Aantal pagina's 13. Doorkiesnummer

Transcriptie

1 Memo Aan GMDB gebruikers Datum Van Gerrit Hendriksen Aantal pagina's 13 Doorkiesnummer Onderwerp Grondwatermodeldatabank Webportaal Handleiding werking portaal v6 1 Inleiding Eén van de onderdelen van de grondwatermodel databank is het portaal. Het doel van dit portaal is informatievoorziening aan een brede laag gebruikers van de gegevens die in de diverse beschikbare regionale en landelijke grondwatermodellen worden gebruikt of uitkomsten zijn van deze modellen. De grondwatermodel databank bevat de volgende gegevens, die via het prototype portaal zijn te bevragen: - modelinvoer - modeluitkomsten worden in een later stadium toegevoegd. - Drinkwaterwinningen en de mogelijkheid deze te relateren aan de concensusset lagen De GMDB is continu in ontwikkeling en het zal niet mogelijk zijn om alle wijzigingen in dit document bij te houden. Daar wordt uiteraard wel naar gestreefd. 1.1 Registratie Om gebruik te kunnen maken van de GMDB is het noodzakelijk zich eerst te registreren. Dat kan onder het knopje registreren via registreer op Terminologie In deze handleiding komt de nodige terminologie voor. Hieronder in het kort en waarschijnlijk niet uitputtend een lijst met gebruikte termen. 1. GMDB GrondwaterModelDatabank 2. NHI Nationaal Hydrologisch Instrumentarium ( 3. Lizard omgeving waarin het portaal is gebouwd. Lizard is op java en Python gebaseerde set open source producten waarmee geografische gegevens kunnen worden gevisualiseerd. 4. OPeNDAP uitwisselprotocol om gegevens via internet uit te wisselen zonder dat de gegevens gedownload hoeven te worden. OPeNDAP staat voor OPeN Data Access Protocol ( 5. PostgreSQL/PostGIS Open source database welke online gehost kan worden. De extensie PostGIS levert de mogelijkheid geografische bevragingen uit te voeren op de aanwezige data. Dit gebeurt in de GMDB op de achtergrond om processen te versnellen bijvoorbeeld (

2 2/13 6. EPSG code internationaal systeem waarmee wordt aangegeven in welke referentiestelsel geografische gegevens beschikbaar zijn ( 7. WGS World Geodetic System (EPSG 4326) 8. RD Rijksdriekstelsel (EPSG 28992) In de volgende paragrafen wat gedetailleerdere uitwerking van de termen modelinvoer en fractierasters. 1.3 Modelinvoer De grondwatermodel databank bevat invoergegevens (op de onttrekkingen na) die worden gebruikt bij modellering binnen regionale modellen en het landelijke NHI model. In de betreffende rapportages is opgenomen hoe deze gegevens tot stand zijn gekomen. De gegevens zijn voorzien van een basisset aan metadata, waarvoor tot op heden geen methode voorhanden is om deze weer te geven. 1.4 De fractierasters In de GMDB zijn vanaf 2013 de fractierasters niet meer opgenomen. 2 Het portaal 2.1 Inleiding Het portaal is ondergebracht op een server van Neelen en Schuurmans. Deze organisatie heeft inmiddels veel ervaring opgebouwd in het maken van Geografische Portalen en het maken van functionaliteit op deze portalen. Neelen en Schuurmans werkt in veel projecten met Deltares samen. Vanaf maart 2013 zijn alle gegevens op de servers van Deltares ondergebracht. 2.2 Werking Hieronder wordt aan de hand van screendumps de werking van het portaal uitgelegd. Het startscherm van het hierboven genoemde portaal ziet er als volgt uit:

3 3/13 GMDB omgeving Het scherm is opgebouwd uit diverse onderdelen. Naast de login en registreer knop is er een zogenaamd kruimelpad. Hierboven is dat aangegeven met de tekst > Home. Dit kruimelpad helpt de gebruiker overzicht te houden waar binnen de website men zich bevindt. De balk zoals hiernaast is afgebeeld geeft de gebruiker de mogelijkheid om in/uit te zoomen. In de balk boven het kaartscherm bevinden zich een aantal opties waarmee: - ster hiermee is het mogelijk meerdere objecten in het kaartvenster te selecteren, dit is alleen van toepassing bij het gebruik van puntobjecten. Onder het kopje waterwinningen hierover meer. - Klok deze functionaliteit is niet van toepassing binnen de GMDB - Cirkel maakt het mogelijk om terug te gaan naar de standaard kaart extent - Schuifbalk is er voor de transparantie. Let op: hierbij geldt dat wijziging van de transparantie geldt voor alle kaartlagen die op dat moment actief zijn. De knoppen zijn van zogenaamde tiptools met informatie over de werking van de knop.

4 4/13 Als wordt ingelogd dan verschijnen twee knoppen, te weten: Vanaf dit punt gaat de GMDB twee richtingen op, te weten: - inzicht in modelinvoer en uitvoer van de beschikbare modellen - waterwinningen 2.3 Modellen De knop modellen resulteert in een overzicht van alle beschikbare modellen die in de GMDB zijn opgeladen. Naast iedere modelnaam zijn twee knoppen zichtbaar, een knop met een i en een knop met een kaartje. De i knop geeft de mogelijkheid tot het weergeven van informatie. Voor zover mogelijk wordt hier de modeldocumentatie vrij gegeven en een mailadres, in veel gevallen is dat helpdesk.nhi@deltares.nl, maar het kan ook helpdesk.imod@deltares.nl zijn. In het laatste geval is dat een indicatie dat Deltares Beheer en Onderhoud uitvoert aan het model. Als een keuze is gemaakt voor een van de modellen uit het modeloverzicht is de rest vergelijkbaar, op het zogenaamde kruimelpad na, zoals hieronder is afgebeeld. Als een model wordt gekozen dan kan, afhankelijk van de beschikbare gegevens, het volgende scherm uit 1 of meerdere knoppen bestaan die de gebruiker navigeren naar bijvoorbeeld modelinvoer. Hieronder een voorbeeld. De knop modelinvoer is vrijwel altijd beschikbaar en geeft de gebruiker inzicht in de gegevens die hebben bijgedragen aan de opbouw van het betreffende model. Hieronder een voorbeeld van de inhoud van het AZURE model.

5 5/13 De mappen zijn gelijk aan de mappen van de modelinvoer, waardoor er soms wat cryptische namen staan. Het is mogelijk dat meerdere bestanden en mappen in een map zijn ondergebracht. Als een bestand wordt geselecteerd dan verschijnt deze in het ernaast gelegen scherm en wordt deze in de workspace opgenomen. De workspace is een tijdelijke werkomgeving waarin specifieke handelingen kunnen worden uitgevoerd waarnder het tonen van de legenda.

6 6/13 De workspace biedt vooralsnog enkel de mogelijkheid om de legenda te tonen. In de toekomst geeft deze workspace de mogelijkheid om diverse bewerkingen uit te voeren op de bestanden. Hieronder een schermafdruk waarin de legenda wordt getoond, wat overigens met het knopje achter de bestandsnaam in de workspace wordt weergegeven.

7 7/ Downloaden van data Alle bestanden, met uitzondering van de gegevens met betrekking tot de drinkwaterwinningen, kunnen worden gedownload. Naast ieder bestand wordt bij een zogenaamde hoover over een bewaar knop zichtbaar. Deze knopt biedt de mogelijkheid om bestanden als netcdf te downloaden. NetCDF bestanden kunnen worden ingelezen in bijvoorbeeld QuantumGIS. Voor tips over het werken met netcdf bestanden wordt verwezen naar de OpenEarth pagina s ( Geef als zoek opdracht access netcdf en er worden verschillende opties gegeven hoe te werken met een netcdf. De GDAL utitilities ( geven eveneens de mogelijkheid om een netcdf naar andere formaten te exporteren. 2.5 disclaimer Vanaf juni 2014 is het niet meer mogelijk om zonder disclaimer gegevens te downloaden. De reden is dat NHI projectleiding graag wil weten wat er met de gegevens gebeurt en ook graag terugmelding wil hebben van de door de gebruikers doorgevoerde aanpassingen (indien van toepassing). Deze mogelijkheden worden in de disclaimer gefaciliteerd. Zodra lagen gevisualiseerd kunnen worden verschijnt een klein menu aan de linkerkant met daarin de volgende tekst:

8 8/13 Zodra op accoord gaan met de disclaimer wordt geklikt verschijnt in een invulformulier, zoals hieronder afgebeeld. Naam en adres zijn, doordat al is ingelogd, bekend. Daaronder wordt gevraagd te beschrijven wat er met de gegevens gebeurt. Verder wordt gevraagd naar een datum waarop het gebruik van de gegevens naar verwachting wordt beëindigd. Akkoord en submitten geeft de mogelijkheid verder te gaan. Voor het model wordt u nu niet meer gevraagd om een reden voor downloaden op te geven. Voor een nieuw model wel.

9 9/13 3 Winningen De winningen worden per organisatie opgenomen in een database (PostgreSQL/PostGIS). Per winning worden de volgende gegevens opgenomen: - eigenaar - locatie (x, y in RD (EPSG code 28992)) - filteridentificatie (1..n filters) - filterdiepte top filter (1..n filters) - filterdiepte onderkant filter (1..n filters) - gemiddeld debiet (1..n filters) - evt. alternatieve benaming - evt. bijzonderheden Binnen de GMDB omgeving is een optie beschikbaar welke wordt gemarkeerd met de hiernaast weergegeven button met de tekst Waterwinningen (de vorm en opmaak van dit icoontje is tijdelijk). Indien de optie waterwinningen wordt gekozen dan worden per aangeleverde bron de beschikbare waterwinlocaties, zoals hieronder afgebeeld voor Waterbedrijf Oasen.

10 10/13 Zodra de winningen van een organisatie beschikbaar zijn gemaakt, komt deze laag in de workspace terecht. In de workspace zijn twee knoppen beschikbaar. Zoals hiernaast is afgebeeld is het mogelijk om te zoomen naar het totale bereik van de winningen van de betreffende organisatie. Met behulp van het stop knop wordt workspace geleegd. In het kaartvenster kan op een winning worden geklikt. De applicatie bevraagt dan de database met het voorkomen van regislagen om een lijst te maken van REGIS lagen. Van deze REGIS lagen wordt voor deze locatie de beschikbare netcdf boven en onderkanten van de ondergrondlagen (volgens de hiervoor verkregen lijst) bevraagd. De gegevens worden vervolgens in een figuur gepresenteerd, waarvan hieronder een voorbeeld is gegeven. Zoals te zien is zijn er 4 tabs mogelijk (resultaat 1 tot en met resultaat 4). In resultaat 1 (hierboven) is de ligging van de filters van de waterwinning verbeeld ten opzichte van de REGIS laag. Dit is de verticale ligging gebaseerd op de bevraging van boven- en onderkanten van de lagen en de filters. Het tweede tabblad biedt gebruikers de mogelijkheid om de automatisch afgeleide ligging ten opzicht van REGIS te wijzigen. Dit kan alleen door gebruikers die over voldoende rechten beschikken. Dit dient per organisatie te worden aangevraagd.

11 11/13 Hieronder een voorbeeld van tabblad 2. Edit fracties (alleen beschikbaar indien gebruiker over voldoende rechten bezit) resulteert in een dialoog waarmee het mogelijk wordt de ratio tussen de lagen waarin het filter voorkomt te wijzigen. Deze dialoog is in beginsel leeg, maar zal in een volgende versie van de GMDB gevuld zijn met de automatisch afgeleide ratios. Geautoriseerde gebruikers krijgen met deze dialoog de mogelijkheid om de automatisch afgeleidde gegevens geheel of gedeeltelijk te wijzigen. Zo is het mogelijk om extra lagen toe te voegen en lagen te verwijderen. De applicatie controleert of de waarden valide zijn (niet kleiner dan nul, niet negatief, geen alfanumerieke waarden en niet boven 100%).

12 12/13 Tabblad 2 wordt op termijn aangevuld met gegevens van de geohydrologische eigenschappen van de betreffende lagen. Het derde tabblad laat globale metadata zien. In het datamodel van de GMDB is ruimte om meer metadata op te slaan. Deze gegevens zijn echter niet (altijd) voorhanden. Graag ook suggesties voor metadata die van belang is voor gebruikers. De dialoog ziet er vooralsnog zo uit. Een deel van de metadata welke per waterwinning door de verantwoordelijke organisaties beschikbaar wordt gesteld (Naam en putidentificatie) worden opgenomen in de figuur. Hierboven zijn de coördinaten in RD weergegeven. Op verzoek kan meer metadata worden vrijgegeven (indien aanwezig).

13 13/13 Tabblad 4 is aanwezig als er tijdreeksinformatie van de onttrekking aanwezig is. In bovenstaand voorbeeld is dat het geval. De gegevens zien er als volgt uit. 4 Commentaar/contact Dit is de 6 de versie van de handleiding welke inzicht geeft in de werking van de GMDB. Het team wat zich bezig houdt met de grondwatermodeldatabank (GMDB) staat open voor discussie over nut en noodzaak en zeker ook voor verbeterpunten. Opmerkingen/vragen kunt u sturen naar helpdesk.nhi@deltares.nl.