Arnhem. jrvrslg 2014

Transcriptie

1 100% Arnhem jrvrslg

2 Colofon Dit is een uitgave van de Stichting Volkshuisvesting Arnhem, gevestigd aan de Kadestraat 1 te Arnhem. Het verslag heeft betrekking op het boekjaar 2014, dat parallel loopt met het kalenderjaar Het werkgebied van de Stichting Volkshuisvesting Arnhem omvat de gemeenten Arnhem, Beuningen, Doesburg, Duiven, Groesbeek, Heumen, Lingewaard (Bemmel), Millingen aan de Rijn, Montferland (Didam), Mook en Middelaar, Nijmegen, Overbetuwe, Renkum, Rheden, Rozendaal, Rijnwaarden, Ubbergen, Westervoort, Wijchen en Zevenaar (Angerlo). Het huidige bezit van Volkshuisvesting bevindt zich volledig in de gemeente Arnhem. De Stichting Volkshuisvesting Arnhem is als Vereniging Volkshuisvesting opgericht op 27 maart Haar statuten werden goedgekeurd bij Koninklijk Besluit van 1 juni 1908 nr De Stichting is als toegelaten instelling uitsluitend werkzaam in het belang van de volkshuisvesting. Zij heeft haar middelen in het verslagjaar dan ook uitsluitend in dat belang aangewend. Deze toelating werd gehandhaafd bij Koninklijk Besluit van 11 januari 1967 nr. 60. De laatste statutenwijziging dateert van 16 mei Deze statutenwijziging vond plaats vanwege een wijziging in het BBSH, betreffende artikel 7, kenmerk DGW/SR De inschrijving in het Handelsregister vond plaats op 3 maart 1998, onder dossiernummer Vanaf 1 januari 2013 wordt de Stichting Volkshuisvesting aangemerkt als Algemeen Nut Beogende Instelling (ANBI). Ons RSIN (Rechtspersonen en Samenwerkingsverbanden Informatienummer) is De Stichting is aangesloten bij Aedes, Vereniging van Woningcorporaties. Dit Jaarverslag en de Jaarrekening 2014 zijn vastgesteld door de bestuurder en goedgekeurd door de Raad van Commissarissen op 13 april Vormgeving: VUURWERK communicatie en vormgeving, Arnhem Infographics: Illustratiestudio Anne Luchies, Oosterbeek Illustraties: Sjoerd Stellingwerf 2

3 100% Arnhem Volkshuisvesting jrvrslg 2014 Deel I Jaarverslag 3

4 4

5 Overzicht woningbezit Volkshuisvesting Arnhem 5

6 Een saai jaar dat niet saai werd Saai? Nou nee, dat niet. Aan het begin van 2014 had ik er op gezinspeeld dat 2014 misschien wel saai zou worden. Daar was een reden voor. We hadden eind 2013 veel spannende dossiers afgerond en in 2014 zouden de corporaties in de parlementaire enquête geknipt en geschoren worden. En dan moet je stil zitten. Dan wordt het misschien saai. We zijn gewoon aan het werk gegaan. Er is per slot van rekening nog een hoop te doen in Arnhem. Wij zijn gestart met de bouw van veel nieuwe woningen. We zijn doorgegaan met de verbetering van de wijken in Arnhem en we hebben natuurlijk gewoon woningen verhuurd en onderhoud uitgevoerd. We hebben bewoners ondersteund bij hun initiatieven om de buurt te verbeteren en samen met hen successen gevierd. Wijkontwikkeling is erg leuk om te doen en eigenlijk nooit saai. Zeker niet als koning Willem Alexander onaangekondigd en in stilte op bezoek komt! We zien het als een blijk van waardering dat minister Blok onze koning voor een werkbezoek meenam naar Arnhem om de wijken te bezoeken. Maar er zijn ook minder leuke zaken in de wijken die we ontwikkelen. We zijn geschrokken van het bericht dat meerdere jongeren uit Malburgen naar Syrië zijn vertrokken. Ongeacht het doel, strijden of humanitaire hulp, zo n bericht heeft impact. Wat betekent dat voor de wijk? Moeten wij er iets mee? En toen was daar plotseling de rioolheffing voor de woningcorporaties. De nieuwe coalitie die na de gemeenteraadsverkiezingen van maart 2014 in Arnhem was gevormd, had besloten om de rioolheffing in rekening te brengen bij de eigenaren en dus ook de corporaties. Voor Volkshuisvesting betekende dat een extra last van honderdduizenden euro s per jaar. Voor mij betekende dat een grote schok aangezien ik niet voorzien had dat wij, als jarenlange betrouwbare samenwerkingspartner van de gemeente Arnhem, onaangekondigd een forse rekening gepresenteerd zouden krijgen. Onderhandelingen volgden. Die namen maanden in beslag. Aan het einde van het jaar hebben we overeenstemming bereikt over een oplossing. De corporaties worden via een investeringsimpuls voor duurzaamheid gecompenseerd voor de lastenverzwaring door de rioolheffing. Een aanvaardbare oplossing die de relatie met de lokale politiek herstelde. Ik was opgelucht. Naast deze lokale politieke discussie was er in 2014 ook nog de landelijke politieke discussie over de woningcorporaties via de parlementaire enquête over het functioneren van de woningcorporaties. In juni/juli 2014 waren bijna dagelijks de verhoren op de tv te volgen. Ik vond het pijnlijk om te zien dat bijna niemand zich schuldig voelde. De openbare verhoren leverden (gelukkig) geen nieuwe misstanden op. De enquêtecommissie oordeelde in haar eindrapport Ver van Huis hard over de corporaties en de toezichthouders. De titel van het rapport blijft hangen. Is het een reactie op de recente publicatie van Aedes met de titel Woningcorporaties, dichtbij huis? Het illustreert in ieder geval hoe sterk de sector en de politiek uit elkaar gegroeid zijn. Minister Blok heeft de aanbevelingen van de enquêtecommissie verwerkt in zijn Herzieningswet. Dat is eind 2014 gebeurd. De nieuwe wetgeving schept de duidelijkheid waar we al zo lang op wachtten. We weten nu waar we aan toe zijn. Ons speelveld is danig beperkt, maar we mogen met goedkeuring van de gemeente blijven investeren in de wijken. Commercieel vastgoed mag alleen gebouwd worden als de markt het niet doet. Dat sluit aan bij de keuze die wij al hadden gemaakt vóór de parlementaire enquête. 6

7 markt voor koopwoningen. Tijdelijke contracten werden niet verlengd. Vertrekkende medewerkers werden intern vervangen. We hebben gekozen voor een geleidelijk proces, omdat daarbij de dagelijkse werkzaamheden gewoon doorgaan. Bij een reorganisatie ontstaat vaak veel onrust en lijdt het werk daaronder. We hadden bewust een flexibele formatie opgebouwd en die is nu afgebouwd. De verdere inkrimping van de organisatie realiseren we via natuurlijk verloop. We weten wie vertrekt en dat biedt collega s een kans om intern door te stromen. Een mooi perspectief in tijden van krimp. Naast de bezuiniging op de personeelskosten hebben we in 2014 ook een half miljoen bezuinigd op de overige bedrijfskosten. Die lijn trekken we in 2015 door. Voor bewonersinitiatieven om de wijk te verbeteren blijft geld beschikbaar. Dat blijft noodzakelijk. Gelukkig heeft minister Blok dat ook ingezien. Vooruitlopend op de verwachte beperking van ons speelveld zijn we in 2014 op zoek gegaan naar beleggers voor (nieuwe) luxe huurwoningen (> 700 per maand). We willen graag nieuwbouwlocaties voor koopwoningen omzetten naar luxe huurwoningen en we zijn bereid onze bestaande luxe huurwoningen te verkopen. We merken dat de belangstelling van beleggers gegroeid is, maar dat heeft nog niet tot contracten geleid. Met collega-corporatie Vivare hebben we wel overeenstemming bereikt over de verkoop van 66 kavels in Malburgen. Gelukkig zijn de beleggers nu ook voorzichtig geïnteresseerd in Malburgen. Ik verwacht dat we in 2015 met meerdere beleggers afspraken maken over het bouwen van woningen, zowel in Malburgen als in het Nieuwe Kadekwartier. Het aangepaste speelveld voor de corporaties leidt bij Volkshuisvesting tot een inkrimping van de organisatie. Die ontwikkeling was al in gang gezet door de crisis op de We sluiten 2014 af met een negatief financieel resultaat. De winst- en verliesrekening laat een verlies van ruim 31 miljoen zien. Dit verlies wordt voornamelijk veroorzaakt door weer nieuwe regels voor de jaarverslagen. Dit keer moeten onze extendibles (leningen) worden afgewaardeerd. In 2013 was ons verlies 53 miljoen. Ik herhaal mijn woorden uit het jaarverslag van 2013: Deze jaarresultaten zijn niet meer uit te leggen aan het publiek. Hoe kan het dat we niet failliet gaan en zelfs meer huurwoningen gaan bouwen? Dat komt omdat we financieel gezond zijn. We lijden jaarlijks grote verliezen en zijn toch financieel gezond. Eigenlijk een wonder. Wonderen zijn nooit saai. Gerrit Breeman Directeur-bestuurder 24 februari

8 100% Arnhem Volkshuisvesting jrvrslg 2014 Inhoud 8

9 Een saai jaar dat niet saai werd 6 Hoofdstuk 1: Resultaten in wijk en stad Wijkontwikkeling Nieuwe Kadekwartier Geitenkamp Klarendal Elders in Arnhem-Noord Schuytgraaf Malburgen Immerloo Kronenburg Permanente aandacht Voldoende woningen Betaalbaarheid Leefbaarheid Meedoen aan de samenleving Duurzaamheid Wonen en Zorg Maatschappelijk dividend Beoordeling maatschappelijk presteren 27 Hoofdstuk 2: Ons vastgoed, verhuur, verkoop, het betrekken van huurders en het beheer voor derden Ontwikkelingen in ons vastgoed De kwaliteit van ons woningbezit Het onderhouden van ons vastgoed Woningen betaalbaar houden Het verhuren van vrijkomende woningen Woningen voor specifieke aandachtsgroepen en mensen die zorg nodig hebben Het betrekken van huurders bij onze activiteiten Beheer voor derden 11 Hoofdstuk 3: Organisatie Dienstverlening Werknemers Strategie en beleid Bedrijfsmiddelen 46 Hoofdstuk 4: Financieel Beleid Planning-en-controlcyclus Financiële meerjarenraming Treasury Fiscaal Beleid Oordeel Toezichthouders Verbindingen 51 Hoofdstuk 5: Intern toezicht en Bestuur Governancestructuur Verslag van de Raad van Commissarissen Samenstelling Raad van Commissarissen Samenstelling Bestuur en rechtspositie Verslag van het Bestuur Remuneratiebeleid Risicobeheersing 63 Hoofdstuk 6: Volkshuisvesting in cijfers 64 9

10 100% Arnhem Volkshuisvesting jrvrslg : Resultaten in wijk en stad 10

11 In het Ondernemingsplan hebben wij onze pijlers neergezet. Wij beschouwen onszelf als wijkontwikkelaar, gericht op plekken en kwesties waar energie en inspiratie nodig zijn. Wij geven ruimte aan goede ideeën uit de samenleving. Onze rol kan wisselen van initiatiefnemer tot facilitator of begeleider. Samen met betrokkenen bouwen we aan een diverse, aantrekkelijke stad waar het lekker wonen is. De naam wijkontwikkelaar dekt zowel fysieke, sociale als economische investeringen. Behalve op wijkniveau opereren we ook op het niveau van stad, buurt en plek. In ons ondernemingsplan hebben we voor een aantal wijken en maatschappelijke kwesties een perspectief geformuleerd. In Jaarplannen geven we aan welke activiteiten we dat jaar ondernemen. In dit jaarverslag relateren we de resultaten in 2014 aan het bredere perspectief uit ons Ondernemingsplan en de voorgenomen acties uit het Jaarplan. 1.1 Wijkontwikkeling Nieuwe Kadekwartier Visie en doelstelling Het Nieuwe Kadekwartier is een spannende nieuwe buurt aan de Rijn, ten oosten van het centrum. Oude rijksmonumenten en nieuwe woongebouwen trekken cultureel geïnteresseerden en mensen die in het centrum willen wonen. In ons Ondernemingsplan formuleerden we als ambitie dat deze nieuwe buurt de ontdekking zal zijn voor mensen op zoek naar stedelijk wonen zoals Arnhem dat nog niet kende Vanuit De Transformatie aan de Van Oldenbarneveldtstraat, rijksmonument en creatieve broedplaats, straalt het culturele leven uit naar de rest van de wijk en de stad. De historische Van Verschuerwijk maakt er deel van uit en is niet langer een geïsoleerde buurt op het industrieterrein. De honderd jaar oude arbeiderswijk t Broek profiteert mee van de vernieuwing en maakt verbinding met de binnenstad en de Rijn. In het Jaarplan 2014 kondigden we aan dat we in deze wijk meer huurwoningen gaan bouwen dan eerder bedacht. Acties en resultaten Nieuwe woningen In 2014 hebben we veertien grondgebonden woningen aan het nieuwe Transformatorplein opgeleverd. Daarvan zijn er vier verkocht en tien verhuurd. Aan de Thomas J. Witterooslaan zijn 46 sociale huurappartementen gebouwd. Aan het Transformatorplein werken zo n honderd creatieve ondernemers. Het grootste deel heeft onderdak gevonden in het voormalige complex van de Provinciale Gelderse Elektriciteitsmaatschappij, gerestaureerde rijksmonumenten. In de nieuwbouw is ruimte voor twaalf à dertien ateliers die flexibel zijn gebouwd zodat ze ook kunnen worden samengevoegd. Verder bouwen Op de hoek Westervoortsedijk en Broekstraat zijn we gestart met de bouw van zo n 120 woningen. Ze worden in 2015 en 2016 opgeleverd. Van de 120 woningen heeft Drie Gasthuizen Groep het appartementsrecht voor 53 woningen gekocht. Zij bouwen hier zorgappartementen. Met subsidie van de provincie Gelderland zetten we aan de Westervoortsedijk 32 sociale koopappartementen om in sociale huur. 11

12 Rijnwijk Ingeklemd op het industrieterrein ligt de Rijnwijk. De bewoners daar weten dat de woningen op termijn moeten verdwijnen. Een groot deel is al verhuisd. Aan de Broekstraat konden de bewoners van Rijnwijk aan het einde van het jaar kijken naar acht huurwoningen in aanbouw. Zij hebben het eerste recht van huur. De belangstelling is groot. Theater als gebiedspromotie Om het nieuwe woongebied bekendheid te geven heeft theater De Plaats in de wijk onder de titel Prateur voorstellingen gegeven. Zo n mensen genoten van de optredens. Rond de kerst bracht De Plaats de fraaie kindervoorstelling Krabat. De Plaats vestigt zich in de eerste helft van 2015 in het gebied en gaat in het voormalige Hijsgebouw een klein theater uitbaten. Het bijzondere behouden Aan de Rijnkade staat een prachtig gebouwtje uit de jaren vijftig dat eigendom is van de gemeente Arnhem. Vroeger hielden de Arnhemse havenmeesters hier kantoor. Volkshuisvesting heeft sloop voorkomen en een nieuwe invulling gevonden met een smakelijke broodjeszaak. Havenmeester opende in de zomer de deuren Geitenkamp Visie en doelstelling De wijk Geitenkamp is in de jaren twintig gebouwd als tuindorp op de glooiende uitlopers van de Veluwe. Die allure is nog steeds zichtbaar in het straatbeeld. Daken met rode pannen en overstekende dakranden, tuintjes aan de straat, een centraal Marktplein met enkele fraaie poortgebouwen. De wijk is grotendeels rijksbeschermd stadsgezicht. Het aandeel huurwoningen is meer dan 90%, voornamelijk in de goedkopere sociale huur. Het gemiddeld besteedbaar inkomen ligt duidelijk lager dan elders in Arnhem. Het aantal werkzoekenden is met 14,8% (op 1 januari 2014) fors hoger dan het Arnhems gemiddelde (8,6%). Volkshuisvesting beheert ruim 500 huurwoningen op de Geitenkamp. Wij concentreren ons op het versterken van het sociale en het economische domein. Het gemeentelijk wijkactieplan Kracht op de bult heeft als speerpunten: een schoon dorp in de stad, een veilige wijk, elkaar weten te vinden, een toekomst voor jonge wijkbewoners en een bruisende wijkeconomie. Voor dat laatste thema is in 2008 het samenwerkingsverband Geitenkamp Gildenwijk opgezet. Hierin participeren gemeente, corporaties, ondernemers- en winkeliersvereniging en een scholengemeenschap. Doel is om wijkeconomie en werkgelegenheid te stimuleren en de wijk door evenementen en activiteiten ook voor mensen van elders interessant te maken om te bezoeken. In het jaarplan 2014 hebben we aangegeven dat nu de focus ligt op het versterken van het Marktplein als kloppend hart van de wijk en op de exploitatie van het Gildenhuis. Acties en resultaten Ontmoeting en verbinding We zien een toenemend aantal initiatieven van bewoners om iets op te zetten voor en door de wijk. Waar dat kan stimuleren wij de ontmoeting. Op de in 2013 geopende Binnenplaats is een moestuin gemaakt, onderhouden door twee bewoners uit bovenwoningen. Het Groen(t)e Gilde heeft bij speelplaats De Rommelkist groentenbakken geplaatst waar jonge wijkbewoners meehelpen in onderhoud en oogst. Een eerste stap op weg naar meer. Het Groen(t)e Gilde gaat haar activiteiten komend jaar verder uitbreiden. Kernwoorden daarbij zijn: educatie, participatie, actief bezig zijn met groen, gezondheid en voedsel. Een aantal vrouwen uit de wijk huurt en organiseert in De Beijer workshops en andere activiteiten, deels samen met de ondernemersvereniging. Ook zijn er werkplekken voor creatieve en kunstzinnige ondernemers. Het jaarlijkse Hoogte80-festival zorgt met een actieve rol voor wijkbewoners in voorbereiding en uitvoering voor verbinding. De duizenden bezoekers maken zo kennis met deze mooie wijk. 12

13 Tuinonderhoud bij De Binnenplaats op de Geitenkamp. 13

14 Gildenhuis60: ondernemen en ontmoeten In september 2012 werd Gildenhuis60 geopend: een ontmoetingsplaats voor en door ondernemers met vaste werkplekken en flexplekken. De bestaande formule was aan een nieuwe fase toe. De Ondernemersvereniging Geitenkamp heeft daarop in september de exploitatie van het Gildenhuis op zich genomen. Er is een stichting opgericht, waarin ook Volkshuisvesting en de huurders van het Gildenhuis zijn vertegenwoordigd. Gildenmunt Tijdens het Hoogte80-festival werd de Gildenmunt geïntroduceerd: een initiatief van de ondernemersvereniging, ondersteund door de Denktank. De Gilden is een alternatief betaalmiddel dat geaccepteerd wordt door vrijwel alle Geitenkampse winkeliers. Door te betalen met de Gilden blijft geld langer in de wijk circuleren. In de toekomst kan met de Gilden ook betaald worden voor sociale activiteiten, zoals de kinderspeelmiddag Klarendal Kamp & Geit. In november vond onder regie van Theater De Plaats de tweede editie van Kamp & Geit plaats. Muziek en locatietheater in woningen, scholen en op andere plekken in de Geitenkamp, met bewoners als acteurs. Alle voorstellingen waren uitverkocht. Volkshuisvesting maakte dit verbindende wijkevenement mede mogelijk. Schoon en veilig Volkshuisvesting was medeorganisator bij een aantal buurtschoonmaakacties, vooral gericht op verrommelde tuinen en ander groen. Doel is ook bewoners in beweging te krijgen om meer te doen aan tuinonderhoud. Marktplein: van sociaal en economisch belang Het Marktplein is het kloppende hart van de Geitenkamp: van groot belang voor de leefbaarheid. Het voorzieningenniveau voor de wijk staat mede vanwege de economische crisis onder druk. Vandaar dat Volkshuisvesting zich hart maakt voor het plein, waar het zelf geen bedrijfsonroerend goed bezit. Via de Denktank Geitenkamp Gildenwijk is Volkshuisvesting actief om de wijkeconomie te verbeteren. Een shock voor de wijk was de sluiting van trekker Albert Heijn in juli. Samen met de andere partijen spant Volkshuisvesting zich in om een supermarkt voor het plein te behouden. Albert Heijn heeft aangegeven in de nabije toekomst terug te keren op het plein. Visie en doelstelling Klarendal is van oorsprong een arbeiderswijk die meer dan honderd jaar aan de rand van het centrum is gegroeid. De spoorlijn scheidt de wijk van de binnenstad. Pakweg tweederde van de bevolking woont in een sociale huurwoning van Volkshuisvesting. De wijk biedt een fascinerend overzicht van de ontwikkeling van de sociale woningbouw in de afgelopen eeuw. Een derde van de bevolking stamt af van de oorspronkelijke arbeidersbevolking, een derde heeft een buitenlandse achtergrond (met name Turks) en een derde is kunstenaar of kunststudent. In Klarendal ontwikkelt Volkshuisvesting sinds 2006 het Modekwartier samen met mode- en andere ontwerpers, bewoners en gemeente. De transformatie van de buurt is in 2013 bekroond met de Gouden Piramide, rijksprijs voor inspirerend opdrachtgeverschap. In het Ondernemingsplan formuleren we de ambitie dat Klarendal zich verder ontwikkelt tot een dynamische, creatieve wijk gericht op mode en design... Ondernemerschap floreert, het volkse karakter blijft. Modekwartier Klarendal 14

15 Nacht van de Mode in Klarendal. is pijler van Modestad Arnhem. Bewoners en ondernemers zijn nog meer zelf de motor voor verbetering van de wijk. Onze rolopvatting: ingrijpen als het nodig is en niemand anders het doet, terugtreden als de markt het overneemt. We staan open voor verkoop van bedrijfspanden aan ondernemers of beleggers. Een stimulans voor de Klarendalse ondernemers was ook de besteding van een deel van het prijzengeld van de Gouden Piramide. Via een ontwerpwedstrijd hebben we drie designsouvenirs geselecteerd die verwijzen naar Klarendal en Arnhem. De souvenirs worden in het voorjaar van 2015 gepresenteerd. In het Jaarplan 2014 spitsen we de doelstellingen van het Ondernemingsplan toe op plekken die nog versterking nodig hebben en op het zoeken van passende nieuwe functies voor panden die vrijkomen, zoals de wijkwinkel. Acties en resultaten Ondernemerschap Ondernemerschap dat floreert was een van de gewenste effecten uit het Ondernemingsplan. Ondernemers in Klarendal werken keihard en er zijn opmerkelijke successen. T-shirt-ontwerper Okimono scoorde met bijzondere shirts voor Vitesse en heeft net een filiaal in Berlijn geopend. Annemarie van de Burgt is de enige ontwerper in Klarendal die, al jaren geleden, haar eigen pand kocht. Rond de jaarwisseling nam ze ook de naastgelegen winkel over. Wij waren in gesprek over aankoop van de voormalige school aan de Vijverlaan. We deden graag een stap terug toen bleek dat fietsontwerper Herman van Hulsteijn dit pand wilde kopen: ruimte voor de markt. Van Hulsteijn begon enkele jaren geleden in een winkelpand van Volkshuisvesting met heel weinig kapitaal en maakt nu de stap naar een heuse fietsfabriek in de school. Wij zijn al lang niet meer de enigen die aan het vliegwiel draaien. Stadsvernieuwingsgebied Klarendallers vroegen in de wijkvisie aandacht voor het stadsvernieuwingsgebied tussen de Klarendalseweg en de Rozendaalsestraat. Hier liggen enkele appartementenblokken uit de jaren tachtig die stedenbouwkundig nogal ongelukkig zijn ingepast. Bewoners voelen zich door de rare positionering van de ingang onveilig en hebben last van rondhangende verslaafden. We verplaatsen de ingangen en benutten de gelegenheid voor onderhoud en extra isolatie van de woningen. De werkzaamheden starten begin Om de blokken heen liggen nog eens 145 woningen die we eveneens aanpakken. Veel kleiner van schaal is de aanpak van de Putstraat die vanaf Hotel Modez oostwaarts Klarendal inloopt, via een doorgang onder de woningen. Samen met bewoners hebben we het aanzien vriendelijker gemaakt met hout en groen. Wereldkeuken De Wereldkeuken aan de Klarendalseweg opent in februari Huurder is zorginstelling Driestroom die de Wereldkeuken als sociaal restaurant gaat uitbaten met medewerkers die op deze wijze weer werkervaring opdoen. Aan de achterzijde komt een moestuin voor het restaurant en 15

16 de buurt. Hier ligt nu nog een verwaarloosde steeg met woningen uit de stadsvernieuwingstijd. Wij verwachten dat de levendigheid van moestuin en restaurantterras de leefbaarheid ten goede zal komen. Volkshuisvesting heeft hart voor de stad. We leveren onze bijdrage aan ontwikkelingen die bijdragen aan de aantrekkelijkheid van de stad als geheel. In ons jaarplan 2014 hebben we de ontwikkeling van de HBS aan het Gele Rijdersplein genoemd. Het Gele Rijdersplein is een zwakke plek in de binnenstad. Plint17 Aan de Sonsbeeksingel liggen tien panden uit de jaren dertig rond een binnenplaatsje. Hierin zijn 52 studentenkamers ondergebracht met gedeelde voorzieningen. De leegstand is fors omdat studenten liever zelfstandige kamers huren. Omdat we nu voor een flinke onderhoudsopgave staan en de panden er visueel schamel bijstaan, zoeken we naar een nieuwe invulling. Daarmee pakken we een van de laatste rotte kiezen aan in de route van Steenstraat/Station Velperpoort naar het Modekwartier. We koersen op een verzamelatelier waarin negen ambachtelijke creatieven kunnen werken, met op de verdiepingen tien studio-appartementen. De verbouwing start in de eerste helft van Acties en resultaten Herbouw HBS De ontwikkeling van de herbouw van de HBS aan het Gele Rijdersplein is beland in een ingewikkelde politieke en maatschappelijke discussie. Op uitnodiging van private ontwikkelaars werkt Volkshuisvesting mee aan herbouw van de HBS. Wij doen dat om de stedenbouwkundige uitstraling van de singels te versterken. Bovendien krijgen drie pleinen hierdoor een duidelijke afbakening: Gele Rijdersplein, Willemsplein en Jansplein. Vrijkomende panden Passende functies vinden voor vrijkomende panden was ook een doel uit het Jaarplan Keramiekontwerper Lenneke Wispelweij trok in de voormalige wijkwinkel. Anders dan elders hadden we in Klarendal, waar Volkshuisvesting meer dan zestig bedrijfspanden exploiteert, geen leegstand. Voor vertrekkende ondernemers vonden we snel vervangers: Super-C, Japanse koksmessen en slijpservice; wijnhandel Pangkara; galerie KDW-96-ART; Dress me Dutch, Nederlandse designkleding; A Body Issue, kleding voor mensen in een rolstoel of anderszins beperkt; the Barberstation, old school barbier; Bartinki, damesmode. Wijkwerkpalet Wijkwerkpalet is een initiatief van een Klarendalse dame. Zij wil mensen die lang niet gewerkt hebben nuttige bezigheden bieden. Zo zorgt Wijkwerkpalet voor de bezetting van de receptie van het Multifunctioneel Centrum in Klarendal. Ze onderzoekt nu de oprichting van een sociale wasserette in de wijk. Volkshuisvesting denkt mee in het verwezenlijken van dit initiatief Elders in Arnhem-Noord Visie en doelstelling In ons ondernemingsplan nodigen we mensen uit om ons te inspireren om samen en met hulp van anderen plekken of kwesties aan te pakken. De HBS, vóór de oorlog. Bij ontwikkeling, realisatie en toekomstig gebruik van de begane grond betrekken we jongeren. Bij de ontwikkeling werkt de Eschergroep, bestaande uit jonge professionals, mee. Bij de bouw zullen jongeren als leerling betrokken worden. Op de begane grond krijgt leren en werken voor jongeren een plek. Op de etages komen zo n veertig zelfstandige appartementen voor jongeren. Vanwege de maatschappelijke discussie hebben we de politieke partijen in de gemeenteraad gevraagd op welke wijze er draagvlak gevonden kan worden voor dit plan. Wanneer een goede alternatieve plek gevonden wordt voor AKU-fontein en kunstwerk, dan verwachten wij dat het draagvlak er is Schuytgraaf Visie en doelstelling Schuytgraaf is de jongste uitbreidingswijk in Arnhem, ten zuiden van de Rijn en westelijk van het spoor Arnhem-Nij- 16

17 Het multifunctioneel centrum (MFC) van Schuytgraaf in aanbouw. megen. Er staan inmiddels zo n woningen. De gemeente Arnhem, sinds een paar jaar zelf gebiedsontwikkelaar, rekent er op dat rond 2028 de wijk af is. Dan staan er ruim woningen. Volkshuisvesting beheert ruim 400 woningen in Schuytgraaf. De laatste nieuwbouw hebben we in 2013 opgeleverd. In Schuytgraaf is de opgave om de sociale motor op gang te brengen, zeker nu de bouw achterblijft. In ons Ondernemingsplan schetsen we als gewenst perspectief: Bewoners geven de wijk identiteit en karakter. Er is ruimte voor nieuwe ideeën en initiatieven als de Kunstwerkplaats. Winkels, scholen en andere voorzieningen zijn ruim voorhanden. In het Jaarplan 2014 kondigen we aan dat we bijdragen aan de totstandkoming van een eigen winkelhart waar Schuytgraaf al te lang op wacht. Acties en resultaten Winkelcentrum Vlakbij het station neemt het hart van Schuytgraaf langzaam vorm aan. In 2014 is de gemeente gestart met de bouw van het tweede multifunctionele centrum voor de wijk. De rest van het centrumgebied ligt nog steeds braak, maar hier komt eindelijk verandering in. Het winkelcentrum dat hier moet komen had te maken met steeds weer uitstel. Om het winkelhart te kunnen bouwen was het noodzakelijk dat de woningen bóven het winkelcentrum afgenomen werden door een partij. Samen met Portaal en Vivare hebben we eind 2014 getekend voor 64 sociale huurwoningen. We hebben ons hier flink voor ingespannen omdat we vinden dat iedere wijk goede voorzieningen moet hebben Malburgen Visie en doelstelling Malburgen is een wijk waarvoor het grondplan al voor de Tweede Wereldoorlog werd bedacht. Na de oorlog werd hier in snel tempo gebouwd, omdat er woningen moesten komen, en snel, in de zwaar gehavende stad. Vijftien jaar geleden begonnen Volkshuisvesting en gemeente samen met de bewoners aan een ingrijpende vernieuwing van het woningbestand. Zo n woningen zijn gesloopt. In plaats daarvan bouwden we veel koopwoningen terug. Met resultaat. Het aantal sociale huurwoningen in Malburgen is gedaald van 80% naar 55%. Afgelopen jaar leverden we de ste woning op. In het Ondernemingsplan staat het zo: Na een fysieke make-over, toevoeging van koopwoningen en door nieuwe voorzieningen als winkels en groen is Malburgen een wijk waar het goed wonen is en waar de sociale samenhang is teruggekeerd. Geliefd om de nabijheid van de binnenstad, 17

18 Oplevering van de e nieuwbouwwoning in Malburgen. stedelijke voorzieningen en de natuur en ruimte van het rivier- en uiterwaardenlandschap. De Malburgse Manier waarbij bewoners in dezelfde mate als gemeente en corporatie verantwoordelijkheid dragen, heeft geleid tot een nieuw elan. Vanuit deze betrokkenheid, kritisch en eigenzinnig, ontstaan initiatieven die de vitaliteit van Malburgen verder uitbouwen. In het Jaarplan 2014 kondigen we de overdracht aan van de exploitatie van het Bruishuis aan het Bewonersbedrijf Malburgen. Voor Akkerwinde ontwikkelen we samen met anderen een toegevoegd wijkconcept gericht op rust-en-ontspanning. Acties en resultaten We bouwen door In Malburgen hebben we op volle kracht doorgebouwd. Op vier plekken zijn in totaal 163 woningen gebouwd en er zijn nog een aantal in aanbouw. Aan de Zwanenbloemlaan en Waterlelielaan zijn 73 huurwoningen opgeleverd. Een deel heeft een huur die boven de 700 euro per maand ligt. Aan de Groene Weide zijn 13 sociale huurwoningen gebouwd tegenover de twee torens van Langs de Rijn die in 2013 zijn opgeleverd. Deze woningen maken het straatbeeld veel aantrekkelijker. De bouw aan de Huissensestraat vordert gestaag, in 2014 hebben we hier al 21 woningen opgeleverd. Op de hoek met de Visserslaan werken we aan een bijzonder project met zorginstelling s-heerenloo. Hier komen kleine zelfstandige appartementen voor mensen met een geestelijke beperking. Met collega-corporatie Vivare hebben we afspraken gemaakt over de verkoop van grond voor het realiseren van ongeveer zestig sociale huurwoningen door Vivare. Deze woningen verrijzen straks in de omgeving van de Bereklauwstraat. Energiezuinige woningen in Malburgen. 13 nieuwe sociale huurwoningen aan de Groene Weide. 18

19 Verduurzamen flats De provincie Gelderland heeft afgelopen jaar 2,1 miljoen euro beschikbaar gesteld voor de verduurzaming van bijna 400 flatwoningen aan de Gelderse Rooslaan. De voorbereiding zijn inmiddels gestart. Wij verwachten eind 2015 klaar te zijn met het werk. Alle woningen zullen dan energielabel A hebben. Volkshuisvesting vindt het belangrijk dat bewoners in de wijk meedoen aan de samenleving. We grijpen het onderhoudsproject aan om sociale initiatieven te ontplooien én om de wijkeconomie te stimuleren. Door huis-aan-huis bezoeken heeft Volkshuisvesting meer zicht op de problemen maar ook op de talenten en mogelijkheden van haar huurders gekregen. Naast het starten van sociale initiatieven door en voor bewoners staat het creëren van werkgelegenheid centraal. Bewonersbedrijf Malburgen neemt exploitatie Bruishuis over Het Bruishuis is een voormalig bejaardenhuis, dat z n oorspronkelijke functie heeft verloren. Volkshuisvesting huurde het gebouw eerst van Vivare en heeft het later gekocht, met het oog op de toekomstige herstructurering van Malburgen. We hebben er de afgelopen jaren een Bruishuis van gemaakt: met bijzondere bedrijfsruimten en woonruimten voor diverse doelgroepen. Een nieuwe spannende fase brak aan: Volkshuisvesting zette een stap terug: op 1 januari heeft het Bewonersbedrijf Malburgen het beheer en de exploitatie van het Bruishuis overgenomen. Aan het einde van zijn eerste jaar meldde het Bewonersbedrijf dat het Bruishuis goed heeft gedraaid. Zorginstelling Philadelphia heeft op de begane grond een sociaal restaurant gevestigd. Het Bewonersbedrijf maakt nieuwe combinaties van woon- en werkbegeleiding. Zo werken er drie huismeesters die met huurkorting in het gebouw wonen. Akker71 Akker71 is het naastgelegen voormalige bejaardenhuis dat na het Bruishuis ook een nieuwe bestemming heeft gekregen. Volkshuisvesting heeft het tien verdiepingen hoge pand ingericht als plek voor gezondheid, bewegen, wellness en vormen van beschermd, begeleid en beschut wonen. Verschillende zorgpartijen zien in Akker71 mogelijkheden om op kleine of grotere schaal bijzondere, vaak nieuwe, combinaties van wonen en zorg aan te bieden. Ze vullen ruimte in die is ontstaan door de landelijke veranderingen in de financiering van wonen en zorg. Jo s Werkplaats doet in samenwerking met anderen een deel van het beheer en de exploitatie van Akker71. Het beweegcentrum Form Upgrade, gehuisvest in de voormalige directieruimtes, is uitgeroepen tot meest vernieuwende sportschool in Nederland. Het is een trekker voor veel mensen uit de wijk. Op een verdieping in het gebouw is stichting Hayat gevestigd. Hayat is een nieuw particulier verzorgingshuis voor allochtone ouderen. Bruishuis. Gerrit Breeman bij de opening van Akker71. Woonacademie De woonacademie van s-heerenloo heeft onderdak gevonden in ons voormalig informatiecentrum Hotel Zuid. Cliënten van deze zorginstelling leren hier hoe ze zelfstandig kunnen wonen. 19

20 De bewonersmoestuin, waar Immerlooers uit diverse delen van de wereld zaaien, onderhouden, oogsten en delen, heeft eveneens onze steun gehad. De tuin won een stedelijke prijs als bijzonder bewonersinitatief Kronenburg Immerloo Visie en doelstelling Immerloo is een wijk waar veel nieuwe Arnhemmers vanuit het buitenland hun eerste woning vinden. Van hieruit maken ze de stap naar andere woningen. Immerloo bestaat uit karakteristieke hoge galerijflats met ruime woningen uit de jaren zeventig. In het Ondernemingsplan schetsen we het perspectief: In Immerloo wonen veel nieuwkomers in Nederland, vaak met een maatschappelijke achterstand, dicht bij elkaar in grote flats. Wij grijpen de variatie aan culturen aan als uitgangspunt. Sommigen maken hier hun thuis, anderen gebruiken Immerloo als springplank naar een toekomst elders. Hun bedrijvigheid en onderhuidse energie stimuleren we en maken we zichtbaar. Acties en resultaten Maatschappelijk werkers van Rijnstad gaan op huisbezoek bij nieuwe bewoners om hen wegwijs te maken in wonen in Nederland. Volkshuisvesting werkt samen met de nieuw gestarte Wijkclub Immerloo van het Arnhemse Sportbedrijf. De Wijkclub stimuleert ontwikkeling van talenten via sport en beweging, participatie en daarmee de ontmoeting. Visie en doelstelling Kronenburg is een wijk van uitersten. Aan de ene kant een van de beste plekken om (alleen) te wonen vanwege de uitstekende voorzieningen (dankzij het grote winkelcentrum) en de prima (openbaar vervoers)verbindingen met de rest van de stad. Aan de andere kant is er weinig groen en ligt het winkelcentrum s avonds en s nachts als een angstaanjagend zwart gat in de wijk. Ruim 90% van de woningen is sociale huur. In het Ondernemingsplan spreken we de ambitie uit om de voorgenomen uitbreiding van het winkelcentrum aan te grijpen om de wijk structureel te aan te pakken. Meer groen en een goede verbinding tussen wonen en winkelen verbeteren het leefklimaat en de sociale samenhang. Acties en resultaten Omdat het winkelcentrum wilde uitbreiden had eigenaar Wereldhave aan ons gevraagd of wij bereid waren om een complex met zestig woningen te slopen. Wij waren in principe akkoord, ook omdat de leefbaarheid in en om het gebouw te wensen overlaat. Wereldhave is inmiddels van strategie veranderd waardoor het gebouw blijft staan. Wij studeren nu op een gedeeltelijke transformatie om de uitstraling op de begane grond te verbeteren en de leefbaarheid te versterken. Winkelcentrum Kronenburg. 20