Cultuurparticipatie in deelgemeente Charlois

Transcriptie

1 Cultuurparticipatie in deelgemeente Charlois

2

3 Cultuurparticipatie in deelgemeente Charlois Maaike Dujardin en Chris de Vries Centrum voor Onderzoek en Statistiek (COS) Juli 2009 In opdracht van Dienst Kunst en Cultuur en deelgemeente Charlois

4 Centrum voor Onderzoek en Statistiek (COS) Auteurs: Maaike Dujardin & Chris de Vries Project: Prijs: 10,- Adres: Goudsesingel 78, 3011 KD Rotterdam Postbus 21323, 3001 AH Rotterdam Telefoon: (010) Telefax: (010) Website: 2 Cultuurparticipatie in deelgemeente Charlois

5 INHOUD Samenvatting en conclusies 5 1 Inleiding Aanleiding Onderzoeksvraag Methode Leeswijzer 10 2 Bezoek en bekendheid culturele instellingen Bezoek cultuur Bezoek Lokale Cultuurcentra Bekendheid en bezoek instellingen deelgemeente Charlois Bekendheid en bezoek evenementen in deelgemeente Charlois 16 3 Informatiebronnen, barrières en behoeften Informatiebronnen Barrières cultuurparticipatie Voorkeur en gemis 21 4 Kunstzinnige activiteiten Beoefenen van kunstzinnige activiteiten Locatie ongeorganiseerde kunstzinnige activiteiten? Zelforganisatie 24 Bijlagen 23 Cultuurparticipatie in deelgemeente Charlois 3

6

7 Samenvatting en conclusies De deelgemeente Charlois en de dienst Kunst en Cultuur hebben de wens om in kaart te brengen wat er in de deelgemeente door de inwoners wordt gedaan op het terrein van kunst en cultuur en waar men eventueel nog behoefte aan heeft. Naar aanleiding van deze wens heeft het COS een onderzoek uitgevoerd onder de inwoners van deelgemeente Charlois. De resultaten van het onderzoek worden in dit rapport besproken. Methode De centrale vraag in het onderzoek luidt: Wat wordt er in de deelgemeente allemaal door de burgers gedaan op het terrein van kunst en cultuur? En wat ontbreekt er wat dit betreft volgens de burgers nog in de deelgemeente? Om gegevens te verzamelen die antwoord kunnen geven op deze vragen, is een online enquête (per ) uitgezet onder een steekproef van bewoners van 16 jaar en ouder. Ter verhoging van de respons is onder ouderen en niet westerse allochtonen een aantal face-to-faceinterviews in eigen taal uitgevoerd. Uiteindelijk heeft dit geleid tot 329 ingevulde vragenlijsten. Bij de analyse van de resultaten is tevens gebruik gemaakt van enkele resultaten uit de Vrijetijdsomnibusenquête (VTO) Cultuurbezoek in deelgemeente Charlois Het cultuurbezoek in deelgemeente Charlois ligt aanzienlijk lager dan in de stad (respectievelijk 77% en 83%). Met uitzondering van culturele festivals en concerten harmonie, fanfare, brassband worden alle culturele instellingen of voorstellingen minder door inwoners van Charlois bezocht dan door inwoners van Rotterdam. Met name het bezoek aan musea, musicals, toneelvoorstellingen, galeries, concerten van klassieke muziek, uitvoeringen van een koor en ballet-/dansvoorstellingen is in Charlois relatief laag. Ook het gemiddeld aantal bezoeken in deelgemeente Charlois is lager dan in Rotterdam (respectievelijk 11 en 15). In vergelijking met de Rotterdammers blijven inwoners van Charlois wel vaker in de stad om een culturele voorstelling of instelling te bezoeken Bekendheid instellingen in deelgemeente Charlois Onder de inwoners van Charlois is Ahoy Rotterdam (95%) de meest bekende instelling gevolgd door Theater Zuidplein (89%), Daarnaast is men redelijk bekend met LCC de Larenkamp (44%) en in iets mindere mate met het Pendrecht Theater (26%) en Stichting Historisch Charlois (25%). Onder de galeries is Rotown-Art de meest bekende: 11% van de inwoners van Charlois heeft wel eens van deze galerie gehoord. Gezien de relatief hoge bekendheid wordt echter verwacht dat de galerie verward wordt met het café, restaurant, poppodium Rotown in het centrum van Rotterdam. Overige instellingen zijn bij maximaal 6% van de inwoners bekend. 3% van de inwoners heeft van geen van de genoemde instellingen gehoord. Bezoek instellingen in deelgemeente Charlois Meer dan tweederde van de inwoners uit Charlois bezocht het afgelopen jaar een van de genoemde culturele instellingen in de deelgemeente. Meer dan de helft van de inwoners bracht een bezoek aan Ahoy Rotterdam, een kwart aan Theater Zuidplein en 17% aan LCC de Larenkamp. De gemiddelde frequentie waarmee men deze instellingen bezocht is het hoogst bij het LCC (16 keer in het afgelopen jaar). Het bezoek aan de bibliotheek in het LCC is hierbij inbegrepen. Cultuurparticipatie in deelgemeente Charlois 5

8 Bekendheid en gewenste evenementen in deelgemeente Charlois Van 11 evenementen in Charlois blijken de Zuiderparkdagen het meest bekend te zijn. 69% van de inwoners heeft wel eens van dit evenement gehoord. Daarnaast is de Kerstmarkt bij iets meer dan de helft van de inwoners bekend. Niet zeker is echter of men, naast de Kerstmarkt op de hoek, ook daadwerkelijk bekend is met de Kerstmarkt op de Charloisse Kerksingel. De minst bekende evenementen zijn de Charloisse dag (bij 9% van de inwoners bekend), het Charlois kunstfestival (9%) en Zuid Explorer (2%). Een op de zeven inwoners van Charlois, dat is gelijk aan 14%, kent geen van de genoemde evenementen. 56% van de inwoners heeft het afgelopen jaar een of meerdere evenementen bezocht. Het grootste aandeel inwoners bezocht de Zuiderparkdagen (36%). Iets meer dan een kwart van de inwoners uit Charlois bezocht de Kerstmarkt. Ook hier geldt dat het niet duidelijk is of men de Kerstmarkt op de Charloisse Kerksingel bedoelt. De minst bekende evenementen zijn tevens de minst bezochte evenementen. Informatiebronnen Televisie, huis aan huisbladen, de Metro en/of Spits en vrienden, familie, kennissen of collega s zijn informatiebronnen die door ongeveer de helft van de inwoners gebruikt worden om zich te laten informeren over culturele activiteiten in Rotterdam. Ten opzichte van Rotterdammers maken inwoners van deelgemeente Charlois vaker gebruik van de televisie, Metro en/of Spits en de radio. Informatiebronnen van Rotterdam Festivals en het Uitburo worden daarentegen minder vaak geraadpleegd. Barrières cultuurparticipatie Het merendeel van de inwoners van deelgemeente Charlois vindt theatervoorstellingen en concerten duur. Voor deze culturele uitstapjes zou prijs dan ook een barrière kunnen zijn. Daarnaast spelen veiligheid en niet weten wat men kan verwachten een relatief belangrijke rol in de non-participatie van inwoners van Charlois. In vergelijking met Rotterdam geven inwoners van Charlois dit vaker als barrière aan. Tot slot heeft een derde van de inwoners te weinig tijd om culturele activiteiten te ondernemen. Overige barrières zoals desinteresse, onbekendheid met het aanbod en niemand hebben om mee samen te gaan lijken een minder grote rol te spelen. Voorkeur en gemis Een op de zeven inwoners van de deelgemeente bezoekt nooit een culturele instelling en heeft dan ook geen voorkeur voor een bepaalde locatie. Degenen die wel eens uitgaan, vinden de locatie veelal niet belangrijk, als men de activiteit maar leuk vindt. Een kwart van de inwoners zou het liefst zo dicht mogelijk bij huis een instelling bezoeken. Bijna tweederde van de respondenten vindt dat er in de deelgemeente voldoende wordt aangeboden op het gebied van kunst en cultuur. 37% van de inwoners is het hier juist niet mee eens. Degenen die wel iets missen, noemen het meest een bioscoop. Beoefenen van kunstzinnige activiteiten Het aandeel beoefenaars van kunstzinnige activiteiten is in deelgemeente Charlois aanmerkelijk lager dan in Rotterdam (27% versus 37%). De meest beoefende activiteiten zijn fotografie/film/video (9%) en tekenen, schilderen en ander grafisch werk (7%). Inwoners die wel eens een kunstzinnige activiteit in ongeorganiseerd verband beoefenen, doen dit in de meeste gevallen thuis of bij iemand anders thuis. 7% van de respondenten heeft het afgelopen jaar wel eens een culturele activiteit in de deelgemeente willen organiseren. Dit is gelijk aan 23 respondenten. Het merendeel (gemiddeld 15 6 Cultuurparticipatie in deelgemeente Charlois

9 van de 23) weet niet waar men terecht zou kunnen voor subsidie, begeleiding en een ruimte / zaal. Door de kleine aantallen is deze uitkomst puur indicatief. Cultuurparticipatie in deelgemeente Charlois 7

10

11 1 Inleiding 1.1 Aanleiding De deelgemeente Charlois en de dienst Kunst en Cultuur hebben de wens om in kaart te brengen wat er in de deelgemeente Charlois door de inwoners wordt gedaan op het terrein van kunst en cultuur en waar men eventueel nog behoefte aan heeft. Naar aanleiding van deze wens heeft het COS een onderzoek uitgevoerd onder de inwoners van deelgemeente Charlois. De resultaten van het onderzoek worden in dit rapport besproken. 1.2 Onderzoeksvraag De centrale vraag in het onderzoek luidt: Wat wordt er in de deelgemeente allemaal door de burgers gedaan op het terrein van kunst en cultuur? En wat ontbreekt er wat dit betreft volgens de burgers nog in de deelgemeente? 1.3 Methode Het onderzoek is uitgevoerd middels een enquête onder inwoners van de deelgemeente in de leeftijd van 16 jaar en ouder. Gestreefd werd naar een minimum aantal van 300 respondenten. In eerste instantie is een aantal inwoners per benaderd met de vraag om een enquête op internet in te vullen. Aanvullend zijn er face-to-face enquêtes afgenomen bij inwoners thuis. De face-to-face enquêtes zijn ingezet om ook allochtonen en ouderen de kans te geven om de vragenlijst in te vullen aangezien zij in de respons via internet ondervertegenwoordigd waren. Uiteindelijk heeft dit geleid tot het volgende resultaat: Online respons 240 Face-to-face enquêtes 89 Totale respons 329 Hoewel representativiteit van het onderzoek geen doelstelling was, worden in de tabel op de volgende pagina enkele achtergrondkenmerken van de respondenten vergeleken met de achtergrondkenmerken van de totale bevolking in deelgemeente Charlois. De helft van de bevolking van Charlois bestaat uit (voornamelijk niet-westerse) allochtonen. In onderzoek is het erg moeilijk om deze groep inwoners te bereiken waardoor zij veelal zijn ondervertegenwoordigd. Ondanks dat getracht is de ondervertegenwoordiging te beperken door middel van face-to-face-interviews, blijft het aandeel niet-westerse allochtonen in de steekproef relatief laag. Tevens is te zien dat vrouwen zijn oververtegenwoordigd. Het wegen van de resultaten waarbij bijvoorbeeld de antwoorden van niet-westerse allochtonen zwaarder wegen, heeft geen invloed op de uitkomsten van het onderzoek. Er kan dan ook vanuit worden gegaan dat de resultaten die in dit rapport worden besproken een goede indicatie geven van de werkelijkheid. Cultuurparticipatie in deelgemeente Charlois 9

12 Respons in deelgemeente Charlois Bevolking deelgemeente Charlois op (16 jaar en ouder) Geslacht Man 36% 50% Vrouw 64% 50% Leeftijd jaar 15% 16% jaar 23% 22% jaar 19% 18% jaar 22% 15% 55 jaar en ouder 21% 29% Etniciteit Autochtoon 64% 48% Westerse allochtoon 8% 11% Niet-westerse allochtoon 28% 41% 1.4 Leeswijzer In de volgende drie hoofdstukken worden de resultaten van het onderzoek besproken. Hoofdstuk 2 gaat in op de bekendheid en het bezoek aan cultuur en culturele instellingen in de deelgemeente. In hoofdstuk 3 komt ter sprake welke informatiebronnen men raadpleegt, welke barrières een rol spelen bij cultuurparticipatie, wat de voorkeuren zijn bij cultuurparticipatie en wat men eventueel mist in de deelgemeente. Tot slot wordt in hoofdstuk 4 aandacht besteed aan de kunstzinnige activiteiten die men buiten werk of school beoefent. Daar waar mogelijk worden de onderzoeksresultaten aangevuld met resultaten uit de Vrijetijdsomnibusenquête (VTO) van In de bijlagen zijn de vragenlijst en de antwoorden op de open vragen opgenomen. 10 Cultuurparticipatie in deelgemeente Charlois

13 2 Bezoek en bekendheid culturele instellingen In dit hoofdstuk worden enkele resultaten uit de VTO gecombineerd met de resultaten uit de Enquête Cultuurparticipatie in deelgemeente Charlois. Paragraaf 2.1 gaat in op het bezoek aan cultuur in Rotterdam en deelgemeente Charlois. In de tweede paragraaf komt het bezoek aan Lokale Cultuurcentra aan de orde, waarna in paragraaf 2.3 de bekendheid en het bezoek aan culturele instellingen in de deelgemeente aan bod komt. Het hoofdstuk wordt afgesloten met de bekendheid van en bezoek aan enkele evenementen in Charlois. 2.1 Bezoek cultuur In de VTO is aan de Rotterdammers een aantal culturele voorstellingen, voorzieningen en instellingen voorgelegd. Bij elke voorstelling, voorziening of instelling is gevraagd of men deze in de afgelopen 12 maanden heeft bezocht, hoe vaak men deze heeft bezocht en of dat ook in Rotterdam was. In tabel 2.1 wordt het aandeel bezoekers, het gemiddeld aantal bezoeken in een jaar en het aandeel bezoeken in Rotterdam van de inwoners van deelgemeente Charlois vergeleken met de inwoners van Rotterdam. Relatief grote verschillen tussen het aandeel bezoekers in Rotterdam en het aandeel bezoekers in deelgemeente Charlois zijn vetgedrukt. 1 Tabel 2.1: Bezoek aan culturele voorstellingen, voorzieningen en instellingen Rotterdam Charlois % bezoek # bezoek % in Rotterdam % bezoek # bezoek % in Rotterdam Cultureel festival 34 2, ,3 83 Museum 40 4, ,7 73 Concert pop-/wereldmuziek 27 3, ,5 57 Musical 23 1, ,9 66 Cabaret of kleinkunst 19 2, ,1 77 Toneelvoorstelling 20 3, ,3 78 Dance-/houseparty 13 7, ,3 76 Galerie 20 3, ,0 76 Concert klassieke muziek 13 3, ,8 85 Concert harmonie, fanfare, brassband 6 2, ,0 89 Jazz-/bluesconcert 9 2, ,8 80 Uitvoering van een koor 10 2, ,0 77 Debat 6 2, ,8 83 Ballet-/dansvoorstelling 9 2, ,0 66 Literaire bijeenkomst 4 2, ,7 77 Lezing over kunst/kunstgeschiedenis 4 2, ,4 87 Opera of operette 5 1, ,1 65 Minstens een van bovenstaande 76 10, ,6 75 Film in bioscoop of filmhuis 61 7, ,4 90 Minstens een van alle (incl. film) 83 14, ,4 81 Geen enkele van deze bezocht In tegenstelling tot de VTO-rapportage en de deelrapportage Cultuurparticipatie is museumbezoek aan de tabel toegevoegd waardoor de laatste regels in de tabel iets afwijken van de uitkomsten in de VTO- en deelrapportage. Cultuurparticipatie in deelgemeente Charlois 11

14 Rotterdam 83% van de Rotterdammers bezoekt wel eens een culturele voorstelling of instelling. De meest populaire genres en instellingen zijn (naast filmbezoek) musea en culturele festivals. De Rotterdammers die een of meer van deze voorstellingen bezochten, deden dat gemiddeld ongeveer 15 keer in het afgelopen jaar, dus iets vaker dan eens per maand. Driekwart van al die bezoeken vond plaats binnen de gemeentegrenzen van Rotterdam. Deelgemeente Charlois Het cultuurbezoek in deelgemeente Charlois ligt aanzienlijk lager dan in de stad (respectievelijk 77% en 83%). Met uitzondering van culturele festivals en concerten harmonie, fanfare, brassband worden alle culturele instellingen of voorstellingen minder door inwoners van Charlois bezocht dan door inwoners van Rotterdam. Met name het bezoek aan musea, musicals, toneelvoorstellingen, galeries, concerten van klassieke muziek, uitvoeringen van een koor en ballet-/dansvoorstellingen is in Charlois relatief laag. Ook het gemiddeld aantal bezoeken in deelgemeente Charlois is lager dan in Rotterdam (respectievelijk 11 en 15). In vergelijking met de Rotterdammers blijven inwoners van Charlois wel vaker in de stad om een culturele voorstelling of instelling te bezoeken. 2.2 Bezoek Lokale Cultuurcentra Uit de rapportage Cultuurparticipatie 2007 die tevens gebaseerd is op de resultaten uit de VTO, blijkt dat in % van de Rotterdammers lokale cultuur in de eigen deelgemeente bezocht, voornamelijk in zogeheten Lokaal Cultuurcentra (LCC s). Wanneer ook het bezoek aan lokale cultuur in andere dan de eigen deelgemeente wordt meegeteld, is het aandeel bezoekers 12%. De bezoekers bezochten deze lokale cultuur gemiddeld een kleine drie maal in het jaar voorafgaand aan het onderzoek (dat ongeveer samenvalt met het kalenderjaar 2007). Wanneer ook het bezoek buiten de eigen deelgemeente wordt meegeteld komt dit gemiddelde aantal bezoeken op vijf keer per jaar. In de vragenlijst is gevraagd naar bezoek aan LCC s in de eigen deelgemeente en bezoek aan LCC s in andere deelgemeenten. Niet alle deelgemeenten hebben een LCC. Sommige respondenten uit deze deelgemeenten hebben naar eigen zeggen toch een LCC in de eigen deelgemeente bezocht. Waarschijnlijk hebben zij bij het beantwoorden van de vraag een wijkgebouw of wijktheater in gedachten gehad dat officieel geen LCC is. Dat geldt bijvoorbeeld voor Pernis en Overschie. Voor Overschie zal de aanwezigheid van Wijktheater Musica ongetwijfeld een verklaring zijn van de relatief hoge score. De volgende tabel toont per deelgemeente het aandeel van de bevolking (13 tot en met 75 jaar) dat lokale cultuur in de eigen deelgemeente heeft bezocht. 12 Cultuurparticipatie in deelgemeente Charlois

15 Tabel 2.2: Bezoek aan lokale cultuur (LCC s) per deelgemeente, in procenten In eigen deelgemeente In andere deelgemeente Minstens een van beide Hoek van Holland Overschie* Hillegersberg-Schiebroek Pernis* Prins Alexander Charlois Delfshaven Feijenoord Noord Kralingen-Crooswijk Hoogvliet IJsselmonde Stadscentrum* Rotterdam totaal *) In Pernis, Overschie en het Stadscentrum is geen LCC Het aandeel bezoekers van lokale cultuur in de eigen deelgemeente ligt in Hoek van Holland opvallend hoog. De twee deelgemeenten die verder duidelijk hoger scoren dan de rest zijn juist de twee waar geen LCC te vinden is: Overschie en Pernis. Ook Hillegersberg-Schiebroek doet het wat dit betreft aardig, zeker wanneer ook het bezoek aan lokale cultuur buiten de eigen deelgemeente wordt meegeteld. Het Stadscentrum scoort het laagst, maar deze Rotterdammers hebben dan ook geen LCC in de buurt en juist wel allerlei grootschalige culturele instellingen die om de hoek liggen. Verder zijn ook in deelgemeente IJsselmonde niet zo veel bezoekers van lokale cultuur te vinden. Charlois is een middenmoter en scoort ongeveer hetzelfde als het Rotterdamse totaal. De volgende kaart geeft een grafische weergave van de verschillen tussen de Rotterdamse deelgemeenten in het bezoek aan lokale cultuur binnen de eigen deelgemeente. De stippen op de kaart geven de locaties van de LCC s aan. Cultuurparticipatie in deelgemeente Charlois 13

16 Figuur 2.1: Aandeel van de bevolking dat in de eigen deelgemeente lokale cultuur heeft bezocht, Cultuurparticipatie in deelgemeente Charlois

17 2.3 Bekendheid en bezoek instellingen deelgemeente Charlois In de Enquête Cultuurparticipatie is van een groot aantal instellingen in deelgemeente Charlois gevraagd of men er van heeft gehoord, of men de instelling wel eens heeft bezocht en hoe vaak men de instelling het afgelopen jaar heeft bezocht. In tabel 2.3 worden de uitkomsten op deze vragen getoond, waarbij de hoogste percentages vetgedrukt zijn. Tabel 2.3: Bekendheid en gebruik instellingen in deelgemeente Charlois % van gehoord % bezocht # keer bezocht N* Galeries Rotown-Art A-locatie Galerie Eveline van Rooy Street Gallery Galerie Hommes Galerie di Franci XX Multiple Gallery Musea en theaters Stichting Historisch Charlois Theater Zuidplein Pendrecht Theater Overig Ahoy Rotterdam LCC de Larenkamp Bart-store Glasvormen Stichting B.A.D Lunatiks Wandschappen Quup Design Japans Cultureel Centrum Shofukan Wolfart Projectspaces * N = het aantal respondenten dat heeft aangegeven hoe vaak een instelling is bezocht. Bekendheid Onder de inwoners van Charlois is Ahoy Rotterdam (95%) de meest bekende instelling gevolgd door Theater Zuidplein (89%). Daarnaast is men redelijk bekend met LCC de Larenkamp (44%) en in iets mindere mate met het Pendrecht Theater (26%) en Stichting Historisch Charlois (25%). Onder de galeries is Rotown-Art de meest bekende: 11% van de inwoners van Charlois heeft wel eens van deze galerie gehoord. Gezien de relatief hoge bekendheid wordt echter verwacht dat Rotown-Art verward wordt met het café, restaurant, poppodium Rotown in het centrum van Rotterdam. Overige instellingen zijn bij maximaal 6% van de inwoners bekend. Slechts 1 respondent is bekend met XX Multiple Gallery en 1 met Bart-Store. 3% van de inwoners heeft van geen van de genoemde instellingen gehoord. Cultuurparticipatie in deelgemeente Charlois 15

18 Bezoek Meer dan tweederde van de inwoners uit Charlois bezocht het afgelopen jaar een van de genoemde culturele instellingen in de deelgemeente. Meer dan de helft van de inwoners bracht een bezoek aan Ahoy Rotterdam, een kwart aan Theater Zuidplein en 17% aan LCC de Larenkamp. De gemiddelde frequentie waarmee men deze instellingen bezocht is het hoogst bij het LCC (16 keer). Het bezoek aan de bibliotheek in het LCC is hierbij inbegrepen. 1 respondent geeft aan de LCC bijna dagelijks te bezoeken. Wordt deze respondent niet meegerekend, dan wordt de gemiddelde bezoekfrequentie 10 in plaats van 16. Over de bezoekfrequentie van instellingen die door minder dan 50 respondenten zijn bezocht, zijn geen harde uitspraken te doen. Deze uitkomsten zijn slechts indicatief. 2.4 Bekendheid en bezoek evenementen in deelgemeente Charlois Als naar de bekendheid van een aantal evenementen in Charlois wordt gevraagd, blijkt dat de Zuiderparkdagen het meest bekend zijn (zie tabel 2.4). 69% van de inwoners heeft wel eens van dit evenement gehoord. Daarnaast is de Kerstmarkt bij iets meer dan de helft van de inwoners bekend. Niet zeker is echter of men, naast de Kerstmarkt op de hoek, ook daadwerkelijk bekend is met de Kerstmarkt op de Charloisse Kerksingel. De minst bekende evenementen zijn de Charloisse dag (bij 9% van de inwoners bekend), het Charlois kunstfestival (9%) en Zuid Explorer (2%) Een op de zeven inwoners van Charlois, dat is gelijk aan 14%, kent geen van de genoemde evenementen. Tabel 2.4 Bekendheid en bezoek evenementen in deelgemeente Charlois % van gehoord % bezocht Zuiderparkdagen (juni) Kerstmarkt Metropolis Jazz op Zuid 31 5 Blommenfesteijn Zuiderparkspelen (september) Brassbandfestival 21 5 Open atelier route Charlois 15 3 Charloisse dag 9 3 Charlois kunstfestival 9 2 Zuid Explorer 2-56% van de inwoners heeft het afgelopen jaar een of meerdere evenementen bezocht. Het grootste aandeel inwoners bezocht de Zuiderparkdagen (36%). Iets meer dan een kwart van de inwoners uit Charlois bezocht de Kerstmarkt. De minst bekende evenementen zijn tevens de minst bezochte evenementen. 16 Cultuurparticipatie in deelgemeente Charlois

19 3 Informatiebronnen, barrières en behoeften Dit hoofdstuk biedt inzicht in de bronnen die men raadpleegt om op de hoogte te blijven van culturele activiteiten, welke barrières men ervaart bij cultuurparticipatie, of men iets in het aanbod van de deelgemeente mist en wat men belangrijk vindt bij cultuurparticipatie. 3.1 Informatiebronnen In de VTO is aan de Rotterdammers gevraagd hoe zij zich doorgaans informeren over het wat, waar en wanneer van culturele activiteiten in Rotterdam. 9% van de Rotterdammers zegt daarin überhaupt niet geïnteresseerd te zijn. In deelgemeente Charlois is dit aandeel gelijk. De antwoorden die door de overige respondenten zijn gegeven, worden in de volgende tabel getoond. Tabel 3.1: Gebruik informatiebronnen voor culturele activiteiten, in procenten, 2007 Rotterdam Charlois via televisie via huis aan huisbladen zoals Havenloods en Maasstad via Metro en/of Spits (en dergelijke) via vrienden, familie, kennissen of collega s via radio via brochures, folders, flyers, programmaboekjes van culturele org. / act via affiches, uithangborden, posters van culturele organisaties / activiteiten via het AD / Rotterdams Dagblad via kabelkrant, teletekst via andere websites via Uitagenda Rotterdam (voorheen R Uit magazine)* via de websites van culturele organisaties / activiteiten 14 9 via een landelijk dagblad 15 8 via NL via de website via de website van het Rotterdams Uitburo, via een bezoek aan het Rotterdams Uitburo in de Centrale Bibliotheek* 3 3 via een bezoek aan de Rotterdam Store (VVV) op de Coolsingel 1 2 via de wekelijkse digitale nieuwsbrief van het Rotterdams Uitburo, de Uitmail* 2 1 via DIMI magazine* 1 1 anders, namelijk 1 1 Gemiddeld aantal antwoorden 4,6 4,3 Minstens een van de informatiebronnen van Rotterdam Festivals/Uitburo Huis-aan-huisbladen, vrienden en familie en de televisie zijn voor Rotterdammers de meest gebruikte bronnen om zich te informeren over culturele activiteiten. Ook inwoners van deelgemeente Charlois laten zich regelmatig via deze bronnen informeren, maar de Metro en de Spits zijn ook belangrijke informatiebronnen. Daarnaast laat men zich in Charlois vaker dan in Rotterdam via de radio informeren over culturele activiteiten in de stad. Inwoners van Charlois maken daarentegen minder vaak gebruik van brochures, affiches, de Uitagenda, websites van culturele organisaties / activiteiten, landelijke dagbladen en NL10. Wanneer gekeken wordt naar informatiebronnen van Rotterdam Festivals en het Uitburo, blijkt dat men hier in deelgemeente Charlois aanzienlijk minder gebruik van maakt dan in Rotterdam. Cultuurparticipatie in deelgemeente Charlois 17

20 3.2 Barrières cultuurparticipatie Naast de (on)bekendheid van instellingen kunnen ook andere factoren een rol spelen bij nonparticipatie aan culturele instellingen. In de VTO is een aantal stellingen aan de respondenten voorgelegd die betrekking hebben op de mogelijke barrières voor cultuurparticipatie buiten huis. In tabel 3.3 is het aandeel respondenten weergegeven dat het (helemaal) eens is met de stelling. De hoogste aandelen zijn vetgedrukt. Tabel 3.3: Mogelijke barrières voor cultuurparticipatie buiten huis (% (helemaal) mee eens) Prijs Inwoners van Rotterdam Inwoners van deelgemeente Charlois Theaterbezoek is duur Concertbezoek is duur Museumbezoek is duur Interesse Theaterbezoek is niets voor mij, het interesseert me niet Concertbezoek is niets voor mij, het interesseert me niet Museumbezoek is niets voor mij, het interesseert me niet Anders (Ik wil best (vaker) voorstellingen, concerten of een museum bezoeken, maar.).ik weet niet goed wat er te doen is ik weet vaak niet wat ik kan verwachten, of het voor mij wel de moeite waard is maar ik heb er geen tijd voor maar ik heb niemand om mee samen te gaan ik voel me 's avonds niet veilig op straat Het merendeel van de inwoners van Rotterdam vindt dat de prijzen voor theatervoorstellingen en concerten hoog zijn. Ook in deelgemeente Charlois vindt men dergelijke uitstapjes duur. De aandelen liggen zelfs nog hoger dan het stedelijk gemiddelde. Daarnaast spelen veiligheid en niet weten wat men kan verwachten een relatief belangrijke rol in de non-participatie van inwoners van Charlois. In vergelijking met Rotterdam geven inwoners van Charlois dit vaker als barrière aan. Tot slot heeft een derde van de inwoners te weinig tijd om culturele activiteiten te ondernemen. Overige barrières zoals desinteresse, onbekendheid met het aanbod en niemand hebben om mee samen te gaan lijken een minder grote rol te spelen. Een uitsplitsing naar achtergrondkenmerken toont dat bepaalde barrières in meer of juist in mindere mate voor bepaalde groepen gelden. In tabel 3.4 worden de antwoorden van alle Rotterdammers uitgesplitst naar achtergrondkenmerken, in tabel 3.5 wordt dit alleen van de inwoners van deelgemeente Charlois gedaan. Uitkomsten die 10 procentpunten boven het gemiddelde van respectievelijk Rotterdam of de deelgemeente liggen zijn geel gearceerd, uitkomsten die 10 procentpunten lager dan het gemiddelde liggen zijn blauw gearceerd. In Rotterdam zijn de verschillen vooral te zien bij jongeren (t/m 15 jaar) en de lager opgeleiden. In Charlois zijn naast de jongeren en lager opgeleiden ook verschillen te zien bij de nietwesterse inwoners. Deze inwoners zijn vaker onbekend met het aanbod en/of weten niet wat men kan verwachten. 18 Cultuurparticipatie in deelgemeente Charlois

21 Tabel 3.4: Mogelijke barrières cultuurparticipatie naar achtergrondkenmerken van Rotterdammers (% (helemaal) mee eens) Prijs Geen interesse Onbekend Verwachting/ Geen Theater Concert Museum Theater Concert Museum met aanbod moeite waard Tijd gezelschap Veiligheid Inwoners Rotterdam Mannen Vrouwen t/m 15 jaar t/m 24 jaar t/m 34 jaar t/m 44 jaar t/m 54 jaar t/m 75 jaar Niet westers Westers Autochtoon sociale minima minimum tot modaal modaal tot 2x modaal meer dan 2x modaal LO of minder LBO-MAVO MBO-VWO HBO en Universitair Cultuurparticipatie in deelgemeente Charlois 19

22 Tabel 3.5: Mogelijke barrières cultuurparticipatie naar achtergrondkenmerken van inwoners van deelgemeente Charlois (% (helemaal) mee eens) Prijs Geen interesse Onbekend Verwachting/ Geen Theater Concert Museum Theater Concert Museum met aanbod moeite waard Tijd gezelschap Veiligheid Inwoners Charlois Mannen Vrouwen t/m 15 jaar t/m 24 jaar t/m 34 jaar t/m 44 jaar t/m 54 jaar t/m 75 jaar Niet westers Westers Autochtoon sociale minima minimum tot modaal modaal tot 2x modaal meer dan 2x modaal LO of minder LBO-MAVO MBO-VWO HBO en Universitair Cultuurparticipatie in deelgemeente Charlois

23 3.3 Voorkeur en gemis Waar zouden inwoners van deelgemeente Charlois het liefst naar een culturele instelling zoals een bioscoop, theater of museum gaan? In onderstaande grafiek worden de antwoorden op deze vraag uit de Enquête Cultuurparticipatie getoond. Een deel van de respondenten heeft een voorkeur voor meerdere locaties waardoor het totaal de 100% overschrijdt. Figuur 3.1: Waar zou u het liefst naar bijvoorbeeld een bioscoop, theater of museum gaan? Maakt niet uit, als ik het maar leuk vind 39% Zo dicht mogelijk bij huis 24% In het centrum van Rotterdam 20% Ergens anders op Zuid 15% In deelgemeente Charlois Ergens anders in de stad Buiten de stad 6% 5% 5% Ik ga nooit naar bioscopen, theaters of musea 14% Een op de zeven inwoners van de deelgemeente bezoekt nooit een culturele instelling en heeft dan ook geen voorkeur voor een bepaalde locatie. Degenen die wel eens uitgaan, geven veelal aan dat de locatie voor hen niet uitmaakt, als men de activiteit maar leuk vindt. Een kwart van de inwoners zou het liefst zo dicht mogelijk bij huis een instelling bezoeken. Een specifieke voorkeur voor de eigen deelgemeente wordt daarentegen door een beperkt aantal inwoners opgegeven. Het centrum of ergens anders op Zuid zijn meer geliefde locaties. Bijna tweederde van de respondenten vindt dat er in de deelgemeente voldoende wordt aangeboden op het gebied van kunst en cultuur. 37% van de inwoners is het hier juist niet mee eens (zie figuur 3.2). Degenen die wel iets missen, noemen het meest een bioscoop (17%). Cultuurparticipatie in deelgemeente Charlois 21

24 Figuur 3.2: Wat mist u aan mogelijkheden op het gebied van kunst en cultuur in de deelgemeente Charlois? Bioscopen 17% Disco s of clubs Musicals Concerten Musea Cabaretvoorstellingen Danslessen Toneel-/theatervoorstellingen Feestzalen Anders Dansvoorstellingen Muzieklessen Galeries Zanglessen Ruimte om zelf op te treden/ te exposeren 10% 7% 6% 6% 5% 5% 4% 4% 4% 2% 2% 1% 1% 1% Ik mis niets 63% 22 Cultuurparticipatie in deelgemeente Charlois

25 4 Kunstzinnige activiteiten In dit hoofdstuk wordt gekeken naar de kunstzinnige activiteiten die men in de vrije tijd (dus buiten school of werk) beoefent. In de eerste paragraaf worden de resultaten van Rotterdam naast de resultaten van deelgemeente Charlois geplaatst. Naast de al dan niet beoefende activiteiten wordt tevens aangegeven of de activiteiten in georganiseerd verband worden beoefend. In de tweede paragraaf wordt duidelijk welke plaats het meest populair is bij de beoefening van kunstzinnige activiteiten in ongeorganiseerd en in hoeverre men in staat is de juiste organisaties te vinden bij zelforganisatie. 4.1 Beoefenen van kunstzinnige activiteiten Zowel in de VTO als in de Enquête Cultuurparticipatie is gevraagd naar de kunstzinnige activiteiten die men de afgelopen 12 maanden heeft gedaan. Uit de VTO blijkt dat 37 procent van de Rotterdammers zelf een of meer kunstzinnige activiteiten beoefent (tabel 4.1). Bijna twee op de drie Rotterdammers doet dat dus niet. Uit de Enquête Cultuurparticipatie komt naar voren dat het aandeel beoefenaars in deelgemeente Charlois aanmerkelijk lager ligt, namelijk 27%. De lagere deelname is met name te zien bij tekenen, schilderen en ander grafisch werk, zang en het bespelen van een muziekinstrument. Tabel 4.1: Kunstzinnige activiteiten van Rotterdammers en inwoners van deelgemeente Charlois* Rotterdam Charlois % beoefenaars # keer % georganiseerd % beoefenaars # keer % georganiseerd Fotografie/film/video Tekenen, schilderen, grafisch werk Zingen, rap** Muziekinstrument bespelen Websites ontwerpen Muziek maken op de computer Verhalen / gedichten schrijven Dans, ballet Textiel, wandkleden, weven Beeldh., boetseren, pottenb., sieraden Toneel, mime *** geen van deze activiteiten * Resultaten voor Rotterdam komen uit de VTO, resultaten voor deelgemeente Charlois uit de Enquête Cultuurparticipatie ** In de Enquête Cultuurparticipatie is rap aan de categorie zingen toegevoegd *** In de VTO vormen toneel, mime, dans en ballet 1 categorie De meeste Rotterdamse beoefenaars van kunstzinnige activiteiten doen dat gemiddeld een of twee maal per maand (per activiteit), maar bij zingen en muziek maken ligt die frequentie een stuk hoger, op meer dan eens per week gemiddeld. Het aandeel beoefenaars in georganiseerd verband ligt bij de meeste activiteiten rond een kwart of een derde. Cultuurparticipatie in deelgemeente Charlois 23

26 Bij enkele vormen van uitvoerende kunst ligt dat aandeel iets hoger: toneelspel, mime en dans zijn dan ook zaken die meestal in gezelschap worden gedaan en bovendien meestal op enig moment voor publiek worden uitgevoerd. In iets mindere mate geldt dit hogere aandeel ook voor zingen. Het aandeel beoefenaars van kunstzinnige activiteiten is in deelgemeente Charlois aan de lage kant. Hierdoor is het aantal respondenten dat de vervolgvragen heeft beantwoord (frequentie en al dan niet in georganiseerd verband) zeer klein waardoor de uitkomsten weinig betrouwbaar zijn. Er kunnen op basis van deze resultaten dan ook geen harde conclusies worden getrokken. 4.2 Locatie ongeorganiseerde kunstzinnige activiteiten? De 70 inwoners die wel eens een kunstzinnige activiteit in ongeorganiseerd verband beoefenen, doen dit in de meeste gevallen thuis of bij iemand anders thuis. Daarnaast beoefent een op de vijf van hen de activiteit(en) buiten, op straat. Andere locaties worden meestal gegeven door inwoners die tekenen, schilderen en/of zich bezighouden met fotografie, film of video. Bijvoorbeeld in de natuur of bij activiteiten en voetbalwedstrijden. Figuur 3.3: Waar beoefent u de kunstzinnige activiteit(en) in ongeorganiseerd verband? Thuis bij mijzelf / iemand anders 83% Buiten / op straat 20% Gehuurde ruimte buiten Charlois 6% Gehuurde ruimte in Charlois 1% Ergens anders 9% 4.3 Zelforganisatie 7% van de respondenten heeft het afgelopen jaar wel eens een culturele activiteit in de deelgemeente willen organiseren. Dit is gelijk aan 23 respondenten. Het merendeel (gemiddeld 15 van de 23 respondenten) weet niet waar men terecht zou kunnen voor subsidie, begeleiding en een ruimte / zaal. Door de kleine aantallen zijn deze uitkomsten slechts indicatief. 24 Cultuurparticipatie in deelgemeente Charlois

27 Bijlagen Vragenlijst Antwoorden op open vragen Cultuurparticipatie in deelgemeente Charlois 25

28

29 Bijlage I: Vragenlijst onderzoek naar cultuurparticipatie in deelgemeente Charlois Bent u Man Vrouw Wat is uw leeftijd? (open vraag) Wat is uw postcode? In welk land bent u geboren? En uw vader en moeder? uzelf: uw vader: uw moeder: Nederland Nederland Nederland Ned. Antillen / Aruba Ned. Antillen / Aruba Ned. Antillen / Aruba Suriname Suriname Suriname Turkije Turkije Turkije Marokko Marokko Marokko Kaapverdië Kaapverdië Kaapverdië ander land, namelijk: ander land, namelijk: ander land, namelijk: Cultuurparticipatie in deelgemeente Charlois 27

30 1. Van welke instellingen zoals theaters, zalen en musea in deelgemeente Charlois heeft u wel eens gehoord en welke instellingen heeft u in de afgelopen 12 maanden wel eens bezocht? (wel eens bezocht alleen vragen als men ervan heeft gehoord. Aantal keer bezocht alleen vragen als men de instelling het afgelopen jaar wel eens heeft bezocht) GALERIES Wel eens van gehoord Wel eens bezocht Rotown-Art A-locatie Galerie Eveline van Rooy Street Gallery Galerie Hommes Galerie di Franci XX Multiple Gallery aantal keer bezocht in laatste 12 maanden MUSEA & THEATERS Stichting Historisch Charlois Theater Zuidplein Pendrecht Theater OVERIG Ahoy Rotterdam LCC de Larenkamp Bart-store Glasvormen Stichting B.A.D. Lunatiks Wandschappen Quup Design Japans Cultureel Centrum Shofukan Wolfart Projectspaces 28 Cultuurparticipatie in deelgemeente Charlois

31 2. Waar gaat u het liefst naar bijvoorbeeld een bioscoop, museum, galerie, theatervoorstelling, concert, etc.? (er zijn meerdere antwoorden mogelijk) Zo dicht mogelijk bij huis In deelgemeente Charlois Ergens anders op Zuid In het centrum van Rotterdam Ergens anders in de stad Buiten de stad Maakt niet uit, als ik het maar leuk vind (niet in combinatie met andere antwoorden) Ik ga nooit naar bioscopen, theaters of musea (niet in combinatie met andere antwoorden) 3. Zijn er mogelijkheden op het gebied van kunst en cultuur die u mist in deelgemeente Charlois? (er zijn meerdere antwoorden mogelijk) Ja, namelijk.. Toneel-/theatervoorstellingen Musicals Cabaretvoorstellingen Dansvoorstellingen Concerten Musea Galeries Bioscopen Feestzalen Disco s of clubs Danslessen Zanglessen Muzieklessen Ruimte om zelf op te treden / te exposeren Anders, namelijk Nee, ik mis niets in de deelgemeente (niet in combinatie met andere antwoordmogelijkheden) (alleen indien danslessen aangegeven bij vraag 3) 4a. Welk soort danslessen mist u in deelgemeente Charlois? (alleen indien zanglessen aangegeven bij vraag 3) 4b. Welk soort zanglessen mist u in deelgemeente Charlois? (alleen indien muzieklessen aangegeven bij vraag 3) 4c. Welk soort muzieklessen mist u in deelgemeente Charlois? Cultuurparticipatie in deelgemeente Charlois 29

32 5. Hoe vaak heeft u in de afgelopen 12 maanden in uw vrije tijd (dus buiten werk- of schooltijd) de volgende kunstzinnige activiteiten gedaan (binnen of buiten uw deelgemeente)? (alleen indien een aantal keer is ingevuld bij vraag 5) 6. Deed u dit dan in georganiseerd verband (dus als onderdeel van een les of cursus, bij een vereniging, moskee/kerk, creativiteitscentrum of een andere instelling/ organisatie) of niet? hoe vaak? in georganiseerd verband? niet aantal keer ja nee a. Tekenen, schilderen, grafisch werk b. Beeldhouwen, boetseren, pottenbakken, sieraden maken c. Werken met textiel (textiele werk- vormen), wandkleden maken, weven d. Zingen / rappen e. Muziekinstrument bespelen f. Toneel, mime g. Dans (ballet, breakdance, etc.) h. Fotografie/film/video (geen vakantie- of familiekiekjes/familiefilmpjes) i. Verhalen/gedichten schrijven j. Muziek maken op de computer k. Websites ontwerpen Alleen indien een activiteit NIET in georganiseerd verband wordt beoefend 7. U beoefent een of meerdere activiteiten in ongeorganiseerd verband. Kunt u aangeven waar u deze activiteit(en) beoefent? (er zijn meerdere antwoorden mogelijk) Thuis bij mijzelf / iemand anders Buiten / op straat In een gehuurde ruimte in deelgemeente Charlois In een gehuurde ruimte buiten deelgemeente Charlois Anders, namelijk 8. Heeft u het afgelopen jaar wel eens een culturele activiteit willen organiseren in deelgemeente Charlois? Bijvoorbeeld een feest, een bijeenkomst, een voorstelling, een expositie, etc.? Ja Nee 30 Cultuurparticipatie in deelgemeente Charlois

33 9. Alleen indien ja bij vraag 8 Wist u waar u terecht kon voor subsidie (geldbijdrage)? ja nee Wist u waar u terecht kon voor begeleiding? ja nee Wist u waar u terecht kon voor een ruimte / zaal? ja nee 10. Van welk van onderstaande evenementen in deelgemeente Charlois heeft u wel eens gehoord en welke heeft u de afgelopen 12 maanden wel eens bezocht? (afgelopen 12 maanden bezocht alleen vragen als men ervan heeft gehoord) Van gehoord? Afgelopen 12 maanden bezocht? ja nee ja nee a. Jazz op Zuid b. Metropolis c. Zuiderparkdagen (juni) d. Zuiderparkspelen (september) e. Blommenfesteijn f. Kerstmarkt g. Open atelier route Charlois h. Charloisse dag i. Charlois kunstfestival j. Zuid Explorer k. Brassbandfestival Wij danken u hartelijk voor uw deelname aan deze enquête! Cultuurparticipatie in deelgemeente Charlois 31

34 Bijlage II: Antwoorden op open vragen Vraag 3: Zijn er mogelijkheden op het gebied van kunst en cultuur die u mist in deelgemeente Charlois? Anders, namelijk Internationale feestdagen moeten gevierd kunnen worden Arcade hallen (met flipperkasten, speelkasten) Ben alleen gaar nergens heen Buurthuis Dansavonden voor ouderen Jazz en wereldmuziekconcerten Speelplaatsen, aktiviteiten voor kinderen en dames Teken cursussen Toneelclub Turkse Veel,maar welke weet ik niet Yogalessen Vraag 4a: Welk soort danslessen mist u in deelgemeente Charlois? Algemeen Breakdance Buikdansen Flamengo Salsa (3x) Salsa merengue Salsa, street/breakdance, afrikaanse dans, caraibische dans Salsa, stijdansen Stijldansen en tropische dansen Stijldansen salsa Street Streetdance Streetdance voor kinderen en salsa lessen voor volwassenen Van alles een beetje Vraag 4b: Welk soort zanglessen mist u in deelgemeente Charlois? Populaire muziek Zanglessen voor de jeugd, opleiding koorzang Vraag 4c: Welk soort muzieklessen mist u in deelgemeente Charlois? Allerlei soorten muzieklessen voor kinderen, het leren spelen van een instrument Gitaar piano saxofoon Piano (2x) Piano, guitaar, basgitaar, viool, keyboard 32 Cultuurparticipatie in deelgemeente Charlois

35 Vraag 7: Waar beoefent u de activiteit(en) in ongeorganiseerd verband? Anders, namelijk Bij activiteiten en bij voetbalwedstrijden Dit zijn ook mijn werkzaamheden In de natuur Naaicafe School Cultuurparticipatie in deelgemeente Charlois 33