Bijwerkingen na vaccinatie: vergeet ze niet te melden!
|
|
- Tobias Driessen
- 7 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 Bijwerkingen na vaccinatie: vergeet ze niet te melden! 3 Adverse events after vaccination: remember to report them! Dr. A.C. Kant 1, dr. H.C. Rümke 2 Samenvatting Het Nederlands Bijwerkingen Centrum Lareb bewaakt de veiligheid van vaccins door onder andere het registreren, evalueren en analyseren van gemelde bijwerkingen. De afgelopen drie jaar ontving Lareb in totaal 4884 meldingen na vaccinatie. Het jaarlijkse aantal steeg van 1421 (2011) naar 1698 (2013). Dit komt voornamelijk door de stijging van het aantal meldingen van consumenten. Het aantal meldingen van zorgverleners daalde. Vaak gemeld werden: koorts, reacties op de injectieplaats zoals zwelling en/of ontsteking, huilen, hoofdpijn, spierpijn en malaise. Opmerkelijk waren: - het aantal meldingen van langdurige vermoeidheid na een humaan papillomavirus-vaccinatie; - extreem dikke armen, bekend bij vierjarigen, nu ook gemeld bij negenjarigen en na de griepvaccinatie; - apneu-aanvallen bij prematuren, al bekend bij prematuren na een zwangerschapsduur < 28 weken, maar nu ook na een langere zwangerschapsduur van weken. Het melden van bijwerkingen is van belang voor een goede bewaking. (Tijdschr Infect 2014;9(3):71-6) Summary The Netherlands Pharmacovigilance Centre Lareb monitors safety of vaccines by the registration, evaluation and analysis of spontaneously reported adverse effects of vaccines. Over the last three years, Lareb received 4884 reports. The annual numbers increased from 1421 (2011) to 1689 (2013), due to an increase of the number of reports from patients. The number of reports by health care professionals decreased. The most frequently reported adverse events were: fever, injection site reaction, limb swelling, crying, headache, myalgia and malaise. Remarkable were: - the number of reports of long lasting fatigue after vaccination with human papilloma virus vaccine; - reports of Extensive Limb Swelling, known to occur at the age of four, at the age of nine, and after influenza vaccination; - Apnoea following immunisation of preterm infants, already known to occur after a shorter duration of pregnancy <28 weeks, also occurs with a gestational period of >28 weeks. For safety surveillance, reporting of adverse events is important. 1 epidemioloog, Directeur Nederlands Bijwerkingen Centrum Lareb, Den Bosch. 2 kinderarts n.p., Coordinator Vaccins, Nederlands Bijwerkingen Centrum Lareb, Den Bosch. Correspondentie graag richten aan: mw. A. Kant, directeur, Lareb, Goudsbloemvallei 7, 5237 MH, Den Bosch, tel: , adres: a.kant@lareb.nl. Belangenconflict: geen gemeld. Financiële ondersteuning: geen gemeld. Trefwoorden: bijwerkingen, meldsysteem, vaccins, vaccinveiligheid. Keywords: adverse events, reporting system, vaccines, vaccine vigilance. Ontvangen 27 maart 2014, geaccepteerd 22 mei Tijdschrift voor Infectieziekten vol 9 - nr
2 Inleiding Vaccins en geneesmiddelen worden uitgebreid op veiligheid en effectiviteit onderzocht voordat ze op de markt worden toegelaten. Die onderzoeken worden vaak gedaan in geselecteerde, relatief kleine onderzoeksgroepen. De resultaten hiervan zijn onderdeel van het registratiedossier en worden nauwgezet beoordeeld door de autoriteiten, zoals het Nederlandse College ter Beoordeling van Geneesmiddelen (CBG) onder coördinatie en eindverantwoordelijkheid van de European Medicines Agency (EMA). Is het vaccin of geneesmiddel eenmaal goedgekeurd, dan krijgen vaak veel meer mensen dit vaccin toegediend. Bovendien kunnen de gebruikers voor wat betreft onderliggende aandoeningen verschillen van degenen die zijn onderzocht in de studies, die ten behoeve van de registratie uitgevoerd werden. Wordt het vaccin opgenomen in een landelijk programma zoals het Rijksvaccinatieprogramma (RVP) of Nationale Programma Grieppreventie (NPG) dan gaat dit om grote aantallen. Jaarlijks worden er in het kader van het RVP zo n 2,2 miljoen vaccins toegediend. Daarnaast krijgen per jaar ruim 3 miljoen mensen de jaarlijkse griepvaccinatie. Bij het toepassen in de praktijk kunnen nog niet ontdekte of nieuwe inzichten in bekende bijwerkingen aan het licht komen. Vanwege de grotere aantallen komen dan ook meer zeldzame bijwerkingen aan het licht. Het bewaken van de veiligheid is van groot belang voor het vertrouwen in de vaccins. De veiligheidsbewaking van bijwerkingen na vaccinaties in het kader van het Rijksvaccinatieprogramma (RVP) wordt sinds 1 januari 2011 uitgevoerd door het Nederlands Bijwerkingen Centrum Lareb. Het bewaken van de veiligheid van griep- en reizigersvaccins behoorde al eerder tot haar taken. Werkwijze Lareb Zorgverleners, ouders van gevaccineerde kinderen en gevaccineerden kunnen vermoede bijwerkingen na vaccinatie melden bij Lareb. Spontane rapportages van bijwerkingen hebben als doel nieuwe bijwerkingen op te sporen en veranderingen in bijwerkingenpatronen te identificeren. Lareb registreert, evalueert en analyseert de gemelde bijwerkingen. Indien gewenst wordt zo nodig extra informatie bij de melder en/of de behandelend arts opgevraagd. Gemelde bijwerkingen worden beoordeeld op hun mogelijke oorzakelijke relatie met de gegeven vaccinatie(s). Niet alle gebeurtenissen die na een vaccinatie optreden zijn immers per definitie bijwerkingen. Er kunnen ook andere oorzaken zijn, die toevallig samenkomen rond het moment van de vaccinatie. Bij Figuur 1. Aantal meldingen na vaccinatie in het Rijksvaccinatieprogramma, griepvaccinatie, reizigers- en werk-gerelateerde vaccinaties, in de perioden *rvp=rijksvaccinatieprogramma Gevaccineerden JGZ * arts-verpleegkundige Specialist Apotheek Huisarts Andere zorgverlener Figuur 2. Jaarlijkse aantallen meldingen per groep melders. *JGZ=Jeugdgezondheidszorg het beoordelen van een oorzakelijk verband moet er allereerst een goede beschrijving en medische diagnose van de mogelijke bijwerking zijn. Pas dan kan de beoordeling van het causale verband plaatsvinden. Bij deze beoordeling spelen verschillende aspecten een rol, zoals: - is het een typische gebeurtenis? - is er een plausibel tijdsinterval? - is het een al bekende bijwerking na vaccinatie? - is er een biologisch plausibele verklaring of werkingsmechanisme? - zijn er aanwijzingen voor andere oorzaken of gelijktijdig optreden van gezondheidsproblemen? - is er herhaling na de 2e dosis? De uiteindelijke inschatting van een oorzakelijk verband is gebaseerd op een weging van het totaalbeeld van het bovenstaande en andere aspecten en informatie in de melding. * Tijdschrift voor Infectieziekten vol 9 - nr
3 3 Tabel 1. Top 5 gemelde bijwerkingen na griepvaccin seizoen Gemelde bijwerking Aantal 1. Lokale reactie op de injectieplaats Hoofdpijn Spierpijn Koorts Malaise 21 Figuur 3. Percentages van de meldingen dat als ernstig wordt beschouwd van zorgverleners en van gevaccineerden en ouders de afgelopen drie jaar. Alle meldingen worden geregistreerd in de database van Lareb en doorgestuurd naar de database van de EMA en de databank van het Collaborating Centre van de Wereldgezondheidsraad (World Health Organisation, WHO) in Uppsala. Opvallende meldingen worden besproken in een wetenschappelijk overleg, waaraan onder andere hiervoor opgeleide artsen en apothekers deelnemen. Daar kan besloten worden tot een nadere analyse omdat het mogelijk om een nog onbekende bijwerking gaat of omdat er nieuwe inzichten zijn in bekende bijwerkingen. Ook kan ongerustheid of actualiteit een reden zijn om een analyse uit te voeren naar een vermoede bijwerking van een vaccin. Indien de uitkomsten daarvan daar aanleiding toe geven worden nieuwe signalen doorgegeven aan betrokken instanties, zoals het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM) en het CBG en gepubliceerd. Jaarlijks publiceert Lareb rapportages over de gemelde bijwerkingen na vaccinatie in het kader van het RVP en na de seizoens-griepvaccinaties. 1,2 Meldingen Lareb heeft in maart 2014 in haar database in totaal 4884 meldingen van bijwerkingen na vaccinatie van de afgelopen drie jaar. Daarvan waren er 3782 na een vaccinatie in het RVP, 784 na griepvaccinatie en 318 na reizigers- en werk-gerelateerde vaccinaties (zie Figuur 1). Het aantal gegeven vaccins zal enigszins fluctueren uiteraard per jaar, maar de aanschafcijfers zijn redelijk stabiel. 3 3 Tabel 2. Top 5 gemelde bijwerkingen vaccins Rijksvaccinatieprogramma 2013 Gemelde bijwerking Aantal 1. Koorts Lokale reactie op de injectieplaats Huilen Uitgebreide zwelling van gevaccineerde ledemaat Hoofdpijn 87 De afgelopen drie jaar is het totaal aantal meldingen per jaar gestegen van 1421 naar Die stijging komt voornamelijk door toename van het aantal meldingen van gevaccineerden en ouders van gevaccineerden. In 2011 was hun aandeel nog 33% van de meldingen, in 2013 was dit gestegen naar 66%. Het aandeel van zorgverleners daalde juist van 67% in 2011 naar 34% in Van de meldende zorgverleners in 2013 was het overgrote deel arts of verpleegkundige werkzaam in de jeugdgezondheidszorg. Huisartsen meldden 159 keer en specialisten 199 keer in de afgelopen drie jaren (zie Figuur 2). Een melding wordt volgens internationale criteria als ernstig beschouwd als het gaat om overlijden, ziekenhuisopname of verlenging ervan, een reactie die leidt tot een handicap, maligne ontaarding of geboortedefecten en overige medische belangrijke reacties. 4 Zo n acht à negen procent van de meldingen wordt als ernstig beschouwd, met een zeer divers beeld. Dit percentage blijft constant in de loop van de jaren. Zorgverleners melden relatief meer ernstige meldingen in vergelijking met ouders en gevaccineerden. Dit verschil is toegenomen de afgelopen drie jaar (zie Figuur 3). Tijdschrift voor Infectieziekten vol 9 - nr
4 Casus 1 Casus 2 Een moeder belt om u in paniek de huisarts. Jasmine (negen weken oud) is wit, slap, reageert niet. Ze had om uur haar eerste prikken gehad. Het kind komt weer bij tijdens het gesprek. Hoogst waarschijnlijk was hier sprake van een hypotone hyporesponsieve episode (HHE) of van een collapsreactie. Voor ouders kan dit schokkend zijn, ze denken soms dat hun kind overleden is. HHE komt ongeveer voor bij 1 op de kinderen, meestal 2-8 uur na de vaccinatie. De prognose is goed en de herhalingskans klein. 11 De bijwerkingen Het grootste deel van de meldingen betreft bekende bijwerkingen. In de top 5 van gemelde bijwerkingen na vaccinaties in het kader van het RVP staan steevast koorts, lokale reactie op de injectieplaats, uitgebreide zwelling van het gevaccineerde ledemaat en huilen (zie Tabel 1 op pagina 73). Van de voor ouders meer verontrustende bijwerkingen zoal hypotone-hyporesponsieve episode (HHE) en koortsstuipen worden enkele tientallen meldingen gedaan. Ook na een griepvaccinatie wordt een lokale reactie op de injectieplaats veel gemeld. Andere veel gemelde bijwerkingen zijn hoofdpijn, spierpijn, koorts en algehele malaise (zie Tabel 2 op pagina 73). 5 De meeste bijwerkingen worden gemeld na de difterie kinkhoest tetanus poliomyelitis (DKTP) vaccinatie (booster) bij vierjarigen, gevolgd door bijwerkingen gemeld na de eerste vaccinatie op de leeftijd van twee maanden. Dit zegt echter niets over de incidenties. Een moeder belt om u de huisarts. Anton (twaalf maanden oud) is sinds middernacht niet lekker, geen interesse in omgeving, sloom, drinkt weinig. Zijn temperatuur is 38,3 C. Hij heeft de middag tevoren zijn vierde serie prikken gehad. De moeder is erg bezorgd. Ze krijgt het advies paracetamol te geven en hem in de gaten te houden, en aan het einde van de dag nog een keer te bellen. Dat doet ze om u. Anton is nog zieker, hij slaapt alleen maar en drinkt nauwelijks. Zijn kleur is niet goed. De huisarts ziet Anton: hij is grauw, suf, en heeft 38,5 C. Dat kan uiteraard koorts na de vaccinatie zijn, maar de huisarts vertrouwt het niet en stuurt hem door. Het blijkt een beginnende meningococcen meningitis, die op tijd werd behandeld. Anton is goed hersteld. Het is onwaarschijnlijk dat de vaccinatie hierin een oorzakelijke rol speelde. Door te lang aan deze mogelijkheid te denken, is er kans dat de echte diagnose en behandeling te laat zijn. Opmerkelijk blijven elk jaar de meldingen van extreem dikke armen ( Extensive Limb Swelling ) bij met name de DKTP-vaccinatie bij vierjarigen. Dit is een indrukwekkend maar onschuldig verschijnsel dat meestal na enkele dagen spontaan herstelt. Door de gelijkenis met het beeld van een bacteriële infectie of allergische reactie kan het echter tot onrust leiden bij ouders of zorgverleners die onbekend zijn met dit beeld. Het lijkt erop dat deze reactie in Nederland vaker wordt gemeld bij kleuters die als zuigeling gevaccineerd zijn met een vaccin dat een acellulaire kinkhoestcomponent bevatte. Mogelijk ontstaat deze bijwerking door een excessieve boosterreactie. Het RIVM doet samen met Lareb nader onderzoek hiernaar, waarbij diverse immuunparameters van kinderen zijn gemeten met deze bijwerking, en vergeleken met kinderen die niet zo n uitgebreide reactie na DKTP hadden. Deze bijwerking werd de afgelopen jaren na de griepvaccinatie gemeld en in het afgelopen jaar voor het eerst ook bij negenjarigen na DTP-vaccinatie. Ook bij de negenjarigen adviseert Lareb nader onderzoek te doen naar deze bijwerking. Het CBG en RIVM werden over deze reacties bij beide groepen apart geïnformeerd. 6,7 Het is al langer bekend dat op de dag van vaccinatie bij veel te vroeg geboren kinderen (<28 weken) soms apneu-aanvallen kunnen optreden, vooral wanneer deze kinderen al eerder een dergelijke aanval gehad hadden. Bij een analyse van meldingen van apneu-aanvallen bij prematuren bleek dat dit ook kan voorkomen bij een langere zwangerschapsduur van weken Ook hiervan werden het CBG en RIVM in kennis gesteld. 8 In 2012 verdubbelde het aantal meldingen na een HPVvaccinatie. De meeste meldingen concentreerden zich in de periode na een artikel in de Telegraaf in maart 2012 waarin langdurige vermoeidheid na HPV-vaccinatie als een mogelijke bijwerking werd beschreven. Daarop volgden 46 meldingen in een periode van zes weken. De beschrijvingen van de klachten waren zeer divers, maar in vele gevallen indrukwekkend en ingrijpend voor het dagelijks leven. Bij de meeste betrokkenen ook aanleiding voor nader medisch onderzoek. Veel van de meisjes hadden ook serieuze problemen op school die met deze vermoeidheid samenhingen. Op basis van een aanvullende analyse kon niet worden geconcludeerd dat 74 Tijdschrift voor Infectieziekten vol 9 - nr
5 3 Aanwijzingen voor de praktijk 1. Na vaccinaties kunnen bijwerkingen optreden, maar klachten kunnen ook een andere oorzaak hebben. Bijwerkingen moeten een vast onderdeel vormen van de differentiaaldiagnose. 2. Het bestaan van een mogelijke bijwerking sluit een andere oorzaak voor de klachten niet uit. 3. Voldoende kennis van bijwerkingen is van belang om deze te herkennen. 4. Bij het vermoeden van een bijwerking is het belangrijk deze bij Lareb te melden. 5. De afgelopen jaren zijn er geen ernstige veiligheidsproblemen gezien bij vaccins. er een mogelijke relatie was met de HPV-vaccinatie, maar deze kon ook niet worden uitgesloten. Met name omdat langdurige vermoeidheid een klacht is die bij meisjes op deze leeftijd ook los van vaccinatie voorkomt. Om een eventuele relatie te bevestigen of uit te sluiten is aanbevolen aanvullend epidemiologisch onderzoek te doen. 9 Lareb ontving verder nog acht meldingen van narcolepsie die met vaccinaties tegen het pandemische influenzavirus in 2009 in verband werden gebracht. Het ging hierbij om kinderen die Pandemrix kregen. Bij één hiervan bleken de klachten al hiervoor te zijn begonnen, bij één binnen enkele dagen na vaccinatie en bij twee zo lang na vaccinatie dat een oorzakelijk verband als onwaarschijnlijk werd beoordeeld. Bij drie kinderen werd een verband als mogelijk beoordeeld en passend bij de theorie dat narcolepsie door een autoimmuunreactie wordt veroorzaakt waarbij het influenza A/H1N1 virus deze reactie induceert. Over de eerste zeven meldingen schreef Lareb onlangs een rapportage, de achtste is recent ontvangen. 10 Conclusie Het aantal bijwerkingen zegt uiteraard niets over de kans op het optreden hiervan, omdat niet alle bijwerkingen worden gemeld. Het aantal gemelde bijwerkingen zal, ondanks de toename, nog steeds lager zijn dan het werkelijke aantal bijwerkingen. Het ligt voor de hand om aan te nemen dat onderrapportage voor ernstige bijwerkingen minder is dan voor de minder ernstige en vaker voorkomende bijwerkingen. Zorgelijk is de lichte daling van meldingen door zorgverleners. De daling wordt is vooral te zien bij de werkers in de Jeugdgezondheidszorg. Maar opvallend is ook in alle jaren het lage aantal meldingen van huisartsen en specialisten. Van hen zou Lareb graag meer meldingen ontvangen. Zij zien immers bijwerkingen na vaccinaties die van ernstiger of verontrustender aard zijn. Vaccins worden aangeboden aan grote groepen veelal gezonde personen. Het RVP biedt alle kinderen gratis vaccinaties aan volgens een vaccinatieschema. Ook bij sommige reizen en beroepen wordt geadviseerd om tegen bepaalde infectieziekten te vaccineren. Bij het RVP is er naast het individuele belang van een hoge vaccinatiegraad ook een algemeen gezondheidsbelang. Door het succes van het vaccinatieprogramma worden we zelden of nooit meer geconfronteerd met gevolgen van de infectieziekten waartegen gevaccineerd wordt. Daardoor kan het risico ontstaan dat de noodzaak ervan minder wordt begrepen. Discussie over vermoede bijwerkingen van een vaccin kunnen leiden tot minder bereidheid tot vaccinatie en derhalve een lagere vaccinatiegraad, soms zelfs met ernstige gevolgen zoals overlijdens van kinderen in Engeland na heftige discussies over kinkhoest en bof mazelen rubella (BMR) - vaccinaties. Zo zien we ook dat er weer mazelen heerst in bevolkingsgroepen die hun kinderen niet hebben laten inenten. Het is belangrijk dat mensen erop kunnen vertrouwen dat bijwerkingen na vaccinaties goed worden bewaakt. Zorgverleners en gevaccineerden moeten goed inzicht hebben in het kunnen optreden van mogelijke bijwerkingen, opdat deze tijdig herkend worden. Van belang is ook dat er zo nodig tijdig actie ondernomen kan worden als er veiligheidsproblemen ontstaan. Dat dat de afgelopen jaren niet nodig is geweest, is goed nieuws, maar je kunt alleen concluderen dat er geen veiligheidsprobleem is als je voldoende meldingen hebt. Het melden van bijwerkingen is daarom van groot belang. Referenties 1. Meldingen van bijwerkingen Rijksvaccinatieprogramma; 2011, 2012, Internet site Lareb. Beschikbaar via: Tijdschrift voor Infectieziekten vol 9 - nr
6 2. Meldingen van bijwerkingen griepvaccins; , , Internet site Lareb. Beschikbaar via: 3. Bijkerk P, Kemmeren J, Kardamanides K, et al, eds. RIVM rapport: State of infectious diseases in the Netherlands Bilthoven: RIVM, Te raadplegen op: 4. Bankowski Z, Bruppacher R, Crusius I, et al, eds. Reporting adverse drug reactions. Definitions of terms and criteria for their use. Geneva: Council for International Organizations of Medical Sciences (CIOMS), Van Balveren-Slingerland L, Rümke HC, Kant AC. Gemelde bijwerkingen na influenzavaccinatie. Ned Tijdschr Geneeskd 2014;158:A Lareb. Kwartaalbericht Lareb Seasonal Influenza Vaccines and Extensive Limb Swelling (ELS). Beschikbaar via: 7. Lareb. Kwartaalbericht Lareb Extensive Limb Swelling (ELS) after DTP vaccination. Nog niet beschikbaar, komt beschikbaar via: Informatie-bijwerkingen/Kwartaalberichten 8. Lareb. Kwartaalbericht Lareb Apnoea following immunization of preterm infants. Beschikbaar via: Kwartaalberichten 9. Lareb. Kwartaalbericht Lareb Overview of reports of long-lasting fatigue following immunization with Cervarix. Beschikbaar via: Informatie-bijwerkingen/Kwartaalberichten 10. Lareb. Kwartaalbericht Lareb Narcolepsie en H1N1. Mei 2014 beschikbaar via Vermeer-de Bondt PE, Labadie J, Rümke HC. Rate of recurrent collapse after vaccination with whole cell pertussis vaccine: follow up study. BMJ 1998;316: Alle gepubliceerde artikelen kunt u vinden op onze website: Tevens kunt u daar zoeken naar artikelen die in onze andere tijdschriften zijn gepubliceerd. 76 Tijdschrift voor Infectieziekten vol 9 - nr
Vaccinaties en bijwerkingen Vaccinaties en bijwerkingen
Vaccinaties en bijwerkingen Vaccinaties en bijwerkingen Vaste Prik dag Scholingsdag Rijksvaccinatieprogramma 26 april 2012 Amersfoort Hans Rümke h.rumke@lareb.nl Casus Jasmine 1 Moeder belt 15.00 uur in
Nadere informatieOnderwerpen presentatie
18-11-216 Veel voorkomende bijwerkingen preventieve vaccinatie kinderen (potentiële) Belangenverstrengeling Voor bijeenkomst mogelijk relevante relaties met bedrijven1 Discloser belangenspreker Geen Lareb
Nadere informatieGemelde bijwerkingen na influenzavaccinatie
Gemelde bijwerkingen na influenzavaccinatie Leontine van Balveren-Slingerland, Hans C. Rümke en Agnes C. Kant Doel Opzet Methode Resultaten Conclusie Een overzicht geven van meldingen van mogelijke bijwerkingen
Nadere informatieBescherm uw kind tegen 12 infectieziekten. Rijksvaccinatieprogramma
Bescherm uw kind tegen 12 infectieziekten Rijksvaccinatieprogramma In Nederland gingen vroeger veel kinderen dood aan infectieziekten waar tegen nu vaccins bestaan. Omdat bijna alle kinderen in Nederland
Nadere informatieVaccinaties voor kinderen van 9 jaar. Rijksvaccinatieprogramma
Vaccinaties voor kinderen van 9 jaar Rijksvaccinatieprogramma In Nederland gingen vroeger veel kinderen dood aan infectieziekten waartegen nu vaccins bestaan. Omdat bijna alle kinderen in Nederland worden
Nadere informatieVaccinaties voor kinderen van 4 jaar. Rijksvaccinatieprogramma
Vaccinaties voor kinderen van 4 jaar Rijksvaccinatieprogramma In Nederland gingen vroeger veel kinderen dood aan infectieziekten waartegen nu vaccins bestaan. Omdat bijna alle kinderen in Nederland worden
Nadere informatieVaccinaties voor baby s van 6-9 weken, 3, 4 en 10-11 maanden. Rijksvaccinatieprogramma
Vaccinaties voor baby s van 6-9 weken, 3, 4 en 10-11 maanden Rijksvaccinatieprogramma In Nederland gingen vroeger veel kinderen dood aan infectieziekten waartegen nu vaccins bestaan. Omdat bijna alle kinderen
Nadere informatieVaccinaties voor kinderen van 9 jaar. Rijksvaccinatieprogramma
Vaccinaties voor kinderen van 9 jaar Rijksvaccinatieprogramma Als je kind 9 jaar oud is, heeft het voor een aantal infectieziekten al bescherming opgebouwd. Vaccinaties tegen hib-ziekten, kinkhoest en
Nadere informatieVaccinaties voor peuters van 14 maanden. Rijksvaccinatieprogramma
Vaccinaties voor peuters van 14 maanden Rijksvaccinatieprogramma In Nederland gingen vroeger veel kinderen dood aan infectieziekten waartegen nu vaccins bestaan. Omdat bijna alle kinderen in Nederland
Nadere informatieBescherm uw kind. Laat uw kind inenten tegen infectieziekten. Rijksvaccinatieprogramma
Bescherm uw kind Laat uw kind inenten tegen infectieziekten Rijksvaccinatieprogramma Laat uw kind inenten De overheid heeft het Rijksvaccinatieprogramma gemaakt voor alle kinderen in Nederland. Met het
Nadere informatieBescherm je kind tegen infectieziekten
Bescherm je kind tegen infectieziekten Bijna 95% van alle kinderen in Nederland is gevaccineerd tegen infectieziekten. Door betere hygiëne, een betere gezondheidszorg én door vaccinaties komt sterfte door
Nadere informatieVeiligheidsbewaking RVP
Veiligheidsbewaking RVP Vasteprik-dag 2014 24 april 2014 Amersfoort Hans Rümke h.rumke@lareb.nl Belangenverklaring Huidige functie: - Lareb, senior beoordelaar bijwerkingen vaccinaties - Lid Gezondheidsraad
Nadere informatieVaccinaties voor kinderen van 4 jaar. Rijksvaccinatieprogramma
Vaccinaties voor kinderen van 4 jaar Rijksvaccinatieprogramma Rond de vierde verjaardag krijgt je kind zijn of haar vijfde inenting tegen difterie, kinkhoest, tetanus en polio (DKTP). Het Rijksvaccinatieprogramma
Nadere informatieBescherm uw kind. Informatie voor ouders tegen infectieziekten. Rijksvaccinatieprogramma
Bescherm uw kind Informatie voor ouders tegen infectieziekten Rijksvaccinatieprogramma Waar gaat deze folder over? De overheid heeft het Rijksvaccinatieprogramma gemaakt voor alle kinderen in Nederland.
Nadere informatieKinkhoest en zwangerschap
Kinkhoest en zwangerschap www.jijwij.nl Kinkhoest is een besmettelijke ziekte van de luchtwegen die vooral gevaarlijk is voor niet of onvolledig gevaccineerde baby s. Daarom maakt kinkhoestvaccinatie al
Nadere informatieVaccinaties ; informatie voor ouders
Vaccinaties ; informatie voor ouders In deze folder leest u wat vaccineren is, wanneer uw kind kan worden gevaccineerd en tegen welke kinderziekten. U ziet het vaccinatieprogramma en leest welke bijwerkingen
Nadere informatiePage 1 of 5 II. Registratie van bijwerkingen van vaccins tegen de Mexicaanse griep Publicatie Nr. 11-18 november 2010 Jaargang 44 Rubriek Auteur Hoofdartikel dr E.P. van Puijenbroek, prof. dr A.C. van
Nadere informatieMeldingen. Aantal meldingen Groei meldingen over 3 jaar. Groei meldingen
Highlights 2015 Meldingen Bijwerkingencentrum Lareb is het meldpunt en het kenniscentrum voor bijwerkingen van geneesmiddelen en vaccins. Het analyseren van meldingen van bijwerkingen leidt tot nieuwe
Nadere informatieHPV-vaccinatie voor meisjes van 12 jaar. Rijksvaccinatieprogramma
HPV-vaccinatie voor meisjes van 12 jaar Rijksvaccinatieprogramma HPV-vaccinatie HPV is de afkorting van humaan papillomavirus. Ongeveer 8 op de 10 vrouwen die seksueel actief zijn, krijgen ooit een HPV-infectie
Nadere informatieRapportage 2012. Meldingen van bijwerkingen Rijksvaccinatieprogramma
Rapportage 2012 Meldingen van bijwerkingen Rijksvaccinatieprogramma Nederlands Bijwerkingen Centrum Lareb Kenniscentrum Vaccinveiligheid Goudsbloemvallei 7 5237 MH s-hertogenbosch www.lareb.nl info@lareb.nl
Nadere informatie7,2. Werkstuk door een scholier 1567 woorden 21 februari keer beoordeeld. Het actuele vaccinatieprogramma
Werkstuk door een scholier 1567 woorden 21 februari 2003 7,2 37 keer beoordeeld Vak Biologie Het actuele vaccinatieprogramma In 1957 is het Rijksvaccinatieprogramma ingevoerd met als doel de volksgezondheid
Nadere informatieBescherm uw kind. Laat uw kind inenten tegen infectieziekten. Rijksvaccinatieprogramma
Bescherm uw kind Laat uw kind inenten tegen infectieziekten Rijksvaccinatieprogramma Laat uw kind inenten De overheid heeft het Rijksvaccinatieprogramma gemaakt voor alle kinderen in Nederland. Met het
Nadere informatieLiefs Jill. hip, hot & handig nieuws. Prikgids prikken - inentingen - vaccins
Liefs Jill hip, hot & handig nieuws Prikgids prikken - inentingen - vaccins DKTP - Hib - Pneumokokken In de Liefs Jill Prikgids lees je alles over de inentingen die jouw kind tot en met 4 jaar krijgt.
Nadere informatieInfluenza vaccinatie van ziekenhuismedewerkers
Influenza vaccinatie van ziekenhuismedewerkers Achtergrond Het RIVM en Vernet Verzuimnetwerk B.V. hebben een onderzoek uitgevoerd onder ziekenhuismedewerkers naar de relatie tussen de influenza vaccinatiegraad
Nadere informatieBescherm je kind tegen infectieziekten. Rijksvaccinatieprogramma
Bescherm je kind tegen infectieziekten Rijksvaccinatieprogramma Bescherm je kind tegen ernstige infectieziekten Bijna alle kinderen in Nederland worden gevaccineerd tegen ernstige infectieziekten. Daarom
Nadere informatie8 Kinkhoest Rubriekhouder: Mw. dr. H. de Melker, RIVM ( )
8 Kinkhoest Rubriekhouder: Mw. dr. H. de Melker, RIVM (1998-2012) Inleiding Kinkhoest is een acute, zeer besmettelijke infectie van de bovenste luchtwegen die veroorzaakt wordt door de bacterie Bordetella
Nadere informatieBijwerkingen onderzoek binnen het RVP: van melding tot aanpassing. Jeanet Kemmeren Epidemiologie en Surveillance
Bijwerkingen onderzoek binnen het RVP: van melding tot aanpassing Jeanet Kemmeren Epidemiologie en Surveillance Disclosure belangen spreker (potentiële) belangenverstrengeling Voor bijeenkomst mogelijk
Nadere informatieKenniscentrum Vaccinveiligheid
Lareb nieuwsbrief nr. 28, juni 2011 Inhoud Bijwerkingendag 2011 Teratologie Informatie Service Kenniscentrum Vaccinveiligheid Nieuwe signalen Publicaties PR campagne Lareb bestaat 20 Jaar Jaarbericht 2010
Nadere informatieVaccinatie tegen HPV voor meisjes van 12 jaar. Rijksvaccinatieprogramma
Vaccinatie tegen HPV voor meisjes van 12 jaar Rijksvaccinatieprogramma Waarom vaccineren tegen HPV? Als je je laat vaccineren tegen HPV, ben je goed beschermd tegen baarmoederhalskanker. Elk jaar krijgen
Nadere informatieRVP-vaccinaties: meldingen van bijwerkingen
kelingsstoornissen opgespoord. Het eenmalig afnemen van het VTO-taalsignaleringsinstrument op 2-jarige leeftijd is daarom niet voldoende. Bij JGZ Kennemerland worden daarom alle kinderen met een matige
Nadere informatieLiefs Jill. hip, hot & handig nieuws. Prikgids prikken - inentingen - vaccins
Liefs Jill hip, hot & handig nieuws Prikgids prikken - inentingen - vaccins DKTP-Hib-HepB In de Liefs Jill Prikgids lees je alles over de inentingen die jouw kind tot en met 4 jaar krijgt. Zo weet je altijd
Nadere informatieVaccinatie tegen HPV voor meisjes. Rijksvaccinatieprogramma
Vaccinatie tegen HPV voor meisjes Rijksvaccinatieprogramma Waarom vaccineren tegen HPV? Als je je laat vaccineren tegen HPV, ben je goed beschermd tegen baarmoederhalskanker. Elk jaar krijgen ongeveer
Nadere informatieVoor het eerst is er een vaccin dat baarmoederhalskanker kan voorkomen
Samenvatting Voor het eerst is er een vaccin dat baarmoederhalskanker kan voorkomen In Nederland bestaat al decennia een succesvol programma voor bevolkingsonderzoek naar baarmoederhalskanker. Daarmee
Nadere informatieBIJSLUITER: INFORMATIE VOOR GEBRUIKERS
BIJSLUITER: INFORMATIE VOOR GEBRUIKERS Difterie- Tetanus-, Poliomyelitisvaccin, suspensie voor injectie 1ml en 10 ml Difterie (geadsorbeerd), Tetanus (geadsorbeerd), geïnactiveerd Poliomyelitis vaccin
Nadere informatie1 Kinkhoest Rubriekhouder: Mw. dr. H. de Melker, RIVM ( )
1 Kinkhoest Rubriekhouder: Mw. dr. H. de Melker, RIVM (1998-2016) Inleiding Kinkhoest is een acute, zeer besmettelijke infectie van de bovenste luchtwegen die veroorzaakt wordt door de bacterie Bordetella
Nadere informatieVragen en antwoorden over het besluit van de minister van VWS van 28 april 2004 over een combinatievaccin met een acellulaire kinkhoestcomponent
Vragen en antwoorden over het besluit van de minister van VWS van 28 april 2004 over een combinatievaccin met een acellulaire kinkhoestcomponent Algemeen 1. Waarom besluit de minister om het DKTP-Hib-vaccin
Nadere informatieVragen en antwoorden; invoering nieuw inentingsschema tegen pneumokokken. Versie 1. 27.11.2013
Vragen en antwoorden; invoering nieuw inentingsschema tegen pneumokokken. Versie 1. 27.11.2013 De achtergrond van de overgang naar het nieuwe inentingsschema met 1 prik minder Waarom is het niet meer nodig
Nadere informatieTweede Kamer der Staten-Generaal
Tweede Kamer der Staten-Generaal 2 Vergaderjaar 2010 2011 Aanhangsel van de Handelingen Vragen gesteld door de leden der Kamer, met de daarop door de regering gegeven antwoorden 2378 Vragen van het lid
Nadere informatieKinkhoest is gevaarlijk voor zuigelingen en jonge kinderen
Samenvatting Kinkhoest is gevaarlijk voor zuigelingen en jonge kinderen Kinkhoest is een gevaarlijke ziekte voor zuigelingen en jonge kinderen. Hoe jonger het kind is, des te vaker zich restverschijnselen
Nadere informatieDe voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus 20018 2500 EA DEN HAAG
> Retouradres Postbus 20350 2500 EH Den Haag De voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus 20018 2500 EA DEN HAAG Bezoekadres: Parnassusplein 5 2511 VX Den Haag Bijlage(n) 1 Uw brief 22
Nadere informatieDe mensheid lijdt het meest. Door vaccinaties? Infectieziekten?
De mensheid lijdt het meest Door vaccinaties? Infectieziekten? Corien Heemstra, huisarts in Veldhoven belangenverstrengeling: eenmalig betaald een praatje gehouden voor het personeel van MSD Kees Verduin,
Nadere informatieRapportage seizoen 2012-2013. Meldingen van bijwerkingen griepvaccins
Rapportage seizoen 2012-2013 Meldingen van bijwerkingen griepvaccins Nederlands Bijwerkingen Centrum Lareb Kenniscentrum Vaccinveiligheid Goudsbloemvallei 7 5237 MH s-hertogenbosch www.lareb.nl vaccins@lareb.nl
Nadere informatieKinkhoest Rubriekhouder: Mw. dr. H. de Melker, RIVM ( )
Kinkhoest Rubriekhouder: Mw. dr. H. de Melker, RIVM (1998-2013) Inleiding Kinkhoest is een acute, zeer besmettelijke infectie van de bovenste luchtwegen die veroorzaakt wordt door de bacterie Bordetella
Nadere informatieInformatie voor zorgpersoneel. Vaccinatie tegen Nieuwe Infl uenza A (H1N1) Bescherming tegen de Mexicaanse Griep ZO HOUDEN WE GRIP OP GRIEP
Informatie voor zorgpersoneel Vaccinatie tegen Nieuwe Infl uenza A (H1N1) Bescherming tegen de Mexicaanse Griep ZO HOUDEN WE GRIP OP GRIEP 032 Folder vac. zorgpers A5_NL.indd 1 16-10-2009 14:44:29 Wat
Nadere informatieDe Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus EA DEN HAAG. Datum 3 maart 2015 Betreft Kamervragen. Geachte voorzitter,
> Retouradres Postbus 20350 2500 EJ Den Haag De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus 2008 2500 EA DEN HAAG Bezoekadres: Rijnstraat 50 255 XP DEN HAAG T 070 340 79 F 070 340 78 34
Nadere informatieKinkhoest. Inleiding. Rubriekhouder: Mw. dr. H. de Melker, RIVM ( )
Kinkhoest Rubriekhouder: Mw. dr. H. de Melker, RIVM (1998-2017) Inleiding Kinkhoest is een acute, zeer besmettelijke infectie van de bovenste lucht-wegen die veroorzaakt wordt door de bacterie Bordetella
Nadere informatieInformatie voor zorgpersoneel. Vaccinatie tegen Nieuwe Influenza A (H1N1) Bescherming tegen de Mexicaanse Griep ZO HOUDEN WE GRIP OP GRIEP
Informatie voor zorgpersoneel Vaccinatie tegen Nieuwe Influenza A (H1N1) Bescherming tegen de Mexicaanse Griep 1 ZO HOUDEN WE GRIP OP GRIEP U ontvangt deze folder omdat u in aanmerking komt voor een vaccinatie
Nadere informatieMogelijke bijwerkingen binnen het Rijks Vaccinatie Programma in Nederland
Briefrapport 205021004/2008 I.F. Zonnenberg-Hoff N.A.T. van der Maas Mogelijke bijwerkingen binnen het Rijks Vaccinatie Programma in Nederland Meldingen in 2007 Mogelijke bijwerkingen binnen het Rijks
Nadere informatie1. Rijksvaccinatieprogramma
1. Rijksvaccinatieprogramma + Het Rijksvaccinatieprogramma door de jaren heen A"eelding 1: Rijksvaccina3eprogramma door de jaren heen en haar effecten + Vaccinaties per leeftijd A"eelding 2: Rijksvaccina3eprogramma
Nadere informatieRijksvaccinatieprogramma 2010
Rijksvaccinatieprogramma 2010 Richtlijn voor de uitvoering van vaccinaties tegen difterie, kinkhoest, tetanus, poliomyelitis, Hib-ziekte (ziekte veroorzaakt door Haemophilus influenzae type b), hepatitis
Nadere informatieUitnodiging voor deelname aan KIM-studie
Uitnodiging voor deelname aan KIM-studie Geachte ouder(s) / verzorger(s), Met deze folder willen wij uw kind vragen deel te nemen aan een onderzoek naar de afweer tegen kinkhoest door vaccinatie op de
Nadere informatieInformatie voor ouders over inenten tegen Rotavirus
Informatie voor ouders over inenten tegen Rotavirus De Gezondheidsraad adviseert om kwetsbare kinderen te vaccineren tegen de gevolgen van een darminfectie met het rotavirus. Het vaccin zit nog niet in
Nadere informatieOfficiële uitgave van het Koninkrijk der Nederlanden sinds 1814.
STAATSCOURANT Officiële uitgave van het Koninkrijk der Nederlanden sinds 1814. Nr. 27158 31 augustus 2015 Regeling van de Minister van Volksgezondheid, Welzijn en Sport van 19 augustus 2015, houdende regels
Nadere informatieTETRAVAC Geadsorbeerd difterie-, tetanus-, acellulair kinkhoest- en geïnactiveerd poliovaccin
BIJSLUITER Lees de hele bijsluiter aandachtig door voordat u uw kind laat vaccineren. - Bewaar deze bijsluiter totdat het vaccinatieprogramma is afgerond. Het kan nodig zijn om de bijsluiter nogmaals door
Nadere informatieDe Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus EA DEN HAAG. Datum 13 juli 2017 Betreft Kamervragen. Geachte voorzitter,
> Retouradres Postbus 20350 2500 EJ Den Haag De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus 20018 2500 EA DEN HAAG Bezoekadres: Parnassusplein 5 2511 VX Den Haag T 070 340 79 11 F 070 340
Nadere informatieCentrum Immunologie van Infectieziekten en Vaccins
Centrum Immunologie van Infectieziekten en Vaccins Het centrum Immunologie van Infectieziekten en Vaccins (IIV) is het kenniscentrum op het gebied van immunologie en vaccinologie. IIV adviseert de overheid
Nadere informatieVaccinaties en bijwerkingen Vaccinaties en bijwerkingen
Vaccinaties en bijwerkingen Vaccinaties en bijwerkingen MINC symposium Wijzigingen in het Rijksvaccinatieprogramma 16 februari 2012 Maastricht Hans Rümke h.rumke@lareb.nl Ieder geneesmiddel, dus ook een
Nadere informatieRapportage 2011. Meldingen van bijwerkingen Rijksvaccinatieprogramma
Rapportage 2011 eldingen van bijwerkingen Rijksvaccinatieprogramma Nederlands Bijwerkingen Centrum Lareb Kenniscentrum Vaccinveiligheid Goudsbloemvallei 7 5237 H s-hertogenbosch www.lareb.nl info@lareb.nl
Nadere informatieRapportage seizoen 2011-2012. Meldingen van bijwerkingen griepvaccins
Rapportage seizoen 2011-2012 Meldingen van bijwerkingen griepvaccins Nederlands Bijwerkingen Centrum Lareb Kenniscentrum Vaccinveiligheid Goudsbloemvallei 7 5237 MH s-hertogenbosch www.lareb.nl info@lareb.nl
Nadere informatieVaccinatie tegen baarmoederhalskanker, een belangrijke stap voorwaarts en toch veel verzet. Jaarcongres MPA Alumni, 15 april 2011, Den Haag
Vaccinatie tegen baarmoederhalskanker, een belangrijke stap voorwaarts en toch veel verzet Jaarcongres MPA Alumni,, Den Haag Roel A. Coutinho 1 Center for Infectious Disease Control National Institute
Nadere informatieRijksvaccinatieprogramma Terugblik en blik vooruit
Rijksvaccinatieprogramma Terugblik en blik vooruit Eerste Vasteprik-dag Bilthoven, 26 april 2010 Marina Conyn-van Spaendonck Programmamanager RVP Resultaat van RVP Hoge vaccinatiegraad Veel ziekte en sterfte
Nadere informatieOuder- en Kindteams Amsterdam Jaarrapportage 2017
Ouder- en Kindteams Amsterdam Jaarrapportage 2017 Bijlage A. Jeugdgezondheidszorg Het basispakket jeugdgezondheidszorg wordt aan elk gezin en iedere jeugdige aangeboden. Hierdoor hebben wij vrijwel alle
Nadere informatieZwangerschap en vaccinatie tegen Nieuwe Influenza A (H1N1) ZO HOUDEN WE GRIP OP GRIEP
Zwangerschap en vaccinatie tegen Nieuwe Influenza A (H1N1) ZO HOUDEN WE GRIP OP GRIEP Zwangerschap en vaccinatie tegen Nieuwe Influenza A (H1N1) Nieuwe Influenza A, ook wel Mexicaanse griep genoemd, geeft
Nadere informatieHierbij zend ik u de antwoorden op de vragen van het Kamerlid Arib (PvdA) over het nut van de griepprik (2011Z20885).
> Retouradres Postbus 20350 2500 EJ Den Haag De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus 20018 2500 EA DEN HAAG Bezoekadres: Parnassusplein 5 2511 VX DEN HAAG T 070 30 79 11 F 070 30
Nadere informatieGezondheid Actueel juni 2019
Gezondheid Actueel juni 2019 GEMEENTEN ZIJN VERANTWOORDELIJK VOOR VACCINATIEPROGRAMMA Gemeenten zijn sinds 1 januari 2019 verantwoordelijk voor de uitvoering van het Rijksvaccinatieprogramma (RVP). De
Nadere informatieBijsluiter: informatie voor de gebruiker. difterie toxoïd, tetanus toxoïd, polio trivalente bulk
Bijsluiter: informatie voor de gebruiker Difterie- Tetanus-, Poliomyelitisvaccin, suspensie voor injectie difterie toxoïd, tetanus toxoïd, polio trivalente bulk Lees goed de hele bijsluiter voordat u dit
Nadere informatieCentrum Epidemiologie en Surveillance van Infectieziekten
Centrum Epidemiologie en Surveillance van Infectieziekten Het Centrum Epidemiologie en Surveillance van Infectieziekten (EPI) bewaakt en analyseert de staat van infectieziekten voor de publieke gezondheid.
Nadere informatieDe vaccinatiegraad van ziekenhuispersoneel in Nederland laat een spreiding van 2% tot 33% zien (4)
Griepprik voor professionals Jaarlijks worden mensen met een medische indicatie en mensen van 60 jaar en ouder uitgenodigd voor een influenzavaccinatie door de huisarts, specialisten ouderengeneeskunde
Nadere informatieBof Brief ouders (t.e.m. 4 de leerjaar)
246 DRAAIBOEK INFECTIEZIEKTEN CLB Bof Brief ouders (t.e.m. 4 de leerjaar) KORTE VERSIE VOOR MEER INFORMATIE ZIE ANDERE ZIJDE Beste ouder(s), Een medeleerling van uw dochter of zoon heeft dikoor (bof).
Nadere informatieOpbouw sessie 1: vaccineren
Opbouw sessie 1: vaccineren Inleiding Interactief deel RVP, kort samengevat Onderzoek in Edam Volendam Interactief deel Vervolg onderzoek Edam Volendam Plenair : take home message s formuleren Inleiding:
Nadere informatieWie komen er voor het RVP in aanmerking?
Wie komen er voor het RVP in aanmerking? Vanaf 1 januari 2015 wordt het RVP niet meer via de Algemene Wet Bijzondere Ziektekosten geregeld, en is dus geen verstrekking meer in het kader van de AWBZ. Met
Nadere informatieRijks- Vaccinaties. programma 2012. Rijksvaccinatieprogramma. RVP-richtlijn. 1 Algemeen. Overzicht van vaccinaties in 2012
Rijks- Rijksvaccinatieprogramma vaccinatie- RVP-richtlijn programma 2012 Deze richtlijn geeft de kaders voor de medisch-professionele uitvoering van het Rijksvaccinatieprogramma (RVP). Het RVP bevat vaccinaties
Nadere informatieVeelgestelde vragen over mazelen
Veelgestelde vragen over mazelen Inhoud Wat is er aan de hand? Over de ziekte mazelen Vragen voor ouders met kinderen Vragen voor volwassenen Vragen voor werknemers in gezondheidszorg Vaccin tegen mazelen
Nadere informatie> Retouradres Postbus EJ Den Haag. De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus EA DEN HAAG
> Retouradres Postbus 20350 2500 EJ Den Haag De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus 20018 2500 EA DEN HAAG Bezoekadres: Parnassusplein 5 2511 VX Den Haag T 070 340 79 11 F 070 340
Nadere informatieREIS GERELATEERDE VACCINATIES. Dr. Perry JJ van Genderen, internist Havenziekenhuis en Instituut voor Tropische Ziekten Rotterdam
REIS GERELATEERDE VACCINATIES Dr. Perry JJ van Genderen, internist Havenziekenhuis en Instituut voor Tropische Ziekten Rotterdam Risicolanden: vaccineren? Increased risk for infectious diseases standard
Nadere informatieSamenvatting. Griepvaccinatie: wie wel en wie niet?
Samenvatting Griepvaccinatie: wie wel en wie niet? Griep (influenza) wordt veroorzaakt door het influenzavirus. Omdat het virus steeds verandert, bouwen mensen geen weerstand op die hen een leven lang
Nadere informatieMeldingen van bijwerkingen Rijksvaccinatieprogramma
eldingen van bijwerkingen Rijksvaccinatieprogramma Rapportage 2013 Lareb Rapportage RVP 2013 2 Inhoudsopgave... Samenvatting.4 Summary..5 1. Inleiding..7 2. eldingen.8 3. Het beoordelen van meldingen..
Nadere informatieHet Rijksvaccinatie Programma
Het Rijksvaccinatie Programma Hoe ziet het er uit? Wat zijn de problemen? Hoe pakt de Rijksoverheid die aan? Wat zijn de doelstellingen van het huidige programma? Wat is er nodig voor de toekomst? Nicoline
Nadere informatieVaccinatiegraad Rijksvaccinatieprogramma Verslagjaar 2014. RIVM rapport 150202003/2014 E.A. van Lier et al.
Vaccinatiegraad Rijksvaccinatieprogramma Verslagjaar 2014 Nederland RIVM rapport 150202003/2014 E.A. van Lier et al. Vaccinatiegraad Rijksvaccinatieprogramma Nederland Verslagjaar 2014 RIVM Rapport 150202003/2014
Nadere informatieRIVM rapport /2006. Vaccinatietoestand Nederland per 1 januari 2005
RIVM rapport 210021005/2006 Vaccinatietoestand Nederland per 1 januari 2005 F. Abbink, P.J. Oomen 1, S.L.N. Zwakhals, H.E. de Melker, A. Ambler-Huiskes 2 1 Landelijke Vereniging van Entadministraties 2
Nadere informatieWijziging Rijksvaccinatieprogramma. Vervroegde vaccinatie
Wijziging Rijksvaccinatieprogramma Vervroegde vaccinatie Wijziging Rijksvaccinatieprogramma Vervroegde vaccinatie Nr 1999/09, Den Haag, 1 juli 1999 Deze publicatie kan als volgt worden aangehaald: Gezondheidsraad.
Nadere informatieRIVM rapport /2005. Vaccinatietoestand Nederland per 1 januari 2004
RIVM rapport 210021003/2005 Vaccinatietoestand Nederland per 1 januari 2004 F. Abbink, P.J. Oomen 1, S.L.N. Zwakhals, H.E. de Melker, A. Ambler-Huiskes 2 1 Landelijke Vereniging van Entadministraties 2
Nadere informatieMeer geneesmiddelen! Meer melden! Meer bijwerkingen? Corrie Hermann prijs Utrecht, 30 maart 2019 Agnes Kant
Meer geneesmiddelen! Meer melden! Meer bijwerkingen? Corrie Hermann prijs Utrecht, 30 maart 2019 Agnes Kant Meldpunt bijwerkingen Kenniscentrum Onafhankelijke stichting Subsidie VWS CBG CBGoverheid Kerntaak
Nadere informatieHumaan Papillomavirus (HPV) Polikliniek Gynaecologie
Humaan Papillomavirus (HPV) Polikliniek Gynaecologie Humaan Papilloma Virus (HPV) Inleiding Als u nog nooit van het HPV (Humaan Papilloma Virus) gehoord heeft, is dat niet raar: want ondanks dat het virus
Nadere informatiepneumokokkenpolysacharidenconjugaatvaccin (13-valent, geadsorbeerd)
EMA/90006/2015 EMEA/H/C/001104 EPAR-samenvatting voor het publiek pneumokokkenpolysacharidenconjugaatvaccin (13-valent, geadsorbeerd) Dit document is een samenvatting van het Europees openbaar beoordelingsrapport
Nadere informatieKinkhoest: niet alleen een kinderziekte!
Kinkhoest: niet alleen een kinderziekte! Informatiefolder over kinkhoest (preventie) Kinkhoest niet alleen een kinderziekte Kinkhoest is een infectie van de luchtwegen die wordt veroorzaakt door de bacterie
Nadere informatieHet Rijksvaccinatieprogramma, vrijwillig maar niet vrijblijvend
Het Rijksvaccinatieprogramma, vrijwillig maar niet vrijblijvend Marina Conyn-van Spaendonck Programmamanager RVP Nijmegen, 14 september 2012 Symposium bij de promotie van Helma Ruijs Vaccinatie acceptatie
Nadere informatieKinkhoest Rubriekhouder: Mw. dr. H. de Melker, RIVM ( )
Kinkhoest Rubriekhouder: Mw. dr. H. de Melker, RIVM (1998-2015) Inleiding Kinkhoest is een acute, zeer besmettelijke infectie van de bovenste luchtwegen die veroorzaakt wordt door de bacterie Bordetella
Nadere informatieKinkhoest Rubriekhouder: Mw. dr. H. de Melker, RIVM ( )
Kinkhoest Rubriekhouder: Mw. dr. H. de Melker, RIVM (1998-2014) Inleiding Kinkhoest is een acute, zeer besmettelijke infectie van de bovenste luchtwegen die veroorzaakt wordt door de bacterie Bordetella
Nadere informatieWat levert het vaccineren tegen griep op?
Wat levert het vaccineren tegen griep op? Door Drs. Maurice de Hond (Peil.nl) Website RIVM: Elke winter krijgt gemiddeld ongeveer één op de tien mensen griep. Als u de jaarlijkse griepprik heeft gehad,
Nadere informatieSulfasalazine (Salazopyrine EC, salazosulfapyridine) bij reumatische aandoeningen
Sulfasalazine (Salazopyrine EC, salazosulfapyridine) bij reumatische aandoeningen Uw behandelend arts heeft aangegeven u met het geneesmiddel sulfasalazine te willen gaan behandelen. Deze folder geeft
Nadere informatieTerugkijken en vooruitzien Geneesmiddelen en Vaccinveiligheid Teratologie Informatie Service Organisatie en management 11
Jaarverslag Lareb 2013 1 Inhoudsopgave... 1. Terugkijken en vooruitzien 2 2. Geneesmiddelen en Vaccinveiligheid 4 3. Teratologie Informatie Service 10 4. Organisatie en management 11 5. Overige activiteiten
Nadere informatieAanbevolen vaccinaties aanvullend op het basisschema
kindergeneeskunde informatiebrochure Aanbevolen vaccinaties aanvullend op het basisschema Inhoudstafel 1. Inleiding 4 2. Vaccinatie tegen meningococcen B 4 3. Vaccinatie tegen Varicella (windpokken) 5
Nadere informatieUit de praktijk: veelgestelde vragen 1
Disclosure GAIA: (potentiële) belangenverstrengeling spreker Vasteprik-dag 2014 Uit de praktijk: veelgestelde vragen Rendelien Verschoof-Puite Yvonne Wijnands Medisch adviseurs Rendelien Verschoof-Puite
Nadere informatieRichtlijn Melden van ernstige bijwerkingen van Vitamine K-antagonisten door de Nederlandse trombosediensten bij Lareb
Richtlijn Melden van ernstige bijwerkingen van Vitamine K-antagonisten door de Nederlandse trombosediensten bij Lareb Deze richtlijn is een initiatief van de Federatie van Nederlandse Trombosediensten
Nadere informatiePERSCONFERENTIE VACCINATIEGRAADSTUDIE 8 februari 2016
PERSCONFERENTIE VACCINATIEGRAADSTUDIE 8 februari 2016 OPBOUW PERSCONFERENTIE 1. Intro en voorstelling sprekers 2. Voorstelling resultaten vaccinatiegraadstudie Prof. dr. Corinne Vandermeulen (KU Leuven)
Nadere informatieHepatitis B en zwangerschap
Hepatitis B en zwangerschap Wat is nodig om uw baby te beschermen tegen hepatitis B? Tijdens de zwangerschap 3-4 maanden zwanger Uit het bloedonderzoek is gebleken dat u drager bent van het hepatitis B-virus.
Nadere informatieNederlandse samenvatting 161. Samenvatting. Nederlandse samenvatting voor niet ingewijden
Nederlandse samenvatting 161 1 2 3 Samenvatting Nederlandse samenvatting voor niet ingewijden 4 5 6 7 8 9 10 11 12 Nederlandse samenvatting 163 Wereldwijd is het percentage kinderen dat te vroeg geboren
Nadere informatieHepatitis B Inleiding Hepatitis A Preventie hepatitis B Preventie hepatitis A
Naast deze infokaart over hepatitis zijn er ook infokaarten beschikbaar over: infectieziekten algemeen, tuberculose, seksueel overdraagbare aandoeningen, jeugd en onveilig vrijen en jeugd en vaccinatie.
Nadere informatieHet is een goed moment om na te denken over de toekomst van het RVP
Samenvatting Het is een goed moment om na te denken over de toekomst van het RVP Sinds 1957 worden Nederlandse kinderen gevaccineerd tegen infectieziekten. Dat gebeurt in het kader van het zogenoemde Rijksvaccinatieprogramma
Nadere informatie