Geslaagde kick off bijeenkomst 'Op tijd voor de gemeenteraadsverkiezingen' Tekstueel verslag 16/11

Transcriptie

1 Geslaagde kick off bijeenkomst 'Op tijd voor de gemeenteraadsverkiezingen' Tekstueel verslag 16/11 De raadzaal van Apeldoorn stond op 16 november 2012 in het teken van de gemeenteraadsverkiezingen en het vormen van nieuwe gemeenteraden in het bijzonder. Meer dan honderd deelnemers bestaande uit griffiers, vertegenwoordigers van politieke partijen, burgemeesters en raadsleden woonden de bijeenkomst bij om zich te laten inspireren en ideeën met elkaar uit te wisselen. Vanuit de gemeenschappelijk doelstelling om bij te dragen aan een sterke gemeenteraad, besloten ProDemos Huis voor democratie en rechtsstaat, het Actieprogramma Lokaal Bestuur, de Vereniging van Griffiers en Raadslid.nu deze kick off bijeenkomst te organiseren. Het centrale thema was: Hoe te komen tot sterke gemeenteraden in 2014? Bij de voorbereiding van de gemeenteraadsverkiezingen is het opstellen van nieuwe kandidatenlijsten een van de belangrijkste uitdagingen. Relevante vragen zijn in dit verband: hoe vind je raadstalent? Hoe kan men toekomstige raadsleden enthousiasmeren en wat kan hen motiveren om raadslid te blijven? Wat zijn de benodigde vaardigheden om als raadslid aan de slag te gaan? En wat is hierin de rol van de gemeente? Plenair programma Welkomstwoord Burgemeester John Berends van Apeldoorn trapte de bijeenkomst af. In zijn welkomstwoord benadrukte hij meteen hoe ingewikkeld het raadslidmaatschap kan zijn en stipte daarbij een aantal belangrijke competenties aan. Raadsleden moeten zich verdiepen in allerlei onderzoeken en studies, stukken lezen die geschreven zijn op hbo-niveau, maar de inhoud hiervan op alle niveaus kunnen uitleggen. Bovendien zijn raadsleden idealiter ook nog eens geweldige communicators. Raadsleden moet hun boodschap goed overbrengen via allerlei kanalen, ook via social media, aldus burgemeester Berends. Tot slot benadrukte Berends dat authenticiteit van groot belang is; het is belangrijk om er verzorgd uit te zien. Terwijl ik hier sta te praten, vormt u meteen een beeld over mij; Klopt het beeld van wat ik inhoudelijk zeg met hoe ik eruit zie? Na het welkomstwoord startte de paneldiscussie onder leiding van Peter van der Geer (Debat.nl). Panelleden Na een korte voorstelronde richt Peter van der Geer zich op Kim Huijpen, raadslid in de gemeente Delft. Is dat een goed huwelijk; burgers en raadsleden in Delft?, vraagt de gespreksleider. Ja zeker, antwoordt Huijpen tevreden. Door de cursus die de gemeenteraad van Delft organiseerde in 2009, ben ik raadslid geworden. De cursus vindt volgend jaar weer plaats in Delft. Ook burgemeester Jan Heijkoop van Hendrik-Ido-Ambacht heeft een positieve kijk op cursussen voor inwoners. In de cursus Gemeenteraad, is dat wat voor mij? werd er in zijn gemeente kennisgemaakt met besluitvorming binnen de gemeente, werd inzicht gegeven in het politieke en bestuurlijke systeem en werd er een raadsvergadering nagespeeld. De cursus was heel laagdrempelig opgezet, legt Heijkoop uit. Met de

2 cursus hebben wij mensen meegenomen in het raadswerk, burgers hebben hier even aan kunnen proeven. Ook burgers die gewoon eens wat meer wilden weten over politiek waren welkom. Paul van Ruitenbeek, griffier gemeente Houten, bevestigt het succes van een cursus. Het mooie van zo n cursus is dat het de drempel voor mensen verlaagt om zich met gemeentepolitiek bezig te houden. Van Ruitenbeek ziet het belang om, als griffier zijnde, een rol te hebben in de voorbereidingen naar de gemeenteraadsverkiezingen. Zo helpt hij bijvoorbeeld graag mee met het organiseren van een stadsdebat. Ook de bestuurdersvereniging van de PvdA maakt gebruik van cursussen, daarnaast biedt de vereniging ook scholing en cursussen aan. Ook worden de PvdA-afdelingen gefaciliteerd in het scouten van talent, laat Bert Cremers weten. Paneldiscussie Ter voorbereiding van de interactieve paneldiscussie zijn in aanloop naar de kick off bijeenkomst aan de deelnemers twee vragen voorgelegd: 1. Waarin ziet u kansen of juist barrières om tot een sterke gemeenteraad te komen? 2. Hoe gaat u zelf aan de slag in aanloop naar de gemeenteraadsverkiezingen? De antwoorden op deze vragen vormden de input voor de stellingen. Op basis van rode en groene stemkaarten lieten deelnemers, gecategoriseerd op functie middels gekleurde badges, hun mening zien. Stelling 1: Het beeld bij burgers van het raadswerk moet drastisch worden bijgesteld. Na het noemen van de eerste stelling kleurt de zaal groen. De meerderheid van de aanwezigen vindt dat deelnemers een verkeerd beeld hebben van het raadswerk. Veel mensen denken dat het een fulltime baan is, echter qua betaling is dat niet zo, wordt er vanuit de zaal geroepen. Of men denkt dat je als raadslid met een knip van de vinger dingen kunt veranderen. Ook wordt aangestipt dat het belangrijk is om niet te vergeten dat raadsleden zelf ook burgers zijn. Inwoners moeten betrokken worden bij het raadswerk, dat is de beste manier van voorlichten. Bert Cremers ziet een duidelijk verschil tussen het beeld dat burgers hebben en het werkelijke beeld van wat het raadswerk inhoudt. Raadsleden moeten het raadswerk van buiten naar binnen brengen, legt Cremers uit. Volgens Jan Heijkoop hebben burgers überhaupt geen beeld van wat het raadswerk inhoudt. Kim Huijpen is het niet eens met de stelling; zij is van mening dat het globale beeld dat inwoners hebben van het raadswerk juist is. Huijpen is echter wel van mening dat het imago van het raadslidmaatschap verbeterd moet worden. De gemeente Delft kent een studentenpartij, van vergrijzing van raadsleden in Delft is dus geen sprake volgens Kim Huijpen. Ook In Hendrik-Ido- Ambacht zijn er voldoende jonge raadsleden en wethouders. Dit beïnvloedt de beeldvorming, als er eenmaal jonge raadsleden zijn bij een partij, dan groeit dit aantal: jong trekt jong aan. De griffier van Apeldoorn voegt toe dat het vertrouwen van burgers in de politiek in Nederland behoorlijk hoog is. De functie raadslid heeft in Nederland misschien niet zo n hoog aanzien, daarom moet je als raadslid zelf reëel zijn in wat je kunt bereiken.

3 Stelling 2: In mijn gemeente verwacht ik voldoende kandidaat-raadsleden voor Wederom worden er veel groene kaarten de lucht in gehouden. De lijst komt wel vol in Delft, aldus Kim Huijpen. Ik maak mij geen zorgen over de kwantiteit in Delft: een deel van de huidige raad blijft en daarnaast is de cursus effectief. Ook burgemeester Kees de Bruin van Papendrecht verwacht genoeg kandidaten, omdat de politieke fracties voldoende aan de man brengen. Het aantal raadsleden wordt minder volgens de kabinetsplannen, als je daarnaast goed aan de weg timmert, komt het goed, laat een deelnemer uit Noordwijk weten. Panellid Bert Cremers is van mening dat gemeenten er baat bij hebben als zij een studentenstad zijn. Andere steden en dorpen missen vaak de leeftijdcategorie jaar in de raad. Dit wordt deels ontkracht door een deelnemer uit de zaal. In studentenstad Wageningen hebben wij juist moeite om studenten te binden, de meerderheid vertrekt weer na hun studie. Een deelnemer uit Nijkerk deelt de ervaring dat het moeilijk is om raadsleden te vinden: In Nijkerk is men al vier jaar bezig met scouten, het is echter een moeilijk proces. De bureaucratie en het vele vergaderen helpen hier niet aan mee. Paul van Ruitenbeek zegt zich vooral zorgen te maken over of er voldoende goede raadsleden zullen zijn. Ook geeft hij aan dat er een verschil zit tussen de lijsten en mensen die in de raad willen: Niet iedereen op de lijst wil verkozen worden. Het gemiddelde raadslid is blank, 58 jaar en een meneer, volgens Peter Otten van Raadslid.nu. Een aantal aanwezigen herkent zich in dit profiel. Niks meer aan veranderen! wordt er lacherig geroepen. Met deze uitspraken wordt er meteen een bruggetje gemaakt naar de volgende stelling. Stelling 3: Ik maak me geen enkele zorgen over de kwaliteit van raadsleden. Voor het eerst kleurt de zaal rood; de meerderheid maakt zich wel degelijk zorgen over de kwaliteit van de raadsleden. Je moet wel op hbo-niveau kunnen denken, wordt er vanuit de zaal geroepen. Panellid Jan Heijkoop is het hier niet mee eens. Kwaliteit ontstaat eerder door diversiteit binnen de fractie dan door hbo-niveau. Veel politici spreken de taal niet meer van de mensen, zorg er dus voor dat je als raadslid in de samenleving komt. Paul van Ruitenbeek stemt hier mee en voegt er aan toe: Wat versta je onder kwaliteit? Iemand kan bijvoorbeeld geen kaas gegeten hebben van de wetgeving, maar wel volledig verankerd zijn in het lokale verenigingsleven. Dan is diegene wat dat betreft een zeer goed raadslid. Het is daarom belangrijk om een mix te hebben van verschillende type raadsleden: kwaliteit ontstaat door diversiteit. Ook Bert Cremers ziet het als een verrijking van de raad dat het steeds meer een afspiegeling van de samenleving is geworden. De raad als controlerend orgaan heeft echter wel ingeboet. Douwe Oosterveen, raadslid uit De Wolden vindt juist dat een gezonde dosis boerenverstand nodig is: de hele bevolking moet vertegenwoordigd kunnen zijn, ongeacht opleidingsniveau. De raad is een lekenbestuur en dat moet ook zo blijven. Het raadswerk moet niet onderschat worden, wordt duidelijk uit de reacties van de zaal. De verantwoordelijkheden van raadsleden nemen toe en gemeenten groeien. Daarom wordt goede ondersteuning aan raadsleden steeds belangrijker, aldus Kim Huijpen. Burgemeester van Apeldoorn

4 John Berends voegt hieraan toe dat gemeenten veel belang hebben bij een sterke gemeenteraad op alle niveaus, de raad mag daarom ook wel iets verwachten. Ook wat betreft tijd en energie. Stelling 4: Elk raadslid moet 10 dagen per jaar besteden aan zijn/haar ontwikkeling De zaal lijkt het eens te zijn met deze stelling. Jan Heijkoop voegt hieraan toe dat het niet alleen om cursussen of studie moet gaan, maar ook om werkbezoeken bijvoorbeeld. Ook leren communiceren naar de samenleving hoort bij de ontwikkeling van raadsleden, legt Cremers uit. Een open blik is hierbij waardevol, vindt Paul Ruitenbeek. Raadsleden moeten bereid zijn om bij te leren. Kim Huijpen zegt door het raadswerk gegroeid te zijn als mens en als raadslid. Cursussen zijn relevant om te leren presenteren, motiveren en debatteren. Huijpen voegt hier enthousiast aan toe: Maar de beste training is het raadswerk zelf! Tot slot worden de organiserende verenigingen gevraagd om de zaken te noemen die zij gaan doen met het oog op de gemeenteraadsverkiezingen van Kars Veling, directeur van ProDemos, zegt erg blij te zijn met de kick off bijeenkomst. De lokale democratie in een samenleving is belangrijk, met het oog op de taken die op gemeenten afkomen. ProDemos zit overal in het land om hierin ondersteuning aan te bieden. De lokale democratie is de basis van onze samenleving, laat Arjan Oudbier, bestuurslid van de Vereniging van Griffiers weten. Griffies en griffiers zijn al bezig met de opkomstbevordering. Het is goed als griffiers samen met raadsleden meer aan de voorkant in het grijze gebied gaan opereren. Dat is onder andere een stukje voorlichting. Raadslid.nu geeft aan raadsleden te willen ondersteunen bij hun rechtspositie en persoonlijke ontwikkeling (competentieontwikkeling). Wij zijn er voor jullie!, aldus Peter Otten, voorzitter van Raadslid.nu. Roelie Lenten, projectleider van het Actieprogramma Lokaal Bestuur laat weten dat de VNG met ingang van 1 januari 2013 start met een Raadsledenprogramma. (Kandidaats-)raadsleden zullen ondersteund worden en daarnaast zal de VNG zich beleidsgericht gaan inzetten voor raadsleden.

5 Workshop Zichtbaar zijn als raadslid via effectieve communicatie (Actieprogramma Lokaal Bestuur) Workshopleider: Marije van den Berg - Whiteboxing en oud-raadslid Leiden Netwerkvorming begint met communiceren met de achterban, benadrukt Marije van den Berg in haar workshop. Zo n 25 deelnemers krijgen uitleg over de mogelijkheden op welke wijze mensen hun boodschap kunnen overbrengen. Werkbezoeken, telefoon, Twitter; men kan de hele dag blijven communiceren, totdat je erbij neervalt, vertelt Marije. We gaan naar een netwerksamenleving met micro-communicatie, dankzij social media kun je alles volgen. Marije legt uit dat dit kansen biedt als raadslid om terug te praten en jezelf te profileren. De deelnemers krijgen vele tips mee van Marije over effectief communiceren, vervolgens gaan de deelnemers zelf aan de slag met hun eigen case. De deelnemers bespreken deze met Marije. Tijdens de workshop geeft één van de deelnemers aan dat mensen mobiliseren heel moeilijk is. Het is lastig om mensen te vinden die zich ergens mee willen bemoeien. Pas als het in hun eigen achtertuin te doen is, wordt men kwaad. Marije deelt deze ervaring niet. Als je mensen vraagt om te helpen, doen ze dat in 99% van de gevallen: Als ze maar persoonlijk worden aangesproken. Daarnaast: Geef hen eerst wat en doe het met een glimlach. Tips van Marije van den Berg over effectief communiceren -Vraag jezelf af: Wat vind ik leuk? Wat gaat mij gemakkelijk af? Waar word ik blij van qua communicatie? Dan geeft communiceren energie in plaats van dat het energie kost. -Effectief communiceren lukt pas als je het eens bent met je zelf. - Inhoud stuurt de beweging. Mensen komen pas in beweging als je echt een inhoudelijk onderwerp hebt. - Stel prioriteiten: Je kunt nooit communiceren over alle onderwerpen waar je je als raadslid mee bezighoudt. - Profileer je op één onderwerp en bedenk met wie je wilt gaan communiceren. Zorg dat je geen V&D bent, maar die lekkere kaas van de speciaalzaak. - Maak het niet te ingewikkeld: Versimpelen van informatie is ook een taak van een raadslid. - Work out loud: Doe en vertel je raadswerk. Hoe ga je te werk? - Start met de inhoud. - Formuleer je vraag. - Met wie wil of moet je in contact komen? - Waar is die gene te vinden? Welk kanaal kies je? - Wat is je call to action? Wat wil je dat andere mensen gaan doen door jouw communicatie?

6 Workshop Lokale democratie: Tijd voor onderhoud, renovatie of nieuwbouw? (Vereniging van Griffiers) Workshopleiders: Gerrit Hagelstein (griffier gemeente Ede) en Marianne van Omme (griffier gemeente Amersfoort) Marianne van Omme begint de workshop met een inleiding waarin zij stilstaat bij de verhouding tussen coalitie en oppositie. Past deze werkwijze nog wel in een tijd waarin discussies niet meer zo simpel kunnen worden onderverdeeld in rechts of links? Over de verhouding van de oppositie/coalitie en de rol van de raad als bestuur wordt de volgende vraag voorgelegd aan de aanwezigen: Ziet u in de komende raadsperiode in uw gemeente al ruimte en tijd om anders om te gaan met de verhoudingen tussen oppositie en coalitie dan de huidige verhoudingen? Jolien Houtman, griffier van Leusden, antwoordt hierop dat alle fracties in de raad een raadsprogramma hebben ondertekend. Er is dus eigenlijk geen sprake van coalitie en oppositie. Opvallend is dat uit de grootste partijen wethouders zijn gekozen en hun voorstellen uiteindelijk altijd wel worden gesteund door de partijen, om deze wethouders in het zadel te houden. Het is belangrijk om de politieke discussie in de raad te houden, is de reactie van Beent Keulen, griffier van Skarsterlân. Het college houdt zich bezig met de voorbereiding en uitvoering, maar de raad bepaalt. Men moet het met elkaar oneens kunnen zijn. Volgens de griffier van de Utrechtse Heuvelrug, Walter Hooghiemstra, zijn veel lokale partijen onherkenbaar, omdat de thema s en de gevoerde lijn van landelijke partijen zich slecht vertalen naar lokale politiek. Ze zouden meer in staat moeten zijn een helder profiel neer te zetten. Er volgt een discussie waaruit naar voren komt dat partijen enerzijds beter moeten samenwerken op bepaalde vlakken, maar zich anderzijds wel moeten kunnen blijven profileren. Deelnemers zijn het er ook mee eens dat landelijke verkiezingen niet altijd hetzelfde hoeven te zijn als lokale verkiezingen; dit geldt zowel voor de opkomst als de keuze voor partij. In het laatste gedeelte van de workshop wordt burgerparticipatie behandeld. Bart Duursema, griffier van Olst-Wije, is van mening dat het goed is om burgers mee te laten denken. Het is echter ook belangrijk om verantwoordelijkheden te laten waar ze horen. Gemeenten moeten geen verwachtingen scheppen die ze niet waar kunnen maken. Daniëlle Gerritsen geeft aan dat de gemeenten Renkum werkt met dorpsplatformen en vrijwilligers. De samenwerking met de gemeenteraad verloopt nog niet optimaal, er wordt nog gezocht naar een manier om dit te verbeteren, aldus het D66 raadslid.

7 Workshop: Online-assessmenttool voor fractievoorzitters en raadsleden (Raadslid.nu) Workshopleiders: Jan van Leijenhorst en Haymo de Kort (Berenschot) De inhoud van deze workshop is gerelateerd aan de noodzakelijke competenties van (toekomstige) gemeenteraadsleden en verbetering/optimalisering van de selectieprocedure. De workshopleiders inventariseren samen met de deelnemers de competenties van kandidaten voor de functie van gemeenteraadslid. Hoe ziet de ideale kandidaat eruit? Hoe selecteer je talent? Verschillende competenties worden genoemd. Zo zou de ideale kandidaat in staat moeten zijn om te kunnen debatteren, anderen kunnen overtuigen én humor hebben. Ook zouden raadsleden betrokken moeten zijn bij de omgeving en een relativeringsvermogen moeten hebben. Bovendien staat het ideale raadslid stevig in zijn schoenen en weet welke weg hij wilt bewandelen. Sommige competenties, zoals debatteren, kunnen nog ontwikkeld worden tijdens het raadslidmaatschap. Wel is men van mening dat er tijdens de selectieprocedure al gekeken moet worden of er genoeg potentieel is om te ontwikkelen. Er wordt een experiment gedaan met de deelnemers. Hen wordt gevraagd te beschrijven wat zij zien. De genoemde beschrijvingen komen niet overeen met wat het getoonde object in werkelijkheid was. Een goed voorbeeld hoe makkelijk je bij observaties interpreteert; het brein vult aan wat het al kent. Ook bij het beoordelen en dus selecteren van mensen speelt de weg van observatie naar interpretatie een rol. Het gevolg hiervan kan zijn dat men uiteindelijk eindigt met gemeenteraadsleden, die niet geschikt blijken voor de taak. In opdracht van Raadslid.nu heeft Berenschot een online assessment tool ontwikkeld, waar raadsleden en fractievoorzitters inzicht krijgen in de volgende competenties: Communiceren, initiatief, omgevingsbewustzijn, onderhandelen, overtuigingskracht, plannen en organiseren en samenwerken. De ontwikkelbehoeften worden in kaart gebracht door het invullen van vragen. De workshop wordt afgesloten met een casus. Gedurende de korte discussie erna wordt duidelijk hoe verschillend de indrukken van de kandidaten waren. Een reden om op zoek te gaan naar objectieve tools voor de kandidatenselectie. Workshop Op zoek naar talent voor de gemeenteraad (ProDemos) Workshopleiders: Roelof Martens & Huri Şahin (ProDemos) Gastsprekers: Jocko Rensen, raadslid Houten en Luuk van Luijk, griffier Delft De workshop verzorgd door ProDemos kent twee centrale vragen; Hoe werf je effectief inwoners voor een cursus of informatietraject? En: Wat zijn de belangrijkste onderdelen? Om te beginnen doet Roelof Martens een oproep aan de gemeenten om goede voorbeelden van het werven van raadsleden via de website van ProDemos met anderen te delen. Aan Jocko Rensen (PvdA Houten) wordt gevraagd hoe je effectief inwoners voor een cursus of informatietraject kunt werven. Jocko was initiatiefnemer van hetideevanhouten.nl. Een belangrijk

8 uitgangspunt van Jocko Rensen is: Doe in het gewone, wat je in het bijzondere wilt bereiken. Met politiek bedrijven trek je geen inwoners; betrek mensen uit je directe omgeving, niet de mensen die je normaal ook niet zou benaderen, licht hij toe. Jocko geeft de deelnemers een belangrijke tip mee; ga verleiden. Hij beschrijft de zes verleidingstechnieken van Robert Cialdini. De volgende technieken worden behandeld: Wederkerigheid, betrokkenheid, sociale bewijskracht, sympathie, autoriteit en schaarste. In tegenstelling tot de gemeente Delft heeft Houten niet breed geworven, maar het maatschappelijk middenveld centraal gesteld. Houten heeft zich gericht op kleine groepen waar interactie mee opgebouwd kan worden. Het voordeel van zo n cursus is volgens Jocko dat men elkaar na afloop weet te vinden, omdat zij al een band hebben opgebouwd. Luuk van Luijk, griffier van de gemeente Delft, legt uit dat Delft juist een brede wervingscampagne heeft georganiseerd. Maak de vijver groter, kijk wat voor aanmeldingen je hebt en wat je voor elkaar kunt betekenen. In Delft start morgen de tweede campagne Ja, ik wil. Het doel hiervan is de relatie tussen burgers en politiek te stimuleren. De raad moet toegankelijk zijn voor burgers. De laagdrempeligheid is volgens Luuk de succesfactor geweest van de campagne: Dit heeft men over de streep getrokken. Vaak zijn deelnemers geïnteresseerd in politiek, maar aansluiten bij een politieke partij is vaak een te grote stap. Huri Sahin, projectleider bij ProDemos informeert de deelnemers over de cursus Politiek Actief en de Toolbox Politiek Actief. Gemeenten, maar ook politieke partijen en maatschappelijke organisaties kunnen ervoor kiezen om aan de hand van de Toolbox Politiek Actief zelf. Kars Veling, directeur van ProDemos, geeft de deelnemers nog een afsluitende boodschap mee: De gemeenteraadsverkiezingen zijn politiek, maar niet in de aanloop. Er moet samengewerkt worden tussen de politieke partijen met de gemeenten. Het is van belang dat je met elkaar bedenkt dat je voor iets gezamenlijks opstaat:versterking van de lokale democratie. Tips van Jocko Rensen om effectief inwoners te werven voor een cursus of informatietraject - Meet & Greet is heel belangrijk. - Werk als een collectief, de kracht van het succes is samenwerken. - Zorg voor intakegesprekken met kandidaat-raadsleden. - Zoek mensen met een mening op, ook als die niet altijd positief is. - Keep it simple - Begin met mensen die er meerwaarde aan beleven. Zoals mensen die vrijwillig actief zijn, bijv. in Wmo-raad, clientenraad, sport, welzijn etc. - Investeer in raadsambassadeurs. - Eindig met een groepsfoto en certificaat van deelname. Zorg dat ze die krijgen. - Evalueer, laat mensen reageren en verbeteren. Betrek cursisten als ambassadeur voor de toekomst. Zorg voor regelmatig contact. Bijvoorbeeld een mail voor belangrijke raadsvergaderingen/cyclus (bijv. begroting)

9 Panelleden Jan Heijkoop, burgemeester gemeente Hendrik-Ido-Ambacht Panelleden Burgemeester Jan Heijkoop heeft samen met zijn collegaburgemeester Antoin Scholten (Zwijndrecht) voor inwoners een cursus Gemeenteraad, is dat wat voor mij? verzorgd. In een maand tijd waren er 68 aanmeldingen, 60 deelnemers hebben de cursus inmiddels afgerond. Bert Cremers, lid van het bestuur van de Bestuurdersvereniging PvdA Bert Cremers, tevens burgemeester van Waddinxveen, maakt deel uit van de PvdA bestuurdersvereniging: Het centrum voor Lokaal Bestuur. Dit is een organisatie van en voor gemeente- en provinciebestuurders van de PvdA. Het centrum voor Lokaal Bestuur organiseert conferenties, geeft publicaties uit, ondersteunt bij verkiezingen en biedt training aan. Kim Huijpen, raadslid D66 gemeente Delft In 2009 heeft de gemeenteraad van Delft de opdracht gegeven om met het oog op de gemeenteraadsverkiezingen van een cursus politiek te organiseren. Op initiatief van de griffie heeft het Instituut Publiek en Politiek (nu ProDemos) deze Paul van Ruitenbeek, griffier gemeente Houten cursus uitgevoerd. Op initiatief van gemeenteraadslid Jocko Rensen (PvdA) heeft de gemeente in aanloop naar de gemeenteraadsverkiezingen van 2010 een cursus politiek van en voor Houten georganiseerd. Bijzonder was de actieve rol van raadsleden, wethouders en ambtelijke organisatie. Dit initiatief is door de griffie gefaciliteerd.