Samen. jaarverslag Inhoudsopgave. Tot slot

Transcriptie

1 Inhoudsopgave 1 Voorwoord 2 Oorsprong en doelstelling 4 Bestuursverslag en verantwoordingsverklaring 8 Directieverslag 21 Reportages van projecten 41 Verkorte jaarrekening Balans per 31 december Staat van baten en lasten over Kasstroomoverzicht 45 Verklaring van het bestuur Samen 46 Controleverklaring van de accountant 47 Projectenlijst Nederland 69 Nederlandse Antillen & Aruba 73 Suriname 75 Midden- en Oost-Europa 78 Mr. B.A. Schmitzfonds 78 Pater van Ruthstichting Tot slot jaarverslag Organisatie en organogram 82 Nevenfuncties directie, bestuursleden en adviescommissieleden 84 Colofon Coverfoto: Dino (zie reportage pag. 22)

2 pag. 22 Dino pag. 24 Eva pag. 26 Mustapha pag. 28 Patrick pag. 30 Scarlet pag. 32 Ronny pag. 34 Stijn pag. 36 Fatima pag. 38 Gerold

3 Inhoudsopgave 1 Voorwoord 2 Oorsprong en doelstelling 4 Bestuursverslag en verantwoordingsverklaring 8 Directieverslag 21 Reportages van projecten 41 Verkorte jaarrekening Balans per 31 december Staat van baten en lasten over Kasstroomoverzicht 45 Verklaring van het bestuur 46 Controleverklaring van de accountant 47 Projectenlijst Nederland 69 Nederlandse Antillen & Aruba 73 Suriname 75 Midden- en Oost-Europa 78 Mr. B.A. Schmitzfonds 78 Pater van Ruthstichting Tot slot jaarverslag Organisatie en organogram 82 Nevenfuncties directie, bestuursleden en adviescommissieleden 84 Colofon Coverfoto: Dino (zie reportage pag. 22)

4 Skanfonds is in 2010 één van de beneficianten van de Nationale Postcode Loterij en De Lotto De Nationale Postcode Loterij (NPL) is de grootste goede doelenloterij van Nederland. Sinds 1989 steunt de Postcode Loterij goede doelen op het gebied van mens en natuur. Skanfonds is één van de beneficianten die actief is op het terrein van sociale cohesie. In 2010 verdeelde de loterij 270 miljoen euro over meer dan 80 beneficianten. Skanfonds ontving een bijdrage van bijna 9.8 miljoen. Sinds de oprichting in 1961 investeert De Lotto in de Nederlandse samenleving door jaarlijks zo n 60 miljoen euro te verdelen aan negentien goede doelen op het gebied van maatschappelijk welzijn, sport, cultuur en volksgezondheid. Onder De Lotto vallen: De Lotto, de Toto, de Krasloten en Lucky Day. Tijdens de samenstelling van dit verslag is de definitieve bijdrage over 2010 nog niet bekend. Wij hebben een getaxeerd bedrag van als ontvangst opgenomen. Uitreiking van cheque aan Skanfonds op het Goed Geld Gala van de Nationale Postcodeloterij. (foto Roy Beusker)

5 Voorwoord Samen De heer Theo Camps, voorzitter (foto Norbert Waalboer) Solidariteit en saamhorigheid. Woorden uit onze katholieke traditie die langzaam op herwaardering lijken te mogen rekenen. Het verschralende sociale klimaat in Nederland draagt ongetwijfeld bij aan het gevoel dat niemand het alleen kan en dat we elkaar nodig hebben voor een leefbaar land. We moeten samen leven maar het vooral ook samen dóen. Met respect voor een ieder, wie je ook bent of waar je ook vandaan komt. Met verantwoordelijkheid voor elkaar vanuit de gedachte dat we alleen sámen een solidaire samenleving kunnen realiseren. In de stellige overtuiging dat elk mens nieuwe kansen verdient op een gelukkig leven. In een maatschappij waarin dat samenleven niet altijd zo vanzelfsprekend is en waar mensen uit kwetsbare groepen het nog moeilijker lijken te krijgen, zien wij als fonds de tegenkrachten: de honderden maatschappelijke en kerkelijke organisaties die heel praktisch vorm geven aan samen leven en samen doen. Ook in 2010 konden wij weer honderden projecten steunen van betrokken professionals en bevlogen vrijwilligers. Mensen die zich met hart en ziel inzetten voor de mensen uit hun buurt, uit hun stad. Heel dichtbij en vaak ook heel kleinschalig. De verhalen van Patrick, Fatima en Stijn verderop in dit jaarverslag geven aan dat met een mix van betrokkenheid, inzet en een beetje financiële steun veel bereikt kan worden. De bezuinigingen in ons land treffen bijna iedereen. De meest kwetsbaren onder ons verdienen daarbij de meeste steun. Wij hopen dat er juist ook in 2011 vele nieuwe initiatieven worden ontplooid om hen te ondersteunen en aan te moedigen. Want samen leven vraagt om samen doen! Theo Camps, voorzitter 1

6 Over Skanfonds Oorsprong en doelstelling 2 Mission Statement Skanfonds staat voor een samenleving waarin ieder schouwelijke en niet-levensbeschouwelijke aard, die projecten uitvoeren voor mensen in kwetsbare posities den, kansarme jongeren, zieken, daklozen, minima en ex-gedetineerden. mens telt en mensen elkaar helpen. Vanuit katholieke of die bestaande verbanden versterken. Skanfonds heeft Skanfonds vindt het ook belangrijk om verbanden te inspiratie en traditie steunen wij organisaties die zich een bijzondere interesse in diaconale en pastorale pro- steunen die van oudsher in de samenleving zijn inge- richten op de versterking van sociale cohesie, de zorg jecten. bed, zoals scoutinggroepen, gildes en fanfares. Uit- voor kwetsbare mensen en het behoud van materieel en gangspunt is dat projecten mensen aanzetten om sa- immaterieel religieus erfgoed. Skanfonds is gevestigd in Hilversum en is actief in het men iets te ondernemen, om van elkaar te leren, en om Historie en doelstellingen Het huidige Skanfonds werd officieel op 7 september 1957 opgericht door de KRO, onder de naam Stichting Katholieke Noden. Doel was de leniging van de noden in de katholieke geloofsgemeenschap. In de loop der jaren is deze doelstelling breder geworden en zijn de statuten Koninkrijk der Nederlanden, Suriname en Midden- en Oost-Europa. Meedoen in de samenleving Meedoen in de samenleving is niet voor iedereen vanzelfsprekend. Skanfonds geeft financiële bijdragen aan projecten voor mensen in kwetsbare posities, zodat zij wederzijds begrip te creëren. Skanfonds biedt niet alleen financiële steun, maar geeft ook adviezen aan organisaties die zich voor bovengenoemde doelen inzetten. Geschiedenis met loterijen De rechtsvoorganger van Skanfonds, de Stichting Katho- diverse malen aangepast. Skanfonds wil in onze samen- kansen kunnen benutten in de samenleving. Doelgroe- lieke Noden, stond in de jaren vijftig aan de oorsprong leving van betekenis zijn vanuit de katholieke traditie en pen zijn onder andere mensen met een multiculturele van de goede doelenloterijen in Nederland. Vanaf de in- staat daarbij open voor iedereen. Er wordt nu steun ver- achtergrond, ouderen, mensen met een handicap, troductie van de Giroloterij eind jaren zestig (later ver- leend aan diverse non-profitorganisaties van levensbe- slachtoffers van huiselijk geweld, ongedocumenteer- breed tot BankGiro Loterij), is het fonds onafgebroken

7 niet alleen beneficiant geweest, maar ook medelicentiehouder van de loterij. In het najaar van 2002 sloot de BankGiro Loterij zich aan bij de Nationale Postcode Loterij (NPL) en de Sponsor Bingo Loterij. Vanaf dat moment zijn deze drie goededoelen loterijen in Nederland met elkaar verbonden binnen de Holding Nationale Goede Doelen Loterijen N.V. Aangezien de BankGiro Loterij zich steeds meer richtte op culturele doelen, lag de overstap in 2006 van Skanfonds naar de NPL voor de hand. Bij de NPL geeft Skanfonds mede invulling aan het thema sociale cohesie. 3 Dagopvang voor kinderen en volwassenen met een verstandelijke beperking. Trstenik, Servië.

8 bestuursverslag Verantwoordingsverklaring Het bestuur van Skanfonds. (foto Norbert Waalboer) Goed bestuur 4 Het bestuur van Skanfonds onderschrijft de principes van goed bestuur, zoals geformuleerd door het Centraal Bureau voor de Fondsenwerving (CBF). Dat betekent dat de functie van toezicht duidelijk gescheiden is van de uitvoering en dat we als fonds continu werken aan het optimaliseren van de effectiviteit en de efficiency van de bestedingen. Daarnaast streven we naar een optimale relatie met belanghebbenden. Toezicht houden en uitvoeren Het bestuur Bij Skanfonds is het bestuur als hoogste orgaan eindverantwoordelijk voor de gang van zaken. Het bestuur van Skanfonds bestaat uit tenminste vijf en ten hoogste zeven personen. Statutair is bepaald dat de voorzitter van de Raad van Toezicht van de KRO q.q. voorzitter is van Skanfonds. Daarnaast benoemt de Raad van Toezicht van de KRO nog een lid uit zijn midden tot vicevoorzitter van Skanfonds. Skanfonds beheert een tweetal bestemmingsfondsen: de Pater van Ruthstichting en het Mr. B.A. Schmitzfonds. Het bestuur van Skanfonds is tevens het bestuur van de Pater van Ruthstichting. Met ingang van 2011 is de Pater van Ruthstichting als fonds op naam bij Skanfonds ondergebracht. Bestuursleden worden benoemd voor een periode van vier jaar. Het bestuurslidmaatschap kan tweemaal voor eenzelfde periode worden verlengd. Bij de aanstelling en tijdens het lidmaatschap wordt erop toegezien dat er geen belangenverstrengelingen zijn. De scheiding tussen toezicht en uitvoering is door bepalingen in het bestuursreglement en directiestatuut voldoende gewaarborgd. In het bestuursreglement zijn de toezichthoudende werkzaamheden beschreven, zoals vaststelling van de jaarrekening, begroting, meerjaren-

9 bestuursverslag beleidsplan, bestedingsbeleid, beleggingsbeleid en financieel beleid. Binnen het bestuur is een dagelijks bestuur benoemd, bestaande uit de voorzitter, vicevoorzitter/penningmeester en secretaris. De directeur heeft periodiek overleg met leden van het dagelijks bestuur over de gang van zaken binnen de stichting. Het bestuur komt elk kwartaal bijeen. Er is een rooster van aftreden opgesteld, waarin ook herbenoemingen worden vastgelegd. De bestuursleden ontvangen een tegemoetkoming van 45 per bezochte vergadering, evenals een reiskostenvergoeding. In april 2010 heeft het bestuur voor het eerst de eigen werkzaamheden officieel geëvalueerd. Deze evaluatie zal tweejaarlijks uitgevoerd worden. De adviescommissies (AC s) Skanfonds beschikt over twee adviescommissies: de Adviescommissie Nederland en de Adviescommissie Midden- en Oost-Europa. De adviescommissies adviseren het bestuur over notities met betrekking tot het bestedingsbeleid. Afhankelijk van de hoogte van het bedrag dat wordt aangevraagd, zijn er verschillende procedures voor besluitvorming. De adviescommissies, die elk kwartaal bijeenkomen, besluiten over aanvragen in de standaard- en AC-procedures. De leden van de adviescommissies worden door het bestuur benoemd voor een periode van vier jaar. Ook deze termijn kan tot tweemaal toe worden verlengd voor eenzelfde periode. de voortgang en realisatie van de exploitatie, de beleidsontwikkelingen en projectaanvragen. Er is een rooster van aftreden opgesteld, waarin ook herbenoemingen worden vastgelegd. De leden van de adviescommissies ontvangen een vergoeding van 45 per bezochte vergadering. Zoals elk jaar is ook in 2010 gestreefd naar het optimali- Effectieve en efficiënte bestedingen seren van de efficiency en de effectiviteit van de bestedingen. Veel hoofdprocessen hebben een directe relatie De directeur De directeur, benoemd door het bestuur, heeft de dagelijkse leiding over het bureau en legt hierover verant- Procedures van projectbeoordeling en projectafhande- met aanvragen en het beoordelen en verwerken ervan. woording af aan het bestuur. Het bestuur heeft de verantwoordelijkheid het functioneren van de directeur te ganisatie. In het kader van good governance zijn funcling zijn vastgelegd in het Handboek Administratieve Or- evalueren. De voorzitter en penningmeester houden ties bij projectbeoordeling, projectadministratie en eenmaal per jaar een jaargesprek met de directeur. De besluitvorming zoveel mogelijk gescheiden. directeur rapporteert elk kwartaal aan het bestuur over Procedures binnen Skanfonds Omschrijving Koninkrijk der Nederlanden procedure Besluit door en Suriname Midden- en Oost-Europa Klein Directie van 0 t/m van 0 t/m Standaard Adviescommissie vanaf t/m * vanaf t/m AC Adviescommissie vanaf t/m vanaf t/m Bestuur Bestuur vanaf vanaf * Voor Nederland, het Caribisch deel van het Koninkrijk en Suriname geldt dat besluitvorming plaatsvindt na accordering door de voorzitter van de AC en een gedelegeerd AC-lid. 5

10 Interne toetsing Skanfonds heeft oog voor de wensen, ideeën en klach- Organisatie Organisaties die een financiële bijdrage krijgen, dienen ten van alle betrokken partijen. Er zijn twee klachtenpro- accountantscontrole en vaststellen jaarrekening na afloop een financiële verantwoording bij Skanfonds cedures: één procedure heeft betrekking op het proces uitkomsten tussentijdse controle 2010 in en desgevraagd een inhoudelijke evaluatie. Op basis van aanvraagbehandeling, de tweede op het gedrag van van de notitie Evaluatiebeleid in 2008 worden er jaarlijks medewerkers van Skanfonds. Toekomst minimaal twintig projecten op intensievere wijze dan voorheen geëvalueerd. Bestuursvergaderingen in 2010 Afgelopen jaar is het bestuur zes keer bijeengekomen. strategisch marketingplan verkenning op het fondsenwervende vlak ontwikkelingen loterijen 6 Externe toetsing Jaarlijks vindt externe toetsing plaats door accountant Ernst & Young. Naast het uitvoeren van een accountantscontrole toetst Ernst & Young steekproefsgewijs of De belangrijkste onderwerpen waarover is gesproken en/of waartoe is besloten, zijn: Beleid Beleggingen Het risicomijdende beleggingsbeleid heeft ervoor gezorgd dat de waarde van de beleggingen niet is gedaald. de afgesproken procedures inzake projectbeoordeling bestedingsbeleid De inkomsten uit obligaties zijn op niveau gebleven. Be- en -afhandeling op correcte wijze zijn gevolgd. In 2009 is Suriname 2010 en verder sloten is met dezelfde behoudende koers door te gaan Skanfonds door het Centraal Bureau Fondsenwerving Stimuleringsprogramma initiatieven Levensvragen als vorige jaren, dat wil zeggen uitsluitend EMU-obliga- opnieuw beoordeeld en is het CBF-Keur voor de periode en Ouderen ties met AAA-rating gecontinueerd. De belastingdienst heeft Skanfonds erkend als een Algemeen Nut Beogende Instelling (ANBI). eindevaluatie Kwaliteitsimpuls Inloophuizen stand van zaken projectevaluatie beleidsplan Samenwerkende Fondsen Caribisch Wisselingen in bestuur en adviescommissies In het voorjaar van 2010 is de heer prof. dr. Th. W.A. (Theo) Relaties met belanghebbenden Skanfonds beoogt een open dialoog met alle belangheb- deel van het Koninkrijk Overige onderwerpen Camps benoemd tot voorzitter. In het dagelijks leven is hij bestuursvoorzitter van Berenschot. De secretaris van het bestuur, de heer drs. J.M.H. (Joep) Mourits, is herbenoemd benden. Deze zijn te verdelen in loterijen, aanvragers, zelfevaluatie bestuur voor een periode van vier jaar (tweede termijn). De heer intermediaire doelgroepen, collega-fondsen en overige vijfjaarlijkse evaluatie Nationale Postcode Loterij/ J. (Jan) van Tilburg heeft aangegeven om gezondheidsre- belanghebbenden. Skanfonds streeft ernaar alle partij- Skanfonds denen zijn functie als lid van het bestuur neer te leggen. en te informeren over zijn werkzaamheden. Naast de tweejaarlijks overleg met delegatie Bisschoppen- Hij is in december 2010 teruggetreden. publicatie van het jaarverslag met jaarrekening geeft conferentie In de Adviescommissie Nederland is de heer drs. P.A.G.M. Skanfonds informatie via de website. relatie Skanfonds en KRO (Peter) Pot benoemd tot lid en mevrouw drs. Y. (Yvonne)

11 Schram herbenoemd (derde en laatste termijn). Mevrouw dr. M.J.A. (Maartje) van Putten, voorzitter van de Adviescommissie Midden- en Oost-Europa is herbenoemd (tweede termijn). Pater van Ruthstichting wordt Pater van Ruthfonds In deze jaarrekening is opgenomen de jaarrekening van de Pater van Ruthstichting. De bestuursleden van Skanfonds vormen tot en met het kalenderjaar 2010 ook het bestuur van De Pater van Ruthstichting en de uitvoering van de werkzaamheden worden verricht door de medewerkers in dienst van Skanfonds. Op 17 december 2010 heeft het bestuur van de Pater van Ruthstichting besloten dat het gehele vermogen van de stichting op 31 december 2010 aan Skanfonds wordt overgedragen voor een fonds op naam. De naam van het fonds luidt: Het Pater van Ruthfonds. De doelstelling van dit fonds op naam is gelijk aan de doelstelling van de Pater van Ruthstichting. Afscheid mr. Yvonne Timmerman-Buck Op 31 mei nam Skanfonds afscheid van mevrouw mr. Y.E.M.A. (Yvonne) Timmerman-Buck, vanaf 2002 eerst als vicevoorzitter en vanaf 2007 als bestuursvoorzitter verbonden aan Skanfonds. Uit handen van Mgr. A.H. van Luyn, bisschop van Rotterdam, ontving zij bij haar afscheid één van de allerhoogste pauselijke onderscheidingen: Ridder in de Orde van Sint Silvester, toegekend aan personen die zich op bijzondere en unieke wijze verdienstelijk hebben gemaakt voor kerk en samenleving. Opnieuw heeft Skanfonds het afgelopen jaar veel projectaanvragen gehonoreerd. Skanfonds is dankbaar dat die initiatieven gefinancierd kunnen worden met bijdragen van de loterijen. Wij bedanken de besturen en medewerkers van zowel de Nationale Postcode Loterij (NPL) als De Lotto voor hun inspanningen om geld voor ons te werven. Hilversum, 8 april 2011 Namens het bestuur De heer Theo Camps, voorzitter 7

12 Directieverslag Van mens tot mens 8 Henriëtte Hulsebosch, directeur Skanfonds. (foto Norbert Waalboer) Het Verwey-Jonker Instituut evalueerde in 2010 op verzoek van de Postcode Loterij onze activiteiten en stelde vast dat Skanfonds zich vooral richt op de integratie van kwetsbare groepen. We ondersteunen vooral kleinschalige initiatieven van kleine vrijwilligersorganisaties. Dat is ook precies wat we voor ogen hebben wanneer we denken aan onze bijdrage aan sociale cohesie. We geloven in kleinschalige projecten met heldere doelstellingen, waarin het contact van mens tot mens centraal staat. De praktijk heeft bewezen dat het werkt, al decennia lang. Een mooi voorbeeld is Samen Online, waarvoor Skanfonds en Stichting Doen op het GoedGeldGala in 2010 een extra bijdrage van van de Postcodeloterij ontvingen. In Samen Online Nederland geven leerlingen van het ROC computerles aan ouderen. Zij leren elkaar gedurende de cursusweken intensief kennen en ontdekken dat wederzijdse negatieve stereotypen vaak niet kloppen. Tegelijkertijd ontwikkelen jongeren nieuwe vaardigheden en leren zij zich inleven in een wereld die niet de hunne is. Zij ontvangen waardering voor hun kennis en ontdekken dat zij een waardevolle bijdrage kunnen leveren aan de samenleving. De ouderen, veelal mensen die (dreigen te) vereenzamen, doen op hun beurt nieuwe contacten op met jongere generaties. De reacties van beide partijen zijn heel enthousiast, het is een hele mooie manier om de generatiekloof tussen jongeren en ouderen te verkleinen. Het doel van Samen Online Nederland is om dit initiatief uit te rollen naar minimaal vijftien locaties in Nederland. Inmiddels worden er volop cursussen gegeven in Zoetermeer, Amersfoort en Utrecht. In Amsterdam, Rotterdam en bijvoorbeeld ook Zeeland wordt door lokale

13 directieverslag organisaties hard gewerkt aan de oprichting van een Samen Online. 9 Verbinding en samenhang ontstaat bij mensen, jong en oud, die de handen uit de mouwen willen steken. Voor elkaar. Deze particuliere initiatieven steunen wij graag. In 2010 hebben we 672 projecten gehonoreerd voor een bedrag van ruim 9 miljoen euro. Dat is iets om blij mee te zijn; het is een bewijs dat het initiatief van bewogen mensen niet minder wordt, zoals wel eens gedacht wordt, maar stevig is ingebed in ons land. Iets om trots op te zijn! Samen Online (foto Arjen Born)

14 directieverslag Nederland Nederland kende tot de jaren 60 een verzuilde samenleving gebaseerd op geloof of maatschappelijke oriënta- inloophuizen versterken. Dankzij financiële bijdragen voor deskundigheidsbevordering, capaciteitsversterking Resto VanHarte beneficiant Postcode Loterij Resto VanHarte is een succesvolle formule om eenzaam- tie. Binnen de zuilen was de sociale cohesie, de sociale en inrichting, kunnen deze huizen zich optimaal inzet- heid onder burgers tegen te gaan. Sinds de oprichting samenhang, zeer sterk. Met de ontzuiling, de opkomst ten voor kwetsbaren in de samenleving. heeft Skanfonds vele nieuwe lokale VanHarte restau- van het individualisme en de multiculturele samenle- rants gesteund. In 2009 is Resto VanHarte beneficiant ving is de sociale cohesie onder druk komen te staan. Inloophuizen bieden een laagdrempelige plek aan dak- geworden van de Postcode Loterij. Wij feliciteren hen en thuislozen, verslaafden of vereenzaamde mensen. daarmee van Harte. Nu deze organisatie structurele in- In deze veranderde samenleving zijn de laatste jaren Mensen die aan de rand van de samenleving staan en komsten heeft gevonden, zal Skanfonds de steun aan veel ontwikkelingen gaande. Een terugtredende over- dreigen af te glijden, vinden hier aandacht. Met een kopje nieuwe lokale initiatieven afbouwen. 10 heid, meer verantwoordelijkheden bij de burger, het belang van particulier initiatief en een maatschappelijk betrokken bedrijfsleven kenmerken de trend. koffie, een maaltijd of een gesprek kunnen zij even op verhaal komen. In de inloophuizen zijn duizenden vrijwilligers actief. Gezamenlijk bevorderen zij de verbonden- Presentiemethode als social investment Soms vindt Skanfonds de maatschappelijk toegevoegde heid en versterken ze de gemeenschapszin. waarde van een (jonge) organisatie met vernieuwende Ook het speelveld en de omgeving van zorg en welzijn zijn ideeën zó groot, dat we daarin extra willen investeren. door de marktwerking ingrijpend veranderd. De overheid Het programma Kwaliteitsimpuls Inloophuizen was een Met het Social Investment Programma geeft Skanfonds decentraliseert meer naar lokale overheden. Een groot succes: het voor 2010 verwachte aantal aanvragen is organisaties ruim baan om ideeën te realiseren en talen- aantal organisaties verliest (een deel van) reguliere subsi- ruimschoots overschreden. In totaal zijn er 54 aanvra- ten in te zetten. De belangrijkste criteria voor deelname dies en moet in toenemende mate een beroep doen op gen toegekend met een totaal bedrag van zijn: actualiteit, vernieuwing en maatschappelijk toege- mantelzorg en initiatieven van de mensen zelf. voegde waarde. De Kwaliteitsimpuls is afgesloten met een landelijke Skanfonds volgt deze ontwikkelingen en staat open voor dag op 17 september 2010, gericht op deskundigheids- Door aanvragers met vernieuwende ideeën een bepaal- alle (vrijwilligers)initiatieven die het zelfoplossend ver- bevordering en inhoudelijke verdieping. Naast inleiden- de tijd te steunen, houden we hen in de startfase vrij mogen van burgers ondersteunen en versterken. de presentaties werden zes workshops aangeboden: van de tijdrovende taak om fondsen te werven. Sinds 2010 in het teken van inloophuizen In 2010 heeft Skanfonds het in 2009 gestarte program- omgaan met agressie, fondsenwerving, communicatie, bestuursondersteuning, vrijwilligersbeleid en contact met de ander. Voor de honderd deelnemers was deze 2009 steunen we Stichting Presentie met het verder ontwikkelen van de Presentiemethode van prof. dr. Andries J. Baart, een methode afkomstig uit het buurtpastoraat. ma Kwaliteitsimpuls Inloophuizen voortgezet. Hiermee dag van grote betekenis voor de voortzetting van hun Hierin staat aandacht voor kwetsbare mensen, de cliën- wil Skanfonds de kwaliteit en de duurzaamheid van de werk. ten, voorop. De presentiemethode wordt inmiddels toe-

15 directieverslag Stichting Eigen Gezicht was het eerste social investmentprogramma van Skanfonds. De stichting staat nu op eigen benen en klopt af en toe aan voor projectfinanciering, zo ook in (foto Roel ten Hagen) gepast in de ouderenzorg, de verslavingszorg, het wijkwerk en in de opvang van zwerfjongeren. In 2010 heeft Stichting Presentie zich vooral gefocust op haar drie kernactiviteiten: educatie, projecten en verspreiding & ontwikkeling. In hetzelfde jaar heeft de stichting ook de formele erkenning van Kennisinstelling ontvangen. Dat betekent dat zorginstellingen hun zorginnovatievouchers bij Stichting Presentie kunnen verzilveren voor projecten en deskundigheidsbevordering. lijkt steeds minder zinvol. Gelukkig is er in de zorg toenemende aandacht voor dit onderwerp. Workshop fondsenwerving Steeds vaker wordt Skanfonds gevraagd een workshop te geven over het indienen van projectaanvragen en fondsenwerving. Er blijkt vooral veel behoefte aan informatie en instructie onder vrijwilligers en zelforganisaties. Ook het boekje Fondsenwerving, doe-het-zelfhandleiding van de Protestantse Diaconie Amsterdam, door Skanfonds gefinancierd, vindt nog steeds gretig aftrek en beleefde in 2010 een herdruk. In dit boekje wordt op heel basaal niveau uitgelegd waaraan een goede projectaanvraag moet voldoen en welke aspecten van belang zijn bij het indienen ervan. Vooruitkijkend naar 2011 In 2009 is Skanfonds gestart met het werken in thema s. Met de kwaliteitsimpulsen kunnen wij organisaties nog beter van dienst zijn met geld en goede raad. Ook in 2011 verwachten wij nieuwe thema s te ontwikkelen gericht op kwetsbare groepen in de samenleving. We gaan van start met het thema Levensvragen en Ouderen. Levensvragen en Ouderen Bij het ouder worden blikt een mens terug op het leven. Het einde komt naderbij, je wordt afhankelijker en steeds meer mensen om je heen vallen weg. Het leven Omdat dit belangrijke thema goed past bij Skanfonds willen we in een tweejarig stimuleringsprogramma speciale aandacht geven aan (vrijwilligers)projecten voor thuiswonende en sociaal geïsoleerde ouderen. Ook innovatieve projecten voor ouderen in zorginstellingen zijn welkom. Effect van bezuinigingen (Lokale) overheden hebben forse bezuinigingen aangekondigd. De verwachting is dat projecten voor sociale cohesie en het welzijn van kwetsbare mensen verder onder druk komen te staan. Bezuinigingen kunnen ook leiden tot meer armoede in de samenleving, veelal met sociale uitsluiting tot gevolg. Het Verwey-Jonker Instituut zegt hierover: kwetsbare burgers, de groepen die zijn gemarginaliseerd, dreigen in het huidige sociale klimaat meer in het verdomhoekje te komen. Zij moeten zich verbonden (blijven) voelen en contact houden met andere burgers. Wij zien hierin een duidelijke rol weggelegd voor ons fonds. Waar de overheid geld wegneemt zijn fondsen huiverig om dat geld te vervangen, maar er zijn enkele doelgroepen waarvoor fondsen zoals Skanfonds in de komende jaren van extra betekenis zouden kunnen zijn. Het Verwey-Jonker Instituut noemt bijvoorbeeld de Wajongeren 11

16 directieverslag Het Caribisch deel van het Koninkrijk 12 en geestelijk gehandicapten. Activiteiten gericht op ondersteuning en empowerment van kwetsbare groepen blijven belangrijk. Zo houden wij zeker ook oog voor ontwikkelingen bij opvangcentra voor dak- en thuislozen, vrouwen en ex-gedetineerden. Bezuinigingen zijn een bedreiging, maar bieden ook kansen. Vaak gaan nieuwe partijen met elkaar aan tafel om te kijken hoe voorzieningen toch overeind gehouden kunnen worden. Er worden daarbij niet zelden nieuwe, spontane initiatieven ontwikkeld. Die verwelkomen wij met belangstelling. Skanfonds is sinds 1995 actief op de Nederlandse Antillen en Aruba. In 2004 werd met andere fondsen een samenwerkingsverband opgezet: de Samenwerkende Fondsen voor de Nederlandse Antillen en Aruba 1. Deze fondsen ondersteunen en versterken sociale initiatieven op de eilanden. Naast wijkopbouw ligt de nadruk van de projecten op jongeren, ouderen en kwetsbare groepen als verslaafden, gehandicapten en tienermoeders. De Samenwerkende Fondsen worden op elk eiland bijgestaan door een lokaal adviescollege of adviseur. Deze beoordelen de aanvragen en brengen advies uit, waarna de Nederlandse fondsen een definitief besluit nemen. Ook heeft onze algemeen adviseur, de heer ir. Gilbert R. Wawoe, zijn werk voor Skanfonds afgerond. Zijn functie is overgenomen door de heer mr. Etiënne Ys. Gilbert Wawoe (links) wenst zijn opvolger Etiënne Ys veel succes. Skanfonds droeg bij aan De Pelgrimage van Vertrouwen. Het verhaal van Eva op pag. 24 vertelt meer over dit grote religieuze evenement. In 2010 droeg Skanfonds bij aan 55 projecten op de Nederlandse Antillen en Aruba. Dat is een stijging ten opzichte van 2009, met name veroorzaakt door een groter aantal aanvragen. Mede vanwege het stijgende aantal aanvragen op Curaçao heeft het lokale adviescollege in 2010 een projectcoördinator aangesteld. Wij zijn alle adviseurs zeer erkentelijk voor hun inzet en adviezen van de afgelopen jaren. Afscheid Het jaar 2010 stond in het teken van afscheid. We namen afscheid van onze adviseurs: de heren Santine en Sallas (Curaçao), Voges (St. Maarten) en Hassel (Saba), die vanaf de start in 1995 bij ons werk waren betrokken. Nieuw begin Op namen we afscheid van het land Nederlandse Antillen. Binnen het Koninkrijk zijn twee nieuwe landen toegetreden: St. Maarten en Curaçao. Ook verwelkomen wij Bonaire, Saba en St. Eustatius als drie bijzondere gemeenten van Nederland. Skanfonds vond het een eer om bij de festiviteiten rondom deze officiële opheffing te Willemstad (Curaçao) aanwezig te mogen zijn. Door deze staatkundige wijziging is de naam van ons samenwerkingsverband veranderd in Samenwerkende Fondsen voor het Caribisch deel van het Koninkrijk. Tijdens het werkbezoek in november 2010 is teruggekeken op de afgelopen jaren en is een aangescherpt be- 1 Het samenwerkingsverband bestaat momenteel uit het Oranje Fonds, Stichting Kinderpostzegels, Fonds Sluyterman van Loo en Skanfonds. In 2010 heeft het Innovatiefonds Zorgverzekeraars zich bij het samenwerkingsverband aangesloten.

17 directieverslag Suriname leidsplan vastgesteld. Ook is aandacht besteed aan het Sinds 1997 steunt Skanfonds projecten in Suriname. De wijkwerk op Aruba en aan het thema vrijwilligerswerk nadruk ligt op het ondersteunen van projecten in het middels een voordracht van de directeur van Stichting binnenland. Er is in 2010 samengewerkt met diverse Present Nederland. NGO s, zoals de Pater Ahlbrinck Stichting, de Vereniging 2011 en verder Per 2011 neemt Skanfonds de coördinatie binnen de van Inheemse Dorpshoofden en de Medische Zending. Vanaf 2006 werkt Skanfonds met het lokaal adviescolle- Samenwerkende Fondsen ter hand. Dat betekent dat alle ge Suriname (Lacs) om de kwaliteit van haar werk in Su- aanvragen via Skanfonds verlopen, die het voortouw riname te waarborgen. Dit college bestaat uit een aantal neemt wat betreft het coördineren en organiseren van het werk in het Caribisch deel van het Koninkrijk. De komende jaren zullen de staatkundige vernieuwingen zich verder Surinaamse deskundigen die ons per projectaanvraag voorzien van advies. Het advies heeft met name betrekking op achtergrondinformatie over de aanvrager en nut monitord. Wij zijn de heer Artist zeer dankbaar voor het 13 uitkristalliseren. Voor de Samenwerkende Fondsen en noodzaak van een project. Het uiteindelijke besluit vele werk, dat hij voor ons heeft verricht. Een deel van blijft het van belang om na te gaan of deze veranderin- over het financieren van een aanvraag wordt in Neder- zijn taken is overgenomen door onze projectcoördinator, gen invloed hebben op onze rol en op de beschikbare land genomen. Het bestuur van Skanfonds dankt de le- Mw. Marie-José Artist. Met haar komst zijn de lijnen middelen van lokale Niet Gouvernementele Organisa- den van het lokale adviescollege in Suriname hartelijk tussen (potentiële) aanvragers en ons fonds nog korter ties (NGO s). voor hun inzet en adviezen. geworden. In 2010 besteedde Skanfonds aan 10 projecten in Suriname, een daling ten opzichte van Dit Vertrek Tijdens ons werkbezoek in april 2010 hebben wij met lag vooral aan het feit dat ons fonds minder aanvragen enkele NGO s gesproken over het vertrek van ontwikke- kreeg en omdat wij in 2009 een aantal projecten steun- lingsorganisatie Cordaid uit Suriname, wat in potentie den, die tot in 2010 doorliepen. een grote slag voor het maatschappelijk middenveld kan betekenen. Met medewerkers van de Pater Ahlbrinck In 2010 namen we afscheid van onze algemeen adviseur Stichting is ook een aantal dorpen in het binnenland van de heer drs. ing. Rein Artist. Hij is vanaf de start bij onze Suriname bezocht. In het najaar hebben we de festivi- werkzaamheden in Suriname betrokken geweest en teiten bijgewoond van de officiële opening en inwijding Leden van het Adviescollege FAP Bonaire heeft veel projecten voorzien van adviezen en deze ge- van de Sint Petrus en Pauluskathedraal te Paramaribo.

18 directieverslag Midden- en Oost-Europa Beleid aangescherpt Sinds 1991 implementeert Skanfonds het social transi- Sterke partners in hervorming Skanfonds heeft in 2010 zijn bestedingsbeleid in Suri- tion programma in Midden- en Oost-Europa binnen het Een belangrijk voorbeeld hiervan is het door de EU ge- name aangescherpt. Speerpunten in dit beleid zijn on- samenwerkingsverband van de Co-operating Nether- steunde project Civil Society organisaties sterke part- derwijs, (basis) gezondheidszorg en gemeenschapsont- lands Foundations for Central and Eastern Europe (CNF) 2 ners in de hervorming van het zorg- en welzijnssysteem, wikkeling. De focus ligt meer dan ooit op het binnenland Het werkterrein van Skanfonds is Servië, Montenegro en dat Skanfonds in samenwerking met de Servische part- van Suriname en nog scherper dan voorheen houden Oekraïne. ner Balkan Community Initiatives Fund en het Neder- we de ontwikkelingen van de Surinaamse overheid en landse SOFT Tulip netwerk implementeert. Middels trai- haar relatie met NGO s nauwlettend in de gaten. Met het social transition programma ondersteunen we ningen en werkbezoeken richt dit project zich op de ontwikkeling van innovatieve zorgmodellen voor deskundigheidsbevordering en hervormingen in de In Nederland onderhoudt Skanfonds contacten met kwetsbare mensen en de capaciteitsopbouw van de gehandicaptenzorg in Servië. Skanfonds is verheugd ook 14 andere fondsen die projecten in Suriname steunen, met NGO sector in de regio. We werken hierin samen met op deze manier een bijdrage te kunnen leveren aan de name Stichting Kinderpostzegels, het Zeister Zendings lokale partnerorganisaties, die vanuit hun expertise op ontwikkelingen in de zorg voor kwetsbare mensen. Genootschap en het Maagdenhuis. Dit is van belang het gebied van zorg en welzijn een belangrijke rol ver- voor het verkrijgen van relevante informatie over aan- vullen in de lokale toetsing van de projectaanvragen. vragers, maar ook om in gezamenlijkheid projecten te Naast projectsteun, waar we aansluiten bij lokale initia- kunnen financieren. Het Innovatiefonds Zorgverzeke- tieven, dragen we bij aan capaciteitsopbouw en deskun- raars heeft in 2010 besloten om, via Skanfonds, maxi- digheidsbevordering van de NGO sector. Tijdens meer- maal beschikbaar te stellen voor innovatieve daagse bijeenkomsten ondersteunen we deelnemende projecten in de gezondheidszorg. NGO s op het gebied van fondsenwerving, lokale filantropie, projectmanagement en samenwerking met 2011 (lokale) overheden en andere partners en worden erva- In 2011 zullen wij de (politieke) ontwikkelingen in Suri- ringen uitgewisseld. Hiermee ontstaan netwerken, die name volgen alsmede het beleid van de nieuwe rege- van belang zijn voor de ontwikkeling van de sector. ring ten aanzien van de NGO s. Ook zullen wij onderzoeken wat de behoefte is vanuit het maatschappelijke In 2010 zijn 118 projecten gesteund in 7 landen voor middenveld nu de jarenlange ondersteuning van Cor- een totaal bedrag van 2.396,146. Dit is nagenoeg het- daid wordt afgebouwd. zelfde bedrag als het jaar ervoor. Activiteitenbegeleiding voor mensen met een beperking van organisatie Srce u Jabuci in Pancevo, Servië. 2 Hierin zijn naast Skanfonds de Janivo Stichting, Stichting Kinderpostzegels en Stichting het R.C. Maagdenhuis vertegenwoordigd.

19 directieverslag 2010 Het afgelopen jaar was niet gemakkelijk voor de NGO sector in de drie landen. Overheidsbudgetten werden onder invloed van de crisis gekort, buitenlandse donoren trekken zich steeds meer terug en bedrijven, die weliswaar steeds meer open staan voor corporate social responsibility, zijn terughoudend met nieuwe initiatieven of hebben simpelweg moeite om het eigen hoofd boven water te houden. Desondanks weet de sector zich staande te houden en is zij een steeds belangrijkere speler in het zorg- en welzijnsveld. Einde in zicht In 2012 trekt Skanfonds zich terug uit de regio. In het afgelopen jaar is de afbouw verder vormgegeven. Hierbij ligt de nadruk op capaciteitsopbouw/versterking en sustainability van de partnerorganisaties zelf, opdat zij hun werk als fondsverstrekkende organisaties kunnen voortzetten. Met als uitgangspunt om zoveel mogelijk aan te sluiten bij de specifieke behoeften, heeft Skanfonds in 2010 bijgedragen aan een onderzoek naar het aanboren van alternatieve inkomstenbronnen, onder andere resulterend in de aanschaf van eigen kantoorpanden voor de partners. Eind 2011, wanneer de CNF 20 jaar bestaan, komt er een einde aan de samenwerking binnen dit verband. In het najaar van 2011 organiseren de CNF daarom een afsluitende bijeenkomst waarin terug wordt gekeken op het werk in de regio aan de hand van verhalen in woord en beeld van experts, organisaties en mensen die direct baat hebben gehad bij de projecten. Ook bezien we dan mogelijkheden en uitdagingen voor de NGO sector in Midden- en Oost-Europa om haar werk voort te kunnen zetten. Samenwerking met loterijen Nationale Postcode Loterij Met de flinke bezuinigingen waar het kabinet Rutte op inzet neemt het belang van particuliere fondsenwervers zoals de Nationale Postcode Loterij toe. De goededoelenloterij is een bewezen en succesvol middel tot fondsenwerving. Inmiddels wordt er jaarlijks door de drie Goede Doelen Loterijen tezamen - Nationale Postcode Loterij, BankGiro Loterij en VriendenLoterij miljoen geworven voor het goede doel. Dat is meer dan een miljoen euro per dag! De steun aan de goede doelen is over het algemeen meerjarig en de bijdragen zijn vrij te besteden. De drie loterijen hebben als missie het steunen van goede doelen die werken aan: een rechtvaardige en groene wereld: Nationale Postcode Loterij cultuur en behoud van cultureel erfgoed: BankGiro Loterij verbetering van welzijn en gezondheid in Nederland: VriendenLoterij Maandelijks spelen miljoenen huishoudens in Nederland met deze loterijen mee; met de helft van de kosten van een lot dragen ze bij aan een betere wereld. 15

20 directieverslag De Lotto loterijmarkt, de manier waarop vergunningen worden menwerkende Fondsen voor het Caribisch deel van het Een verontrustende ontwikkeling is het voornemen van verleend en de instelling van een kansspelautoriteit. Wij Koninkrijk en de CNF CEE. Door de samenwerking hoe- de minister van Justitie om de tot nu toe gebruikelijke hopen dat eventuele wijzigingen de loterijen - die als ven aanvragers maar eenmaal een project in te dienen, semi-automatische verlenging van de vergunning aan missie hebben fondsen te werven voor goede doelen - dat vervolgens aan meerdere fondsen wordt doorge- de loterijen, te wijzigen in een procedure waarbij meer- voldoende ruimte bieden hun werkzaamheden onver- stuurd. Onderling zijn goede afspraken gemaakt over dere partijen kunnen meedingen in het verwerven van minderd voort te zetten. Zonder de Nationale Postcode coördinatorschap, penvoerderschap en de verdeling van de vergunning. Vooruitlopend op beleidswijzigingen Loterij en De Lotto zouden wij immers vele van onze ini- projecten. heeft de minister begin 2010 besloten de Stichting Nati- tiatieven niet kunnen realiseren! 16 onale Sporttotalisator/De Lotto een vergunning te verlenen voor de duur van twee jaar, in plaats van de gebruikelijke vijf jaar. Verschillende partijen hebben bezwaar aangetekend tegen dit besluit, omdat het grote onzekerheid voor de afdracht aan goede doelen met zich Overige samenwerkingsverbanden Skanfonds hecht aan een goede samenwerking met andere fondsen. Dit uit zich op verschillende manieren: Cofinanciering Skanfonds werkt actief samen met andere (vermogens) fondsen, bijvoorbeeld bij het zoeken naar cofinanciering voor projecten in Midden- en Oost-Europa. In dat proces blijft Skanfonds verantwoordelijk voor de moni- meebrengt. Op basis van deze bezwaarschriften heeft Participeren in overleggen tussen fondsen toring, betaalbaarstelling en verantwoording. Voor- de minister besloten de vergunning alsnog voor de duur Uitwisseling tussen fondsen onderling - over bijvoor- beelden van fondsen waarmee Skanfonds op deze ma- van vijf jaar te verlengen. Tevens heeft het ministerie beeld aanvragen en maatschappelijke ontwikkelingen - nier samenwerkt zijn: het Sint Laurensfonds en Fonds voorwaarden verbonden aan deze vergunning, zoals een is van groot belang. Vaak komt dat de kwaliteit van de DBL (Stichting Verenigde Stichtingen van Dooren Blan- programmaopzet voor de organisatie van 60 extra Trek- projectadvisering ten goede. Om die reden neemt Skan- kenheym van Lede). Skanfonds beoordeelt voor DBL kingen. De opbrengst hiervan dient ten goede te komen fonds deel aan onder meer het Beukenhofoverleg, het een aantal Nederlandse projecten en voert hiervoor ook aan het Olympisch Plan Tegen dit laatste onder- overleg gehandicaptenfondsen, het fondsenoverleg Ar- de administratie uit. deel van de vergunning heeft de Algemene Loterij Ne- beidstoeleiding, het fondsenoverleg voor levensbe- derland (ALN), waar Skanfonds onderdeel van uitmaakt, schouwelijke projecten, het Ouderenfondsenoverleg, Overkoepelende websites beroep aangetekend. De uitspraak wordt in 2011 ver- het coördinatorenoverleg van CNF CEE en het Suriname- De afdeling Midden- en Oost-Europa beheert de website wacht. overleg. van de overkoepelende website van de aangesloten organisaties die in dat gebied werken Werken in een samenwerkingsverband Skanfonds participeert in Aanvraag.nl, een website De kansspelwetgeving staat ook in het kabinet Rutte op Skanfonds participeert in diverse samenwerkingsver- voor organisaties die zich inzetten voor mensen met de agenda; er wordt gekeken naar de inrichting van de banden. Voorbeelden hiervan zijn Aanvraag.nl, de Sa- een beperking, met als doel de kwaliteit van hun leven