Oud gedaan is jong geleerd. Stef Kremers Professor Preventie van Obesitas Vakgroep Gezondheidsbevordering Universiteit Maastricht

Transcriptie

1 Oud gedaan is jong geleerd Stef Kremers Professor Preventie van Obesitas Vakgroep Gezondheidsbevordering Universiteit Maastricht

2 Beweeggedrag van kinderen De rol van gewoontes De rol van de ouder Interventies

3 Jong gedaan is ouder gedaan Lichamelijke activiteit Zitgedrag Effect sizes: 4% groot, 60% gemiddeld, 36% klein Effect sizes: 33% groot, 50% gemiddeld, 17% klein Jones et al., Am J Prev Med, 2013

4 Zitgedrag Voorspeller van excessieve gewichtsstijging van kind naar volwassen leeftijd (Thorp et al., 2011) Voorspeller van cardiovasculaire aandoeningen en sterfte bij ouderen (Proper et al., 2011) Growing body of evidence Growing body of aantrekkelijke verleidingen

5 Clustering Zitgedrag als voorspeller van ongezonde voedingsinname (Sleddens et al., 2013) In hoge mate gestuurd door gewoonte

6 Kenmerken van een gewoonte Geschiedenis van herhaling Automaticiteit (uitgedrukt in oncontroleerbaarheid, gebrek aan bewustzijn, en efficiëntie) Uitdrukking van identiteit

7 Kracht van gewoonte 1.00 G E D R A G STERKE GEWOONTE MATIGE GEWOONTE β = -.09, p >.05 β =.09, p >.05 β =.26, p < Zitgedrag pubers: Sterke gewoonte.07 (ns) 0.40 ZWAKKE GEWOONTE Zwakke gewoonte.37 (p<.001) 0.30 Kremers & Brug, INTENTIE

8 EnRG framework Environmental Research framework for weight Gain prevention Kremers et al. Environmental influences on energy balance-related behaviors: A dual-process view. Int J Behav Nutr Phys Act 2006; 3: 9.

9 Ouder gedaan, jongere geleerd Transfer van gewoonten

10

11 Ouderschapspraktijken Toegepast op snacken Concept Prototypic description parenting practice Accessibility Storing snacks in a location the child cannot access on his or her own Availability Not having snacks at home Discussing Discussing availability of snacks with the child Educating Teaching the child about healthy foods Emotional feeding Using snacks in response to the child's emotional distress Encouragement Encouraging the child to eat a large variety of foods Instrumental feeding Using foods to persuade the child to do something Involving Allowing the child to assist in preparing snacks Meal routines Eating meals together as a family Modeling Eating healthy foods in the presence of the child Monitoring Keeping track of the number of snacks the child eats Permissiveness Giving in to the child's pestering for snacks Pressure to eat Pressuring the child to eat more foods Providing feedback Criticizing when the child eats snacks Rewarding Offering toys or other non-food rewards for good eating Rules Setting explicit rules about what kind of snacks the child is allowed to eat Structure Giving snacks at fixed times Visibility Having healthy foods easy to see Gevers et al., submitted

12 Ouderschapspraktijken Snacken Zitten Accessibility Availability Discussing Educating Emotional feeding Encouragement Instrumental feeding Involving Meal routines Modeling Monitoring Permissiveness Pressure to eat Providing feedback Rewarding Rules Structure Visibility Accessibility Availability Discussing Educating Emotional sitting Encouragement Instrumental sitting Involving Physical activity routines Modeling Monitoring Permissiveness Pressure to sport Providing feedback Rewarding Rules Structure Visibility

13 Ouderschapspraktijken Zitten Accessibility Availability Discussing Educating Emotional sitting Encouragement Instrumental sitting Involving Physical activity routines Modeling Monitoring Permissiveness Pressure to sport Providing feedback Rewarding Rules Structure Visibility

14 Ouderschapspraktijken Zitten Accessibility Availability Discussing Educating Emotional sitting Encouragement Instrumental sitting Involving Physical activity routines Modeling Monitoring Permissiveness Pressure to sport Providing feedback Rewarding Rules Structure Visibility

15 Zittende routines

16 Zittende routines

17 Rutten GM, Savelberg HH, Biddle SJH, Kremers SPJ. Interrupting long periods of sitting: Good STUFF. International Journal of Behavioral Nutrition and Physical Activity 2013: 10, 1.

18 Interventies Ouder helpen om gedrag kind te veranderen Lifestyle Triple P Kind helpen om gedrag ouder te veranderen Active Living

19 Lifestyle Triple P Gerards et al., 2012

20 Lifestyle Triple P interventie

21 Outcome measures Secondary: Parenting behaviours Parenting style Feeding styles Parenting practices Behaviour child Nutrition Physical activity Primary: Anthropometry child - BMI z-score - Waist circumference - Skinfolds

22 RCT Baseline (n=86) Gem. leeftijd 7.2 jaar, 44% jongens, BMIz 1.84 Randomisatie Controle conditie (n=42) 6 Lifestyle Triple P groepen (n=44) T1, 4 maanden (n=36, 82%) T1, 4 maanden (n=35, 82%) T2, 12 maanden (n=35, 80%) T2, 12 maanden (n=32, 76%)

23 Kind helpen om gedrag ouder te veranderen Academische Werkplaats Publieke Gezondheid Limburg Universiteit Maastricht GGD Zuid Limburg TNO Gemeenten Veilig Verkeer Nederland

24 Wat is Active Living? Stimulering van beweging van kinderen op basisscholen in de leeftijd van 9-12 jaar (groep 6 t/m 8) Actief transport Beweging in vrije tijd Beweging op school

25 Wat is Active Living? Stimulering van beweging van kinderen op basisscholen in de leeftijd van 9-12 jaar (groep 6 t/m 8) Actief transport

26 Veilige schoolroutes

27 Conclusies Oud gedaan is jong (ook al) gedaan Tracking De kracht van gewoonte Ouder gedaan is jongere geleerd Vaak onbewuste, subtiele beïnvloeding Ouder geleerd: jong doet Ook ouders zijn niet te jong om te leren

28 Dank voor uw aandacht