Succesvol. in speciaal onderwijs! Scholingsaanbod (V)SO cluster 3. teams leerkrachten ondersteunend personeel management.

Transcriptie

1 Succesvol in speciaal onderwijs! Scholingsaanbod (V)SO cluster 3 teams leerkrachten ondersteunend personeel management tiden ha tiden Samenwerking met Fontys OSO: vrijstellingen voor master SEN!

2 2 0. INLEIDING Voor u ligt de uitgebreide scholingsbrochure van Effectief Onderwijs voor het schooljaar Het scholingsaanbod is bedoeld voor: Onderwijspersoneel in het (voortgezet)speciaal onderwijs (ZML/MG) directeuren, adjunct-directeuren, teamleiders, leerkrachten, assistenten en IB-ers. Effectief Onderwijs is specialist in het onderwijs aan ZML leerlingen. In de afgelopen jaren hebben we scholingstrajecten ontwikkeld en uitgevoerd voor teams van zowel SBO als (V)SO scholen. In het schooljaar zijn we van start gegaan met het opleidingstraject Leerkracht S(B)O. Een traject voor leerkrachten in zowel (V)SO als SBO, dat zoveel mogelijk aansluit bij de praktijk, met én tevens goed te combineren is met een baan in het onderwijs! Dit traject is, net als onze andere (team)scholing opgebouwd uit losse modules, die naar keuze kunnen worden gevolgd op : - praktijkgericht niveau - verdiepingsniveau Dankzij samenwerking met Fontys OSO hogescholen kunnen deze modules met theoretische verdieping vrijstellingen opleveren voor een HBO-master SEN opleiding. Hoewel we al een uitgebreid scholingsaanbod kunnen verzorgen voor de verschillende doelgroepen, ontwikkelen we vanzelfsprekend door. Het belangrijkste uitgangspunt bij de ontwikkeling is daarbij: deze leerlingen verdienen vakbekwame, enthousiaste en inspirerende leerkrachten en daar willen we met dit aanbod een structurele bijdrage aan leveren! Ik hoop dat we met dit aanbod onze doelstelling effectief onderwijs met enthousiasme over kunnen brengen! Met vriendelijke groet, namens alle medewerkers van Effectief Onderwijs, Rudy Rienstra LET OP! Navigeren binnen dit document? Klik ctrl enter op inhoudsopgave en linkjes op de pagina s

3 3 1. INHOUD 0. Inleiding INHOUD Effectief Onderwijs Overzicht scholingsaanbod Workshops, presentaties en studiemiddagen Scholingsmodules voor teams Opleidingstraject leerkracht SBO Op maat: Individuele scholing op functie Op maat: Schoolverbeteringstrajecten Beschrijving van de inhoud workshops/presentaties/studie(mid)dagen Scholingsmodules voor teams modules opleiding leerkracht S(B)O Scholing op functie (Individueel/ Op maat) : Schoolverbeteringstrajecten (op maat) Schoolverbetering Kosten Voorwaarden Aanmelden LET OP! Navigeren binnen dit document? Klik ctrl enter op inhoudsopgave en linkjes op de pagina s

4 4 2. EFFECTIEF ONDERWIJS Effectief Onderwijs is een groeiende organisatie met ervaren medewerkers uit de onderwijspraktijk van het speciaal (basis)onderwijs. Effectief Onderwijs verzorgt o.a. scholing en opleiding op het gebied van onderwijs aan leerlingen met beperkingen en/of leerachterstanden in zowel het basis- als het speciaal (basis)onderwijs. In samenwerking met Fontys OSO hogescholen hebben we een nieuw, praktijkgericht opleidingstraject voor leerkrachten in het S(B)O ontwikkeld, dat kan leiden tot de master SEN. Onze modules uit het scholingstraject leraar S(B)O voldoen in een behoefte en worden door scholen ook gebruikt voor teamscholing. Uitgangspunten bij de scholing: - aansluiting bij de (gewenste) praktijk van het speciaal onderwijs; - ingaan op recente onderwijskundige ontwikkelingen; - uitgaan van de wettelijke kaders (inspectie, wet BIO); - praktische samenhang met personeels-, scholings- en kwaliteitsbeleid; - tegemoet komen aan verschillende leerkracht - competentieniveaus: van starter tot senior; - tegemoet komen aan individuele opleidings- en carrièrewensen (o.a. vrijstellingen HBO Master); - in tijdsinvestering goed te volgen naast een voltijd betrekking; - concrete opbrengsten voor de dagelijkse onderwijspraktijk; - professionaliseert, inspireert en enthousiasmeert; onmisbaar voor effectief onderwijs! Reacties van cursisten uit het traject opleiding leerkracht S(B)O : - Ik heb meer inzicht gekregen in de instructiebehoefte en ondersteuningsbehoefte van kinderen. Ik ben in mijn eigen groep effectiever gaan differentiëren. - Voor mij als leerkracht geldt dat ik een omslag maak in mijn denken. In plaats van het finish denken ga ik nu uit van het start denken. D.w.z. dat de actuele ontwikkeling van het kind uitgangspunt is bij mijn onderwijsaanbod en eventuele overige ondersteuning. Ik maak gebruik van de cruciale leermomenten in de leerlijn van de rekenmethode (o.a. getalbegrip). - De stappen van het handelingsgericht werken doe ik nu bewuster, je krijgt een duidelijker beeld van de leerlingen.

5 5 3. OVERZICHT SCHOLINGSAANBOD Het scholingsaanbod van Effectief Onderwijs is gericht op de doelgroep ZML/MG (cluster 3). Het is bedoeld voor alle functies binnen dit onderwijs. Er zijn trajecten voor: Directie Teamleiders Commissie van Begeleiding Leerkrachten Interne Begeleider Assistenten In het aanbod onderscheiden we de volgende 5 onderdelen: 1. Workshops, presentaties en studiedagen 2. Teamscholing in modules 3. Opleidingstraject leerkracht S(B)O 4. Op maat: Individuele scholing op functie 5. Op maat : Schoolverbeteringstrajecten Op de volgende pagina s vindt u achtereenvolgens: - een overzicht van het aanbod; - een beschrijving van de inhoud.

6 6 3.1 WORKSHOPS, PRESENTATIES EN STUDIEMIDDAGEN Doelgroep: schoolteams Dagdelen: 1 Workshops, presentaties en studiemiddagen Beschrijving inhoud Naam Onderdeel Korte omschrijving inhoud PKO Past mijn onderwijs? Kwaliteitszorg Kenmerken van goed onderwijs,consequenties voor inrichting van het onderwijs. Didactische kenmerken en Kwaliteitszorg Didactische kenmerken & perspectief: leerlingenkenmerken en realistische perspectief verwachtingen. Dat is niet mijn stijl.. Kwaliteitszorg Leerstijlen en didactische consequenties voor onderwijs aan zorgleerlingen. Passend onderwijs.. mij een zorg Leerlingenzorg Introductie passend onderwijs en 1 zorgroute: handelingsgericht werken en groepsplannen in de school. Van zorg naar groepsplan Leerlingenzorg Groepsplanning in de praktijk; een groepsplan rekenen gericht op de cruciale leermomenten. Op de automatische piloot, Didactisch handelen Automatiseringsoefeningen voor de betere ZML-leerlingen; kan dat? En hoe doe ik dat rekenen maar! binnen de rekenles? FF Dimme..effectieve Didactisch handelen Directe en effectieve instructie: een lesmodel passend bij de doelgroep speciaal instructie onderwijs Klassenmanagement.. Didactisch handelen Naast instructie zijn planning en management van cruciaal belang om prestaties van alles tegelijk!? leerlingen te beïnvloeden. Maar hoe doe ik dat in een groep met verschillende niveaus? Pedagogisch groepsplan Pedagogisch/ Het groepsplan gericht op sociaal-emotionele ontwikkeling van zorgleerlingen. Een apart of niet? didactisch handelen plan voor de hele groep? Wat hebben ze nodig? Van vakinhoud naar leerlingperspectief. We hebben de tijd, maar geen tijd te verliezen Meester/juf, we kunnen het zelf! Respect man! Veilige en motiverende leeromgeving. Wat zeg ik...? Planmatige ontwikkeling.. rust in de school.. Schoolplan & Kwaliteitszorg Effectieve cyclus leerlingenzorg.. garantie voor goede zorg! Leerstofaanbod Onderwijstijd Actieve zelfstandige leerlingen SBO Pedagogisch handelen S(B)O Effectieve communicatie Schoolontwikkeling (Directie/IB) Kwaliteitszorg Schoolontwikkeling (Directie/ MT) Leerlingenzorg (Directie/ MT/IB) Vakinhoudelijke kennis van een aantal vakgebieden en de aanpassingen aan de doelgroepen binnen de school/de groep. Hoe maak je zo efficiënt mogelijk gebruik van geplande onderwijstijd en hoe maak ik een functionele weekplanning? Het activeren van de leerling bij het onderwijsleerproces én het vergroten van de betrokkenheid van de leerling. Aandacht voor elk kind, respectvol, uitdagend, motiverend, maar ook een gestructureerde, ordelijke en veilige leeromgeving, en.. afgestemd op de onderwijsbehoeften? Werken aan een pedagogische rode draad! Effectief communiceren met je leerlingen en hun ouders. Werken aan je vaardigheden en bewustwording! Moet er op school van alles tegelijk ontwikkeld worden en is iedereen druk.. met van alles? Introductie van de werkwijze planmatige schoolontwikkeling in 1 dagdeel! Op zoek naar een praktisch model voor het schoolplan? Een plan dat niet eens in de 4 jaar veel werk en stress met zich mee brengt? Introductie van de werkwijze in 1 dagdeel! Maakt u zich zorgen over de kwaliteit van de Leerlingenzorg op uw school? Of zijn ouders en/of inspectie niet tevreden over de zorg voor de leerlingen? Introductie van de werkwijze in 1 dagdeel!

7 7 3.2 SCHOLINGSMODULES VOOR TEAMS Doelgroep: Schoolteams Dagdelen: 4 á 5 Scholingsmodules voor teams van leerkrachten Naam Onderdeel Korte omschrijving inhoud Beschrijving inhoud PKO TS1 Goed onderwijs. mijn zorg! Kwaliteitszorg Wat is goed onderwijs voor deze leerlingen? Hoe leren deze kinderen, welke leerstijlen zien we in dit type onderwijs terug en hoe spelen we daar als school op in? TS2 Van zorg naar groepsplan Leerlingenzorg Van leerlingen individueel goed in kaart brengen naar het opmaken van een groepsplan met een effectieve cyclus leerlingenzorg als effectief en praktisch kader. TS3 FF Dimme.. effectieve instructie Didactisch handelen DIM moet niet een kunstje zijn. In deze module daarom de achtergronden van DIM. Wat is de waarde van dit model juist voor deze leerlingen? Als een passend lesmodel bij de doelgroep speciaal onderwijs! TS4 TS5 TS6 TS7 (Niet) alles tegelijk.. klassenmanagement en groepsplanning Wat hebben ze nodig? Van vakinhoud naar leerlingperspectief We hebben de tijd, maar geen tijd te verliezen Juf/meester, we kunnen het zelf! Didactisch handelen Leerstofaanbod Onderwijstijd Actieve zelfstandige leerlingen TS8 Respect man! Pedagogisch handelen TS9 Wat zeg ik..? Effectieve communicatie Scholingsmodules voor teams van assistenten Voorkomen van probleemsituaties. Didactisch handelen. Regels en afspraken. Inrichting van de school/klas. Dit vormt de kapstok voor schoolbrede afspraken en verbetering. Maar hoe doe ik dat in een groep met verschillende niveaus? Wat is er per vak nodig richting vervolgonderwijs en uitstroom, maar ook hoe differentieer je binnen dit vakgebied? Vakinhoudelijke kennis van een aantal vakgebieden en de aanpassingen aan de doelgroepen binnen de school/de groep. Hoe maak je zo efficiënt mogelijk gebruik van geplande onderwijstijd en hoe maak je schoolbreed een eenduidige functionele weekplanning? Zelfstandig werken en een actieve houding is niet vanzelfsprekend in dit type onderwijs. Door een rode draad door de hele school, is veel winst te halen op dit gebied. Een herkenbaar pedagogisch klimaat ontwikkelen is een waardevol proces. Niet alleen in de eigen groep, maar schoolbreed werken aan een pedagogische rode draad. De hele dag door wordt er op een school gecommuniceerd. Door bewustwording en vaardigheden kan er prettiger en effectiever worden gewerkt. Naam Onderdeel PKO TS10 FF Dimme Didactisch handelen Korte omschrijving inhoud Beschrijving inhoud Van assistenten wordt in de praktijk vaak meer verwacht dan het geven van ondersteuning. Kennis en vaardigheden van effectieve instructie zijn daarom zeer waardevol.

8 8 3.3 OPLEIDINGSTRAJECT LEERKRACHT SBO Opbouw van het traject Het scholingsaanbod leerkracht S(B)O bevat modules voor de startende leraar, de meer ervaren leraar en de senior leraar: meer info Schematisch: Niveau 1 Starters Toepassing startersvaardigheden Volgens jaarcyclus Niveau 2 Basis Toepassing & verantwoording basisvaardigheden Losse modules te volgen op 2 niveaus: 1. basisniveau 2. verdieping (max.30 ECT s) Niveau 3 Senior Toepassing basisvaardigheden en begeleiding collega s + verdieping, en/of specialisatie Losse modules - Master SEN (overgebleven 30 ECT s) ST1 ST2 Overzicht en korte omschrijving Naam Waar moet ik beginnen? Leerkracht S(B)O: Klaar voor de start? Onderdeel PKO Professioneel handelen Leerlingenzorg Niveau 1: Starters Korte omschrijving inhoud Beschrijving inhoud Als starter in het S(B)O komt er heel wat op je af. In 10 bijeenkomsten met intervisie en vraaggestuurde verdieping helpen we de startende leerkracht op weg. Niet te intensief, wel praktisch.. In 4 modules richten we ons op het behalen van de benodigde competenties voor de starters. We volgen vooral de praktijksituatie van de leerlingenzorg en de jaarcyclus. Het accent ligt op de meest basale werkzaamheden in je groep. LB1 LB2 LB3 LB4 LB5 LB6 LB7 LB8 Naam Goed onderwijs voor ZML-leerlingen Van zorg naar groepsplan FF Dimme.. effectieve instructie (Niet) alles tegelijk.. klassenmanagement en groepsplanning Wat hebben ze nodig? Van vakinhoud naar leerling-perspectief We hebben de tijd, maar geen tijd te verliezen Juf/meester, we kunnen het zelf! Respect man! (veilige en motiverende leeromgeving) Onderdeel PKO Kwaliteitszorg Leerlingenzorg Didactisch handelen Didactisch handelen Leerstofaanbod Onderwijstijd Actieve zelfstandige leerlingen Pedagogisch handelen Niveau 2: Basis Korte omschrijving inhoud Beschrijving inhoud Worden weer aangeboden in ; Losse modules kunnen wel aangeboden worden in de vorm van teamscholing! Welke vakken geef ik? Wat is er voor elk vak nodig richting vervolgonderwijs en uitstroom, maar ook hoe differentieer ik? Het effectief benutten van de lestijd, qua organisatie als betrokkenheid van de leerlingen, is een kunst. In deze module krijg je de achtergronden en praktische tips, zoals het uitvoeren van een weekplanning. Zelfstandigheid van leerlingen is in dit type onderwijs niet vanzelfsprekend. Toch is er veel winst te halen op dit gebied. We gaan op zoek naar praktische routines passend bij de doelgroep. Hoe creëer ik een veilige en motiverende leeromgeving, en kan ik tegelijkertijd de gedragsregels zo goed mogelijk handhaven?

9 9 SE1 SE2 Naam Effectieve communicatie Begeleidingsvaardigheden Onderdeel PKO Communicatieve vaardigheden Professioneel handelen Niveau 3: Senior Korte omschrijving inhoud Beschrijving inhoud Als ervaren leerkracht heb je te maken met het voeren van gesprekken met ouders, leerlingen en collega s. In deze module leer je niet alleen het hoe, maar ook het waarom van goede communicatie. Ook is er aandacht voor het kunnen begeleiden van leerkrachten met vragen over leerlingen en ouders waarmee het moeilijk communiceren is. Je bent een ervaren leerkracht en/of IB-er en je hebt (of wilt) een taak bij de begeleiding van beginnende leraren? En je wilt hierover (nieuwe) kennis en vaardigheden opdoen? In deze module van 5 bijeenkomsten leer je hoe je kunt werken aan het doen toenemen van inzicht, vaardigheden en zelfvertrouwen van de startende leraar, en wordt je je bewust van je rol. Meer weten over achtergronden of inhoud van het traject? Bel met onze opleidingscoördinator: Peter Gardenier of mail naar: info@effectiefonderwijs.nl. Presentatie? U kunt ook vrijblijvend een presentatie aanvragen van deze opleiding.

10 10 IB1 AD1 IB2 AD2 3.4 OP MAAT: INDIVIDUELE SCHOLING OP FUNCTIE 4. Scholing op functie (standaard of op maat): Naam Doelgroep Beschrijving inhoud IB-er in het ZML: wat voor jou? Adjunct directeur ZML: wat voor jou? IB-er in het ZML: klaar voor de start? Adjunct in het ZML: klaar voor de start? Carrièreperspectief leerkracht Je bent leerkracht in het ZML en wilt je oriënteren op het vak van Interne begeleider in het ZML. Wat doet zo n ib-er nu eigenlijk op een werkdag? Is dit misschien een baan voor jou? Carrièreperspectief leerkracht Je bent leerkracht in het ZML en wilt je oriënteren op het vak van adjunct directeur/teamleider in het ZML. Is dit in de toekomst een baan voor jou? Wat wordt van je gevraagd? Effectief inwerken IB Je bent begonnen als interne begeleider in het ZML onderwijs. Er komt heel wat op je af. In deze module krijg je handvatten en dit zal je helpen het overzicht te bewaren. Effectief inwerken INT Begeleide Intervisie Professioneel handelen INT Begeleide Intervisie Professioneel handelen INT Begeleide Intervisie Professioneel handelen INT Begeleide Intervisie Professioneel handelen INT Begeleide Intervisie Professioneel handelen Op maat adjunct/ teamleider assistent IB leerkracht adjunct/ teamleider directeur Je bent begonnen als teamleider, adjunct directeur in het ZML onderwijs. Er komt heel wat op je af in deze nieuwe rol. In deze module krijg je handvatten en dit zal je helpen het overzicht te bewaren. Je bent werkzaam binnen het ZML-onderwijs en wilt je ervaringen delen met collega s in dezelfde functie en situatie. Bovendien wil je meer weten over gezamenlijke en relevante onderwerpen uit je vakgebied. Middels een aantal dagdelen intervisie word je volgens een vaste structuur op je wenken bediend. Een traject op maat SV1 SV2 3.5 OP MAAT: SCHOOLVERBETERINGSTRAJECTEN 5. Schoolverbeteringstrajecten: op maat (voorbeeldtrajecten) Naam Beschrijving inhoud Planmatige ontwikkeling.. rust in de school.. Schoolplan & kwaliteitszorg: geen dubbel werk Schoolontwikkeling Kwaliteitszorg & schoolontwikkeling Moet er op school van alles tegelijk ontwikkeld worden en is iedereen druk.. met van alles? Is het wel duidelijk óf en wanneer het gewenste resultaat bereikt wordt? Effectief Onderwijs heeft een model ontwikkeld, waarin de schoolontwikkeling volgens een vast patroon wordt doorlopen. Op zoek naar een praktisch model voor het schoolplan? Een schoolplan dat niet eens in de 4 jaar enorm veel werk en stress met zich mee brengt, maar waarin je elk jaar de opbrengsten van de schoolontwikkeling kunt bij houden? Effectief Onderwijs heeft een praktische werkwijze ontwikkeld resulterend in een levend beleidsdocument. SV3 Leerlingenzorg Leerlingenzorg Maakt u zich zorgen over de kwaliteit van de Leerlingenzorg op uw school? Effectief Onderwijs heeft een praktisch handboek voor scholen die dit cyclische proces willen beschrijven en/of invoeren. In een scholingstraject waarborgen we de invoering van de werkwijze in de school: duurzaam en effectief! SV4 Intervisietrajecten Professioneel handelen Op maat Wil je op school werken aan professionalisering van het team? In dit traject leer je om problemen helder te formuleren en deze in te brengen in een intervisiegroep. Doel: tot oplossingen en inzichten komen in een zelfsturend en op reflectie gericht leerproces. Begeleidingstrajecten op maat: in overleg kunnen we bovenstaande trajecten op maat voor u maken.

11 11 4. BESCHRIJVING VAN DE INHOUD 4.1 INHOUD WORKSHOPS/PRESENTATIES/STUDIE(MID)DAGEN Korte bijeenkomsten van een dagdeel, bestemd voor leerkrachten - directie - IB MT. De inhoud is gekoppeld aan waarderingskader en kan bijvoorbeeld worden ingezet ter inspiratie, motivatie en als opmaat voor een veranderingstraject van scholen. Voor een verdieping kunnen de workshops worden gevolgd door de (team)scholingsmodules of het opleidingstraject leerkracht S(B)O. Inschrijven van meerdere schoolteams is mogelijk (max. ca. 20 personen). 1 Past mijn onderwijs? Overzicht workshops Doelgroep Leerkracht - IB Kenmerken van goed onderwijs en de consequenties voor de inrichting van het onderwijs Goed onderwijs, wat is dat nu eigenlijk? Wat zijn de kenmerken? Ken ik de schoolvisie, herken ik deze op de werkvloer, wat is mijn eigen visie op goed onderwijs aan deze doelgroep? Wat betekent dit voor mijn handelen? Hoe zien ouders en kind dit alles in de praktijk? Veel vragen waarop je als leraar niet altijd direct een antwoord paraat hebt, of waarin je je niet zo hebt verdiept. Maar wel cruciaal in de dagelijkse omgang met kind en ouders. Tijdens deze workshop gaan we die vragen verkennen en probeer je ze voor je eigen situatie te beantwoorden. Middels relevante theorie en een aantal opdrachten brengen we het kind en de groep in beeld, proberen we een antwoord te krijgen op de sociale context, om vervolgens te kijken hoe het onderwijs op je school hierop is afgestemd. We verkennen een aantal onderwijsvisies en vergelijken die met die van je eigen school. Wat is er beschreven en hoe ziet je dat terug. Kernvragen: hoe is het onderwijs ingericht (zowel op school als op groepsniveau) en hoe doe ik dat in de praktijk? 2 Didactische kenmerken en perspectief Overzicht workshops Doelgroep Leerkracht - IB Didactische kenmerken en perspectief: leerlingkenmerken en realistische verwachtingen Marije zit al voor de 3 e keer in hetzelfde niveaugroepje voor rekenen! Moet ik daar blij mee zijn? Welke kenmerken kan ik onderscheiden bij ZML-leerlingen? Wat zijn de didactische onderwijsbehoeften? En wat kan ik eraan doen? Is er een spanningsveld tussen alles eruit halen wat erin zit en vaststellen wat het perspectief is? Tijdens deze workshop leer je hoe je een kind in beeld kan krijgen. Vervolgens gaan we de aandachtspunten vaststellen om te bepalen wat het kind nodig heeft. Je wilt immers een goed beeld krijgen, zodat je weet wat je mag verwachten. Hiervoor kijken we naar het vakgebied rekenen. Uitkomst moet zijn of je reële doelen voor dit kind stelt en rekening houdt met het uitstroomperspectief. We proberen voor dit kind een globale leerlijn op te stellen met einddoelen en tussendoelen, incl. een globale planning. 3 Dat is niet mijn stijl.. Overzicht workshops Doelgroep Leerkracht - IB Leerstijlen en didactische consequenties voor onderwijs aan zorgleerlingen Kennis over hoe ZML-leerlingen leren is van invloed op de kwaliteit van het onderwijs. Er zijn verschillende opvattingen over hoe zorgleerlingen leren. De vraag is of er bij de populatie ZML-leerlingen leerstijlen te omschrijven zijn die het onderwijs ook kwalitatief kunnen verbeteren. In deze workshop lichten we een aantal specifieke kenmerken en leerstijlen van deze doelgroep toe. Een aantal daarvan maken het onderwijs aan ZML-leerlingen nl. extra speciaal. Aan de hand van 3 leerstijlen en de bijbehorende didactische strategieën verkennen we onze eigen situatie en gaan we deze omzetten in aandachtspunten voor de eigen praktijk. 4 Passend onderwijs.. mij een zorg Overzicht workshops Doelgroep Leerkracht - IB - MT Introductie passend onderwijs en 1 zorgroute: handelingsgericht werken en groepsplannen in de school Onderwijsvernieuwingen volgen elkaar in rap tempo op. Termen als Passend onderwijs en zorgplicht zijn allang niet onbekend meer, datzelfde geldt voor HGW. Ook dit is een onderwijsvernieuwing die steeds meer belangstelling geniet. Ook interne begeleiders en leerkrachten zijn enthousiast over deze manier van werken. Vandaar dat het werken volgens de principes van HGW op steeds meer scholen uitgangspunt vormt van het onderwijs. In deze bijeenkomst gaan we in op: wat houdt HGW precies in? welke uitgangspunten liggen hieraan ten grondslag en welke leertheorie is hieraan verbonden? Na het beantwoorden van deze vragen zal worden ingezoomd op de praktische toepassing ervan, gekoppeld aan het werken met groepsplannen.

12 12 5 Van zorg naar groepsplan Overzicht workshops Doelgroep Leerkracht - IB Groepsplanning in de praktijk; een groepsplan rekenen gericht op cruciale leermomenten Je bent al een tijdje leerkracht in het ZML, wilt realistische doelen kunnen plannen en deze vervolgens uitvoeren in je groep. Daarbij moet er aandacht zijn voor de specifieke onderwijsbehoeften van alle leerlingen om het onderwijs zo passend mogelijk te maken. Hoe kan ik dit het beste doen? Hoe doe ik dat zo effectief mogelijk? We bespreken de uitvoering van een groepsplan binnen een groep met verschillende niveaus en focussen ons op het rekenonderwijs. Hoe doe ik dat? Gebaseerd op het organisatiemodel van handelingsgericht werken (waarnemen, begrijpen, plannen en realiseren) gaan we toewerken naar een groepsplan rekenen afgestemd op de cruciale leermomenten binnen dit vakgebied. Hierbij is rekening gehouden met: - de individuele onderwijsbehoeften (instructie en ondersteuningsbehoeften) - de didactische en pedagogische spreiding - de mate van zelfstandigheid - het (uitstroom)perspectief 6 Op de automatische piloot, rekenen maar! Overzicht workshops Doelgroep Leerkracht - IB Automatisering en het voorkomen van rekenproblemen Het vakgebied rekenen brengt voor veel leerlingen op de school voor ZML de nodige problemen met zich mee. Doordat er geen methode op de markt is, die tegemoet komt aan de specifieke kenmerken van de ZML-leerling, is het voor veel scholen en leerkrachten een lastige opgave om goed rekenonderwijs te geven aan alle leerlingen van de groep. De hoofddoelen van het rekenonderwijs aan ZML zijn m.n. gericht op getalbegrip en de praktische toepassingen, maar minder op het formele rekenen. Dat betekent meer praktische activiteiten (geldrekenen, klokkijken, meten en wegen) en minder sommetjes. Voor de leerlingen, die wat meer kunnen, en wel met (eenvoudige) sommen aan de slag gaan, is de automatisering van de rekenvaardigheden (basiskennis) een leerfase op zich. Tijdens de workshop staan we stil bij de minimale geautomatiseerde basiskennis, die de leerling nodig heeft om eenvoudige bewerkingen vlot (uit het hoofd of schriftelijk) te kunnen uitvoeren. Ook binnen het ZML onderwijs is het belangrijk de automatisering van de basiskennis nauwlettend te volgen en specifieke automatiseringsoefeningen in de rekenles op te nemen. Door deze aanpak krijgen de leerlingen, binnen de eigen mogelijkheden, voldoende basis om zich de rekenvaardigheden eigen te maken, die van belang zijn voor hun uitstroomperspectief.

13 13 7 FF Dimme..effectieve instructie Overzicht workshops Doelgroep Leerkracht - IB Directe en effectieve instructie: een passend lesmodel Er is een sterke relatie tussen leerprestaties en de kwaliteit/kwantiteit van de instructie. Als basismodel voor het geven van instructie is directe-instructie heel geschikt. Met name voor het aanleren van instrumentele vaardigheden bij zwakke leerlingen. In deze workshop behandelen we de uitgangspunten en onderbouwing van het directe instructiemodel. Niet alleen het hoe maar ook het waarom! Hoe en waarom komt dit model tegemoet aan de ZMLdoelgroep? Naast deze onderbouwing en verantwoording kijken we naar de eigen praktijk gekoppeld aan een rekenles. We maken een rekenles voor een groep (subgroep) volgens de principes van directeinstructie en houden hierbij rekening met zowel de instructie als de ondersteuningsbehoefte, voorspelbaar gedrag en ruime tijd voor begeleid inoefenen. Voorwaarde is dat er een concreet lesdoel geformuleerd is met betekenisvolle inhouden tijdens de presentatiefase. 8 Klassenmanagement.. alles tegelijk!? Overzicht workshops Doelgroep Leerkracht - IB Klassenmanagement in een groep met verschillende niveaus Naast instructie zijn planning en management van cruciaal belang om de prestaties van leerlingen te beïnvloeden. Op grond van ondersteunings- en instructiebehoeften van kinderen wordt vastgesteld welke differentiatievormen moeten worden toegepast in een groep. Als resultaat hiervan ontstaat een groepsplan. Maar hoe voer ik dat uit in een groep met verschillende niveaus? Uitgaande van een groepsplan kijken we hoe deze kan dienen als organisatieplan. We koppelen dit aan specifieke managementvaardigheden van de leerkracht en het maken van planningsbeslissingen en keuzebeslissingen. 9 Het pedagogisch groepsplan apart of niet? Overzicht workshops Doelgroep Leerkracht - IB Het groepsplan gericht op sociaal-emotionele ontwikkeling van zorgleerlingen Hoe maak ik een pedagogisch groepsplan? Hoe breng ik de leerling met speciale pedagogische behoeften onder in het groepsplan en hoe kom ik hierbij tegemoet aan de ondersteuningsbehoeften? Welke doelen wil ik bereiken? We behandelen en formuleren mogelijke doelen op het gebied van de sociaal-emotionele ontwikkeling in termen van gewenst gedrag. Wil ik dat voor de hele groep of voor een subgroep? Hoe geef ik extra steun en begeleiding? Kan ik hierbij ook clusteren? Aan de hand van een praktijkvoorbeeld maken we een opzet voor een pedagogisch groepsplan. 10 Wat hebben ze nodig? Van vakinhoud naar leerlingenperspectief Overzicht workshops Doelgroep Leerkracht - IB Onderwijsinrichting richting vervolgonderwijs en uitstroom In deze module richten we ons op de vakinhoudelijke kennis van rekenen en de aanpassingen van dit vakgebied gekoppeld aan de doelgroepen binnen je school/de groep. Wat is er nodig richting vervolgonderwijs en uitstroom, maar ook hoe differentieer je binnen dit vakgebied? We sluiten aan bij de kerndoelen en bij de opbouw en verantwoording van de gehanteerde methodes. Wat maakt ze specifiek geschikt voor de ZML-doelgroep? Ook stellen we vast waar de leerlingen heengaan na het verlaten van de school. Belangrijke plaats neemt het aanbod voor de sociaal-emotionele ontwikkeling in. 11 We hebben de tijd, maar geen tijd te verliezen! Overzicht workshops Doelgroep Leerkracht - IB Onderwijstijd en een functionele weekplanning? Hoe maak je zo efficiënt mogelijk gebruik van geplande onderwijstijd en hoe maak ik een functionele weekplanning? Onderwijstijd is sterk afhankelijk van de doelgroep en het perspectief. We focussen ons op het kernvakgebied rekenen. Hoe passen we de onderwijstijd aan t.b.v. het perspectief, hoe stemmen we de hoeveelheid tijd af op de onderwijsbehoeften, en hoe komen we van daaruit naar een functionele weekplanning? Er is aandacht voor de wettelijke vereisten op het gebied van onderwijstijd voor deze doelgroep en de vertaling ervan middels lesrooster en weekplanning. 12 Meester/juf, we kunnen het zelf! Overzicht workshops Doelgroep Leerkracht - IB Onderwijsleerproces: activeren van de leerling én het vergroten van de betrokkenheid In deze workshop/presentatie besteden we aandacht aan het activeren van de leerling bij het onderwijsleerproces én de betrokkenheid van de leerling. Hoe zorgen we voor actieve betrokkenheid en inzicht in het eigen leer- en ontwikkelingsproces? Uiteindelijk willen we toewerken naar vaardigheden om leerlingen op een doelmatige wijze te leren samenwerken. Onderwerpen die aan bod komen zijn interactieve instructie, didactische principes en leerstrategieën. We bespreken een aantal voorbeelden van activerende werkvormen. Vervolgens gaan we in op de aanpak/leerstrategie voor het verkrijgen van inzicht.

14 14 13 Respect man! Naar een veilige en motiverende leeromgeving Overzicht workshops Doelgroep Leerkracht - IB (Ortho)pedagogisch handelen Aandacht voor elk kind, respectvol, uitdagend, motiverend, maar ook een gestructureerde, ordelijke en veilige leeromgeving, en.. afgestemd op de onderwijsbehoeften? Als leerkracht moet je een duizendpoot zijn, zo lijkt het! In deze workshop zijn veiligheid en motivatie de kernwoorden. Het handhaven van de gedragsregels zal hierbij een bijzondere plaats innemen (duidelijke groepsregels, adequaat en positief corrigeren). Maar ook hoe een (rijke)leeromgeving te creëren die een bijdrage levert aan het voorkomen van gedragsproblemen. 14 Wat zeg ik...? Overzicht workshops Doelgroep Leerkracht - IB Effectief communiceren met ouders Als leerkracht heb je te maken met het voeren van gesprekken met ouders, leerlingen en collega s. In deze bijeenkomst leer je te kijken naar je eigen rol in gesprekken met ouders, en ben je in staat om ze tot een goed einde te brengen. Je maakt je gespreksvaardigheden eigen die je in de praktijk toe kunt passen. 15 Planmatige ontwikkeling.. rust in de school.. Overzicht workshops Doelgroep Directie - MT Werkwijze planmatige schoolontwikkeling Moet er op school van alles tegelijk ontwikkeld worden en is iedereen druk.. met van alles? Is het wel duidelijk óf en wanneer het gewenste resultaat bereikt wordt..voor de directie, voor de medewerkers, voor de ouders en voor de inspectie en uiteindelijk voor de kinderen? Realistische beelden in de praktijk van veel scholen. Helaas, want het kan ook anders. Effectief Onderwijs heeft een model ontwikkeld, waarin de schoolontwikkeling volgens een vast patroon wordt doorlopen. Planning en afspraken vloeien voort uit dit model. Daardoor wordt voor alle betrokkenen duidelijk wie, wat op welk moment moet doen. Met heldere documenten en stappen, waarin een ieder zijn eigen rol heeft in de schoolontwikkeling: van Schoolplan tot vergaderplanning en jaarverslag. Een duurzame en doelmatige werkwijze waar de school nog jaren plezier van heeft. De resultaten van scholen die deze de werkwijze in de afgelopen jaren gebruikt hebben zijn vrijwel zonder uitzondering succesvol. 16 Schoolplan & Kwaliteitszorg Overzicht workshops Doelgroep Directie - MT Een praktisch model voor het schoolplan Op zoek naar een praktisch model voor het schoolplan? Een schoolplan dat niet eens in de 4 jaar enorm veel werk en stress met zich mee brengt, maar waarin je elk jaar de opbrengsten van de schoolontwikkeling kunt bij houden? Dat altijd up to date is, zodat je het ten allen tijde kunt laten presenteren aan bestuur,ouders, collega s, inspectie, enz. Effectief Onderwijs heeft een werkwijze ontwikkeld, die samenhangt met de cyclus kwaliteitszorg: praktisch, samenhangend, voor iedereen duidelijk, geen stoffig nutteloos document, maar een levend beleidsdocument. Maar bovenal: geen dubbele werkzaamheden! Effectief Onderwijs levert, natuurlijk in onderling overleg en in samenwerking met de school, dé basis voor het beleid van uw school voor de komende 4 jaar.. op maat! 17 Effectieve cyclus leerlingenzorg.. garantie voor goede zorg! Overzicht workshops Doelgroep Directie - MT - IB De kwaliteit van de leerlingenzorg Maakt u zich zorgen over de kwaliteit van de Leerlingenzorg op uw school? Of zijn ouders en/of inspectie niet tevreden over de zorg voor de leerlingen? Maakt u zich zorgen over de kwaliteit van de Leerlingenzorg op uw school? Of zijn ouders en/of inspectie niet tevreden over de zorg voor de leerlingen? Dan is het tijd om Effectief Onderwijs in te schakelen. De afgelopen jaren is onze werkwijze zeer succesvol geweest op diverse scholen voor speciaal(basis)onderwijs (cluster 3 en 4). Een heldere beschrijving van wettelijke eisen, vertaald in gewenste en doelmatige procedures voor de praktijk, werden door Effectief Onderwijs beschreven in de instructiemap Leerlingenzorg : een praktisch handboek voor scholen die dit cyclische proces willen beschrijven en/of invoeren. Inclusief benodigde formulieren, documenten en kwaliteitskaarten.

15 INHOUD SCHOLINGSMODULES VOOR TEAMS Modules van 4 dagdelen (basisniveau) of 5 dagdelen (verdiepingsniveau*), bestemd voor teams van leerkrachten en/of assistenten. De inhoud is gekoppeld aan waarderingskader PKO en kan bijvoorbeeld worden ingezet als verbeteren/of borgings-traject bij de schoolontwikkeling. Inschrijven van meerdere schoolteams is mogelijk (max. ca. 20 personen). * Deze modules kunnen vrijstellingen opleveren voor de HBO master SEN (Fontys OSO) Leerkrachtmodules TS 1 Goed onderwijs. mijn zorg! overzicht teamscholing Onderdeel PKO Kwaliteitszorg Je bent al een tijdje leerkracht in het ZML en wil je gaan verdiepen in de vraag wat goed onderwijs is voor deze leerlingen? Wat zijn de kenmerken van de ZML-populatie? Maar ook: ken ik de schoolvisie, herken ik deze op de werkvloer, wat is mijn eigen visie op goed onderwijs aan deze doelgroep? Wat betekent dit voor mijn handelen? Hoe zien ouders en kind dit alles in de praktijk? Welke leerstijlen zie ik in mijn groep en hoe speel ik daarop in? Veel vragen waarop je als leraar niet altijd direct een antwoord paraat hebt, of waarin je je niet zo hebt verdiept. Maar wel cruciaal in de dagelijkse omgang met kind en ouders. Tijdens deze workshop gaan we die vragen verkennen en probeer je ze voor je eigen situatie te beantwoorden. Middels relevante theorie en een aantal opdrachten brengen we het kind en de groep in beeld, proberen we een antwoord te krijgen op de sociale context, om vervolgens te kijken hoe het onderwijs op je school hierop is afgestemd. We verkennen een aantal onderwijsvisies en vergelijken die met die van je eigen school. Wat is er beschreven en hoe ziet je dat terug. Kernvragen: hoe is het onderwijs ingericht (zowel op school als op groepsniveau) en hoe doe ik dat in de praktijk? TS 2 Van zorg naar groepsplan overzicht teamscholing Onderdeel PKO Leerlingenzorg Je bent al een tijdje leerkracht in het ZML, wilt realistische doelen kunnen plannen en deze vervolgens uitvoeren in je groep. Daarbij moet er aandacht zijn voor de specifieke onderwijsbehoeften van alle leerlingen om het onderwijs zo passend mogelijk te maken. Hoe kan ik dit het beste doen? Hoe doe ik dat zo effectief mogelijk? We bespreken de uitvoering van een groepsplan binnen een groep met verschillende niveaus en focussen ons op het rekenonderwijs. Hoe doe ik dat? Gebaseerd op het organisatiemodel van handelingsgericht werken (waarnemen, begrijpen, plannen en realiseren) gaan we toewerken naar een groepsplan rekenen afgestemd op de cruciale leermomenten binnen dit vakgebied. Hierbij is rekening gehouden met: - de individuele onderwijsbehoeften (instructie en ondersteuningsbehoeften); - de didactische en pedagogische spreiding; - de mate van zelfstandigheid; - het (uitstroom)perspectief. TS 3 FF Dimme.. effectieve instructie overzicht teamscholing Onderdeel PKO Didactisch handelen Er is een sterke relatie tussen leerprestaties en de kwaliteit/kwantiteit van de instructie. De deskundigheid van de leerkracht speelt daarbij een grote rol. Als basismodel voor het geven van instructie is directe-instructie heel geschikt voor de ZML-doelgroep. Met name voor het aanleren van instrumentele vaardigheden bij zwakke leerlingen. In dit traject behandelen we de uitgangspunten en onderbouwing van het directe instructiemodel. Niet alleen het hoe maar ook het waarom! Hoe en waarom komt dit model tegemoet aan de ZMLdoelgroep? Naast deze onderbouwing en verantwoording kijken we naar de eigen praktijk gekoppeld aan een rekenles.

16 16 TS 4 (Niet) alles tegelijk.. klassenmanagement en groepsplanning overzicht teamscholing Onderdeel PKO Didactisch handelen Ik heb zoveel verschillende leerlingen in de groep, met zoveel verschillende niveaus hoe kan ik iedereen goed onderwijs geven? Hoe voer ik mijn groepsplan uit in een groep met verschillende niveaus? Naast instructie, zijn planning en management van cruciaal belang om de prestaties van leerlingen te beïnvloeden. Uitgaande van een groepsplan kijken we hoe deze kan dienen als organisatieplan. We besteden aandacht aan het maken van planningsbeslissingen en keuzebeslissingen en behandelen specifieke managementvaardigheden van de leerkracht. Managementvaardigheden op het gebied van: - het voorkomen van probleemsituaties; - didactische vaardigheden om een positief werkklimaat te bereiken; - regels en afspraken; - inrichting van de klas. TS 5 Wat hebben ze nodig? Van vakinhoud naar leerlingperspectief overzicht teamscholing Onderdeel PKO Leerstofaanbod In deze module richten we ons op de vakinhoudelijke kennis van een aantal vakgebieden en de aanpassingen van dit vakgebied gekoppeld aan de doelgroepen binnen je school/de groep. Wat is er nodig richting vervolgonderwijs en uitstroom, maar ook hoe differentieer je binnen dit vakgebied? We sluiten aan bij de kerndoelen van het betreffende vakgebied en bij de opbouw en verantwoording van de gehanteerde methodes. Wat maakt ze specifiek geschikt voor de doelgroep? Bij doelgroepen wordt gedacht aan SBO, SO, VSO, maar ook aan een indeling o.b.v. het uitstroomperspectief. Waar gaan de leerlingen heen na het verlaten van de school? Belangrijke plaats neemt het aanbod voor de sociaal-emotionele ontwikkeling in. De overige kernvakgebieden waar aandacht aan wordt besteed zijn: mondelinge en schriftelijke taal, rekenen en het aanbod Onderwijs op Mens &Wereld. De module wordt afgesloten met het presenteren van een praktijkonderzoek gericht op het totaalaanbod van de school. Daarnaast kies je één vakgebied (keuze) om uit te diepen, waarbij je je richt op de begrippen: vereisten (= kennis), perspectief en behoeften. Basismodules: 4 dagdelen. Uitgebreide module: 5 dagdelen (extra theoretische verdieping) TS 6 We hebben de tijd, maar geen tijd te verliezen! overzicht teamscholing Onderdeel PKO Onderwijstijd Deze module heeft een sterke koppeling met TS5 leerstofaanbod. Onderwijstijd is sterk afhankelijk van de doelgroep en het perspectief. We focussen ons weer op een aantal belangrijke kernvakgebieden: mondelinge en schriftelijk taal, rekenen en het aanbod OMW. Hoe passen we de onderwijstijd aan t.b.v. het perspectief, hoe stemmen we de hoeveelheid tijd af op de onderwijsbehoeften, en hoe komen we van daaruit naar een functionele weekplanning? Er is aandacht voor de wettelijke vereisten op het gebied van onderwijstijd voor deze doelgroep en de vertaling ervan middels lesrooster en weekplanning. Kernvraag daarbij is hoe je zo efficiënt mogelijk gebruik maakt van geplande onderwijstijd. Behalve het plannen van voldoende onderwijstijd (afgestemd op de doelgroep en de behoeften), wordt er ook aandacht besteed aan time- management t.b.v. het plannen van de eigen werkzaamheden binnen de school. De module wordt afgesloten met het maken en presenteren van een weekplanning voor een vakgebied, inclusief de plaats en uitwerking ervan op het lesrooster. De aspecten van het inplannen van extra of juist minder onderwijstijd wordt hierin onderbouwd. TS 7 Juf/meester, we kunnen het zelf! overzicht teamscholing Onderdeel PKO Actieve zelfstandige leerlingen Deze module legt de nadruk op het activeren van de leerling bij het onderwijsleerproces, én betrokkenheid van de leerling bij het onderwijsleerproces. Activeren via kennismaken met verschillende werkvormen passend bij de doelgroep. Betrokkenheid via het ondersteunen bij het verkrijgen van inzicht in de aanpak/leerstrategie. Onderwerpen die aan bod komen zijn: interactieve instructie, zelfstandig werken, samenwerken, eigen initiatief model, levend leren, didactische principes en leerstrategieën. Er worden voorbeelden van activerende werkvormen behandeld en besproken, en er is aandacht voor eigen vaardigheden en kennis op het gebied van: zorgen voor actieve betrokkenheid en inzicht in het eigen leer- en ontwikkelingsproces (aanpak en leerstrategie). Uiteindelijk willen we toewerken naar vaardigheden om leerlingen op een doelmatige wijze te leren samenwerken. Je sluit de module af met het presenteren van een voor de doelgroep geschikte activerende werkvorm binnen het vakgebied Onderwijs op Mens & Wereld. Hiervoor maak je (en voer je uit) een lessenserie en evalueer je het proces en product, waarbij je steeds één groep of leerling gevolgd hebt. Wat is er uiteindelijk bereikt t.a.v. activeren en betrokkenheid?

17 17 TS 8 Respect man! Naar een veilige en motiverende leeromgeving overzicht teamscholing Onderdeel PKO Pedagogisch handelen Goed pedagogisch handelen met aandacht voor elk kind, respectvol, uitdagend, motiverend, maar ook een gestructureerde, ordelijke en veilige leeromgeving, en.. afgestemd op de onderwijsbehoeften? Deze module heeft raakvlakken met module LB5, LB6 en LB7. Daarnaast zal het handhaven van de gedragsregels hierbij een bijzondere plaats innemen (duidelijke groepsregels, adequaat en positief corrigeren). Kernwoorden zijn veiligheid en motivatie! TS 9 Wat zeg ik..? overzicht teamscholing Effectieve communicatie In het onderwijs voer je dagelijks diverse soorten gesprekken. Vaak is het nodig dat er doelgericht en bewust wordt gecommuniceerd. Wil je je bewust worden van je eigen aandeel in het voeren van gesprekken en wat er nodig is om gesprekken tot een goed einde te brengen? In deze module leer je niet alleen het hoe, maar ook het waarom van communiceren. Daarnaast is er aandacht voor het speciale kind en communicatie. Kortom, je maakt je vaardigheden eigen die je in de praktijk toe kunt passen. Hierdoor wordt je een betere collega en leerkracht. Modules t.b.v. assistenten TS 10 FF Dimme overzicht teamscholing Onderdeel PKO Didactisch handelen Effectieve instructie door assistenten Ik heb zoveel verschillende leerlingen in de groep, met zoveel verschillende niveaus hoe kan ik iedereen goede instructie geven? Van assistenten binnen het ZML onderwijs wordt in de praktijk vaak meer verwacht dan het geven van ondersteuning. Veel assistenten geven zelf (delen van) lessen aan leerlingen. Kennis en vaardigheid van effectieve instructie is dus ook voor assistenten van groot belang. In 4 bijeenkomsten, verdeeld over een halfjaar, word je bekwaamd in het lesgeven aan de hand van het directe instructiemodel (DIM) binnen het ZML onderwijs. Deze werkwijze werkt aangetoond kwaliteitsverhogend, is gebaseerd op goed onderwijs aan ZML leerlingen en wordt aanbevolen door o.a. de onderwijs inspectie. De docent behandelt vooral de praktische uitwerking van het directe instructie model, gericht op een ZML setting. Door middel van tussentijdse praktijkopdrachten zorgen we voor een functionele en praktische invoering van het DIM model op school. Het resulteert in een kijkwijzer/competentielijst: weet iedereen waar hij/zij aan toe is. De terugkombijeenkomst waarborgt de daadwerkelijke toepassing van het geleerde in de praktijk.

18 INHOUD MODULES OPLEIDING LEERKRACHT S(B)O NIVEAUS Het scholingsaanbod leerkracht S(B)O bevat modules voor de startende leraar, de meer ervaren leraar en de senior leraar. Startende leerkrachten kunnen de eerste stappen in dit onderwijs laten begeleiden door 10 intervisiebijeenkomsten, eventueel daarna gevolgd door een traject van 4 modules speciaal voor de startende leerkracht. Voor de ervaren leerkrachten zijn er de modules naar keuze, afhankelijk van de gewenste competenties. Senior leerkrachten kunnen zich verder ontwikkelen in de begeleiding en coaching van collegaleerkrachten en communicatieve vaardigheden. VERDIEPING EN VRIJSTELLING De modules kunnen op 2 niveaus worden gevolgd: basisniveau en verdiepingsniveau. Cursisten die deze modules willen volgen in het kader van een pre-master traject doen per les een theoretische verdieping middels zelfstudie, voeren praktijkopdrachten uit en verzorgen een afsluitende moduleopdracht. Deze wordt afgerond en beoordeeld tijdens een 5 de (presentatie)bijeenkomst. De studielast van deze uitgebreide modules kan vrijstellingen opleveren bij een eventueel later te behalen Master SEN via Fontys OSO. De maximale vrijstelling bedraagt gemiddeld ca. 2 EC per module (EC is de standaardnorm voor studiebelastingsuren binnen het ECTS: European Credit Transfer System). Dit komt overeen met een gemiddelde investering van gemiddeld ca. 6,5 uur per week gedurende de moduleperiode (ca. 9 weken). Deze studielast is verdeeld over contacttijd en werkzaamheden voor studiedoeleinden binnen de praktijk- werksituatie en zelfstudie. Modules die gevolgd worden met dit verdiepingsniveau zijn gemarkeerd met het Fontys logo: NIVEAU 1: STARTENDE LEERKRACHT S(B)O ST1 Waar moet ik beginnen? Overzicht opleiding Onderdeel PKO Doelgroep 10 dagdelen *Uitbreiding pré-master: nvt Intervisie en praktische theorie voor starters in het S(B)O Kwaliteitszorg Startende leerkracht in het S(B)O Je bent net afgestudeerd van de PABO en begonnen als leerkracht in het S(B)O. Prachtig werk, maar net als bij iedereen die pas begint met werken: eerst wel even wennen zeker in dit vak. Waar moet ik op letten, doe ik het wel goed, hoe ga ik met deze leerlingen om, en met de ouders, waar vind ik alle informatie, wat doe ik met een lastige leerling, hoe doen anderen dat eigenlijk? Het antwoord op deze en andere, logische vragen van starters in dit onderwijs, krijg je in een traject van 10 bijeenkomsten. Niet te intensief, wel praktisch. Bovendien kun je je ervaringen delen met collega s in eenzelfde situatie De dagdelen zijn verdeeld in een gedeelte praktische theorie (de zaken die je in de praktijk zou moeten weten en de gemeenschappelijke vragen uit de groep) en een gedeelte intervisie: het delen van ervaringen met je collega starters. Dit alles zonder veel tijdsinvestering, je hebt het al druk genoeg!

19 19 ST2 Leerkracht S(B)O: Klaar voor de start? Overzicht opleiding Startersvaardigheden S(B)O volgens de jaarkalender Onderdeel PKO Doelgroep Leerlingenzorg Startende leerkracht in het S(B)O Je bent begonnen als startende leerkracht in het S(B)O. Een prachtig vak maar een vak moet je leren. Daarom wil jij je meer gaan verdiepen in de specifieke kenmerken van dit onderwijs. Je wilt dat op een praktische manier doen, bovendien moet de tijdsinvestering goed te doen zijn naast je dagelijkse werkzaamheden en misschien wil je toch ook studiepunten verdienen... Verder wil je antwoord op vragen als: Hoe komt het dat deze leerlingen zich juist zo gedragen, hoe kun je daar het beste op inspelen, welke vragen spelen er bij ouders, hoe moet ik me voorbereiden op een leerlingenbespreking, hoe maak ik een groepsoverzicht, enz..? Tijdens dit scholingstraject verzamel je de kennis en de vaardigheden die van jou worden verwacht. De inhoud van de modules richten zich op het behalen van de benodigde competenties op jouw niveau: de starter. We volgen vooral de praktijksituatie van de leerlingenzorg en de jaarcyclus: wat eerst komt wordt eerst behandeld. Het accent ligt op jouw werkzaamheden bij de uitvoering van de cyclus leerlingenzorg. Onderwerpen die daarbij aan de orde komen zijn de procedures in de leerlingenzorg (bijv. evaluatie- en leerlingenbesprekingen, handelingsplan en speciale zorg, de CvB), basisbehoeften van het kind, instructie/ondersteuningsbehoeften, meest voorkomende stoornissen, de profielschets, ontwikkelingsperspectief, gesprekken met ouders en huisbezoeken, werkwijze en systematiek groepsplan, enz. Alles zo praktisch mogelijk, met inspirerende werkvormen en voorbeelden. Per basistraject: 4x4 dagdelen = 16 dagdelen per schooljaar Uitgebreid traject: 4x5 dagdelen = 20 dagdelen per schooljaar *Uitbreiding Pré-master Deze modules kunnen vrijstellingen opleveren voor de HBO master SEN (Fontys OSO) NIVEAU 2: BASISLEERKRACHT S(B)O Via deze modules kunt u vrijstellingen behalen voor de HBO Master-SEN LB 5 Wat hebben ze nodig? Overzicht opleiding Onderdeel PKO Doelgroep *Uitbreiding Pré master Van vakinhoudelijke kennis naar leerlingperspectief Leerstofaanbod Basisniveau: (meer) ervaren leerkrachten S(B)O In deze module richten we ons op de vakinhoudelijke kennis van een aantal vakgebieden en de aanpassingen van dit vakgebied gekoppeld aan de doelgroepen binnen je school/de groep. Wat is er nodig richting vervolgonderwijs en uitstroom, maar ook: hoe differentieer je binnen dit vakgebied? We sluiten aan bij de kerndoelen van het betreffende vakgebied en bij de opbouw en verantwoording van de gehanteerde methodes. Wat maakt ze specifiek geschikt voor de doelgroep? Bij doelgroepen wordt gedacht aan SBO, SO, VSO, maar ook aan een indeling o.b.v. het uitstroomperspectief. Waar gaan de leerlingen heen na het verlaten van de school? Belangrijke plaats neemt het aanbod voor de sociaal-emotionele ontwikkeling in. De overige kernvakgebieden waar aandacht aan wordt besteed zijn: mondelinge en schriftelijke taal, rekenen en het aanbod Onderwijs op Mens &Wereld. De module wordt afgesloten met het presenteren van een praktijkonderzoek gericht op het totaalaanbod van de school. Daarnaast kies je één vakgebied (keuze) om uit te diepen, waarbij je je richt op de begrippen: vereisten (= kennis), perspectief en behoeften. Basismodules: 4 dagdelen. Uitgebreide module: 5 dagdelen (extra theoretische verdieping) Deze modules kunnen vrijstellingen opleveren voor de HBO master SEN (Fontys OSO) LB6 We hebben de tijd, maar geen tijd te verliezen! Overzicht opleiding Onderdeel PKO Doelgroep Van geplande onderwijstijd naar een functionele weekplanning Onderwijstijd Basisniveau: (meer) ervaren leerkrachten S(B)O Deze module heeft een sterke koppeling met LB5 leerstofaanbod. Onderwijstijd is sterk afhankelijk van de doelgroep en het perspectief. We focussen ons weer op een aantal belangrijke kernvakgebieden: mondelinge en schriftelijk taal, rekenen en het aanbod OMW. Hoe passen we de onderwijstijd aan t.b.v. het perspectief, hoe stemmen we de hoeveelheid tijd af op de onderwijsbehoeften en hoe komen we van daaruit naar een functionele weekplanning? Er is aandacht voor de wettelijke vereisten op het gebied van onderwijstijd voor deze doelgroep en de