Beste Ab... 3 Vrijdag. Het niet zo wilde Westen

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Beste Ab... 3 Vrijdag. Het niet zo wilde Westen"

Transcriptie

1 REIZEN Het niet zo wilde Westen Met de Randstadrail via suburbia naar een ware metro-tempel. MSM Ko doet het voortaan zonder Jo PUZZEL MEE EN WIN! Maak deze week kans op een Lenco full HD LED-TV Meedoen en winnen? Op de puzzelpagina vindt u alle informatie. 21 EN VERDER Polen zijn de nieuwe moslims Dagelijks winnen Cryptogrammen Tips & Trucs boek 3 Vrijdag September GRATIS, MAAR NIET GOEDKOOP Bedreiging Wilders deed géén aangifte tegen Brussen Geert Wilders richtte zijn aangifte van bedreiging niet tegen journalist Bert Brussen, maar tegen Mohamed Ghabri. Het OM besloot zélf om ook de blogger te verhoren. Peter Wierenga Wilders heeft aangifte gedaan tegen de schrijver van de tweet, niet tegen Bert Brussen, op wiens site hij de tweet had gezien, antwoordt woordvoerder Nicolette Stoel van het Openbaar Ministerie op vragen van De Pers. Dat is opmerkelijk. Tot nu toe ging iedereen ervan uit dat de PVV-leider zélf het vizier had gericht op de journalist, die zich op 11 augustus bij de politie moest melden vanwege een dreigtweet. GeenStijl noemde Wilders al een zeurpiet. Maar het verhoren van Brussen blijkt nu dus een eigen afweging van het Openbaar Ministerie te zijn geweest. Dat roept de vraag op in hoeverre de magistratuur het internet begrijpt. De zaak Het verhoren van Brussen was een eigen afweging van het OM. MERIJN BEELDVERTELLER ALCOHOLACCIJNS Drank levert te weinig op Per sigaret blaas je 15 cent de schatkist in, terwijl er van een biertje nog geen 8 cent in loopt. Alcoholaccijns is het vergeten kindje van de overheidsfinancien. De accijns moet omhoog, vinden hoogleraren, om de schade van alcohol te dekken. Lees meer op pagina 3 SPORT Niemand krijgt die vent van het roken af. Neo-international Theo Janssen is karaktervast. Pagina 26. EERST Netanyahu is net Barbapapa valt onder officier van justitie Nicole Vogelenzang van het Team Bedreigde Politici, parket Den Haag. Voor wie het gemist had, even een korte samenvatting. Brussen had op zijn blog een screenshot gepubliceerd van deze tweet: Rijkelijke beloning voor diegene die Wilders z n keel doorsnijdt. Liefst van rechts naar links, maar andersom is ook ok! Goed te zien is dat deze uitlating oorspronkelijk afkomstig is van MoManagerMo, de Twitternaam van artiestenmanager Mohamed Ghabri. Brussen zette er een ironisch bedoelde kop boven: Wilders bedreigen doe je zo. Het verbaasde velen dat het OM vervolgens Brussen sommeerde om het bericht te verwijderen, en liet horen dat hij verdacht wordt van bedreiging en haatzaaien. Je zou de tweet immers kunnen zien als een citaat. Ghabri die zijn eigen dreigtweet overigens later zelf relativeerde is eveneens gehoord, maar er is nog geen beslissing genomen over vervolging van beide heren. Stoel: U kunt het beste over drie tot vier weken terugbellen. 1 Lees meer op pagina 8 Beste Ab Ab Klink maakte zich per brief zorgen over een moslima met een broodtrommel. Ze antwoordt. Per brief. Lees meer op pagina 2 5 FORMATIE VVD en PVV beraden zich Nu het CDA zich weer gemeld heeft voor de kabinetsformatie, beraden VVD en PVV zich op de antwoorden die ze van CDA-onderhandelaar Maxime Verhagen kregen op vragen over de recente interne crisis in die partij. Beide partijen willen zekerheid dat verder onderhandelen met de christen-democraten zin heeft.

2 2 Eerst LANGE POTEN PETER MIDDENDORP V oordat je die brief lekt, zei partijvoorzitter Henk Bleker, moet je er wel even in uitleggen wat de-naturalisatie betekent. Anders begrijpen de mensen het niet. Goeie, zei Ab, en zette achter dat woord twee gedachtestreepjes. Daartussen noteerde hij: het ontnemen van het Nederlands staatsburgerschap. Henk stak een Dagblad van het Noorden bij zich en liep verder. Op de voorpagina stond: Onze man in Den Haag. Daaronder een citaat van een vriend uit woonplaats Wollinghuizen: Henk lult een visje nog uit het water. Verder werd in het artikel gewag gemaakt van zijn passionele voorkeur voor Welsh pony s. Thuis had hij daarvan een heleboel. Zijn lievelings heette: Wolling s Dauphine Deux. Maxime, zei hij even later. Het is rond. Ab lekt de brief, zodat iedereen weet dat hij echt een Henk rolde met de ogen zuivere en gewetensvolle afweging heeft gemaakt, en dan kun jij gewoon verder. In die brief, zei Maxime, staat dat ik het congres om de tuin wilde leiden. Wij zijn het CDA, zei Henk kalm. CDA ers begrijpen dat er een grens is aan wat inspraak vermag, en dat die bij een dreigende tegenstem bereikt is. En geen zorgen over je reputatie. Hier, in NRC, zegt een anoniem Kamerlid: We hebben Maxime gekozen omdat je als fractievoorzitter zonder verstand van zaken meningen moet kunnen verkondigen. Dat kan ik, hè? zei Maxime. Dat was al de zoveelste keer vandaag dat hij zichzelf niet tegenviel. Opgeruimd toog Henk naar een derde vijver. Geert, zei hij. Het is rond. Ab ligt op zijn rug. Geert zei: Ik ben anders nog steeds van plan bij de presentatie van het akkoord een historiserende toespraak te houden over dat, hier en nu, de deislamisering is begonnen. Voluit op het orgel, zei Henk. Geen probleem. Hij sloot de deur en liep naar buiten. De afgelopen dagen had het veel geregend, nu brak de hemel open. Als de visjes het een paar dagen zouden uithouden op het droge, kon hij zijn pony s komend weekend weer eens lekker laten draven. Niet veel mensen wisten het, maar zoiets gaf een schitterend gezicht. 1 Open brief Beste Ab Klink, Vindt u het raar, dat ik u een brief schrijf? Bent u verbaasd? U bent een belangrijk man. Een minister is anders voor een gewone vrouw als ik anders niet gemakkelijk bereikbaar. Daarbij is brieven schrijven populair in uw partij. Lubbers een brief, Veerman een brief, ú een brief. Dan ik ook een brief die gedachte schoot door mijn hoofd. U ziet, ik pas mij aan. De belangrijkste aanleiding is natuurlijk dat u het over mij heeft gehad. Ik ben, als het geen ramadan is tenminste, een moslima met een broodtrommeltje. Zij het dat ik, anders dan de vrouw in uw brief, mijn inburgeringscursus al heb afgerond. Het trof me dat u dit voorbeeld gebruikte want ik zie zelf niet zo veel Nederlanders van Turkse of Marokkaanse afkomst (en dat zijn de meeste moslims) met een broodtrommeltje. Dat is toch een heel Nederlands ding, geloof ik. Praktisch. U noemde me om uit te leggen hoe u kwam tot de definitieve conclusie dat een politieke samenwerking met de PVV geen begaanbare weg is. (Ik citeer u goed, toch?) Dat zat hem niet in beleid, daar dacht u wel compromissen over te kunnen sluiten. Nee, de motieven van Wilders, die hij vol overtuiging zal blijven uitdragen, zijn voor u onverteerbaar. Waar u strenge inburgeringseisen wilt om mensen een kans te geven, wil Wilders daarmee immigratie remmen en islamisering bestrijden. Of zoals u dat, mooier dan ik, kunt verwoorden: De dieptelaag van de motieven doet ertoe in de politiek. Hoe, vroeg u zich af, voelt de moslima zich die op maandagochtend met haar broodtrommeltje naar de verplichte inburgeringscursus gaat? Deze redenering kan ik goed volgen, al ben ik een beetje verbaasd dat dit alles pas nu tot u doordringt. Dat Wilders zich tot taak heeft gesteld om de islamisering te stoppen, daar ben ik de afgelopen jaren in de media mee doodgegooid. Een dieptelaag kun je het haast niet noemen, zijn drijfveren liggen aan de oppervlakte. Maar vooruit, misschien had u de persoonlijke confrontatie met Wilders nodig voordat dit tot u doordrong. Alleen, waar ik mee worstel, is hoe u na die duidelijk dramatische dagen met uw fractie vroeg in de nacht kon zeggen dat u nu met een open mind het onderhandelingsresultaat gaat afwachten. U schijnt zich met uw partijgenoten te hebben geschaard achter een verklaring waarin staat dat deze verschillen met de PVV zwaarwegend, maar overbrugbaar zijn. Hoezeer ik hier ook over nadenk, steeds kom ik tot de conclusie: als het de motieven van Wilders zijn die zo op uw gemoed werken, wat valt er dan te onderhandelen? Hoe is dat te overbruggen? Kunnen Maxime Verhagen en Ank Bijleveld, die uw plaats heeft ingenomen, de motieven van Geert Wilders eruit onderhandelen? Kunnen zij hem aan die ovalen tafel in het gebouw van de Eerste Kamer boven droppot en bloemstuk zo in de ogen kijken dat hij plots zijn strijd tegen de islam zal vergeten? Ik weet dat u van vrome afkomst bent en zelf ben ik als gelovige van enige evangelisatie niet vies. Maar dit type bekeringen gaat mijn geloof in wonderen te boven. Er schijnen allerlei tactische redenen te zijn waarom u doet wat u doet. Daarvan heb ik geen kaas gegeten. Maar er zijn dagen dat ik denk: natuurlijk, Nederlanders hebben problemen met immigratie, integratie, onveiligheid, misbruik van sociale voorzieningen en ik ontken ze niet de donkerder kanten van mijn geloof (u heeft daar zelf over gepubliceerd). Maar is een deel van hun boosheid niet ook te verklaren doordat zij ik zeg het met schroom hun politieke leiders wantrouwen? Doordat zij die voor de camera s het onverenigbare horen verenigen? Zou het burgers niet ook rust geven wanneer politici in alle helderheid uitleggen wat zij nog voor hun rekening nemen, wat hen te ver gaat en waarom dat is? Voelt u zich tot antwoorden niet verplicht. Ik merk nu uw partijprominenten moeten dat gevoel ook gehad hebben dat het schrijven van een brief op zich al verlichting geeft. Met welgemeende groet (een mooie ondertekening, mag ik die van u overnemen?), Een moslima met een broodtrommeltje REUTERS Modellenwedstrijd DE PERS PARTNER MODEL LOOK Dagblad De Pers is de nieuwe mediapartner van de Elite Model Look. Deze jaarlijkse zoektocht naar nieuwe fotomodellen werd in 1983 gestart door John Casablancas, de toenmalig toenmalige baas van Elite Model Management. In de jaren die volgden leverde de Model Look topmodellen op als Gisele Bündchen, Cindy Crawford en Linda Evangelista. Ook voor veel Nederlandse meisjes was de wedstrijd het begin van hun carrière: onder meer Karen Mulder, Frederique van der Wal en Yfke Sturm deden ooit mee. Zo n 50 landen organiseren een nationale versie van de Model Look, waaraan in totaal ongeveer meisjes tussen de 14 en 22 jaar meedoen. De winnaressen gaan naar de internationale finale, die dit jaar in Shanghai plaatsvindt. De hoofdprijs is een internationaal contract bij Elite en vrijwel zeker een mooie carrière als model. Dagblad De Pers volgt de wedstrijd op de voet, te beginnen met de castings die dit weekend plaatsvinden. De komende drie weken leest u op maandag een uitgebreid verslag. Argus IJskappen smelten langzamer dan gedacht Geschiedenisles Op een Texels strand hebben brugklassers uit Monnickendam een stukje van een menselijke schedel gevonden van jaar oud. Monnikengeduld Vikingschip Thor, het grootste schip gemaakt uit ijsstokjes, staat te koop op Marktplaats. In het schip zijn 15 miljoen stokjes verwerkt.

3 Eerst 3 Schiphol vs. Angry Birds Operationeel directeur Ad Rutten van Schiphol mocht het uitleggen op een bezoekdagje op de luchthaven over het flora- en faunabeleid: de groene laserstralen die sinds een tijdje bij wijze van proef worden ingezet tegen de aanhoudende vogeloverlast. De lichtshow (die wel wat doet denken aan wat u op een bedrijfsfeestje krijgt voorgeschoteld als er geen budget is voor vuurwerk) bleek eerder in Frankrijk een probaat middel om vogels weg te jagen. De Partij voor de Dieren vindt het, na recente publiciteit over de lasers, op voorhand alvast maar niks. Of Nederlandse vogels er net zo n hekel aan hebben als Franse moet nog blijken. 1 FOTO: WFA Overheidsfinanciën Alcoholaccijns Drank mag wel wat duurder De Op zoek naar miljarden voor de schatkist, wordt alcoholaccijns steevast genegeerd. Omhoog ermee, zeggen deskundigen. Camil Driessen Aan de roker ligt het niet. De afgelopen 15 jaar werd de accijns op sigaretten twaalf keer verhoogd. Sinds 1996 steeg de accijns met bijna 80 procent tot 2, 74 euro per pakje. Om het gat in de begroting te dichten worden peuken komend jaar weer duurder. Zodat rokers nog meer de schatkist inblazen dan de 2,3 miljard euro van dit jaar. Tijd dat de drinker ook zijn steentje bijdraagt? Op iedere sigaret zit namelijk bijna 15 cent accijns, op een biertje nog geen 8 cent, ook niet als je op het terras 2,50 euro neerlegt. Harrie Verbon, hoogleraar Openbare Financiën van de Universiteit van Tilburg (UvT) vindt in ieder geval dat de alcoholaccijns omhoog moet. Het lijkt mij dat je op dit moment alle mogelijkheden moet benutten. De afgelopen jaren zijn de meeste alcoholaccijnzen verhoogd, maar uit berekeningen van Dagblad De Pers (zie kader) blijkt dat het niet meer dan verkapte inflatiecorrecties zijn. Volgens Verbon moet je op twee dingen letten als je meer geld voor de schatkist wilt binnenhalen. Gaat men massaal de grens over? Dat denk ik niet. En gaan consumenten door de prijsverhoging veel minder drinken? Dat denk ik ook niet. Naast de overheidsfinanciën zijn er andere argumenten om de accijnzen te verhogen. Kosten drankmisbruik veel hoger dan opbrengst accijnzen, is de weinig verhullende titel van een CPBonderzoek uit Uit accijnzen komt nog geen miljard euro binnen. Terwijl de kosten van alcoholmisbruik zeker 2,1 miljard per jaar zijn, zo blijkt uit een toonaangevende KPMG-studie uit Het CPB concludeerde in 2006 al dat het logisch is om de accijnzen zodanig te verhogen dat deze minimaal de directe economische kosten dekken. Bij sigaretten is dat inmiddels wel het geval. Schande dat accijnzen de laatste jaren niet omhoog zijn gegaan. Hoogleraar Victimologie Jan van Dijk Het is een schande dat accijnzen de laatste jaren helemaal niet omhoog zijn gegaan, zegt hoogleraar victimologie Jan van Dijk (UvT) die voor een rigoureuze prijsverhoging naar Scandinavisch voorbeeld pleit. Wetenschappelijk staat namelijk vast dat een hogere prijs leidt tot een mindering in consumptie, in alcoholmisbruik en dus in maatschappelijke schade. Je ziet aan Zweden dat hogere accijnzen onmiddellijk leiden tot minder alcoholconsumptie onder jongeren en vervolgens tot minder geweld, inclusief moorden. Dat het accijnsinstrument in Nederland over het hoofd wordt gezien heeft volgens Van Dijk maar één verklaring: de machtige alcohollobby. Proost! accijns op een fles jenever is met 5,26 euro per fles even hoog als in 1994 en dus feitelijk lager. Uit berekeningen van Dagblad De Pers blijkt dat als je rekening houdt met inflatie, nu 7,24 euro per fles zou moeten worden gerekend (nog steeds minder dan in het Verenigd Koninkrijk, Ierland, Finland en Zweden). De accijns op bier en wijn ging de laatste jaren weliswaar omhoog, maar feitelijk zijn dat niet meer dan verlate inflatiecorrecties. In 1994 stroomde van een fles wijn 37 cent de schatkist in, nu 52 cent. Voor een vaasje geldt ruim 5 cent in 1994 en nog geen 8 cent nu. Een biertje mag in de kroeg fiks duurder zijn geworden, de schatkist merkt er weinig van. 1 Brouwers hebben een van de best georganiseerde lobby s van Nederland en politieke partijen zijn als de dood om accijnzen te verhogen omdat je dan aan het biertje van de gewone man komt. Om verhoging tegen te houden hanteert de alcoholindustrie vooral twee argumenten. Zo zorgde de gedistilleerdlobby ervoor dat een kortstondige prijsverhoging in 2005 werd teruggedraaid omdat mensen over de grens gingen kopen en slijters in de grensstreek failliet dreigden te gaan. Dat is toch geen manier van redeneren: we laten alcoholmisbruik maar bestaan want anders is het slecht voor de werkgelegenheid, zegt Van Dijk. Ik denk niet dat we hoeven te vrezen dat iedereen zich dan in het buitenland laat vollopen. Mocht de accijns verhoogd worden, dan is het verstandig om die (net zoals al in 1996 bij brandstof gebeurde) te linken aan de inflatie, zodat het aandeel van de accijnzen in relatie tot het bruto binnenlands product constant blijft. Daar pleitte ook een van de ambtelijke commissies voor bezuinigingen voor. Of misschien biedt Australië inspiratie, daar zijn accijnzen gekoppeld aan de koopkracht, waarmee wordt voorkomen dat drank later weer betaalbaarder wordt. Want uit onderzoek van RAND uit 2009 blijkt dat onder meer door het niet aanpassen aan inflatie en toegenomen inkomen, alcohol in vrijwel alle EU-lidstaten betaalbaarder is geworden. 1 HAWK-radar KAMER WIL OPHELDERING Tweede Kamerleden Angelien Eijsink (PvdA) en Jasper van Dijk (SP) hebben minister Eimert van Middelkoop van Defensie gevraagd om een reactie op het artikel in De Pers van woensdag over het HAWK-afweersysteem. Volgens het artikel zijn vele militairen jarenlang blootgesteld aan de gevaarlijke elektromagnetische straling van de HAWK. De militairen hadden verkeerde veiligheidsinstructies gekregen. Zware kost Een fotograaf uit Keulen heeft een 11 kilo wegend boek gepresenteerd met daarin foto s over christelijke kunst. Uitstel MSD SLUIT ORGANON NOG NIET De sluiting van Organon in Oss en Schaijk wordt uitgesteld tot 31 december. Dat heeft het farmaceutische bedrijf MSD, het voormalige Organon, gisteren bekendgemaakt. De partijen hebben besloten om de alternatieven voor de activiteiten opnieuw te evalueren en voorstellen te onderzoeken op het gebied van onder meer werkgelegenheid, kennis, continuïteit en toekomstperspectieven. Indien er op uiterlijk 31 december 2010 geen oplossing, acceptabel voor alle partijen, is bereikt, zullen de partijen terugkeren naar hun oorspronkelijke juridische en feitelijke posities, aldus MSD. MSD is ontstaan uit een fusie van de farmaciegiganten Merck en Schering-Plough. Duidelijk was al dat die fusie zou leiden tot een herstructurering van activiteiten bij het concern. Door het verplaatsen van de researchafdeling van Oss naar Amerika dreigen bij MSD, het voormalige Organon, 2175 van de 4500 werknemers hun baan te verliezen. Het besluit over de ontslaggolf wordt uitgesteld. Fileleed Sinds dinsdag staan zo n tienduizend vrachtwagens in een file van 120 kilometer lang in de Noord-Chinese regio Binnen-Mongolië. Volksuniversiteit Utrecht Inschrijving voor 246 cursussen Laat uw instapniveau bepalen voor één van de 17 talen (165 taalcursussen). Of kies een cursus of workshop uit de categorie: Algemeen (46 cursussen), Bedrijfsgericht (13 cursussen), of Creatief (22 cursussen). lokaalhuur Overdag zijn de uitstekend geoutilleerde lokalen (whiteboard, flipover, hifi, beamer, airco) te huur tegen een aantrekkelijk tarief. Zie voor Informatie over cursusaanbod en huur:

4 4 Eerst Schuilplaats Veiligheid is niet goedkoop Zoek dekking in een atoomvaste bunker Ook Europa maakt kennis met veiligheidsbunkers. Mijn familie wil overleven. Guy Adams LOS ANGELES Bent u doodsbenauwd voor aardbevingen, overstromingen of vloedgolven? Doet de mogelijkheid van een terroristische aanval of de nucleaire holocaust u rillen van angst? Of gaat u hyperventileren van die oude voorspelling van de Maya s over het jaar 2012? Dan is er goed nieuws: een bescheiden bedrag is alles wat u nodig heeft om het einde der tijden, mocht dat echt komen, te overleven. Dat althans wil de Apocalyps -industrie haar klanten doen geloven. Na jaren van stilte rond de sector, die te lijden had onder het einde van de Koude Oorlog, groeit dit segment van de Amerikaanse economie weer. Robert Vicino, oprichter van het Californische bedrijf Vivos dat is gespecialiseerd in upscale ondergrondse bunkers in de VS, opent nu Europa s eerste nucleaire-en-bom-en-asteroïde-vaste bunker. Ergens in Groot- Brittannië, want, zegt Vicino: Londen is een voor de hand liggend doelwit van terrorisme en atoomaanvallen. Nu is het moment om je voor te bereiden als je leven je iets waard is. Naar verluidt gaat het om een voormalig militaire installatie; de exacte locatie is zoals die van alle Vivos-bunkers geheim. Je wilt immers niet dat er paniekerig onbevoegden naar binnen rennen als de Big One toeslaat. De bunker wordt bevoorraad met water, voedsel, brandstof en kleding om er de gelukkigen een jaar in te kunnen laten overleven. Het is niet gratis. Belangstellenden dienen dollar (circa euro) te betalen per volwassene en de helft van dat bedrag per kind om een plaatsje in een van de Vivos-bunkers veilig te stellen. Volgens Vicino hebben Amerikanen dat inmiddels gedaan. En hoewel Europeanen traditioneel terughoudender zijn, denkt hij dat de Britse markt rijp is voor zijn overlevingsbunkers. Mensen hebben levensverzekeringen, maar wij verkopen iets beters: levenszekerheid, vertelt hij in Los Angeles. Onze bunkers kunnen een explosie van 50 megaton Mensen hebben levensverzekeringen, maar wij bieden levenszekerheid. Robert Vicino, Vivos op 15 kilometer weerstaan, 150 meter onder water liggen, ze overleven schokgolven en elektromagnetische trillingen. Er zijn medische faciliteiten, bibliotheken, veiligheidsdiensten, sportzalen en zelfs gevangenissen. De potentiële bewoners van een bunker dienen niet alleen te dokken, maar ook een psychologische evaluatie en antecedentenonderzoek te ondergaan. Vicino wil geen lieden in zijn bunkers die een langdurig ondergronds verblijf niet aankunnen. Tijdens een persrondleiding in een bunker vlakbij het plaatsje Barstow in de woestijn ten oosten van Los Angeles ontmoette ik onlangs enkele van de uitverkorenen. Wij zijn geen idioten, maar dit zijn zorgelijke tijden, aldus Steve Kramer. Mijn familie wil overleven. Je moet voorbereid zijn op het ergste. Jason Hodge, vader van vier kinderen die zichzelf en zijn gezin ook als toekomstige overlevenden beschouwt, vindt zijn aankoop een investering in het leven. Ik wil er zeker van zijn dat ik een plek heb waar ik in het allerslechtste geval mijn gezin veilig kan onderbrengen. Vicino en andere zakenlui uit de sector worden er echter ook van beschuldigd irrationele angsten van het publiek uit te buiten. Op de website van Vivos kunnen bange wereldburgers in elk geval hun lol op. Talloze vreselijke scenario s voor het einde Maar overleven is niet goedkoop. van de wereld worden er opgesomd, inclusief vuurballen uit de ruimte en een supervulkaan. Vicino reageert boos op de beschuldigingen. Als er iemand focust op angst dan zijn het de media wel, zegt hij. Elke dag wordt er over de meest angstaanjagende zaken bericht. Wij promoten angst niet, wij bieden de oplossing ervoor aan. 1 The independent Fastfood Brazilianen kopen Burger King-keten Redactie economie De Amerikaanse hamburgerketen Burger King wordt overgenomen door de investeerder 3G Capital. Het investeringsfonds betaalt circa 3,26 miljard dollar voor de fastfoodgigant. Inclusief de schulden die 3G overneemt, gaat het om een aankoop van 4 miljard dollar (3,12 miljard euro), zo maakten beide partijen gisteren bekend. 3G Capital is in handen van een Braziliaanse eigenaar maar staat geregistreerd op de Kaaimaneilanden. Burger King is in grootte de tweede keten van fastfoodrestaurants in de VS, na marktleider McDonald s. Het hoofdkantoor van Burger King staat in Miami. De marktwaarde van het op de beurs genoteerde concern was, voordat de overnamegeruchten de kop opstaken, ongeveer 2,5 miljard dollar (1,95 miljard euro). 3G betaalt 24 dollar per aandeel Burger King. Het bedrijf werd in 2006 nog naar de beurs gebracht met een prijskaartje van 17 dollar per aandeel. 1 Klimaatverandering TRAGERE DOOI IJSKAPPEN De ijskappen van Groenland en West-Antarctica smelten veel minder snel dan gedacht. Dat schrijven wetenschappers van onder meer de Technische Universiteit Delft in het septembernummer van het gezaghebbende wetenschappelijke tijdschrift Nature Geoscience. De onderzoekers beweren nu dat de ijskappen jaarlijks ongeveer twee maal zo langzaam afnemen als eerder werd gedacht. Protest 1,7 miljoen handtekeningen verzameld tegen Japanse dolfijnvangst.

5 Eerst 5 Israël Opportunisme U vraagt, Netanyahu zegt Premier Netanyahu wordt wel Barbapapa genoemd, vanwege zijn talent iedereen naar de mond te praten. Zoals hij ook nu weer doet, tijdens het vredesoverleg in Washington. Een versie voor president Obama (links) en een andere voor thuis. Eva Ludemann Ik ben hier gekomen om een historisch compromis te vinden, opdat beide volken vrede, veiligheid en waardigheid kennen. Tijdens deze onderhandelingen ligt alles op tafel, ik ben bereid alles te bespreken. Tijdens deze belangrijke maand ramadan zetten we alles op alles om directe vredesbesprekingen met de Palestijnen goed te laten verlopen. Over Jeruzalem valt te praten. Vrede betekent een veilige Israëlische staat en een stuk land voor de Palestijnen waarover Israël de controle houdt. Ons nederzettingenbeleid is nu niet aan de orde. Als het 10 maanden durende moratorium op de bouw van nederzettingen eind deze maand afloopt, bouwen we door waar we waren gebleven. Jeruzalem is geen nederzetting, de héle stad is en blijft van Israël. FOTO: REUTERS STEL dat Vietnam niet communistisch was V ietnam vierde gisteren dat Vader des Vaderlands Ho Chi Minh ( Oom Ho ) 65 jaar geleden de Volksrepubliek Vietnam uitriep. De Japanse bezetters waren toen net het land uit, maar Ho had andere problemen aan zijn hoofd. Er brak een bloedige oorlog uit, eerst tegen de Franse koloniale overheersers (die de genadeklap kregen in de slag bij Dien Bien Phoe, in 1954) en daarna tegen de Amerikanen, die de plaats van de Fransen innamen en in het zuiden van het land een paar corrupte dictators overeind hielden. Zij werden uiteindelijk in 1975 verjaagd. Maar het scheelde weinig of de VS hadden het communistische Noord-Vietnam onder de voet gelopen. Met name na het mislukken van het communistische Tet-offensief in 1968 hadden de Amerikanen alle kans om hen uit te schakelen. Hádden: de Amerikanen waren zo geschrokken van deze massale inval in het zuiden dat ze daarna uitsluitend nog dachten aan zo snel mogelijk vertrekken uit de hel van Vietnam. Stel dat ze toen hadden doorgezet. Dan hadden ze het Noord- Vietnamese leger kunnen uitschakelen, en hadden ze Hanoi veroverd. Maar daarna had zich het scenario herhaald van Korea, een kwart eeuw eerder. Toen schoten de Chinezen de in een hoek gedreven Noord-Koreanen te hulp, en verdreven ze de Amerikanen tot diep in Zuid-Korea. Hadden de VS Noord-Vietnam veroverd, dan waren de Chinezen in 1968 aldaar binnengevallen. Want Mao Ze Dong was allesbehalve een vriend van Ho maar Amerikanen aan zijn grenzen was een ondenkbaar scenario. Dan hadden de Chinezen de Amerikanen vervolgens zuidwaarts gedreven en hadden de VS naar kernwapens gegrepen. Dan was Vietnam nu één groot niet-communistisch Hirosjima geweest. Misschien is 65 jaar communisme toch minder erg. 1 De rubriek Stel verkent wat ook het nieuws had kunnen zijn. Reacties/suggesties: stel@depers.nl ZELFMOORD NICO DIJKSHOORN en fijn bericht lees ik net. Man overleeft val van 122 Emeter. Daar zat ik al een tijdje op te wachten, iemand die het na kan vertellen. Wat gebeurt er als je als een baksteen naar beneden suist. Denk je aan stoofvlees? Denk je, vlak voordat je te pletter valt: hé wat een geinige gordijnen daar op de 34e verdieping. Ik vraag mij dat al heel lang af, of het denken stopt als je van een flat afspringt. Zijn het seconden vol zelfbeklag of haat, of kan je twee seconden voor je sterft denken aan gehaktkruiden? Daar zou ik zelf erg bang voor zijn, dat je groots en meeslepend wilt sterven en dat je ergens bij de 14e verdieping denkt: wipkip. Doodsbang zou ik zijn, voor de ordinaire gedachte. Ik snap weinig van mensen die zelfmoord plegen door van een flat af te springen. Dood gaan in een bad, nou ja, vooruit dan maar. Dat zijn meestal aardige mensen. Die laten een briefje achter. Pappa was een beetje verdrietig om mamma en die man met die bril, die jullie nu Oom Rob moeten noemen. Ik lig in het bad, dus niet schrikken. Er staat nog brood van gisteren in het tweede kastje onderin. Sorry voor de rommel. Mensen die springen willen het ons, de mensen die gelijkvloers een leven bij elkaar proberen te rommelen, goed inwrijven. Ze zullen en moeten schreeuwend en met wapperende armen de dood omarmen. En wij mogen schrikken en kijken. Ik doe mijn best om het verdriet en de wanhoop te voelen, maar het is mij te theatraal, de val. Naast iemand op de grond vallen die net een kilo prei heeft gekocht, ik zou het niemand aan willen doen. De zelfmoord van Herman Brood heb ik nooit begrepen. Een dood van niks. Zo pathetisch, om heel rock- nrollachtig dood te willen gaan. Zelfs met je voeten op de rand van het dak maar één ding denken: ze zullen over me praten. Veel mensen hebben Brood geprezen omdat hij niet met het hoofd naar beneden sprong. Dat deed hij voor zijn dochter. Er zijn wel andere manieren om je dochter blij te maken. Met je armen naar voren op haar af hollen, bijvoorbeeld. De man die woensdag een val van 122 meter overleefde, viel boven op een auto. Hij brak allebei zijn benen. Daar sta je, als levende. Je wacht op de bus en naast je landt een zak aardappelen van vlees en met armpjes midden in een auto. Je ziet beweging. Je hoort kreunen. Ik hoop dat zo iemand het hem heeft gevraagd. Wat dacht je onderweg? Ik hoop dat het antwoord cavia-kooi is geweest, want dan kan je inderdaad beter dood zijn. 1 Nico Dijkshoorn is dichter/schrijver/ muzikant. Het liefst alle drie tegelijk. Op een podium. Goede deal In Lemmer ruilde een man woensdag van auto. Hij liet zijn gestolen auto achter en keerde niet terug van een proefrit in een splinternieuwe Saab 9.5. Drugsbendes spelen Harry Potter Drugssmokkelaars kunnen onzichtbaar worden. De ultrakleine vliegtuigjes waarmee ze over de Amerikaanse grens vliegen zijn amper te zien op de radar. Plastic dreams Je kunt je ex-liefje maar wat missen. Een man in Italië liet daarom voor euro een sekspop maken die sprekend lijkt op zijn ex-vriendin.

6 Dit zijn ónze belangrijkste winstcijfers Totaalscore Bankenmonitor: 7,9 14 x groen Internetbankieren: 8,1 Prijs-kwaliteit verhouding: 8,2 Bankmedewerkers: 8,0 Snelheid van dienstverlening: 7,9 Eerste plaats voor ASN Bank in Bankenmonitor Consumentenbond De Bankenmonitor geeft een beeld van de tevredenheid van consumenten over het internetbankieren, de service en de kosten van hun bank. Op deze onderdelen scoort de ASN Bank respectievelijk 8,1, 8,0 en 7,6. Uit het onderzoek blijkt dat klanten van duurzame banken het meest tevreden zijn. Op basis van een gemiddelde eindscore van 7,9 krijgt de ASN Bank een eerste plaats van de Consumentenbond. Kijk voor alle cijfers op De Eerlijke Bankwijzer geeft ASN Bank het groene licht op alle onderdelen. In de Eerlijke Bankwijzer is te zien hoe goed banken presteren op terreinen als klimaatverandering, mensenrechten, natuurendierenwelzijn. Ook wordt aangegeven hoe zij in verschillende economische sectoren met deze thema s omgaan. Van in totaal 18 beoordelingen krijgt de ASN Bank 14 keer goed en 4 keer voldoende. De meeste andere banken blijven daar ver bij achter. Benieuwd naar wat uw bank met z n geld doet? Lees de resultaten op Independer.nl: ASN Bank levert beste prijs-kwaliteit verhouding en snelheid van dienstverlening Ruim bezoekers van de financiële vergelijkingssite Independer.nl gaven hun mening over de bank waar zij een deposito of spaarrekening hebben. Op het gebied van de prijs-kwaliteit verhouding scoren de grootbanken gemiddeld 6,1. De ASN Bank krijgt voor haar value for money een 8,2. Ook waar het gaat om de snelheid van de dienstverlening gaat de ASN Bank aan kop (7,9), samen met nog drie kleine banken. Meer informatie is te vinden op Natuurlijk, een bank wil winst maken. De ASN Bank vormt daar geen uitzondering op. Maar andere cijfers vinden wij minstens zo belangrijk. We zijn dan ook trots op de waardering die we krijgen voor onze dienstverlening. Onze prestaties. En onze principes: niet verdienen aan kinderarbeid of wapenindustrie en je sterk maken voor eerlijke handel en duurzame energie. Steeds meer mensen kiezen voor verantwoord bankieren. U ook? Kijk op of bel gratis (ma/vr). De ASN Bank is geregistreerd bij de Autoriteit Financiële Markten (AFM) en heeft een vergunning van de Nederlandsche Bank N.V. Op tegoeden van klanten bij de ASN Bank is het wettelijke depositogarantiestelsel van toepassing.

7 Eerst 7 CBS Kom maar op met die boekhouding! De cijferpolitie wil alles van u weten, anders volgt n boete En wég is je migraine. Medicijnen Omstreden claim Alweer hoofdpijn? Laat lekker botox inspuiten Cijfers over immigratie, werkende vrouwen en de omzet in de autobranche, het CBS hoest ze op. Maar dat gaat niet altijd vanzelf, Wie niet meewerkt, krijgt een boete. Merel van Leeuwen Willem Jansen is zzp er en werkt als video-editor en regisseur. In het voorjaar kreeg hij een brief van het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) waarin hem werd verzocht een vragenlijst in te vullen voor een onderzoek naar audiovisuele diensten. Een jaarrekening van zijn bedrijf was niet voldoende, Jansen moest ongeveer zijn hele bedrijfshuishouding blootgeven. Na een herinneringsbrief vroeg Jansen uitstel aan. Dat kreeg hij, maar hij ontving enige tijd later opnieuw een herinneringsbrief waarin werd gedreigd met sancties. Want als het CBS vraagt om informatie, is een bedrijf wettelijk verplicht die te geven. Jansen koos eieren voor zijn geld en moest eerder dan hij van plan was dit jaar met zijn boekhouder om tafel om aan de vraag van het CBS te kunnen voldoen. Maar niet iedereen is gevoelig voor de dwingelandij van het CBS. Het bureau inde vorig jaar bijna euro, omdat mensen te laat waren met het verstrekken van gegevens. In 2008 verdiende het CBS nog ruim het drievoudige aan nalatige bedrijven, namelijk bijna euro en drie jaar geleden was dat bijna euro. Woordvoerder Diederik Visser heeft geen duidelijke verklaring voor de sterke daling. Een van de oorzaken kan zijn dat we voor zo n enquêtes de informatie nu rechtstreeks van de Belastingdienst krijgen in plaats van de bedrijven zelf. Maar volgens hem kunnen de boetes volgend jaar best weer oplopen. Onderzoek naar de grote verschillen zal het CBS niet doen. Dat is voor ons niet interessant. Jaarlijks zet het CBS ongeveer 1,2 miljoen vragenlijsten uit. De uitkomsten zijn bedoeld voor de overheid, wetenschap en het bedrijfsleven en zijn nodig om beleid te kunnen maken. Daarom ook het verplichte karakter van de enquêtes. Maar een boete krijg je niet zomaar. Een bedrijf krijgt twee tot drie keer een schriftelijk rappèl en wordt ook nog vaak telefonisch gewaarschuwd. Zelfs als het CBS overgaat tot een last onder dwangsom krijgt een bedrijf nog tijd om over de brug te komen. Wie dan nog niet wil meewerken, wordt per dag aangeslagen. Het CBS legt dwangsommen en bestuurlijke boetes op. In 2008 ging het om 715 dwangsommen en 241 boetes en in 2007 om 968 dwangsommen en 171 boetes. Op de site van het CBS staat de hoogte van de geldstraffen. Daar zie je ook dat in uitzonderlijke gevallen de te verbeuren dwangsom kan worden verhoogd tot maximaal euro. De bestuurlijke boete bedraagt maximaal euro. Oppassen dus. Voor het CBS is het trouwens maar goed dat De Pers geen ultimatum stelt aan gevraagde informatie. Het heeft zeker drie weken geduurd voordat het CBS de gegevens intern had verzameld. 1 Het is een omstreden claim, maar botox zou niet alleen het verouderingsproces tijdelijk stoppen, het zou ook helpen bij het bestrijden van chronische migraine. Tjeerd Wiersma Botox is goed voor u, echt waar! Dat claimde tenminste het Amerikaanse bedrijf Allergan dat Botox behalve als cosmetisch product sinds 2005 ook als medicijn probeerde te slijten. Door het onder meer te promoten als middel tegen hoofdpijn. Dat is Allergan duur komen te staan, want het heeft daarvoor een schikking met de Amerikaanse voedselwaren en medicijnen-autoriteit, de FDA, moeten treffen van 600 miljoen dollar. Wij kennen botox vooral als middel dat vrouwen in de huid laten spuiten om daarmee tijdelijk de rimpelvorming in het gezicht te onderdrukken. Niet als de nieuwe paracetamol. Toch lijkt de claim van Allergan dat botox ook geschikt is voor behandeling van bijvoorbeeld chronische migraine niet helemaal uit de lucht gegrepen. Uit recent Brits onderzoek blijkt dat botox bepaalde vormen van migraine wel degelijk kan bestrijden. De FDA overweegt botox daarom alsnog goed te keuren als medicijn. Toch hield de FDA zijn poot stijf. Dat komt omdat het onderzoek naar Allergan over de periode gaat. Allergan is daarin zwaar over de schreef zijn gegaan. Ontoelaatbare praktijken Het bedrijf zou doktoren ertoe hebben aangezet om botox voor te schrijven aan patiënten vanwege medische redenen. En Allergan liet de artsen die het voorschreven vervolgens delen in de opbrengsten. Dat zijn natuurlijk ontoelaatbare praktijken. Allergan ontkende de beschuldigingen aanvankelijk in alle toonaarden, maar schikte uiteindelijk toch met de FDA. Het bedrijf bekende schuld op een van de punten van de aanklacht. Dat is dat het botox met marketingcampagnes heeft gepromoot voor andere dan cosmetische (lees: medische) doeleinden. Ook gaf Allergan toe dat het doktoren botox ten onrechte had laten declareren bij Medicaid, zeg maar het Amerikaanse ziekenfonds. Of botox nu alsnog in de VS wordt toegelaten als medicijn is nog niet helemaal duidelijk. Daarover moet de FDA nog beslissen. 1 BAS van de zuidas werkt bij Organon Bundesbank Thilo Sarrazin moet zijn biezen pakken Redactie buitenland De Duitse Bundesbank wil af van zijn bestuurslid Thilo Sarrazin. Dat heeft het bestuur van de bank donderdag eensgezind, bij afwezigheid van de omstreden collega, besloten. De Bundesbank heeft het ontslagverzoek ingediend bij de Duitse bondspresident Christian Wulff. Die moet uiteindelijk een beslissing nemen over het ontslag van de 65-jarige bankier. Sarrazin presenteerde maandag zijn boek met de titel Duitsland schaft zichzelf af. Hierin bespreekt hij het onderwerp integratie in Duitsland. Sarrazin heeft onder meer gezegd dat Turken in Berlijn geen andere economische functie hebben dan het verkopen van groente en fruit en dat alle Joden en Basken een specifiek gen delen. 1 WIN 5200,- aan cadeaubonnen bij aankoop van een cadeaubon op het Postkantoor van TNT Post *! of één van de 600 andere prijzen *Assortiment kan verschillen. Deelname vanaf 15 aan cadeaubonnen. Kijk op voor de Postkantoorzoeker.

8 8 Perspectief Cyberkennis Digibete officieren en rechters Maar wie dan? Hoe internetwise zijn onze magistraten? Bert Brussen-gate is niet de enige affaire die vraagtekens oproept. Het is wachten op de volgende generatie officieren. Peter Wierenga Er is nog steeds geen beslissing genomen over de vervolging van journalist Bert Brussen. Die moest 11 augustus op het politiebureau komen omdat hij op zijn blog een dreigement tegen Geert Wilders publiceerde, dat een zekere MoManagerMo op Twitter had gezet. Een storm van kritiek raasde door de media. En terecht. Het was niet de eerste affaire (zie pagina hiernaast). Is er dan geen enkele magistraat die op zijn minst een krakerig modempje bezit en in ieder geval een paar kilobytes snapt van de cyberwereld? Een rondgang langs experts stemt somber. Ongetwijfeld zijn er ook officieren van justitie met verstand van internet. Maar er zijn er ook vreselijk veel die er geen bal verstand van hebben, vertelt hoogleraar strafrecht Ybo Buruma. Dat is des te kwalijker nu internet driekwart van ons leven is geworden. De gemiddelde officier slikt wel even als hij een hacker moet vervolgen voor artikel 138a van het wetboek van Strafrecht. Hij krijgt bijval van ICT-jurist Christiaan Alberdingk Thijm: Vooral bij de politie zijn er gespecialiseerde rechercheteams. Het probleem is dat het aantal mensen dat er echt verstand van heeft, heel klein is. Dit geldt voor officieren van justitie én rechters. Die moet ik in de rechtszaal vaak uitleggen hoe het werkt. Een anekdote: Zoals laatst. Wordt het adres jan@home.nl voorgelezen, vraagt de rechter: Maar wie is Ed dan? Ik heb wel eens een cursus aan rechters gegeven, maar dan gaat het over de koppeling met het recht. Zo n tweet is nieuwswaardig, en door het als een screenshot op je blog te plaatsen, geef je al aan: dit ben ik niet! Terwijl ook technische aspecten essentieel zijn, zoals wat is een IP-adres? Hoe werkt Google? Et cetera. De generatiekloof speelt mee. Internetgeschillen hebben vaak een spoedeisend karakter en dan kom je terecht bij de kortgedingrechter. Daar zitten oudere, meer ervaren rechters, die meestal wat minder affiniteit hebben met internet. Dat geldt net zo goed voor de officieren van justitie. Iets als Twitter moet je zelf gebruiken, dan snap je hoe het werkt. Cybercrime Daar staat tegenover dat er de laatste tijd juist veel aandacht is voor cybercrime, ofwel (complexe) computercriminaliteit. Elk regionaal parket heeft een eigen cybercrime-officier, die zich samen met de recherche richt op grootschalige hackers. En net als de rechterlijke macht kent het OM een speciale vraagbaak hiervoor. Bovendien maken volgens een woordvoerster van het Openbaar Ministerie alle relevante maatschappelijke ontwikkelingen, inclusief de veranderende digitale wereld, al deel uit van het curriculum. Maar de experts betwijfelen of dit genoeg is. Buruma pleit voor nog meer specialisatie, Alberdingk Thijm voor beter onderwijs. Met name bij uitingsdelicten en privacy-inbreuk spelen sociale media een steeds grotere rol. Daarom zouden officieren van justitie standaard een goede cursus Internet voor dummies moeten volgen, want die is er nu niet. Officieren die zware criminaliteit bestrijden, krijgen al wel een cursus digitaal rechercheren bij Fox-IT, hét Nederlandse bedrijf in de cybersecurity. Om ze het gevoel te geven hoe het internet werkt, vertelt directeur Ronald Prins. Zo geven we training in hoe je iemands werkelijke identiteit kunt achterhalen met behulp van allerlei digitale sporen. De technische kant van het web is één ding, maar de cultuur van het internet die is lastiger grijpbaar. Prins: De maatschappelijke context en duiding van internet, die kun je niet trainen, die moet je zelf beleven. Net zoals de ene minister zweert bij de iphone, en de andere amper weet hoe een mobieltje werkt. Ook onder de magistraten zijn ze er, de enthousiastelingen die vooroplopen, vertelt de cyberexpert. Je moet wel een beetje feeling hebben voor de cultuur van internet. Ik ken een paar cybercrime-officieren, die snappen het. Die zitten zelf op Twitter en begrijpen wat een retweet is. Kennelijk zijn zíj niet geraadpleegd in de zaak- Brussen, die door Prins een mysterie en door Alberdingk Thijm een uitglijder wordt genoemd. Natuurlijk, bedreiging is een serieus misdrijf, met jaarlijks vele veroordelingen. Maar dan nog blijft het verbazen dat óók de blogger zich moest melden, terwijl de aangifte van Wilders zich aldus het OM alleen richtte tegen Mohamed Ghabri, de oorspronkelijke auteur van de dreigtweet. Want de context, misschien nog wel het meest heikele punt, lijkt hier volledig vergeten. Net zoals dat de AEL beboet werd voor de Auschwitzcartoon, die ze bewust publiceerde als reactie op de Deense Mohammedcartoons, zoals ze zelf in een persbericht kenbaar maakte. Zwart gat Bovendien, je komt toch niet al surfend vanuit een zwart gat op de website van de AEL of Brussens blog? En zelfs dán kun je met iets aandachtiger lezen of drie seconden googelen weten met wat voor site je te maken hebt en dat je in Brussens geval zo n dreigement met een overdosis zout moet nemen. Ironie, weet je wel! De normen op internet zijn vrij onbekend bij magistraten, erkent Buruma. Maar hij is nog niet zo eentwee-drie overtuigd van het ironie-argument. Dat is een cultureel verweer, vergelijkbaar met in onze kringen is het volkomen normaal om iemand op zijn bek te slaan. Zoiets wil je niet al te snel honoreren als rechter. Zeker, ironie is lastig te beoordelen, meent ook Alberdingk Thijm. Maar dat is lang niet altijd nodig. Het enkele feit van de oorspronkelijke tweet is nieuwswaardig, en door het als een screenshot op je blog te publiceren geef je aan: dit ben ik niet! Een praktijk die menig blogger gebruikt. Dan moet een officier natuurlijk wel begrijpen wat een screenshot is, namelijk een soort fotokopie, in digitale vorm. En dat je grote kans maakt om nat te gaan als je zoiets voor de rechter brengt. Onwelgevallig Alberdingk Thijm: Het herpubliceren van een tweet betekent juridisch gezien niet dat je jezelf vereenzelvigt met die mening. Zeker niet als je een journalist bent, die juist als taak heeft om meningen te verspreiden, ook al zijn ze je onwelgevallig. Maar ook dát veronderstelt het besef dat journalistiek tegenwoordig meer omvat dan papier alleen. Besef dat ver te zoeken lijkt. Buruma vermoedt dat Brussen niet eens gezien is als journalist. Hij heeft de pech dat juristen hem niet kunnen onderscheiden van een gewoon persoon die agressieve dingen blogt. Als Henk Hofland precies hetzelfde had gedaan op de site van NRC, zou hij denk ik niet vervolgd zijn. Maar hier heeft het OM zich vergist, want Brussen blijkt een professionele journalist te zijn. Met zelfspot voegt hij toe: Ik las daarna een prima opiniestuk van hem in de krant, haha. En zo wordt het clichébeeld van officieren en rechters als keurige lieden op leeftijd, die de avondcourant lezen en zich verre houden van cyberspace, ongewild weer eens bevestigd. Prins: Het is wachten op de volgende generatie officieren. 1 Proces-verbaal (1) Bert Brussen schreef op GeenStijl in jip-en-janneketaal een verslag van zijn verhoor op 11 augustus door twee Urechtse agenten. Proces-verbaal (2) En toen vroegen ze dus hoeveel bezoekers www. bbrussen.nl (een oewebsijd volgens de mannelijke agent) heeft. En ik zei dus uniek per dag. Proces verbaal (3) En toen vroeg hij Wat is dat precies, uniek? En toen moest ik dus uitleggen dat je pageviews kunt meten maar dat je ook een IP-adres per 24 uur kunt meten.

9 Perspectief 9 Pas op wat je blogt 1Hoeiboei En dan staan er twee agenten voor je deur. De webmaster van het islamkritische blog Hoeiboei kreeg in juli 2008 bezoek omdat ze in 2006 de persoonsgegevens van een medewerker van het Meldpunt Moslimdiscriminatie van stadsdeel De Baarsjes had gepubliceerd. Dat deed ze omdat die ambtenaar de provider van de website van Gregorius Nekschot had gesommeerd om enkele discriminerende cartoons te verwijderen. Uit alles bleek dat de politieagent die het verhoor leidde, niets begreep van de zaak. De webmaster heeft nooit meer iets vernomen van justitie. 2Gregorius Nekschot Wie daarover kan meepraten, maar dan een graadje erger, is Gregorius Nekschot zelf. In mei 2008 werd hij door een man of tien van zijn bed gelicht. Dertig uur bracht hij in de cel door, zijn computer en mobieltje werden in beslag genomen. Het Meldpunt Discriminatie Internet had, vooral op verzoek van de salafistische islamprediker Abdul Jabbar van de Ven, aangifte gedaan wegens discriminerende tekeningen. Nekschot, die zijn identiteit graag onbekend houdt uit angst voor Van Gogh-achtige toestanden, weet nog steeds niet of hij wordt vervolgd. 3Ravage Digitaal Voor redacteur Alex van Veen van de linkse website Ravage bleef het april vorig jaar bij een nachtje in de cel. Vanwege een nep-column. Onder de naam van anti-racisme-activist René Danen wenste hij dat Wilders kop er af zou gaan. Die deed aangifte. De Amsterdamse officier van justitie las niet eens de hele column alvorens hij de webmaster liet vastzetten, terwijl het satirische karakter al met een paar muisklikken zou zijn gebleken. Ironisch genoeg wilde Van Veen juist de reacties op Wilders aan de kaak stellen. 4Arabisch Europese Liga Een boete van euro kreeg de AEL vorige maand voor de Auschwitzcartoon, die suggereert dat Joden de Holocaust hebben verzonnen. De radicale moslimbeweging zette die op haar website in reactie op de Deense Mohammed-cartoons. Ook al gaat die vergelijking mank (de wet beschermt wel mensen, maar niet religieuze symbolen), met een persbericht, mediaoptredens én uitleg op de site maakte de AEL duidelijk dat niet beledigen, maar debat het doel is. Maar het hof meent dat die disclaimer niet in een oogopslag te vinden is, en dat argeloze bezoekers van de site dermate geschokt zullen zijn dat de context niet meer overkomt. 5Today s Art Olof van Winden, directeur van het Haagse kunstfestival Today s Art, werd vorig jaar door een antiterreureenheid gearresteerd wegens opruiing. Rond het thema Conflict werd onder meer een filmpje op YouTube gezet, waarin een aanslag op de Hofstadtoren werd gesimuleerd. Van Winden is nog steeds verbaasd: Bij de filmpjes moest je even doorklikken op een niet bestaande naam en daarna kwam je ook bij de site van het festival uit. De agenten bleken onwennig met internet, aldus Van Winden. Tijdens de verhoren wilden ze de filmpjes vertonen, maar ze hadden een of andere oude computer waar ze die niet eens op konden laden. Maar pittig was het wel, aldus de kunstminnaar. Ik vond dat ze best zware methoden inzetten. Ik zat twaalf uur, met één keer een kop koffie. Elk half uur stelden ze me dezelfde vragen. Vlak voor Kerst vernam Van Winden dat hij niet wordt vervolgd, wegens gebrek aan bewijs. 6Bert Brussen En dan natuurlijk de zaak van journalist Bert Brussen. Die moest zich bij de politie melden, nadat hij op zijn blog een screenshot van een dreigtweet van artiestenmanager Mohamed Ghabri plaatste. Onder de ironisch bedoelde kop: Wilders bedreigen doe je zo. Wilders deed aangifte tegen Ghabri, maar het OM wilde ook Brussen horen. Van de verhorende agenten vernam Brussen die de tweet ziet als een citaat en weigert om deze van zijn blog te verwijderen dat hij verdacht wordt van bedreiging en haatzaaien. Er is nog geen beslissing genomen over Brussens vervolging. 1 MERIJN BEELDVERTELLER Proces-verbaal (4) Nou en toen vroegen ze dus of ik de twee mailtjes die ze eerder hadden gestuurd had ontvangen (nee) en ik vroeg naar welk adres ze dat gestuurd hadden. Proces-verbaal (5) Zij zeiden toen naar b.brussen@gmail.com maar dat is dus helemaal niet mijn adres, van wie wel weet ik verder niet. Proces verbaal (6) Toen keken ze dus wel even raar want ja, mijn adres is gewoon terug te vinden op mijn oewebsijd, snap je wel.

10

11 Weten 11 Marcel Hulspas Daar was hij dan. Na vijf jaar te zijn opgesloten, getreiterd en uitgehongerd op Duivelseiland. Na vijf jaar lang het onderwerp te zijn geweest van de meest bittere politieke strijd die Frankrijk ooit had doorstaan. De hele stad Rennes zat overvol medeen tegenstanders; en daar was Alfred Dreyfus, klaar om te verschijnen voor het militair tribunaal. In een opgevuld uniform om zijn uitgemergelde gestalte te verhullen. Het was de tweede keer dat hij voor de rechters verscheen. Maar ook deze keer waren de rechters vast van plan om hem niet te laten ontsnappen. De jood was schuldig. Vijf jaar daarvoor had een werkster, tevens spionne, een kattebelletje uit een prullenmand in de Duitse ambassade in Parijs gevist. Dat briefje bewees dat een Frans officier spioneerde voor de Duitsers. Een verdachte bleek verrassend snel gevonden: ook al was hij een vurig nationalist, ook al had hij geen enkel Het kattebelletje was uit een prullenmand in de ambassade gevist. De dader moest een jood zijn De Affaire-Dreyfus Hoe het proces tegen Alfred Dreyfus de Derde Republiek op de rand van de afgrond bracht. stomme verbazing werden alle valse beschuldigingen herhaald. Dreyfus verdediging stortte ineen, en hij werd opnieuw veroordeeld. Zijn vrouw en broer wisten dat Dreyfus, die na vijf jaar Duivelseiland nauwelijks kon eten, lopen of praten, een tweede verblijf in gavengenschap nooit zou overleven. Theodor Herzl Op dat moment stelde Joseph Reinach, een rijke joodse bankier en al jaren de drijvende kracht achter de beweging, voor om de Franse president om gratie te vragen. De familie was vóór; andere Dreyfusards waren woedend. Dat was vragen om vergeving; dat was een schuldbekentenis! Zij wilden doorvechten tot het einde, ook al kostte dat Dreyfus het leven. Maar Reinach kreeg zijn zin. De Franse regering eiste daarbij amnestie voor iedereen die misdaden had gepleegd, dus inclusief de samenzweerders in de Generale Staf. De affaire moest afgesloten worden. Opnieuw heftige tegenstand maar ook dat gebeurde. Dreyfus was een vrij man. De generaals gingen vrijuit. Zij wilden doorvechten, ook al kostte dat Dreyfus het leven. motief om te spioneren en ook al was het briefje absoluut niet in zijn handschrift, Alfred Dreyfus voldeed aan het daderprofiel dat de Generale Staf had opgesteld. Hij werd opgepakt, ondervraagd, en veroordeeld tot levenslang op Duivelseiland. Een snelle dood tegemoet. Alleen Alfreds vrouw, zijn broer en een handjevol eigenzinnige collega s wisten dat hier een gruwelijke vergissing was begaan. Maar er was geen weg terug. Antisemieten en nationalisten kraaiden inmiddels victorie. De eer van het leger, van Frankrijk, stond op het spel en was gered. Diep verdeeld De Affaire-Dreyfus leefde voort. Al gauw werd duidelijk dat er bij het proces grove fouten waren gemaakt; dat het kattebelletje geschreven was door de louche officier Ferdinand Esterhazy en dat er in opdracht van hogerhand met bewijsmateriaal was geknoeid. Esterhazy kwam voor de rechter en werd vrijgesproken. Dat was het moment dat de zaak echt uit de klauwen liep. Emile Zola, de grote schrijver, publiceerde in de krant L Aurore een felle aanklacht ( J accuse ) tegen de legerleiding. Zola werd belaagd, met de dood bedreigd, voor de rechter gedaagd en veroordeeld. Voor- en tegenstanders van Dreyfus vlogen elkaar overal in de haren. De toch al wankele Derde Republiek werd onbestuurbaar. Achteraf, nu we weten hoe de affaire zou aflopen, wordt vaak gedacht dat de Franse samenleving op dat moment volgens heldere scheidslijnen uiteen viel: in een dappere club van Dreyfusards (intellectuelen, wetenschappers, joden, liberalen en verdedigers van de Rechten van de Mens) en verstarde anti-dreyfusards : conservatieven, katholieken, antisemieten en ultranationalisten die in alle heisa een samenzwering zagen tegen de God, Frankrijk en het Franse leger. Maar zoals Ruth Harris in haar boek Dreyfus duidelijk maakt, was die scheiding in het begin helemaal niet vanzelfsprekend. Vrienden die altijd gedacht hadden dat ze elkaar door en door kenden, ontdekten tot hun ontzetting dat ze hierover radicaal van menig verschilden. En wat ook vaak vergeten wordt, is dat die twee partijen zélf diep verdeeld waren. Juist de terugkeer van Dreyfus in 1899, een gebeurtenis die hun triomf had moeten worden, deed de Dreyfusards uiteen spatten. Ten eerste doordat ze verloren. Tot hun De negentiende eeuw kende vele emotionele affaires, maar geen liep zo hoog op, en had zulke grote gevolgen als de Zaak-Dreyfus. Harris besteedt er veel te weinig aandacht aan, maar de zaak betekende de geboorte van de intellectueel : de wetenschapper/publicist die met zijn neus in de boeken zit, maar ook op de barricaden staat. De affaire maakte het antisemitisme én het socialisme salonfähig, en leerde rechts hoe het de massa kon mobiliseren. En dankzij de zaak kwam de jood Theodor Herzl tot de conclusie dat joden nergens veilig waren, zelfs niet in Frankrijk, en dus een eigen staat moesten stichten. Die zou uiteindelijk Israël gaan heten. In Frankrijk zélf bracht de zaak de fel antikatholieke regering-combe aan de macht, die een strenge scheiding doorvoerde van kerk en staat, de nu als typisch Frans vereerde laïcité. De Franse antisemieten likten hun wonden, maar konden veertig jaar later tijdens het nazibewind bloedig wraak nemen. Toen hun voorman Charles Maurras in 1945 wegens collaboratie ter dood werd veroordeeld, snauwde hij de rechters toe: Het is de wraak van Dreyfus! 1 Ruth Harris, Dreyfus - Politics, emotion, and the scandal of the Century. Metropolitan Books, 31,45 euro. DE VAL VAN HET KIND MARCEL HULSPAS k durf te wedden dat ze bij de Stichting Consument en Veilig- woensdag uitgebreid taart Iheid hebben gegeten. Want zo n succes, dat maak je maar zelden mee. Valtraining voor kinderen het was all over the place. Dinsdagochtend had het Algemeen Dagblad het op de voorpagina: Kind moet weer leren vallen. Dinsdagmiddag bracht de NRC het wat bescheidener binnenin, maar toch over vier kolommen: Kinderen zijn het vallen verleerd. En ziet, woensdagochtend in de Volkskrant, over vijf kolommen: Vallen en opstaan moet je leren. En dit alles zonder ook maar een zweem van kritiek. Het was werkelijk voor duizenden euro s gratis reclame. Daar hadden ze bij Consument en Veiligheid niet van durven dromen. U leest het goed: kinderen weten niet meer hoe ze moeten vallen. Zes jaar geleden werden er jaarlijks kinderen naar de Eerste Hulp gebracht omdat ze waren gevallen. Nu zijn dat er tegen de Wat is er aan de hand? Wordt het woord vallen vaker gebruikt? Of nemen ouders en leerkrachten steeds vaker het zekere voor het onzekere, en is het bij elk pijnlijk gezicht: Hop! Naar de Eerste Hulp! Foto maken! Volgens gymleraar Yos Lotens (auteur van het boek Vallen en opstaan en al 25 jaar pleitbezorger van valtraining, maar dan bij hoogbejaarden) moeten we de oorzaak zoeken in het Alom Gevreesd Algemeen Beschaafd Verval. Het moderne kind, aldus Lotens, heeft het veilig landen niet meer in de vingers doordat het te veel binnen zit, en de klap komt ook nog eens harder aan doordat het te dik is geworden. In samenwerking met Consument en Veiligheid gaf hij vorig jaar op een aantal scholen valtraining. En ziet, die kinderen hoefden dat jaar veel minder vaak naar de Eerste Hulp. Hoogstwaarschijnlijk is hier sprake van het Hawthorne-effect: zodra een bedrijf of instelling speciale (wetenschappelijke) aandacht krijgt, gaan de medewerkers zich beter gedragen. Maar Consument en Veiligheid constateert enthousiast dat alle kinderen op de basisschool voortaan valtraining moeten krijgen. De Volkskrant drukte een serie foto s af om te laten zien hoe dat gaat: een kind gaat op een grote roze ballon liggen, waarna Lotens de ballon omrolt, en het kind in vertraging op de grond glijdt. Het kind krijgt daarbij de instructie zijn armen langs het lichaam te houden. In het AD beweert Lotens dat hij kinderen zelfs kan trainen om een normaliter dodelijke val uit een boom zonder ernstige kleerscheuren te doorstaan. En: Scholieren hebben rest van leven plezier van valtraining. Lotens had de week van zijn leven, dat is duidelijk. Na 25 jaar roepen in de woestijn. Wie die valtraining moet betalen, dat weten ze bij Consument en Veiligheid niet. Misschien de lokale of rijksoverheid, of verzekeraars. Een doodgeboren kindje, kortom, deze vertraagde ballonvaarten. Maar de publiciteit was geweldig. 1 Zwanger als het zo uitkomt Walvishaaienvrouwtjes kunnen sperma opslaan en over meerdere jaren regelmatig opwarmen om een kind voort te kunnen brengen. Opruimen, ho maar! Amerikaanse archeologen hebben in een grot in Noord-Israël de resten gevonden van een feest na een begrafenis, jaar geleden. Dan rijden we nog even door Volgens de Amerikaanse Energy Foundation moet het mogelijk zijn auto s en automotoren zodanig te ontwerpen dat ze drie keer zo zuinig worden.

12 Alle fouten voorbehouden. Prijzen zijn vanaf en per persoon, excl. 15,- reserveringskosten. Hoe jouw volle winkelwagen oorlogskinderen helpt Doneer je Air Miles nu aan War Child Deze advertentie is 100% gesponsord Help War Child de oorlog uit een kind te halen. Doneer je Air Miles via Air Miles is een geregistreerd handelsmerk

13 Uit & thuis 13 ipers Social media Anti-sites komen op Zout toch op met je Facebook Facebook verwelkomde in juli het 500 miljoenste lid. Niets lijkt de Amerikaanse netwerksite nog te stoppen. Behalve het bedrijf zelf. Julien Althuisius Iedereen zit op Facebook. Iedereen. Je vader, moeder, opa, oma en werkgever kunnen zien dat je gisteren echt te veel gezopen hebt en daarom nu met kater op werk zit. Met een beetje pech klikt je baas ook nog op dit vind ik leuk. Ze ontvrienden is geen optie, daarmee wek je alleen nog maar meer argwaan. En dan is er nog al het gedoe rondom privacy. Zo was het eerst totaal onoverzichtelijk hoe je je privacyinstellingen goed kon wijzigen, kon je niet verbergen met wie je allemaal bevriend was en deelde Facebook je gegevens uit aan andere websites. Met 500 miljoen leden is Facebook veruit het grootste sociale netwerk ter wereld. Maar het is nog maar de vraag of het ledental de komende jaren blijft doorgroeien. De tagline van de film over de sociale netwerksite zegt het al: You don t make 500 million friends without making a few enemies. De I Hate Facebook -pagina op Facebook zelf heeft al bijna 7000 fans en de zogenoemde anti-facebookwebsites schieten vooral in Amerika als paddestoelen uit de grond. Het zijn nieuwe sociale netwerken die zich afzetten tegen de massaliteit van Facebook, het anders willen doen en zich op kleinere doelgroepen richten. Zo is er Diaspora. Een nieuw, nog te lanceren open source social network. In een video op de tijdelijke website leggen vier onmiskenbare nerds uit wat hun plannen zijn. Ze hebben privacy hoog, zo niet het allerhoogst in het vaandel staan. Ze willen dat het sociale netwerk van jou is, en niet andersom. De makers hadden zich ten doel gesteld om dollar aan donaties op te halen, maar dat werd ruim dollar. Later deze 113 Gemiddeld aantal vrienden dat een Nederlander heeft op sociale netwerksites als Facebook en Hyves. maand moet de eerste versie online komen. Alleen studenten Een andere site gaat terug naar waar Facebook ooit begon: studenten. Een van de medeoprichters van PayPal en een vroege investeerder in Facebook, Peter Thiel, lanceerde vorige week de website collegeonly. com. Zoals de naam al doet vermoeden is deze sociale netwerksite alleen voor studenten. Onder het motto van I like your mom, but why is she poking me? willen de oprichters een omgeving creëren vrij van ouders, bazen en andere mensen die niets te maken hebben met wat jij allemaal uitspookt op zaterdagavond. De site is voorlopig alleen nog maar in de Verenigde Staten te gebruiken voor de zeven grote universiteiten. Voor de elitaire happy few is er de exclusieve site asmallworld.net. Om je in te schrijven klik je op Oh nee, je klikt nergens op. Asmallworld is invitation only. Je moet dus uitgenodigd worden door iemand die al lid is en jou een lidmaatschap van het Facebook voor de rijken gunt. Meerdere persoonlijkheden Ben je behalve rijk, ook creatief, huisvader, voorzitter van de dartvereniging en in het weekend kroegtijger, dan is Hibe misschien wat voor je. De nog te lanceren dienst gaat ervan uit dat we allemaal een meervoudige persoonlijkheid hebben. Volgens de oprichters ben je in het echte leven collega, vriend, familielid of liefde van iemand en komen die werelden alleen samen als jij dat wil. Online loopt alles maar door elkaar heen. Met Hibe kan je dat veranderen en verschillende profielen creëren die voor verschillende mensen zichtbaar zijn. Die vervelende collega die je uit beleefdheid maar hebt geaccepteerd kan dan niet je vakantiefoto s zien. Je vrouw heeft er op haar beurt geen weet van dat je vrienden je zaterdag op de foto hebben gezet omdat je na het voetbal tevergeefs uit het raampje van een rijdende auto probeerde over te geven. Handig. In Nederland gaat Hyves nog immer rustig door. Met 8,7 miljoen gebruikers tegen 2,5 miljoen van Facebook maken ze zich in Amsterdam voorlopig niet druk. Sterker nog: Sinds Facebook in Nederland actief is zijn wij groter en sneller gegroeid dan ooit, laat een woordvoerder weten. Hoewel vaak wordt beweerd dat de Nederlandse netwerksite voornamelijk voor jong grut is, is de gemiddelde Hyver 30 jaar oud. 1 Jobs laat ze zien Nieuwe dingetjes van Apple Apple had weer wat nieuwigheidjes aan te kondigen. Onder andere een sociaal netwerk voor muziek. Redactie nieuwe media Nee, een wereldwijd mediaspektakel was de aankondiging van Steve Jobs deze week niet. Hij kondigde dan ook geen heel groot nieuw product aan, zoals een ipad of een nieuwe iphone. Nee, Jobs kon ontspannen en niet al te bombastisch een hele serie verbeterde Apple-producten en diensten aankondigen. En een enkele nieuwe dienst. Bijvoorbeeld een serie nieuwe ipods, met meer of minder knopjes (de nieuwe ipod shuffle heeft weer knoppen). En de nieuwe ipod nano is de helft kleiner dan de huidige. Extra nano dus. Ook vertelde Jobs dat Apple met een eigen sociaal netwerk voor muziek komt: Ping, inderdaad, zo heet de sms-achtige applicatie van de Blackberry ook. Ping van Apple werkt via itunes. En er was een nieuwe (al lang verwachte) dienst, die Jobs in de aanbieding had: een streaming-dienst van Apple, voorlopig alleen in de Verenigde Staten. Via Apple TV kun je daarmee televisieprogramma s en HD-films streamen. 1 Online muziek En we zijn meer gaan downloaden Redactie nieuwe media Hoewel het streamen van muziek in opmars is, zijn Nederlanders afgelopen jaar weer meer muziek gaan downloaden. We betaalden het afgelopen half jaar 8 miljoen euro om liedjes en complete albums te downloaden. Dat is 19 procent meer dan in diezelfde periode een jaar geleden, blijkt uit cijfers van de NVPI, branchevereniging voor de entertainmentmarkt. De verkoop van fysieke albums nam af. De verwachting is dat downloaden echter minder populair gaat worden, door de komst van streamingdiensten als Spotify. Daarmee download je geen muziek, maar beluister je muziek die elders staat opgeslagen. In landen waar de dienst al langer bestaat, nam het downloaden TRY-OUT MATTHIAS BAKKER Chatroulette 2.0: de piemels zijn er nog hatroulette is terug. De website koppelt willekeurig men- aan elkaar die via een we- Csen bcam communiceren. Of hun piemels laten zien. Een filter dat snel geslachtsdelen kan herkennen en gebruikers kan verwijderen, moest de website van het penisstigma bevrijden. Zo zouden de inkomsten uit advertenties kunnen stijgen. Die poging is mislukt. Proefondervindelijk stel ik vast dat de eerste twee gesprekspartners zowel man als naakt zijn. Het volgende knopje, waarmee de roulette doordraait en je een nieuwe partner krijgt toegewezen, is bovendien moeilijk te vinden. De masturberende mannen domineren dus nog steeds. Dat was niet de bedoeling. De jongen achter Chatroulette is Andrei Ternovskiy, een 18-jarige Moskoviet die zijn middelbare school verliet om zich op de website te storten. Hij was het zat om online met zijn eigen vrienden te praten en bedacht Chatroulette om wereldwijd een gesprek te kunnen aanknopen. De naam Chatroulette ontleende Ternovskiy aan de film The Deer Hunter, waarin Amerikaanse soldaten door de Vietcong gedwongen worden Russische roulette te spelen. Het Amerikaanse onderzoeksbureau RJMetrics concludeerde uit een steekproef dat bijna 90 procent van de gebruikers man is. Eén op de acht gesprekken is seksueel getint. Bijna de helft van de roulette-spelers komt uit de Verenigde Staten. Het bureau maakte bij het onderzoek gebruik van de website Chatroulettemap. Deze site traceert door middel van het IPadres de locatie van de gebruikers. Schrijf die anonimiteit maar op je buik. Chatroulette is niet alleen kommer en kwel. Muzikanten geven concerten op de website. Een horrorfilm maakte op een slimme manier gebruik van Chatroulette om aandacht te genereren. Een meisje kleedt zich uit totdat haar ogen rood worden en ze het uitschreeuwt tegen de nietsvermoedende partner die zich achter zijn webcam kapot schrikt. Maar het is geen wonder dat deze stunt zo goed werkte. Chatroulette blijft het domein van de masturberende mannen. Hoe lang houden die het nog met elkaar uit? 1 Toegang gratis. Oh ironie! Facebook-oprichter Mark Zuckerberg klaagt over zijn privacy. Iemand probeert onnodige details uit m n privéleven openbaar te maken. James Bond peuters Een school in Contra Costa County, Californië gaat kleuters volgen door middel van chips in kleding om zo tijd en personeelskosten te besparen. Persoonlijke videoclip De Britse band Arcade Fire heeft een nieuwe videoclip die teruggaat naar je jeugd. Tik je oude adres in op en wacht af.

14 Ben jij ons nieuwe top model? Elite Model Look Casting en Beauty Studio make-up, hairstyling en scouting 30 augustus t/m 5 september Beauty Studio Stadshart Amstelveen 5 september Castingdag Stadshart Amstelveen Schrijf je nu in op

15 Uit & thuis 15 Reizen CAÏRO Schatten uit de Oudheid en chaotisch verkeer Pagina 18 Jersey Uitrusten en activiteiten Paradijs voor wandelaars HOLLANDSE HOOGTE Niet alleen wandelaars, maar ook sporters genieten van Jersey. Een bijzonder eiland in het Kanaal. Erg veel schoonheid op een piepklein eiland. Tam Leach JERSEY Het vliegveld van Jersey ligt op een ruime steenworp afstand van de Atlantische Oceaan, je gaat linksaf en volgt de heuvel naar beneden. De huurauto rijdt zichzelf praktisch langs de oceaan richting Saint Helier, de hoofdstad van het eiland. Met de boot is Jersey ook te bereiken vanuit de Engelse steden Portsmouth, Poole en Weymouth en de Franse kustplaats Saint Malo. In vergelijking met de rest van Groot-Brittannië is het weer op Jersey stukken milder. Veel zonuren zijn geen garantie, maar zo dicht aan de Franse kust zijn de kansen daarop veel groter dan op het Engelse vasteland. Maar Jersey bezoek je niet voor het weer, maar voor de vele wandelpaden en -routes. Ook de avonturiers kunnen hun hart ophalen, bergbeklimmen, kajakken, abseilen en surfen behoren tot de mogelijkheden. Als jonge geest in een iets ouder lichaam blijven dit voorlopig opties voor later dit weekend. Eerst ben ik toe aan rust en dan is het uitstekend vertoeven in Saint Helier. Op het programma staan een wandeling door het natuurrijke gebied en een verblijf in een lokale spa. Het valt dus nog maar te bezien of ik fit genoeg ben om deel te nemen aan een zwaardere activiteit. Relaxen is het devies. Terwijl de elegante zeilboten en de strakke jachten langs de kust dobberen, ontmoet ik Remi Couriard, mijn gids voor de dag. Dat Remi s kennis over het eiland grenzeloos is, bewijst hij met de vele verhalen en anekdotes, die hij tijdens de zogenoemde Sandy Bays Walk met mij deelt. Met de zee als ruige compagnon op de achtergrond, en soms luidruchtig op de voorgrond. Zo weet ik nu dat de aardappels op Jersey eerder en beter groeien dan op het vasteland vanwege het iets warmere klimaat (anderhalve graad) en archeologen het eiland regelmatig aandoen, op zoek naar resten van mammoeten. Dit en meer in slechts enkele uren. Groene lanen Jersey is slechts veertien bij acht kilometer groot, maar beschikt over een enorme wirwar aan wandelpaden. De groene lanen, worden ze ook wel genoemd, de wandelroutes die het eiland rijk is. Op deze wegen geldt een snelheidslimiet van 25 kilometer en krijgen voetgangers, fietsers en ruiters voorrang. De natuurlijke pracht en praal wordt omringd door kustpaden voor wandelaars en liefhebbers die van de oceaan willen genieten. Na de vele wandelingen, bijzondere verhalen van Remi en een relaxmiddag bij een lokale spa is het al zondag. De Britse weergoden treden buiten de landsgrenzen, doen hun naam eer aan en laten het regenen. Geen abseilen of kajakken voor mij dus, maar een heerlijke maaltijd bij het hotel en een fijn optreden van een lokale folkband. Vervolgens in het vliegtuig, waar deze oude man kan bijkomen van het uitrusten. 1 The Independent Ligging Het eiland ligt op 22 kilometer van de Franse kust van Normandië. Maar liefst 30 procent van de ruim inwoners woont in hoofdstad Saint Helier. Britse kroon Jersey valt onder de Britse kroon, net als andere eilanden zoals Guernsey en Man. Het maakt echter geen deel uit van het Verenigd Koninkrijk. Keuken Niet alleen de natuur, maar ook de keuken van Jersey is aansprekend. Zo kunnen visliefhebbers terecht in de vele hoogstaande restaurants in Saint Helier.

16

17 18 Uit & thuis Reizen Stedentrip Lopen, daar doen we niet aan Rustmomentjes in een miljoenenstad Caïro is groots, Caïro is chaotisch, Caïro is druk, maar als je even goed zoekt kun je er ook heel goed relaxen. Eveline Domevscek CAÏRO Kennen we hem nog? Walk like an Egyptian van The Bangles? Maar hoe lopen Egyptenaren dan? Nou, niet. Tenminste niet in het Egypte dat reisleider Mohamed Gamal (26) kent. Hij kijkt me met zijn grote donkere ogen verbaasd aan. Wil jij naar Zamalek lopen? Lo-pen? Tsss, nee, daar doen we niet aan in Caïro. Als je geen auto hebt, dan neem je gewoon een taxi. Punt. Geen discussie mogelijk. Alleen zo gewoon is een taxiritje niet in Caïro. De reis van het vliegveld naar het hotel midden in het centrum staat me nog helder bij. Heen en weer geschud op de achterbank terwijl uit de geluidsboxen koranteksten schallen. Boven die gebeden klinkt maar één harder geluid: getoeter. Lichten gebruiken? Welnee, je duwt en toetert je gewoon een weg door het drukke, ronkende verkeer. En als ze niet willen luisteren, dan toeter je gewoon nog nét effe wat harder en langer. Het is een handige onderhandelingstactiek van de Egyptische taxichauffeurs. Bij aankomst ben je zo door elkaar gehusseld dat je nog maar nauwelijks weet welk bedrag je had afgesproken. Niet dat dat overigens veel zegt, ze zullen er hoe dan ook wat bijtellen. Zeker als je net met je bleke gezicht en grote backpack uit het vliegtuig bent gestapt. Gouden tip Met de taxi naar de eerste stop dan maar: Zamalek, een eiland in de Nijl dat tussen downtown Caïro en de wijk Giza ligt. Een tip van één van de vele toeristen die al eens eerder voet in de Egyptische hoofdstad hadden gezet. En zo waren er meer tips: eet niets van kraampjes op straat (als je tenminste niet een week op de wc wil doorbrengen), drink geen kraanwater (zelfde reden), zorg dat je altijd een mannelijke reisgenoot aan je zijde hebt, betaal niet direct het bedrag dat ze van je vragen et cetera. Zamalek bleek een gouden tip. Mooi Daar doen we niet aan in Caïro. Als je geen auto hebt, dan neem je een taxi. Reisleider Mohamed Gamal groen, internationaal door de vele ambassades die er gevestigd zijn, veel restaurantjes waaronder één bijzonder exemplaar in de top van de Caïro Tower een televisietoren van 187 meter hoog vanwaar je mooi uitzicht hebt over de stad (als dat zicht niet ontnomen wordt door de smog). Hier vind je ook de betere duurdere kledingwinkels en supermarkten waar ook internationaal eten te vinden is. En als je er toch bent, drink dan ook even een wijntje in de prachtige tuin van het Marriott hotel. Aan alcohol is afgezien van de grote hotels namelijk moeilijk te komen in het islamitische Caïro. De wijk Maadi ook ambassadewijk, groen en minder dichtbevolkt heeft dezelfde vibe. Daar is het mezzes-restaurant (hapjes/tapas) Abou El Sid met zijn ronddraaiende bar zeker een bezoek waard. Als je toe bent aan een pauze in het overvolle want 20 miljoen inwoners en chaotische Caïro, vlucht dan naar Zamalek of Maadi. En die pauze hebben we nodig, zeker omdat onze volgende stop het Egyptisch Museum is. Want daar is het zoals altijd druk! In een stoet lopen we langs de indrukwekkende werken, met als hoogtepunt de Toetanchamoncollectie. Het glas rondom Toetanchamon is vet van alle neuzen die hier tegenaan gedrukt zijn. Maar hoe indrukwekkend het museum ook is, het is er wel een zootje. De eerste monumenten staan direct achter de detectiepoortjes, waar voor de duidelijkheid een bordje hangt met Don t touch and climb the monuments. Maar aan de scheefheid van sommige beelden en het ontbreken van enkele toelichtingsbordjes te zien moet er toch regelmatig iemand aan hangen. Maar goed dat in 2012 het Grand Egyptian Museum wordt geopend, waar een deel van deze collectie naartoe verhuist. Aan de waterpijp En natuurlijk gaat de volgende taxirit naar dat ene openluchtmuseum : de piramiden van Giza en de Sfinx. Vanaf het dak van het hotel heb ik ze al zien liggen. Maar hoe dichterbij we komen, hoe stiller we worden. Nog knap dat hier honderdduizend Egyptenaren maar twintig jaar over hebben gedaan. Het genot van het kijken wordt me aan de voet van de piramides wel enigszins ontnomen door te hardnekkige verkopers die zich vol overgave op de toeristen storten. Nee, ik wil geen plastic piramide. Nee, ook niet als je ze agressief in mijn hand drukt. Ik wil nú naar de echte kijken. Ook bij Khan El-Kalili, de grootste bazaar ter wereld, is rustig rondkijken er niet bij. Maar indrukwekkend is het wel. Kinderen rennen s avonds laat tussen de kraampjes, zwerfkatten achterna. Kamelenkadavers hangen nog geen meter van een kraam met spijkerbroeken. En ook hier pikken ze ons Hollanders er meteen uit: Kijken kijken, niet kopen. Juist, níet kopen. We willen bijkomen van al die indrukken. Blij zijn we dan ook als we aan de rand van de bazaar het knusse pleintje het hof van Nadia ontdekken. Jonge mensen hangen relaxed rond tafeltjes. Gedoekte jonge vrouwen met jonge jongens delen hun shisja (waterpijp) en lachen. Naar ons wordt niet op of om gekeken. Heerlijk, je hoort hier zelfs geen auto s. Even relaxen voordat we weer in onderhandeling gaan met de taxichauffeur. Ach, waar maken we ons druk om. Insj-Allah, zegt de jongen die onze waterpijp komt brengen. En zo is het. 1 Egyptisch Verkeersbureau: ww.egypt.travel Egyptair: Djed Reizen: Singapore Slide GLIJBAAN OP VLIEGVELD Passagiers op Changi Airport in Singapore hoeven zich niet meer te vervelen terwijl ze wachten op een vertraagde vlucht. In aankomsthal 3 van het vliegveld kunnen wachtenden zich sinds deze week uitleven op de Slide@T3, een twaalf meter hoge glijbaan, die onderweg vier verdiepingen passeert. Changi bezit hiermee de langste glijbaan ter wereld op een luchthaven. Sloppenwijk als hotspot FAVELA RIO NIEUWE ATTRACTIE Brazilië lanceerde deze week een pilotproject om toeristen naar de beruchte sloppenwijken van Rio de Janeiro te lokken. Drugsdealers en andere criminelen zijn verwijderd uit de betreffende favela s. Brazilië bereidt zich voor op de Olympische Spelen in 2016 en wil zich als een moderne natie presenteren, maar tegelijkertijd bezoekers de kans geven een favela te bezoeken. President Luiz Lula da Silva hoopt de toeristen te tonen dat de arme sloppenwijkbewoners gewone mensen zijn. Favela s zijn gewone buurtgemeenschappen, zei de voormalige activist bij het presenteren van de Rio Top Tour. Eenderde van de zes miljoen bewoners van Rio de Janeiro leeft in de duizend sloppenwijken van de stad. Die zouden een veiligheidsrisico voor de Spelen van 2016 betekenen. De Rio Top Tour moet aantonen dat dat wel meevalt. De Tour gaat onder meer langs samba-dansscholen in de Morro Donna Marta favela, vlak bij toekomstige Olympische locaties. Homohuwelijk ROZE KOPPEL IN DE WOLKEN De Scandinavische luchtvaartmaatschappij SAS gaat het eerste homohuwelijk in de lucht organiseren. SAS zoekt een geschikt koppel via een website-verkiezing. Het wordt een traditioneel huwelijk, zegt woordvoerder Anders Londström, met cake en dansen in het gangpad. Het gaat om de vlucht op 6 december van Stockholm naar New York. SAS betaalt de kosten en een huwelijksreis naar Los Angeles. Sneller naar Bangkok De reis naar Bangkok vanaf de luchthaven kan voortaan met een snelle treinverbinding. Voor 2 euro sta je in een kwartier in het centrum met Airport Link. Meer overnachtingen hotels NL De afgelopen 5 maanden sliepen bezoekers 12,7 miljoen nachten in Nederlandse hotels. Vergeleken met 2009 een stijging van 6 procent, stelt het CBS. Sjanghai populairst in China Ooit werd de stad het Parijs van het Oosten genoemd. Nu is Sjanghai de populairste Chinese stad ter wereld, zowel bij expats als bij toeristen.

18 Uit & thuis 19 Reizen WAAR IS ANNEMIEKE HEIJKER Naam: Annemieke Heijker Land/plaats: Quy Hoa, Vietnam Doel: stage lepradorp annemiekeheijker.waarbenjij.nu/ D e eerste dag na aankomst in Quy Hoa hebben we een ronde langs alle stageplaatsen gemaakt, om te zien wat de werkzaamheden waren. Bij het bejaardenhuis voor leprapatiënten viel me op dat de ouderen in Quy Hoa, ondanks dat ze amper of geen familie hebben die ze komt bezoeken en geen eigen kamer hebben, positief ingesteld zijn. Waarschijnlijk kwam die blijheid gedeeltelijk door onze komst. Ik had meteen het gevoel dat ik in het bejaardenhuis iets kon toevoegen. De pillen die we uitdeelden zouden ze sowieso wel gekregen hebben en ook de wonden zouden wel verzorgd worden, maar extra aandacht krijgen ze bijna nooit. Daarom trokken we veel tijd uit voor een ronde pillen rondbrengen. Na alle werkzaamheden bleven we vaak lang om te dominoën, te kletsen (of een poging tot ), te zingen of mensen over de rug te kriebelen. In het ziekenhuis liep ik op mijn laatste dag een kamer in om afscheid te nemen. Toen zag ik daar een vrouwtje uit het bejaardenhuis liggen dat ik een aantal keer gevoerd had en aan wie ik veel tijd had besteed. Ik schrok ervan om haar in het hospitaal te zien. Ze had nu behalve een gebroken been, parkinson of een andere bibberziekte en doorligplekken ook nog een zeer hoofd. Toen ik het omaatje vroeg of ze nog een keertje met me kon lachen voordat ik weg zou gaan, kon ze dat niet meer. We hadden het vaak gezellig gehad, maar dit was echt heel verdrietig. Ik heb haar gedag gezegd en door het raam nog een keer haar hand gepakt. Toen keken we elkaar aan en ze kneep nog een keer heel hard in mijn vinger en lachte. Het was de laatste energie voor de dag en volgde com an, wat bedankt betekent. Het was een heel indrukwekkend moment en ik ging met een groot brok in mijn keel weg. 1 In Caïro duwt en toetert iedereen zich een weg door het ronkende verkeer. HOLLANDSE HOOGTE Op waarbenjij.nu staan bijna 1.5 miljoen reisverhalen en meer dan 5 miljoen foto s van reizigers uit de hele wereld. 3-daagse minicruise naar Engeland kinderen gratis mee! Spectaculaire actie! Een onvergetelijke minivakantie met 2 avonden aan boord van de 215 meter lange Cruiseferry waar van alles te beleven valt en 1 dag naar York of Hull in Noord-Engeland waarbij uw (klein)kind gratis mag meereizen. York Hull Voorwaarden Haar middeleeuwse uiterlijk en schilderachtige straatjes met moderne winkels, een imposante kathedraal en diverse musea zoals de National Railway Museum maakt de stad York leuk voor iedereen. Hull biedt in een aangename sfeer veel plezier voor de hele familie. Met gratis musea, traditionele pubs, 2 grote overdekte winkelcentra, gezellige winkelstraten en submarium The Deep, is Hull een ideale stad voor een dagje uit. POferries.nl Bel Op basis van beschikbaarheid voor reizen in 2010 indien uiterlijk 30 september 2010 geboekt. O.b.v. volbezette 2- of 4-persoons Inside Cabin en bustransfer in Engeland gratis mee in dezelfde Cabin Vanaf per volwassene + kind gratis Vakantie met virtuele vriendin De Japanse kustplaats Atami organiseert speciale reizen voor mannen met hun virtuele vriendin, die ze hebben gevonden via de game Love Plus. Spanje: meer bezoek, minder $$ Spanje trekt dit jaar weer meer toeristen, na een dramatisch Dat geldt vooral voor Mallorca. Maar de bezoekers besteden veel minder geld in Caïro is Egyptische nieuwkomer Geen farao s in Caïro: de stad werd in 640 gesticht door Amr, de Arabische veldheer van kalief Omar en veroveraar van Egypte.

19

20 Uit & thuis 21 Reizen Randstadrail Treinen door een Vinex-walhalla Welkom in het niet zo wilde Westen De Randstadrail brengt je naar planeet suburbia. Op de rotonde van Pijnacker staat een paard, maar Rotterdam rukt op. Aan het einde van de lijn wacht een ware metrotempel. ANP Den Haag Haag Leidschendam - Voorburg Zoetermeer Pijnacker - Nootdorp Lansingerland Rotterdam Matthias Bakker In een half uur per tram van hartje Den Haag naar het centrum van Rotterdam. Dat kan sinds augustus met lijn E van de Randstadrail. Het is een lightrailverbinding, een tussenvorm van tram, trein en metro die in het buitenland heel normaal is. Volgens de provincie Zuid-Holland loopt tussen de twee grote steden een Groenblauwe Slinger, die het Groene Hart met Midden-Delfland verbindt. De steriele tramtrein trekt soepel op. Vrijwel geruisloos verlaten we de Hofstad. Ik stap uit bij halte Leidschenveen. Dit is Vinex met testosteron. In het gloednieuwe centrum van de wijk is geen laagbouw te vinden, hier troeven de bakstenen kolossen elkaar af. De ruim opgezette crèche windt er geen doekjes om: kinderen krijgen is hier de corebusiness. Op het Simon Carmiggelthof struikel je over de zwangere vrouwen. Overal staan scooters. Een eenzame agent ziet er op toe dat niemand het plein op rijdt. Hij heeft zelf ook een exemplaar. De visboer is met zijn tijd meegegaan. In de zaak hangt een platte televisie waarop niets te zien is. Maar op het Diep onder de grond is een tempel van glas, marmer en spiegels verrezen. Simon Carmiggelthof is meer te koop dan Hollandse Nieuwe. Bij de Indiase supermarkt Passage to Asia liggen barracuda s in de vriezer. Harjeet Singh verkoopt ook Surinaams bier en zakken rijst van 25 kilogram. Een blonde moeder met kind neust rond, maar verlaat de toko met lege handen. Aan het hof huist een hippe bibliotheek. De formule boeken plus koffie uit de Verenigde Staten is in Leidschenveen niet onopgemerkt gebleven. Dit filiaal beschikt over een eigen leescafé. De kinderhoek wordt afgeschermd door een grote gamewand. Gelukkig zijn er ook nog gewoon boeken. En bibliotheekjuffrouwen die met ernstige blikken de kasten ordenen. Metrotempel Terug naar de lijn. Aan de andere kant van het station ligt een vlakte waarop een graafmachine ploegt. Het Simon Carmiggelthof krijgt concurrentie. De Randstadrail zoeft nu door dorpen die geen dorpen meer zijn. Alles groeit aan elkaar. Pijnacker en Nootdorp zijn Pijnacker-Nootdorp geworden. Het landschap langs de lijn is even indrukwekkend als de naam Groenblauwe Slinger doet vermoeden. Over de rotonde van Pijnacker loopt nog een paard. Maar Rotterdam rukt op. De lightrail gaat de grond in. Daar diep beneden is een tempel van glas, marmer en spiegels verrezen: het nieuwe station Blijdorp. Communistisch classicisme met een behoorlijke dosis Louis Vuitton, twintig meter onder de grond. Drie glanzende roltrappen wachten. Boven ligt een echte stad. 1 Voorburg Voorburg behoort tot de oudste steden van ons land. Tijdens de eerste en tweede eeuw na Christus noemden de Romeinen de nederzetting Forum Hadriani. Nootdorp In de loop der tijd werd de naam Nootdorp op verschillende manieren geschreven. Bijvoorbeeld Noitdorp, Noetdorpe, Noittorpe of Notdorp. Lansingerland De gemeente Lansingerland bestaat pas sinds 1 januari 2007 na een fusie tussen Berkel & Rodenrijs, Bleiswijk en Bergschenhoek.

Op weg met Jezus. eerste communieproject. Hoofdstuk 5 Bidden. H. Theobaldusparochie, Overloon

Op weg met Jezus. eerste communieproject. Hoofdstuk 5 Bidden. H. Theobaldusparochie, Overloon Op weg met Jezus eerste communieproject H. Theobaldusparochie, Overloon Hoofdstuk 5 Bidden Eerste communieproject "Op weg met Jezus" hoofdstuk 5 blz. 1 Joris is vader aan het helpen in de tuin. Ze zijn

Nadere informatie

Er was eens een heel groot bos. Met bomen en bloemen. En heel veel verschillende dieren. Aan de rand van dat bos woonde, in een grot, een draakje. Dat draakje had de mooiste grot van iedereen. Lekker vochtig

Nadere informatie

Inleiding. Veel plezier!

Inleiding. Veel plezier! Inleiding In dit boek lees je over Danny. Danny is een jongen van 14 jaar. Er zijn veel dingen die Danny verkeerd doet. Hij rent door de school. Hij scheldt zomaar een klasgenoot uit. Of hij spuugt op

Nadere informatie

Een van de agenten komt naar hem toe. Nou, het is me het dagje wel, zegt hij. Nu zijn er toch rellen in de stad.

Een van de agenten komt naar hem toe. Nou, het is me het dagje wel, zegt hij. Nu zijn er toch rellen in de stad. Een dode De voetbalwedstrijd is afgelopen. Het stadion is bijna leeg. Het is koud, de zon schijnt bleek. Munck staat op de tribune van vak H en staart naar de dode man op de bank. Wat vreselijk, denkt

Nadere informatie

Help, mijn papa en mama gaan scheiden!

Help, mijn papa en mama gaan scheiden! Help, mijn papa en mama gaan scheiden! Joep ligt in bed. Hij houdt zijn handen tegen zijn oren. Beneden hoort hij harde boze stemmen. Papa en mama hebben ruzie. Papa en mama hebben vaak ruzie. Ze denken

Nadere informatie

Het is de familieblues. Je kent dat gevoel vast wel. Je zit aan je familie vast. Voor altijd ben je verbonden met je ouders, je broers, je zussen.

Het is de familieblues. Je kent dat gevoel vast wel. Je zit aan je familie vast. Voor altijd ben je verbonden met je ouders, je broers, je zussen. De familieblues Tot mijn 15e noemde ik mijn ouders papa en mama. Daarna niet meer. Toen noemde ik mijn vader meester. Zo noemde hij zich ook als hij lesgaf. Hij was leraar Engels op een middelbare school.

Nadere informatie

22 januari 2015. Onderzoek: Jouw vrijheid, mijn vrijheid

22 januari 2015. Onderzoek: Jouw vrijheid, mijn vrijheid 22 januari 2015 Onderzoek: Jouw vrijheid, mijn vrijheid 1 Over het EenVandaag Opiniepanel Het EenVandaag Opiniepanel bestaat uit ruim 45.000 mensen. Zij beantwoorden vragenlijsten op basis van een online

Nadere informatie

de aanbieding reclame, korting De appels zijn in de a Ze zijn vandaag extra goedkoop.

de aanbieding reclame, korting De appels zijn in de a Ze zijn vandaag extra goedkoop. Woordenlijst bij hoofdstuk 4 de aanbieding reclame, korting De appels zijn in de a Ze zijn vandaag extra goedkoop. alleen zonder andere mensen Hij is niet getrouwd. Hij woont helemaal a, zonder familie.

Nadere informatie

Voor jongeren in het praktijkonderwijs. Nederlandse soldaten naar Mali

Voor jongeren in het praktijkonderwijs. Nederlandse soldaten naar Mali PrO -weekkrant Week 45 november 2013 Voor jongeren in het praktijkonderwijs 4-1 0 november 2013 Eenvoudig Communiceren Nederlandse soldaten naar Mali Foto: ANP In Mali helpen buitenlandse soldaten de inwoners.

Nadere informatie

Micha kijkt Ruben aan. Hij trekt een gek gezicht. Micha houdt niet van puzzelen, want de puzzels die oma maakt, zijn altijd heel erg moeilijk.

Micha kijkt Ruben aan. Hij trekt een gek gezicht. Micha houdt niet van puzzelen, want de puzzels die oma maakt, zijn altijd heel erg moeilijk. 1. Puzzelen Wie er het eerst is! Micha staat bij het schoolhek. Hij krijgt een harde klap op zijn schouder van Ruben, zijn grote broer. Oké. Micha is wel in voor een wedstrijdje. Hij begint meteen te rennen,

Nadere informatie

Verhaal: Jozef en Maria

Verhaal: Jozef en Maria Verhaal: Jozef en Maria Er was eens een vrouw, Maria. Maria was een heel gewone jonge vrouw, net zo gewoon als jij en ik. Toch had God haar uitgekozen om iets heel belangrijks te doen. Iets wat de hele

Nadere informatie

150 Tips om kinderen te laten zien dat je om ze geeft!

150 Tips om kinderen te laten zien dat je om ze geeft! 150 Tips om kinderen te laten zien dat je om ze geeft! Scott de Jong http://www.positiefleren.nl - 1 - Je leest op dit moment versie 2.0 van het Ebook: 150 Tips om kinderen te laten zien dat je om ze geeft.

Nadere informatie

Wat is PDD-nos? VOORBEELDPAGINA S. Wat heb je dan? PDD-nos is net als Tourette een neurologische stoornis. Een stoornis in je hersenen.

Wat is PDD-nos? VOORBEELDPAGINA S. Wat heb je dan? PDD-nos is net als Tourette een neurologische stoornis. Een stoornis in je hersenen. Wat is PDD-nos? 4 PDD-nos is net als Tourette een neurologische stoornis. Een stoornis in je hersenen. Eigenlijk vind ik stoornis een heel naar woord. Want zo lijkt het net of er iets niet goed aan me

Nadere informatie

HC zd. 42 nr. 31. dia 1

HC zd. 42 nr. 31. dia 1 HC zd. 42 nr. 31 weinig mensen zullen zeggen dat ze leven voor het geld geld maakt niet gelukkig toch zeggen we er graag achteraan: wel handig als je het hebt want waar leef ik voor? een christen mag zeggen:

Nadere informatie

Welke wapens worden voor het eerst gebruikt in de Eerste Wereldoorlog? 1. Geweren en gifgas. 2. Machinegeweren en gifgas. 3. Gifgas en pistolen.

Welke wapens worden voor het eerst gebruikt in de Eerste Wereldoorlog? 1. Geweren en gifgas. 2. Machinegeweren en gifgas. 3. Gifgas en pistolen. Tussen welke twee landen is de Eerste Wereldoorlog begonnen? 1. Engeland en Frankrijk 2. Duitsland en Frankrijk 3. Duitsland en Engeland Nederland blijft neutraal. Wat betekent dat? 1. Nederland kiest

Nadere informatie

Een greep uit een presentatieviering met als thema: Licht zijn voor anderen

Een greep uit een presentatieviering met als thema: Licht zijn voor anderen Een greep uit een presentatieviering met als thema: Licht zijn voor anderen Openingstekst: (Door een ouder en kind) A. Zeg zou jij het licht aandoen? Je moet opschieten, want het is bijna tijd. Dadelijk

Nadere informatie

Exodus 17,1-7 - Water uit de rots voor mensen met een kort lontje

Exodus 17,1-7 - Water uit de rots voor mensen met een kort lontje Exodus 17,1-7 - Water uit de rots voor mensen met een kort lontje Aangepaste dienst Liturgie Voor de dienst speelt de band drie liederen Opwekking 11 Er is een Heer Opwekking 277 Machtig God, sterke Rots

Nadere informatie

't gummybeertje le journal D' Hoge School redactie: Tom & Senne 24-10-08 jaargang 3 nr. 7 http://zevensprong.org frankieweyns@hotmail.

't gummybeertje le journal D' Hoge School redactie: Tom & Senne 24-10-08 jaargang 3 nr. 7 http://zevensprong.org frankieweyns@hotmail. 't gummybeertje le journal D' Hoge School redactie: Tom & Senne 24-10-08 jaargang 3 nr. 7 http://zevensprong.org frankieweyns@hotmail.com Het aapje en de sleutels Er was eens een man en die had de sleutels

Nadere informatie

Die nacht draait Cees zich naar me toe. In het donker voel ik heel zachtjes zijn lippen op mijn wang.

Die nacht draait Cees zich naar me toe. In het donker voel ik heel zachtjes zijn lippen op mijn wang. Vanavond ga ik mijn man vertellen dat ik bij hem wegga. Na het eten vertel ik het hem. Ik heb veel tijd besteed aan het maken van deze laatste maaltijd. Met vlaflip toe. Ik hoop dat de klap niet te hard

Nadere informatie

FOUT VRIENDJE? PAS OP! Hulp. Internet. Heb je vragen? Bel dan naar Meldpunt Jeugdprostitutie, tel.: 0900 044 33 22.

FOUT VRIENDJE? PAS OP! Hulp. Internet. Heb je vragen? Bel dan naar Meldpunt Jeugdprostitutie, tel.: 0900 044 33 22. PAS OP! Hulp Heb je vragen? Bel dan naar Meldpunt Jeugdprostitutie, tel.: 0900 044 33 22. Internet Wil je meer lezen? Kijk op www.jipdenhaag.nl/loverboys En test jezelf op www.loverboytest.nl Dit is een

Nadere informatie

Theorieboek. leeftijd, dezelfde hobby, of ze houden van hetzelfde. Een vriend heeft iets voor je over,

Theorieboek. leeftijd, dezelfde hobby, of ze houden van hetzelfde. Een vriend heeft iets voor je over, 3F Wat is vriendschap? 1 Iedereen heeft vrienden, iedereen vindt het hebben van vrienden van groot belang. Maar als we proberen uit te leggen wat vriendschap precies is staan we al snel met de mond vol

Nadere informatie

HANDIG ALS EEN HOND DREIGT

HANDIG ALS EEN HOND DREIGT l a n d e l i j k i n f o r m a t i e c e n t r u m g e z e l s c h a p s d i e r e n HANDIG ALS EEN HOND DREIGT OVER HOUDEN VAN HUISDIEREN HIER LEES JE HANDIGE INFORMATIE OVER HONDEN DIE DREIGEN. JE KUNT

Nadere informatie

Jezus vertelt, dat God onze Vader is

Jezus vertelt, dat God onze Vader is Eerste Communieproject 26 Jezus vertelt, dat God onze Vader is Jezus als leraar In les 4 hebben we gezien dat Jezus wordt geboren. De engelen zeggen: Hij is de Redder van de wereld. Maar nu is Jezus groot.

Nadere informatie

De gelijkenis van de verloren zoon.

De gelijkenis van de verloren zoon. De gelijkenis van de verloren zoon. Eerst lezen. Daarna volgen er vragen en opdrachten. Gelijkenissen Toen de Heere Jezus op aarde was, heeft Hij gelijkenissen verteld om de mensen veel dingen te leren.

Nadere informatie

Lekker ding. Maar Anita kijkt boos. Hersendoden zijn het!, zegt ze. Die Jeroen is de ergste. Ik kijk weer om en zie hem meteen zitten.

Lekker ding. Maar Anita kijkt boos. Hersendoden zijn het!, zegt ze. Die Jeroen is de ergste. Ik kijk weer om en zie hem meteen zitten. Lekker ding Pas op!, roept Anita. Achter je zitten de hersendoden! Ik kijk achterom. Achter ons zitten twee jongens en drie meisjes hun boterhammen te eten. Ze zijn gevaarlijk, zegt Anita. Ze schudt haar

Nadere informatie

De koude oorlog Jesse Klever Groep 7

De koude oorlog Jesse Klever Groep 7 De koude oorlog Jesse Klever Groep 7 1 Voorwoord Tijdens het maken van mijn spreekbeurt over Amerika kwam ik de Koude oorlog tegen. De koude oorlog leek mij een heel interessant onderwerp waar ik niet

Nadere informatie

Vraag: Vraag: Vraag: Vraag: Aapjes, konijntjes en ander lieve beestjes zijn er om:

Vraag: Vraag: Vraag: Vraag: Aapjes, konijntjes en ander lieve beestjes zijn er om: Aapjes, konijntjes en ander lieve beestjes zijn er om: 1) Je cosmetica en medicijnen op uit te proberen. Je wil toch geen prikkende ogen of risico lopen bij de dokter? 2) Niet voor proeven. 3) Ze moeten

Nadere informatie

U schrijft ook dat wij Belgen bang zijn voor elkaar. Hoezo?

U schrijft ook dat wij Belgen bang zijn voor elkaar. Hoezo? Wablieft praat met Paul Verhaeghe De maatschappij maakt mensen ziek Materieel hebben we het nog nooit zo goed gehad. De meesten van ons hebben een inkomen, een dak boven ons hoofd Toch voelen veel mensen

Nadere informatie

Wees duidelijk tegen je klanten

Wees duidelijk tegen je klanten Ronald Dingerdis Wees duidelijk tegen je klanten 3 In onze training Klantgerichtheid en communicatie vroeg een cursist me onlangs of je tegen je klant kan zeggen dat hij extreem vervelend is. Dat hij onredelijk

Nadere informatie

Deze handreiking is van:

Deze handreiking is van: 9 lessen over het volgen van Jezus Deze handreiking is van: Deze cursus is geschreven Beryl Voorhoeve en opgemaakt door Judith Maarsen. Ten behoeve van de kinderstudiegroepen voor de bovenbouw Gebruikte

Nadere informatie

Onderzoek: Jouw vrijheid, mijn vrijheid

Onderzoek: Jouw vrijheid, mijn vrijheid Onderzoek: Jouw vrijheid, mijn vrijheid Publicatiedatum: 22-01-2015 Over dit onderzoek Het 1V Jongerenpanel, onderdeel van EenVandaag, bestaat uit ruim 3000 jongeren van 12 t/m 24 jaar. Aan dit online

Nadere informatie

ANNA EN ALEX NEMEN HET OP TEGEN DE VALSEMUNTERS

ANNA EN ALEX NEMEN HET OP TEGEN DE VALSEMUNTERS HET EURO RUN-SPEL www.nieuwe-eurobankbiljetten.eu ANNA EN ALEX NEMEN HET OP TEGEN DE VALSEMUNTERS Anna en Alex zijn klasgenoten en heel goede vrienden. Ze komen altijd in de meest angstaanjagende situaties

Nadere informatie

Het onze Vader. Naam:

Het onze Vader. Naam: Het onze Vader Naam: Onze Vader Onze Vader, Die in de hemelen zijt. Uw Naam worde geheiligd. Uw Koninkrijk kome. Uw wil geschiede, zoals in de hemel zo ook op de aarde. Geef ons heden ons dagelijks brood.

Nadere informatie

De gelijkenis van de barmhartige Samaritaan.

De gelijkenis van de barmhartige Samaritaan. De gelijkenis van de barmhartige Samaritaan. Eerst lezen. Daarna volgen er vragen en opdrachten. Gelijkenissen Toen de Heere Jezus op aarde was, heeft Hij gelijkenissen verteld om de mensen veel dingen

Nadere informatie

Iris marrink Klas 3A.

Iris marrink Klas 3A. Iris marrink Klas 3A. 1 Inhoud. 1- Voorpagina 2- Inhoud, inleiding & mijn mening 3- Dag 1 4- Dag 2 5- Dag 3 6- Dag 4 7- Dag 5 Inleiding. Ik kreeg als opdracht om een dagverslag te maken over Polen. 15

Nadere informatie

Werkboek Het is mijn leven

Werkboek Het is mijn leven Werkboek Het is mijn leven Het is mijn leven Een werkboek voor jongeren die zelf willen kiezen in hun leven. Vul dit werkboek in met mensen die je vertrouwt, bespreek het met mensen die om je geven. Er

Nadere informatie

rijm By fightgirl91 Submitted: October 17, 2005 Updated: October 17, 2005

rijm By fightgirl91 Submitted: October 17, 2005 Updated: October 17, 2005 rijm By fightgirl91 Submitted: October 17, 2005 Updated: October 17, 2005 Provided by Fanart Central. http://www.fanart-central.net/stories/user/fightgirl91/21803/rijm Chapter 1 - rijm 2 1 - rijm Gepaard

Nadere informatie

Meld. seksueel misbruik. aan de commissie-samson

Meld. seksueel misbruik. aan de commissie-samson Meld seksueel misbruik aan de commissie-samson Help ons Mijn naam is Rieke Samson en ik wil je vragen om ons te helpen bij het onderzoek naar seksueel misbruik van kinderen en jongeren. Zelf ben ik voorzitter

Nadere informatie

Hij had dezelfde soort helm op als in het beeld vooraf...2 Mijn vader was verbaasd dat ik alles wist...3 Ik zat recht overeind in mijn bed te

Hij had dezelfde soort helm op als in het beeld vooraf...2 Mijn vader was verbaasd dat ik alles wist...3 Ik zat recht overeind in mijn bed te Hij had dezelfde soort helm op als in het beeld vooraf...2 Mijn vader was verbaasd dat ik alles wist...3 Ik zat recht overeind in mijn bed te kijken...4 De mensenmenigte opende zich in het midden...5 Toen

Nadere informatie

De Bloem (van plastic) is een meid van nu! Tikkeltje brutaal!

De Bloem (van plastic) is een meid van nu! Tikkeltje brutaal! De Bloem (van plastic) is een meid van nu! Tikkeltje brutaal! Hé hoi, hallo! Ik zal me even voorstellen. Ik ben Bloem. Bloem van Plastic. Maar je mag gewoon Bloem zeggen. Wow! Wat goed dat jullie even

Nadere informatie

!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!! Uitgave van Stichting Be Aware Januari 2015 WIL JE MINDER GAMEN?

!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!! Uitgave van Stichting Be Aware Januari 2015 WIL JE MINDER GAMEN? Uitgave van Stichting Be Aware Januari 2015 WIL JE MINDER GAMEN? Je vindt dat je teveel tijd doorbrengt met het spelen van games. Je beseft dat je hierdoor in de problemen kunt raken: je huiswerk lijdt

Nadere informatie

Familie aan tafel. Een werkvorm voor individuele coaching of intervisie.

Familie aan tafel. Een werkvorm voor individuele coaching of intervisie. Familie aan tafel. Een werkvorm voor individuele coaching of intervisie. De cliënt krijgt een groot vel papier en kleurkrijt. De opdracht is: Teken je gezin van herkomst rond de etenstafel. Een werkvorm

Nadere informatie

Wat kan ik voor u doen?

Wat kan ik voor u doen? 139 139 HOOFDSTUK 9 Wat kan ik voor u doen? WOORDEN 1 1 Peter is op vakantie. Hij stuurde mij een... uit Parijs. a brievenbus b kaart 2 Ik heb die kaart gisteren.... a ontvangen b herhaald 3 Bij welke...

Nadere informatie

GELOOFSVRAGEN EN LEVENSVRAGEN

GELOOFSVRAGEN EN LEVENSVRAGEN WAAROM??? DAAROM!!! Soms sta je met je mond vol tanden, wanneer je kind je met een vraag overvalt. "Waarom zijn de bomen groen?", "Waarom regent het vandaag?" Waarom... waarom..., steeds weer waarom. De

Nadere informatie

Klein Kontakt. Jarigen. in april zijn:

Klein Kontakt. Jarigen. in april zijn: A Klein Kontakt Het is alweer eind maart wanneer dit Kontakt uitkomt, het voorjaar lijkt begonnen, veel kinderen hebben kweekbakjes met groentes in de vensterbank staan, die straks de tuin in gaan. Over

Nadere informatie

De twee zaken waarover je in dit boek kunt lezen, zijn de meest vreemde zaken die Sherlock Holmes ooit heeft opgelost.

De twee zaken waarover je in dit boek kunt lezen, zijn de meest vreemde zaken die Sherlock Holmes ooit heeft opgelost. Sherlock Holmes was een beroemde Engelse privédetective. Hij heeft niet echt bestaan. Maar de schrijver Arthur Conan Doyle kon zo goed schrijven, dat veel mensen dachten dat hij wél echt bestond. Sherlock

Nadere informatie

Voorwoord. Daarna ging ik praten met Chitra, een Tamilvrouw uit Sri Lanka. Zij zette zich in voor de Tamilstrijd.

Voorwoord. Daarna ging ik praten met Chitra, een Tamilvrouw uit Sri Lanka. Zij zette zich in voor de Tamilstrijd. Voorwoord In dit boek staan interviews van nieuwkomers over hun leven in Nederland. Ik geef al twintig jaar les aan nieuwkomers. Al deze mensen hebben prachtige verhalen te vertellen. Dus wie moest ik

Nadere informatie

Ik ben Steenkool. Nooit meer oorlog groep 7-8. De Steenkool, een beetje Limburg is hem niet vreemd. En hij is niet zo goed in Engels.

Ik ben Steenkool. Nooit meer oorlog groep 7-8. De Steenkool, een beetje Limburg is hem niet vreemd. En hij is niet zo goed in Engels. De Steenkool, een beetje Limburg is hem niet vreemd. En hij is niet zo goed in Engels. Hi! I am de steenkool. De cole of de stone. I am black, zwart. And I kan fire geven. Jongens, dat is wat die Europese

Nadere informatie

Monica is jarig. Iemand vertelt over haar sollicitatiegesprek. Monica en Arend praten over opleiding, werken en een eigen bedrijf.

Monica is jarig. Iemand vertelt over haar sollicitatiegesprek. Monica en Arend praten over opleiding, werken en een eigen bedrijf. Les 1 Werk en inkomen (1) Monica is jarig. Iemand vertelt over haar sollicitatiegesprek. Monica en Arend praten over opleiding, werken en een eigen bedrijf. Evert en Monica -2 Rijbewijs Monica is jarig.

Nadere informatie

ANNA EN ALEX NEMEN HET OP TEGEN DE VALSEMUNTERS

ANNA EN ALEX NEMEN HET OP TEGEN DE VALSEMUNTERS HET EURO RUN-SPEL www.nieuwe-eurobankbiljetten.eu ANNA EN ALEX NEMEN HET OP TEGEN DE VALSEMUNTERS - 2 - Anna en Alex zijn klasgenoten en heel goede vrienden. Ze komen altijd in de meest angstaanjagende

Nadere informatie

H E T V E R L O R E N G E L D

H E T V E R L O R E N G E L D H E T V E R L O R E N G E L D Personen Evangelieschrijver Vrouw (ze heet Marie) Haar buurvrouwen en vriendinnen; o Willemien o Janny o Sjaan o Sophie (Als het stuk begint, zit de evangelieschrijver op

Nadere informatie

OOGGETUIGE. Johannes 20:30-31

OOGGETUIGE. Johannes 20:30-31 1 januari OOGGETUIGE Johannes 20:30-31 Een nieuw jaar ligt voor ons. Wat er gaat komen, weten we niet. Al heb je waarschijnlijk mooie plannen gemaakt. Misschien heb je goede voornemens. Om elke dag uit

Nadere informatie

hoe we onszelf zien, hoe we dingen doen, hoe we tegen de toekomst aankijken. Mijn vader en moeder luisteren nooit naar wat ik te zeggen heb

hoe we onszelf zien, hoe we dingen doen, hoe we tegen de toekomst aankijken. Mijn vader en moeder luisteren nooit naar wat ik te zeggen heb hoofdstuk 8 Kernovertuigingen Kernovertuigingen zijn vaste gedachten en ideeën die we over onszelf hebben. Ze helpen ons te voorspellen wat er gaat gebeuren en te begrijpen hoe de wereld in elkaar zit.

Nadere informatie

U leert in deze les om een mening vragen. U wilt dan weten wat iemand vindt.

U leert in deze les om een mening vragen. U wilt dan weten wat iemand vindt. UW MENING GEVEN spreken inleiding en doel Een mening is wat iemand denkt of vindt. U leert in deze les om een mening vragen. U wilt dan weten wat iemand vindt. U leert ook uw mening geven. Uw mening geven

Nadere informatie

Netje is een meid! Vrolijke meid, uit een vissersdorp!

Netje is een meid! Vrolijke meid, uit een vissersdorp! Netje is een meid! Vrolijke meid, uit een vissersdorp! Haring! Verse haring! Wie maakt me los! Ik heb verse haring! Ha... ja, nou heb ik jullie aandacht, hè? Sorry, ik ben uitverkocht. Vandaag geen haring

Nadere informatie

Een weg door de geestelijke stromingen vragenlijst voor het jodendom. Naam:

Een weg door de geestelijke stromingen vragenlijst voor het jodendom. Naam: Een weg door de geestelijke stromingen vragenlijst voor het jodendom Naam: Het jodendom Hallo, dit is de vragenlijst die hoort bij de website over geestelijke stromingen. Je kunt de website vinden op www.geloofik.nl.

Nadere informatie

Een gelukkige huisvrouw

Een gelukkige huisvrouw Een gelukkige huisvrouw Voordat ik zwanger was, was ik een gelukkige huisvrouw, ik had alles wat ik wilde. En daarvoor hoefde ik geen dag te werken. Want werken, dat deed mijn man Harry al. Harry zat in

Nadere informatie

Een wat strenge stem, hij wil graag officiëler klinken dan hij in wezen is.

Een wat strenge stem, hij wil graag officiëler klinken dan hij in wezen is. Een wat strenge stem, hij wil graag officiëler klinken dan hij in wezen is. Goedendag! Als ik even de aandacht mag, ja! Dank u. Dan geef ik nu het woord aan mezelf. Als ik mij eerst eens even mag introduceren.

Nadere informatie

Soms ben ik eens boos, en soms wel eens verdrietig, af en toe eens bang, en heel vaak ook wel blij.

Soms ben ik eens boos, en soms wel eens verdrietig, af en toe eens bang, en heel vaak ook wel blij. Lied: Ik ben ik (bij thema 1: ik ben mezelf) (nr. 1 en 2 op de CD) : Weet ik wie ik ben? Ja, ik weet wie ik ben. Weet ik wie ik ben? Ja, ik weet wie ik ben. Ik heb een mooie naam, van achter en vooraan.

Nadere informatie

Jouw avontuur met de Bijbel

Jouw avontuur met de Bijbel Nieske Selles-ten Brinke Jouw avontuur met de Bijbel Dagboek voor kinderen Uitgeverij Jes! Zoetermeer Uitgeverij Jes! is een samenwerking tussen Uitgeverij Boekencentrum en de HGJB. Kijk voor meer informatie

Nadere informatie

Interviewfragmenten. Vraag 1: Heeft u een zeer goede, goede, redelijke of slechte gezondheid?

Interviewfragmenten. Vraag 1: Heeft u een zeer goede, goede, redelijke of slechte gezondheid? Interviewfragmenten Onderstaande fragmenten zijn uitsuitend bedoeld voor gebruik bij het boek Onderzoek doen met vragenlijsten. Het is niet toegestaan deze fragmenten te publiceren of anderszins te verspreiden.

Nadere informatie

O, antwoordde ik. Verder zei ik niets. Ik ging vlug de keuken weer uit en zonder eten naar school.

O, antwoordde ik. Verder zei ik niets. Ik ging vlug de keuken weer uit en zonder eten naar school. Voorwoord Susan schrijft elke dag in haar dagboek. Dat dagboek is geen echt boek. En ook geen schrift. Susans dagboek zit in haar tablet, een tablet van school. In een map die Moeilijke Vragen heet. Susan

Nadere informatie

Mijn ouders zijn gescheiden en nu? Een folder voor jongeren met gescheiden ouders over de OTS en de gezinsvoogd

Mijn ouders zijn gescheiden en nu? Een folder voor jongeren met gescheiden ouders over de OTS en de gezinsvoogd Mijn ouders zijn gescheiden en nu? Een folder voor jongeren met gescheiden ouders over de OTS en de gezinsvoogd 1 Joppe (13): Mijn ouders vertelden alle twee verschillende verhalen over waarom ze gingen

Nadere informatie

Les 3. Familie, vrienden en buurtgenoten

Les 3. Familie, vrienden en buurtgenoten www.edusom.nl Opstartlessen Les 3. Familie, vrienden en buurtgenoten Wat leert u in deze les? Een gesprek voeren over familie, vrienden en buurtgenoten. Antwoord geven op vragen. Veel succes! Deze les

Nadere informatie

Eerste druk, september 2009 2009 Tiny Rutten

Eerste druk, september 2009 2009 Tiny Rutten Doortje Eerste druk, september 2009 2009 Tiny Rutten isbn: 978-90-484-0769-9 nur: 344 Uitgever: Free Musketeers, Zoetermeer www.freemusketeers.nl Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd, opgenomen

Nadere informatie

Lesbrief. Schuld Anne-Rose Hermer

Lesbrief. Schuld Anne-Rose Hermer Lesbrief Schuld Anne-Rose Hermer Doe meer met Thuisfront! Bij de boeken in de serie Thuisfront kunt u een gratis lesbrief downloaden van www.eenvoudigcommuniceren.nl. In deze lesbrief staan vragen, tips

Nadere informatie

Koningspaard Polle en de magische kamers van paleis Kasagrande

Koningspaard Polle en de magische kamers van paleis Kasagrande Koningspaard Polle en de magische kamers van paleis Kasagrande Eerste druk 2015 R.R. Koning Foto/Afbeelding cover: Antoinette Martens Illustaties door: Antoinette Martens ISBN: 978-94-022-2192-3 Productie

Nadere informatie

Eindexamen geschiedenis en staatsinrichting vmbo gl/tl 2005 - II

Eindexamen geschiedenis en staatsinrichting vmbo gl/tl 2005 - II Meerkeuzevragen Schrijf alleen de hoofdletter van het goede antwoord op. DE KOUDE OORLOG + NEDERLAND EN DE VERENIGDE STATEN NA DE TWEEDE WERELDOORLOG Gebruik bron 1. 1p 1 De bron maakt duidelijk dat de

Nadere informatie

KLEM. Katja en Udo in de schulden. Anne-Rose Hermer

KLEM. Katja en Udo in de schulden. Anne-Rose Hermer KLEM Katja en Udo in de schulden Anne-Rose Hermer Dit boek heeft het keurmerk Makkelijk Lezen 1 Katja ontmoet Udo Katja is bijna negentien jaar. Ze woont nog bij haar ouders. Katja werkt in een warenhuis.

Nadere informatie

Hoe lang duurt geluk?

Hoe lang duurt geluk? Hoe lang duurt geluk? Op dit moment ben ik gelukkig. Na veel pech ben ik dan eindelijk een vrolijke schrijver. Mijn roman is goed gelukt. En ik verdien er veel geld mee. En ik heb ook nog eens een mooie,

Nadere informatie

Eerste lezing: Habakuk 3:1-3,16-19 Evangelielezing: Lukas 17:1-10

Eerste lezing: Habakuk 3:1-3,16-19 Evangelielezing: Lukas 17:1-10 Eerste lezing: Habakuk 3:1-3,16-19 Evangelielezing: Lukas 17:1-10 Verkondiging Geef me meer geloof God. Het is één van de meest gevaarlijke vragen die je aan God kunt stellen. Ik kan je van te voren zeggen:

Nadere informatie

Waarom was het noodzakelijk dat Jezus stierf?

Waarom was het noodzakelijk dat Jezus stierf? Les 5 - Redding Vier feiten die je moet kennen om het Evangelie goed te begrijpen In deze bijbelstudies wordt gebruik gemaakt van de NBG-vertaling Dag 1 Waarom was het noodzakelijk dat Jezus stierf? In

Nadere informatie

Lesbrief bij Mijn broer is een boef van Netty van Kaathoven voor groep 7 en 8

Lesbrief bij Mijn broer is een boef van Netty van Kaathoven voor groep 7 en 8 Lesbrief bij Mijn broer is een boef van Netty van Kaathoven voor groep 7 en 8 Inhoud van deze lesbrief - Thema s in het boek - Lesopzet - Doel van de les - Uitwerking - Bijlage: opdrachtenblad Thema s

Nadere informatie

Henk Oostdam is fiscaal adviseur bij zijn eigen praktijk Tax Consult Network en is de vertrouwenspersoon van Tim Coronel en Peter Ouwehand

Henk Oostdam is fiscaal adviseur bij zijn eigen praktijk Tax Consult Network en is de vertrouwenspersoon van Tim Coronel en Peter Ouwehand Henk Oostdam is fiscaal bij zijn eigen praktijk Tax Consult Network en is de vertrouwenspersoon van Tim Coronel en Peter Ouwehand 30 RBA_Fiscale Opleidingen 2015-2016 30 mijn Henk Oostdam We kijken samen

Nadere informatie

Kinderfolder ALS JE EEN GELEIDEHOND TEGENKOMT

Kinderfolder ALS JE EEN GELEIDEHOND TEGENKOMT Kinderfolder ALS JE EEN GELEIDEHOND TEGENKOMT ROOS Roos (27) is zeer slechtziend. Ze heeft een geleidehond, Noah, een leuke, zwarte labrador. Roos legt uit hoe je het beste met geleidehond en zijn baas

Nadere informatie

Reality Reeks - Verwerkingsopdrachten. Onder druk Geen uitweg voor Aïsha

Reality Reeks - Verwerkingsopdrachten. Onder druk Geen uitweg voor Aïsha Reality Reeks - Verwerkingsopdrachten Onder druk Geen uitweg voor Aïsha Lees blz. 5, 6, 7, 8 Wat denk je dat Aïsha wilde doen? Waarom is dat niet gelukt? Is het goed dat de deur van het dak altijd op slot

Nadere informatie

Misschien zit u hier wel met de grote vraag: wat is Kerst eigenlijk?

Misschien zit u hier wel met de grote vraag: wat is Kerst eigenlijk? 25 december 2015 1 e Kerstdag Sixtuskerk te Sexbierum Ds. A.J. (Anneke) Wouda Teksten: Hebr. 1:1-6 en Lucas 2: 15-21 Geliefden van God, gemeente van Christus, Kerstochtend 2015 U zit midden in een kerstviering,

Nadere informatie

zondagmorgen 14 november 2010 Welkomkerk ds. W.H. Hendriks-Vogelaar

zondagmorgen 14 november 2010 Welkomkerk ds. W.H. Hendriks-Vogelaar Gemeente van de Heer Jezus Christus, Jongeren, ouderen, kinderen van God, Zoals ik voor de lezing al gezegd heb; het gaat vanmorgen niet over trouwen of getrouwd zijn, dat is alleen een voorbeeld verhaal.

Nadere informatie

De ijnmanager. Cartoons januari 2015. Luc Timmers

De ijnmanager. Cartoons januari 2015. Luc Timmers De ijnmanager Cartoons januari 2015 Luc Timmers Gezelligheid kent geen tijd Is het alweer 2015? Wat vliegt de tijd hé? Logisch toch? Ooit spaghetti de kop boven het maaiveld uit zien steken? Nou dan!

Nadere informatie

Gebedsboek. voor dagelijks gebruik. Dinsdag

Gebedsboek. voor dagelijks gebruik. Dinsdag Gebedsboek voor dagelijks gebruik Gemaakt door club 12-14 Marije Hoekstra Indra de Vries Delia Postma Ekyoci Amisi Shabani Jentje Hansma Johan Gjaltema Mendé Bosma Femke Veenhuizen Elzerd Elzinga Gert

Nadere informatie

Huiselijk geweld tussen zussen

Huiselijk geweld tussen zussen Huiselijk geweld tussen zussen Motiverende gespreksvoering: Casus huiselijk geweld tussen zussen Door drs. Sergio van der Pluijm Een tijd terug had ik een jonge vrouw (18) van allochtone afkomst in begeleiding

Nadere informatie

Het wonder van het kruis. De omwisseling aan het kruis

Het wonder van het kruis. De omwisseling aan het kruis Het wonder van het kruis De omwisseling aan het kruis Het wonder van het kruis / De Omwisseling Vergeving Verlossing / Reiniging Genezing Bevrijding Verzoening Nieuw leven Getsemane Diezelfde avond ging

Nadere informatie

Waarom is deze avond

Waarom is deze avond Waarom is deze avond Het doel Kinderen, vanavond ga ik jullie een verhaal vertellen wat mij lang geleden eens overkomen is. Of het iets goeds was, dat mij was overkomen? Ja het was iets goeds. Hoewel,

Nadere informatie

DE GROTE MUUR VAN NEHEMIA

DE GROTE MUUR VAN NEHEMIA Bijbel voor Kinderen presenteert DE GROTE MUUR VAN NEHEMIA Geschreven door: Edward Hughes Illustraties door: Jonathan Hay Aangepast door: Mary-Anne S. Vertaald door: Erna van Barneveld Geproduceerd door:

Nadere informatie

Pasen met peuters en kleuters. Jojo is weg

Pasen met peuters en kleuters. Jojo is weg Pasen met peuters en kleuters Beertje Jojo is weg Thema Maria is verdrietig, haar beste Vriend is er niet meer. Wat is Maria blij als ze Jezus weer ziet. Hij is opgestaan uit de dood! Wat heb je nodig?

Nadere informatie

JEZUS DE GEWELDIGE LERAAR

JEZUS DE GEWELDIGE LERAAR JEZUS DE GEWELDIGE LERAAR Bijbel voor Kinderen presenteert Geschreven door: Edward Hughes Illustraties door: Byron Unger en Lazarus Aangepast door: E. Frischbutter en Sarah S. Vertaald door: Arnold Krul

Nadere informatie

Naam: Mariska v/d Boomen. Klas: TG2C. Datum: 25 Juni. Docent: Van Rijt. Schrijfverslag.

Naam: Mariska v/d Boomen. Klas: TG2C. Datum: 25 Juni. Docent: Van Rijt. Schrijfverslag. Naam: Mariska v/d Boomen. Klas: TG2C. Datum: 25 Juni. Docent: Van Rijt. Schrijfverslag. Onze vragen: 1. Wanneer bent u met uw schrijfcarrière begonnen? 8 jaar geleden ben ik begonnen met het schrijven.

Nadere informatie

16 november 2015. Onderzoek: Veiligheidsgevoel na aanslagen Parijs

16 november 2015. Onderzoek: Veiligheidsgevoel na aanslagen Parijs 16 november 2015 Onderzoek: Veiligheidsgevoel na aanslagen Parijs Over het EenVandaag Opiniepanel Het EenVandaag Opiniepanel bestaat uit ruim 50.000 mensen. Zij beantwoorden vragenlijsten op basis van

Nadere informatie

2c nr. 1 zinnen met want en omdat

2c nr. 1 zinnen met want en omdat OPDRACHTKAART www.nt2taalmenu.nl nt2taalmenu is een website voor mensen die Nederlands willen leren én voor docenten NT2. Iedereen die Nederlands wil leren, kan gratis online oefenen. U kunt ook veel oefeningen

Nadere informatie

Er was eens een Kleine Ziel die tegen God zei: Ik weet wie ik ben, ik ben het licht net als alle andere zielen.

Er was eens een Kleine Ziel die tegen God zei: Ik weet wie ik ben, ik ben het licht net als alle andere zielen. Een klein gesprekje met God Er was eens een Kleine Ziel die tegen God zei: Ik weet wie ik ben, ik ben het licht net als alle andere zielen. God lachte breed. Dat is waar!, zei God. Jij bent ook het licht.

Nadere informatie

Kinderen zonder papieren

Kinderen zonder papieren VPM VPM Kinderen zonder papieren Je ziet het bijna elke dag op de tv of in de krant: beelden van landen in oorlog, mensen in armoede. Op zoek naar een betere plaats om te leven, slaan ze op de vlucht.

Nadere informatie

Samenvatting geschiedenistoets hoofdstuk 6: Een tijd van revoluties

Samenvatting geschiedenistoets hoofdstuk 6: Een tijd van revoluties Samenvatting geschiedenistoets hoofdstuk 6: Een tijd van revoluties Dit hoofdstuk gaat over opstand in Amerika, Frankrijk en Nederland. Deze opstanden noemen we revoluties. Opstand in Amerika (1775). De

Nadere informatie

Waarom? Daarom! Professor Robbert Dijkgraaf & professor Louise O. Fresco

Waarom? Daarom! Professor Robbert Dijkgraaf & professor Louise O. Fresco 13 Waarom? Daarom! Professor Robbert Dijkgraaf & professor Louise O. Fresco Robbert weet alles van natuurkunde en wiskunde. Ook bedacht hij een website met alledaagse proefjes voor kinderen (www.proefjes.nl).

Nadere informatie

2 Ik en autisme VOORBEELDPAGINA S

2 Ik en autisme VOORBEELDPAGINA S 2 Ik en autisme In het vorige hoofdstuk is verteld over sterke kanten die mensen met autisme vaak hebben. In dit hoofdstuk vertellen we over autisme in het algemeen. We beginnen met een stelling. In de

Nadere informatie

2 15 kilometerwedstrijden, maar toch niet helemaal...

2 15 kilometerwedstrijden, maar toch niet helemaal... 2 15 kilometerwedstrijden, maar toch niet helemaal... Alweer een tijdje geleden, maar vanwege de drukte nog geen verslag, maar zondag 16 november jongstleden liep ik mijn eerste Zevenheuvelenloop in Nijmegen.

Nadere informatie

Hartstocht voor je financiën

Hartstocht voor je financiën INHOUDSOPGAVE 1. Hartstocht voor je financiën................................ 5 2. Geld!...................................................... 7 3. De wet van de geleidelijke groei............................

Nadere informatie

Speech Gerbrandy-debat

Speech Gerbrandy-debat Speech Gerbrandy-debat Goedemiddag allemaal, Woorden doen ertoe. Vandaag en toen. De woorden van premier Gerbrandy hebben een belangrijke rol gespeeld in de Nederlandse geschiedenis. Via de radio sprak

Nadere informatie

Adinda Keizer - Copyright 2013 Niets uit deze uitgave mag zonder toestemming van Vindjeklant.nl worden gekopieerd of gebruikt in commerciële

Adinda Keizer - Copyright 2013 Niets uit deze uitgave mag zonder toestemming van Vindjeklant.nl worden gekopieerd of gebruikt in commerciële Adinda Keizer - Copyright 2013 Niets uit deze uitgave mag zonder toestemming van Vindjeklant.nl worden gekopieerd of gebruikt in commerciële uitingen. Als startend ondernemer is alles nieuw. De boekhouding,

Nadere informatie

6.2.1 Dealen met afleiding onderweg

6.2.1 Dealen met afleiding onderweg Stap 6: Deel 2 6.2.1 Dealen met afleiding onderweg In het tweede deel van jullie experiment ga je verder met het ondernemen van ACTies die je met de anderen hebt afgesproken te doen. Daarnaast krijg je

Nadere informatie