Bezitsontheffingenbeleid: voor welk schildpad welk document?

Transcriptie

1 Bezitsontheffingenbeleid: voor welk schildpad welk document? Sinds oktober 2006 is Dienst Regelingen (DR) bezig met de uitvoering van het nieuwe beleid voor bezitsontheffingen voor vijf soorten landschildpadden 1. In het Nederlandse schildpaddentijdschrift Trionyx jaargang 4, nummer 5, is dit nieuwe beleid uitgelegd. Dit artikel gaat over vragen die naar boven zijn gekomen. Bijvoorbeeld, voor welke schildpad heeft u welk document nodig? Wanneer is chippen verplicht? En hoe moet u het modelblad registratie op onze internetsite gebruiken? Wat betekenen de termen F1 en F2? Verschillende mensen die hebben gebeld met de afdeling Bezitsontheffingen van DR hebben termen te horen gekregen als F1 en F2. Deze termen geven aan of een dier (aantoonbaar) in gevangenschap is geboren of gekweekt. De F staat voor Fenotype en het nummer staat voor de eerste (1) of tweede (2) generatie ten opzichte van de ouderdieren. Voorbeeld U heeft een mannelijke schildpad die afkomstig is uit het wild (W). Dit dier krijgt jongen met een vrouwelijk dier, ook uit het wild (W). Hun nakomelingen heten F1, want zij zijn de eerste generatie die in gevangenschap is geboren. Omdat hun ouders uit het wild zijn, zijn zij niet aantoonbaar in gevangenschap geboren. Als deze F1-dieren jongen krijgen met andere F1-dieren, dan heten de jongen F2 2. Zij zijn aantoonbaar in gevangenschap geboren en gekweekt, omdat geen van hun ouders aan het wild is onttrokken. De 2 betekent dat het dier twee generaties is verwijderd van de wilde voorouders. Dus: W x W = F1 F1 x F1 = F2 Andere combinaties Het kan ook voorkomen dat een dier van onbekende oorsprong is (U op het CITES-document). Dit dier is gelijkgesteld aan een dier van wilde oorsprong. Het is immers niet bekend waar het dier vandaan komt en kan wild zijn. Wat voor de wilde dieren geldt, geldt ook voor deze dieren: U x U = F1. De volgende combinaties kunnen ook: W x U = F1 W (of U) x F1 (of C) = F1 1 Testudo graeca, Testudo hermanni spp, Agrionemys (Testudo) horsfieldii, Testudo kleinmanni en Testudo marginata. 2 Zie voor de definitie artikel 1, onder 2 en 4 en artikel 54 van Verordening (EG) Nr. 865/2006 (hierna Uitvoeringsverordening).

2 Er is één wilde ouder, waardoor de nakomelingen ook maar 1 generatie zijn verwijderd van hun wilde voorouder. Dit houdt ook in dat de nakomelingen niet aantoonbaar in gevangenschap zijn gefokt of gekweekt. Kleine groepen schildpadden Deze benamingen zijn gemakkelijk bij te houden voor mensen die een kleine groep schildpadden hebben. Als er maar één mannetje is met twee vrouwtjes, is over het algemeen nog wel bij te houden welk vrouwtje de eieren heeft gelegd. In het register 3 dat u verplicht bent bij te houden, kunt u duidelijk aangeven van welke ouders de jongen afstammen. Als dit niet mogelijk is, kunt u een DNA-test laten doen 4. Grote groepen schildpadden Met meerdere dieren wordt het lastiger om bij te houden van welke ouders de jongen zijn. Daarom is er voor erkende kwekers een aparte regeling. Dit houdt in dat zij kweken met een fokgroep, waarbij wordt aangenomen dat alle dieren F2 zijn als het merendeel F1 of F2 of meer is. Om de fokgroep gezond te houden, kunnen wilde dieren aan het fokbestand worden toegevoegd (als aan alle wettelijke eisen is voldaan). Omdat zonder DNA onderzoek niet te achterhalen is wie de ouders zijn, kan al het nageslacht als F2 worden gezien. Het huidige bezitsontheffingenbeleid is echter alleen gericht op het hobbymatig houden van de vijf genoemde schildpaddensoorten. Ook zijn er voor schildpadden nog geen kwekers die door het ministerie van LNV zijn erkend als kweker. Dit betekent dat voorlopig nog niemand voor de aparte regeling in aanmerking komt. Dienst Regelingen is wel van plan dit mogelijk te maken. Daarom is het belangrijk dat u bij de aanvraag van een bezitsontheffing via het register duidelijk maakt welke dieren wild, van onbekende oorsprong, F1, F2 of meer zijn. Wel of geen bezitsontheffing? Het is belangrijk dat u weet van welke generatie uw dier is, omdat u daarmee kan weten of u een bezitsontheffing nodig heeft of niet. Voor schildpadden die tot de soorten horen die op bijlage A staan van Verordening (EG) Nr. 338/97 (hierna Basisverordening) 5, heeft u een bezitsontheffing nodig als de dieren niet aantoonbaar in gevangenschap zijn gefokt of gekweekt. Dat houdt in dat u een bezitsontheffing nodig heeft voor uit het wild afkomstige dieren (W), dieren van onbekende oorsprong (U) of F1-dieren. Voor F2-dieren of meer, heeft u dus géén bezitsontheffing nodig. Hieruit blijkt ook hoe belangrijk het is om de registratie bij te houden. 3 Artikel 2 en artikel 3 Regeling administratie bezit van en handel in beschermde dier- en plantensoorten. Voor meer informatie zie onder Natuur/Soortenbescherming/Floraen faunawet/wet- en regelgeving. 4 Artikel 55 van de Uitvoeringsverordening. 5 Testudo graeca, Testudo hermanni, Testudo kleinmanni en Testudo marginata

3 Voor Agrionemys (Testudo) horsfieldii (bijlage B soort), is de generatie niet belangrijk, maar wel of de legale herkomst is aangetoond 6. Dus: voor een bijlage A schildpad van wilde of onbekende oorsprong of voor een F1-dier heeft u een bezitsontheffing nodig. EG-certificaten De bezitsontheffing gaat over het bezit van het dier. Voor de overdracht van een bijlage A schildpad moet u altijd een EG-certificaat aanvragen bij Dienst Regelingen. Het maakt niet uit van welke generatie het dier is. Op het aanvraagformulier voor een EG-certificaat moet u wel aangeven wat de oorsprong is van het dier. Dat komt omdat met een bijlage A schildpad geen overwegend commerciële handelingen mogen worden uitgevoerd, tenzij de schildpad van F2 of latere generatie nakweek is. De persoon aan wie u het dier overdraagt heeft ook een bezitsontheffing nodig in geval van overdracht van een dier van wilde of onbekende oorsprong of voor een F1-dier. Dit moet geregeld zijn vóórdat de overdracht plaatsvindt. Voor de bijlage B schildpad heeft u alleen een EG-certificaat nodig als de legale herkomst van het dier onbekend is. De nieuwe eigenaar heeft dan ook een bezitsontheffing nodig. Eigenaar iemand anders dan de houder? Het kan zijn dat het dier zich bij iemand anders bevindt dan de eigenaar. Dit is geen probleem. Op het EG-certificaat van de eigenaar wordt dan aangegeven waar het dier zich feitelijk bevindt. De bezitsontheffing wordt afgegeven aan de houder van het dier en hierin wordt opgenomen wie de eigenaar is. Wanneer is chippen verplicht? Als een bezitsontheffing wordt verleend, kunnen er op grond van artikel 79 van de Flora- en faunawet voorwaarden aan de ontheffing worden verbonden. Bij een bezitsontheffing voor landschildpadden moeten de betreffende dieren zijn voorzien van een microchiptransponder. Deze voorwaarde sluit aan bij artikel 66, derde lid, van Verordening (EG) nr. 865/2006. Hierin staat dat bij een overdracht van bijlage A schildpadden de dieren een microchiptransponder moeten hebben. Ook sluit de voorwaarde aan bij artikel 14, eerste lid, van het Besluit vrijstelling beschermde dier- en plantensoorten. Hierin staat dat een vrijstelling voor het houden van levende bijlage A schildpadden die in gevangenschap zijn gefokt en zijn geboren, alleen kan voor dieren die zijn voorzien van een microchiptransponder. 6 Zie hiervoor het schema Beoordelen legale herkomst.

4 Wanneer is chippen niet verplicht? Een microchiptransponder hoeft niet als er lichamelijke kenmerken of gedragskenmerken zijn waardoor chippen voor het dier niet geschikt is. Dit is in ieder geval zo als een schildpad minder weegt dan 500 gram. Van de Testudo kleinmanni, de mannetjes van de Testudo hermanni hermanni en mannetjes van bepaalde typen Testudo graeca is bekend dat zij nooit zwaarder worden dan 500 gram. Zij zijn ontheven van de chipplicht. Als er een andere reden is (lichamelijk of gedragskenmerken) waardoor het dier niet gechipt kan worden, moet u dit met een verklaring van de dierenarts onderbouwen. Ontheffing van de chipplicht is dan mogelijk. 7 Chippen en welzijn Veel houders van schildpadden hebben om welzijnsredenen problemen met het chippen van hun dier. Of ze denken dat het niet nodig is, omdat het dier niet wordt overgedragen. Van de houders die om welzijnsredenen hun dieren niet willen chippen begrijpen wij de bezwaren, maar op dit moment is het chippen het enige in Nederland toegestane middel om het schildpad individueel herkenbaar te maken. Er wordt wel nagedacht over alternatieven, maar tot dan toe zal chippen de methode voor identificatie zijn. Gevolgen niet chippen Het niet laten chippen van het dier zonder dat u ontheffing heeft van de chipplicht, kan inhouden dat DR bestuursrechtelijk moet optreden, bijvoorbeeld door een termijn aan te geven waarbinnen wel gechipt moet zijn, of door het opleggen van boetes. Het is ook mogelijk dat bij een controle door de Algemene Inspectie Dienst (kan plaatsvinden op verzoek van DR) het dier in beslag wordt genomen. EG-certificaat zonder chipnummers EG-certificaten waarop geen chipnummers staan omdat een schildpad is ontheven van chipplicht, zijn transactiespecifiek. Op het moment dat de overdracht heeft plaatsgevonden verliest het document zijn geldigheid, maar houdt het nog wel betekenis voor het aantonen van legale herkomst. Pas als een dier opnieuw wordt overgedragen is een nieuw certificaat nodig. Een EG-certificaat kan alleen specimenspecifiek zijn en gebruikt worden voor meerdere overdrachten als de herkomst C (of D) is én het dier individueel gemerkt (d.w.z. gechipt) is. 7 Zie ook het artikel Testudinidae onder de 500 gram en chipplicht in Trionyx 5(3).

5 EG-certificaten met foto-identificatie Duitsland heeft besloten dat chippen niet verplicht is en werkt met fotoidentificatie. Koopt u een schildpad in Duitsland die geen chip draagt maar wel foto-identificatie heeft, dan moet u met een paar dingen rekening houden. De overdracht kan plaatsvinden met een door Duitsland afgegeven EG-certificaat met foto-identificatie. In Nederland heeft u vervolgens een Verklaring voor vrijstelling van de merkplicht nodig, tenzij het dier minder weegt dan 500 gram of er een andere reden is (lichamelijke of gedragskenmerken) waardoor het dier niet gechipt kan worden, wat met een verklaring van een dierenarts moet worden onderbouwd. Deze Verklaring voor vrijstelling vraagt u aan bij Dienst Regelingen. Het Duitse EG-certificaat met foto-identificatie kunt u niet gebruiken voor een nieuwe overdracht in of vanuit Nederland. Hiervoor moet u een nieuw EG-certificaat aanvragen. Registratie bijhouden Heeft u schildpadden van een van de vijf genoemde soorten, dan bent u verplicht een registratie bij te houden. Dit geldt ook als u geen bezitsontheffing heeft omdat er alleen sprake is van vrijgestelde specimens, dus schildpadden van lijst A van een F2 en verdere generatie. Op (Onderwerpen>Vergunning en ontheffing>flora en faunawet>bezitsontheffingen) staat een voorbeeld van een registratie zoals u die volgens de Regeling administratie bezit en handel in beschermde dier- en plantensoorten moet bijhouden. In het verleden is in de oude bezitsontheffing niet duidelijk gemeld dat dit een voorwaarde was voor het houden van de dieren. In het vervolg moet DR bij de aanvraag van een bezitsontheffing en bij de jaarlijkse melding van de mutaties de registratie ontvangen. Wat moet u registeren? a. wetenschappelijke soortnaam en aantal per soort b. datum en plaats van ontvangst c. naam, adres en land van de leverancier d. land van herkomst van het specimen, als dit afwijkt van het land onder punt c e. nummer bijbehorend CITES-document f. datum en plaats van vervreemding g. naam, adres en land van de afnemer h. nummer bijbehorend CITES-document i. datum geboorte van en het aantal nakomelingen j. gegevens soort en code merktekens k. datum aanbrenging merktekens l. per specimen datum en plaats van sterfte

6 U moet de registratie doorlopend nummeren en invullen op papier in onuitwisbaar schrift. Alle aantekeningen en bescheiden die kunnen dienen als bewijs of die betrekking hebben op het ontvangen, verkopen of afleveren van specimens, moet u, voor zover van toepassing, bij de registratie bewaren. Heeft u een bezitsontheffing gekregen en zijn er wijzigingen geweest, dan moet u de registratie één keer per jaar aan DR sturen. Ook als geen bezitsontheffing is verleend, omdat alleen sprake is van vrijgestelde specimens, moet een registratie worden bijgehouden. Bij eventuele controle kan inzage van de registratie worden gevraagd. Samenvatting Bezitsontheff ing (bezit) EGcertificaat (bij overdracht) Bijlage A (W, U, F1) ja ja ja Bijlage A (F2 en verder) nee ja ja Bijlage B (legale herkomst ja ja nee onbekend) Bijlage B (legale herkomst bekend) nee nee nee Chip (tenzij < 500 gram of bezwaarlijke lichamelijke of gedragskenmerke n) Meer informatie Heeft u na het lezen van dit artikel nog vragen, dan kunt u die stellen op de Landdag van de NSV op 10 november. Dienst Regelingen is dan ook aanwezig en houdt een presentatie. U kunt ook contact opnemen met het cluster Bezitsontheffing op telefoonnummer Alle documenten en informatie kunt u ook vinden op Ga naar Onderwerpen>Vergunning en ontheffing > CITES > Bezitsontheffingen. Mw. mr. S. Hitzert Senior Regelingsdeskundige