We hebben ander geld nodig. Bernard Lietaer, monetair architect JOBAT.BE SITE VAN HET JAAR. Jobs in Finance & Verzekeringen vanaf blz.

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "We hebben ander geld nodig. Bernard Lietaer, monetair architect JOBAT.BE SITE VAN HET JAAR. Jobs in Finance & Verzekeringen vanaf blz."

Transcriptie

1 Zaterdag 15 en zondag 16 oktober 2011 Weekblad over en voor werk, met de beste jobaanbiedingen MAREC Alsof je met alles moet lachen blz. 10 VERZUIM Familiehulp wint euro blz. 6 SAN F. YEZERSKIY Ik heb Haren-Buda gezien blz. 13 JOBAT.BE SITE VAN HET JAAR We hebben ander geld nodig Bernard Lietaer, monetair architect jobs op jobat.be Jobs in Finance & Verzekeringen vanaf blz. 16

2 EDITO KETEL We hebben een akkoord. Nous avons un accord. Met de glimlach stelden onze premier in spe en zijn acht onderhandelaars deze week de zesde staatshervorming voor aan pers en publiek. Die was inderdaad historisch en memorabel. Nog nooit duurde het zo lang vooraleer regeringsonderhandelaars het ergens eens over werden, nooit eerder gebeurde dat met zoveel drama en gespin. Of deze staatshervorming ook gigantisch is, in de zin van dat we het zullen voelen dat de dingen anders én beter worden, moet de volgende jaren blijken. Hoewel, van een staatshervorming voel je meestal niet zoveel. De komende onderhandelingen, de socio-economische, zullen een veel grotere impact hebben op ons dagelijkse leven. Wat dat betreft, neemt het communautaire akkoord alvast een valse start. Jobcreatie wordt, in tegenstelling tot wat in Di Rupo s startnota stond, niet regionaal geresponsabiliseerd. Ook een bonus-malussysteem komt er, gevoed door de verarmingsvrees van de Franstaligen, niet. Via de personenbelasting wordt dat deels gerecupereerd, maar dat blijft een omweg. Dat is spijtig, niet uit communautaire overwegingen, wel omdat druk op de ketel vaak de motivator beste manier is om dingen gedaan te krijgen. Een regio die welvarend wil zijn, moet jobs creëren en mensen aan het werk krijgen. Dat proces, van waaruit al de rest gefinancierd wordt, moet te allen tijde gestimuleerd worden. Weten dat anderen sowieso de pijn zullen verzachten als dit niet lukt, is niet de beste motivator. De moeilijke, want sociaal onvriendelijke, discussie over alternatieve werkloosheidsuitkeringen past in dezelfde logica. Maar het gaat verder dan dat. Ook hoe we in het leven staan, heeft hier impact: creatief omspringen met je eigen talenten en niet te beroerd zijn om andere paden dan het voor jezelf uitgestippelde in te slaan. Moeten studenten een werkzekere studiekeuze maken?, was een vraag die in dat licht de vorige weken vaak gesteld werd. Neen, maar ze moeten zich daar wel bewust van zijn en voldoende verantwoordelijk om te beseffen dat er zich niet onmiddellijk een gepaste job zal aanbieden, dat er niets mis is met omscholing en bijscholing, dat ze ook op verschillende fronten actief kunnen zijn. Onze nieuwe columnist (blz. 13) vond pas na vier jaar, en de spreekwoordelijke twaalf stielen en dertien ongelukken, het werk dat paste bij wat hij had gestudeerd. Het is de prijs die ik heb betaald omdat ik een studie wilde volgen die mij boeide, in plaats van een die mij werkzekerheid garandeerde. Maar intussen was hij wel aan de slag, en heeft hij daar uit geleerd. WIM VERDOODT HOOFDREDACTEUR JOBAT REDACTIE@JOBAT.BE Weten dat anderen sowieso de pijn zullen verzachten als iets niet lukt, is niet de beste Dat diploma was voor mij niet belangrijk, wel het gevoel bij te leren. Ik voelde me er zekerder door, onafhankelijker. Mijn hoofd zat vol vragen. Vroeger zocht ik altijd het antwoord bij anderen. Terwijl ik nu besef dat ik zelf het antwoord moet vinden Zangeres Geike Arnaert, bekend van Hooverphonic en nu solo aan de slag, zocht drie jaar de luwte op en haalde haar diploma voor de middenjury (Knack Focus). ARBEIDSVRAAG Kan ik ongestraft cadeaus aannemen van leveranciers? Elke werknemer die geregeld contacten heeft met leveranciers wordt wel eens getrakteerd op een gratis lunch of ontvangt prullaria als een usb-stick of een balpen met het logo van de leverancier. Het gaat meestal om geschenken van beperkte waarde waarmee de leverancier zijn waardering wil uitdrukken voor de vruchtbare samenwerking. Weinig werkgevers zullen hier aanstoot aan nemen. Niet alle geschenken zijn echter even onschuldig. Voor de werkgever loert steeds het gevaar om de hoek dat haar vertegenwoordigers in ruil voor mooie cadeaus contracten met leveranciers sluiten tegen voor de werkgever veel minder gunstige voorwaarden. Wagen voor dochter Het Arbeidshof van Brussel oordeelde in zijn arrest van 10 oktober 2008 alvast dat het ontslag om dringende reden van een facility manager die persoonlijke voordelen eiste van zijn leveranciers volkomen rechtmatig was. Het ging daarbij om niet onbelangrijke voordelen. Eén van de leveranciers stelde bijvoorbeeld gratis een wagen ter beschikking van de dochter van de manager. Het Arbeidshof oordeelde dat het vragen van cadeaus aan leveranciers, waardoor ze zich onder druk voelen gezet bij het verkrijgen van bestellingen, een overtreding van evidente deontologische regels vormt. Het Hof voegde er bovendien aan toe dat het weinig verschil uitmaakte of de werknemer de voordelen had geëist dan wel aangeboden had gekregen. Waar ligt echter de grens? Het is verre van eenvoudig, zo niet onmogelijk, om concreet te bepalen wat toegelaten of verboden is. Behalve het vereiste dat de werknemer zijn arbeidsovereenkomst te goeder trouw in het belang van zijn werkgever moet uitvoeren, is geen enkele wettelijke richtlijn voorhanden. Om deze grijze zone zoveel mogelijk te vernauwen, hebben vele bedrijven daarom concrete gedragsregels neergeschreven in een zogenaamde code of business conduct. De inhoud kan zeer uiteenlopend zijn maar meestal wordt de werknemer uitgenodigd om in geval van twijfel contact op te nemen met zijn overste. Indien een dergelijke gedragscode van kracht is in het bedrijf van uw werkgever, moet u zich daaraan houden. STIJN DEMEESTERE, ADVOCAAT BIJ LYDIAN JOBAT.BE/RECHTEN-PLICHTEN

3 02 03 Anseel & Denys Frederik Anseel en Jan Denys bekijken de arbeidsmarkt beurtelings door een kritische bril. Een groeiende groep professionals werkt niet meer als werknemer maar als zelfstandige De zelfstandige professional Deze week werd de Federatie voor individuele professionals (Fedipro) boven de doopvont gehouden. Deze federatie zal de belangen van de zelfstandige professional verdedigen. Daarmee wordt eindelijk de aandacht gevestigd op een zeer belangrijke arbeidsmarkttrend. Een groeiende groep professionals (managers, consultants en experten) werkt niet meer als werknemer maar als zelfstandige. Een belangrijke reden waarom deze ontwikkeling tot nu toe zo weinig aandacht heeft gekregen, is het gebrek aan statistieken. Een bepaald arbeidsmarktfenomeen wordt door de meeste arbeidsmarktonderzoekers pas ernstig genomen als het in een statistiek kan worden gegoten. Het aantal zelfstandige professionals is in de meeste Westerse landen aan het stijgen. Dit komt zelden tot uiting in de officiële statistieken. In de Europese Unie is er tussen 2000 en 2010 nauwelijks een stijging waar te nemen van de zelfstandigen zonder personeel (van 9,6 naar 10,2%). Een belangrijke uitzondering is Nederland met een stijging van 6,9 naar 10 procent. België kent over dezelfde periode zelfs een lichte daling van 9,2 naar 8,6 procent. Nieuwe norm? De statistieken verhullen in de meeste gevallen een onderliggende trend. Sommige zelfstandige beroepen zoals eigenaars van kleine buurtwinkeltjes of landbouwers, nemen in aantal af. Andere beroepen zoals zelfstandige professionals nemen toe. In sommige landen is de afname (voorlopig nog) sterker dan de stijging van de zelfstandige professionals. In België wordt het aantal zelfstandige professionals geschat op Het belang van deze groep voor onze economie en arbeidsmarkt wordt sterk onderschat. Ze vertegenwoordigen een formidabel flexibel kennispotentieel voor onze bedrijven. Ze vertegenwoordigen ook een nieuw type werk(onder)nemer die resoluut de loopbaan in eigen handen neemt en dat niet in werknemersverband doet. Dit type flexibiliteit is niet door de bedrijven uitgedacht maar door de werkenden zelf. Individuen kiezen om twee belangrijke redenen voor dit statuut. Enerzijds is er het opportunity entrepreneurship. Men werkt als zelfstandige om meer te verdienen en uit behoefte aan meer autonomie. Er is ook necessity entrepreneurship. In dit geval is de keuze te verklaren door de onmogelijkheid om in een werknemersstatuut gelijkaardig werk te doen. Heel wat 50-plussers zijn in dit geval. Maar evengoed zijn er 50- plussers die het wel gehad hebben om nog voor een baas te werken. Door de vergrijzing van de beroepsbevolking en de toename van het aandeel hooggeschoolden zal het aantal zelfstandige professionals in de toekomst alleen maar stijgen. Maar dit betekent niet dat ze de nieuwe norm worden op de arbeidsmarkt. Dat blijft nog voor een heel lange tijd het werknemersstatuut. Jan Denys, arbeidsmarktdeskundige Randstad en auteur van Free to work en Uw werk, uw merk BANDWERK

4 ECONOMIE We hebben ànder geld nodig Tekst: Michiel Leen / Foto: Koen Bauters Uitdagingen genoeg voor de financiële wereld: banken en aandelenmarkten kreunen onder de crisis, Griekenland staat op de rand van het failliet en de euro beleeft een heuse systeemcrisis. Voor monetair architect Bernard Lietaer is de oplossing simpel: we hebben meer en vooral ander geld nodig. Lietaer houdt ervan om zijn uiteenzettingen te beginnen met een vragenrondje. Wanneer hij zijn ideeën enkele weken geleden uiteen kwam zetten tijdens Tedx Flanders in de Antwerpse Opera was dat niet anders. Hij peilt graag even naar de economische basiskennis van zijn publiek. Want ondanks de grote rol die geld speelt in ons dagelijks bestaan, weten we er maar bitter weinig van. Waar komt geld vandaan? Waarom hechten we er zulke grote waarde aan? Een groot deel van de toeschouwers krijgt spontaan beelden voor de geest van bankbiljetten die van de drukpers rollen. Weten de mensen wel dat 95 procent van het geld in de wereld ontstaat uit het herverpakken van schuld? Beseffen we wel dat er wereldwijd elke zes weken wel een monetair brandje te blussen valt? Lietaer brengt zijn toehoorders deze feiten graag in herinnering, want ze zijn cruciaal om het vervolg van het verhaal te begrijpen. Want dat de economie er al ooit beter voor heeft gestaan, hoeven we u niet te vertellen. Bernard Lietaer is er ook niet de man naar om dan sussende taal te spreken. Dit soort instabiliteit is nu eenmaal eigen aan het economisch systeem, klinkt het onomwonden. Neem er even de cijfers van de Wereldbank bij: de afgelopen 25 jaar hebben we wereldwijd 96 bankencrises en 176 geldcrises gehad. Sinds de eerste moderne beurscrisis in 1637 heeft het systeem zijn portie complete meltdowns gehad, zoals in Het huidige herstelbeleid kan Lietaer niet bekoren. Onze huidige economie laat zich nog het best vergelijken met een auto zonder remmen en een gammele stuurinrichting, die we vervolgens door de bergen sturen. Onvermijdelijk komen er dan ongelukken van. En we steken de schuld op de chauffeur: meneer Bernanke, meneer Greenspan, had u niet wat beter kunnen uitkijken? Maar structureel verandert er niets. Het blijft een instabiel systeem. Monocultuur Lietaer, die intussen meer dan veertig jaar meedraait in de internationale financiële kringen en ooit nog mee de euro op de sporen zette, ziet hoegenaamd geen heil in het oplappen van het huidige economische bestel. Zijn oplossing is behoorlijk out of the box. Het monetaire systeem heeft nood aan meer diversiteit. We hebben ànder geld nodig, naast de bestaande nationale munten. Om zijn argumentatie kracht bij te zetten, vergelijkt Lietaer een economie met een ecosysteem. Een ecosysteem in de natuur draait rond de overdacht van biomassa; in een monetair ecosysteem gaat het uiteraard om geld. Stel dat je een dier bent dat maar één soort plant eet. Wanneer die plant schaars wordt, kom je in de problemen. Je bent dus gebaat bij biodiversiteit in plaats van monocultuur. En laat de monetaire huishouding van de wereldeconomie nu net een monocultuur bij uitstek zijn, waarin één soort geld moet dienen voor het vervullen van verschillende functies. Vandaag hebben we één munt die voor alles moet dienen, om aankopen te doen én belastingen te betalen. We moeten onder ogen durven zien dat een munt niet voor al die zaken geschikt is, zegt Lietaer. Een munt die bovendien voor de meeste mensen enkel te verdienen valt door het uitoefenen van een job, of je nu zin hebt of niet. Enter: de complementaire munt. Een munt die voor specifieke doeleinden ontworpen is en een bepaald soort inspanning kan belonen. Het idee is niet nieuw. Een beroemd voorbeeld is het mirakel van Wörgl, een Oostenrijks bergdorp dat in de crisis van de jaren 30 op de rand van het failliet stond. Om de stad draaiende te houden, zette de burgemeester de bewoners aan het werk in plaatselijke infrastructuurwerken en betaalde hij hen uit in een nieuwe munt die enkel in de gemeente geldig was. Interest maken was niet mogelijk, dus hadden de bewoners er belang bij het geld snel weer in omloop te brengen. De aanpak loonde de moeite: het dorp floreerde en de mirakelstrategie met de lokale munt werd gekopieerd. Tot de Oostenrijkse centrale bank haar monopolie aanwendde en het uitgeven van lokale munten verbood. Sociaal geld Volgens Lietaer hoeft een bloeiende complementaire munt de reguliere economie niet in de weg te zitten. Hij ziet ze eerder als yin en yang, die elkaar in evenwicht zouden kunnen houden. Er zijn internationale voorbeelden waar de systemen naast elkaar voorkomen. In Uruguay is de 3C, een systeem met

5 04 05 Torekes: klinkende munt voor sociale inspanningen De dollar is een internationale handelsmunt én een nationale munt. Dat evenwicht wordt steeds precairder Bernard Lietaer, monetair architect Bernard Lietaer: Complementaire munten zijn de toekomst. De conventionele ideeën om onze economieën te redden, raken op. een eigen munt van kortetermijnkredieten aan kleine ondernemers, al door de regering aanvaard als betaalmiddel voor een deel van de belastingen. Naast het economische, ziet Lietaer vooral een maatschappelijk potentieel voor de complementaire munt. Met een complementaire munt kun je immers sociale en ecologische activiteiten belonen die met het huidige monetaire systeem niet interessant zijn; het is geen toeval dat veel complementaire munten een rol spelen in relatief kleinschalige sociale, ecologische of educatieve projecten, sectoren die vaak het eerst klappen krijgen wanneer de klassieke geldeconomie stagneert. De staat zou radicaal kunnen zeggen: je betaalt euro minder conventionele belastingen, maar betaalt een bedrag in de alternatieve munt, die bijvoorbeeld te verdienen valt door je in te spannen voor een beter milieu of door een aantal uren gemeenschapsdienst. Op die manier krijg je pas echt een gedragsverandering, voert Lietaer aan. De complementaire munt wordt zo letterlijk sociaal kapitaal. Lietaer ziet ook een eenvoudig beursmechanisme ontstaan. Stel: je hebt heel wat gemeenschapswerk gedaan en hebt munten op overschot. Dan kun je dat overschot verkopen aan je buurman, die geen gemeenschapswerk doet maar de munt wel nodig heeft. Je kunt ze bijvoorbeeld via ebay aanbieden, of betalen via je gsm, zoals dat vandaag al in Afrika gebeurt. Wereldmunt Complementaire munten zouden zowel op economisch als sociaal vlak een buffer kunnen vormen tegen de nervositeit van een klassieke geldeconomie. Maar heeft men er in de Westerse economische hoofdkwartieren ook oren naar? De Europese Commissie zal die denkpiste niet snel op de agenda zetten, geeft Lietaer toe. En daarbij: hebt u al ooit iemand zonder slag of stoot een monopolie weten opgeven? Momenteel is Lietaer betrokken bij de ontwikkeling van een internationale handelsmunt, de Trade Reference Currency, kortweg Terra. Die zou de plaats kunnen innemen van de dollar, de de facto wereldmunt van het moment. De dollar is voor Lietaer een prachtvoorbeeld van een munt met twee botsende functies. De dollar is een internationale handelsmunt én een nationale munt. Dat evenwicht wordt steeds precairder. Dus is het hoog tijd voor een munt die stabieler is en specifiek op de internationale handel gericht is. Lietaer is er alvast van overtuigd dat complementaire munten de toekomst zijn. Vergelijk het met de manier waarop we tien jaar geleden dachten over microkredieten of opensourcesoftware; amper iemand had ervan gehoord, maar intussen zijn ze niet meer weg te denken. Met geld gaat het net hetzelfde. De conventionele ideeën om onze economieën te redden, raken op. Hoe een complementaire munt het verschil kan maken, toont het torekes-project in de Gentse wijk Rabot. Als eerste wijk in België heeft het Gentse Rabot een eigen munt. De torekes, genoemd naar de wolkenkrabbers die het uitzicht bepalen, belonen inspanningen om de dichtbevolkte, multiculturele wijk op te schonen. Buurtbewoners kunnen de torekes verdienen door zich in te zetten in de jeugdwerking, de straten op te schonen of de wijk groener te maken. Samenlevingsopbouw Gent, de Vlaamse overheid en de vzw Muntuit, die zich specialiseert in complementaire munten, startten het project op in september Wat de torekes voor de bewoners van de Rabotwijk aantrekkelijkst maakt, is het feit dat je voor 150 torekes per jaar een volkstuintje kan huren op een terrein dat tot die tijd gewoon braak was blijven liggen. Torekes zijn ook bruikbaar in de lokale winkels, de enige plek waar ze effectief in euro s worden omgezet. Tien torekes zijn één euro waard. Torekes oppotten heeft weinig zin: de eerste reeks is slechts geldig tot 30 oktober. Doordat mensen de torekes na ontvangst snel weer in de wijk in omloop brengen, krijgen de plaatselijke handelaars een duwtje in de rug. Toch is de winst vooral sociaal. Het experiment motiveert: na een jaar zijn al meer dan torekes uitgereikt, als beloning voor vele uren vrijwilligerswerk. Doordat er effectief iets mee te verdienen valt, heb je niet de vrijblijvendheid van een gratisverhaal, zegt mede-initiatiefnemer Wouter Van Thillo. De munt heeft nog een ander voordeel. De torekes hebben als positief effect dat rijkdom er niet meer toe doet. Je kunt het Rabot binnenwandelen als miljonair, maar als je bijvoorbeeld zo n tuintje wilt, zul je eerst torekes moeten verdienen door je in te zetten voor de wijk, aldus Van Thillo. Momenteel wordt het project geëvalueerd. De kans is groot dat andere Vlaamse steden de aanpak overnemen.

6 TREND Verzuimbeleid levert Familiehulp euro op De thuiszorg heeft traditioneel te maken met hoge verzuimcijfers, terwijl net in de zorgverlening het belang van continuïteit niet te onderschatten is. Met het project Ik wil er wel-zijn gaat Familiehulp op zoek naar oplossingen. Met resultaat. Tekst: Maud Oeyen We zijn gestart met het project omdat we merkten dat het verzuim bij Familiehulp hoog lag in vergelijking met andere sectoren, legt projectcoördinator Emmy Allemeersch uit. Familiehulp is een grote organisatie met medewerkers, waarvan het merendeel vrouwen. De organisatie bracht het verzuim in haar rangen in kaart en ging op zoek naar mogelijke oorzaken. Uit een bevraging bij zo n 400 medewerkers bleek dat vooral werkdruk en stress een probleem vormden. De werknemers vroegen ook een beter contact met hun leidinggevende. Met de steun van het Europees Sociaal Fonds (ESF) begon de vzw vanaf 2009 aan een reeks experimenten op kleine schaal om het effect van verschillende maatregelen te testen. Het zwaarst hebben we ingezet op de zogenaamde continuïteitsgesprekken, vertelt Allemeersch. Iedere medewerker die vier keer afwezig is in een periode van twaalf maanden krijgt een uitnodiging voor zo n gesprek. Die maatregel hebben we meteen ingevoerd in heel de organisatie, en ze werpt duidelijk haar vruchten af. Experiment Medewerkers die in 2009 deelnamen aan een continuïteitsgesprek, waren in 2010 beduidend minder vaak ziek. De concrete afspraken die tijdens zo n gesprek worden gemaakt, leiden tot goede resultaten, al is de opvolging ervan door de leidinggevende wel cruciaal. Allemeersch: Op die manier merkt de medewerker dat de zaak na het gesprek niet wordt losgelaten. In een beperkt aantal regio s experimenteerde Familiehulp met maatregelen als de rechtstreekse ziektemelding bij de leidinggevende, de verklaring op eer bij één dag ziekte (in plaats van een doktersbriefje voor meerdere dagen) en de stopzetting van het systeem met de controlearts. Daarnaast werd er gezocht naar een instrument om de werkdruk van de Van elke twaalf maandlonen die we in 2009 uitbetaalden ging er één naar ziek personeel. Elke verbetering op dat vlak kunnen we alleen maar toejuichen Wouter Van der Vurst, directeur PIT personeelsleden in kaart te brengen en indien nodig aan te passen. Wouter Van der Vurst, directeur van PIT, de dienstenchequedivisie van Familiehulp, is blij met al die experimenten, al wijst hij ook op het bredere plaatje. Antoine de Saint-Exupéry zei het zo: Als je een schip wil bouwen, breng dan geen mensen bij elkaar om hout aan te slepen, verdeel het werk niet onder hen en geef geen orders, maar leer hen eerst om te verlangen naar de onmetelijke uitgestrektheid van de zee. Zo is het bij ons ook. Je hebt twee dingen nodig in een organisatie: de tools, maar ook het enthousiasme van je mensen. Voor Van der Vurst vormt het nieuwe verzuimbeleid slechts een deel van een bredere visie op motivatie en coaching. Zeker in een organisatie met meer dan medewerkers die decentraal worden ingezet en dus zonder supervisie moeten werken, is dat laatste niet altijd evident. Daarom wordt er sinds 2009 beroep gedaan op een vijftigtal coaches die de basismedewerkers moeten ondersteunen. Iedere coach staat fulltime in voor de begeleiding van een honderdtal medewerkers. Dan kan je al wel raden dat zij ook geen wonderen kunnen doen, geeft Van der Vurst toe. Hij wijst ook op de schaarse middelen waarover de dienstenchequesector beschikt. Het is een hele opgave om alles gedaan te krijgen met die 21 euro per dienstencheque. De coaches moeten beschikken over veel inlevingsvermogen en emotionele intelligentie. In de dienstenchequesector krijg je wel eens te maken met sociaal kwetsbare medewerkers. Als er een probleem is, willen we enerzijds onze medewerkers helpen, maar moeten we anderzijds ook de belangen van onze klanten en onze eigen organisatie in het oog houden. Dat is een moeilijk evenwicht. Mentaliteit Hoe dan ook staat een positieve benadering van ziekteverzuim voorop. Familiehulp is een onderdeel van het ACW, we zijn fan van onze sociale zekerheid. Je mag mensen niet bestraffen omdat ze ziek zijn. Wat we wél moeten doen, is mensen wijzen op hun verantwoordelijkheid. We moeten het gesprek aangaan en uitzoeken waarom mensen te veel druk ervaren op het werk. Van der Vurst geeft meteen een voorbeeld: Uit een continuïteitsgesprek kan blijken dat een medewerker vaak afwezig is op maandag omdat hij ieder weekend gaat bijklussen. In dat geval moet je op zoek gaan naar oplossingen. Misschien kan de persoon in kwestie vier vijfde gaan werken, waardoor hij zich beter zal voelen. De resultaten van het project zijn ronduit spectaculair te noemen, vindt Van der Vurst. Vooral het kortdurend ziekteverzuim is gevoelig gedaald in de dienstenchequedivisie. Omdat we ook de carensdag betalen (arbeiders worden normaal gezien niet uitbetaald voor de carensdag, de eerste dag

7 06 07 Leo De Bock Verzuim het hoogst bij dienstenchequebedrijven dat ze ziek zijn, red.), is dat kortdurend ziekteverzuim voor ons een zware belasting. Van elke twaalf maandlonen die we in 2009 uitbetaalden ging er één naar ziek personeel. Elke verbetering op dat vlak kunnen we dus alleen maar toejuichen. De directe kostprijs van het kortdurend ziekteverzuim (gewaarborgd loon plus verloren inkomsten) zou in 2010 bij Familiehulp naar schatting euro lager liggen dan wanneer het verzuimpercentage ongewijzigd was gebleven. Geen wonder dat Familiehulp ook in de komende jaren sterk wil blijven inzetten op haar verzuimbeleid. Medewerkers moeten beseffen dat hun werkgever en hun klanten op hen rekenen. Door de band tussen medewerkers en bedrijf te versterken, wil Van der Vurst die mentaliteitsverandering tot stand brengen. Verbetering Ook Emmy Allemeersch beseft dat het werk nog niet achter de rug is. We zijn heel tevreden met wat dit project heeft opgeleverd, maar er is altijd nog verbetering mogelijk. De subsidies van het ESF die vooral dienden om het verzuimbeleid te onwikkelen zijn ondertussen op; het wordt nu zaak om het project om te zetten in duurzaam beleid. We zijn druk bezig met de laatste evaluaties van de experimenten. Binnenkort zullen we beslissen welke maatregelen we willen implementeren in heel onze organisatie. Procentuele daling kortdurend ziekteverzuim bij Familiehulp in 2010 ten opzichte van het gemiddelde Verzorgenden Huishoudhulpen Zorg Huishoudhulpen PIT (dienstencheques) Bedienden Zorg Bedienden PIT (dienstencheques) -6,51% -5,54% -16,78% -17,33% -14,53% Bron: Familiehulp Paritaire comités met hoogste percentage verzuimers PC PC 322 PC 116 PC 110 PC 319 PC 130 Omschrijving PC Uitzendarbeid Scheikundige nijverheid Textielverzorging Opvoedings- en huisvestingsinstellingen Drukkerij en grafische kunst % verzuimers 68,98 65,55 65,3 64,61 60,06 De sector van de dienstencheques kampt met het hoogste percentage verzuimende werknemers, zo blijkt uit cijfers van hr-dienstverlener Securex. Bijna 7 op de 10 werknemers in deze sector waren in 2010 minstens één dag afwezig wegens ziekte. Niet alleen het percentage verzuimers, maar ook de verzuimfrequentie ligt erg hoog in de dienstenchequesector. Werknemers melden er zich gemiddeld twee keer per jaar ziek, en dat telkens voor een periode van gemiddeld tien dagen. Vooral de groep arbeiders met een contract van onbepaalde duur kent een hoog percentage verzuimers. Werknemers in deze sector kunnen misschien wel redelijk autonoom werken en hebben waarschijnlijk wel de nodige competenties voor hun job, maar ze missen vooral verbondenheid met hun collega s en de organisatie waarvoor ze werken, verklaart Heidi Verlinden, research expert bij Securex. Ze zullen daardoor wellicht minder autonoom gemotiveerd zijn. Een lage autonome motivatie leidt tot hogere verzuimcijfers. Omdat de afstand tot de leidinggevende groter is, zal ook de informatiedoorstroming minder goed zijn in deze sector, vervolgt Verlinden. En informatievoorziening staat op de vijfde plaats van belangrijke oorzaken van frequent ziekteverzuim. Vaker ziek Verlinden wijst ook op de werkbelasting bij dienstenchequebedrijven, die zowel fysiek als emotioneel niet te onderschatten is. De gemiddelde duur van een afwezigheid in de dienstenchequesector ligt lager dan gemiddeld voor een arbeider in België, maar misschien heeft de werkbelasting wel een impact op de frequentie van het verzuim: terugkerende rugklachten of een moeilijke relatie met de klant kunnen voor frequente afwezigheden zorgen. Omdat vrouwen in alle sectoren frequenter verzuimen dan mannen, is het hoge percentage vrouwen in de sector van de dienstencheques een bijkomende verklaring voor de hoge verzuimcijfers. Toch is het geslacht niet de enige verklarende factor, benadrukt Verlinden. Ook mannen zijn in deze sector vaker ziek dan mannen in andere sectoren. In de dienstenchequebedrijven melden mannelijke arbeiders zich gemiddeld 1,34 keer per jaar ziek. Gemiddeld ligt de frequentie op 0,99 procent. Het percentage verzuimers bij de mannen is dan weer wel normaal: 50,5 procent versus 49,4 procent in alle sectoren samen. Bron: Securex

8 WERKBEELD Meubelen De Schoenmaeker Foto s: Bart Dewaele De Mechelse zetel- en meubelfabriek De Schoenmaeker begint in 1955 als een kleine garnierderij die zich specialiseert in het stofferen van Louis XV-bankstellen. De zaak blijkt een succes en al snel begint men met de bouw van een eigen rompenmakerij, wat meteen het begin van de meubelproductie aankondigt. Vanaf 1967 wordt de zaak stelselmatig uitgebreid. Er komt een toonzaal, die tegen de jaren 90 een oppervlakte van zo n m² bestrijkt. De productieruimte groeit op haar beurt tot m². Halverwege de jaren 80 start meubelfabriek De Schoenmaeker ook met het importeren van kleinmeubelen en decoratiemateriaal. Vandaag produceert De Schoenmaeker meubelen in eiken-, kersen- of beukenhout en zitmeubelen in leder of stof. Het gamma wordt aangevuld met verschillende bekende merken. (mo) JOBAT.BE/WERKBEELD

9 08 09 ACTUA Studenten vinden weg naar knelpuntberoepen De stijging van het aantal hogeschoolstudenten in Vlaanderen zet zich door, zo blijkt uit de inschrijvingscijfers van de 21 Vlaamse hogescholen. Er schreven zich dit jaar 5,1 procent meer studenten in voor een hogeschoolopleiding dan vorig jaar. Opvallend: vooral opleidingen die leiden naar een knelpuntberoep doen het uitstekend. Tekst: Maud Oeyen Het aantal studenten gaat al jaren in stijgende lijn, zowel aan de universiteiten als aan de hogescholen. Die laatsten verwelkomden de afgelopen maanden in totaal studenten, liefst 28 procent meer dan vijf jaar geleden. Vergeleken met vorig jaar krijgen de Vlaamse hogescholen er studenten bij, verduidelijkt Marc Vandewalle, secretaris-generaal van de Vlaamse Hogescholenraad (Vlhora). Je zou kunnen zeggen dat we er een middelgrote hogeschool bijkrijgen. Veel van die studenten blijken de berichten over knelpuntberoepen te hebben opgepikt. De opleiding kleuteronderwijs telt dit jaar inschrijvingen meer dan vorig jaar, een stijging van ruim een kwart. De inschrijvingen voor verpleegkunde stegen met 7 procent, die voor bedrijfsmanagement met 5 procent. Naast het belang van een diploma hoger onderwijs op de arbeidsmarkt is ook de nabijheid voor veel studenten een goede reden om hun kans te wagen aan de hogeschool. Hogescholen zeggen ook in te zetten op een doorgedreven individuele begeleiding en studieoriëntering. Meer BSO- en TSO-studenten Er is geen twijfel dat we in de komende jaren meer ingenieurs zullen afleveren Marc Vandewalle, secretaris-generaal Vlhora Tot de groep van ingeschreven studenten behoren niet alleen generatiestudenten (de achttienjarigen die voor het eerst naar het hoger onderwijs gaan, red.), maar ook studenten uit het tweede en derde opleidingsjaar en de zogenaamde zij-instromers, studenten die al een andere studie achter de rug hebben of die van studierichting zijn veranderd. Een derde van onze inschrijvingen betreft flexibele trajecten, zegt Vandewalle. Studenten kunnen kiezen voor een verkort traject of een traject dat meer gespreid is in de tijd. Slaagt men niet voor een vak, kan men dat vak meenemen naar het volgende jaar. Deze en andere maatregelen zorgen ervoor dat de opbouw en de duur van een opleiding kan verschillen van persoon tot persoon. Door de vele flexibele trajecten is het onmogelijk om precies te berekenen hoeveel studenten er zullen afstuderen in een bepaald jaar. Maar, zo zegt Vandewalle: We kunnen uit de cijfers wel afleiden dat de aantrekkingskracht van opleidingen die leiden naar een knelpuntberoep gevoelig is toegenomen. Ook de academische hogeschoolopleidingen, zoals industriële wetenschappen en handelswetenschappen, zien hun studentenaantallen flink toenemen, met respectievelijk 13,6 en 11,1 procent. Er is geen twijfel dat we in de komende jaren meer ingenieurs zullen afleveren, aldus Vandewalle. Dat wil niet zeggen dat voor álle knelpuntberoepen beterschap in zicht is. Toegepaste informatica en multimedia en communicatietechnologie nochtans ook vermeld op de knelpuntenlijst van de VDAB gaan achteruit. Wat precies het profiel is van de nieuwe hogeschoolstudenten, is nog niet duidelijk. Pas in de tweede helft van november zullen die gegevens - verzameld in de Databank Hoger Onderwijs - bekendgemaakt worden. We hebben de voorbije jaren wel een trend kunnen vaststellen, zegt Eric Halsberghe, algemeen directeur van de Katholieke Hogeschool Zuid-West-Vlaanderen. Waar de hogeschoolstudenten vroeger voornamelijk uit het ASO kwamen, zetten nu steeds meer TSO-leerlingen de stap naar het hoger onderwijs. Ook het aantal studenten uit het BSO neemt een vlucht, al zien we dat zij nog veel problemen ondervinden om hun opleiding succesvol af te ronden. Financiering volgt niet Hoewel Vlhora het stijgende aantal inschrijvingen toejuicht, kan de organisatie niet ontkennen dat de massale toeloop van studenten ook minder prettige gevolgen heeft. Capaciteitsproblemen spelen de hogescholen parten. En de financiering wil niet mee. De basisfinanciering van de hogescholen - waarmee ze onder meer hun personeel betalen - is in de afgelopen vijf jaar niet meegestegen met het aantal studenten. Bovendien groeien ook de investeringsmiddelen niet mee, waardoor de instellingen een beroep moeten doen op de basisfinanciering om hun gebouwen in goede staat te houden en aan te passen waar nodig. Het water staat de Vlaamse hogescholen aan de lippen, en dat brengt opnieuw de discussie over de inschrijvingsgelden op tafel. Halsberghe: Ik zeg niet dat we naar toestanden moeten gaan zoals in Groot-Brittannië, maar we kunnen de inschrijvingsgelden wel in vraag stellen. Stel dat we hier aan de niet-beursstudenten evenveel zouden vragen als in Wallonië, 220 euro meer, dan zou ons dat jaarlijks euro extra inkomsten opleveren. Dat is toch al iets om over na te denken. Voor Vlhora is een verhoging van de inschrijvingsgelden voorlopig niet aan de orde, al benadrukt de organisatie dat de minister van Onderwijs de huidige financiering van de hogescholen snel zal moeten herzien en verhogen. Aantal inschrijvingen aan Vlaamse Hogescholen Bron: VLHORA

10 BEROEPSGEHEIM Marec, cartoonist Soms hoor je de stelling dat cartoons méér bekeken worden dan politieke commentaren. Ik weet niet of dat zo n goede zaak is. Ik wil niet de pretentie hebben om mezelf gelijk te stellen met politieke journalisten. Maar blijkbaar heeft het publiek toch een visie op de politiek nodig van iemand die buiten het wereldje staat. Ik bied een andere inkijk. Ik vertrek steeds meer vanuit een zekere ergernis. Ik lees heel veel kranten en bots altijd wel op iets dat me stoort. Dat zijn zeker niet altijd uitspraken van politici, het kan evengoed om drukkingsgroepen gaan. Ieder loopt achter zijn eigen vlag. De politici worden de speelbal van de kiezer. Terwijl: als iedereen in dit land zijn zin moest krijgen, dan wordt het onleefbaar. Eigen gang Precies daarom is het mijn taak als cartoonist om mijn eigen gang te gaan. Ik hoef met niemand anders rekening te houden. Als ik de extreme reacties in lezersbrieven of op internetfora zie, wil ik daar een antwoord op bieden. Als anderen agressief worden, heb ik net de reflex om het rustig te houden. Gelukkig maken de roepers op die fora geen tekeningen. Het zouden slechte cartoonisten zijn. Een cartoonist moet ook mededogen en empathie hebben. Dat de lezers dubbel liggen van het lachen, hoeft niet altijd. Als ik tv kijk of op het internet surf, krijg ik de indruk dat alles tegenwoordig om te lachen moet zijn. De harde humor is het meest in trek: daar val je mee op. Gelukkig voel ik geen enkele behoefte om elke dag te scoren. Of het nu grappig is of niet: als ik een goed idee heb, ben ik al tevreden. De eenvoudigste cartoons zijn de beste. Wie koste wat het kost als een intellectueel wil overkomen, is eigenlijk heel dom. Voorbije zomer mocht ik de Ronde van Frankrijk volgen voor Het Nieuwsblad. Drie weken lang was ik verplicht heel snel en direct te werken. Zonder voorbereiding in potlood. Zo spontaan en eerlijk heb ik mijn tekeningen eigenlijk het liefst. Tijdens de Tour ontdekte ik overigens dat ik ook buiten mijn atelier kan functioneren. Het lukte zelfs in een druk perscentrum. De talrijk aanwezige sportjournalisten keken al eens over mijn schouder mee. Voor een cartoonist die altijd in zijn eentje zit te wroeten, is die directe feedback een verademing. Schoonheid Gelukkig maken de roepers op de fora geen tekeningen. Het zouden slechte cartoonisten zijn Graag zou ik eens op mijn heel eigen manier een strip maken. Ik zou het dan bijvoorbeeld over de gezondheidsrage willen hebben: tegenwoordig wordt een gezonde levensstijl je bijna opgedrongen. Ook over de man-vrouw relatie wil ik het een en ander kwijt. Een cartoon is toch wel wat beperkt. Het zou prettig zijn om een keer meer ruimte te hebben om wat te vertellen. Vijf jaar geleden ben ik terug beginnen schilderen. Dat werkt al bevrijdend. Ik voel een groeiende nood om mooie dingen te creëren. De wereld van vandaag kan wel wat schoonheid gebruiken. (pvd) Kamer 2011, de nieuwe bundel cartoons van Marec, verschijnt bij Uitgeverij Van Halewyck (12,50 euro).

11 MIJN LOON ,15 WOUTER ROELANDT (29), OPWIJK Beroep: herbariumtechnicus Plantentuin Meise Privé: alleenwonend Brutoloon: 1.988,15 euro Nettoloon: euro Extra s: fietsvergoeding, tweetaligheidspremie (30 euro netto per maand), glijdende werkuren Wat doe je voor job? Ik ondersteun de wetenschappers in de Plantentuin van Meise. Eigenlijk kan je mijn werk een beetje vergelijken met een bibliothecaris. De nieuwe planten of zij die van naam veranderen, zet ik op de juiste plaats in onze plantenbibliotheek. Planten die binnenkomen, moet ik persen en drogen. Daarna gaan ze de vriezer in: één week op -50 graden. Zo proberen we de broodkever kapot te krijgen, ondanks zijn naam is hij wel degelijk een groot gevaar voor onze planten. Doe je je job graag? De natuur interesseert me. De eerste zes maanden heb ik planten moeten monteren. Sindsdien doe ik meer gevarieerd werk, dat is wel tof. Ik kan echt mijn plantenkennis opbouwen. Nu herken ik planten in de berm, daar waar ik er vroeger zelfs niet naar keek (lacht). Af en toe kan ik ook naar het buitenland. In Congo ben ik zo bijvoorbeeld mee de digitalisering van hun plantencollectie gaan opstarten. Wat vind je van je inkomen? Ik ben best tevreden. De glijdende werkuren en de fietsvergoeding springen er bovenuit. Het is niet zo dat ik een hele week van 9 tot 5 moet werken. Plus: ik kan mijn overuren recupereren. Dagelijks fiets ik 30 kilometer van en naar mijn werk, wat neerkomt op zo n 100 euro netto per maand. Waar geef je met plezier geld aan uit? Met het geld van mijn fietsvergoeding heb ik me twee fietsen aangeschaft: een gewone en een trekkingfiets. Met enkele (oud-) leiders van Chiro Wemmel zijn we vorig jaar van Wemmel naar Praag gefietst, dit jaar gingen we van Goteborg naar hier. Wat zou je doen als je de lotto wint? Ik zou wel blijven werken, denk ik. En ik koop me een huis met een toffe tuin met wat Belgische planten in. Ik ben nogal fan van monocotylen, planten met lijnvormige bladeren en parallelle nerven, zoals sneeuwklokjes, tulpen en krokussen. (mr) LUNCHTIME Frivole hamburgertent ***** Jacques Brel en Arno Hintjens dansen zingend in het rond, de Bende van Nijvel komt piepen achter een houten schutting en in een hoek wordt De Stomme van Portici opgevoerd terwijl de revolutie wordt uitgeroepen en mannen en vrouwen hun liefde voor het vaderland verkondigen. De grote muurschildering van de Brusselse kunstenares CÄäT op de eerste verdieping van het charmante eettentje Houtsiplou kan wellicht talrijke toeristen bekoren, maar ook echte Belgen kunnen plezier beleven aan de vele details en knipogen in het werk. Houtsiplou gelegen op het Rouppeplein, waar ook de iets prijzigere Comme chez Soi gevestigd is is een kleurrijk etablissementje waar je terecht kan voor een drankje of een grote hap. De rijkelijk geïllustreerde kaart is al even vrolijk als het interieur (neem zeker eens een kijkje op de website) en biedt lekkers voor jong en oud, al lijkt het publiek voornamelijk uit twintigers te bestaan. Vlees, vis of veggie, pasta of salade, je vindt het allemaal bij Houtsiplou en het blijft bijzonder budgetvriendelijk. Bloempot Specialiteit van het huis zijn de hamburgers, die je hier kan krijgen voor 13,80 euro met frietjes of een slaatje. Er is keuze uit rundvlees, kip, kabeljauw en eendenborst en alle burgers kunnen ook met tofoe gemaakt worden. De hamburgers dragen namen als plouf, cocotte of super chouette. Ik kies voor de houtsiplou, met rundvlees, gorgonzola, raketsla, gekonfijte tomaten en ajuin. De bediening gaat snel en de porties zijn royaal. De handgesneden frietjes worden geserveerd in een kleine bloempot. Houtsiplou werkt enkel met verse producten en de burger wordt op een eenvoudige plank opgediend tussen een lekkere pistolet in plaats van een wak broodje. Wie liever opteert voor een koude schotel kan een grote meergranenboterham met frietjes of een slaatje bestellen. Je kan ze krijgen met gepaneerde kip, gegrilde verse zalm met ricotta en gamba s, asperges of fijn gesneden gekarameliseerd rundvlees. Kinderen betalen 7 euro voor een kleine spaghetti of hamburger en op regenachtige dagen is er een dagsoep aan 5 euro. Een voorgerechtje (kaas- of garnaalkroketten, garnalencocktail, rundscarpaccio,...) heb je voor ongeveer 10 euro. De keuken is geopend van 12u tot 14u30 en van 18u tot 22u30. Bij mooi weer staat er een groot terras ter beschikking van de gasten. (mo) Houtsiplou Rouppeplein Brussel jobat.be/lunchtime

12 FINANCE & VERZEKERINGEN Groep S vraagt overheidswaarborg voor tweede pensioenpijler Het sociaal secretariaat Groep S maakt zich zorgen over de zekerheid die het aanvullend pensioen zou moeten bieden, bijeengespaard via groepsverzekeringen en pensioenfondsen. Het vraagt een waarborgregeling voor de tweede pensioenpijler. Aanleiding is de gedwongen vereffening van de kleine verzekeraar Apra Leven, eerder dit jaar. Zo n vereffening kan grote gevolgen hebben voor werkgevers en werknemers. Tekst: Johan Depaepe We rekenen steeds meer op een aanvullend pensioen, via pensioensparen, een individuele of levensverzekering om na onze actieve loopbaan onze levensstandaard en koopkracht op peil te houden. De tweede pensioenpijler is een stevige en betrouwbare constructie, en wordt ook zo door de overheid gepromoot. Maar dat solide imago kreeg een kleine dreun, toen levensverzekeringsmaatschappij Apra Leven in het voorjaar werd ontbonden. De financiële toezichthouder - die toen nog CBFA heette en inmiddels is omgedoopt tot FSMA, Autoriteit voor Financiële Diensten en Markten - trok de erkenning in, omdat de maatschappij de dekking van haar verzekeringsproducten niet meer kon garanderen. Daardoor werden alle lopende verzekeringsovereenkomsten meteen bevroren. Dat zadelt honderdtwintig bedrijven met een groot probleem op: rentes worden niet meer uitbetaald, en werknemers die hun kapitaal willen opnemen, moeten afwachten. De vereffeningsprocedure is volop aan de gang en kan nog jaren aanslepen, maar het is niet denkbeeldig dat de ondernemingen zelf zullen opdraaien voor het uitbetalen van (minstens een deel) van het aanvullend pensioen van hun werknemers. Met alle gevolgen van dien, en als worst case scenario het faillissement van sommige. De gedwongen vereffening van Apra Leven heeft voor een kleine schokgolf gezorgd in het veld van de levensverzekeringen, bevestigt Wauthier Robyns, woordvoerder van Assuralia, de federatie van Belgische verzekeringsmaatschappijen. Sinds 1975 kennen we een nauw toezicht op de verzekeringssector, en sindsdien hebben we geen vergelijkbare toestand meegemaakt. Nu, Apra Leven is niet zomaar uit de bocht gevlogen: hun beleggingsportefeuille was op zijn zachtst gezegd avontuurlijk en hoogst ongewoon te noemen. Ze berustte voornamelijk op beleggingen in de onstabiele vastgoedmarkt van Spanje en Roemenië, en op minderwaardige hypotheekleningen. Kort gezegd: dit zijn geen producten die je in normale beleggingsportefeuilles van levensverzekeringsmaatschappijen terugvindt. Die bestaan doorgaans voor drie vierde uit obligatieleningen bij kredietwaardige entiteiten, zoals overheden en stabiele grote bedrijven. Groot en gezond Wat bij Apra is gebeurd, kan dus geen model staan voor de hele verzekeringssector, benadrukt Robyns. De grote spelers zijn - ondanks de financiële crisis - gezond, en het geval Apra Leven brengt de structurele stabiliteit van de Als een groepsverzekering of pensioenfonds niet aan zijn verplichtingen voldoet, kan de werkgever deels aansprakelijk worden gesteld Gonzales Stubbe, gedelegeerd bestuurder Groep S tweede pensioenpijler volgens hem niet aan het wankelen. Maar goed: tot voor kort dachten we er helemaal niet aan dat levensverzekeringsmaatschappijen, ook al door het scherpe toezicht, kónden kapseizen. De Apra-case baart hr-dienstenverlener Groep S dan ook zorgen, ook al omdat het betrokken partij is. Wij hebben begin 2009 het sociaal secretariaat Arenberg overgenomen, dat gedurende twintig jaar voor 348 werknemers een groepsverzekering had bij Apra, zegt gedelegeerd bestuurder Gonzales Stubbe. Als sociaal secretariaat doen wij het beheer van bedrijven, en dus moesten wij onze werkgevers wel op de hoogte brengen van deze lacune in de wetgeving: namelijk dat zij (deels) aansprakelijk kunnen worden gesteld als een groepsverzekering of pensioenfonds niet aan zijn verplichtingen voldoet. Om de gevolgen voor de werknemers niet te vergeten: stel je voor dat zij een aanvullend pensioen opbouwden via een onderneming die nu niet meer bestaat. Over een periode van veertig jaar bekeken, is dat niet denkbeeldig. Zij kunnen dan nergens meer terecht. Groep S wil de problematiek niet alleen onder de aandacht brengen, maar pleit ook voor vertrouwenswekkende overheidsmaatregelen. Stubbe: Niets is meer zeker. Wie had jaren geleden durven denken dat Dexia ontmanteld moest worden? Zoiets kan morgen ook gebeuren met de verzekeraars; we mogen onze kop niet in het zand steken. Laat ons nu vooral lessen trekken uit de Apra-case, en zorgen voor garanties dat de werkgevers en werknemers niet opdraaien voor mogelijke toekomstige problemen met groepsverzekeringen en pensioenfondsen. Dezelfde garanties die bijvoorbeeld gelden voor de spaartegoeden van particulieren en de individuele levensverzekeringen, die de overheid waarborgt tot euro. Eigenlijk is het discriminerend of toch minstens onlogisch dat deze regeling niet van toepassing is op groepsverzekeringen en pensioenfondsen. Een waarborg zou de juridische stabiliteit van bedrijven garanderen, en ook de werknemers beschermen.

13 12 13 COLUMN Della JOBAT.BE/COLUMN Heeft de verzekeringssector oren naar dat voorstel? Robyns van Assuralia gelooft meer in een andere oplossing. De eisen waaraan verzekeringsondernemingen en pensioenfondsen moeten voldoen, zijn aan herziening toe. Binnen twee jaar moet de Europese Solvency II-richtlijn in voege treden. Dat kader regelt het risicobeheer, zowel qua beleggingsportefeuille als verzekeringstechnische risico s. Het houdt concreet in dat wij binnenkort beter gewapend zullen zijn tegen toestanden zoals we die bij Apra Leven hebben aangetroffen. Er zal immers meer kapitaal aanwezig moeten zijn om de risico s te dekken. De vraag is dus of het nog nodig zal zijn om een bijkomende waarborg in het leven te roepen. Vergeet niet: elke extra beschermingsmaatregel kost ook geld, en het lijkt ons ook niet fair om maatschappijen die op een correcte manier geleid worden, te verplichten solidair te zijn met meer avontuurlijke collega s. Maar als er dan toch extra bescherming moet zijn, moet dat zowel voor verzekeraars als voor pensioenfondsen gelden. Tijdelijk probleem De ontbinding van levensverzekeringsmaatschappij Apra Leven bezorgde het solide imago van de tweede pensioenpeiler een stevige dreun. Ten slotte nog iets anders: het rendement van de tweede pensioenpijler. Moeten we ons daar zorgen over maken? Begin januari moesten twaalf tot veertien Nederlandse pensioenfondsen inkorten op de lopende pensioenen van gepensioneerden en de pensioenrechten van deelnemers. Kortingen van 1 tot 4 procent, als gevolg van een veel lagere dekkingsgraad. Nu mag dit niet verwonderen: Angelsaksische en Nederlandse pensioenfondsen beleggen voornamelijk in aandelen, en die markt staat zwaar onder druk. Pensioentegoeden via groepsverzekeringen en pensioenfondsen zijn in Nederland ook sterker aanwezig, en vertegenwoordigen meer dan één jaar bruto binnenlands product. Bij ons is er een wetgeving die bepaalt dat op het geld dat de werknemer inlegt in een groepsverzekering of pensioenfonds, er een minimumopbrengst moet zijn van 3,75 procent, en 3,25 procent op het deel dat de werkgever betaalt. Ook dat zijn verplichtingen die, als puntje bij paaltje komt, op de schouders van de werkgever rusten, beklemtoont Robyns van Assuralia. Maar op rendementsvlak zien we geen grote problemen bij ons. Er zou reden tot bezorgdheid zijn, mocht de economie voor langere tijd stagneren en de langetermijnrente terugvallen op 1 tot 2 procent, zoals nu in Japan het geval is. Want dan kom je in de situatie terecht met wettelijk opgelegde minimumopbrengsten die niet meer beantwoorden aan wat op de financiële markten haalbaar is. Als de rente zwaar terugvalt, zou het misschien verstandiger zijn om in plaats van die vaste minimumopbrengsten van 3,75 en 3,25, te werken met een formule die rekening houdt met de schommelingen van de langetermijnrente. Het kan niet de bedoeling zijn om pensioenbeheerders naar meer riskante beleggingen te dwingen. Iedereen die fondsen beheert, heeft het in deze economische omstandigheden niet makkelijk, besluit Stubbe van Groep S. De intresten op groepsverzekeringen liggen drie tot vier keer lager dan enkele jaren geleden. Die 3,75 en 3,25 procent halen de maatschappijen op dit moment niet. Maar tegelijk blijven de grote fondsen wel gezond, en ik maak me sterk dat dat kleinere rendement een tijdelijk probleem is. Vind je job in Finance & Verzekeringen vanaf blz. 16 Er is dat oude liedje van Della Bosiers: De zon staat grijs boven Haren-Buda / de hemel is laag, haast met de grond gelijk. Niemand heeft dat zo vaak geneuried als ik, s ochtends op weg naar mijn eerste echte job, bij een leasingbedrijf dat verborgen lag tussen het verroeste staal en de fabrieksterreinen daar aan het gesloten goederenstation net buiten Brussel. Ik was een maand afgestudeerd, en bij gebrek aan ervaring in iets anders kwam ik als interimkracht - en als enige man - terecht in een team van secretaresses. Het werk was saai en repetitief maar ging snel vooruit en s middags kreeg ik een uur pauze waarin ik buiten kon rondwandelen door het lelijkste decor dat ik ooit heb gezien. Toen na drie weken nog steeds niemand mijn naam kende, nam ik ontslag. Het enige wat ik aan dat bedrijf heb overgehouden is een goedkope tweedehandswagen, die sinds ik hem kocht elke drie maanden met pech bij de garage heeft gestaan. In de jaren die daarop volgden, heb ik ongeveer elke job gedaan die mij werd aangeboden. Ik heb vervangstukken gescand, duizenden op een dag, in het magazijn van een internationaal koeriersbedrijf. Ik heb op de luchthaven boormateriaal verscheept naar oliestaten en mij door ontevreden klanten laten uitkafferen aan de telefoon. Ik heb volledige dagen weggestaard door het raam bij een sociale organisatie waar alleen maar vergaderd werd, met daar steeds dezelfde slechte broodjes bij. Pas na vier jaar zoeken vond ik werk dat paste bij wat ik aanvankelijk had gestudeerd, en deze tweede job waarin ik s avonds verhaaltjes mag schrijven over hoe het vroeger was. Het is de prijs die ik heb betaald omdat ik een studie wilde volgen die mij boeide, in plaats van een die mij werkzekerheid garandeerde. Bij de opening van het nieuwe academiejaar vorige week was precies dat hét onderwerp van discussie: baron en ererector van de K.U.Leuven Oosterlinck vroeg zich hardop af waarom we niet het inschrijvingsgeld zouden optrekken voor studierichtingen die minder goed liggen in de arbeidsmarkt. Je kan wel zien dat de baron er vroeger zelf één heeft geleid, want hij snapt perfect hoe een universiteit werkt. Ook nu al wordt er uitsluitend geïnvesteerd in faculteiten die interessant zijn voor het bedrijfsleven. Studenten die de pech hebben dat zij beter zijn in antropologie of Oudgrieks dan in renteswaps, moeten maar in een bouwvallige aula gaan luisteren naar de koddige verhaaltjes van een onderbetaalde professor, die er in het beste geval voor zullen zorgen dat zij veelzijdig genoeg worden om zich na hun diploma te kunnen inwerken in een echte grotemensenjob. De enige manier om deze kindjes tegen zichzelf te beschermen, is dit soort tijdverlies maar meteen onbetaalbaar maken. Misschien is het net dat opgedrongen minderwaardigheidsgevoel dat van ons mensen heeft gemaakt die niet bang zijn om een tijdje door het stof te kruipen, te freelancen en tijdelijke opdrachten aan te nemen tot we vinden wat we graag doen. Mensen die Haren-Buda hebben gezien. San F. Yezerskiy combineert een voltijdse job in de Vlaamse film met een prille carrière als zelfstandig schrijver. De VRT nomineerde hem deze week voor de Grote Prijs Jan Wauters. Om de beurt schrijven hij en Ruth Lasters de werkweek van zich af.

14 HAVENBEDRIJF GENT agh Het Havenbedrijf Gent baat als Autonoom Gemeentelijk Havenbedrijf de haven uit. Het bedrijf wil, in nauwe samenwerking met zijn klanten, op een duurzame wijze welvaart en groei creëren. Het doet dit door de ontwikkeling van de zeehaven als multimodaal platform en door het ter beschikking stellen van kaaien en bedrijfsterreinen. Om het Havenbedrijf te versterken en deze missie te realiseren, zijn we op zoek naar een (m/v): commercieel manager JOUW FUNCTIE: je realiseert mee de commerciële doelstellingen uit het strategisch plan. Hiervoor moet je enerzijds bestaande klantencontacten onderhouden en verstevigen en anderzijds ook naar nieuwe klanten of investeerders voor de Gentse haven prospecteren. Je bent het aanspreekpunt van onze klanten en verzekert een klantvriendelijke dienstverlening. Je promoot de haven op beurzen en missies en je bent vaak op weg of in het buitenland. Je rapporteert rechtstreeks aan de commercieel directeur. JOUW PROFIEL: je hebt een masterdiploma in een maritieme of economische richting of gelijkwaardig door ervaring. Je bent een geboren netwerker die goed kan overtuigen en onderhandelen. Je bent dynamisch, flexibel en bereid om naar het buitenland te gaan. Je hebt een rijbewijs B. HOE ORIGINEEL Ontdek de 6 meest originele voorbeelden op jobat.be/cv IS JOUW CV? ONS AANBOD: een contractuele aanstelling in een stabiele en interessante werkomgeving. Een afwisselende job met veel boeiende interne en externe contacten. Je krijgt ruime opleidingskansen, een interessant salarispakket, maaltijdcheques en een hospitalisatieverzekering. Er is een bedrijfswagen voorzien. Wij doen alles om je aan een goede job te helpen MEER INFO? Meer informatie over de functie, de voorwaarden, het selectieprogramma en de manier waarop je kunt solliciteren, is terug te vinden op de website J. Kennedylaan Gent - België tel (0) Laat je creatief brein aanscherpen met de Creativity Class 2012! Heb je een master- of bachelordiploma? En heb je 2 tot 5 jaar werkervaring? Schrijf je dan in op jobat.be/creativityclass (vóór 7 november 2011) en maak kans op deze unieke 4-daagse cursus van Flanders DC en Jobat met de beste Vlerick-proffen.

15 14 15 Interesse? Wij zoeken momenteel m/v: Surf voor meer info naar of neem contact op met onze personeelsdienst: Havenhuis, Entrepotkaai 1, 2000 Antwerpen T / E talent@haven.antwerpen.be Manager sleepbedrijf Je bent verantwoordelijk voor het tijdig, veilig en kwalitatief uitvoeren van de sleepoperaties van 20 sleepboten. Je zorgt ervoor dat de vloot optimaal is afgestemd aan de behoeften van de klanten. 250 personeelsleden worden ingezet op de meest economische manier. Met respect voor het sociaal overleg trek je vernieuwingen en optimalisaties. Je rapporteert aan de COO en werkt nauw samen met de financiële en de commerciële dienst. Je hebt een masterdiploma of gelijkwaardige competenties verworven. Het nautisch gebeuren en de technische taken (o.a. onderhoud van schepen, leiden van scheepsoperaties, technisch ontwerp) hebben voor jouw geen geheim. In je bagage breng je ook kennis van de operationele werking van de haven, de scheepvaart en ontwerp van installaties en sleepboten mee. Je hebt kennis van kostenbeheer en budgetopmaak, en ervaring in peoplemanagement. Solliciteer vóór 17 oktober 2011 Stad Gent stelt mensen tewerk om haar beleid te vertalen naar een optimale dienstverlening. Word jij één van ons? zoveel talent directeur onderhoud gebouwen (m/v) Dienst Onderhoud Gebouwen niveau A statutair info: Interesse? Surf naar en lees alle informatie over de functie, voorwaarden en selectieprocedure solliciteer online ten laatste op 18 oktober Gent gaat voluit voor gelijke kansen! Wij selecteren kandidaten op basis van hun kwaliteiten, ongeacht leeftijd, geslacht, etnische afkomst, geloof, handicap, nationaliteit, enz. Dienst Rekrutering en Selectie Administratief Centrum Portus Keizer Karelstraat 1, 9000 Gent vacatures@gent.be

16 Jobs in Finance & Verzekeringen Zoek jij graag uit wie aansprakelijk is bij een auto-ongeval, een bedrijfsbrand of een arbeidsongeval? Of verstrek je liever advies voor een fiscale optimalisatie van een belegging of verzekeringsproduct? Ontdek op volgende pagina s alle commerciële, financiële of administratieve functies in de bank- en verzekeringswereld. Surf ook naar voor nog meer functies. Wij doen alles om je aan een goede job te helpen

17 Dankzij zijn first mover aanpak verzekert Fluxys niet alleen het veilig verkeer van aardgas op de Belgische markt (business to business), maar breidt het zijn netwerk ook verder uit om zijn positie als draaischijf van de gasstromen, die bijdraagt tot de bevoorrading van West-Europa, te handhaven. Neem je toekomst in handen en voeg je bij de 1000 medewerkers van Fluxys die reeds de keuze gemaakt hebben om samen met ons de uitdagingen van morgen aan te gaan. Voor ons departement Insurance, Ethics & Compliance in Brussel zijn we op zoek naar een (m/v): Senior Insurance Officer (Ref a) Functie Je onderzoekt in welke mate de risico s van de ondernemingen van de groep verzekerd zijn, beschrijft eventuele wijzigingen en nieuwe risico s en stelt de gepaste verzekeringsoplossing voor. Voor nieuwe of te hernieuwen polissen stel je de verzekeringsdossiers samen, m.i.v. de beschrijvingen van de risico s en een ontwerp van polis. Je volgt de marktraadplegingen op, stelt aanpassingen in teksten voor, onderhoudt contacten met makelaars en verzekeringsexperten en controleert alle gegevens voor het definitief afwerken van de polissen. Je draagt actief bij tot de correcte toepassing van de polissen, zoekt mee naar verzekeringsoplossingen, geeft bijstand in schadedossiers, verschaft informatie aan personeelsleden en verleent advies over nationale en internationale toepassingen. Profiel Je bent Master in de Rechten, Handelswetenschappen of Economische Wetenschappen. Dankzij je ervaring (minimum 5 jaar) in het domein van de verzekeringen heb je een goede kennis van verzekeringscontracten voor ondernemingen. Je werkt graag met cijfers en hebt interesse voor een job in een technische context. Je hebt een scherp analytisch vermogen en je bent nauwkeurig en autonoom. Je kan een team aansturen en beschikt over sterke mondelinge en schriftelijke communicatievaardigheden. Je hebt een zeer goede kennis van het Frans en een goede kennis van het Engels. Voor ons departement Finance-Accounting in Brussel zijn we op zoek naar een (m/v): Boekhouder (Ref a) Functie Als teamlid van de dienst Algemene Boekhouding neem je deel aan: de boekhoudkundige afsluiting binnen de inventarisboekhouding van Fluxys en zijn dochterondernemingen de opmaak en opvolging van de inventaris inzake vaste activa de berekening van de Regulated Asset Base de controle van bestellingen en contracten het opstellen van de financiële rapportering aan interne en externe klanten van de onderneming de analyse van de reporting de opstelling en opvolging van de boekhoudkundige procedures. Profiel Je bent Bachelor (A1) in Accountancy en kan een praktische ervaring van minimum 5 jaar in een gelijkaardige functie voorleggen. Kennis van IFRS is een pluspunt. Je werkt stipt volgens een vooropgestelde planning en je bent efficiënt en autonoom. Je hebt een goede kennis van het Frans. Je werkt vlot met Excel, kennis van SAP is een pluspunt. Vind al onze jobs en solliciteer online op

18 18 Jobs in FINANCE & VERZEKERINGEN vzw MPI Oosterlo in Geel is een dienstverleningscentrum met een gedifferentieerd ondersteuningsaanbod voor personen met een verstandelijke handicap. De organisatie richt zich zowel tot kinderen, jongeren als volwassenen. Op korte termijn willen wij onze werking versterken met een: ADMINISTRATIEF- FINANCIEEL DIRECTEUR die instaat voor de administratieve en financiële aansturing van de organisatie naast de aansturing van de ondersteunende diensten en de infrastructuur AG Insurance is ervan overtuigd dat er bij elke collega heel wat te ontdekken valt. Iedereen heeft immers zijn eigen talenten en ambities. Daarom bieden we onze mensen tal van groeimogelijkheden. In een aangename werksfeer krijgt iedereen de kans om zich te ontplooien en om zelf initiatief te nemen. Een gezonde work-life balans wordt daarbij niet over het hoofd gezien. Ook zijn onze kantoren perfect bereikbaar met het openbaar vervoer. AG Insurance zoekt experts Deed je al professionele ervaring op en ontwikkelde je bijzondere vaardigheden? Laat AG Insurance dan ontdekken wat jij in je mars hebt. Wij luisteren graag naar jouw plannen. Zo kunnen wij de match maken met een uitdaging op maat bij de grootste verzekeraar van het land. Ontdek alvast deze vacatures: Financial Reporting Developer Process Development Officer Product Manager Employee Benefits Web Designer IT Web Architect Surf snel naar voor meer info over deze en andere jobs. Let us discover you. Marc, 39 jaar AG Insurance ontdekt graag wat Mark in zijn mars heeft. Let us discover you. met talent voor: beleidsvoorbereidend werk financiële zaken en administratie beleidseconomische en automatiseringsprocessen coördineren en leidinggeven en interesse voor o.a.: sociale wetgeving patrimoniumbeheer, verzekeringen, vzw-dossiers,.. VAPH-regelgeving ontwikkelingen in de zorgsector Wij zoeken: een master in een financieel-economische richting, of gelijkaardig door ervaring met minstens 5 jaar relevante ervaring in leidinggeven Wij bieden: een voltijds contract van onbepaalde duur met zo spoedig mogelijke indiensttreding een verloning volgens barema s van PC een uitdagende, innovatieve en stimulerende werkomgeving MPI Oosterlo kijkt naar jouw kwaliteiten en bouwt aan een diversiteitbeleid waar verschillen meerwaarde betekenen. Meer informatie op of via 014 / (Nicole Knops, algemeen directeur) Wij kijken uit naar uw brief en curriculum en verwachten deze ten laatste op 10 november 2011 t.a.v. Marga Peeters, diensthoofd personeelsdienst, MPI Oosterlo vzw, Eindhoutseweg 25, 2440 Geel of via e- mail: marga.peeters@mpi-oosterlo.be Geselecteerde kandidaten worden uitgenodigd voor een eerste selectieronde op zaterdag 19 november 2011.

19 Jobs in FINANCE & VERZEKERINGEN 19 YOUR CAREER Zorgen voor anderen was nog nooit zo goed voor je carrière. CM ZOEKT DIRECTEUR JURIDISCH DEPARTEMENT Het juridisch departement heeft als voornaamste opdracht het terugvorderen van bedragen naar aanleiding van ongevaldossiers. Onze andere opdrachten hebben betrekking op ledenverdediging, rechtsbijstand voor therapeutische ongevallen, Je functie Je hebt de verantwoordelijkheid voor 70 medewerkers en stippelt de strategie uit voor jouw departement. Je coördineert je diensten met zorg voor een sterk personeelsbeleid en transparante communicatie. Je bouwt mee aan het globaal beleid van de verzekeringstechnische departementen. Je bepaalt de krachtlijnen van je eigen departement en je adviseert andere diensten en partners. Je maakt deel uit van het uitgebreid directie comité en rapporteert aan de Nationaal Secretaris. Je profiel Je beschikt over een Master Rechten en minimaal 5 jaar ervaring in een managementfunctie. Als dynamische coach en people manager ben je een inspirerende gids met een duidelijke visie. Je bereikt je objectieven door je teams te motiveren en je diensten continu te verbeteren. Je bedient je van vlekkeloos Nederlands en Frans tijdens je talloze interne en externe contacten. Je loon Je kunt rekenen op een aantrekkelijk salaris, aangevuld met extralegale voordelen. Je cv en motivatiebrief bezorg je vóór 17 november via Business Professionals Vraagt u zich soms af hoe u al uw professionele expertise kan ombuigen naar een boeiende nieuwe carrière? Robert Half biedt u deze kans! In de rekruteringswereld maakt u zelf het verschil, daarom is het zo interessant: het draait om mensen. U helpt professionals met het vinden van de functie die bij hen past en ondersteunt bedrijven in hun zoektocht naar talent. Uw professionele achtergrond maakt dat u de taal van uw klanten en kandidaten spreekt. Wij zijn s werelds grootste speler op het vlak van professionele rekrutering. En dat al meer dan 60 jaar! Niet voor niets staan an wij al 3 jaar in de top 10 van Best Employer Belgium. In België is de rekruteringsmarkt ettelijke miljarden waard en onze sector heeft een enorm groeipotentieel! Solliciteert u bij Robert Half, dan kiest u voor: Een stabiele carrière bij het beste gespecialiseerde rekruteringskantoor ter wereld. Een internationale werkomgeving waar u zowel de dimensie van een multinational als de charme van een lokaal team voelt. Een zeer aantrekkelijk salarispakket, inclusief bonussen en fi rmawagen. Dynamische en enthousiaste collega s, die de besten zijn in hun vak. Training en coaching om uw persoonlijke groei te garanderen. Talrijke carrièrekansen. Kom meer te weten over de mogelijkheden bij Robert Half op onze interne jobsite: Interesse om onze groei te ondersteunen in één van onze 11 Belgische kantoren? Contacteer ons op of stuur een gedetailleerd cv naar careers@rhi.net Move Up in the World Antwerpen Brussel Charleroi Gent Groot-Bijgaarden Hasselt Herentals Liège Roeselare Wavre Zaventem Since 2008 Robert Half International ( is een Amerikaanse beursgenoteerde groep en internationaal marktleider in gespecialiseerde tijdelijke en permanente rekrutering. Sinds het ontstaan in 1948 groeide Robert Half International uit tot een organisatie waar de hoogste professionele standaarden gehanteerd worden. JOBAT 22 OKTOBER Een job bij de overheid is hip! Je wil een onthaalfunctie, een job als accountant, ingenieur of IT-specialist? Of wil je een team leiden? Dat kan allemaal bij de overheid. Benieuwd wat de verschillende overheden in ons land jou kunnen bieden? Mis dan dossier overheid in Jobat van 22 oktober niet! Wij doen alles om je aan een goede job te helpen

20 Jobs in FINANCE & VE 20 FINANCE & VERZEKERINGEN Personnel Managers Club Goed nieuws voor HR-managers die graag op de hoogte willen zijn. Word lid en geniet van onder meer: Tabor is een netwerk van 40 organisaties uit welzijnszorg, gezondheidszorg en onderwijs. Tabor vzw wil ertoe bijdragen dat de partnerorganisaties hun missie als waardegerichte organisatie succesvol kunnen realiseren en coördineert hiervoor een systeem van samenwerking én aanvullende expertise. Senior consultant financieel beleid (m/v) informeel en formeel netwerken professioneel up-to-date blijven mooie kortingen en voordelen Je maakt van Tabor een sterk merk door zorg voor kwaliteit en uitstraling in de domeinen van financieel beleid, investeringsbeleid en inkoopbeleid je adviseert en begeleidt Tabor en haar partnerorganisaties, met het oog op financiële gezondheid en een optimale interne organisatie aangepast aan de actuele noden je vertaalt proactief maatschappelijke ontwikkelingen en veranderende behoeften in kwaliteitsvolle dienstverlening je toetst het gevoerde beleid aan waardegerichte criteria en geeft mee richting aan de ethische groei van het netwerk. Schriftelijk solliciteren voor 4 november 2011 bij Paul Ongenaert, directeur Tabor vzw, Molenaarsstraat 26, 9000 Gent of paul.ongenaert@tabor.be Een uitgebreider profiel en meer informatie over de werking en de diensten van Tabor vind je op onze website (

Lisa Van Damme. Ik hou ervan om het juiste moment af te wachten!

Lisa Van Damme. Ik hou ervan om het juiste moment af te wachten! 2 portfolio Lisa Van Damme Lisa Van Damme begon, geïnspireerd door sociaal geëngageerde fotografen, op 17-jarige leeftijd aan een studie fotografie. Voor haar is fotografie meer dan een doel; het is eerst

Nadere informatie

GROEPSVERZEKERING. Brochure werknemer. Pension@work. Mijn werk, mijn groepsverzekering, mijn toekomst!

GROEPSVERZEKERING. Brochure werknemer. Pension@work. Mijn werk, mijn groepsverzekering, mijn toekomst! GROEPSVERZEKERING Brochure werknemer Pension@work Mijn werk, mijn groepsverzekering, mijn toekomst! 2 Gefeliciteerd! Uw werkgever biedt u de groepsverzekering Pension@work aan. Daarmee bouwt hij voor u

Nadere informatie

18 tips om te werken aan je eigen inzetbaarheid

18 tips om te werken aan je eigen inzetbaarheid 18 tips om te werken aan je eigen inzetbaarheid Goed, gezond en gemotiveerd aan het werk tot je pensioen? Dat bereik je door kansen te pakken op het werk. Leer aan de hand van onderstaande punten hoe je

Nadere informatie

De Pensioenkrant. Wilt u ook uw pensioen veilig stellen? Lees verder in de pensioenkrant...

De Pensioenkrant. Wilt u ook uw pensioen veilig stellen? Lees verder in de pensioenkrant... De Pensioenkrant Wilt u ook uw pensioen veilig stellen? Lees verder in de pensioenkrant... Het probleem Levensstandaard behouden wordt moeilijker Uit cijfers van het nationaal instituut voor statistiek

Nadere informatie

Openingsgebeden INHOUD

Openingsgebeden INHOUD Openingsgebeden De schuldbelijdenis herzien Openingsgebeden algemeen Openingsgebeden voor kinderen Openingsgebeden voor jongeren INHOUD De schuldbelijdenis herzien De schuldbelijdenis heeft in de openingsritus

Nadere informatie

U schrijft ook dat wij Belgen bang zijn voor elkaar. Hoezo?

U schrijft ook dat wij Belgen bang zijn voor elkaar. Hoezo? Wablieft praat met Paul Verhaeghe De maatschappij maakt mensen ziek Materieel hebben we het nog nooit zo goed gehad. De meesten van ons hebben een inkomen, een dak boven ons hoofd Toch voelen veel mensen

Nadere informatie

Tips voor werknemers StepStone geeft tips op basis van demografische studie. Mei 2009

Tips voor werknemers StepStone geeft tips op basis van demografische studie. Mei 2009 Tips voor werknemers StepStone geeft tips op basis van demografische studie Mei 2009 1 Inleiding De crisis kan ook een opportuniteit zijn voor werknemers om hun job veilig te stellen en zelfs hun kansen

Nadere informatie

Werken in een andere sector of branche: iets voor u?

Werken in een andere sector of branche: iets voor u? Werken in een andere sector of branche: iets voor u? Uw hele loopbaan blijven werken in dezelfde sector of branche? Voor veel werknemers is het bijna vanzelfsprekend om te blijven werken in de sector of

Nadere informatie

Apostolische rondzendbrief

Apostolische rondzendbrief oktober 9, 2011 Jaargang 1, nummer 1 Lieve mensen, Zo bent u een voorbeeld voor alle gelovigen in Macedonië en Achaje geworden. Wij zijn nu al weer een tijdje hier in het zuiden van Griekenland, in de

Nadere informatie

[PILOT] Aan de slag met de Hoofdzaken Ster

[PILOT] Aan de slag met de Hoofdzaken Ster [PILOT] Aan de slag met de Hoofdzaken Ster! Hoofdzaken Ster Copyright EffectenSter BV 2014 Hoofdzaken Ster SOCIALE VAARDIGHEDEN VERSLAVING DOELEN EN MOTIVATIE 10 9 8 10 9 8 7 6 4 3 2 1 7 6 4 3 2 1 10 9

Nadere informatie

U in het middelpunt Die migraine hè Levenservaring verzilveren

U in het middelpunt Die migraine hè Levenservaring verzilveren Welzijn op recept Welkom bij SWOA. Uw huisarts heeft u met ons in contact gebracht. De dokter kan u op dit moment geen passende behandeling (meer) bieden. Toch voelt u zich niet lekker, of heeft u pijn.

Nadere informatie

Bediende in de logistieke sector: kansen voor vrouwen?

Bediende in de logistieke sector: kansen voor vrouwen? Bediende in de logistieke sector: kansen voor vrouwen? Welke percepties leven er bij werknemers en studenten omtrent de logistieke sector? Lynn De Bock en Valerie Smid trachten in hun gezamenlijke masterproef

Nadere informatie

Hogescholen denken aan verhoging studiegeld

Hogescholen denken aan verhoging studiegeld De Morgen Hogescholen denken aan verhoging studiegeld Miljoen euro is het bedrag waar de hogescholen naar op zoek zijn. Oorzaak is het recordaantal inschrijvingen Nooit eerder studeerden er zo veel jongeren

Nadere informatie

Doorbreek je belemmerende overtuigingen!

Doorbreek je belemmerende overtuigingen! Doorbreek je belemmerende overtuigingen! Herken je het dat je soms dingen toch op dezelfde manier blijft doen, terwijl je het eigenlijk anders wilde? Dat het je niet lukt om de verandering te maken? Als

Nadere informatie

Profiel en tevredenheid van uitzendkrachten. In samenwerking met

Profiel en tevredenheid van uitzendkrachten. In samenwerking met Profiel en tevredenheid van uitzendkrachten. 2012 In samenwerking met 1 547.259 uitzendkrachten 547.259 motieven 2 Inhoudstafel 1. Uitzendarbeid vandaag 2. Doel van het onderzoek 3. De enquête 4. De verschillende

Nadere informatie

Veel gestelde vragen kwartaalcijfers pensioenfondsen

Veel gestelde vragen kwartaalcijfers pensioenfondsen Veel gestelde vragen kwartaalcijfers pensioenfondsen 1. De kwartaalcijfers van de pensioenfondsen zijn negatief. Hoe komt dat? Het algemene beeld is dat het derde kwartaal, en dan in het bijzonder de maand

Nadere informatie

Aan de Schrans in Leeuwarden is één van de meest opvallende orthodontiepraktijken. van Noord-Nederland gevestigd. Daarin werkt

Aan de Schrans in Leeuwarden is één van de meest opvallende orthodontiepraktijken. van Noord-Nederland gevestigd. Daarin werkt Aan de Schrans in Leeuwarden is één van de meest opvallende orthodontiepraktijken van Noord-Nederland gevestigd. Daarin werkt orthodontist Daniël van der Meulen samen met veertien assistentes intensief

Nadere informatie

Financiële zekerheid bij arbeidsongeschiktheid. Je leeft, je verandert. Loyalis verandert met je mee.

Financiële zekerheid bij arbeidsongeschiktheid. Je leeft, je verandert. Loyalis verandert met je mee. Financiële zekerheid bij arbeidsongeschiktheid Je leeft, je verandert. Loyalis verandert met je mee. Stel, u wordt ziek. Dat klinkt niet prettig, maar het kán zomaar gebeuren. Een ziekte hebben we immers

Nadere informatie

E-CURSUS 1: WELKE WAARDEN ZIJN VAN WEZENLIJK BELANG VOOR JOU?

E-CURSUS 1: WELKE WAARDEN ZIJN VAN WEZENLIJK BELANG VOOR JOU? E-CURSUS 1: WELKE WAARDEN ZIJN VAN WEZENLIJK BELANG VOOR JOU? Thuis en op school heb je allerlei waarden meegekregen. Sommigen passen bij je, anderen misschien helemaal niet. Iedereen heeft waarden. Ken

Nadere informatie

Kenneth Wyffels 2L2 19 JAARTAAK SEI 2011-2012

Kenneth Wyffels 2L2 19 JAARTAAK SEI 2011-2012 Kenneth Wyffels 2L2 19 JAARTAAK SEI 2011-2012 April- 30/04/ 12 Artikel 1. Jean-Luc Dehaene van de CD&V kan bijna 3 miljoen euro opstrijken. Door een aantal jaar geleden een pakket aandelenopties te kopen

Nadere informatie

PENSIOENSPAREN ZO DOE JE HET

PENSIOENSPAREN ZO DOE JE HET ZO DOE JE HET 1. WAT IS PENSIOENSPAREN? Wie aan pensioensparen doet, bouwt op individuele basis een extra pensioen op. Wat je spaart, kan je bovendien fiscaal in mindering brengen via de personenbelasting.

Nadere informatie

Bedrijfsjurist in Beweging

Bedrijfsjurist in Beweging Salary Survey editie 2014 Bedrijfsjurist in Beweging Profiel, lonen en trends 01 Executive summary Met 696 deelnemers is deze editie 2014 van de salary survey bij de bedrijfsjurist een succes. We noteerden

Nadere informatie

Portfolio: Praktijkervaring > Ervaringen Jaar 2

Portfolio: Praktijkervaring > Ervaringen Jaar 2 Portfolio: Praktijkervaring > Ervaringen Jaar 2 Visrestaurant De Viskêête Tijdsperiode: 2006 tot heden Locatie: Havendijk 36, 4401 NS Yerseke Website: www.pietvanoost.nl Competenties: Stressbestendigheid,

Nadere informatie

Flexibel werken én een hypotheek

Flexibel werken én een hypotheek Flexibel werken én een hypotheek Een hypotheek met Reacties uit de media op de perspectiefverklaring perspectiefverklaring Columnist Frank Kalshoven, de Volkskrant Alleen hypotheken verstrekken aan mensen

Nadere informatie

Europese jobmarkt herleeft

Europese jobmarkt herleeft Europese jobmarkt herleeft Resultaten Search Trends survey Februari 2010 1 Samenvatting Twee derde van de bedrijven wil tijdens de komende 12 maanden mensen aanwerven; een vijfde van de Europese bedrijven

Nadere informatie

IN EEN HUIS IN GEMENGDE HOEVESTIJL

IN EEN HUIS IN GEMENGDE HOEVESTIJL I N T E R I E U R W Wonen op de Windrichtingen IN EEN HUIS IN GEMENGDE HOEVESTIJL Tekst: ANNEMIE WILLEMSE Foto s: JAN VERLINDE 22 TIJDLOOS TIJDLOOS 23 Na een zoektocht naar de ideale bouwgrond, gingen

Nadere informatie

De Budget Ster: omgaan met je schulden

De Budget Ster: omgaan met je schulden De Budget Ster: omgaan met je schulden Budget Ster Copyright EffectenSter BV 2014 Budget Ster MOTIVATIE EN VERANTWOORDELIJKHEID STRESS DOOR SCHULDEN BASISVAARDIGHEDEN STABILITEIT FINANCIEEL ADMINISTRATIEVE

Nadere informatie

Als ik ergens mijn tanden in zet, ga ik er voor, samen met Elke. Johan Verhaegen. Schoonmaakbedrijf Perfectie

Als ik ergens mijn tanden in zet, ga ik er voor, samen met Elke. Johan Verhaegen. Schoonmaakbedrijf Perfectie 1 2 Als ik ergens mijn tanden in zet, ga ik er voor, samen met Elke Johan Verhaegen Schoonmaakbedrijf Perfectie Een ondernemersverhaal met als rode draad een lovestory! Zo zijn er niet veel Het verhaal

Nadere informatie

Dialogen website Motiveren tot rookstop

Dialogen website Motiveren tot rookstop Dialogen website Motiveren tot rookstop Dialoog verandertaal uitlokken en versterken Goedemorgen. Heeft u problemen gehad sinds uw vorige controle? Ja, eigenlijk wel. Mijn tanden zijn sterk verkleurd.

Nadere informatie

MANIEREN OM MET OUDERPARTICIPATIE OM TE GAAN

MANIEREN OM MET OUDERPARTICIPATIE OM TE GAAN Blijf kalm; Verzeker je ervan dat je de juiste persoon aan de lijn hebt; Zeg duidelijk wie je bent en wat je functie is; Leg uit waarom je belt; Geef duidelijke en nauwkeurige informatie en vertel hoe

Nadere informatie

GROEPSVERZEKERING. Brochure werknemer. Mijn werk, mijn groepsverzekering, mijn toekomst!

GROEPSVERZEKERING. Brochure werknemer. Mijn werk, mijn groepsverzekering, mijn toekomst! GROEPSVERZEKERING Brochure werknemer Pension@work Mijn werk, mijn groepsverzekering, mijn toekomst! 2 Gefeliciteerd! Uw werkgever biedt u de groepsverzekering Pension@work aan. Daarmee bouwt hij voor u

Nadere informatie

ONDERNEMEN IS VOOR HELDEN

ONDERNEMEN IS VOOR HELDEN ONDERNEMEN IS VOOR HELDEN EXCLUSIEF PROGRAMMA OVERZICHT 2016 LEF IN ACTIE Ontdek waarom het zo moeilijk is je hart te volgen en heb het lef dit toch te doen! De achtergrond van het programma Jij weet dat

Nadere informatie

Terug naar de basiswaarden M A G A Z I N E. In financiële advisering past geen dubbele moraal. FFP-Verkiezingsdebat

Terug naar de basiswaarden M A G A Z I N E. In financiële advisering past geen dubbele moraal. FFP-Verkiezingsdebat J A A R G A N G 6 N U M M E R 2 J U N I 2 0 1 0 M A G A Z I N E In financiële advisering past geen dubbele moraal FFP-Verkiezingsdebat Integraal advies nader verankeren in gedragscode Terug naar de basiswaarden

Nadere informatie

HET BELANGRIJKSTE OM TE WETEN OM MEER ZELFVERTROUWEN TE KRIJGEN

HET BELANGRIJKSTE OM TE WETEN OM MEER ZELFVERTROUWEN TE KRIJGEN HET BELANGRIJKSTE OM TE WETEN OM MEER ZELFVERTROUWEN TE KRIJGEN Gratis PDF Beschikbaar gesteld door vlewa.nl Geschreven door Bram van Leeuwen Versie 1.0 INTRODUCTIE Welkom bij deze gratis PDF! In dit PDF

Nadere informatie

Allemaal in ontwikkeling. Door: Rieke Veurink / Fotografie: Kees Winkelman

Allemaal in ontwikkeling. Door: Rieke Veurink / Fotografie: Kees Winkelman Permanente educatie in Smallingerland Allemaal in ontwikkeling Door: Rieke Veurink / Fotografie: Kees Winkelman Van cursussen professioneel Engels, kennis opdoen bij een andere afdeling tot vierjarige

Nadere informatie

6 In Beeld. Bieke Depoorter

6 In Beeld. Bieke Depoorter 6 In Beeld Bieke Depoorter De 25-jarige fotografe Bieke Depoorter uit Ingooigem besloot pas in het laatste jaar middelbaar, tot verrassing van velen, om fotografie te gaan studeren. Ze trok naar het Kask

Nadere informatie

KWARTAALMONITOR APRIL 2016. Omzetontwikkeling van freelancers en flexwerkers in Nederland

KWARTAALMONITOR APRIL 2016. Omzetontwikkeling van freelancers en flexwerkers in Nederland KWARTAALMONITOR APRIL 2016 Omzetontwikkeling van freelancers en flexwerkers in Nederland Inhoud 3 WAT TE DOEN MET ÉÉN MILJOEN 4 BEDRIJVEN SPELEN IN OP WET DBA 5 VEEL STARTENDE FREELANCERS OP LEEFTIJD 6

Nadere informatie

FINANCIELE ZEKERHEID. GfK September 2015. GfK 2015 Achmea Financiële Zekerheid september 2015

FINANCIELE ZEKERHEID. GfK September 2015. GfK 2015 Achmea Financiële Zekerheid september 2015 FINANCIELE ZEKERHEID GfK September 2015 1 Opvallende resultaten Meer dan de helft van de Nederlanders staat negatief tegenover de terugtredende overheid Financiële zekerheid: een aanzienlijk deel treft

Nadere informatie

9 Communicatie-tools. voor meer liefde, meer verbondenheid, meer intimiteit & betere communicatie

9 Communicatie-tools. voor meer liefde, meer verbondenheid, meer intimiteit & betere communicatie 9 Communicatie-tools voor meer liefde, meer verbondenheid, meer intimiteit & betere communicatie Maar één persoon Je hebt maar een persoon nodig om nieuwe ervaringen te introduceren VOORWOORD Geen enkel

Nadere informatie

Ik-Wijzer Ik ben wie ik ben

Ik-Wijzer Ik ben wie ik ben Ik ben wie ik ben Naam: Johan Vosbergen Inhoudsopgave Inleiding... 3 De uitslag van Johan Vosbergen... 7 Toelichting aandachtspunten en leerdoelen... 8 Tot slot... 9 Pagina 2 van 9 Inleiding Hallo Johan,

Nadere informatie

Doel is om voor deelnemers een beeld te schetsen van hoe het pensioen in elkaar steekt en hoe hun eigen pensioen er voorstaat.

Doel is om voor deelnemers een beeld te schetsen van hoe het pensioen in elkaar steekt en hoe hun eigen pensioen er voorstaat. Majesteit, dames en heren. Hartelijk welkom! En, Majesteit, ik weet zeker dat ik hier namens alle aanwezigen spreek als ik zeg dat wij buitengewoon vereerd zijn dat U bij een deel van dit programma aanwezig

Nadere informatie

Wat draagt bij aan een gelukkig pensioen? Een vergelijking tussen Nederland, België, Denemarken en Zweden

Wat draagt bij aan een gelukkig pensioen? Een vergelijking tussen Nederland, België, Denemarken en Zweden Wat draagt bij aan een gelukkig pensioen? Een vergelijking tussen Nederland, België, Denemarken en Zweden Onderzoek van GfK november 2015 Inleiding Delta Lloyd is continu bezig het pensioenbewustzijn te

Nadere informatie

Allereerst wil ik de organisatoren van deze dag, de Stichting Lezen en Schrijven

Allereerst wil ik de organisatoren van deze dag, de Stichting Lezen en Schrijven Toespraak staatssecretaris Klijnsma van Sociale Zaken en Werkgelegenheid tijdens het bedrijvencongres Samen scholen, pure winst! op 11 september 2009 in Eindhoven. Dames en heren, Allereerst wil ik de

Nadere informatie

Enkele kerncijfers mbt ziekteverzuim Enkele stellingen Geïntegreerde gedragsmatige verzuimaanpak Modulaire opbouw

Enkele kerncijfers mbt ziekteverzuim Enkele stellingen Geïntegreerde gedragsmatige verzuimaanpak Modulaire opbouw Inhoud Geïntegreerde,gedragsmatige aanpak van verzuim Enkele kerncijfers mbt ziekteverzuim Enkele stellingen Geïntegreerde gedragsmatige verzuimaanpak Modulaire opbouw 2 Totale kost ziekteverzuim in 2008

Nadere informatie

Enquête ACV Voeding en Diensten - Jouw stem, Onze toekomst!

Enquête ACV Voeding en Diensten - Jouw stem, Onze toekomst! ACV Voeding en Diensten wil weten wat je bezighoudt. Met deze enquête komen we naar je toe om te vragen welk soort politiek beleid je wil voor de toekomst. Het invullen van deze enquête neemt maar enkele

Nadere informatie

Het managen van balansen, risico s, risicoprofielen waar u allen druk mee bezig bent, herken ik dus goed.

Het managen van balansen, risico s, risicoprofielen waar u allen druk mee bezig bent, herken ik dus goed. Speech Bert Boertje, divisiedirecteur Toezicht pensioenfondsen bij DNB, tijdens het beleggersberaad van Pensioen Pro op 8 oktober 2015, getiteld Beleggen tussen twee vuren. In zijn speech ging Boertje

Nadere informatie

Individuele pensioentoezegging

Individuele pensioentoezegging Individuele pensioentoezegging Uw onderneming zorgt voor uw pensioen 2 Intro Pensioenvoorziening voor zelfstandige bedrijfsleiders Zelfstandige bedrijfsleiders hebben nood aan een specifieke pensioenvoorziening

Nadere informatie

Meer succes met je website

Meer succes met je website Meer succes met je website Hoeveel geld heb jij geïnvesteerd in je website? Misschien wel honderden of duizenden euro s in de hoop nieuwe klanten te krijgen. Toch levert je website (bijna) niets op Herkenbaar?

Nadere informatie

Maart 2014. Ik ga later niet op de bank zitten. pagina 6. Meer inzicht in uw pensioen. pagina 4. Wat is het UPO? pagina 8

Maart 2014. Ik ga later niet op de bank zitten. pagina 6. Meer inzicht in uw pensioen. pagina 4. Wat is het UPO? pagina 8 Pensioen krant Maart 2014 Ik ga later niet op de bank zitten pagina 6 Meer inzicht in uw pensioen pagina 4 Wat is het UPO? pagina 8 Pensioenheld Dromen doen we allemaal Brayen Verbond (39 jaar) is projecteider

Nadere informatie

Werken voor loon of voor winst? bij Pincode 5e ed. 4GT Hoofdstuk 4 aanvullend lesmateriaal n.a.v. vernieuwde syllabus EC/K/5A: 1.9 en 1.

Werken voor loon of voor winst? bij Pincode 5e ed. 4GT Hoofdstuk 4 aanvullend lesmateriaal n.a.v. vernieuwde syllabus EC/K/5A: 1.9 en 1. Werken voor loon of voor winst? bij Pincode 5e ed. 4GT Hoofdstuk 4 aanvullend lesmateriaal n.a.v. vernieuwde syllabus EC/K/5A: 1.9 en 1.10 Als jij een baan hebt naast je schoolwerk, ben je waarschijnlijk

Nadere informatie

Slechts 1 antwoord is juist, alle andere zijn fout (en bevatten heel vaak onzin)!

Slechts 1 antwoord is juist, alle andere zijn fout (en bevatten heel vaak onzin)! Slechts 1 antwoord is juist, alle andere zijn fout (en bevatten heel vaak onzin)! Vragen aangeduid met een * toetsen in het bijzonder het inzicht en toepassingsvermogen. Deze vragenreeksen zijn vrij beschikbaar.

Nadere informatie

Samenvatting rapportage. Baan je toekomst: werken aan duurzame inzetbaarheid. Contractcatering

Samenvatting rapportage. Baan je toekomst: werken aan duurzame inzetbaarheid. Contractcatering Samenvatting rapportage Baan je toekomst: werken aan duurzame inzetbaarheid Contractcatering In samenwerking met: Rijnland Advies 1 Inleiding Even terugkijken.. De komende jaren verandert de arbeidsmarkt

Nadere informatie

Vormingspakket Energie. De Lokale Adviescommissie en afsluiten van energie

Vormingspakket Energie. De Lokale Adviescommissie en afsluiten van energie De Lokale Adviescommissie en afsluiten van energie Normaal gezien sluit de netbeheerder de elektriciteit nooit af. Er zijn echter 3 uitzonderingen. De eerste uitzondering is als er gevaar is door technische

Nadere informatie

Eén panellid, werkzaam in de juridische dienstverlening, geeft juist aan dat zijn omzet is toegenomen door de kredietcrisis.

Eén panellid, werkzaam in de juridische dienstverlening, geeft juist aan dat zijn omzet is toegenomen door de kredietcrisis. Respons Van 25 juni tot en met 5 juli is aan de leden van het Brabantpanel een vragenlijst voorgelegd met als thema Kredietcrisis. Ruim de helft van de 1601 panelleden (54%) vulde de vragenlijst in. Hieronder

Nadere informatie

Onderzoek Jobat: Ontslag

Onderzoek Jobat: Ontslag Onderzoek Jobat: Ontslag Enquête afgenomen tussen 26 december 28 en 5 januari 29 bij de lezers/abonnees van Jobat.be Jobat Kort Jobat Express Respondenten: 71 lezers die ooit al eens door hun werkgever

Nadere informatie

Hoe Zeker Ben Ik Van Mijn Relatie

Hoe Zeker Ben Ik Van Mijn Relatie Hoe Zeker Ben Ik Van Mijn Relatie Weet jij in welke opzichten jij en je partner een prima relatie hebben en in welke opzichten je nog wat kunt verbeteren? Na het doen van de test en het lezen van de resultaten,

Nadere informatie

Bijlage bij lesbrief Pensioenworkshop Mañana

Bijlage bij lesbrief Pensioenworkshop Mañana Stichting Weet Wat Je Besteedt (WWJB) Extra uitleg en Q&A Bijlage bij lesbrief Pensioenworkshop Mañana Wat is pensioen? Tekst uit het filmpje Wist je dat je nu waarschijnlijk al pensioen opbouwt? Een klein

Nadere informatie

In de eeuwigheid van het leven waarin ik ben is alles volmaakt, heel en compleet en toch verandert het leven voortdurend. Er is geen begin en geen

In de eeuwigheid van het leven waarin ik ben is alles volmaakt, heel en compleet en toch verandert het leven voortdurend. Er is geen begin en geen 14 In de eeuwigheid van het leven waarin ik ben is alles volmaakt, heel en compleet en toch verandert het leven voortdurend. Er is geen begin en geen einde, alleen een voortdurende kringloop van materie

Nadere informatie

Weer naar school. De directeur stapt het toneel op. Goedemorgen allemaal, zegt hij. * In België heet een mentor klastitularis.

Weer naar school. De directeur stapt het toneel op. Goedemorgen allemaal, zegt hij. * In België heet een mentor klastitularis. Weer naar school Kim en Pieter lopen het schoolplein op. Het is de eerste schooldag na de zomervakantie. Ik ben benieuwd wie onze mentor * is, zegt Pieter. Kim knikt. Ik hoop een man, zegt ze. Pieter kijkt

Nadere informatie

Hele fijne feestdagen en een gezond en vrolijk 2017! Raymond Gruijs. BM Groep ARBO West Baanzinnig

Hele fijne feestdagen en een gezond en vrolijk 2017! Raymond Gruijs. BM Groep ARBO West Baanzinnig De tijd vliegt voorbij en voor je weet zijn we al weer een jaar verder. Ik zeg wel eens: mensen overschatten wat je in een jaar kunt doen, maar onderschatten wat je in 3 jaar kan realiseren. Laten we naar

Nadere informatie

Hoog ziekteverzuim in Limburg

Hoog ziekteverzuim in Limburg PERSBERICHT Hoog ziekteverzuim in Limburg Limburgse werknemers zijn meest ziek in vergelijking met andere Vlaamse provincies Hasselt, 24 november 2016 Limburgse werknemers hebben het meest aantal ziekte-uren

Nadere informatie

Waarom aandacht schenken aan verzuim?

Waarom aandacht schenken aan verzuim? Draag Zorg voor Uw Zorg Zorg voor Uw Talent Preventie: kost of investering Bert Laurier & Peter Beeusaert & Hilde Billen Consultants SD Worx Leadership & Strategy Waarom aandacht schenken aan verzuim?

Nadere informatie

blad Ontmoet Paul op www.onsbpfschilders.nl wat vinden blijft gelijk 5 Meer inzicht in je pensioen: met UPO & de Pensioenplanner 2 Premie in 2015:

blad Ontmoet Paul op www.onsbpfschilders.nl wat vinden blijft gelijk 5 Meer inzicht in je pensioen: met UPO & de Pensioenplanner 2 Premie in 2015: Pensioen blad voor ondernemers april 2015 Meer inzicht in je pensioen: met UPO & de Pensioenplanner 2 wat vinden we van ons pensioenfonds 4 Premie in 2015: pensioenpremie blijft gelijk 5 Welk pensioenloon

Nadere informatie

Aan het college van burgemeester en schepenen,

Aan het college van burgemeester en schepenen, Ham, 19 september 2011 Aan het college van burgemeester en schepenen, Betreft: Schriftelijke vraag met schriftelijk antwoord over de Gemeentelijk Holding Geacht college, De Gemeentelijk Holding (verder:

Nadere informatie

Verdieping: Kan een land failliet gaan?

Verdieping: Kan een land failliet gaan? Verdieping: Kan een land failliet gaan? Korte omschrijving werkvorm De leerlingen lezen fragmenten uit artikelen over wat het betekent als Griekenland failliet gaat en maken daar verwerkingsvragen over.

Nadere informatie

Jongeren. Redactioneel onderzoek 516 pas afgestudeerden (Juni of Sept 2009) Afname enquête 22okt 2 nov 2009. Jobat.be Nieuwsblad.be Standaard.

Jongeren. Redactioneel onderzoek 516 pas afgestudeerden (Juni of Sept 2009) Afname enquête 22okt 2 nov 2009. Jobat.be Nieuwsblad.be Standaard. Jongeren Redactioneel onderzoek 516 pas afgestudeerden (Juni of Sept 2009) Afname enquête 22okt 2 nov 2009 Jobat.be Nieuwsblad.be Standaard.be -1- Belangrijkste bevindingen 1. Eén op twee van de in juni

Nadere informatie

www.leraarwordeninsittard.nl Leraar, je wist dat je het was.

www.leraarwordeninsittard.nl Leraar, je wist dat je het was. www.leraarwordeninsittard.nl Leraar, je wist dat je het was. Benjamin Plant student Aardrijkskunde Ik weet wat ik wil Het leukste moment van mijn stage is wanneer leerlingen mij uit zichzelf aanspreken

Nadere informatie

Pensioensparen. Zo doe je het

Pensioensparen. Zo doe je het Pensioensparen Zo doe je het 1. Wat is pensioensparen? Wie aan pensioensparen doet, bouwt op individuele basis een extra pensioen op. Wat je spaart, kan je bovendien fiscaal in mindering brengen via de

Nadere informatie

Goeiemiddag in Gent, stad in volle groene verandering!

Goeiemiddag in Gent, stad in volle groene verandering! Beste vrienden, Goeiemiddag in Gent, stad in volle groene verandering! Vooreerst, en vanuit de grond van mijn hart: Bedankt! Bedankt om al weken keihard campagne te voeren. Bedankt voor jullie tijd, energie,

Nadere informatie

Bent u zelfstandige met vennootschap? Gewaarborgd inkomen Kies voor financiële zekerheid, ook bij arbeidsongeschiktheid!

Bent u zelfstandige met vennootschap? Gewaarborgd inkomen Kies voor financiële zekerheid, ook bij arbeidsongeschiktheid! Bent u zelfstandige met vennootschap? Gewaarborgd inkomen Kies voor financiële zekerheid, ook bij arbeidsongeschiktheid! Niemand kan voorspellen hoe uw professionele toekomst er zal uitzien. Er zijn heel

Nadere informatie

Soms ben ik eens boos, en soms wel eens verdrietig, af en toe eens bang, en heel vaak ook wel blij.

Soms ben ik eens boos, en soms wel eens verdrietig, af en toe eens bang, en heel vaak ook wel blij. Lied: Ik ben ik (bij thema 1: ik ben mezelf) (nr. 1 en 2 op de CD) : Weet ik wie ik ben? Ja, ik weet wie ik ben. Weet ik wie ik ben? Ja, ik weet wie ik ben. Ik heb een mooie naam, van achter en vooraan.

Nadere informatie

Winnen en behouden van nieuwe cliënten

Winnen en behouden van nieuwe cliënten Winnen en behouden van nieuwe cliënten Dat is de kracht van het zelfstandig ondernemerschap in tegenstelling tot de grote bedrijven. Alles draait om het vertrouwen van jouw cliënt in jouw professionaliteit.

Nadere informatie

Brussels Observatorium voor de Werkgelegenheid

Brussels Observatorium voor de Werkgelegenheid Brussels Observatorium voor de Werkgelegenheid Juli 2013 De evolutie van de werkende beroepsbevolking te Brussel van demografische invloeden tot structurele veranderingen van de tewerkstelling Het afgelopen

Nadere informatie

Wie wil geen vervuld leven? 7 Een comfortabel leven 11 Een gezond leven 17 Een leven in geluk en liefde 23 Liefde beoefenen 29 Oefen je binnenwereld

Wie wil geen vervuld leven? 7 Een comfortabel leven 11 Een gezond leven 17 Een leven in geluk en liefde 23 Liefde beoefenen 29 Oefen je binnenwereld Wie wil geen vervuld leven? 7 Een comfortabel leven 11 Een gezond leven 17 Een leven in geluk en liefde 23 Liefde beoefenen 29 Oefen je binnenwereld meer liefde 39 Oefen je met de buitenwereld meer evenwicht

Nadere informatie

13 februari 2016. Onderzoek: ZZP-ers en verplichte verzekering

13 februari 2016. Onderzoek: ZZP-ers en verplichte verzekering 13 februari 2016 Onderzoek: ZZP-ers en verplichte verzekering Over het EenVandaag Opiniepanel Het EenVandaag Opiniepanel bestaat uit ruim 50.000 mensen. Zij beantwoorden vragenlijsten op basis van een

Nadere informatie

'U heeft eventueel recht op compensatie als uw vlucht vertraagd of geannuleerd is

'U heeft eventueel recht op compensatie als uw vlucht vertraagd of geannuleerd is 'U heeft eventueel recht op compensatie als uw vlucht vertraagd of geannuleerd is De vakantietijd is weer voorbij en dat is standaard de tijd dat we veel klachten horen van mensen die in vertraagde of

Nadere informatie

Aan de slag met de Werk Ster!

Aan de slag met de Werk Ster! Aan de slag met de Werk Ster! Werk Ster Copyright EgberinkDeWinter 2013-2014 Werk Ster Stappen naar werk De Werk Ster helpt je duidelijk te krijgen waar jij op dit moment staat op weg naar werk. Je krijgt

Nadere informatie

Business Lounge: uw klant aan de bestuurstafel!

Business Lounge: uw klant aan de bestuurstafel! Gaby Remmers: senior onderzoeker Blauw Research Drijfveer: organisaties helpen inzicht te krijgen in de kansen op een nog klantgerichtere dienstverlening Andre Heeling: onderzoeker Blauw Research Drijfveer:

Nadere informatie

Roos van Leary. Mijn commentaar betreffende de score Mijn score was 4 punten van de 8.

Roos van Leary. Mijn commentaar betreffende de score Mijn score was 4 punten van de 8. Roos van Leary Beschrijving Boven-Samen (BS) dominant gedrag: leidend zelfdefinitie: ik ben sterker en beter dan jij; Ik overzie "het" definitie van de ander: jij bent zwak en hulpbehoevend relatiedefinitie:

Nadere informatie

Inge Test 07.05.2014

Inge Test 07.05.2014 Inge Test 07.05.2014 Inge Test / 07.05.2014 / Bemiddelbaarheid 2 Bemiddelbaarheidsscan Je hebt een scan gemaakt die in kaart brengt wat je kans op werk vergroot of verkleint. Verbeter je startpositie bij

Nadere informatie

Blok 1 - Introductie

Blok 1 - Introductie Reflectie jaar 1 Algemeen Aan het begin van het eerste jaar kwamen een hoop nieuwe dingen op mij af. Na een jaar reizen had ik veel zin om aan de studie Voeding en Diëtetiek te beginnen en was erg benieuwd

Nadere informatie

80% VAN DE NEDERLANDERS TYPEERT ZICH ALS GOEDE-DOELENGEVER,

80% VAN DE NEDERLANDERS TYPEERT ZICH ALS GOEDE-DOELENGEVER, Meting juni 2013 Het Nederlandse Donateurspanel van WWAV wordt mede mogelijk gemaakt door het CBF en is uitgevoerd door Peil.nl 80% VAN DE NEDERLANDERS TYPEERT ZICH ALS GOEDE-DOELENGEVER, AL ZIEN MINDER

Nadere informatie

zittingsjaar 2010-2011 Handelingen Commissievergadering Commissie voor Woonbeleid, Stedelijk Beleid en Energie

zittingsjaar 2010-2011 Handelingen Commissievergadering Commissie voor Woonbeleid, Stedelijk Beleid en Energie vergadering C214 WON18 zittingsjaar 2010-2011 Handelingen Commissievergadering Commissie voor Woonbeleid, Stedelijk Beleid en Energie van 28 april 2011 2 Commissievergadering nr. C214 WON18 (2010-2011)

Nadere informatie

De tijd die ik nooit meer

De tijd die ik nooit meer De tijd die ik nooit meer vergeet Jan Smit uit eigen pen deel 3 De Stiep Educatief De tijd die ik nooit meer vergeet De schrijver die blij is dat hij iets kan lezen en schrijven, vertelt over zijn jeugd.

Nadere informatie

WERK EN INKOMEN VOOR JONGGEHANDICAPTEN Signalen uit de praktijk in vraag en antwoord. Breed Platform Verzekerden en Werk NUMMER 1, november 2006

WERK EN INKOMEN VOOR JONGGEHANDICAPTEN Signalen uit de praktijk in vraag en antwoord. Breed Platform Verzekerden en Werk NUMMER 1, november 2006 WERK EN INKOMEN VOOR JONGGEHANDICAPTEN Signalen uit de praktijk in vraag en antwoord Breed Platform Verzekerden en Werk NUMMER 1, november 2006 Het komend jaar werkt het BPV&W samen met NIZW aan het project

Nadere informatie

Eindverslag SLB module 12

Eindverslag SLB module 12 Eindverslag SLB module 12 Marthe Verwater HDT 3C 0901129 Inhoudsopgave: Eindreflectie.. Blz.3 Reflectieverslag les 1.. Blz.4 Reflectieverslag les 2.. Blz.6 Reflectieverslag les 3.. Blz.8 2 Eindreflectie

Nadere informatie

3 4 5 7 24 88 laag inkomen, +55 helemaal oneens eerder oneens 64 noch eens, noch oneens eerder eens helemaal eens [Voor ik iets koop, overweeg ik zorgvuldig of ik het me kan veroorloven.] 5 25 vrouwen,

Nadere informatie

4 Zijn heerlijke producten ook eerlijke producten?

4 Zijn heerlijke producten ook eerlijke producten? 4 Zijn heerlijke producten ook eerlijke producten? Deze zomer was ik op familiebezoek in Honduras. Geheel onverwacht liep ik er twee oude bekenden tegen het lijf. Ze stonden pardoes voor mijn neus. Ik

Nadere informatie

Lesbrief 14. Naar personeelszaken.

Lesbrief 14. Naar personeelszaken. http://www.edusom.nl Thema Op het werk Lesbrief 14. Naar personeelszaken. Wat leert u in deze les? Wanneer u zeggen en wanneer jij zeggen. Je mening geven en naar een mening vragen. De voltooide tijd gebruiken.

Nadere informatie

Vision de l absentéisme

Vision de l absentéisme Vision de l absentéisme Securex in Europa 1.600 medewerkers/specialisten in België, Frankrijk en Luxemburg 29 contactpunten voor klanten waarvan 26 in België 2 in Frankrijk 1 in Luxemburg Omzetcijfer van

Nadere informatie

Tineke Boudewijns VERSTAG

Tineke Boudewijns VERSTAG Tineke Boudewijns VERSTAG Colofon Eindredactie Joost Pool Redactie Boris Goddijn Vormgeving Pien Vermazeren Fotografie Boris Goddijn Beeldbewerking Pien Vermazeren Copyright en disclaimer Het overnemen

Nadere informatie

Hoe bent u bij Little People terecht gekomen?

Hoe bent u bij Little People terecht gekomen? Resultaten enquête Little People Hoe bent u bij Little People terecht gekomen? Via internet Via kennissen/vrienden/bekenden Anders nl. 33% 24% 43% Anders nl. Via directeur Paesacker Advertentie krant Via

Nadere informatie

pggm.nl Mantelzorg en dementie in de beleving van PGGM&CO-leden

pggm.nl Mantelzorg en dementie in de beleving van PGGM&CO-leden pggm.nl Mantelzorg en dementie in de beleving van PGGM&CO-leden Enquête Mantelzorg en dementie 2014 Vooraf In juli 2014 vroegen wij onze leden naar hun ervaringen met mantelzorg in het algemeen, en mantelzorg

Nadere informatie

DIENSTENCHEQUES SECTOR (PC 322.01) ECONOMISCHE WERKLOOSHEID

DIENSTENCHEQUES SECTOR (PC 322.01) ECONOMISCHE WERKLOOSHEID 1 DIENSTENCHEQUES SECTOR (PC 322.01) ECONOMISCHE WERKLOOSHEID WWW.ACCG.BE 2 INHOUD 3 Economische werkloosheid 3 Sectorale CAO 4 Overleg in de onderneming 6 Vervangende tewerkstelling 6 Cijfers economische

Nadere informatie

Evaluatie van het Brusselse dienstenchequestelsel Oktober 2017

Evaluatie van het Brusselse dienstenchequestelsel Oktober 2017 Evaluatie van het Brusselse dienstenchequestelsel 2016 Oktober 2017 Context van de evaluatie Het stelsel van de dienstencheques is een tewerkstellingsmaatregel die drie doelstellingen nastreeft: De tewerkstellingsgraad

Nadere informatie

Werkboek Het is mijn leven

Werkboek Het is mijn leven Werkboek Het is mijn leven Het is mijn leven Een werkboek voor jongeren die zelf willen kiezen in hun leven. Vul dit werkboek in met mensen die je vertrouwt, bespreek het met mensen die om je geven. Er

Nadere informatie

Vlaams ontwerpdecreet in de maak om educatief verlof te herzien Acerta ziet voordeel op vlak van duurzame inzetbaarheid

Vlaams ontwerpdecreet in de maak om educatief verlof te herzien Acerta ziet voordeel op vlak van duurzame inzetbaarheid PERSBERICHT Vlaams ontwerpdecreet in de maak om educatief verlof te herzien Acerta ziet voordeel op vlak van duurzame inzetbaarheid Brussel, 29 juli 2018 Het nieuwe ontwerpdecreet inzake Opleidingsverlof

Nadere informatie

RENT Life RENT Fix RENT Flex

RENT Life RENT Fix RENT Flex > > Ethias, verzekeren is ons vak Ethias Verzekering is een groepering van vier onderlinge verzekeringsverenigingen. Dankzij deze juridische structuur moeten wij geen aandeelhouders vergoeden. Ook al sluit

Nadere informatie

Inhoud. Aan jou de keuze 7. Niet alleen maar een boek 187. Auteurs 191. Dankwoord 197

Inhoud. Aan jou de keuze 7. Niet alleen maar een boek 187. Auteurs 191. Dankwoord 197 Inhoud Aan jou de keuze 7 D/2012/45/239 - isbn 978 94 014 0183 8 - nur 248 Tweede druk Vormgeving omslag en binnenwerk: Nanja Toebak, s-hertogenbosch Illustraties omslag en binnenwerk: Marcel Jurriëns,

Nadere informatie

Agenda. 2011, een bewogen jaar Waarheen met onze pensioenen? Besluit Questions & Answers

Agenda. 2011, een bewogen jaar Waarheen met onze pensioenen? Besluit Questions & Answers 1 Persontmoeting 28 maart 2012 Agenda 2011, een bewogen jaar Waarheen met onze pensioenen? 1 ste pijler waarborgen 2 de pijler verder uitbouwen 3 de pijler stimuleren Besluit Questions & Answers 2 Persontmoeting

Nadere informatie