Anders bekeken. Mensen in de midlife. Natuurlijke overgang zet aan tot
|
|
- Klaas van Beek
- 2 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 Anders bekeken Natuurlijke overgang zet aan tot Mensen in de midlife heroriëntatie De middenfase in het leven (midlife) en in de loopbaan (midcareer) is om meerdere redenen een bijzondere levensfase. Het is het moment waar mensen terugkijken naar wat ze van hun oorspronkelijke ambities en dromen hebben gerealiseerd en vooruitkijken wat ze alsnog uit het leven willen halen. Kenmerkend voor de midlife is die retrospectieve en prospectieve kijk op het leven. Men stelt zich de vraag of dit het leven is zoals men dit altijd gewenst heeft en wanneer men nog wil veranderen hoe die verandering er dan uit moet zien. De zoektocht naar nieuwe of aangepaste doelen in het leven is vooral een innerlijke zoektocht met belangrijke vragen als: Wat zijn mijn echte waarden? Wat vind ik nu echt belangrijk? Wat ben ik geworden en wie zou ik willen zijn? Tijdschrift voor Coaching september nr
2 praktijk Pim Paffen Wat is speciaal aan de midlife? De opvattingen over hoe we de midlife moeten omschrijven hebben zich in de loop der jaren gewijzigd. Aanvankelijk dacht men de midlife te moeten definiëren als de levensfase tussen de 40 en 55. Leeftijd als criterium is echter om meerdere redenen te beperkt. Meer dan aan leeftijdsgrenzen moeten we denken aan de specifieke omstandigheden en levensgebeurtenissen die de middenfase kenmerken en de rollen die mensen in die levensfase innemen. Te denken valt aan de eigen ouders die op leeftijd zijn, puberende kinderen, het naderende plafond in de loopbaan en soms al de eerste serieuze gezondheidsklachten die optreden. Deze omschrijving van de midlife is echter ook te beperkt. Typerend voor de midlife, zo vindt men recent, is vooral de psychologische component die met deze nieuwe levensfase gepaard gaat en wel de behoefte die in de midlife opkomt aan verandering en vernieuwing en het zoeken naar nieuwe of aangepaste levensdoelen. Wat bij die zoektocht helaas ook hoort, is bij sommigen een zekere bezorgdheid over die opkomende behoefte aan heroriëntatie en bezinning. Wat mensen aanzet tot die reflectie op het leven is de combinatie van een aantal veranderingen in het leven. Wat allereerst hiertoe aanzet is een reeks van veranderingen op fysiek en biologisch gebied. Het ouder worden, brengt fysieke veranderingen met zich mee waarvan men zich tevens meer bewust wordt. Tegen de tijd dat men de veertig passeert dringt niet alleen het besef door dat men al veel tijd achter zich heeft liggen, maar ook dat men al wat grijzer begint te worden, de ogen en het gehoor soms wat minder worden en de fysieke conditie begint af te nemen. Met het zich bewust worden van de voortschrijdende leeftijd realiseert men zich ook meer dan voorheen de eindigheid van het bestaan. De jeugd is definitief voorbij; de tijd is van vriend nu meer tot vijand geworden. Daarnaast zetten ontwikkelingen op privéen gezinsgebied aan tot reflectie. Wanneer men in de middelbare leeftijd komt, zijn de eigen ouders inmiddels op leeftijd, worden ze ziek en/of afhankelijk en komen ze te overlijden. Dit geldt ook voor de leeftijdsgenoten van onze ouders, onze ooms en tantes en de generatie die tussen ons en de dood stond. De zorg voor de eigen ouders kan een nieuwe belasting vormen. Dit wordt ook wel eens de rolomkering genoemd. Vroeger zorgden de ouders voor ons, nu zorgen wij voor de ouders. De middenfase kenmerkt zich er verder door dat de eigen kinderen in de puberteitsfase komen, langzaamaan volwassen worden en soms al uit huis gaan. Met het ouder worden, neemt ook de kans toe dat men geconfronteerd wordt met het vroegtijdig overlijden van leeftijdsgenoten, van collega s, vrienden en kennissen, wat mensen dwingt stil te staan bij de vraag hoeveel tijd henzelf nog gegund is. Ook de tevredenheid met de relatie wordt soms minder door de binnengeslopen monotonie en sleur, de conflicten rondom de opvoeding en de drukte van het werk. Een derde aspect dat aanzet tot reflectie is de nieuwe situatie op werk- en loopbaangebied. In de middelbare leeftijd hebben mensen vaak de meeste groei gemaakt en vlakt de loopbaan langzaam af. De kansen op nog een verdere promotie worden minder en de top in de loopbaan en in de eigen levensstandaard wordt bereikt. Daarnaast ziet men de snel groeiende jongeren wat een zekere angst en bezorgdheid rondom de eigen arbeidsmarktwaarde stimuleert. Ergens in de middelbare leeftijd wordt het duidelijk wat men van de oorspronkelijke ambities heeft gerealiseerd en dringt het besef door hoeveel loopbaandoelen nog bereikt zullen worden. Wat het werk betreft kunnen sommigen ook een zekere eentonigheid gaan voelen en kan er de vraag opkomen of men dit nog twintig jaar wil blijven doen. Het is met name de combinatie van kwesties en problemen op deze verschillende levensgebieden die mensen aanzet tot nadenken over wat men bereikt heeft en wat men alsnog uit het leven zou willen halen. Voor menigeen is de midlife het moment om alsnog datgene te gaan doen wat ze altijd al hadden willen doen. Die innerlijke zoektocht die daarvoor nodig is naar wie wil ik zijn, wat zijn mijn waarden en behoeften en wie ben ik nu is zoals genoemd het meest kenmerkende voor de midlife. Midlife; crisis of transitie? De fase in het leven die we de midlife noemen is een fase met veel veranderingen, of we nu willen of niet. De omgeving verandert en we veranderen zelf. Wanneer men spreekt over de midlife zijn veel mensen te snel geneigd aan een midlife crisis te denken. In die gevallen waarin die levensfase gepaard gaat met een crisis is dit echter vaak door een combinatie van problemen en zorgen zoals het verlies van werk, een scheiding, problemen met de gezond- 44
3 heid en/of belangrijke verlieservaringen (vrienden, ouders). Het is in vele gevallen de combinatie van ingrijpende gebeurtenissen en veranderingen die ertoe leidt dat het leven voor iemand tijdelijk op de kop staat. Of het tot een echte crisis komt, hangt ook van de persoon zelf af, van zijn grondhouding, persoonlijkheid en vaardigheden. Het is immers vooral toch ook de persoonlijke manier van omgaan (copingstijl) met een ontslag, scheiding of de eigen gezondheid wat maakt of er sprake van een crisis zal zijn. Flexibele, positieve en probleemoplossende mensen zullen minder snel in een crisis geraken dan mensen die de oorzaken voor al hun problemen buiten zichzelf leggen. Een crisis doet zich dus maar bij een kleine minderheid voor. Voor de meeste mensen gaat het bij het binnentreden van de middelbare leeftijd meer om een natuurlijke overgang in het leven. Midlife verandering De uitdagingen waarmee mensen in de midlife geconfronteerd worden kunnen velerlei zijn. Terwijl voor de een de noodzaak tot heroriëntatie met name betrekking heeft op zijn werk en loopbaan, ligt dit voor de ander vooral op het gebied van relaties, en voor een derde weer op het gebied van zijn levensstijl. Dit betekent ook dat coaching van midlife mensen verschillende vormen kan aannemen. Op deze plek beperken we ons tot diegenen die zich heroriënteren op loopbaangebied. Wanneer het gaat om veranderen van werk en loopbaan in de midlife, dan kan een reeks van factoren een aanleiding hiervoor zijn (Levinson, 2002). Er kan zowel sprake zijn van persoonlijke en privéfactoren die tot verandering aanzetten als van factoren in de organisatie. Wat de persoon betreft kan men denken aan een verandering in interesses of overwegingen betreffende de gezondheid. Het kan ook zijn dat men beseft dat men niet meer verder zal groeien, een plafond in de loopbaan bereikt heeft, dat er gevoelens van monotonie en verveling opkomen ofwel men zich ondergewaardeerd voelt. Het is ook mogelijk dat mensen tot het besef komen dat eerdere loopbaankeuzes niet de juiste zijn geweest. Verder kunnen ontwikkelingen thuis en ook in de organisatie aanleiding zijn om te veranderen, zoals een reorganisatie of nieuwe eisen in het werk. Vele factoren kunnen dus aanzetten tot verandering. Soms wordt verandering afgedwongen, soms is het een eigen keuze. Hoewel de midlife een fase is die de behoefte oproept om te veranderen, slaagt niet iedereen erin die stap te zetten naar een betekenisvolle nieuwe fase in het leven of de loopbaan. Neapolitan (1980) deed onderzoek naar de factoren die van invloed zijn op het al of niet zetten van een nieuwe loopbaanstap in de midlife. Hij komt tot vier determinanten van loopbaanverandering in die levensfase. 1. Ontevredenheid met huidige situatie Een belangrijke reden voor verandering van loopbaan in de midcareer is de mate van ontevredenheid met de huidige situatie. Hoe groter de discrepantie is tussen wat de persoon van de functie verwacht én wat het werk feitelijk biedt, bepaalt in belangrijke mate de tevredenheid met de huidige situatie. Wanneer mensen ontevreden zijn dan komt dit meestal door een gebrekkige fit tussen de doelen, wensen en behoeften van de persoon en de mate waarin de organisatie of het werk hieraan tegemoet komt. 2. Een aantrekkelijk alternatief Wat mensen aanzet om ook daadwerkelijk te veranderen is de aanwezigheid van een aantrekkelijk alternatief. Een alternatief wordt als aantrekkelijk ervaren wanneer dit beter aansluit bij de eigen wensen, capaciteiten, behoeften en waarden. De mensen die veranderen noemen nogal eens de behoefte aan meer betekenisvol werk, werk dat intrinsiek belonend is en de behoefte aan meer autonomie en zelfbepaling alsmede een betere fit met de eigen waarden. 3. Weinig obstakels Om over te gaan tot een nieuwe stap vormen de hoeveelheid en ernst van de obstakels, die overkomen moeten worden, de derde determinant. Obstakels kunnen liggen in de financiële sfeer (verlies van inkomen), op psychologisch gebied (onzekerheid, twijfel) of praktisch van aard zijn (mobiliteit, gezin). Hoe minder of minder groot die obstakels zijn om te veranderen, hoe groter de kans dat verandering zal plaatsvinden. Hoe groter de obstakels, zoals de behoefte aan economische of geografische zekerheid, des te minder men bereid is om te veranderen en men geneigd zal zijn te berusten in de situatie. 4. Zelfvertrouwen Nauw verwant met obstakels en belemmeringen voor loopbaanverandering in deze fase is de vierde determinant: het vertrouwen van de persoon in zijn eigen capaci- 45
4 teiten om die obstakels te overkomen. De opvattingen over het eigen kunnen en het te verwachten succes in het overkomen van die obstakels vergroot eveneens de bereidheid van de persoon te veranderen (figuur 1). Het model laat zien dat ontevredenheid met de situatie en het hebben van een aantrekkelijk alternatief met name de motivatie tot veranderen bepalen. Of er werkelijk veranderd wordt, hangt ook af van de bereidheid om te veranderen, wat weer een functie is van de obstakels die er liggen en het vertrouwen van de persoon die te zullen overwinnen. Midlife coaching Dit model van loopbaanverandering geeft ook aan op welke wijze een coach in deze levensfase kan bijdragen aan het zetten van een betekenisvolle nieuwe stap in de loopbaan. Onderzoek de waarden en behoeften Ontevredenheid met het werk is vaak een functie van een gebrekkige afstemming tussen de waarden, behoeften en interesses van de persoon met wat het werk en de organisatie te bieden heeft. Sommige mensen gaan zich vragen stellen of het inkomen dat ze genieten, de materiële opbrengsten en het leven dat ze leiden, in lijn zijn met hetgeen ze echt belangrijk vinden in het leven. De middenfase in het leven is bij uitstek een periode waarin men de eigen waarden gaat overdenken. Vragen die opkomen zijn: Wil ik wel zo hard werken? Wat is mijn drijfveer achter al die inspanningen (geld, eer?)? Wat zijn de kosten? Belangrijk voor de coach is om samen met de coachee de (veranderende) interesses, behoeften en waarden te exploreren, die richting kunnen geven aan nieuwe betekenisvolle keuzes in het leven. Help een nieuwe droom vinden Om richting aan de loopbaan te geven, is het vinden van een nieuwe droom en van nieuwe doelen belangrijk (Hermans & Oles, 1999). Belangrijk in dit verband is een goed zelfonderzoek. Uitgebreid zelfonderzoek is nodig om een goede aansluiting te vinden met de eigen interesses, behoeften en mogelijkheden. Om koers te kunnen zetten moet men weten waar men naartoe wil. Die dromen moeten vervolgens vertaald worden in concrete doelstellingen en deze weer in acties en proactief handelen. Een nieuwe droom vinden, een actieplan formuleren voor het realiseren van die droom en vervolgens actief handelen, is essentieel om te komen tot nieuwe motivatie op loopbaangebied. Het is van belang hier tijd voor te nemen. Een coach kan helpen die droom helder te krijgen en met de coachee het actieplan daarvoor op te stellen. Figuur 1. Determinanten van loopbaanverandering in midcareer (Neapolitan, 1980; Greenhaus & Callanan, 1994) Help obstakels vertalen in acties Nogal wat mensen neigen ertoe enkel te zien waarom iets niet kan. De weerstand om te veranderen is soms groot. Teveel aandacht voor en nadruk op allerlei obstakels om te veranderen doet de bereidheid tot het nemen van een nieuwe stap sterk afnemen. Andere mensen zien die obstakels ook, maar proberen naar wegen te zoeken 46
5 om die te overkomen. Een coach kan een coachee begeleiden in het omzetten van praktische belemmeringen naar oplossingen en kansen en een proactieve actieplanning na te streven. Om groei en ontwikkeling te bevorderen, is het ook soms nodig aan allerlei andere emotionele en cognitieve remmingen aandacht te besteden en aan het zelfbeeld en de zelfachting te werken. Versterk het zelfvertrouwen Vertrouwen in het eigen vermogen de aanwezige obstakels te kunnen overwinnen vergroot de bereidheid om te veranderen. Een begrip dat hierop aansluit en veel aandacht krijgt in psychologisch onderzoek is het begrip self-efficacy: het geloof in het eigen kunnen om een bepaalde uitdaging succesvol te volbrengen. In die gevallen waarin mensen het idee hebben te zullen slagen, zullen ze meer geneigd zijn tot actie over te gaan dan wanneer dit niet het geval is. Een belangrijke factor die het geloof in eigen kunnen versterkt, is aanmoediging, overreding en het vertrouwen dat de omgeving uitspreekt. Een factor die het geloof in eigen kunnen negatief beïnvloedt, is vaak de angst die een nieuwe stap oproept. Om mensen te helpen die angst te overwinnen, is van belang als coach ook ruim aandacht te geven aan de sterke kanten van de persoon. Een goede inventarisatie van de kwaliteiten van iemand motiveert niet alleen, maar helpt ook bij het vinden van een belonende volgende fase in de loopbaan. Tot slot De midlife is een belangrijke fase in het leven, die ons de laatste kans biedt om bij te sturen waar we ontevreden over zijn. Of we straks ons leven met tevredenheid zullen kunnen afronden, hangt af van hoe goed we die opgave om bij te sturen in de midlife opgepakt hebben. Klankborden met een coach kan ons helpen te vernieuwen in deze levensfase. Belangrijk in ieder geval is te voorkomen dat men te snelle en te impulsieve keuzes maakt of aan de andere kant de eigen gevoelens negeert en maar berust in het bestaande. Duidelijk is in ieder geval dat niemand ontkomt aan de noodzaak om te veranderen. Pim Paffen is sociaal en organisatiepsycholoog. Hij is gespecialiseerd in loopbaanmanagement, management development, leiderschap, coaching en stress, en publiceert regelmatig over deze onderwerpen. Onlangs verscheen zijn boek Word ik wakker in mijn eigen leven: Ben ik net op tijd voor de tweede helft. Literatuur Greenhaus, J. H., & Callanan, G. A. (1994). Career management (2 nd ed.). Fort Worth, TX: Dryden Press. Hermans, H.J.M., & Oles, P.K. (1999). Midlife Crisis in Men: Affective Organization of Personals Meanings. Human Relations, vol.52, no.11, pp Levinson, H. (2002). A second career: the possible dream. In: Harvard Business Review on Managing Your Career. Harvard Business School Press, pp Neapolitan, J. (1980). Occupational change in Midcareer: an exploratory investigation. Journal of Vocational Behavior, 16, pp
Kiezen voor coaching als managementstijl
Kiezen voor coaching als managementstijl Druk, druk druk! Bijna iedere manager kent wel dit gevoel. Beter leren delegeren dus! Om te kunnen delegeren heb je echter verantwoordelijke en zelfsturende medewerkers
Mid-Life Career Boost: mini sabbatical met maximaal effect!
Driedaagse training Mid-Life Career Boost: mini sabbatical met maximaal effect! door Leontien Buddemeijer en Hanke Geertsema Driedaagse training Mid-Life Career Boost: mini sabbatical met maximaal effect!
Outplacement: voor de werknemer
Outplacement: voor de werknemer Ontslag: een keerpunt voor werkgever en werknemer De aanleiding tot outplacement is een toekomstig ontslag. Dat kan zijn door een reorganisatie of omdat werknemer en werkgever,
De VrijBaan Vragenlijst (specifiek voor iemand die geen werk heeft)
De VrijBaan Vragenlijst (specifiek voor iemand die geen werk heeft) Inleiding Veel mensen ervaren moeilijkheden om werk te vinden te behouden, of van baan / functie te veranderen. Beperkingen, bijvoorbeeld
Outplacement: voor de werknemer
Outplacement: voor de werknemer Ontslag: een keerpunt voor werkgever en werknemer De aanleiding tot outplacement is een ontslag. Dat kan zijn door een reorganisatie of omdat werknemer en werkgever, om
Inge Test 07.05.2014
Inge Test 07.05.2014 Inge Test / 07.05.2014 / Bemiddelbaarheid 2 Bemiddelbaarheidsscan Je hebt een scan gemaakt die in kaart brengt wat je kans op werk vergroot of verkleint. Verbeter je startpositie bij
WORKSHOP JONGEREN MOTIVEREN
WORKSHOP JONGEREN MOTIVEREN Onderwijssymposium ANAI Alkmaar Michiel Stadhouders 13 januari 2014 Programmavoorstel 60 minuten In tweetallen: wat is motivatie voor jou? 1. Jongeren & motivatie 2. Kijken
Hoofdstuk 1 Wat is mijn vraag?
Hoofdstuk 1 Men kan beter enkele vragen stellen dan alle antwoorden te weten. (James Thurber) Sommige vragen zijn zo goed dat het jammer zou zijn ze met een antwoord te verknoeien. (Harry Mulisch) De grootste
Workshop opleiding op leeftijd. Margreet Verbeek
Workshop opleiding op leeftijd Margreet Verbeek Workshop opleiding op leeftijd Werken aan een gezonde toekomst Kom in beweging! 2 Wat gaan we doen? Kennismaking: Wie zijn wij? Actieve kennismaking Ik ga
Van waar je bent, naar waar je wilt zijn
Training en coaching Van waar je bent, naar waar je wilt zijn Waarvoor kies je bij Move by Coaching? Move by Coaching helpt mensen en organisaties om, in deze wereld waarin zoveel belemmeringen kunnen
Motiverend leidinggeven: invloed op gedrag. 26 november 2014 Frank Goijarts
Motiverend leidinggeven: invloed op gedrag 26 november 2014 Frank Goijarts Programma Gedragsverandering: wat werkt? Weerstand tegen veranderen Motivatie 3.0 (intrinsiek) Kernpunten Motiverende benadering
EQ - emotionele intelligentie in kaart
EQ - emotionele intelligentie in kaart 24-3-2014 BASISPROFIEL Laan van Vlaanderen 323 1066 WB Amsterdam INTRODUCTIE Het EQ rapport brengt iemands emotionele intelligentie in kaart. Dit is het vermogen
B a s S m e e t s w w w. b s m e e t s. c o m p a g e 1
B a s S m e e t s w w w. b s m e e t s. c o m p a g e 1 JE ONBEWUSTE PROGRAMMEREN VOOR EEN GEWELDIGE TOEKOMST De meeste mensen weten heel goed wat ze niet willen in hun leven, maar hebben vrijwel geen
Zeven hulpbronnen van vertrouwen. Door: Carlos Estarippa
Zeven hulpbronnen van vertrouwen Door: Carlos Estarippa Geïnspireerd door het boek van Bertie Hendriks Dagboek van de Ziel. De zeven levensfasen (Hendriks, 2013) wil ik in onderstaand artikel beschrijven
Wim Annerel Life coach Loopbaancoach Business coach.
Wim Annerel Life coach Loopbaancoach Business coach Goede voornemens? Vergeet het maar, zeggen de statistieken: slechts 18% slaagt erin om goede voornemens ook succesvol na te komen. En toch. Als je weet
Het aanpassingsproces na confrontatie met een hart- of vaataandoening
Auteur: Jos van Erp j.v.erp@hartstichting.nl Het aanpassingsproces na confrontatie met een hart- of vaataandoening Maakbaarheid en kwetsbaarheid Dood gaan we allemaal. Deze realiteit komt soms sterk naar
Ik als begeleider van de begeleiders. Keuzewerkwinkel inspiratiedag IJD Hasselt
Ik als begeleider van de begeleiders Keuzewerkwinkel inspiratiedag IJD Hasselt Ben ik de stuurder of de motivator van mijn begeleidingsploeg? Welke stijl van leiding geven, ligt in mijn natuur? Deze vragen
De VrijBaan Vragenlijst (Algemeen)
De VrijBaan Vragenlijst (Algemeen) Inleiding Veel mensen ervaren moeilijkheden om werk te vinden te behouden, of van baan / functie te veranderen. Beperkingen, bijvoorbeeld als gevolg van een gezondheidsprobleem,
P e r s o n a l C a r e e r P l a n
P e r s o n a l C a r e e r P l a n If you can dream it, you can do it. Walt Disney First comes thought; then organization of that thought, into ideas and plans; then transformation of those plans into
LEVENSFASEN EN DUURZAME INZETBAARHEID WERKNEMERS
DE TWINTIGER leeftijd < 30 jaar De twintiger stapt het volle leven binnen, vaak met hoge verwachtingen. Het leven ligt voor hem. Is zijn beroepsidentiteit nog aan het ontwikkelen. De concrete werkpraktijk
Zelfbeeld. Het zelfvertrouwen wordt voor een groot deel bepaald door de ideeën die het kind over zichzelf heeft: het zelfbeeld.
Zelfbeeld Het zelfvertrouwen wordt voor een groot deel bepaald door de ideeën die het kind over zichzelf heeft: het zelfbeeld. Een kind dat over het algemeen positief over zichzelf denkt, heeft meer zelfvertrouwen.
De meerwaarde van het contextueel denkkader binnen de ouderenzorg
De meerwaarde van het contextueel denkkader binnen de ouderenzorg Claire Meire 2014 Een sterveling draagt zijn ouders op zijn schouders. Of niet op zijn schouders. In zijn binnenste. Zijn leven lang moet
Derks & Derks B.V. Derks & Derks Loopbaancoaching kalender De praktijk van loopbaanadvies met humor belicht. Tel. 033-472 80 87 www.derksenderks.
2013 Derks & Derks De praktijk van loopbaanadvies met humor belicht. Derks & Derks Intake De intake met opdrachtgever en coachee biedt een eerste beeld van de vraagstelling en het doel van het traject.
Vermoeidheid bij MPD
Vermoeidheid bij MPD Landelijke contactmiddag MPD Stichting, 10-10-2009 -van Wijlen Psycho-oncologisch therapeut Centrum Amarant Toon Hermans Huis Amersfoort Welke verschijnselen? Gevoelens van totale
Kernachtige Loopbaan Ont-wikkeling
Kernachtige Loopbaan Ont-wikkeling Training gebaseerd op het FIRO Framework GEORGANISEERD DOOR ALWAYS A CHOICE TRAINING KERNACHTIGE LOOPBAAN ONT-WIKKELING 2 Kernachtige Loopbaan Ont-wikkeling - Wanneer
Bas Smeets page 1
Bas Smeets www.bsmeets.com page 1 JE ONBEWUSTE PROGRAMMEREN VOOR EEN GEWELDIGE TOEKOMST De meeste mensen weten heel goed wat ze niet willen in hun leven, maar hebben vrijwel geen idee wat hoe hun ideale
Voor wie is dit E-book bedoeld?
Voor wie is dit E-book bedoeld? Heb je het gevoel dat je vastzit, maar je weet niet wat je moet veranderen om je weer goed te voelen? Verlang jij naar een baan waar je energie van krijgt in plaats van
Blijvend beter inzetbaar. Levensfasegericht personeelsmanagement: een praktische uitwerking
Blijvend beter inzetbaar Levensfasegericht personeelsmanagement: een praktische uitwerking mogelijkheden Aanleiding Door vergrijzing en ontgroening kan in de nabije toekomst het aantal mensen dat met pensioen
Eenzaamheid onder mantelzorgers Jolanda Elferink, Expertisecentrum Mantelzorg
Eenzaamheid onder mantelzorgers Jolanda Elferink, Expertisecentrum Mantelzorg 4-06-13 Inhoud - In welke mantelzorgsituaties kom je eenzaamheid tegen? - Welke drie stappen kun je zetten om eenzaamheid te
LOOPBAANONTWIKKELING met Ik-ben-inzetbaar
VAN BAAN NAAR LOOPBAAN U hebt nu een baan. Maar staat u wel eens stil bij de toekomst? Hoe ziet u uw loopbaan? Wat zijn uw wensen, ideeën en verwachtingen? Hoe ontwikkelen zich uw bekwaamheid, uw beschikbaarheid,
Young People Coaching Experience
Hét loopbaanprogramma voor Young Professionals Young People Coaching Experience In 5 stappen naar je ideale baan! Ga jij met tegenzin naar je werk? Heb je er genoeg van om werk te doen dat niet bij je
GRAAG STELLEN WIJ ONS AAN U VOOR
GRAAG STELLEN WIJ ONS AAN U VOOR Altijd al gezocht naar een trainingsconcept voor uw medewerkers waar je meteen van zegt: GewoonDoen! Nu is deze kans eindelijk aanwezig en wel voor een deelnameprijs van
E-CURSUS 1: WELKE WAARDEN ZIJN VAN WEZENLIJK BELANG VOOR JOU?
E-CURSUS 1: WELKE WAARDEN ZIJN VAN WEZENLIJK BELANG VOOR JOU? Thuis en op school heb je allerlei waarden meegekregen. Sommigen passen bij je, anderen misschien helemaal niet. Iedereen heeft waarden. Ken
Tijd voor Het Nieuwe Leidinggeven! Lees in 2 minuten wat Het Nieuwe Leidinggeven is, wat het uw organisatie brengt en hoe het te ontwikkelen is.
Tijd voor Het Nieuwe Leidinggeven! Lees in 2 minuten wat Het Nieuwe Leidinggeven is, wat het uw organisatie brengt en hoe het te ontwikkelen is. De manier waarop we het werk organiseren en samenwerken
Menukaart Loopbaanevents. Investeer in jouw talent
Menukaart Loopbaanevents Investeer in jouw talent Inhoud 1. LOOPBAANEVENTS OP LOCATIE... 3 Inleiding... 3 Praktisch... 3 2. TALENT ONTWIKKELEN ( TALENTMANAGEMENT)... 4 (her)ken je Talent/ Kernkwaliteiten...
Oriëntatiefase Indicatie leeftijd: < 25 jaar
Oriëntatiefase Indicatie leeftijd: < 25 jaar Veel inzet, graag willen leren, én scoren Frisse kijk op zaken Veelal erg goed met ICT Welkom voelen Ruimte voor ontwikkeling Spelregels weten Feedback en coaching
Vanjezelfhouden.nl 1
1 Kan jij van jezelf houden? Dit ontwerp komt eigenlijk altijd weer ter sprake. Ik verbaas mij erover hoeveel mensen er zijn die dit lastig vinden om te implementeren in hun leven. Veel mensen willen graag
21st Century Skills Training
Ontwikkeling van competenties voor de 21 e eeuw - Vernieuwend - Voor werknemers van nu - Met inzet van moderne en digitale technieken - - Integratie van social media - Toekomstgericht - Inleiding De manier
NOOIT GENOEG DE KWETSBAARHEID VAN
TEKST: Annick Geets DE KWETSBAARHEID VAN NOOIT GENOEG Kwetsbaarheid is niet een kwestie van winnen of verliezen, maar een kwestie van inzien en accepteren dat beide bij het leven horen. Een kwestie van
Persoonlijk meesterschap
Persoonlijk meesterschap Het creëren van je eigen toekomst "A learner learns when a learner wants to learn" (Peter Senge) Jan Jutten www.natuurlijkleren.org 1. Inleiding De drijvende kracht in de school
Oplossingsgericht en waarderend coachen.
Oplossingsgericht en waarderend coachen. Coaching is die vorm van professionele begeleiding waarbij de coach als gelijkwaardige partner de cliënt ondersteunt bij het behalen van zelfgekozen doelen. Oplossingsgericht
2a. Individueel jaargesprek Format medewerker
2a. Individueel jaargesprek Format medewerker 1 Introductie Vraagt u zich ook wel eens af doe ik in mijn werk de dingen waar ik goed in ben en waar ik plezier in heb, heb ik een goede werk/privé balans
Loopbaanadvisering door HR
Loopbaanadvisering door HR White paper Auteur: drs. Willem de Jong Februari 2014 Personeel & Organisatie Avans +, dé specialist in het ontwikkelen van mensen en organisaties. www.avansplus.nl Loopbaanadvisering
Doe de Booest Check Zet de 1e stappen om jouw praktijk te laten groeien en er een echte onderneming van te maken.
Doe de Booest Check Zet de 1e stappen om jouw praktijk te laten groeien en er een echte onderneming van te maken. ü Yes ü No ü Yes ü No Krijg een contstante stroom klanten en verhoog je inkomen ü No Auteurs
Brief voor ouder over thema 1
Brief voor ouder over thema 1 Steeds meer scholen besteden aandacht aan sociaal-emotionele vaardigheden en gezondheidsvaardigheden. Niet alleen om probleemgedrag te bestrijden en om ongewenst gedrag te
ODC toont de essentie in vier kleuren: Natuurlijke kracht De natuurlijke kracht is wat iemand van nature goed kan en waar iemand energie van krijgt.
Optimale inzet en groei van uw talenten en organisatie Wanneer u in uw organisatie teams vormt of ontwikkelt en mensen wilt inzetten vanuit hun natuurlijke kracht, wilt u ongetwijfeld weten wat de werkelijke
Weerbaarheid en zelfsturing voor particulieren. Bouwen aan zelfvertrouwen. Jeugd
Weerbaarheid en zelfsturing voor particulieren Bouwen aan zelfvertrouwen Jeugd 1. Weerbaarheidstrainingen voor kinderen Heeft uw kind moeite met voor zichzelf op te komen? Of is uw kind wellicht te weerbaar?
OPQ Profiel OPQ. E.I. rapport. Naam Dhr. Sample Candidate. Datum 23 oktober 2013. www.ceb.shl.com
OPQ Profiel OPQ E.I. rapport Naam Dhr. Sample Candidate Datum 23 oktober 2013 www.ceb.shl.com Inleiding Kennis van de eigen emoties, het onderkennen van andermans emoties en het omgaan met relaties kunnen
Welke vaardigheden hebben een invloed op het al dan niet succesvol zijn van het outplacement?
Welke vaardigheden hebben een invloed op het al dan niet succesvol zijn van het outplacement? Definitie outplacement Outplacement is een geheel van begeleidende diensten en adviezen die in opdracht van
Van. inzicht. naar. uitzicht. Loopbaanbegeleiding & coaching
Van inzicht naar uitzicht Loopbaanbegeleiding & coaching La Vuelta is Spaans voor keerpunt. Een loopbaanbegeleidings- of coaching s- traject is vaak een keerpunt in je leven, door stil te staan bij jezelf,
De Amersfoortse Loopbaan Academie
De Amersfoortse Loopbaan Academie Amersfoort verdient talent Daarom investeren we de komende jaren nog meer in de loopbaan- en talentontwikkeling van onze medewerkers. We willen talent ontdekken, benutten
Pedagogisch beleid in Brede School de Waterlelie, Prinsenhof te Leidschendam
Pedagogisch beleid in Brede School de Waterlelie, Prinsenhof te Leidschendam Inleiding: ATB de Springplank, een algemeen toegankelijke basisschool en Vlietkinderen, maatwerk in kinderopvang, beiden gehuisvest
FemaleTOPTalent. Werken vanuit persoonlijke drijfveren: Meer overtuiging. Meer bereik en resultaat. Van stress naar helderheid.
FemaleTOPTalent Werken vanuit persoonlijke drijfveren: Meer overtuiging. Meer bereik en resultaat. Het FemaleTopTalent programma voor de vrouwelijke professional: Met een HBO- of academische opleiding;
Zelf-coaching bij loopbaanvragen 5 praktische tools Een werkboekje voor wie met zichzelf aan de slag wil
Zelf-coaching bij loopbaanvragen 5 praktische tools Een werkboekje voor wie met zichzelf aan de slag wil Inleiding Achtergrond Als je tegen moeilijkheden of uitdagingen aanloopt in je werk, je loopbaan
Zelfsturing en vakmanschap. HR in de zorg, 2 december 2014
Zelfsturing en vakmanschap HR in de zorg, 2 december 2014 Even voorstellen Tanja Hoornweg Eva van Gils Het Nieuwe Leidinggeven: vanuit een gezamenlijke visie de motivatie en het vakmanschap van medewerkers
Stress & Burn Out. ubeon Academy
Stress & Burn Out ubeon Academy Programma Stress & Burn Out, twee thema s die tot voor kort taboe waren in vele werkomgevingen, vragen vandaag de dag extra aandacht. Naast opleidingen gericht op individuele
Waarom zijn we hier. Hoe kan je als bezorgde en gedreven ouders, positief coachen zonder zelf onder de stress te lijden?
Waarom zijn we hier Hoe kan je als bezorgde en gedreven ouders, positief coachen zonder zelf onder de stress te lijden? Waar gaat het over Coachen Uitlokken en ondersteunen van leren* * Verschillende leerdomeinen:
MEE Nederland. Raad en daad voor iedereen met een beperking. Moeilijk lerend. Uitleg over het leven van een moeilijk lerend kind
MEE Nederland Raad en daad voor iedereen met een beperking Moeilijk lerend Uitleg over het leven van een moeilijk lerend kind Moeilijk lerend Uitleg over het leven van een moeilijk lerend kind Inhoudsopgave
Voorwaarden die verandering in een organisatie bevorderen.
De servicekwaliteit van uw restaurant of hotel verbeteren betekent starten met een veranderingsproces Prof. Em. Dr. W. Faché Klantentevredenheid is voor elke onderneming van fundamenteel belang. Immers
Young Professional programma. Voorbeeld van de opbouw van een YP programma
Young Professional programma Voorbeeld van de opbouw van een YP programma 1 Flow van het programma: Het programma Intake (½ dag) Ik & mijn leiderschap (2 dagen groepsprogramma) Ik & de ander (2 dagen groepsprogramma)
Als ontslag dreigt of al realiteit is.. Crisis en transitie in de levensloop
Als ontslag dreigt of al realiteit is.. Crisis en transitie in de levensloop Het leven is. CRISIS BEDREIGING of KANS? Crisis 危 机 Gevaar 危 险 会 Kans 机 CRISIS EN TRANSITIE Hoe daarmee om te gaan? Crisis
Ben ik een ondernemer?
Ben ik een ondernemer? Dit artikel gaat over ondernemerschap. Met behulp van de vragenlijst kun je de mate van ondernemerschap in jezelf, jouw ondernemersgehalte, typeren. Als je hierop hoog scoort (en
Rapport Persoonlijke Flexibiliteit
Rapport Persoonlijke Flexibiliteit Naam Adviseur Jan Voorbeeld Adviseur van Organisatie Datum 28/01/2015 Inleiding Persoonlijke flexibiliteit is uw vermogen om met grote uitdagingen en veranderingen in
Effectief investeren in management
Effectief investeren in management Veel organisaties zijn in verandering. Dat vraagt veel van de leidinggevenden/managers. Zij moeten hun medewerkers in beweging krijgen om mee te veranderen. En dat gaat
Van huidige situatie ------------ naar --------------------------------- gewenste situatie
Doelen stellen NLP is een doelgerichte, praktische en mensvriendelijke techniek. NLP = ervaren, ervaren in denken, voelen en doen. Middels een praktisch toepasbaar model leren we om de eigen hulpmiddelen,
WELKE BEST WORKPLACE BIEDT HET ANTWOORD OP JOUW CARRIÈRE-BEHOEFTEN? VERONIEK DE SCHAMPHELAERE (@VDSCHAM)
WELKE BEST WORKPLACE BIEDT HET ANTWOORD OP JOUW CARRIÈRE-BEHOEFTEN? VERONIEK DE SCHAMPHELAERE (@VDSCHAM) Psychological success CARRIÈRES ALS LEERCYCLI D.T. Hall Ex T Es M Exploration Trial Establishment
MANAGEMENTVAARDIGHEDEN / 3
MANAGEMENTVAARDIGHEDEN / 3 Raymond Reinhardt 3R Business Development raymond.reinhardt@3r-bdc.com 3R 1 Doelen van deze module M Deze module gaat over: G jezelf beter begrijpen; G weten hoe je continu over
Workshop en coaching Plezier in je (levens)loopbaan
Workshop en coaching Plezier in je (levens)loopbaan Persoonlijk leiderschap in je loopbaan voor Young Career Professionals Persoonlijk leiderschap in je loopbaan voor Mid Career Professionals Persoonlijk
18 tips om te werken aan je eigen inzetbaarheid
18 tips om te werken aan je eigen inzetbaarheid Goed, gezond en gemotiveerd aan het werk tot je pensioen? Dat bereik je door kansen te pakken op het werk. Leer aan de hand van onderstaande punten hoe je
LOOPBAAN-ANKERTEST. Wat zijn loopbaan-ankers? Welke baan past bij je?
LOOPBAAN-ANKERTEST Welke baan past bij je? Waarom werk je? Welke aspecten motiveren je in jouw werk? Welke inhoudelijke zaken moet je werk bevatten zodat je het naar je zin hebt en met plezier en resultaat
Rijksuniversiteit Groningen
De adolescentiefase: over puberen, hersenontwikkeling, studiekeuze, risicogedrag en de relatie met ouders. Dr. Saskia Kunnen i.s.m. Dr. Anna Lichtwarck-Aschoff Afdeling Ontwikkelingspsychologie Rijksuniversiteit
OEKT. Leiding geven aan verandering in jouw school. Berend Redder & Johan Spitteler
OEKT Leiding geven aan verandering in jouw school Berend Redder & Johan Spitteler Stichting De Brink 2011 Uitgangspunten bij succesvolle onderwijskundige veranderingen: 1. Ga er niet van uit dat jouw beeld
Werken in Teamverband Vragen voor een groepsgesprek
Werken in Teamverband Vragen voor een groepsgesprek Don Boscocollege Hechtel Hieronder vind je een tekst en bijbehorende vragen waarmee de gangmakers in Hechtel een gesprek op gang willen brengen in verschillende
Na de Master Practitioner kun je verder ontwikkelen tijdens de master classes NLP bij likewise Academy for NLP & Coaching
Na de Master Practitioner kun je verder ontwikkelen tijdens de master classes NLP bij likewise Academy for NLP & Coaching Vijf master classes Er zijn 5 master classes van 3 dagen, waarin menselijke ontwikkeling
Dé stappen om je doel te bereiken: de combinatie van de creatiespiraal en het enneagramprocesmodel. Ontspannen. Handelen
Van wens naar doel Dé stappen om je doel te bereiken: de combinatie van de creatiespiraal en het enneagramprocesmodel. Het combinatiemodel Ontspannen Doel bereiken Willen/wensen Verbeelden/ verheugen Geloven/
De rol van de coach in de ontwikkeling van prestatiegedrag
De rol van de coach in de van prestatiegedrag Paul Wylleman Prestatiemanager Prestatiegedrag NOC*NSF Nlcoach Congres Sportpsychologie en het totale mensprincipe Prestatiegedrag Vereisten sport Psychologische
SPEELWIJZE LEIDERSCHAPSSPEL
SPEELWIJZE LEIDERSCHAPSSPEL Bij werken, zowel betaald als vrijwillig, hoort leiding krijgen of leiding geven. De vraag wat effectief leiderschap is houdt dan ook veel mensen bezig. De meningen hierover
[PILOT] Aan de slag met de Hoofdzaken Ster
[PILOT] Aan de slag met de Hoofdzaken Ster! Hoofdzaken Ster Copyright EffectenSter BV 2014 Hoofdzaken Ster SOCIALE VAARDIGHEDEN VERSLAVING DOELEN EN MOTIVATIE 10 9 8 10 9 8 7 6 4 3 2 1 7 6 4 3 2 1 10 9
een nieuwe loopbaanstap
een nieuwe loopbaanstap Veranderen en vorm geven in verbinding met jezelf! 2017 Klooster Nieuwkerk Goirle Van je hoofd naar je hart 'Je moet meer leren vertrouwen op je eigen ervaringen en waarnemingen
Wat er ook aan de hand is, de gevolgen zijn hetzelfde. Je bent een aantal lichamelijke functies, die je voorheen als vanzelfsprekend aannam, kwijt.
Hoofdstuk 7 Emoties Nu is het tijd om door te gaan. Je hebt je dwarslaesie, je bent hopelijk klaar met al de medische dingen, nu is het tijd om ook je gevoelens aandacht te geven. Dus: ga lekker zitten,
Organisatiekracht. Mentale veerkracht. Teamkracht. Werkkracht. Menskracht MEER VEERKRACHT, MEER ENERGIE, BETERE PRESTATIES
Mentale veerkracht MEER VEERKRACHT, MEER ENERGIE, BETERE PRESTATIES In de (top)sport is het een vast gegeven; wil je succesvol zijn als sporter dan investeer je in techniek en conditie, maar ook in mentale
Wat is palliatieve zorg? Waar denk je aan bij palliatieve zorg?
Wat is palliatieve zorg? Waar denk je aan bij palliatieve zorg? 2 Definitie Palliatieve zorg (WHO 2002) Palliatieve zorg is een benadering die de kwaliteit van leven verbetert van patiënten en hun naasten,
Signaalkaart Intake. Richting geven aan studiesucces
Richting geven aan studiesucces Naam: Datum: Timo van 't Ende 23 december 2013 Inhoudsopgave Inleiding... 3 Signaalkaart Timo... 5 Toelichting op de uitslag... 6 Pagina 2 van 9 Inleiding Op 23 december
E-LEARNING. Beroepsoriëntatie 2014/2015. HEART4HAPPINESS Eva Hendrix s1081296
E-LEARNING Beroepsoriëntatie / HEARTHAPPINESS Eva Hendrix s896 Voorwoord De zoektocht naar geluk is zo oud als de mensheid zelf en heeft in de loop van de geschiedenis verschillende vormen aangenomen.
De Budget Ster: omgaan met je schulden
De Budget Ster: omgaan met je schulden Budget Ster Copyright EffectenSter BV 2014 Budget Ster MOTIVATIE EN VERANTWOORDELIJKHEID STRESS DOOR SCHULDEN BASISVAARDIGHEDEN STABILITEIT FINANCIEEL ADMINISTRATIEVE
INTRODUCTIE LOOPBAANMANAGEMENT & LOOPBAANCOACH. Ronald Swensson Trainer/coach TeamingNet
INTRODUCTIE LOOPBAANMANAGEMENT & LOOPBAANCOACH Ronald Swensson Trainer/coach TeamingNet www.teamingnet.nl 1 Loopbaanmanagement Wat heeft de organisatie aan beschikbaar werk, wat zijn de behoeften en mogelijkheden
Ik heb een vraag over: Voorwoord. Ik voel me thuis niet prettig, kan ik met iemand praten?
Ik heb een vraag...... over zorg, huiselijk geweld en kindermishandeling, hulp en ondersteuning, opvoeding en jeugdhulp, ziekenhuisopname, beschermd wonen, schulden, werkloosheid, mijn arbeidsbeperking
Maartje Voorbeeld 10.03.2014
Maartje Voorbeeld 10.03.2014 Maartje Voorbeeld / 10.03.2014 / Inzetbaarheidsscan 2 Ben jij duurzaam inzetbaar? Blijf van waarde in de wereld van werk Iedereen wil graag gezond, productief en met plezier
Koers & Ambities 2015-2018
1 Koers & Ambities 2015-2018 voorwoord Net als de wereld is stichting OOZ volop in beweging. elke dag Zie ik het Om mij heen. ONderweg Naar mijn werkplek, bij mijn directe collega s en vooral OOk in ONZe
SoHuman PROFIT/NON-PROFIT PARTICULIEREN SCHOLIEREN [INZICHT IN GEDRAG EN COMMUNICATIE]
SoHuman PROFIT/NON-PROFIT PARTICULIEREN SCHOLIEREN [INZICHT IN GEDRAG EN COMMUNICATIE] Waarvoor kiezen klanten voor SoHuman? SoHuman helpt mensen, teams en organisaties met hun persoonlijke en professionele
Mensen Motiveren. door Stephan Vanhaverbeke Certified NLP Trainer. @CoachSteff
Mensen Motiveren door Stephan Vanhaverbeke Certified NLP Trainer @CoachSteff Hoe je mensen in beweging kan zetten Kennismaking Wat wil je graag meenemen? Inhoud De context De perceptie De dip De voorkeuren
Tips voor werknemers StepStone geeft tips op basis van demografische studie. Mei 2009
Tips voor werknemers StepStone geeft tips op basis van demografische studie Mei 2009 1 Inleiding De crisis kan ook een opportuniteit zijn voor werknemers om hun job veilig te stellen en zelfs hun kansen
Hoofdstuk 9 Oefeningen
Hodstuk 9 De eerste stap in werken aan jezelf is ook meteen de belangrijkste stap: Het durven onderkennen van je innerlijke conflicten en dat je daardoor je emoties nog niet voor je kan laten werken. De
Praktijk voor zingevingsvragen bij levenseinde, rouw en verlies
Praktijk voor zingevingsvragen bij levenseinde, rouw en verlies Als ervaringsdeskundige bied ik je een ruim hart een open blik onbevangen luisteren voorbij de hindernissen De reis door het leven is geen
Niveaubepaling Nederlandse taal
Niveaubepaling Nederlandse taal Voor een globale niveaubepaling kunt u de niveaubeschrijvingen A1 t/m C1 doornemen en vaststellen welk niveau het beste bij u past. Niveaubeschrijving A0 Ik heb op alle
Competenties De Fontein
Competenties De Fontein We werken met de volgende 4 competenties: 1. Verantwoordelijkheid 2. Samenwerken 3. Organisatie en planning, zelfstandigheid 4. Motivatie - In klas 1 wordt gewerkt aan de volgende
WHOQOL-Bref. Helemaal niet
WHOQOL-Bref Instructies Wij vragen u om in deze vragenlijst aan te geven wat u vindt van uw kwaliteit van leven, gezondheid en andere levensgebieden. Beantwoord alstublieft alle vragen. Als u onzeker bent
Psychosociale gevolgen van kanker. Wat speelt er bij kanker. 8 november 2011 8 november 2011. K.Rutgers, Centrum Amarant/THHA 1
Psychosociale gevolgen van kanker Karen Rutgers van Wijlen Psycho-oncologisch therapeut Centrum Amarant te Utrecht Toon Hermans Huis Amersfoort Wat speelt er bij kanker Kanker = crisis = ontreddering Kanker
Fit in je Hoofd, Goed in je Vel.
Fit in je Hoofd, Goed in je Vel. Goed in je vel zitten Vandaag: 1) Wat is geestelijk gezond? 2) Fit in je Hoofd en 10 positieve stappen 1) Wat is geestelijk gezond? Wie zich mentaal goed voelt kan zijn