Speciale abdominale wondzorg

Maat: px

Weergave met pagina beginnen:

Download "Speciale abdominale wondzorg"

Pepijn Bogaert
7 jaren geleden
Aantal bezoeken:

1 Speciale abdominale wondzorg Hoe gaan we het aanpakken? Evolutie 1

2 Speciale abdominale wondzorg Open buik Enterocutane fistels Laceratie van postoperatieve wonden Stomaproblematiek Huidreacties Andere? Open buik indicaties die leiden tot een open buik zijn: damage control laparotomie abdominaal compartimentsyndroom intra-abdominale abdominale infecties en de onmogelijkheid om na een operatie de buik te sluiten Open buik zal noodzakelijk zijn als er sprake is van intra-abdominale abdominale hypertensie (als de druk door de blaas, gemeten bij een ontspannen persoon in rugligging, hoger is dan 25 mm kwik) 2

abdominale infecties en de onmogelijkheid om na een operatie de buik te sluiten Open buik zal noodzakelijk zijn als er sprake is van

3 Open abdomen Graad van intra-abdominale druk 3

4 behandeling tussen verbanden en de vacuümtherapie Vroeger vochtige gazen In de jaren zeventig werd een soort gordijn-vitrage gebruikt, waaraan later in plaats van hechtingen een rits werd toegevoegd en later klittenband Daarna Bogotabag 4

gordijn-vitrage gebruikt, waaraan later in plaats van

5 Bogotabag The Wittmann Patch Vacuum pack closure 5

6 6

7 Complicaties Als gevolg van persen komen de darmen naar buiten: dit levert een enorm psychisch trauma op voor de patiënt enorm vochtverlies (tot vier liter vocht) Bloedingen Kruisinfecties Abcessen Fistels vertraagde wondgenezing oppervlakkig ademen en meer vast sputum Enterocutane fistels Een enterocutane fistel is een abnormale verbinding tussen de buikholte of een buikorgaan enerzijds en de huid of wond anderzijds, die langer dan 48 uur vocht produceert. het drama binnen de chirurgie 7

ademen en meer vast sputum Enterocutane fistels Een enterocutane fistel is een abnormale verbinding tussen de buikholte of

8 definitie Een fistel is een abnormale verbinding tussen een hol orgaan en een ander hol orgaan of de huid. soorten enterocutane fistel Gastrointenstinale fistel Wondfistel (lymfevocht) Botfistel 8

9 Classificatie van intestinale fistels Anatomisch Interne Externe Simpele laterale fistels Complexe fistels Fysiologisch Hoge output fistels ( dagelijks> 500ml) Lage output fistels ( dagelijks<500ml) 9

fistels Fysiologisch Hoge output fistels (

10 Anatomische classificatie Simpele Complexe ontstaan 20% van de gevallen vanuit een ontstekingsproces (Crohn, colitis ulcerosa pancreatitis en cholecystitis, appendicitis en diverticulitis, ) In 80% van de gevallen ontstaan enterocutane fistels door een medische behandeling 30 tot 40 jaar na een bestraling kunnen fistels ontstaan Na een drainage van een buikabces en na trauma als gevolg van een botsing, een steek- en schotverwonding. 10

ontstaan enterocutane fistels door een medische behandeling 30 tot 40 jaar na een bestraling kunnen fistels

11 Oorzaak achterhalen stabiliseren van sepsis het herstellen van vochtverlies elektrolyten en zuur-base evenwicht het onder controle krijgen van de fistel het streven naar het herstel van de integriteit van het maagdarmkanaal Doel bij fistelzorg De verpleegkundige taak beschermen van de perifistulaire huid Enzymatische samenstelling van de output het debiet van de output controleren en compenseren Psychische begeleiding Voedingsadvies? en financiële uitdaging. 11

fistelzorg De verpleegkundige taak beschermen van de perifistulaire huid Enzymatische samenstelling van de output

12 Heelkundig sluiten? Te overwegen als de fistel na zes 4 tot acht weken niet dicht is of bij high-output output,, waarbij meer dan 500 ml vocht per 24 uur geproduceerd wordt Geen heelkundige sluiting Bij onderliggende maligniteiten distale obstructie een fisteltraject korter dan twee centimeter een darmwanddefect met een diameter groter dan één n centimeter 12

output,, waarbij meer dan 500 ml vocht per 24 uur geproduceerd wordt Geen heelkundige

13 Verpleegkundige indeling Volgens exsudaat fistels die weinig exsudaat produceren (10-50 ml / 24 uur) fistels die veel exsudaat produceren ( ml / 24 uur) high-output fistels (meer dan 500 ml / 24 uur) Verpleegkundige aandachtspunten Observaties van geur Kleur Consistentie hoeveelheid corrosiviteit 13

ml / 24 uur) high-output fistels (meer dan 500 ml / 24 uur) Verpleegkundige

14 Lokalisatie die problemen geven De nabijheid van huidplooien beenderige structuren of littekens Fistel in een open wond Gevolgen van vochtverlies dehydratatie elektrolytenstoornissen Malnutritie 14

Fistel in een open wond Gevolgen van vochtverlies

15 Perifistulaire huidproblemen Oorzaak: mechanisch trauma adhesieve huidbeschermers druk door drains of tubes chemische irritaties agressieve antiseptica pijn en ongemak Candida infecties Fistelbeleid: een brede aanpak stabilisatie van de patiënt Fistel zo snel mogelijk spontaan sluiten neveneffecten van de fistel efficiënt bestrijden kwaliteit van leven bij de betrokken patiënt verbeteren 15

Fistelbeleid: een brede aanpak stabilisatie van de patiënt Fistel zo snel mogelijk spontaan

16 stabilisatie van de patiënt septische fase behandelen Abcedatie moet zonodig gedraineerd worden chirurgische drainage totale darmrust toedienen van somatostatine totaal parenterale voeding het maagvocht draineren toedienen van een H2 antagonist De aanpak Ziekenhuis versus thuiszorg Doeltreffendheid versus kostprijs katoenen gaasverbanden draineren van een wonde stomaopvangzakjes (1/5 van het drainagesysteem) technische vaardigheid / verzorgingstijd (hulp? collega, familielid of de patiënt) continuïteit teit van de zorg 16

Ziekenhuis versus thuiszorg Doeltreffendheid versus kostprijs katoenen gaasverbanden draineren van een wonde stomaopvangzakjes (1/5

17 uitdaging: de huidprotectie beheersing van de output voorbereiden op een lange-termijnbehandeling verzekeren van de mobiliteit esthetisch afwerken van verbanden en camoufleren van verbandmateriaal geurcontrole risico op kruisinfecties Methodologie vroegtijdig ingrijpen medewerking van de patiënt vaak een trial & error periode materiaalkeuze afhankelijk van de hoeveelheid wondexsudaat 10 à 50 ml/24 uur :absorberend verband 50 tot 500 ml/24 uur) eendelig mini drainagezakje groter debiet eendelige uro- of ileostomiezakjes 17

vroegtijdig ingrijpen medewerking van de patiënt vaak een trial & error periode materiaalkeuze afhankelijk van de hoeveelheid

18 Gebruik van opvangsystemen propere, effen en droge huidoppervlakte huid lauw droogföhnen De peri-fistulaire huid scheren exsudaat continu aspireren hydrocolloïdpoeder dpoeder stukjes hydrocolloïd een laag-vacu vacuümdrainage geurprobleem drainagezakjes 18

scheren exsudaat continu aspireren hydrocolloïdpoeder dpoeder

19 Recent producten oa / Coloplast Management Systeem voor Fistula en Abdominale wonden Woundmanager van de firma Convatec Huidbeschermingsproducten vochtresorberende protector huidpasta Hydrocolloïd d plaat huidbeschermende spray of stick bij lage output zalven en crèmes 19

Huidbeschermingsproducten vochtresorberende protector huidpasta

20 geurprobleem ileostomiezakjes met ingebouwde koolstoffilter absorberend koolstofverband goede kamerverluchting discrete kamerontgeuring. 20

21 fistelbeleid = teamwerk vermijd tegenstrijdige berichten Huisarts Internist Chirurg Verpleegkundigen,stomaverpleegkundigen Diëtisten Fysiotherapeuten Collega s? 21

22 Enterocutane fistels in een wonde wondbeleid toegespitst op het actief verwijderen van de fistel output uit het wondgebied Psychosociale implicaties informatie en emotionele ondersteuning angst en depressie en soms zelfs agressie onverwacht lekken geurhinder sociale isolatie multidisciplinair team op een eensgezinde wijze Psychologische ervaring 22

23 Psychologische ervaring realistische aanvaarding van het gebeuren Een adequate ondersteuning vakkundige benadering van het probleem Zelfzorg? Stomazorg 23

24 Postopertieve verpleegkundige zorg. Beoordeel het stoma, Bescherm de huid, selecteer het juiste opvangsysteem en help de patiënt om zijn situatie te verwerken. Observeer het type stoma, de kleur, grootte, locatie en omgeving rond het stoma. Meer post operatieve aandachtspunten Mucosa is rose tot donkerrood Bleek kan een teken zijn van anemie Bleek, donker of purperkleurig kan een indicatie zijn van verminderde bloedvoorziening van het stoma of darm, eventueel door verhoogde spanning bij de constructie of door oedeem postop. Zwart is en indicatie voor necrose. Elke 8u zou een evaluatie moeten gebeuren van de kleur. 24

25 Problemen voorkomen uurtje rustig op bed na plaatsing Tussenin regelmatig controle op lekkage en overvulling probleem onmiddellijk oplossen? applicatietechniek reevaluatie bij braken, hoesten, niezen of voorover buigen het opvangmateriaal ondersteunen bijkleven vermijden Wat kan er nog te zien zijn bij een stoma Er is de eerste dagen mild oedeem. Ernstig oedeem kan een indicatie zijn van obstructie, allergische reactie of gastro-enteritis. Bloed tgv mucosa van de darm bij manipulatie is normaal door de goede bloedvoorziening. 25

26 Een of tweedelig opvang recipiënt, nt,? 26

27 PYODERMA GANGRENOSUM (Dermatitis ulcerosa) Vrij zeldzame (1: ) acuut optredende en progressieve ulceratie, kan elk deel v.d. huid aandoen, met een voorkeur voor onderbenen, abdomen, billen, en gezicht. De oorzaak is niet bekend, gedacht wordt aan een vasculitis variant. In circa de helft van de gevallen is het geassocieerd met interne ziekten, vooral colitis ulcerosa (0.6-5% van colitis ulcerosa patiënten krijgt PG), m. Crohn ( %) 1.2%) en reumatoïde artritis. Geen chirurgische ingrepen zoals necrotomie, wondtoilet, excisie of split skin transplantatie uitvoeren zolang de ziekte niet volledig onder controle is. Pyoderma gangrenosum Behandeling -Corticoiden (prednisolone 60mg/dag) Na 1 week duidelijke verbetering 27

28 Necrotiserende fasciitis? Uitbreiding van de necrose Wondkweek : streptococcus pyogenes Behandeling : Uitgebreide chirurgie Dank u 28

Vergelijkbare documenten

Necrotiserende fasciitis vs Pyoderma gangrenosum

Necrotiserende fasciitis vs Pyoderma gangrenosum Eric Roovers Ziekenhuishygiënist Wondzorgcoördinator ZNA Middelheim casus Man, 47 jaar AC-luxatie 3de graad => LARS-reconstructie Ingreep op 24/5/2005 Slechte