerker goed te kunnen uitvoeren is het van belang dat u net alsdehuisartsopdehoogtebentvande standaarden. U bent immers in veel gevallen de schakel tussen de patiënt en de huisarts: patiënten stellen u vragen of leggen problemen aan u voor. Zij verwachten een goede afhandeling en dat vereist van u kennis en deskundigheid. Maar kennis en deskundigheid alleen is niet voldoende. Het is ook van belang dat u met de huisarts afspreekt of en, zo ja, welke adviezen u geeft en dat deze aansluiten bij het beleid van de huisarts. Daarbij is voldoende steun van de huisarts onontbeerlijk. Wanneerermetmeerderemedewerkersinde praktijk wordt samengewerkt, is het belangrijk dat iedereen op dezelfde manier werkt. In NHG-Standaarden voor praktijkassistente en -ondersteuner maken praktijkmedewerkers in kort bestek kennis met de meeste NHG-Standaarden en de richtlijnen daarin voor de huisarts voor het stellen van de diagnose, de behandeling en de begeleiding van patiënten met bepaalde klachten of een bepaalde ziekte. Deze kennis is bedoeld als achtergrondinformatie. Verder kunnen de verschillende hoofdstukken gebruikt worden als een richtsnoer voor het bespreken van bepaalde onderwerpen en het maken van werkafspraken in de praktijk. In elk hoofdstuk krijgen praktijkassistentes en zo nodig ook praktijkondersteuners suggesties aangereikt voor hun mogelijke rol. Werkafspraken De meeste huisartsen en praktijkmedewerkers zullen tijdens de koffie wel eens kort een bepaald onderwerp bespreken aan de hand van eenvraagvaneenpatiënt of een probleem dat zich in de praktijk voordoet. Minder vaak zullen zij in een vast werkoverleg afspraken maken over taakverdeling en te volgen beleid naar aanleiding van NHG-Standaarden. In een kort programma op de volgende pagina s wordt een stramien gepresenteerd om een dergelijk praktijkoverleg te structureren. Het programma is te gebruiken voor alle onderwerpen in dit boek. Het doel van een gestructureerd praktijkoverleg is dat de deelnemers: een lijst van onderwerpen opstellen waarover in de praktijk werkafspraken worden gemaakt en waarbij zij aangeven in welke volgorde ze die onderwerpen zullen behandelen; hun kennis van een bepaald onderwerp opfrissen en rond dat onderwerp zo goed mogelijk zorg bieden aan de patiënt (is er
15 Richtsnoer voor het maken van afspraken over de rol en taak van de praktijkassistente en praktijkondersteuner 11 in de praktijk een NHG-Patiëntenfolder of NHG-Patiëntenbrief of is er andere informatie over het onderwerp beschikbaar?); bespreken wat ieders taak en rol bij dit onderwerp zullen zijn; de gemaakte werkafspraken schriftelijk vastleggen; bepalen op welk moment de werkafspraken zullen worden geëvalueerd. NB Vergeet niet aandacht te geven aan de manier waarop contacten met de patiënt in het dossier worden geregistreerd en financieel worden afgehandeld. programmaoverzicht 1 1 Voorbereiding 2 Wat zijn de huidige taken van de praktijkassistente bij dit onderwerp? 3 Welke rol zou de praktijkassistente kunnen vervullen? 4 Afspraken 5 Evaluatie tijdsduur De tijdsduur is sterk afhankelijk van de mate waarin de praktijkassistente bij een bepaald onderwerp is betrokken. Is er alleen sprake van het opfrissen van kennis of is het de bedoeling dat er taken worden gedelegeerd? Voor de eerste bespreking kan ongeveer een uur worden uitgetrokken; aan de hand van de ervaringen in dat eerste overleg kan de tijdsduur voor volgende besprekingen eventueel worden aangepast. programma-uitwerking 1a Voorbereiding: jaarplanning Maak samen een plan voor het komende jaar. Hoe vaak wilt u bij elkaar komen? Hoeveel tijd reserveert u voor het praktijkoverleg? Welk moment van de dag en de week is het meest geschikt? Hoeveel onderwerpen wilt u in dit jaar behandelen? En... neem niet te veel hooi op uw vork! Maak met elkaar een keuze uit de beschikbare onderwerpen. Die kan bijvoorbeeld worden bepaald door de frequentie waarmee de praktijkassistente met een bepaalde klacht of ziektebeeld wordt geconfronteerd of door de mate waarin zij ten aanzien van een bepaald onderwerp taken kan vervullen. Ook kan de keuze worden bepaald door de behoefte om omtrent een onderwerp met alle medewerkers op één lijn te komen om zodoende aan patiënten gelijkluidende adviezen te geven. Maak een keuze door bijvoorbeeld allemaal een top drie samen te stellen. Vervolgens kunt u gezamenlijk de onderwerpen voor het komende jaar kiezen. 1b Voorbereiding: praktijkoverleg Het is aan te bevelen om het praktijkoverleg op een rustig tijdstip te plannen, buiten de normale dingen van de dag om. Bekijk of het mogelijk is om de telefoon tijdelijk naar een andere praktijk door te schakelen. De praktijkassistente leest ter voorbereiding het desbetreffende hoofdstuk uit het boek door. Voor de huisarts is het doorlezen van de volledige tekst van de betreffende NHG-Standaard een goede voorbereiding op het overleg. Is er een NHG-Patiëntenfolder of NHG-Patiëntenbrief (of -brieven) beschikbaar? Neem dan een exemplaar mee naar het overleg. 2 Wat zijn de huidige taken van de praktijkassistente bij het betreffende onderwerp? Het is handig om in de week voorafgaand aan het praktijkoverleg te inventariseren hoe vaak de praktijkassistente met het onderwerp dat op de agenda staat, wordt geconfronteerd. Daarvoor kan zij een fotokopie van bijlage 1 gebruiken. Hoe vaak wordt een vraag over het onderwerp gepresenteerd? Zijn er in de praktijk afspraken over de huidige rol en taak van de praktijkassistente bij deze de klacht of dit ziektebeeld? Zo ja, welke? De huisarts noteert aan de hand van een fotokopievanbijlage2hoevaakpatiënten het 1 Dit programma is beschreven voor de praktijkassistente. Het programma kan ook worden gebruikt voor overleg met de praktijkondersteuner.
16 12 NHG-Standaarden voor praktijkassistente en -ondersteuner 2009 spreekuur bezoeken met de klacht of het ziektebeeld waarover tijdens het eerstvolgende overleg zal worden gesproken. 3 Welke rol zou de praktijkassistente kunnen vervullen? Bij elk onderwerp in dit boek is vermeld wat de rol van de praktijkassistente of -ondersteuner zou kunnen zijn. Het is belangrijk dat de praktijkassistente zelf nagaat of zij, naar haar mening en naar de mening van de huisarts, bij een bepaald onderwerp een rol kan spelen. Waaruit zou die kunnen bestaan? Welke taak/ taken zou ze op zich kunnen nemen? Vervolgens bespreken huisarts en praktijkassistente met elkaar welke rol en taken ze daadwerkelijk in de eigen praktijk op zich zullen nemen. Daarna brengen zij samen in kaart of en, zo ja, hoe de praktijkroutines moeten veranderen om de afgesproken taken te kunnen uitvoeren. Kunt en wilt u die veranderingen ook doorvoeren? Wat is nodig om dit met succes te doen (extra scholing, informatie verstrekken aan patiënten over de beoogde veranderingen, werkruimte voor de praktijkassistente, eventueel aanschaf van apparatuur)? 4 Afspraken Zet de afspraken op papier. U kunt hiervoor een fotokopie van bijlage 3 maken. Het is van belang om ook een tijdpad af te spreken. Wanneer moeten de veranderingen geëffectueerd zijn? 5 Evaluatie Na een bepaalde (afgesproken) tijd (bijvoorbeeld twee of drie maanden) volgt een evaluatie. Vervult de praktijkassistente de afgesproken taken daadwerkelijk? Ligt het invoeren van de benodigde veranderingen op schema? Smaakt het naar meer of heeft de invoering van de veranderingen rond een onderwerp meer tijd nodig dan verwacht? Zijn er knelpunten of struikelblokken? Zo ja, welke? Op welke manier kunnen deze worden opgeruimd? Op welk moment wordt de vooruitgang opnieuw geëvalueerd?
17 Bijlage 1 Invulformulier voor de praktijkassistente Onderwerp: Noteer op dit formulier zo nauwkeurig mogelijk hoe vaak u in de week voorafgaand aan het praktijkoverleg met vragen over dit onderwerp wordt geconfronteerd. Hoe luiden die vragen precies? 1 Zijn er in de praktijk afspraken over uw huidige rol en taak bij deze klacht of dit ziektebeeld? Zo ja, welke? 2 Turf hoe vaak er een vraag over het betreffende onderwerp tijdens consult, aan de telefoon of aan de balie wordt gepresenteerd. 3 Noteer de aard van de vragen. 4 Op welke manier heeft u de vragen afgehandeld?
18 Bijlage 2 Invulformulier voor de huisarts Onderwerp: Noteer op dit formulier zo nauwkeurig mogelijk hoe vaak patiënten in de week voorafgaand aan het praktijkoverleg het spreekuur bezoeken met de klacht of het ziektebeeld waarover op het eerstvolgende overleg zal worden gesproken. 1 Zijn er in de praktijk afspraken over de huidige rol en taak van praktijkmedewerkers bij deze klacht of dit ziektebeeld? Zo ja, welke? 2 Turf hoe vaak patiënten met de klacht of het ziektebeeld het spreekuur bezoeken. 3 Op welke wijze zouden de praktijkassistente en/of -ondersteuner bij de afhandeling van deze klacht of dit ziektebeeld kunnen worden betrokken? Welke rol kunnen ze vervullen, welke taken kunnen ze uitvoeren?
19 Bijlage 3 Afspraken Onderwerp: Formuleer hieronder zo concreet mogelijk de gemaakte afspraken. Afspraken over rol en taken van de praktijkassistente: Afsprakenoverdevoordeuitvoeringvandetakenbenodigderandvoorwaarden: Afspraken over de uitvoering: Afspraken over registratie in het dossier: Afspraken over de financiële afhandeling: Afspraken over het tijdpad: Afspraken over het tijdstip en de manier waarop de afspraken worden geëvalueerd: Andere afspraken:
NHG-Standaarden voor de praktijkassistente 2010
NHG-Standaarden voor de praktijkassistente 2010 In NHG-Standaarden voor de praktijkassistente 2010 zijn de NHG-Standaarden voor huisartsen toegankelijk gemaakt voor praktijkassistentes. Als zodanig is
Nadere informatieNHG-Standaarden voor de praktijkassistente 2013
NHG-Standaarden voor de praktijkassistente 2013 In NHG-Standaarden voor de praktijkassistente 2013 zijn de NHG-Standaarden voor huisartsen toegankelijk gemaakt voor praktijkassistentes. Als zodanig is
Nadere informatieInleiding 5. nhg-standaarden 9. Acne 1 1. Acute diarree 1 5. Acute keelpijn 2 1. Acuut coronair syndroom 2 6. Acuut hoesten 2 9
Inhoud Inleiding 5 nhg-standaarden 9 Acne 1 1 Acute diarree 1 5 Acute keelpijn 2 1 Acuut coronair syndroom 2 6 Acuut hoesten 2 9 Allergische en niet-allergische rhinitis 3 6 Amenorroe 4 0 Anemie 44 Angststoornissen
Nadere informatieS.G. van Gunst V.G. Pigmans. NHG-Standaarden voor de praktijkassistente 2014
S.G. van Gunst V.G. Pigmans NHG-Standaarden voor de praktijkassistente 2014 In NHG-Standaarden voor de praktijkassistente 2014 zijn de NHG-Standaarden voor huisartsen toegankelijk gemaakt voor praktijkassistentes.
Nadere informatieNHG-Standaarden voor de praktijkassistente
IX Inleiding NHG-Standaarden voor de praktijkassistente Dit is de nieuwe editie van de NHG-Standaarden voor praktijkassistentes. Standaarden zijn wetenschappelijk onderbouwde richtlijnen voor diagnostiek
Nadere informatieM.C.A.P.J. van Abeelen. Eigen spreekuur en chronische ziekten
M.C.A.P.J. van Abeelen Eigen spreekuur en chronische ziekten M.C.A.P.J. van Abeelen Eigen spreekuur en chronische ziekten Tweede druk Houten 2013 ISBN 978-90-313-9974-1 Bohn Stafleu van Loghum, onderdeel
Nadere informatieHet Astma Formularium
Het Astma Formularium Het Astma Formularium een praktische leidraad dr. J.C.C.M. in t Veen dr. N.H. Chavannes Houten 2011 Ó 2011 Bohn Stafleu van Loghum, onderdeel van Springer Media Alle rechten voorbehouden.
Nadere informatieWerkboek voor kinderen en jongeren van ouders met psychiatrische en/of verslavingsproblemen
Werkboek voor kinderen en jongeren van ouders met psychiatrische en/of verslavingsproblemen Kind en Adolescent Praktijkreeks Dit Werkboek voor kinderen en jongeren van ouders met psychiatrische en/of verslavingsproblemen
Nadere informatieWerkboek voor ouders met psychiatrische en/of verslavingsproblemen
Werkboek voor ouders met psychiatrische en/of verslavingsproblemen Kind en Adolescent Praktijkreeks Dit Werkboek voor ouders met psychiatrische en/of verslavingsproblemen hoort bij de handleiding Integrale
Nadere informatieStoppen met roken Cursus
Stoppen met roken Stoppen met roken Cursus F.A. Willemsen Bohn Stafleu van Loghum Houten 2009 2009 Bohn Stafleu van Loghum, onderdeel van Springer Uitgeverij Alle rechten voorbehouden. Niets uit deze uitgave
Nadere informatieAngststoornissen en hypochondrie
Angststoornissen en hypochondrie Angststoornissen en hypochondrie Diagnostiek en behandeling P.M.G. Emmelkamp T.K. Bouman S. Visser Bohn Stafleu van Loghum Houten 2009 Ó 2009 Bohn Stafleu van Loghum, onderdeel
Nadere informatieNeem de regie over je depressie
Neem de regie over je depressie Dit boek, Neem de regie over je depressie. Werkboek voor de cliënt, is onderdeel van de reeks Protocollen voor de GGZ. Serie Protocollen voor de GGZ De boeken in de reeks
Nadere informatieZakboek ziektebeelden Cardiologie
Cardiologie Zakboek ziektebeelden Cardiologie Bohn Stafleu van Loghum Houten 2009 Ó 2009 Bohn Stafleu van Loghum, onderdeel van Springer Uitgeverij Alle rechten voorbehouden. Niets uit deze uitgave mag
Nadere informatieVoorwoord 1 1 Verantwoording 1 2 Hoe deze leidraad te gebruiken? 1 3. deel i quickscan differentiële diagnose s 15
Inhoud Voorwoord 1 1 Verantwoording 1 2 Hoe deze leidraad te gebruiken? 1 3 deel i quickscan differentiële diagnose s 15 Quickscan differentiële diagnoses 1 7 Interpretatie 1 7 Overzicht 1 9 deel 2 ziektebeelden
Nadere informatieWerken aan je zelfbeeld
Werken aan je zelfbeeld Kind en Adolescent Praktijkreeks Dit werkboek Werken aan je zelfbeeld, COMET voor kinderen en jongeren (groepstraining) hoort bij de handleiding Zelfbeeldtraining voor kinderen
Nadere informatieOmgaan met lichamelijke klachten
Omgaan met lichamelijke klachten Dit Werkboek omgaan met lichamelijke klachten is onderdeel van de reeks Protocollen voor de GGZ. Serie Protocollen voor de GGZ De boeken in de reeks Protocollen voor de
Nadere informatieEen patiënt met stress en burnout
Een patiënt met stress en burnout Een patiënt met stress en burnout in de huisartspraktijk Bart Verkuil Arnold van Emmerik Roelf Holtrop Houten 2010 2010 Bohn Stafleu van Loghum, onderdeel van Springer
Nadere informatieZakboek ziektebeelden Infectieziekten
Infectieziekten Zakboek ziektebeelden Infectieziekten Bohn Stafleu van Loghum Houten 2009 Ó 2009 Bohn Stafleu van Loghum, onderdeel van Springer Uitgeverij Alle rechten voorbehouden. Niets uit deze uitgave
Nadere informatieDe meest gestelde vragen over: cholesterol
De meest gestelde vragen over: cholesterol De meest gestelde vragen over: cholesterol Bohn Stafleu van Loghum Houten 2009 2009 Bohn Stafleu van Loghum, onderdeel van Springer Uitgeverij Alle rechten voorbehouden.
Nadere informatieHypertensie en 24-uursbloeddrukmeting
Hypertensie en 24-uursbloeddrukmeting Hypertensie en 24-uursbloeddrukmeting Een toegevoegde waarde voor de praktijk F.T.J. BOEREBOOM, INTERNIST-NEFROLOOG D. TAVENIER, HUISARTS Houten 2010 2010 Bohn Stafleu
Nadere informatieZakboek ziektegerelateerde ondervoeding bij volwassenen
Zakboek ziektegerelateerde ondervoeding bij volwassenen Zakboek ziektegerelateerde ondervoeding bij volwassenen Onder redactie van: G.A.E.G. van Asseldonk BSc J.J. van Duinen MSc M. Former-Boon R. van
Nadere informatieDe meest gestelde vragen over: diabetes mellitus
De meest gestelde vragen over: diabetes mellitus De meest gestelde vragen over: diabetes mellitus Bohn Stafleu van Loghum Houten 2010 2010 Bohn Stafleu van Loghum, Houten Alle rechten voorbehouden. Niets
Nadere informatieZorg voor mensen met een verstandelijke beperking
Zorg voor mensen met een verstandelijke beperking Maja van Trigt Werkredactie: Zorg voor mensen met een verstandelijke beperking Inleiding en ziektebeelden Maja van Trigt Zeist Werkredactie: Amsterdam
Nadere informatieVan je nachtmerries af
Van je nachtmerries af 2 van je nachtmerries af Dit boek, Van je nachtmerries af, is onderdeel van de reeks Protocollen voor de GGZ. Serie Protocollen voor de GGZ De boeken in de reeks Protocollen voor
Nadere informatiePatiënt en recht in de apotheek
Patiënt en recht in de apotheek Patiënt en recht in de apotheek mr Jurriane A. Rendering Bohn Stafleu van Loghum Houten 2009 Ó 2009 Bohn Stafleu van Loghum, onderdeel van Springer Uitgeverij Alle rechten
Nadere informatieDe meest gestelde vragen over: reumatologie
De meest gestelde vragen over: reumatologie De meest gestelde vragen over: reumatologie Bohn Stafleu van Loghum Houten, 2010 2010 Bohn Stafleu van Loghum, onderdeel van Springer Uitgeverij Alle rechten
Nadere informatieVoeten en huid. Dermatologie voor pedicures, podotherapeuten en andere voetspecialisten. J. Toonstra en A.C. de Groot
Voeten en huid Voeten en huid Dermatologie voor pedicures, podotherapeuten en andere voetspecialisten J. Toonstra en A.C. de Groot Bohn Stafleu van Loghum Houten 2009 Ó 2009 Bohn Stafleu van Loghum, onderdeel
Nadere informatieZakboek ziektebeelden Neurologie
Neurologie Zakboek ziektebeelden Neurologie Bohn Stafleu van Loghum Houten 2009 Ó 2009 Bohn Stafleu van Loghum, onderdeel van Springer Uitgeverij Alle rechten voorbehouden. Niets uit deze uitgave mag worden
Nadere informatieESAT- Screening van ASS op jonge leeftijd
ESAT- Screening van ASS op jonge leeftijd ESAT- Screening van ASS op jonge leeftijd Praktische handleiding voor signalering, screening en diagnostiek prof. dr. J. Buitelaar drs. E. van Daalen dr. C. Dietz
Nadere informatieEerste hulp bij faalangst
Eerste hulp bij faalangst Eerste hulp bij faalangst Faalangsttraining voor jongeren van 10 tot 18 jaar drs. Petra Lahr drs. Daphne Rijkée Houten 2017 2017 Bohn Stafleu van Loghum, onderdeel van Springer
Nadere informatieLeercoaching in het hbo. Student
Leercoaching in het hbo Student Leercoaching in het hbo Student Een kapstok om jezelf uit te dagen de regie over je leren te nemen Jette van der Hoeven 2e druk Bohn Stafleu van Loghum Houten 2009 Ó 2009
Nadere informatieWerken aan je zelfbeeld
Werken aan je zelfbeeld Kind en Adolescent Praktijkreeks Dit werkboek Werken aan je zelfbeeld, COMET voor kinderen en jongeren (individuele training) hoort bij de handleiding Zelfbeeldtraining voor kinderen
Nadere informatieNicolien van Halem Inge Müller. Handboek studievaardigheden voor het hbo
Nicolien van Halem Inge Müller Handboek studievaardigheden voor het hbo Toegang tot de website Op deze website vindt u het ondersteunend materiaal behorende bij Handboek studievaardigheden voor het hbo.
Nadere informatieProf. dr. M.W. van Tulder Prof. dr. B.W. Koes. Evidence-based handelen bij lage rugpijn
Prof. dr. M.W. van Tulder Prof. dr. B.W. Koes Evidence-based handelen bij lage rugpijn Prof. dr. M.W. van Tulder Prof. dr. B.W. Koes Evidence-based handelen bij lage rugpijn Epidemiologie, preventie, diagnostiek,
Nadere informatieDe meest gestelde vragen over: astma
De meest gestelde vragen over: astma De meest gestelde vragen over: astma Bohn Stafleu van Loghum Houten 2008 2008 Bohn Stafleu van Loghum, Houten Alle rechten voorbehouden. Niets uit deze uitgave mag
Nadere informatieDr. P.R.M. van Dijkman Mw. dr. M.E.L. Bartelink Drs. M. Rubens. Het cardiovasculair formularium
Dr. P.R.M. van Dijkman Mw. dr. M.E.L. Bartelink Drs. M. Rubens Het cardiovasculair formularium Onder redactie van: Dr. P.R.M. van Dijkman Mw. dr. M.E.L. Bartelink Drs. M. Rubens Het cardiovasculair formularium
Nadere informatieDoorbreek je depressie
Doorbreek je depressie Doorbreek je depressie Werkboek voor de cliënt Drs. P.J. Molenaar Drs. F.J. Don Prof. dr. J. van den Bout Drs. F. Sterk Prof. dr. J. Dekker Bohn Stafleu van Loghum Houten 2009 Ó
Nadere informatieWerkboek klinische schematherapie
Werkboek klinische schematherapie Werkboek klinische schematherapie Redactie: Eelco Muste Anoek Weertman Anne-Marie Claassen Bohn Stafleu van Loghum Houten 2009 Ó 2009 Bohn Stafleu van Loghum, onderdeel
Nadere informatieGedragsproblemen bij kinderen
Gedragsproblemen bij kinderen Reeks Praktische Kindergeneeskunde Redactie: V.R. Drexhage, kinderarts L.W.E. van Heurn, kinderchirurg C.M.F. Kneepkens, kinderarts R. Pieterse, kinderarts E. van Rijswijk,
Nadere informatieNiet meer depressief
Niet meer depressief Dit boek, Niet meer depressief; Werkboek voor de cliënt, is onderdeel van de reeks Protocollen voor de GGZ. Serie Protocollen voor de GGZ De boeken in de reeks Protocollen voor de
Nadere informatieZakboek ziektebeelden Gastro-enterologie
Gastro-enterologie Zakboek ziektebeelden Gastro-enterologie Bohn Stafleu van Loghum Houten 2009 Ó 2009 Bohn Stafleu van Loghum, onderdeel van Springer Uitgeverij Alle rechten voorbehouden. Niets uit deze
Nadere informatieHandleiding bij Beter beginnen
Handleiding bij Beter beginnen Handleiding bij Beter beginnen Trudy Mooren en Maartje Schoorl Bohn Stafleu van Loghum Houten 2008 Ó 2008 Bohn Stafleu van Loghum, onderdeel van Springer Uitgeverij Alle
Nadere informatieDoen en blijven doen
Doen en blijven doen Doen en blijven doen Voorlichting en compliancebevordering door paramedici Marieke van der Burgt en Frank Verhulst Vierde, herziene druk Bohn Stafleu van Loghum Houten 2009 Ó 2009
Nadere informatieAtlas van de parodontale diagnostiek
Atlas van de parodontale diagnostiek Atlas van de parodontale diagnostiek Dr. Johan van Dijk Dr.FredSpijkervetendr.JanTromp Houten 2011 Ó 2011 Bohn Stafleu van Loghum, onderdeel van Springer Media Alle
Nadere informatieVerstrekking en vergoeding
Verstrekking en vergoeding Verstrekking en vergoeding Han van Hagen Swen Kuipers Carlo Schneider Bohn Stafleu van Loghum Houten 2008 Ó 2008 Bohn Stafleu van Loghum, onderdeel van Springer Uitgeverij Alle
Nadere informatieGroenengrijs. Jong en oud met elkaar in gesprek. Karen van Kordelaar. Astrid Vlak. Yolande Kuin. Gerben Westerhof
Groenengrijs Groenengrijs Jong en oud met elkaar in gesprek Karen van Kordelaar Astrid Vlak Yolande Kuin Gerben Westerhof Bohn Stafleu van Loghum Houten 2008 Ó 2008 Bohn Stafleu van Loghum, onderdeel van
Nadere informatieMaatschappelijk dienstverlenen in een veranderende omgeving
Maatschappelijk dienstverlenen in een veranderende omgeving BSL - ACA_BK_1KZM - 0000 001 BSL - ACA_BK_1KZM - 0000 002 Maatschappelijk dienstverlenen in een veranderende omgeving Lia van Doorn Coreferaat:
Nadere informatieDe diabetische voet en de Simm s classificatie
De diabetische voet en de Simm s classificatie De diabetische voet en de Simm s classificatie Margreet van Putten Houten 2012 2012 Bohn Stafleu van Loghum, onderdeel van Springer Media Alle rechten voorbehouden.
Nadere informatieWie heeft de regie? Kwaliteit van bestaan in de praktijk. John Sijnke
Wie heeft de regie? Wie heeft de regie? Kwaliteit van bestaan in de praktijk John Sijnke Bohn Stafleu van Loghum Houten 2009 Bohn Stafleu van Loghum, onderdeel van Springer Uitgeverij 2009 Alle rechten
Nadere informatieZorgen voor getraumatiseerde kinderen: een training voor opvoeders
Zorgen voor getraumatiseerde kinderen: een training voor opvoeders MIJN BSL Aan ieder exemplaar van Zorgen voor getraumatiseerde kinderen: een training voor opvoeders Werkboek voor deelnemers is een unieke
Nadere informatiePsychosociale zorg bij chronische ziekten
Psychosociale zorg bij chronische ziekten Psychosociale zorg bij chronische ziekten Klinische praktijk en effectiviteit Jan Jaspers en Henriët van Middendorp Bohn Stafleu van Loghum Houten 2010 2010 Bohn
Nadere informatie36 zieke kinderen. Een werkboek met patiëntenproblemen voor co-assistenten en basisartsen
36 zieke kinderen 36 zieke kinderen Een werkboek met patiëntenproblemen voor co-assistenten en basisartsen Guus de Jonge, emeritus hoogleraar kindergeneeskunde Arwen Sprij, kinderarts Derde, geheel herziene
Nadere informatieZorg om mensen met dementie
Zorg om mensen met dementie Voor Ries en Myrthe Zorg om mensen met dementie Een handleiding voor verzorgenden Bère Miesen Bohn Stafleu van Loghum Houten 2008 Bohn Stafleu van Loghum, onderdeel van Springer
Nadere informatiePersoonsgerichte zorg
Persoonsgerichte zorg C.J.M. van der Cingel J.S. Jukema Persoonsgerichte zorg Praktijken van goede zorg voor ouderen Houten 2014 ISBN 978-90-368-0448-6 DOI 10.1007/978-90-368-0449-3 ISBN 978-90-368-0449-3
Nadere informatieKerncompetenties fysiotherapeuten in ontwikkeling
Kerncompetenties fysiotherapeuten in ontwikkeling Kerncompetenties fysiotherapeuten in ontwikkeling Pieternel Dijkstra en Remco Coppoolse Houten 2011 2011 Bohn Stafleu van Loghum, onderdeel van Springer
Nadere informatieDenkbeelden over kleinschalig wonen voor mensen met dementie
Denkbeelden over kleinschalig wonen voor mensen met dementie Denkbeelden over kleinschalig wonen voor mensen met dementie Hugo van Waarde (red.) Bohn Stafleu van Loghum Houten 2008 Ó 2008 Bohn Stafleu
Nadere informatieBasiskennis schei- en natuurkunde
Basiskennis schei- en natuurkunde Basiskennis schei- en natuurkunde M. Zwamborn Bohn Stafleu van Loghum Houten 2008 Ó 2008 Bohn Stafleu van Loghum, onderdeel van Springer Uitgeverij Alle rechten voorbehouden.
Nadere informatieHet ecg en het angiogram bij een acuut hartinfarct. Onder redactie van W.A. Dijk B.M.A. Munstra M. Munstra F. Zijlstra
Het ecg en het angiogram bij een acuut hartinfarct Onder redactie van W.A. Dijk B.M.A. Munstra M. Munstra F. Zijlstra Het ecg en het angiogram bij een acuut hartinfarct Het ecg en het angiogram bij een
Nadere informatie8FSLDBIJFS /[EPMJMGEXMIRMZIEY
Medicijnen Werkcahier Kwalificatieniveau Geerard Siereveld Cees van Stipdonk Johan van t Wout Skillslab-serie voor verpleegkundige en verzorgende beroepsvaardigheden Houten 2008 2008 Bohn Stafleu van
Nadere informatieETEN EN DRINKEN BIJ DEMENTIE. Jeroen Wapenaar Lisette de Groot
ETEN EN DRINKEN BIJ DEMENTIE Jeroen Wapenaar Lisette de Groot Eerste druk, Reed Business, Amsterdam 2013 Tweede (ongewijzigde) druk, Bohn Stafleu van Loghum, Houten 2016 ISBN 978-90-368-1557-4 DOI 10.1007/978-90-368-1558-1
Nadere informatieDe huisarts aan de leiding
De huisarts aan de leiding De huisarts aan de leiding Dr. Erik Ranzijn Bohn Stafleu van Loghum Houten 2008 Ó 2008 Bohn Stafleu van Loghum, onderdeel van Springer Uitgeverij Alle rechten voorbehouden. Niets
Nadere informatieZakboek ziektebeelden Oncologie
Oncologie Zakboek ziektebeelden Oncologie Bohn Stafleu van Loghum Houten 2009 Ó 2009 Bohn Stafleu van Loghum, onderdeel van Springer Uitgeverij Alle rechten voorbehouden. Niets uit deze uitgave mag worden
Nadere informatieDit boek, Stop met piekeren; Werkboek voor de cliënt, is onderdeel van de reeks Protocollen voor de GGZ.
Stop met piekeren Dit boek, Stop met piekeren; Werkboek voor de cliënt, is onderdeel van de reeks Protocollen voor de GGZ. Serie Protocollen voor de GGZ De boeken in de reeks Protocollen voor de GGZ geven
Nadere informatieActief leren voor een beroep
Actief leren voor een beroep Actief leren voor een beroep Activiteiten voor leerlingen in het mbo niveau 3 en 4 Nicolien van Halem Bohn Stafleu van Loghum Houten 2008 Ó 2008 Bohn Stafleu van Loghum, onderdeel
Nadere informatieSamenwerkingsperikelen in de huisartspraktijk
Samenwerkingsperikelen in de huisartspraktijk Samenwerkingsperikelen in de huisartspraktijk Annette Berendsen Jan Schuling Houten 2011 2011 Bohn Stafleu van Loghum, onderdeel van Springer Media Alle rechten
Nadere informatieVerwerken en versterken
Verwerken en versterken Kind en Adolescent Praktijkreeks Dit Werkboek voor kinderen en jongeren hoort bij Behandeling van trauma bij kinderen en adolescenten. Met de methode Traumagerichte Cognitieve Gedragstherapie
Nadere informatieHet Reumatologie & Orthopedie Formularium
Het Reumatologie & Orthopedie Formularium Het Reumatologie & Orthopedie Formularium Een praktische leidraad Onder redactie van: Prof. dr. W.F. Lems Prof. dr. B.J. van Royen Met medewerking van: Dr. J.P.W.
Nadere informatieInzichten in de acute zorg
Inzichten in de acute zorg C.J. in t Veld W. Draijer Inzichten in de acute zorg Voor de huisartspraktijk Onder redactie van C.J. in t Veld Brielle Zuid-Holland The Netherlands ISBN 978-90-368-0880-4 DOI
Nadere informatieMinder angstig in sociale situaties
Minder angstig in sociale situaties Dit boek, Minder angstig in sociale situaties, Werkboek voor de cliënt, is onderdeel van de reeks Protocollen voor de GGZ. Serie Protocollen voor de GGZ De boeken in
Nadere informatieMediation als alternatief
Mediation als alternatief Mediation als alternatief Bemiddeling door hulp- en dienstverleners Bert la Poutré Michael Boelrijk Bohn Stafleu van Loghum Houten 2010 2010 Bohn Stafleu van Loghum, onderdeel
Nadere informatieVoorkoming van medische accidenten
Voorkoming van medische accidenten Het Europese Medisch Risico Registrerend Historie-systeem Prof. dr. L. Abraham-Inpijn DERDE, ONGEWIJZIGDE DRUK BOHN STAFLEU VAN LOGHUM, HOUTEN Eerste druk, Elsevier/Bunge,
Nadere informatieVerwerken en versterken
Verwerken en versterken Kind en Adolescent Praktijkreeks Dit Werboek voor ouders hoort bij Behandeling van trauma bij kinderen en adolescenten. Met de methode Traumagerichte Cognitieve Gedragstherapie
Nadere informatieInformatorium voor Voeding en Diëtetiek
Informatorium voor Voeding en Diëtetiek Onder redactie van: Majorie Former Gerdie van Asseldonk Jacqueline Drenth Jolanda van Duinen Informatorium voor Voeding en Diëtetiek Supplement Voedings- en Dieetleer
Nadere informatieNederlands. Burgerschap voor AG. M.C. Arnold-Klaarhamer
Nederlands Nederlands Burgerschap voor AG M.C. Arnold-Klaarhamer Bohn Stafleu van Loghum Houten 2008 Ó Bohn Stafleu van Loghum, onderdeel van Springer Uitgeverij, 2008 Alle rechten voorbehouden. Niets
Nadere informatiedr. M.F. Cox, huisarts C.M. van der Feltz-Cornelis, psychiater-epidemioloog dr. B. Terluin, huisarts Somatisatie
dr. M.F. Cox, huisarts C.M. van der Feltz-Cornelis, psychiater-epidemioloog dr. B. Terluin, huisarts Somatisatie Practicum huisartsgeneeskunde een serie voor opleiding en nascholing redactie dr. B.J.A.M.
Nadere informatieVoeding bij diabetes mellitus. Dieetbegeleiding van Turkse, Marokkaanse en Hindostaanse bevolkingsgroepen
Voeding bij diabetes mellitus Dieetbegeleiding van Turkse, Marokkaanse en Hindostaanse bevolkingsgroepen Voeding bij diabetes mellitus Dieetbegeleiding van Turkse, Marokkaanse en Hindostaanse bevolkingsgroepen
Nadere informatieDenken + Doen = Durven
1 Denken + Doen = Durven Werkboek voor jezelf Dit werkboek is van: Houten Bohn Stafleu van Loghum, 2008 2 Denken + Doen = Durven Kind en Adolescent Praktijkreeks Dit Denken + Doen = Durven, Werkboek voor
Nadere informatieHet Urologie Formularium
Het Urologie Formularium Het Urologie Formularium Een praktische leidraad Onder redactie van: Dr. A.S. Glas Dr. J.P.M. Sedelaar P. van de Woestijne Met medewerking van: Dr. F.C.H. d Ancona, Dr. M. Barendrecht,
Nadere informatieHet ecg en het angiogram bij een acuut hartinfarct
Het ecg en het angiogram bij een acuut hartinfarct Het ecg en het angiogram bij een acuut hartinfarct W.A. Dijk B.M.A. Munstra M. Munstra F. Zijlstra Houten 2010 2010 Bohn Stafleu van Loghum, onderdeel
Nadere informatieImaginatie- en rescriptingtherapie voor nachtmerries
Imaginatie- en rescriptingtherapie voor nachtmerries Dit boek, Imaginatie- en rescriptingtherapie voor nachtmerries, is onderdeel van de reeks Protocollen voor de GGZ. Bij deze titel is tevens een werkboek
Nadere informatieONDERSTEUNEND COMMUNICEREN BIJ DEMENTIE
ONDERSTEUNEND COMMUNICEREN BIJ DEMENTIE ISBN 978-90-368-1699-1 ISBN 978-90-368-1700-4 (ebook) 2017 Bohn Stafleu van Loghum, onderdeel van Springer Media BV Alle rechten voorbehouden. Niets uit deze uitgave
Nadere informatieLeven met ADHD. Fiona Kat, Maura Beenackers en Willemijn ter Brugge
Leven met ADHD Van A tot ggz De boeken in de reeks Van A tot ggz beschrijven niet alleen oorzaak, verloop en behandeling van de onderhavige problemen, maar geven ook antwoord op de vraag hoe men met het
Nadere informatiePsychosociale problemen
Psychosociale problemen Reeks Kinderen en Adolescenten. Problemen en risicosituaties Psychosociale problemen is het tweede deel van de tiendelige reeks Kinderen en Adolescenten - Problemen en risicosituaties.
Nadere informatieInformatorium voor Voeding en Diëtetiek
Informatorium voor Voeding en Diëtetiek Majorie Former Gerdie van Asseldonk Jacqueline Drenth Jolanda van Duinen (Redactie) Informatorium voor Voeding en Diëtetiek Dieetleer en Voedingsleer Supplement
Nadere informatieIn gesprek met de palliatieve patiënt
In gesprek met de palliatieve patiënt In gesprek met de palliatieve patiënt Anne-Mei The Cilia Linssen Bohn Stafleu van Loghum Houten ª 2008 Bohn Stafleu van Loghum, onderdeel van Springer Uitgeverij Alle
Nadere informatieWat elke professional over verslavingspreventie moet weten
Wat elke professional over verslavingspreventie moet weten Rob Bovens Leontien Hommels Lex Lemmers Wat elke professional over verslavingspreventie moet weten Houten 2013 ISBN 978-90-313-9990-1 Bohn Stafleu
Nadere informatieInformatorium voor voeding en diëtetiek
Informatorium voor voeding en diëtetiek Majorie Former Gerdie van Asseldonk Jolanda van Duinen Jacqueline Drenth (Redactie) Informatorium voor voeding en diëtetiek Supplement 89 - april 2015 Houten 2015
Nadere informatieLeidraad Diabetes mellitus type 2 glucoseregulatie
Leidraad Diabetes mellitus type 2 glucoseregulatie Leidraad Diabetes mellitus type 2 glucoseregulatie Onder redactie van: Dr. A.G. Lieverse internist-vasculair geneeskundige Maxima Medisch Centrum, Eindhoven
Nadere informatieOnderzoek en behandeling van de voet
Onderzoek en behandeling van de voet Orthopedische casuïstiek Onderzoek en behandeling van de voet Redactie: Dos Winkel Met bijdragen van: Patty Joldersma Marc Martens Irma Pelgrim Bohn Stafleu van Loghum
Nadere informatiePsychosociale hulpverlening voor naasten van traumapatiënten
Psychosociale hulpverlening voor naasten van traumapatiënten Psychosociale hulpverlening voor naasten van traumapatiënten Doorbreken van de cirkel van verdriet Psychosocial assistance for relatives of
Nadere informatieKwaliteitsstandaarden Jeugdzorg Q4C
Kwaliteitsstandaarden Jeugdzorg Q4C Kwaliteitsstandaarden Jeugdzorg Q4C Wat kinderen en jongeren belangrijk vinden als ze niet thuis wonen Fiet van Beek en Leo Rutjes (red.) met medewerking van Mirjam
Nadere informatieSupervisie in onderwijs en ontwikkeling
Supervisie in onderwijs en ontwikkeling Supervisie in onderwijs en ontwikkeling Delen en helen Onder redactie van: Sijtze de Roos Auteurs: Heleen Bakker Hans Borst Corine Havelaar-Bakker Sijtze de Roos
Nadere informatieE.G.M. Couturier J.A. Carpay VEEL GESTELDE VRAGEN OVER HOOFDPIJN-MIGRAINE
E.G.M. Couturier J.A. Carpay VEEL GESTELDE VRAGEN OVER HOOFDPIJN-MIGRAINE VEEL GESTELDE VRAGEN OVER Hoofdpijn-migraine VEEL GESTELDE VRAGEN OVER Hoofdpijn-migraine E.G.M. Couturier dr. J.A. Carpay 2011
Nadere informatieEen nieuwe heup of knie
Een nieuwe heup of knie Een nieuwe heup of knie Hoe wordt u weer lichamelijk en sportief actief? Martin Stevens Inge van den Akker-Scheek Jan Hamelink Inge Reininga Karen den Uyl-Verlinden Robert Wagenmakers
Nadere informatieThuisloosheid bij jongeren en volwassenen
Thuisloosheid bij jongeren en volwassenen Werken in sph Redactie: Marijke van Bommel Maria van Deutekom Britt Fontaine Marja Magnée Alfons Ravelli Thuisloosheid bij jongeren en volwassenen Auteurs: Marc
Nadere informatieHelpen bij partnerrelatieproblemen
Helpen bij partnerrelatieproblemen Helpen bij partnerrelatieproblemen Het praktijkboek Alfons Vansteenwegen Derde, herziene druk Bohn Stafleu van Loghum Houten 2005 2005 Bohn Stafleu van Loghum, Houten
Nadere informatieInhoud. 10 Voorwoord 10
Inhoud 10 Voorwoord 10 1 11 Algemene inleiding 11 1.1 11 Inleiding 11 1.2 12 De huisarts in historisch perspectief 12 1.2.1 12 De huisarts 12 1.2.2 15 De doktersassistent 15 1.3 16 NHG-standaarden 16 1.4
Nadere informatieInterpersoonlijke psychotherapie in een ambulante groep
Interpersoonlijke psychotherapie in een ambulante groep Interpersoonlijke psychotherapie in een ambulante groep Een behandelprotocol voor depressie Dina Snippe Bohn Stafleu van Loghum Houten 2009 Bohn
Nadere informatieHandleiding Gezinsvragenlijst (GVL)
Handleiding Gezinsvragenlijst (GVL) Handleiding Gezinsvragenlijst (GVL) Prof. dr. J.D. van der Ploeg Prof. dr. E.M. Scholte Bohn Stafleu van Loghum Houten, 2008 Ó 2008 Bohn Stafleu van Loghum, onderdeel
Nadere informatieLeven met angst voor ernstige ziektes
Leven met angst voor ernstige ziektes Van A tot ggz De boeken in de reeks Van A tot ggz beschrijven niet alleen oorzaak, verloop en behandeling van de onderhavige problemen, maar geven ook antwoord op
Nadere informatie