Het nut van Functionele Capaciteit Evaluatie: de visie van experts

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Het nut van Functionele Capaciteit Evaluatie: de visie van experts"

Transcriptie

1 ONDERZOEK Het nut van Functionele Capaciteit Evaluatie: de visie van experts H. Wind, V. Gouttebarge, P.P.F.M. Kuijer, J.K. Sluiter, M.H.W. Frings-Dresen Samenvatting Het doel was te onderzoeken hoe experts het nut van FCE (Functionele Capaciteit Evaluatie) waarderen als een instrument om de functionele fysieke capaciteit vast te stellen voor reïntegratie en claimbeoordeling. Eenentwintig experts op het terrein van reïntegratie en 29 claimbeoordelingexperts zijn telefonisch geïnterviewd aan de hand van semi-gestructureerde vragen. De reïntegratie-experts zijn overwegend positief over het nut van FCE, terwijl claimbeoordelingexperts verdeeld zijn. Positieve argumenten voor het nut van FCE zijn versterking van de eigen visie en de objectiviteit van meten. Als negatieve argumenten worden genoemd het gebrek aan nieuwe informatie en de mogelijke invloed van de patiënt op de uitkomst van het onderzoek. Randvoorwaarden voor het gebruik van FCE zijn aandoeningen van het bewegingsapparaat, een positieve visie van de patiënt over zijn arbeidsmogelijkheden en de aanwezigheid van een concrete baan. Verder onderzoek is nodig om te toetsen of de argumenten die genoemd werden op de vraag of FCE een nuttig instrument is, valide zijn. Trefwoorden: Functionele Capaciteit Evaluatie, FCE, benutbare fysieke mogelijkheden, reïntegratie, claimbeoordeling Inleiding Aandoeningen van het bewegingsapparaat vormen een belangrijk gezondheidkundig probleem, waarvan de kosten door verzuim hoog zijn. 1 3 In een ouder wordende werkende bevolking wordt het belang dat de werkomgeving past bij de arbeidscapaciteit, groter. Voor professionals is vaststellen van arbeidscapaciteit complex en zij beschikken niet over veel instrumenten om dit te doen. Functionele Capaciteit Evaluatie (FCE) kan mogelijk een waardevol hulpmiddel zijn bij het vaststellen van de fysieke arbeidscapaciteit als het gaat om reïntegratie en claimbeoordeling. 4,5 Het doel van FCE is om de benutbare fysieke mogelijkheden vast te leggen door het meten van de actuele fysieke mogelijkheden van een werknemer middels arbeidsgerelateerde taken. Het staat echter niet vast dat FCE nuttig is om inzicht te geven in de benutbare fysieke mogelijkheden. Nut van een onderzoeksinstrument is een aspect dat sterk verbonden is aan het doel van het onderzoek. Of een test of onderzoek nuttig is, hangt af van de vraag of de resultaten ervan te gebruiken zijn bij de geplande interventie. 6 In het begrip nut zijn drie dimensies te onderscheiden: nut op een individueel vlak, 7 op het vlak van de organisatie 8 en op het vlak van het instrument zelf. 9 Dit laatste slaat dan op de klinimetrische eigenschappen van een instrument, die de laatste jaren steeds meer worden onderzocht. 10,11 Voor zover bekend zijn er nog geen studies gedaan naar het nut van FCE op het indivi- Functionele Capaciteit Evaluatie (FCE) is een instrument om benutbare fysieke mogelijkheden voor werk te meten, maar wordt weinig gebruikt door experts op het gebied van reïntegratie en claimbeoordeling. Het ervaren nut van een instrument wordt bepaald door het doel waarover het instrument meer duidelijkheid moet geven. Experts op het gebied van reïntegratie zien meer nut in FCE dan experts op het gebied van claimbeoordeling. Meer onderzoek is nodig om de argumenten te toetsen die betrekking hebben op de vraag of FCE een nuttig instrument is bij de beoordeling van benutbare fysieke mogelijkheden. 300 TBV 13, nr. 10 (oktober 2005)

2 duele vlak. Dit onderzoek richt zich daarom op de vraag wat een expert op het gebied van reïntegratie en claimbeoordeling voor nut van FCE ervaart. Voor een expert is een onderzoeksinstrument nuttig als het aanvult wat nog niet bekend is, of bevestigt wat wel al bekend was. Experts op het terrein van reïntegratie in werk zijn de bedrijfs- en revalidatieartsen, en consulenten werkzaam bij reïntegratiebureaus en gemeenten. Experts op het terrein van de claimbeoordeling zijn verzekeringsartsen in de publieke en private sector, en artsen die zich bezig houden met letselschadeprocedures. Ook rechters van de sector Bestuursrecht zijn experts op dit terrein. Deze studie inventariseert de mening van deze experts over het nut van FCE voor reïntegratie in werk en claimbeoordeling, resulterend in de volgende onderzoeksvragen: 1. Hoe waarderen experts op het terrein van reïntegratie in werk en claimbeoordeling het nut van FCE voor hun werk? 2. Welke argumenten voeren zij aan om het nut van FCE voor reïntegratie en claimbeoordeling te omschrijven? 3. Welke randvoorwaarden benoemen de experts ten aanzien van het uitvoeren van een FCE-onderzoek als het gaat om reïntegratie en claimbeoordeling? Methode Experts De volgende procedures werden gevolgd om de experts te benaderen. Namen van experts werden verkregen via de professionele organisaties, brancheorganisaties, internet of door referenties van individuele leden van expertgroepen. Vervolgens werden de experts benaderd met een brief, telefoon of mail om te vragen of ze bekend waren met FCE. Hiervan was sprake als de experts zelf een FCE-onderzoek hadden aangevraagd of zelf een afweging hadden moeten maken in beoordelingen of beslissingen, waarbij de resultaten van een FCE-onderzoek een rol speelden. De volgende vraag was of ze bereid waren deel te nemen aan de studie. De experts die bereid waren mee te doen, ontvingen een brief waarin het doel van het onderzoek werd uitgelegd voordat het onderzoek plaatsvond. In tabel 1 zijn de acht groepen experts vermeld die geselecteerd werden voor dit onderzoek, de wijze waarop contact gelegd werd en het aantal dat benaderd werd. Procedure en opzet Een vragenlijst werd ontwikkeld om de drie onderzoeksvragen te beantwoorden. De vragen werden gesteld door één interviewer (HW) in de vorm van een semi-gestructureerd telefonisch interview. Gevraagd werd om het nut van FCE op een schaal van 0 10 aan te geven. De tweede vraag was of ze FCE een nuttig instrument vonden voor hun werkveld of niet en op grond van welke argumenten. Of FCE een prognostische waarde heeft, was de volgende vraag en ten slotte werd gevraagd naar eventuele randvoorwaarden voor het uitvoeren van een FCE-onderzoek. Op basis van de vragen werd de tijdsduur van het telefonische interview geschat op maximaal 20 minuten. De antwoorden op de drie hoofdvragen werden op een score formulier geregistreerd door één interviewer (HW). I. Antwoorden betreffende het nut van FCE werden ingedeeld in negen vooraf gedefinieerde categorieën, vier met positieve argumenten en vijf met negatieve argumenten (zie tabel 2). II. Antwoorden die betrekking hebben op de prognostische waarde van FCE werden onderverdeeld in zeven categorieën, twee met positieve, drie met negatieve argumenten en de categorie: geen mening (zie tabel 2). III. De antwoorden die betrekking hebben op randvoorwaarden werden onderverdeeld in zes categorieën. Twee hiervan hadden betrekking op de aandoening en het onderzoek, één op de patiënt en het instrument (zie tabel 2). De verschillende randvoorwaarden werden voorgelegd en de experts konden aangeven of ze vonden Tabel 1 De expertgroepen ingedeeld naar context; de wijze waarop de adressen zijn achterhaald, het aantal adressen dat is gebruikt en de wijze waarop contact met de experts is gelegd Expert groep Achterhalen van adressen Aantal Wijze van contact leggen met adressen experts Reïntegratie Bedrijfsartsen NVAB* 2000 Brief; antwoordstrook Revalidatieartsen VRA*; internet 9 Mail; telefoon Consulenten Reïntegratiebedrijven BOREA*; internet 9 Telefoon Consulenten Gemeenten Aanbieders van FCE; internet 8 Telefoon Claimbeoordeling Verzekeringsartsen publieke sector UWV* 61 Mail Verzekeringsartsen particuliere sector GAV*; internet 1 Telefoon Letselschade artsen MAS*; internet 7 Telefoon Rechters Raden van Beroep Lijst van adressen; internet 19 Brief *NVAB: Nederlandse Vereniging van Arbeids- en Bedrijfsgeneeskundigen; VRA: Nederlandse Vereniging van Revalidatieartsen; BOREA: Branch Organisatie Reïntegratiebedrijven; UWV: Uitvoeringsorganisatie Werknemers Verzekeringen; GAV: Nederlandse Vereniging van Geneeskundige Adviseurs bij Verzekering Maatschappijen; MAS: Medisch Adviseurs voor Slachtoffers. TBV 13, nr. 10 (oktober 2005) 301

3 Tabel 2 Categorieën van argumenten voor het nut van FCE, voor de prognostische waarde van FCE en randvoorwaarden voor het uitvoeren van een FCE-onderzoek Argumenten voor nut van FCE Argumenten tegen het nut van FCE Argumenten voor een prognostische waarde van FCE Argumenten tegen een prognostische waarde van FCE FCE bevestigt de eigen mening FCE is een objectieve manier van meten FCE is een observatie van gedrag en voorspellend voor gedrag in een werksituatie De patiënt, werkgever en behandelend arts krijgen meer inzicht in de mogelijkheden tot werken met FCE FCE voegt geen nieuwe informatie toe aan bestaande procedures FCE is niet objectief, omdat de patiënt de uitkomst kan beïnvloeden FCE meet niet alle aspecten die van belang zijn bij werken FCE meet aspecten die niet van belang zijn bij claimbeoordelingen zoals fitheid, constitutie, vermoeidheid FCE is niet representatief voor de werksituatie FCE geeft de mogelijkheden voor herstel aan FCE maakt het mogelijk preventief advies te geven over de inhoud van passend werk FCE voegt geen nieuwe informatie toe aan de bestaande procedure FCE geeft alleen inzicht in de benutbare fysieke mogelijkheden op het moment van onderzoek FCE meet niet alle aspecten die van belang zijn bij werken Randvoorwaarden voor of tegen een Type aandoeningen: aandoeningen bewegingsapparaat FCE-onderzoek moeilijk objectiveerbare aandoeningen overige aandoeningen Ernst van de aandoening: in termen van zeer ernstige aandoeningen in geval van een contra-indicatie voor FCE Motivatie van patiënt: positieve en negatieve verwachting over werkmogelijkheden Kwaliteit instrument: goede en lage of ontbrekende kwaliteit van FCE Moment van onderzoek: stabiele medische situatie progressieve aandoening onderzoek vroeg in reïntegratieproces reïntegratieproces vastgelopen Context onderzoek: beschikbaarheid passend werk conflictsituatie juridische procedure dat het ging om randvoorwaarden en of deze een indicatie of een contra-indicatie vormden om een FCE-onderzoek uit te voeren. Data analyse De antwoorden op het scoreformulier werden gecodeerd en geregistreerd in een elektronische database. Na afloop van de interviews met alle experts, werd at random een selectie van 12 formulieren getrokken. De items van deze formulieren werden gescoord door de tweede auteur (VG) en vergeleken met de codering van de eerste auteur. Verschillen werden besproken en opgelost. In geval de discussie leidde tot een aanpassing in de originele score, werd een volgend scoreformulier ter toetsing aan de selectie toegevoegd. Gemiddelde scores, standaarddeviaties en spreiding werden berekend van de scores ten aanzien van het nut van FCE in het algemeen van de twee verschillende expertgroepen en de twee types beoordelaars. Dit zijn de experts die zelf de benutbare fysieke mogelijkheden beoordelen (beoordelaars), en de experts die niet zelf de benutbare fysieke mogelijkheden beoordelen maar gebruik maken van het oordeel van anderen ten aanzien van de benutbare fysieke mogelijkheden (niet-beoordelaars). Verschillen tussen de groepen over de vraag of FCE een nuttig instrument is of niet, werden getest door middel van een Mann- Whitneytest. Een p-waarde < 0,05 werd als statistisch significant beschouwd. Een rank biseriële correlatiecoëfficiënt 12 werd berekend tussen de waardering van het nut van FCE en de vraag of FCE wel of niet een nuttig instrument is. Een correlatiecoëfficiënt <0,51 werd aangemerkt als laag, 0,51 en <0,75 als matig, en 0,75 als goed. 13 Voor iedere groep van experts werd het totale aantal keren geteld dat een argument voor het nut van FCE genoemd werd. Ook het aantal keren dat argumenten genoemd werden die betrekking hebben op het nut van FCE als prognostisch instrument en de randvoorwaarden, werden geteld. Resultaten In totaal hebben 50 experts aan het onderzoek deelgenomen. Eenentwintig experts zijn werkzaam op het terrein van reïntegratie en 29 op het terrein van claimbeoordeling. In tabel 3 worden het aantal deelnemers en hun ervaringsjaren vermeld. Acht bedrijfsartsen en vijf revalidatieartsen nemen deel als experts op het terrein van de reïntegratie.verder doen vier consulenten van gemeenten en vier consulenten van reïntegratiebedrijven mee als experts op het terrein van reïntegratie. Op het terrein van de claimbeoordeling doen 15 verzekeringsartsen uit de publieke sector en zeven uit de private sector mee. Daarnaast zijn nog vier experts werkzaam als artsen voor schadeclaims. De vierde groep in deze categorie zijn drie rechters van de sector Bestuursrecht van de Rechtbanken. De duur van het telefonisch onderzoek is niet langer dan 20 minuten geweest. Er zijn 302 TBV 13, nr. 10 (oktober 2005)

4 Tabel 3 Aantal experts (n), gemiddelde, SD en spreiding van het aantal jaren werkervaring verdeeld naar werkterrein en naar type beoordelaar Reïntegratie Claimbeoordeling Beoordelaars Niet-beoordelaars Totaal n = 21 n = 29 n = 39 n = 11 n = 50 Gemiddeld 12,5 11,4 13,3 5,9 11,9 SD 6,9 6,2 6,1 4,5 6,5 Spreiding Tabel 4 De gemiddelde score op een schaal van 0 10 (SD en spreiding) ten aanzien van het nut van FCE per expertgroep, verdeeld per werkterrein en per type beoordelaar. Significante verschillen zijn aangegeven met een *. SD: standaard deviatie. n is het aantal experts Reïntegratie Claimbeoordeling Beoordelaars Niet-beoordelaars Totaal Waardering: nut FCE n = 21 n = 29 n = 39 n = 11 n = 50 Gemiddeld 6,5* 4,8 5,5 5,6 5,5 SD 1,5 2,2 1,9 2,7 2,1 Spreiding *: significant verschil met claimbeoordeling-experts (p = 0,001). twaalf formulieren gescoord door de tweede auteur (VG). Het nut van FCE In tabel 4 is de gemiddelde waardering van het nut van FCE aangegeven voor ieder van de expertgroepen op een schaal van Reïntegratie-experts waarderen het nut van FCE met een 6,5 (SD 1,5), claimbeoordelingexperts met een 4,8 (SD 2,2). Reïntegratie-experts waarderen het nut van FCE hoger dan claimbeoordelingexperts (p = 0,001). Tweederde van de experts geeft aan dat zij FCE een nuttig instrument vinden en 18 experts geven aan dat zij FCE geen nuttig instrument vinden. Bijna alle reïntegratie-experts geven aan dat zij FCE nuttig vinden. Dertien van de 29 claimbeoordelingexperts geven aan dat ze FCE een nuttig instrument vinden en 16 niet.van alle beoordelaars geven 24 van de 32 aan dat FCE een nuttig instrument is en bij de niet-beoordelaars is dat 15 van de 18. De rank biseriële correlatiecoëfficiënt van de waardering tussen het nut van FCE met het antwoord of FCE nuttig is of niet, is goed (0,83). Vier argumenten worden genoemd om FCE als nuttig te bestempelen. Bevestiging van de eigen beoordeling en de objectieve manier van meten zijn de argumenten die het meest frequent genoemd worden. Reïntegratie-experts noemen ook het inzicht dat de patiënt en anderen krijgen in de benutbare fysieke mogelijkheden van degene die onderzocht wordt als belangrijk argument voor het nut van FCE. Deze verdeling is ook terug te vinden als gekeken wordt naar de beoordelaars en niet-beoordelaars. Van de vijf argumenten tegen het nut van FCE wordt het gebrek aan nieuwe informatie en het niet objectief zijn van FCE het meest frequent genoemd. Deze argumenten worden vooral genoemd in de groep van claimbeoordelingexperts. In tabel 5 zijn de argumenten voor en tegen het nut van FCE opgesomd. Tien van de 50 deelnemers vinden FCE nuttig als prognostisch instrument en 35 niet. Vijf deelnemers kunnen geen antwoord geven omdat ze aangeven dat ze geen weet hebben van onderzoeken hiernaar. Door 30 deelnemers uit de groep van 35 wordt geantwoord dat FCE geen prognostische waarde heeft, omdat het alleen de benutbare fysieke mogelijkheden op het moment van onderzoek meet. Bij de beoordelaars en niet-beoordelaars geeft globaal 66% van de deelnemers aan FCE geen nuttig prognostisch instrument te vinden. Tabel 5 Het aantal keren dat een argument is genoemd door de expertgroepen voor of tegen het nut van FCE, gerelateerd aan het totaal aantal experts uit de betreffende expertgroep, verdeeld per werkterrein en per type beoordelaar. n is aantal experts Reïntegratie Claimbeoordeling Beoordelaars Niet-beoordelaars Totaal Argumenten FCE nuttig: n = 19 n = 13 n = 24 n = 8 n = 32 Bevestigt de eigen mening 14/19 6/13 16/24 4/8 20/32 Is objectief door de methode van 13/19 10/13 18/24 5/8 23/32 meten Is een observatie van gedrag 2/19 1/13 2/24 1/8 3/32 Geeft inzicht in belastbaarheid aan 11/19 3/13 11/24 3/8 14/32 patiënt en anderen Argumenten FCE niet nuttig: n = 2 n = 16 n = 15 n = 3 n = 18 Voegt geen nieuwe informatie toe 1/2 11/16 11/15 1/3 12/18 Is niet objectief, de patiënt heeft 1/2 10/16 9/15 2/3 11/18 te grote invloed Meet niet alle aspecten/meet aspecten 0/2 2/16 6/15 2/3 8/18 die niet van belang zijn Werksituatie is anders 0/2 1/16 2/15 0/3 2/18 TBV 13, nr. 10 (oktober 2005) 303

5 Tabel 6 Randvoorwaarden voor en tegen een FCE-onderzoek zoals genoemd door experts, verdeling per werkterrein en per type beoordelaar. n is aantal experts Reïntegratie Claim Beoordelaars Niet- Totaal beoordeling beoordelaars Randvoorwaarden voor FCE-onderzoek n = 11 n = 18 n = 26 n = 3 n = 29 Type klachten Aandoeningen bewegingsapparaat 4/11 5/18 6/26 3/3 9/29 Overige aandoeningen 4/11 3/18 5/26 1/3 1/29 Motivatie patiënt Positief t.a.v. werkmogelijkheden 0/11 5/18 5/26 0/3 5/29 Kwaliteit FCE-instrument Goede kwaliteit 2/11 6/18 5/26 3/3 8/29 Moment van FCE-onderzoek Vroeg in het reïntegratieproces 1/11 3/18 4/26 0/3 4/29 Vooruitgang in reïntegratieproces 2/11 3/18 5/26 0/3 5/29 Context van FCE-onderzoek Beschikbaarheid van een baan 0/11 8/18 8/26 0/3 8/29 Randvoorwaarden tegen FCE-onderzoek n = 13 n = 18 n = 24 n = 7 n = 31 Type klachten Moeilijk objectiveerbare aandoeningen 2/13 8/18 8/24 1/7 9/31 Overige aandoeningen 3/13 3/18 5/24 1/7 6/31 Ernst klachten Zeer ernstige aandoeningen 2/13 2/18 1/24 2/7 3/31 Contra-indicatie FCE 0/13 1/18 2/24 0/7 2/31 Motivatie patiënt Negatief t.a.v. werkmogelijkheden 9/13 13/18 18/24 4/7 22/31 Kwaliteit FCE-instrument Lage of ontbrekende kwaliteit 0/13 2/18 0/24 2/7 2/31 Moment van FCE-onderzoek Geen medische stabiele situatie 3/13 3/18 5/24 1/7 6/31 Context van FCE-onderzoek Juridische procedure/conflict situatie 9/18 7/24 2/7 11/31 Letselschade procedure 8/18 8/24 0/7 8/31 Randvoorwaarden Van alle respondenten vermeldt 90% randvoorwaarden ten aanzien van de inzet van FCE. Redenen om geen FCE-onderzoek te (laten) verrichten worden vaker genoemd dan redenen om wel een onderzoek te (laten) doen (tabel 5). In de groep van claimbeoordelingexperts worden de meeste randvoorwaarden genoemd. Onder de randvoorwaarden die betrekking hebben op de aandoening, worden aandoeningen van het bewegingsapparaat het meest frequent genoemd als een reden om een FCE-onderzoek te (laten) doen, terwijl moeilijk objectiveerbare aandoeningen, zoals fibromyalgie, CVE genoemd worden als contra-indicatie voor FCE. Een negatieve visie van de patiënt op zijn of haar eigen arbeidsmogelijkheden wordt beschouwd als een belangrijke reden om géén FCE-onderzoek te (laten) doen. Deze reden wordt vooral genoemd door reïntegratie-experts. Het bestaan van een conflict of een juridische procedure, evenals een letselschade procedure, is voor de helft van de claimbeoordelingexperts een reden om geen FCE-onderzoek te (laten) doen. Discussie Deze kwalitatieve studie is gericht op argumenten van experts op het terrein van reïntegratie en claimbeoordeling over het nut van FCE. Er is uitgebreid gezocht om experts te verzamelen van wie verwacht werd dat ze FCE toepassen in hun praktijk. Reïntegratieexperts waarderen het nut van FCE voor hun werk met een voldoende, claimbeoordelingexperts met een onvoldoende. Het bevestigen van het eigen oordeel en de objectiviteit van de methode worden genoemd als positieve argumenten voor het nut van FCE. Daarentegen wordt het gebrek aan nieuwe informatie en het gebrek aan objectiviteit van de meting genoemd als argumenten tegen het nut van FCE. FCE wordt vooral nuttig geacht in geval van aandoeningen van het bewegingsapparaat. De visie van de patiënt op zijn/haar arbeidsmogelijkheden en de context waarin het FCE-onderzoek plaatsvindt, worden genoemd als de belangrijkste randvoorwaarden voor het (laten) uitvoeren van een FCE-onderzoek. Een gering aantal experts heeft aangeven vanuit hun dagelijkse praktijk met FCE bekend te zijn ten opzichte van het aantal dat benaderd is. Op zich is dit een opvallend gegeven, omdat bedrijfs- en verzekeringsartsen niet over veel instrumenten beschikken om benutbare fysieke mogelijkheden vast te stellen. Wanneer dan instrumenten op de markt komen waarmee die benutbare fysieke mogelijkheden zijn vast te stellen, zou verwacht kunnen worden dat hiermee meer geëxperimenteerd zou zijn wat de bekendheid ten goede komt. Het doel van dit onderzoek is niet te meten of FCE een bekend of veelgebruikt instrument is bij reïntegratie of claimbeoordeling, maar welke argumenten ten aanzien van het nut van FCE door experts genoemd worden. Als nut van een instrument aan de orde is, gaat het om de vraag voor welk doel het instrument nuttig is. FCE is een instrument om functionele fysieke capaciteit vast te leggen en die functionele fysieke capaciteit is het uitgangspunt bij reïntegratie en claimbeoordeling. Experts, die FCE als niet nuttig bestempelen, geven als belangrijkste argumenten het gebrek aan nieuwe informatie en de onmogelijkheid van het instrument om die aspecten van de functionele capaciteit te meten die belangrijk geacht kunnen worden voor werk. Dit is interessant, omdat het de vraag oproept op welke informatie experts hun oordeel over de benutbare fysieke mogelijkheden baseren en waarom zij deze informatie meer waarderen dan de uitkomsten van een FCE-onderzoek. De beschikbaarheid van een concrete functie lijkt een goede reden voor een FCEonderzoek. Als de eisen van de functie bekend zijn, kan een specifiek FCE-onderzoek gedaan worden, gericht op reïntegratie. 14, TBV 13, nr. 10 (oktober 2005)

6 Claimbeoordelingexperts geven aan dat de situatie waarin een juridisch conflict speelt, een contra-indicatie is voor een FCE-onderzoek. Binnen de groep van experts zijn er die zelf de benutbare fysieke mogelijkheden van patiënten vaststellen en er zijn experts die uitgaan van het oordeel over de benutbare fysieke mogelijkheden zoals anderen die hebben vastgesteld.verzekeringsartsen en ook bedrijfsartsen stellen zelf de benutbare fysieke mogelijkheden vast, maar bijvoorbeeld consulenten van reïntegratiebedrijven, gemeenten en rechtbanken gaan uit van de aangereikte uitkomsten van onderzoeken naar benutbare fysieke mogelijkheden waaronder die van een FCE-onderzoek. Zij stellen niet zelf de benutbare fysieke mogelijkheden vast. Het is voorstelbaar dat hierdoor in de beoordeling van het nut van een FCE-onderzoek verschillen optreden tussen deze groepen. Maar dat blijkt niet het geval. Is FCE nu een nuttig instrument om benutbare fysieke mogelijkheden in kaart te brengen? Wij menen dat de resultaten van een FCE-onderzoek belangrijk kunnen zijn voor de inschatting van benutbare mogelijkheden voor werk. De informatie, verkregen vanuit diverse methoden van vaststelling van benutbare fysieke mogelijkheden, kan in een proces van triangulatie leiden tot een completere kijk op de beperkingen en mogelijkheden van de werknemer. Zowel voor reïntegratie als voor claimbeoordeling is dit van belang. Maar vooralsnog is nader onderzoek nodig omdat de vraag of FCE een nuttig instrument is om functionele fysieke capaciteit vast te stellen, tegenstrijdige argumenten aan het licht brengt. Literatuur 1. Borghouts JAJ, Koes BW, Vondeling H, et al. Cost-ofillness of neck pain in the Netherlands in Pain 1999; 80: Tulder M van, Koes BW, Bouter LM. A cost-of-illness study of back pain in the Netherlands. Pain 1995; 62: Picavet HSJ, Schouten JSAG. Musculoskeletal pain in the Netherlands: prevalences, consequences and risk groups, the DMC3-study. Pain 2003; 102: Strong S. Developing expert practice. Functional capacity evaluation: the good, the bad, and the ugly. Occup Ther Now 2002; 4: Lechner D, Roth D, Straaton K. Functional capacity evaluation in work disability. Work 1991; 1: Matheson LN, Mooney V, Grant JE, et al. Standardized evaluation of work capacity. J Back Musculoskelet Rehabil 1996; 6: Prasad R, Hellawell DJ, Pentland B. Usefulness of the Functional Independence Measure (FIM), its subscales and individual items as a outcome measures in Guillain Barre syndrome. Int J Rehabil Res 2001; 24(1): Dijk FJH van, Kort WLAM de, Verbeek JHAM. Quality assessment of occupational health services instruments. Occup Med 1993; 43 (suppl 1): S28 S Moore AD, Clarke AE, Danoff DS, et al. Can health utility measures be used in lupus research? A comparative validation and reliability study of 4 utility indices. J Rheumatol 1999; 26(6): Reneman MF, Jorritsma W, Schellekens JM, et al. Concurrent validity of questionnaire and performance-based disability measurements in patients with chronic non-specific low back pain. J Occup Rehabil 2002; 12 (3): Brouwer S, Reneman MF, Dijkstra PU, et al. Testretest reliability of the Isernhagen Work Systems Functional Capacity Evaluation in patients with chronic low back pain. J Occup Rehabil 2003; 13 (4): Portney LG, Watkins MP. Part IV Data analysis: Correlation Foundations of clinical research. Applications to practice. Upper Saddle River, NJ: Prentice Hall Health, 2000, 2nd ed. (23): Innes E, Straker L. Reliability of work-related assessments. Work 1999; 13: Innes E, Straker L.Workplace assessments and functional capacity evaluations: current practices of therapists in Australia. Work 2002; 18: Frings-Dresen MHW, Sluiter JK. Development of a Job-Specific FCE protocol: the work demands of hospital nurses as an example. J Occup Rehabil 2003; 13(4): Belangenconflicten: geen gemeld Financiële ondersteuning: geen gemeld Dankwoord Wij danken Henny Mulders, senior-beleidsmedewerker UWV, voor zijn nuttig commentaar. Personalia Alle auteurs zijn werkzaam bij het Coronel Instituut voor Arbeid, Milieu en Gezondheid, Academisch Medisch Centrum, Universiteit van Amsterdam, AmCOGG (Amsterdams Centrum voor Onderzoek naar Gezondheid en Gezondheidszorg). Drs. Haije Wind en Drs. Vincent Gouttebarge zijn daar onderzoekers, Dr. P. Paul F.M. Kuijer werkt als universitair docent, Judith K. Sluiter is werkzaam als universitair hoofddocent en prof. dr.monique H.W. Frings-Dresen is hoogleraar. Correspondentieadres Haije Wind, verzekeringsarts, Coronel Instituut voor Arbeid, Milieu en Gezondheid, AMC, UvA, Meibergdreef 9, 1105 AZ Amsterdam. h.wind@amc.uva.nl. TBV 13, nr. 10 (oktober 2005) 305

Samenvatting. The Disability Assessment Structured Interview, Its reliability and validity in work disability assessment, 2010

Samenvatting. The Disability Assessment Structured Interview, Its reliability and validity in work disability assessment, 2010 Samenvatting The Disability Assessment Structured Interview, Its reliability and validity in work disability assessment, 2010 Als werknemers door ziekte hun werk niet meer kunnen doen betaalt de werkgever

Nadere informatie

The Disability Assessment Structured Interview

The Disability Assessment Structured Interview RIJKSUNIVERSITEIT GRONINGEN The Disability Assessment Structured Interview Its reliability and validity in work disability assessment Proefschrift ter verkrijging van het doctoraat in de Medische Wetenschappen

Nadere informatie

FCE in internationaal perspectief

FCE in internationaal perspectief FCE in internationaal perspectief Dr Paul Kuijer, p.p.kuijer@amc.nl Academisch Medisch Centrum (AMC) voor Arbeid en Gezondheid Polikliniek Mens en Arbeid Amsterdam, Nederland Financiële belangen bij FCE?

Nadere informatie

SAMENVATTING. Samenvatting

SAMENVATTING. Samenvatting Samenvatting SAMENVATTING PSYCHOMETRISCHE EIGENSCHAPPEN VAN ADL- EN WERK- GERELATEERDE MEETINSTRUMENTEN VOOR HET METEN VAN BEPERKINGEN BIJ PATIËNTEN MET CHRONISCHE LAGE RUGPIJN. Chronische lage rugpijn

Nadere informatie

Congres Richtlijn Niet-aangeboren Hersenletsel en Arbeidsparticipatie

Congres Richtlijn Niet-aangeboren Hersenletsel en Arbeidsparticipatie Congres Richtlijn Niet-aangeboren Hersenletsel en Arbeidsparticipatie Academisch Medisch Centrum, Amsterdam 16 februari 2012 Ieder jaar weer wordt een grote groep werknemers getroffen door niet aangeboren

Nadere informatie

Welkom. Prof. dr Monique HW Frings-Dresen voorzitter coördinatieteam/dagvoorzitter

Welkom. Prof. dr Monique HW Frings-Dresen voorzitter coördinatieteam/dagvoorzitter Welkom Prof. dr Monique HW Frings-Dresen voorzitter coördinatieteam/dagvoorzitter Programma Korte schets Kenniscentrum Verzekeringsgeneeskunde AMC-UWV-VUmc: Mw. Frings-Dresen Achtergrond Pieter Muntendam:

Nadere informatie

Verzekeringsgeneeskunde en Wetenschap

Verzekeringsgeneeskunde en Wetenschap Verzekeringsgeneeskunde en Wetenschap hoop voor de toekomst! Em. Prof. Dr. Haije Wind, verzekeringsarts Amsterdam, 14 maart 2019 Amsterdam UMC locatie AMC, Coronel Instituut voor Arbeid en Gezondheid,

Nadere informatie

Ontwikkeling en evaluatie van een re-integratiestrategie ter behoud van werk bij dreigend verzuim door reuma

Ontwikkeling en evaluatie van een re-integratiestrategie ter behoud van werk bij dreigend verzuim door reuma Ontwikkeling en evaluatie van een re-integratiestrategie ter behoud van werk bij dreigend verzuim door reuma Jan Hoving J.L.Hoving@amc.uva.nl Marrit vd Meer Judith Sluiter Monique Frings-Dresen Coronel

Nadere informatie

Helpt het hulpmiddel?

Helpt het hulpmiddel? Helpt het hulpmiddel? Het belang van meten Zuyd, Lectoraat Autonomie en Participatie Faculteit Gezondheidszorg Dr. Ruth Dalemans, Prof. Sandra Beurskens 08-10-13 Doelstellingen van deze presentatie Inzicht

Nadere informatie

Samenvatting. Samenvatting

Samenvatting. Samenvatting Samenvatting Langdurig ziekteverzuim is een erkend sociaal-economisch en sociaal-geneeskundig probleem op nationaal en internationaal niveau. Verschillende landen hebben wettelijke maatregelen genomen

Nadere informatie

Summery. Effectiviteit van een interventieprogramma op arm-, schouder- en nekklachten bij beeldschermwerkers

Summery. Effectiviteit van een interventieprogramma op arm-, schouder- en nekklachten bij beeldschermwerkers ummery amenvatting Effectiviteit van een interventieprogramma op arm-, schouder- en nekklachten bij beeldschermwerkers 207 Algemene introductie Werkgerelateerde arm-, schouder- en nekklachten zijn al eeuwen

Nadere informatie

Eerlijke beoordelingen in sociale zekerheid: hoe reëel is dat?

Eerlijke beoordelingen in sociale zekerheid: hoe reëel is dat? Eerlijke beoordelingen in sociale zekerheid: hoe reëel is dat? dr. Femke I. Abma & prof. dr. Sandra Brouwer Universitair Medisch Centrum Groningen Afdeling Gezondheidswetenschappen Sociale Geneeskunde

Nadere informatie

Duurzame Re-integratie

Duurzame Re-integratie Duurzame Re-integratie van mensen met aanhoudende vermoeidheidsklachten Margot Joosen Monique Frings-Dresen Judith Sluiter Coronel Instituut voor Arbeid en Gezondheid Academisch Medisch Centrum, Amsterdam

Nadere informatie

Duurzame Re-integratie

Duurzame Re-integratie Duurzame Re-integratie van mensen met aanhoudende vermoeidheidsklachten Margot Joosen Monique Frings-Dresen Judith Sluiter Coronel Instituut voor Arbeid en Gezondheid Academisch Medisch Centrum, Amsterdam

Nadere informatie

Reproduceerbaarheid van vijf EK-FCE-tiltests bij mensen met lage rugklachten

Reproduceerbaarheid van vijf EK-FCE-tiltests bij mensen met lage rugklachten TBV 04-2007 22-03-2007 14:04 Pagina 156 ONDERZOEK Reproduceerbaarheid van vijf EK-FCE-tiltests bij mensen met lage rugklachten V. Gouttebarge, H. Wind, P.P.F.M. Kuijer, J.K. Sluiter, M.H.W. Frings-Dresen

Nadere informatie

PROMOTIEONDERZOEK ARBEIDSPARTICIPATIE VAN JONGVOLWASSENEN MET LICHAMELIJKE BEPERKINGEN. Joan Verhoef

PROMOTIEONDERZOEK ARBEIDSPARTICIPATIE VAN JONGVOLWASSENEN MET LICHAMELIJKE BEPERKINGEN. Joan Verhoef PROMOTIEONDERZOEK ARBEIDSPARTICIPATIE VAN JONGVOLWASSENEN MET LICHAMELIJKE BEPERKINGEN Joan Verhoef PROMOTIEONDERZOEK Eigen promotieonderzoek: Verbeteren arbeidsparticipatie van jongvolwassenen met lichamelijke

Nadere informatie

Effect van werkstijl op het onderhouden van RSI-klachten in een veranderende werkomgeving

Effect van werkstijl op het onderhouden van RSI-klachten in een veranderende werkomgeving Effect van werkstijl op het onderhouden van RSI-klachten in een veranderende werkomgeving Prof. dr Monique HW Frings-Dresen e-mail: m.frings@amc.uva.nl Dr Eline M Meijer Dr Judith K Sluiter voor Arbeid

Nadere informatie

SOCIALE GENEESKUNDE. de nieuwste ontwikkelingen. prof dr J.W. Groothoff UMCG. Studiekring Noord Verzekerings- en bedrijfsartsen 5 oktober 2006

SOCIALE GENEESKUNDE. de nieuwste ontwikkelingen. prof dr J.W. Groothoff UMCG. Studiekring Noord Verzekerings- en bedrijfsartsen 5 oktober 2006 SOCIALE GENEESKUNDE de nieuwste ontwikkelingen prof dr J.W. Groothoff UMCG Studiekring Noord Verzekerings- en bedrijfsartsen 5 oktober 2006 1 Opzet onderwijs/opleiding onderzoek medische / maatschappelijke

Nadere informatie

NVAB-richtlijn blijkt effectief

NVAB-richtlijn blijkt effectief NVAB-richtlijn blijkt effectief Nieuwenhuijsen onderzocht de kwaliteit van de sociaal-medische begeleiding door bedrijfsartsen van werknemers die verzuimen vanwege overspannenheid, burn-out, depressies

Nadere informatie

Development of the diabetes problem solving measure for adolescents. Diabetes Educ 27:865 874, 2001

Development of the diabetes problem solving measure for adolescents. Diabetes Educ 27:865 874, 2001 Diabete Problem Solving Measure for Adolescents (DPSMA) Cook S, Alkens JE, Berry CA, McNabb WL (2001) Development of the diabetes problem solving measure for adolescents. Diabetes Educ 27:865 874, 2001

Nadere informatie

Arbeidsongeschiktheid & Somatisch on(voldoende) verklaarde lichamelijke klachten (SOLK)

Arbeidsongeschiktheid & Somatisch on(voldoende) verklaarde lichamelijke klachten (SOLK) Arbeidsongeschiktheid & Somatisch on(voldoende) verklaarde lichamelijke klachten (SOLK) Kristel Weerdesteijn Kringbijeenkomst 1-10-2018 Disclosure Affiliaties Afdeling Sociaal Medische Zaken (SMZ), UWV

Nadere informatie

Overige (Overig, ongespecificeerd)

Overige (Overig, ongespecificeerd) Uitgebreide toelichting van het meetinstrument Voice Related Quality of Life Measure (V-RQOL) 21 oktober 2011 Review 1: T. Dassen, K. v Nes, N. v Wersch Review 2: M. Jungen Invoer: E. Van Engelen 1 Algemene

Nadere informatie

Samenvatting in Nederlands

Samenvatting in Nederlands * Samenvatting in Nederlands Samenvatting in Nederlands Dit proefschrift is gebaseerd op gegevens verkregen uit het FuPro-CVA onderzoek (Functionele Prognose bij een cerebrovasculair accident (of beroerte)).

Nadere informatie

Sapphire FCE. Hulpmiddel voor helder bepalen van fysieke arbeidscapaciteiten van uw. Hans Logtens

Sapphire FCE. Hulpmiddel voor helder bepalen van fysieke arbeidscapaciteiten van uw. Hans Logtens Hulpmiddel voor helder bepalen van fysieke arbeidscapaciteiten van uw cliënt(e) Hans Logtens Inleiding Functionele Capaciteit Evaluatie () van Vragen Inleiding het Gelegenheid stellen van tot Functionele

Nadere informatie

Proeftuinplan: Meten is weten!

Proeftuinplan: Meten is weten! Proeftuinplan: Meten is weten! Toetsen: hoog, laag, vooraf, achteraf? Werkt het nu wel? Middels een wetenschappelijk onderzoek willen we onderzoeken wat de effecten zijn van het verhogen cq. verlagen van

Nadere informatie

Patient reported Outcomes in Cognitive Impairement (PROCOG)

Patient reported Outcomes in Cognitive Impairement (PROCOG) Patient reported Outcomes in Cognitive Impairement (PROCOG) Bowman, L. (2006) "Validation of a New Symptom Impact Questionnaire for Mild to Moderate Cognitive Impairment." Meetinstrument Patient-reported

Nadere informatie

Uitgebreide toelichting van het meetinstrument. Global Perceived Effect (GPE)

Uitgebreide toelichting van het meetinstrument. Global Perceived Effect (GPE) Uitgebreide toelichting van het meetinstrument Global Perceived Effect (GPE) 31-03-2014 Review: R.A.H.M. Swinkels Invoer: E. van Engelen 1 Algemene gegevens Het meetinstrument heeft betrekking op de volgende

Nadere informatie

Spitzer quality of life index

Spitzer quality of life index Spitzer Quality of life index Spitzer, W. O., Dobson, A. J., Hall, J., Chesterman, E., Levi, J., Shepherd, R. et al. (1981). Measuring the quality of life of cancer patients: a concise QL index for use

Nadere informatie

Functioneren op het werk in relatie met gezondheid

Functioneren op het werk in relatie met gezondheid Functioneren op het werk in relatie met gezondheid, PhD Universitair Medisch Centrum Groningen, Rijksuniversiteit Groningen, afdeling Sociale Geneeskunde Presentatiemiddag RiMoBo, Gent, Belgie 19 november

Nadere informatie

Drs. Nathan Hutting Dr. Sarah Detaille

Drs. Nathan Hutting Dr. Sarah Detaille Drs. Nathan Hutting Dr. Sarah Detaille Inhoud presentatie Aspecifieke KANS Project GRIP op KANS Ontwikkeling GRIP op KANS Inhoud programma Voorlopige resultaten A-specifieke KANS Aan werk of activiteiten

Nadere informatie

Het meetinstrument heeft betrekking op de volgende categorieën Lichaamsregio Overige, ongespecificeerd

Het meetinstrument heeft betrekking op de volgende categorieën Lichaamsregio Overige, ongespecificeerd Uitgebreide toelichting van het meetinstrument Maastricht Social Participation Profile (MSPP) Augustus 2013 Review: G.M.J. Mars Eveline van Engelen Invoer : Marsha Bokhorst 1 Algemene gegevens Het meetinstrument

Nadere informatie

op zoek naar good practices

op zoek naar good practices Werken met psychische klachten op zoek naar good practices Presentatie Congres Mensenwerk 9 februari 2015 Philip de Jong en Femke Reijenga Agenda 1. Het onderzoek 2. De bevindingen 3. De betekenis 4. Discussie

Nadere informatie

Het belang van ziektepercepties voor zelfmanagement COPD als voorbeeld

Het belang van ziektepercepties voor zelfmanagement COPD als voorbeeld Dit factsheet is een uitgave van het NIVEL. De gegevens mogen met bronvermelding (Het belang van ziektepercepties voor zelfmanagement COPD als voorbeeld, M. Heijmans, NIVEL, augustus 2013) worden gebruikt.

Nadere informatie

Abstract. Keywords. Foot and Ankle Outcome Score (FAOS), Ankle, PROM, Validity, Reliability, Dutch translation

Abstract. Keywords. Foot and Ankle Outcome Score (FAOS), Ankle, PROM, Validity, Reliability, Dutch translation Validation of the Dutch language version of the Foot and Ankle Outcome Score I. N. Sierevelt, L. Beimers, C. J. A. van Bergen, D. Haverkamp, C. B. Terwee, G. M. M. J. Kerkhoffs Abstract Purpose. The aim

Nadere informatie

25 jaar whiplash in Nederland

25 jaar whiplash in Nederland 25 jaar whiplash in Nederland Vanuit een fysiotherapeutisch perspectief Maarten Schmitt M.Sc 1 2 Fysiotherapeut & manueeltherapeut Hoofd van de Divisie Onderwijs Stichting Opleidingen Musculoskeletale

Nadere informatie

De human resources van werknemers met een chronische aandoening: maak er gebruik van

De human resources van werknemers met een chronische aandoening: maak er gebruik van De human resources van werknemers met een chronische aandoening: maak er gebruik van Dr. Joke Haafkens, Amsterdams Instituut voor Arbeidsstudies, UvA j.a.haafkens@uva.nl Inleiding workshop 1. Context 2.

Nadere informatie

De rol van attitudes, doelen en beoordelingsgedrag van verzekeringsartsen.

De rol van attitudes, doelen en beoordelingsgedrag van verzekeringsartsen. Systematische variatie in beoordelingen van functionele mogelijkheden door verzekeringsartsen De rol van attitudes, doelen en beoordelingsgedrag van verzekeringsartsen. 13 december 2012 Jan Besseling 1

Nadere informatie

Acute Low Back Pain Screenings Questionnaire (ALBPSQ)

Acute Low Back Pain Screenings Questionnaire (ALBPSQ) Acute Low Back Pain Screenings Questionnaire (ALBPSQ) S.J. Linton en K. Halldén, 1996 Instructie DOEL(GROEP): Prognostische en inventariserende vragenlijst De Acute Low Back Pain Screening Questionnaire

Nadere informatie

Uitgebreide toelichting van het meetinstrument. Dutch version of the Quebec User Evaluation of Satisfaction with assistive technology (D-QUEST)

Uitgebreide toelichting van het meetinstrument. Dutch version of the Quebec User Evaluation of Satisfaction with assistive technology (D-QUEST) Uitgebreide toelichting van het meetinstrument Dutch version of the Quebec User Evaluation of Satisfaction with assistive technology (D-QUEST) Februari 2018 Review: Ilse Swinkels-Meewisse Invoer: Marsha

Nadere informatie

Functionele Capaciteit Evaluatie

Functionele Capaciteit Evaluatie Functionele Capaciteit Evaluatie Literatuuroverzicht K. Vermeulen OVERZICHT Algemeen Betrouwbaarheid en validiteit FCE-methoden Psychosociale factoren en FCE Pijnrespons na FCE Perceptie verzekeringsgeneeskundigen

Nadere informatie

ANALYSE PATIËNTERVARINGEN ELZ HAAKSBERGEN

ANALYSE PATIËNTERVARINGEN ELZ HAAKSBERGEN ANALYSE PATIËNTERVARINGEN ELZ HAAKSBERGEN Dr. C.P. van Linschoten Drs. P. Moorer Definitieve versie 27 oktober 2014 ARGO BV Inhoudsopgave 1. INLEIDING EN VRAAGSTELLING... 3 1.1 Inleiding... 3 1.2 Vraagstelling...

Nadere informatie

Mahoney en Barthel Functionele beoordeling Beoordeling van de dagdagelijkse activiteiten Chronisch zieke patiënten, ouderen

Mahoney en Barthel Functionele beoordeling Beoordeling van de dagdagelijkse activiteiten Chronisch zieke patiënten, ouderen The Barthel Index (BI) Mahoney, F. I. and Barthel, D. W. (1965) "Functional Evaluation: The Barthel Index." Meetinstrument Afkorting Auteurs Onderwerp Doelstelling Populatie Gebruikers Aantal items Deelname

Nadere informatie

Gebruik van PROMs individueel versus groepsniveau. Riekie de Vet

Gebruik van PROMs individueel versus groepsniveau. Riekie de Vet Gebruik van PROMs individueel versus groepsniveau Riekie de Vet Klinimetrie: meten in de geneeskunde Het meten van symptomen, diagnostiek, uitkomsten van behandelingen, gezondheidsstatus en bijvoorbeeld

Nadere informatie

CHAPTER. Samenvatting

CHAPTER. Samenvatting CHAPTER 9 Samenvatting CHAPTER 9 Klachten aan pols en hand komen veel voor; bij 9 tot 12.5% van de Nederlandse volwassenen. Niet alle mensen bezoeken de huisarts voor pols- of handklachten. De huisarts

Nadere informatie

Autobiografisch geheugen in longitudinaal perspectief

Autobiografisch geheugen in longitudinaal perspectief Samenvatting Autobiografisch geheugen in longitudinaal perspectief Stabiliteit en verandering in gerapporteerde levensgebeurtenissen over een periode van vijf jaar Het belangrijkste doel van dit longitudinale,

Nadere informatie

Uitgebreide toelichting van het meetinstrument

Uitgebreide toelichting van het meetinstrument 1 Uitgebreide toelichting van het meetinstrument Roland Disability Questionnaire (RDQ) 10 december 2010 review: Pijn Kennis Centrum Maastricht 1) T. Horbach, Koomen, R. Mathijsen 2) M. Dickmeis, P. Frings,

Nadere informatie

(2016.1) Schouder: Secundair Impingement-syndroom

(2016.1) Schouder: Secundair Impingement-syndroom (2016.1) Schouder: Secundair Impingement-syndroom Instituut: Sportrevalidatie Hilversum Verwijzer: Alle verwijzers Periode: 1-1-2016 t/m 31-12-2017 Fysiotherapeut: Alle fysiotherapeuten Inleiding Dit rapport

Nadere informatie

Stroke-Adapted Sickness Impact Profile (SA-SIP-30)

Stroke-Adapted Sickness Impact Profile (SA-SIP-30) Uitgebreide toelichting van het meetinstrument Stroke-Adapted Sickness Impact Profile (SA-SIP-30) November 2017 Review: 1. M. Post, B Dijcks 2. Eveline van Engelen Invoer: Marsha Bokhorst 1 Algemene gegevens

Nadere informatie

Herziening NVAB richtlijn Zwangerschap, postpartumperiode en werk

Herziening NVAB richtlijn Zwangerschap, postpartumperiode en werk Herziening NVAB richtlijn Zwangerschap, postpartumperiode en werk Ageeth Schonewille-Rosman, verloskundige, senior onderzoeker Monique van Beukering Bedrijfsarts, onderzoeker Disclosure belangen spreker

Nadere informatie

Ziekteactiviteit en kwaliteit van leven bij SLE: wat hebben we geleerd van 10 jaar onderzoek in Amsterdam? Michel Tsang-A-Sjoe, arts-onderzoeker

Ziekteactiviteit en kwaliteit van leven bij SLE: wat hebben we geleerd van 10 jaar onderzoek in Amsterdam? Michel Tsang-A-Sjoe, arts-onderzoeker Ziekteactiviteit en kwaliteit van leven bij SLE: wat hebben we geleerd van 10 jaar onderzoek in Amsterdam? Michel Tsang-A-Sjoe, arts-onderzoeker Behandelen we uw ziekte goed? Mak et al. Semin Arthritis

Nadere informatie

Tinnitus en arbeid. Een onderzoek naar de invloed van stressoren op tinnitus en de mogelijkheid tot werken

Tinnitus en arbeid. Een onderzoek naar de invloed van stressoren op tinnitus en de mogelijkheid tot werken Rijksuniversiteit Groningen Wetenschapswinkel Geneeskunde en Volksgezondheid Universitair Medisch Centrum Groningen Tinnitus en arbeid Een onderzoek naar de invloed van stressoren op tinnitus en de mogelijkheid

Nadere informatie

Multidimensional Fatigue Inventory

Multidimensional Fatigue Inventory Multidimensional Fatigue Inventory (MFI) Smets E.M.A., Garssen B., Bonke B., Dehaes J.C.J.M. (1995) The Multidimensional Fatigue Inventory (MFI) Psychometric properties of an instrument to asses fatigue.

Nadere informatie

hoofdstuk 1 doelstellingen hoofdstuk 2 diagnosen

hoofdstuk 1 doelstellingen hoofdstuk 2 diagnosen Dit proefschrift gaat over moeheid bij mensen die dit als belangrijkste klacht presenteren tijdens een bezoek aan de huisarts. In hoofdstuk 1 wordt het onderwerp moeheid in de huisartspraktijk kort geïntroduceerd,

Nadere informatie

Werkbelevingsonderzoek 2013

Werkbelevingsonderzoek 2013 Werkbelevingsonderzoek 2013 voorbeeldrapport Den Haag, 17 september 2014 Ipso Facto beleidsonderzoek Raamweg 21, Postbus 82042, 2508EA Den Haag. Telefoon 070-3260456. Reg.K.v.K. Den Haag: 546.221.31. BTW-nummer:

Nadere informatie

Oral Health Assessment Tool

Oral Health Assessment Tool Oral Health Assessment Tool (OHAT) Chalmers JM., King PL., Spencer AJ., Wright FAC., Carter KD. (2005) The Oral Health Assessment Tool Validity and Reliability Meetinstrument Afkorting Auteur Onderwerp

Nadere informatie

Nederlandse samenvatting

Nederlandse samenvatting Docenten in het hoger onderwijs zijn experts in wát zij doceren, maar niet noodzakelijk in hóe zij dit zouden moeten doen. Dit komt omdat zij vaak weinig tot geen training hebben gehad in het lesgeven.

Nadere informatie

Ontwerponderzoek: Paper 3

Ontwerponderzoek: Paper 3 Ontwerponderzoek: Paper 3 Naam auteur(s) Karoline Heidrich Vakgebied Duits Titel Duits + Film = plezier? Onderwerp Verhoging van motivatie voor het leren van Duits door middel van leeractiviteiten rondom

Nadere informatie

S De afgelopen decennia is het aantal mensen met kanker toegenomen, maar is tevens veel vooruitgang geboekt op het gebied van vroegdiagnostiek en behandeling van kanker. Hiermee is de kans op genezing

Nadere informatie

Jaar 3: Deelrapportage 4. Werkbevlogenheid docenten Montaigne Lyceum, mei 2010

Jaar 3: Deelrapportage 4. Werkbevlogenheid docenten Montaigne Lyceum, mei 2010 Programmalijn: Expeditie Durven, Delen, Doen: Onderwijs is populair, personeel is trots Jaar 3: Deelrapportage 4 Onderwijsontwikkeling Montaigne Lyceum Werkbevlogenheid docenten Montaigne Lyceum, mei 2010

Nadere informatie

Samenvatting (Summary in Dutch)

Samenvatting (Summary in Dutch) Samenvatting (Summary in Dutch) Samenvatting (Summary in Dutch) Een goede hand functie is van belang voor interactie met onze omgeving. Vanaf het moment dat we opstaan, tot we s avonds weer naar bed gaan,

Nadere informatie

Acute Low Back Pain Screening Questionnaire (ALBPSQ) S.J. Linton & K. Halldén (1996)

Acute Low Back Pain Screening Questionnaire (ALBPSQ) S.J. Linton & K. Halldén (1996) Acute Low Back Pain Screening Questionnaire (ALBPSQ) S.J. Linton & K. Halldén (1996) DOEL(GROEP): Inventariserende vragenlijst De Acute Low Back Pain Screening Questionnaire (ALBPSQ) is een biopsychosociaal

Nadere informatie

Nederlandse samenvatting

Nederlandse samenvatting Nederlandse samenvatting 119 120 Samenvatting 121 Inleiding Vermoeidheid is een veel voorkomende klacht bij de ziekte sarcoïdose en is geassocieerd met een verminderde kwaliteit van leven. In de literatuur

Nadere informatie

SAMENVATTING Depressie en verzuim Voorspellers voor verzuim en werkhervatting hoofdstuk 2 hoofdstuk 3

SAMENVATTING Depressie en verzuim Voorspellers voor verzuim en werkhervatting hoofdstuk 2 hoofdstuk 3 Samenvatting SAMENVATTING SAMENVATTING Depressie en verzuim Ongeveer 15% van de Nederlandse bevolking krijgt eens in zijn of haar leven een depressie. Het hebben van een depressie beïnvloedt het leven

Nadere informatie

Groeien naar arbeidsparticipatie

Groeien naar arbeidsparticipatie Groeien naar arbeidsparticipatie Over praktijk en effectiviteit Prof. dr. Roland W.B. Blonk Agenda Even voorstellen Arbeidsparticipatie, reïntegratie en effectiviteit Kennisontwikkeling en kennisdeling:

Nadere informatie

Work Ability Index Duurzame inzetbaarheid van uw medewerkers

Work Ability Index Duurzame inzetbaarheid van uw medewerkers Work Ability Index Duurzame inzetbaarheid van uw medewerkers JA-Groep Arbo Verzuimmanagement Licentiehouder Blikopwerk.nl Het Ravelijn 1 (gebouw Kamer van Koophandel) 8233 BR Lelystad T 0320 286724 info@jonkmanassurantiegroep.nl

Nadere informatie

Welke vragenlijst voor mijn onderzoek?

Welke vragenlijst voor mijn onderzoek? Welke vragenlijst voor mijn onderzoek? NHG wetenschapsdag 2010 Caroline Terwee Kenniscentrum Meetinstrumenten VUmc Afdeling Epidemiologie en Biostatistiek VU medisch centrum Inhoud 1. Presentatie 2. Kritisch

Nadere informatie

64 e Bedrijfsgeneeskundige Dagen. 23 en 24 mei Jan Willem Peeters Voorzitter Commissie NVAB Nascholing

64 e Bedrijfsgeneeskundige Dagen. 23 en 24 mei Jan Willem Peeters Voorzitter Commissie NVAB Nascholing 64 e Bedrijfsgeneeskundige Dagen 23 en 24 mei 2019 Jan Willem Peeters Voorzitter Commissie NVAB Nascholing Terugblik op de Bedrijfsgeneeskundige Dagen 2018: de retraite Waardering vorig jaar: 7,8 Verbeteringen/

Nadere informatie

Nederlandse Samenvatting

Nederlandse Samenvatting 11 Nederlandse Samenvatting Bij beslissingen over het al dan niet vergoeden van behandelingen wordt vaak gebruikt gemaakt van kosteneffectiviteitsanalyses, waarin de kosten worden afgezet tegen de baten.

Nadere informatie

Het meetinstrument heeft betrekking op de volgende categorieën Lichaamsregio Overige

Het meetinstrument heeft betrekking op de volgende categorieën Lichaamsregio Overige Uitgebreide toelichting van het meetinstrument Self-Management Ability Scale-30 (SMAS-30) Mei 017 Review: Ilse Swinkels Invoer: Marsha Bokhorst 1 Algemene gegevens Het meetinstrument heeft betrekking op

Nadere informatie

Werkstijlen en attitudes van verzekeringsartsen van UWV ten aanzien van de communicatie met klanten tijdens beoordelingsgesprekken

Werkstijlen en attitudes van verzekeringsartsen van UWV ten aanzien van de communicatie met klanten tijdens beoordelingsgesprekken Werkstijlen en attitudes van verzekeringsartsen van UWV ten aanzien van de communicatie met klanten tijdens beoordelingsgesprekken Drs. Jolanda van Rijssen 1 Dr. Ton Schellart, MBA 1 Dr. Han Anema 1 Drs.

Nadere informatie

Het verbeteren van de integratie van zieke werknemers door aandacht voor hun dubbele rol (Universiteit Utrecht) Projectleider: Prof. dr.

Het verbeteren van de integratie van zieke werknemers door aandacht voor hun dubbele rol (Universiteit Utrecht) Projectleider: Prof. dr. Het verbeteren van de integratie van zieke werknemers door aandacht voor hun dubbele rol (Universiteit Utrecht) Projectleider: Prof. dr. Trudie Knijn Onderzoekers: dr. Mira Peeters, drs. Marta Dijkgraaf,

Nadere informatie

Het werk van de verzekeringsarts

Het werk van de verzekeringsarts Het werk van de verzekeringsarts Wat doen een verzekeringsarts en een bedrijfsarts? Taken verzekeringsarts bij UWV (= uitvoeringsinstituut werknemers verzekeringen) WAO/WIA Rob Mohanlal Landelijk adviseur

Nadere informatie

Werkdruk in het onderwijs

Werkdruk in het onderwijs Rapportage Werkdruk in het primair en voortgezet onderwijs DUO ONDERWIJSONDERZOEK drs. Vincent van Grinsven dr. Eric Elphick drs. Liesbeth van der Woud Maart 2012 tel: 030-2631080 fax: 030-2616944 email:

Nadere informatie

Confusion State Evaluation (CSE)

Confusion State Evaluation (CSE) Confusion State Evaluation (CSE) Robertsson B, Karlsson I, Styrud E, Gottfries CG. (1997) Confusional State Evaluation (CSE): an instrument for measuring severity of delirium in the elderly. Meetinstrument

Nadere informatie

Geslacht, Emotionele Ontrouw en Seksdrive. Gender, Emotional Infidelity and Sex Drive

Geslacht, Emotionele Ontrouw en Seksdrive. Gender, Emotional Infidelity and Sex Drive 1 Geslacht, Emotionele Ontrouw en Seksdrive Gender, Emotional Infidelity and Sex Drive Femke Boom Open Universiteit Naam student: Femke Boom Studentnummer: 850762029 Cursusnaam: Empirisch afstudeeronderzoek:

Nadere informatie

Bijlage 5: Kwantitatieve analyse

Bijlage 5: Kwantitatieve analyse Bijlage 5: Kwantitatieve analyse Deze bijlage bevat een beschrijving van de kwantitatieve analyse, zoals die is uitgevoerd op de 26 vragen in de vragenlijst. Analyses op het niveau van de (26) afzonderlijke

Nadere informatie

De beoordeling van de mate van arbeids(on)geschiktheid 19 maart 2016, Hilversum

De beoordeling van de mate van arbeids(on)geschiktheid 19 maart 2016, Hilversum De beoordeling van de mate van arbeids(on)geschiktheid 19 maart 2016, Hilversum Dr. Herman Kroneman, MHCM Verzekeringsarts Medisch Adviseur UWV Amsterdam Agenda - Procesgang 1e en 2 e ziektejaar - Aanvraag

Nadere informatie

Hét instrument voor het meten van werkfunctioneren!

Hét instrument voor het meten van werkfunctioneren! Hét instrument voor het meten van werkfunctioneren! Dr. Edwin Boezeman Dr. Karen Nieuwenhuijsen Prof. dr. Judith Sluiter 1 Gezondheidsklachten 2 Gezondheidsklachten Verminderen geregeld het vermogen van

Nadere informatie

De Rotterdamse Ambtenaar: Bevroren of Bevlogen. Over de Invloed van Procedurele Rechtvaardigheid, Empowering Leiderschap en

De Rotterdamse Ambtenaar: Bevroren of Bevlogen. Over de Invloed van Procedurele Rechtvaardigheid, Empowering Leiderschap en De Rotterdamse Ambtenaar: Bevroren of Bevlogen. Over de Invloed van Procedurele Rechtvaardigheid, Empowering Leiderschap en Identificatie met de Organisatie op Status en Zelfwaardering. The Civil Servant

Nadere informatie

TilburgInstituteforInterdisciplinary StudiesofCivilLaw andconflict ResolutionSystems

TilburgInstituteforInterdisciplinary StudiesofCivilLaw andconflict ResolutionSystems TilburgInstituteforInterdisciplinary StudiesofCivilLaw andconflict ResolutionSystems RapportEvaluatie Online Mediation in Echtscheidingszaken Aanleidingvoorhetonderzoek In 2008 heeft Juripax in opdracht

Nadere informatie

Veroudering van het houdings- en bewegingsapparaat en interventiemogelijkheden

Veroudering van het houdings- en bewegingsapparaat en interventiemogelijkheden Veroudering van het houdings- en bewegingsapparaat en interventiemogelijkheden scholing NVAB 18 april 2013 Remko Soer Centrum voor Revalidatie Wervelkolomcentrum Achtergrond Mensen worden steeds ouder

Nadere informatie

Summary in Dutch 179

Summary in Dutch 179 Samenvatting Een belangrijke reden voor het uitvoeren van marktonderzoek is het proberen te achterhalen wat de wensen en ideeën van consumenten zijn met betrekking tot een produkt. De conjuncte analyse

Nadere informatie

Aanvraag WIA op basis van neurologische aandoening

Aanvraag WIA op basis van neurologische aandoening 1 Casus 3 Aanvraag WIA op basis van neurologische aandoening Vignet Rapportagedatum 27 januari 2010. Korte situatieschets De casus gaat over een WIA-aanvraag voor een 38-jarige operator/inpakster bij een

Nadere informatie

Gezondheid en arbeidsparticipatie: determinanten, gevolgen en bouwstenen voor reïntegratie

Gezondheid en arbeidsparticipatie: determinanten, gevolgen en bouwstenen voor reïntegratie Gezondheid en arbeidsparticipatie: determinanten, gevolgen en bouwstenen voor reïntegratie Prof Dr Lex Burdorf Afdeling Maatschappelijke Gezondheidszorg Erasmus MC, Rotterdam Gezondheid van uitkeringsgerechtigden

Nadere informatie

Wat werkt voor de oudere werknemers?

Wat werkt voor de oudere werknemers? Wat werkt voor de oudere werknemers? Hoe houdenwe mensenlangergezondaanhet werk Drs Wendy Koolhaas Universitair Medisch Centrum Groningen (UMCG) Disciplinegroep Gezondheidswetenschappen, Sociale Geneeskunde

Nadere informatie

BEGELEIDINGSNOODZAAK

BEGELEIDINGSNOODZAAK SAMENVATTING VASTSTELLEN BEGELEIDINGSNOODZAAK IN DE PRAKTIJK Maria J.E. Schouten MSc., dr. Karen Nieuwenhuijsen, drs. Saskia Andriessen, Stefan van der Veen MSc, prof. dr. Monique H.W. Frings- Dresen Financiering

Nadere informatie

De gevolgen van handletsels zijn voor veel slachtoffers groot. Naast de

De gevolgen van handletsels zijn voor veel slachtoffers groot. Naast de Samenvatting Return to Work after Hand Injury De gevolgen van handletsels zijn voor veel slachtoffers groot. Naast de fysieke beperkingen als gevolg van het letsel, spelen ook psychosociale en werkgerelateerde

Nadere informatie

Interfacultaire Lerarenopleidingen, Universiteit van Amsterdam

Interfacultaire Lerarenopleidingen, Universiteit van Amsterdam Naam auteur(s) Nijenhuis, N Vakgebied Natuurkunde Titel Wiskunde bij Natuurkunde: de afgeleide Onderwerp Wiskunde natuurkunde transfer Opleiding Interfacultaire Lerarenopleidingen, Universiteit van Amsterdam

Nadere informatie

Substantial Clinical Important Benefit van de CMS en SST!! Toepassing van schoudervragenlijsten bij patiënten van het Schoudernetwerk Twente

Substantial Clinical Important Benefit van de CMS en SST!! Toepassing van schoudervragenlijsten bij patiënten van het Schoudernetwerk Twente Substantial Clinical Important Benefit van de CMS en SST!! Toepassing van schoudervragenlijsten bij patiënten van het Schoudernetwerk Twente Donald van der Burg Onderzoek naar responsiviteit van de CMS/SST

Nadere informatie

Invloed van Coping en Ziektepercepties op Depressie- en Angstsymptomen. bij Voormalige Borstkankerpatiënten

Invloed van Coping en Ziektepercepties op Depressie- en Angstsymptomen. bij Voormalige Borstkankerpatiënten Invloed van Coping en Ziektepercepties op Depressie- en Angstsymptomen bij Voormalige Borstkankerpatiënten Influence of Coping and Illness Perceptions on Depression and Anxiety Symptoms among Former Breast

Nadere informatie

Karen J. Rosier - Brattinga. Eerste begeleider: dr. Arjan Bos Tweede begeleider: dr. Ellin Simon

Karen J. Rosier - Brattinga. Eerste begeleider: dr. Arjan Bos Tweede begeleider: dr. Ellin Simon Zelfwaardering en Angst bij Kinderen: Zijn Globale en Contingente Zelfwaardering Aanvullende Voorspellers van Angst bovenop Extraversie, Neuroticisme en Gedragsinhibitie? Self-Esteem and Fear or Anxiety

Nadere informatie

het laagste niveau van psychologisch functioneren direct voordat de eerste bestraling begint. Zowel angstgevoelens als depressieve symptomen en

het laagste niveau van psychologisch functioneren direct voordat de eerste bestraling begint. Zowel angstgevoelens als depressieve symptomen en Samenvatting In de laatste 20 jaar is er veel onderzoek gedaan naar de psychosociale gevolgen van kanker. Een goede zaak want aandacht voor kanker, een ziekte waar iedereen in zijn of haar leven wel eens

Nadere informatie

Disabilities of the Arm, Shoulder and Hand (DASH)

Disabilities of the Arm, Shoulder and Hand (DASH) Disabilities of the Arm, Shoulder and Hand (DASH) P.L. Hudak et al. (1996) DOEL(GROEP): Inventariserend en evaluatief De DASH meet symptomen en functionele beperkingen in de bovenste extremiteit gedurende

Nadere informatie

Fysieke Activiteit bij 50-plussers. The Relationship between Self-efficacy, Intrinsic Motivation and. Physical Activity among Adults Aged over 50

Fysieke Activiteit bij 50-plussers. The Relationship between Self-efficacy, Intrinsic Motivation and. Physical Activity among Adults Aged over 50 De relatie tussen eigen-effectiviteit 1 De Relatie tussen Eigen-effectiviteit, Intrinsieke Motivatie en Fysieke Activiteit bij 50-plussers The Relationship between Self-efficacy, Intrinsic Motivation and

Nadere informatie

Bedrijfsarts en Beoordelen: een contradictie? Voordracht Muntendamsymposium 6 december 2018

Bedrijfsarts en Beoordelen: een contradictie? Voordracht Muntendamsymposium 6 december 2018 Bedrijfsarts en Beoordelen: een contradictie? Voordracht Muntendamsymposium 6 december 2018 Disclosure belangen (potentiële) belangenverstrengeling Geen Voor bijeenkomst mogelijk relevante relaties met

Nadere informatie

Bij gebrek aan bewijs

Bij gebrek aan bewijs Bij gebrek aan bewijs kennis is macht! internet in de spreekkamer P.A. Flach Bedrijfsarts Arbo- en milieudienst RuG 09-10-2006 1 3 onderdelen 1. Wat is EBM 2. Zoeken in PubMed 3. Beoordelen van de resultaten

Nadere informatie

Inzet van social media in productontwikkeling: Meer en beter gebruik door een systematische aanpak

Inzet van social media in productontwikkeling: Meer en beter gebruik door een systematische aanpak Inzet van social media in productontwikkeling: Meer en beter gebruik door een systematische aanpak 1 Achtergrond van het onderzoek Bedrijven vertrouwen meer en meer op social media om klanten te betrekken

Nadere informatie

The Functional Autonomy Measurement System (SMAF): Description and Validation of an Instrument for the Measurement of Handicaps."

The Functional Autonomy Measurement System (SMAF): Description and Validation of an Instrument for the Measurement of Handicaps. Système de mesure de l autonomie fonctionnelle (SMAF) Hébert R. (1988) The Functional Autonomy Measurement System (SMAF): Description and Validation of an Instrument for the Measurement of Handicaps."

Nadere informatie

Bronnen van stress Persoonlijkheidskenmerken en coping (= wijze van omgaan met of reageren op stress) Effecten van stress

Bronnen van stress Persoonlijkheidskenmerken en coping (= wijze van omgaan met of reageren op stress) Effecten van stress WORK EXPERIENCE SCAN VANDERHEK METHODOLOGISCH ADVIESBUREAU Voor elk bedrijf is het van belang de oorzaken van stresserende factoren zo snel mogelijk te herkennen om vervolgens het beleid hierop af te kunnen

Nadere informatie

Kennissynthese arbeid en psychische aandoeningen. Dr. F.G.Schaafsma Dr. H. Michon Prof. dr. J.R. Anema

Kennissynthese arbeid en psychische aandoeningen. Dr. F.G.Schaafsma Dr. H. Michon Prof. dr. J.R. Anema Kennissynthese arbeid en psychische aandoeningen Dr. F.G.Schaafsma Dr. H. Michon Prof. dr. J.R. Anema Ernstige Psychische Aandoeningen (EPA) Definitie consensus groep EPA¹ - Sprake van psychische stoornis

Nadere informatie