Website: Eindredactie: Gerda Preusting

Transcriptie

1

2 6 Website: Eindredactie: Gerda Preusting 11 Redactionele bijdragen van: Gerda Preusting Willem van Herwijnen Uitgeverij Cargo Redactie: Ter Hoeve Uitgevers Antwoordnummer VB Velp Vormgeving & DTP: Maarten Brugman, Charity Arents, Ruben ter Hoeve, Milan Kessels Ter Hoeve Uitgevers Advertentieverkoop: Soraya Janssen Ter Hoeve Uitgevers tel: Prijzen: Abonnementsprijs per jaar (6 edities), abonneeservice tel: ,95 nu introductieprijs 14,95. Losse verkoop 4,95 De redactie behoudt zich het recht voor om artikelen te wijzigen of te weigeren. Voor overname van artikelen, advertenties en foto s is toestemming nodig van de redactie, uitgevers en van de oorspronkelijke rechthebbende. 17

3 VOORWOORD COLUMN WAT HEBBEN WE GELEERD? LISA GARDNER: EEN SUCCESVOL MISDAADAUTEUR PLANKZAKEN OPGERUIMD: EEN PRESTATIE VAN FORMAAT KONINKLIJKE ALLURE VOOR JARIGE APGS AANPAK VEELPLEGERS SUCCESVOL SMM, HET SUMMUM ONDER DE MOTOROPLEIDINGEN CRIME ZONDER GRENZEN NATIONALE POLITIE, BIJNA HET BESTE SCHAAKTEAM! ZWIPEN OF KNABBEN BIJ DE BAKKER Gevoel van machteloosheid doorbreken 23

4 Allround Politie Nieuws 07 De herfst is nu eindelijk begonnen, met alle elementen die daarbij horen. Leek het begin november nog zomer, met volle terrassen en korte broeken, nu krijgen we de herfst in het kwadraat op ons bord. Het groen heeft plaats gemaakt voor geel en bruin, de buien zijn veelvuldig en de wind onstuimig. Eerder dit jaar dachten we al dat de herfst was begonnen, in augustus leek het er sterk op. Met een gemiddelde temperatuur van slechts 16,1 graden was het de koelste augustus in twintig jaar. Het was ook de eerste maand in een jaar tijd die kouder uitviel dan normaal. Om van de hoosbuien nog maar te zwijgen. Op 1 januari is de Nationale Politie twee jaar een feit. De frisse wind die op 1 januari 2013 van start ging, waait nog steeds. Na twee jaar zit nog lang niet iedereen op zijn plek. Veel leidinggevenden moesten solliciteren naar hun eigen functie. Vier van de vijf vielen af en kunnen op zoek naar een andere job. Sommigen zijn boos of teleurgesteld, anderen zijn buigzaam en tonen veerkracht. Gaan aan de slag om hun eigen ontwikkeling niet in de weg te staan. Het deed me denken aan een gedicht van Henri Nouwen waarin hij schrijft: Als je buigzaam bent, ben je krachtig. Als je je vastklampt aan je positie, als je niet een beetje heen en weer wilt bewegen met wat anderen bedenken of ondernemen, dan loop je het risico dat je afknapt. Buigzaam zijn als riet betekent niet dat je een slapjanus bent. Je kunt best wat meebewegen met de tijdgeest terwijl je stevig in de aarde geworteld blijft. Als je op de heersende manier van denken en leven zonder humor en met starre meningen te lijf gaat, loop je erop stuk en word je een verbitterd mens. Wees buigzaam en toch stevig geworteld. Ik wens al diegenen die op zoek zijn naar een andere functie veel succes. Er is nog zoveel om trots op te zijn. Lees hierover in deze editie van het Allround Politie Nieuws. En dan nog dit: herfst betekent dat het iedere dag zo n drie minuten langer donker is. Een minuut en dertig seconden in de ochtend en een minuut en dertig seconden in de avond. En vanaf 21 december wordt het iedere dag weer drie minuten langer licht Gerda Preusting eindredactie 07

5 Allround Politie Nieuws 09 OM gaat om Wie zijn billen brandt moet op de blaren zitten, is een oer-hollandse uitdrukking. Wanneer je fout bent geweest, moet je de consequenties aanvaarden. Het is even simpel zoals het er staat. Onze samenleving heeft de afgelopen decennia veel veranderingen ondergaan. We zijn met z n allen rijker geworden, zijn korter gaan werken en hebben veel meer vrije tijd gekregen. Ook de verhoudingen tussen mensen zijn veranderd. De autoriteit moet zich tegenwoordig verantwoorden en kan zich niet meer op zijn status beroepen. Allemaal goede ontwikkelingen. Maar naast deze goede ontwikkelingen zijn er ook een paar slechte ingeslopen. Het verschil tussen mijn en dijn vervaagt, normen worden niet serieus genomen, geweld neemt toe en regels hoeven -wanneer je er zelf last van hebt- niet nageleefd te worden. De weg voor de veelvoorkomende criminaliteit werd geopend. Ik doe een stap in de tijd. Nu zijn we aangeland in een periode dat we vinden dat alles een beetje is doorgeschoten. Het moet beter. Eén van de dingen die aangepakt wordt is de veel voorkomende criminaliteit, iets waar we met z n allen meer last van hebben dan van Holleeder en cs. Het project ZSM werd ingevoerd. Een verdachte kan strafvervolging voorkomen wanneer hij een straf van het OM accepteert. Strafadvocaat Anker vindt dat maar niets. Mensen accepteren de straf omdat ze zo snel mogelijk naar huis willen, stelt-ie en daarin heeft hij mijns inziens helemaal gelijk. Je bent fout geweest, je pakt je straf en klaar is Kees. Anker echter vindt dat vóór het eerste politieverhoor er een advocaat aan te pas moet komen. Het OM is om en dat gaat dus gebeuren. Eerst moeten de advocaten de mazen van de wet verkennen. Zijn ze te nauw dan moet er gekeken worden hoe ze op te rekken zijn en is dat niet mogelijk, dan is in het proces nog wellicht een ontsnappingsclausule. De wereld zal er niet veel beter van worden en de kleine crimineeltjes nog veel minder. De portemonnee van de advocaten daarentegen wel. Het gaat nog om een proef, maar ik roep het OM op strijdvaardig te zijn. De rechtsstaat wordt meer aangetast door de daders van zinloos geweld, draaideurcriminelen, hooligans en ander tuig dan door de huidige ZSM procedure. Niet alleen de mensen in de straat weten dat, de advocatuur weet dat ook Willem

6 Allround Politie Nieuws 11 Wat hebben we geleerd? De rellen van de jaren tachtig Tekst: Willem van Herwijnen In het kader van de Maand van de Geschiedenis organiseerden het lectoraat Politiegeschiedenis en het lectoraat Openbare Orde en Gevaarbeheersing van de Nederlandse Politieacademie in oktober een seminar rondom de krakersrellen van de jaren tachtig. Hoe ging het er destijds aan toe? Welke ervaringen werden er opgedaan en wat is er van geleerd? ME-ers, ME-commandanten, actievoerders, bestuurders en journalisten blikten terug, haalden herinneringen op en gingen met elkaar in discussie Het seminar werd ingeleid met een korte video rondom hevige krakersrellen in Amsterdam. Op de beelden is te zie hoe ME-ers, ME-bussen en een enkele motoragent door honderden actievoerders met alles wat voor handen was, werden bekogeld. Stoeptegels, straatklinkers, stukken ijzer, verkeersborden en zo meer, vlogen door de lucht. Ruiten van de ME-bussen werden doorboord met ijzeren staven en vanaf de daken van huizen werden koelkasten en brokken steen op de ME-bussen gegooid. Het geweld nam dusdanige proporties aan dat de politie zich terug moest trekken. De beelden zijn heftig en indringend. Tijdens een forumdiscussie, direct na de videovertoning, vroeg voorzitter Felix Rottenberg aan enkele forumleden om een korte reactie. Een ME-commandant die bij de getoonde actie aanwezig is geweest, liet weten dat hij destijds bijzonder bezorgd was over het lot van zijn ME-ers. De politie moest zich door de explosie van geweld terugtrekken en hij had op dat moment niet al zijn manschappen in de bus zitten. Korte tijd later werd bekend - een gelukzalig moment - dat ze bescherming hadden gezocht in andere ME-bussen.

7 Allround Politie Nieuws 13 Een actievoerder van destijds vertelde dat het moment dat we merkten dat we van de politie konden winnen en dat de politie zich moest terugtrekken hem het meest is bijgebleven. In de beleving van beide forumleden lag, voor wat betreft de videobeelden, een wereld van verschil FORUMDISCUSSIE Tijdens de forumdiscussie werd gesteld dat dat de eerste helft van de tachtiger jaren, op de Tweede Wereldoorlog na, de meest gewelddadige periode van Nederland is geweest. De actiegroeperingen kregen voor de politie werd aangeschaft. Onder meer beenkappen en borstbescherming, allemaal afkomstig uit de ijshockeysport, werden toegevoegd aan de standaarduitrusting van de ME. Maar niet alleen in beschermende kleding waren destijds ontwikkelingen te noteren. Bij de bestuurders ontstond het besef dat het beantwoorden van geweld met geweld tot een ongewenste en gevaarlijke geweldspiraal leidde. De dialoog die de politie na enige tijd met de actievoerders probeerde aan te gaan bleek incidenteel maar te lukken. De kloof die ontstaan was bleek dikwijls onoverbrugbaar. Om het geweld toch terug te dringen in korte tijd veel bijval. Het was een onzekere tijd, waarin de wapenwedloop, het bezit van kernwapens, de wereldpolitiek beheerste. Anders dan algemeen gedacht wordt, zo werd betoogd, waren de rellen niet het gevolg van de ingezette democratiseringsgolf, maar eerder het gevolg van een haperende economie waardoor de jeugdwerkloosheid in korte tijd torenhoog omhoog schoot. Bestuurders werden geconfronteerd met een plotselinge golf van opgekropte woede en frustraties van jongeren en hadden daar aanvankelijk geen antwoord op. Jongeren vonden dat niet naar hen geluisterd werd. No future for us, was de veelgelezen kreet op menig kraakpand. De oplopende geweldsspiraal was er trouwens de oorzaak van dat er betere, meer op de taak gerichte, beschermende kleding werden niet alleen ontruimingen van kraakpanden of bezettingen van (bestuurs)gebouwen uitgesteld, er werden ook gekraakte panden opgekocht. Dit laatste overigens niet alleen vanwege het beheersen van de geweldsspiraal, maar ook als deeloplossing voor het woningnoodprobleem onder met name jongeren. Overigens werden zulke beslissingen in die tijd niet zelden betiteld als het ontbreken van bestuurskracht maar moeten in historisch perspectief als dappere en wijze besluiten worden bestempeld. Dat de Amsterdamse burgemeester Polak in die tijd de ordeverstoorders daadwerkelijk wilde aanpakken hoewel er destijds ook andere geluiden klonkenblijkt wel uit het feit dat onder zijn verantwoording werd overgegaan tot als eerste in Nederland - het formeren van speciaal getrainde aanhoudingsteams.

8 Allround Politie Nieuws 15 KWALITEIT Uit de workshops bleek dat de ME destijds weinig flexibel was in haar optreden en dat de kraakbeweging daarentegen een veel meer speelse en creatieve organisatie was. Gelden deze waarden nog onveranderd of is de ME daarin gegroeid? Het forum geeft aan dat niet alleen de ME, maar de politie in de breedte daarin is gegroeid. Dankzij een breed spectrum aan opleidingen is de politie er in kwalitatief opzicht de afgelopen jaren flink op vooruit gegaan. Echter, ondanks die positieve WORKSHOPS In plenaire zitting is het lastig kennis met elkaar te delen vandaar dat ook tijdens dit seminar diverse workshops gehouden werden. Na afloop van die workshops vatte de voorzitters de conclusies samen. Eén van de conclusies was onder meer dat wanneer je begrijpt wat er in de maatschappij gebeurt, je weet wat er op je afkomt Felix Rottenberg stelde daarop de vraag of de politie nu in staat is om intuïtief aan te voelen wat er aan de hand is. Guus Meershoek, lector politiegeschiedenis, vindt dat dit tegenwoordig zeker beter ontwikkeld is dan in de 80-er jaren. Tijdens de discussie komt het als een vanzelfsprekendheid naar voren dat de politie nu alert is op signalen van jihadisme. Dit aannemende vraagt Rottenberg waar de politie met het oog op de verder liggende toekomst moet letten. Het forum reageert door zich hardop af te vragen of er voor de nu nog studerende jongeren in de toekomst nog wel voldoende werk en woningen zullen zijn. Zij voorspellen dat dit de nieuwe probleemgebieden worden waarop met name de wijkagenten zich nu al zouden moeten gaan oriënteren. ontwikkeling ziet het forum ook bedreigingen. De creativiteit en ontwikkelingen boeten in door het centrale innovatiebeleid van de Nationale Politie. Het gevaar van bureaucratische rompslomp ligt hierbij op de loer, hetgeen Felix Rottenberg verleidt tot de oproep aan alle politiemedewerkers om de ruimte tot innovatie zo ver mogelijk op te rekken. Rottenberg: Qua ontwikkeling liep de politie in vergelijking met het bedrijfsleven altijd voorop. Die positie dreigt zij nu te verliezen. Dat is jammer. Het gaat om kwaliteit en die kwaliteit is belangrijk voor onze samenleving

9 Allround Politie Nieuws 17 POLITIE BELANGRIJKSTE INSPIRATIEBRON VOOR LISA GARDNER Soms belt een politieman dat hij een goed idee heeft voor een boek. I love that! Tekst: Gerda Preusting Foto s: John Palm Tijdens een korte tour door Europa doet ze drie dagen Nederland aan. Lisa Gardner is in Amsterdam om haar allernieuwste boek te presenteren: Aangeraakt. Met meer dan 22 miljoen boeken in druk, wordt Lisa Gardner gepubliceerd in dertig landen. Vier boeken zijn verfilmd voor televisie. Met recht kun je zeggen dat de populariteit van deze Amerikaanse misdaadromanschrijfster ongekend is. We zitten in hotel de Ambassade aan de Herengracht in Amsterdam, op een doordeweekse middag. Officieel is het herfst, maar buiten schijnt de zon volop en koesteren de mensen voor de restaurantjes in de Negen Straatjes het heerlijke najaarsweer. Lisa Gardner heeft een ongerept en vrolijk gezicht. De charmante schrijfster zou op de Herengracht niet opvallen op deze zomerse septemberdag. Ze is zo gewoon dat je er een boodschappentas bij zou denken. Maar niets is minder waar. Haar schrijftalent maakte haar wereldberoemd. Ze kan omgaan met de nodige mentale druk. Vanuit Parijs kwam ze vandaag aan in Nederland om over enkele dagen naar Warschau af te reizen. En overal volle programma s. Pers, boekhandelaren, fans. Ze willen haar allemaal ontmoeten en haar nieuwste boek laten signeren. De redacteur en de fotograaf van dit blad hebben het voorrecht haar te ontmoeten, twee dagen nadat haar nieuwste boek Aangeraakt (Touch en Go) in Nederland van de pers is gerold. Op de buitenkant van het boek brengt een mooie vrouw en een vlinder de lezer niet direct op het juiste spoor, maar je weet maar nooit: you can t judge a book by its cover. De boeken van Gardner kenmerken zich door misdaad. Altijd thrillers. Ze wordt getriggerd door de criminaliteit, vertelt ze. Soms in de meest gruwelijke vorm. Ik heb nooit een ander thema gekozen, geen liefdesroman of autobiografie. Altijd fictie, geënt op misdaad, spanning, criminaliteit. Dus nooit de waarheid of minstens een deel? Ze ontkent. De waarheid is vaak vreemder dan fictie, zegt ze cryptisch. HANDBOEIEN Ze roemt haar contacten met de politie. Heel bijzonder. Waar mogelijk interview ik professionals in het veld. Ik ben eerlijk gezegd geraakt en verbaasd door de grondige hulp die ik heb gekregen.

10 Allround Politie Nieuws 19 Lisa Gardner is een van de meest geprezen en succesvolle misdaadauteurs ter wereld. Ze stond met maar liefst drie titels tegelijk in The New York Times-bestsellerlijst. Een absolute ontdekking. Schrijfster Karin Slaughter over haar: Lisa Gardner wordt steeds beter/ Origineel, geloofwaardig en doodeng De eerste keer dat ik om een gesprek vroeg, was ik bloednerveus, ik kan het me nog goed herinneren. Maar toen bleek al snel dat politieagenten gewoon hele aardige mensen zijn. Ik voer al jarenlang regelmatig gesprekken en interviews of heb andere ontmoetingen met de Amerikaanse politie. Met een gewone police officer, een FBI agent of een sheriff. Dat maakt niet uit. Ieder van hen kijkt vanuit een eigen invalshoek naar zijn of haar werk en vanuit die jarenlange ervaring geven zij mij deskundig advies en sturen ze me ongemerkt soms een andere richting op als die ik in gedachten had. Lisa Gardner zoekt grenzen op, schrijft soms op het randje tussen fictie en non. Ze doet alles om zich zo goed mogelijk in te leven in het politiebestaan en te ervaren waarom sommige beslissingen wel en sommige niet of anders worden genomen. Het is een complexe wereld. Ze spreekt met officieren van justitie en politiepsychologen en draait onderzoeken mee. Vijf keer bezocht Lisa een gevangenis en liet zich handboeien aanleggen. Ook toen was ik nerveus, maar dat was snel over. Of ze wel eens geschoten heeft? Jazeker, maar slechts een keer met een politiepistool, de andere keren gewoon privé. O ja, Amerika. Natuurlijk. SLEUTELVRAAG Ze verdiept zich vaak in achtergrondverhalen, in de sleutelvraag waarom een mens crimineel wordt, wat hem/haar ertoe heeft geleid. De uitkomsten van haar onderzoek komen in de boeken tot leven. Soms belt een politieman dat hij een goed idee heeft voor een boek. I love that! Andersom gebeurt ook. Dan vraag ik om advies of een idee om me verder te helpen. Er is nooit iemand die nee zegt. Als ik het even niet meer weet, zegt een politieman bijvoorbeeld: Camera s, drukte bij een tankstation, heb je daaraan gedacht? en dan kan ik opeens weer verder. Op het eind van haar voorlaatste boek In haar Naam bedankt ze een aantal mensen, speciaal police officer Wayne Rock. Ik heb zoveel van hem geleerd. Hij is met pensioen, maar ik blijf hem bellen en hij heeft altijd de gewenste antwoorden voor me. Schokkende waargebeurde verhalen zoals school shootings of nine/eleven brengen vaak ideeën en plannen voor een nieuw plot, maar de meeste inspiratie komt ongemerkt het hoofd van de schrijfster binnendwarrelen. Eenmaal op dreef gaat het meestal crescendo. Er zijn altijd weer momenten dat ik even op een dood spoor zit. Dat ik halverwege het boek niet meer weet: hoe nu verder? Dan pak ik mijn twee honden en ga aan de wandel. Gardner woont in New Hampshire, op twee auto-uren verwijderd vanaf de Canadese grens. Een eldorado. Ze is een kind van de bergen en die geven haar de rust en ruimte in de zoektocht naar nieuwe inspiratie.

11 Allround Politie Nieuws 21 PARALLELLEN Politieman en schrijver, twee totaal verschillende beroepen. Op welk moment en welke plaats vinden die twee elkaar in deze wereld? Dat vindt ze geen moeilijke vraag. Er zijn zoveel parallellen en overeenkomsten. We houden beide van mensen, we zijn geïnteresseerd in mensen en geven om mensen. Students of human nature, verwoordt ze beeldend. Maar er is ook een groot verschil. Daar waar de politieman soms geleefd wordt door de waan van de dag, vindt ze dat ze een eenzaam schrijversbestaan heeft. Je kunt niets delen met een ander, een schrijver moet het in z n eentje opknappen. Schrijven is niet iets wat je doet, schrijven is wat je bent. DOORBRAAK Als kind van zes zette ze haar eerste woorden op papier. Het was natuurlijk geen echt boek, maar ik liet daarmee ongewild aan mijn omgeving zien waar mijn passie lag. Schrijven. Die passie heeft haar nooit meer losgelaten. Het eerste professionele boek schreef ze op haar zeventiende: walking in the midnight. Het duurde drie jaar voordat het tot publicatie kwam. Was het gelijk succesvol? Nee, zo kun je het niet noemen. Het was een redelijk klein boek, tweehonderd pagina s met een oplage van dertigduizend paperback exemplaren. Het was oké, meer niet. Dertien boeken lang zat ze in de mist, de boeken bleven oké maar succes bleef uit. Ze schreef ze onder het pseudoniem Alicia Scott. Mijn editor zei toen: nu zetten we er een streep onder. Je gaat schrijven onder je eigen naam en we maken een dikke bestseller. En dat werd het ook. Het boek bracht haar internationale doorbraak en daarmee kwamen ook de successen. Uh nee, ze komt niet uit een schrijversgezin. Mijn familie bestaat uit accountants en ingenieurs. Mijn vader was destijds bezorgd en vond dat een mens met schrijven niet de kost kon verdienen Lisa Gardner had de moed haar hart te volgen en was niet bang voor onzekerheid over geld of carrière. Zoals gezegd, Lisa woont in New Hampshire, samen met haar man en haar 11-jarige dochter. Ze zijn gewend aan mijn schrijversleven en aan de momenten dat ik uit het raam zit te staren en in mezelf zit te mompelen. Dan weten ze dat ze me even met rust moeten laten. Schrijven doe ik in een aparte ruimte in mijn huis. KOP KOFFIE Ze is echt een leuke vrouw, toegankelijk en zonder franje. Hoe is haar dagindeling? Ik begin s ochtends te schrijven is niet iets wat je doet, schrijven is wat je bent schrijven, gewapend met een gigantische mok koffie en een kat op mijn schoot. Daarna verliest ze zich in de dag, wekelijks wil ze een aantal scènes afwerken. Soms betekent dat een paar uurtjes per dag schrijven, een andere keer zijn het tien uur. Het hangt ervan af hoe snel de hamster het wiel in mijn hersenen draait Ik begin met een algemene schets van elk verhaal. Soms kom ik een beter idee voor een plot tegen, dan heroriënteer ik me op het verhaal. Het schrijfproces duurt ongeveer een jaar. Drie maanden onderzoek, gevolgd door een half jaar schrijven en drie maanden herschrijven, zeg maar polijsten. Haar nieuwste boek heeft ze onlangs afgesloten en verschijnt in februari Nog een laatste vraag: In welke volgorde moeten lezers de boeken lezen? Is er wel altijd een stand-aloneplot? Zeker, er is nooit een open eind. Wel laat ik sommige personages regelmatig terugkomen in een volgend boek. Ze lacht. Dat doe ik op verzoek van mijn moeder, die wil graag weten hoe het met die en die gaat. De fotograaf maakt na afloop van het gesprek mooie plaatjes in de vriendelijke chaos van Amsterdam. Lisa op een grachtenbrug en bij het Lieverdje. Lisa Gardner is voor het eerst in Nederland en geniet met volle teugen. Er is volop verbazing over de talloze fietsers. Nog even en dan reist ze na Warschau weer terug naar New Hamshire. Op weg naar een nieuw boek? Jazeker, eenmaal thuis ga ik weer aan de slag. De eerste ideeën zijn er al!

12 Allround Politie Nieuws 23 Gevoel van machteloosheid doorbreken Plankzaken als perpetuum mobilé Tekst: Willem van Herwijnen Het was een beweging die in 2010 werd ingezet door een kleine club enthousiastelingen. Zij trokken zich een uitzending van het NOS-journaal aan, waarin melding werd gemaakt van aangiftes die alsmaar op de plank bleven liggen zonder dat er enige actie ondernomen werd. Besloten werd dat de door de NOS veronderstelde aangiften in één dag te ruimen. Een registratie van wat destijds begon als een losse opmerking, vervolgens werd omgezet in een doelstelling en nu te boek staat als een duurzame aanpak voor de organisatie en afhandeling van aangiftes We hadden op You Tube een filmpje gezien hoe in Estland een berg van meer dan vijftigduizend kilo zwerfafval, dat her en der in de bossen was achtergelaten, in één dag door een heleboel vrijwilligers werd opgeruimd. Dat was voor Cees Sprenger en mij de trigger om de plankzaken aan te pakken. Aan het woord is Hans Regterschot, programmamanager aan de Politieacademie en mede-initiatiefnemer van het project Plankzaken Opgeruimd! Het NOS-journaal had in een nieuwsitem bekend gemaakt dat er bij de politie jaarlijks honderdvijftigduizend aangiften onberoerd in de kasten bleven liggen, de zogenaamde plankzaken. Cees en Hans vonden dat wanneer veel vrijwilligers een berg afval kunnen opruimen, een groot aantal gemotiveerde politiemensen wellicht in één dag ook duizenden plankzaken zou kunnen wegwerken Regterschot: We hebben met opzet vooraf geen analyse gemaakt, geen tactisch plan ontworpen, geen doelstellingen geformuleerd of processchema s ontworpen. Wij waren ervan overtuigd dat de oplossingen moesten komen van de mensen die er de meeste kennis en ervaring mee hebben. Daarom hebben we politiemensen gezocht die daadwerkelijk met de afwikkeling van plankzaken van doen hadden en met ons wilde meedenken. Die waren niet moeilijk te vinden. Aanvankelijk alleen met hen, maar later ook met vertegenwoordigers van andere disciplines, waaronder het Openbaar Ministerie en burgers, zijn we plannen gaan uitwerken. Wat als eerste opviel was hoe gemotiveerd iedereen was om de plankzaken te gaan oppakken. Wat sterk naar voren kwam, was dat aangevers van de politie verwachtten dan dat er iets met hun aangifte gedaan zou worden. Hans stopt even, glimlacht en vervolgt: Dat er dus iets gedáán wordt, niet dat de politie alles oplost. Ze begrijpen best wel dat dat niet kan. Nadat er veel voorwerk was gedaan en vastgesteld werd dat onder plankzaken verstaan moest worden, alle aangiften met een daderindicatie die al negentig dagen of langer in bezit zijn van de politie, wordt er in Friesland een opruimdag gestart als een pilot.

13 Allround Politie Nieuws 25 Volgens schatting had het Friese korps een kleine duizend aangiften op de plank liggen. Politiemedewerkers uit diverse korpsen hielpen mee en probeerden om vanuit die stapel honderd zaken in een korte tijd te scannen. Hans Regterschot: De eerste aangifte die we onder de loep namen was een eenvoudige mishandeling. Er was veel creativiteit en kennis aanwezig, maar na twee uur wisten we nog niet wat er met die zaak moest gebeuren. Meer getuigen horen? Is het zinvol na een half jaar deze zaak op te pakken? Wat we wel wisten was dat deze wijze van weging veel te veel tijd kostte. Een teleurstelling lag op de loer Hans neemt een korte pauze alsof hij het proces nog even fine-tuned en vervolgt: Godfried Bomans heeft ooit laten weten dat eenvoud niet het kenmerk van beginners is, maar de duur bevochten stempel van de meester. Met die wijsheid hebben we ervaren vakmensen uitgenodigd om te laten zien hoe de aangiften ook aangepakt zouden kunnen worden. Hiervoor was het nodig om een aantal onderdelen in bestaande processen over te slaan. Wat overbleef was een verkort traject met duidelijke kaders: alles binnen de wet en niemand mag schade oplopen. Verder was het devies gewoon doen. De overige 99 aangiften werden binnen twee uur gewogen en het geloof dat alle plankzaken in één dag geruimd kunnen worden, was weer helemaal terug. Er kon worden uitgekeken naar een landelijke opruimdag. bij plankzaken, waarom gedragen aangevers zich zoals ze zich gedragen, doelgericht horen en handigheden bij het oplossingsgericht afhandelen van zaken. Hans Regterschot: Steeds meer mensen haakten bij het project aan en de drang om daadwerkelijk aan de slag te gaan werd aldoor groter. Er moest een datum gepland worden voor een landelijke opruimdag. Dat bleek niet mogelijk en er kwamen daarom meerdere opruimdagen. Wel met één gezamenlijk doel: we nemen de aangevers serieus en de plankzaken worden opgeruimd! De actie Plankzaken Opgeruimd werd een onverdeeld groot succes. Na de evaluatie in 2013 bleek dat er nog maar een werkvoorraad van vijftienduizend zaken lag. Een nijpend organisatievraagstuk werd bottom-up opgelost door gebruik te maken van de kennis die aanwezig was bij degene die er mee moesten werken. Hans: Een bijkomend voordeel was dat door de actie bij veel politiemensen het collectieve gevoel van machteloosheid doorbroken werd. Met de actie Plankzaken Opgeruimd - dat in boekvorm is uitgegeven, maar ook (gratis) is te downloaden - zetten al degenen die hieraan meewerkten een prestatie van formaat neer. Het enthousiasme van de groep die met het voorbereiden van de plankzaken bezig was, kreeg een steeds groter wordende groep volgelingen. Er werd druk in de korpsen over het project gesproken, vorderingen werden daarbij inzichtelijk gemaakt en de aanvankelijke criticasters laten zich over de streep trekken. Naarmate het enthousiasme groeit en daarmee het plan in bredere kring bekend wordt, onderkennen de trekkers van het project het gevaar dat er verschillende interpretaties kunnen gaan ontstaan, waardoor er verwarring in de aanpak zou kunnen sluipen. Om dat voor te zijn en om een strategie te ontwikkelen hoe en wanneer het project Plankzaken Opgeruimd aan de media wordt bekendgemaakt, worden twee communicatiemedewerkers aan het team toegevoegd. Het team erkent dat het alleen intern bekendmaken onvoldoende is om politiemensen die aan de slag willen met plankzaken op het goede spoor te zetten en er wordt besloten om workshops te gaan organiseren. Daarbij komen onder meer aan de orde onderwerpen als: hoe zit de wet precies in elkaar, welke zaken horen wel en niet thuis

14 26 Allround Politie Nieuws AMSTERDAMSE POLITIE SPORTV Mogelijk wordt het predicaat Koninklijk de dikke slagroom op de feesttaart Tekst: Gerda Preusting De Amsterdamse Politie Gymnastiek- en Sportvereniging (APGS) bestaat op 20 mei 2015 honderd jaar. Het eeuwfeest wordt groot gevierd, met een receptie, een feestavond én een boek. Secretaris Joop Reder is al maandenlang, nee, jarenlang bezig met de voorbereidingen. Met misschien straks wel het predicaat Koninklijk. Hij glimt bij voorbaat al van trots. Een portret van een dynamische sportvereniging en een bevlogen secretaris. We ontmoeten Joop Reder in een restaurant op een half uurtje rijden van Amsterdam. Op tafel liggen zijn pronkstukken: verslagen, magazines, foto s. Allemaal uit de oude doos opgediept. Kostbare documenten die straks voor de samenstelling van het boek van onschatbare waarde zijn. Joop Reder is een enthousiast en ambitieus APGS-man. Al 45 jaar (!) lid van de vereniging, vanaf 1988 algemeen bestuurslid en sinds 2001 secretaris van het Hoofdbestuur. Alsjeblieft. Eén brok ervaring. Over die APGS hoef je hem dus niets te vertellen. Sterker nog, het is zo n beetje zijn kindje. Geen wonder dat hij al jaren doende is met de voorbereidingen voor het feest en het speciale boek dat rond die tijd verschijnt. De sportgigant kent een zeven man tellend bestuur. Marianne Gielens is de administratieve kracht die op het APGS-kantoor samen met Joop het secretariaat behelst. Een duizendpoot, schrijf dat maar gerust op. Waar zouden we zijn zonder haar? KOPSTUKKEN Het eeuwfeest is op 22 mei in de sporthal van het Politie Trainingscentrum Overamstel (PTO) aan de Ouderkerkerdijk in Amsterdam. Voor de receptie

15 Allround Politie Nieuws 27 ERENIGING VIERT HONDERDSTE VERJAARDAG s middags heb ik veel kopstukken uitgenodigd, zegt de secretaris. De heren Plasterk, Opstelten, Teeven en burgemeester Eberhard van der Laan. Hij is beschermheer van de APGS. Natuurlijk ontbreekt de Commissaris van de Koning (CdK) in Noord- Holland Johan Remkes, ook niet op zijn lijstje, evenals de burgemeesters van alle buurgemeenten. Maar de belangrijkste genodigden zijn de leden, vindt Joop. Onze sportvereniging telt ruim 4500 leden, daar zijn we heel trots op. KONINKLIJK In december 2013 ontsproot bij Joop een groots toekomstplan. Het idee om het predicaat Koninklijk voor de APGS aan te vragen. Ik ben eens op Internet gaan zwerven en kwam tot de ontdekking dat je daarvoor als vereniging aan een aantal criteria moet voldoen. Je moet eeuweling zijn, maatschappelijk iets toe te voegen hebben én van onbesproken gedrag zijn. Bovendien moest ik een akte van oprichting overleggen, maar die is er dus niet (meer). Als vervanging gold ook voldoende historische onderbouwing. Een dikke grijns. Nou, die had ik wel. Joop ging er eens goed voor zitten, liet zijn voorzitter Ad Smit de stukken tekenen en leverde de aanvraag in bij burgemeester Van der Laan. Dan gaat de ambtelijke molen draaien. De gemeente doet onderzoek, voorziet de aanvraag van advies en via de CdK vindt het geheel zijn weg naar het kabinet van de Koning. Is het idee meer wens dan werkelijkheid? Nee hoor, het is nu al een tijdje stil en er is geen afwijzing gekomen dit jaar. Hoop doet leven dus. Het is polsen, peilen en geduld hebben. Als het zover komt, wordt de oorkonde uitgereikt door Johan Remkes. behelst onder meer een sportzaal, fitnessruimte, sauna en squashbaan en is omringd door een aantal sportvelden. De negentien sporten vinden niet allemaal een onderkomen in of rondom het PTO. Voor de atletiek hebben we via een convenant met de gemeente een atletiekbaan gehuurd en voor de zwemsport in oprichting kunnen de sporters trainen in een zwembad. In gedachten gaat Joop terug naar heel lang geleden en hij wijst op een vergeeld APGS-magazine. En hij leest: Het clubhuis wordt gebouwd door enkele politiemensen. Andere collega s die minder vaardig zijn met hamer en spijker doen dienst voor de timmerlieden zodat zij kunnen doorwerken. Nou, kom daar maar eens om anno 2014! Nog een vraag: die naam Amsterdamse Politie Gymnastiek- en sportvereniging? Die dekt toch de lading niet meer? Dat is toch uit de tijd? Weer die dikke grijns. De leden hebben zich daarover beraden en de naam moet blijven. Punt uit. Wel kreeg het logo een nieuw jasje. Futuristisch en aan de tijd aangepast. Maar de naam is gebleven. SPORTGIGANT De APGS kent een rijk verleden. De vereniging is van 25 leden in 1915 gegroeid tot 4500 leden anno Een unieke sportgigant met een eigen accommodatie, een website en een flitsend logo. Plus een magazine: de Kroniek. Leden van alle leeftijden staan wekelijks in de spreekwoordelijke startblokken. De accommodatie is beeldbepalend aan de Ouderkerkerdijk. Een groene oase ingeklemd tussen enkele snelwegen. Het pand

16 Allround Politie Nieuws 29 GLOSSY En dan is er nog de Kroniek. Het eigen sportmagazine van de APGS, dat al 62 lentes telt en zes keer per jaar verschijnt. Een mooi glossy tijdschrift, full colour met flitsende foto s. We zijn heel blij met de ondersteuning van en samenwerking met Ter Hoeve Uitgevers die het blad uitgeven. Eef Buurman doet veelal de (eind) redactie, ondersteund door Marianne en mijzelf. Van de leden wordt verwacht dat zij kopij aanleveren. BOEK Logisch dat zo n omvangrijk sportverleden niet meer te vangen is in één Kroniek. Zoveel mooie herinneringen, zoveel prachtig sportnieuws. Daarom komt er een terugblik in boekvorm. Met highlights, gebeurtenissen en evenementen, gelardeerd met passend fotomateriaal. Het productieproces is in volle gang. Het boek wordt in een beperkte oplage uitgegeven. Veel zegt hij er verder niet over, het moet een verrassing blijven. Tipje van de sluier? De Amsterdamse politie had ooit twee Olympische sporters in dienst (Nico Lutkeveld, tevens NK recordhouder speerwerpen overall). Zijn collega Jaap Knol was eveneens een Olympische speerwerper, maar speelde op zondag ook in het eerste elftal van Ajax. Dat wil je toch niet missen? Hij pakt een blauwe ordner, verpakt in een rode tas van het Kruidvat, en haalt de informatie op tafel. ROTTIGHEID De Amsterdammer houdt van mensen, van sport en de bijbehorende competitie. Hij glundert: Het mooiste wat er is, vechten om de eerste plaats. Er moet vuur zitten in de sporters. Hij heeft het nodige meegemaakt in de loop ter tijden en kan er smakelijk over vertellen. Als een soort padre familias waakt hij nu over de feestvoorbereidingen en alles wat er mee samenhangt. Hij is een druk bezet man. Geraniums, zelfs het kweken ervan, zijn aan hem niet besteed. Zijn vrouw Ans vindt het prima en heeft ook haar eigen daginvulling. Met hart voor de zaak legt hij zijn hele ziel en zaligheid in zijn APGS. Toujours in de volcontinudienst. Vreselijk leuk om te doen maar het kost enorm veel tijd, helemaal nu met het feest en het boek in het vooruitzicht. En na mei 2015? Maak je geen zorgen, ik ben vrijwilliger bij de Zonnebloem en bij een verzorgingstehuis en verricht ook leuke klussen voor een verzetsmuseum. Niet te veel? Och, je moet maar zo denken: het houdt me van de straat en ik kan ook geen rottigheid uithalen, klinkt het met een vleugje Amsterdamse branie. De politierebellie zit m nog in de genen! Het eeuwfeest wordt ook een beetje zijn feest. Met een druk bezochte receptie en bekende artiesten op de feestavond. En Joop zou geen Joop zijn als hij niet ver tevoren al zijn bestaande contacten met de media gaat aanboren. Want de jarige APGS moet mooi in het zonnetje worden gezet. Als inderdaad de sportvereniging vanaf 20 mei het woord Koninklijk mag toevoegen aan haar naam, is zijn missie vervuld. Dat wordt de dikke slagroom op de feesttaart. Een binnenpretje met hoofdletters. Dan gaat deze secretaris tijdens de receptie ergens in een hoekje in de feestzaal zitten glimmen van trots! Dat wordt de kroon op mijn jaren bestuurswerk. Over een half jaartje weten we het. Het wordt een feest met minstens Koninklijke allure, dat sowieso. Het kon wel eens druk worden in de receptiezaal De APGS is een zelfstandige rechtspersoonlijkheid. Het bestuur telt zeven leden. De negentien sporten die door de APGS omarmd worden zijn redelijk autonoom en hebben ieder een eigen dagelijks bestuur. Zij zijn een financiële verantwoording schuldig aan het Hoofdbestuur. Het hoogste orgaan binnen de vereniging is de Algemene Ledenvergadering.

17 Allround Politie Nieuws 31 Aanpak veelplegers succesvol..! De ISD-maatregel Tekst: Willem van Herwijnen Onlangs maakte staatssecretaris Teeven van Veiligheid en Justitie bekend dat de aanpak van veelplegers die verantwoordelijk zijn voor met name diefstallen, inbraken, vernielingen en openbare orde verstoringen, succesvol is. Teeven deed de uitspraak naar aanleiding van de uitkomsten van het Wetenschappelijk Onderzoeks- en Documentatiecentrum (WODC) dat onderzoek heeft gedaan naar het effect van de ISD-maatregel (Inrichting Stelselmatige Daders). Omdat de maatregel nog niet ten volle wordt benut, start de staatssecretaris binnenkort een voorlichtingsronde BEHANDELING De ISD-maatregel is bedacht om met name de veelpleger effectiever aan te kunnen pakken. Alleen maar opsluiten zonder enige vorm van therapie wordt voor deze groep, die over het algemeen uit verslaafden en mensen met psychische problemen bestaat, niet zinvol geacht. De maatregel is erop gericht om de veroordeelden naast een celstraf, een therapeutische behandeling te laten ondergaan waardoor het gedrag zich aanpast en het recidiveren een halt wordt toegeroepen. Met het opleggen van de ISD-maatregel staat de veelpleger langer onder toezicht dan bij een reguliere gevangenisstraf. Hij kan voor een periode van maximaal twee jaar worden opgelegd. RECIDIVE Uit het onderzoek van het WODC komt naar voren dat na het opleggen van de maatregel de kans op recidive 10% lager is dan bij veelplegers die een normale gevangenisstraf opgelegd hebben gekregen. Ondanks dat een vermindering van 10% gering lijkt, is het voor staatssecretaris Teeven voldoende om een onderzoek in te laten stellen naar een verlenging van de maatregel. Naast de verlenging waarvoor Teeven pleitte, sprak hij tevens zijn zorg uit over het feit dat de maatregel bij jongvolwassenen (18-24 jaar) relatief nog maar weinig wordt toegepast en zodoende de potentie onvoldoende wordt benut. RAAD VOOR DE RECHTSPRAAK De rechters in Nederland herkennen zich overigens niet in het beeld dat Teeven over ISD schetst en lieten via de Raad voor de Rechtspraak weten dat de maatregel zo n 300 keer per jaar wordt opgelegd. Daarbij wordt gelet of een straf niet alleen passend is, maar ook het beste effect heeft op zowel de dader als de samenleving. De Raad voegt er in de reactie nog aan toe dat een rechter alleen ISD kan opleggen wanneer het Openbaar Ministerie de maatregel eist. Bovendien laat de Raad weten dat zij van mening is dat de praktijk laat zien dat dat de behandeling van veroordeelden in veel gevallen van onvoldoende kwaliteit is VOORLICHTING Staatssecretaris Teeven start nog dit jaar een voorlichtingsronde bij alle arrondissementen in Nederland, met het doel dat alle organisaties een beter en volledig beeld hebben van de mogelijkheden die de ISD-maatregel biedt. Bovendien worden er op verschillende loca-ties meerjarige pilots opgezet waarbij de focus ligt op de aanpak van criminelen die zich schuldig maken aan zogenaamde high impact crimes, zoals straatroof en woninginbraak

18 Allround Politie Nieuws 33 NIEUWE MOTOROPLEIDING MAAKT BREED INZETBAAR Ik stimuleer om out of the box te denken Tekst: Gerda Preusting Foto s: Edwin Edens De motoropleiding SMM (Surveilleren Met Motorfiets) is redelijk nieuw. De opleiding duurt totaal drie weken en wordt gegeven aan de politieacademies in Rotterdam en Apeldoorn. Een student noemt de SMM het summum onder de motoropleidingen. Docent Jan Reijnen: Je kijkt met een andere blik naar het verkeer op straat. Jan Reijnen is een druk bezet man. Het is moeilijk om een gaatje voor het interview in zijn agenda te vinden. Maar uiteindelijk lukt het dan toch op de ochtend voordat hij enkele uren later weer naar Rotterdam vertrekt. Op dat moment zijn de wegen rondom Utrecht en richting Den Haag dichtgeslibd vanwege een ongeval. Maar we hebben contact, eindelijk. Zijn onmiskenbaar Brabants accent verraadt zijn afkomst. De geboren en getogen Boekelaar reed als jongetje eerst op een step of fietsje en later op een crossbrommertje. Daar heb ik lang voor moeten zeuren thuis. Jawel, illegaal, ik was nog geen zestien. Als ik mijn ouderlijk huis uit ging, reed ik aan de overkant van de straat zo de bossen in. Toen ik zestien was, mocht ik eindelijk met een echte brommer de straat op. STARTTWEEDAAGSE Jan Reijnen is docent van de SMM die voortvloeide uit de VSM ( Verkeers Surveillant Motor). Het is de hoogste politieopleiding voor de opvallende politiemotor in Nederland.

19 Allround Politie Nieuws 35 Deze specifieke motoropleiding is nieuw opgezet op verzoek van de Eenheden in het land. De eis voor deelname is de basis motoropleiding dan wel een afgeleide ervan. Tevoren vindt bij de Eenheid een selectie van kandidaten plaats. Er is geen leeftijdseis aan verbonden. De SMM duurt drie weken, maar is uitgesmeerd over meerdere weken, zeker acht. Dat moet hij uitleggen en dat doet hij graag. Er wordt begonnen met een starttweedaagse. De leden van de opleidingsgroep ontmoeten elkaar op de eerste dag s morgens in Lelystad. Na de kennismaking gaan we de oefenbaan op. Voor mij als docent een prima mogelijkheid om het behendigheidsniveau van de student vast te stellen. De tweede dag rijden we op de openbare weg, voor mij de gelegenheid het aanvangsniveau verder vast te stellen. ZELFSTUDIE Elke docent begeleidt drie studenten. Na de startweedaagse wordt er kort geëvalueerd. Als de student niet aan de eisen voldoet, gaan we afscheid van elkaar nemen. Dat gebeurt gelukkig niet al te vaak, maar als het noodzakelijk is hak ik de knoop door. We stellen eisen aan het opleidingsniveau. De opleiding bestaat voor de helft uit zelfstudie: leeractiviteiten en het opmaken van een surveillanceplan. Het is afwisselend rijden en studeren. Na de eerste twee startdagen gaan de studenten twee weken terug naar de eigen Eenheid om de leeropdrachten te maken. In week vier en vijf gaan we weer de weg op om de rijvaardigheid te verbeteren c.q. te verhogen tot SMM-niveau. Op de vrijdag van de vijfde week wordt de rijvaardigheid getoetst. In een examenrit van een uur moet de student zijn vaardigheden op voldoende niveau laten zien. Na week acht krijgen de studenten drie weken de tijd om een surveillanceplan te maken en in week elf wordt een dag gepland waar het surveillanceplan uitgevoerd gaat worden. Dat is het laatste examen. In het surveillanceplan kan de student laten zien dat de SMM niet alleen gericht is op verkeersproblematiek. Ik stimuleer de mensen om out of the box te denken Alles bij elkaar is de student wel een aantal maanden bezig. Het is duidelijk, hier spreekt de vakman.

20 Allround Politie Nieuws 37 SPOOKVERHAAL Politiemotorrijders zijn hoofdzakelijk met verkeerszaken bezig, maar met de SMM op zak heb je ook het vizier gericht op de noodhulp, aldus Jan. Het is een absoluut spookverhaal door te denken dat er met de SMM op zak hard wordt gereden, integendeel, je rijdt meer met je verstand en dat is een groot verschil. Je maakt een verdiepingsslag op het aspect motorrijden, het inhalen wordt verfijnd en de snelheden zijn - inderdaad - hoger. Maar de rijder kijkt met een andere blik naar het verkeer. Met deze opleiding ben je breed inzetbaar en dat is handig. Een SMMer hoeft zich niet alleen te oriënteren op verkeerstechnische zaken. Als hij in zijn plannen een wijkagent kan helpen met de motor als hulpmiddel, zeg ik doen! RIJBEWIJS Privé motorrijden wil niet altijd zeggen bij de baas ook op de motor. Ik ken collega s die in hun eigen tijd met de motor op pad gaan, maar dat niet willen bij hun werkgever. Men vindt het te gevaarlijk en die keuze moet je respecteren. Die kan ik ook wel begrijpen. Een motorrijbewijs heb je overigens niet speciaal nodig om je werk bij de politie te doen. Daarom vind ik dat je, als je graag motor rijdt, zelf ook dient te investeren in de opleiding en bovendien moet aantonen dat je dat graag wil. Intrinsiek gemotiveerd te zijn om het rijbewijs te halen. En er zijn ook SMM opgeleide vrouwen, maar ik heb ze persoonlijk nog niet in een opleiding gehad. Er komt bij het verhaal van Jan Reijnen dus meer kijken dan je denkt. Wat je ervan leert is dat je niet moet denken: die SMM, die doe ik wel even. Want dan wordt het een tegenvaller van jewelste. ULM Jan Reijnen was en bleef zijn hele politieleven een motordier pur sang. Gepokt en gemazeld als het om motoren gaat. Hij startte zijn politiecarrière in 1981 bij de Rijkspolitie binnen de groep Brielle (Oostvoorne). Na zes jaar stapte hij over naar Breukelen in het district Utrecht en daar bleef hij tien jaar. Zoals gezegd, het motorrijden zat m in zijn bloed, dus toen hij in 2000 naar Woerden vertrok had hij alle motoropleidingen van de politie op zak. Privé reed hij ook motor, maar heel minimaal. Ik deed alles op de fiets. Ooit zette hij samen met een collega een motoropleiding op. Er bestond te weinig opleidingscapaciteit bij de toenmalige academie. Een glimlach. Dat was in 1995, een opleiding om de lichte motor te berijden, de ULM (Ultra Licht Motorvoertuig). Als instructeur heb ik een aantal jaren mijn collega s op de ULM begeleid, besluit hij zijn verhaal.