Proefhoofdstuk Piano.

Transcriptie

1 Proefhoofdstuk Piano

2 Kom je cursus inkijken: Antwerpen, Frankrijklei 127, 2000 Gent, Oude Brusselseweg 125, 9050 Hasselt, Simpernelstraat 27, 3511 Brussel, Timmerhoutkaai 4, 1000 Maak van je opleiding piano een succes! Beste toekomstige student, Hartelijk dank voor je interesse in de opleiding piano aan het Centrum Voor Afstandsonderwijs. Op de volgende pagina s vind je een hoofdstuk en de volledige inhoudstafel van deze thuisstudie terug. Ook krijg je alle nodige informatie over de werking van onze school. Neem deze info rustig door, zo krijg je een goed beeld van de inhoud van de cursus en weet je zeker dat je voor de opleiding kiest die het beste bij jou past. Noteer alvast dat alle diploma s die je via het CVA behaalt erkend zijn en uitermate praktijk- en dus jobgericht! Heb je na het inkijken van dit proefhoofdstuk nog vragen? Geef ons gerust een seintje op het nummer of mail ons op. Onze opleidingsconsulenten beantwoorden al jouw vragen en geven je persoonlijk advies omtrent je studiekeuze. Blader je graag door de volledige cursus? Ook dat kan. Het Centrum Voor Afstandsonderwijs geeft je op vier plaatsen in België de mogelijkheid om de cursussen geheel vrijblijvend in te kijken. Je kan de cursussen inkijken in de campussen van Het Centrum Voor Avondonderwijs VZW in Antwerpen, Gent en Hasselt of in Brussel. Je hoeft hiervoor geen afspraak te maken, kom gewoon vrijblijvend langs. Ik wens je veel leesplezier en alvast veel succes met je studie! Jo Vandevelde Opleidingsconsulent Centrum Voor Afstandsonderwijs

3 Piano: erkende opleiding en praktijkgerichte cursus Deze moderne en praktijkgerichte opleiding kwam tot stand in samenwerking tussen het Centrum Voor Afstandsonderwijs en zelfstandige beroepsdeskundigen met jarenlange ervaring. Een duidelijke structuur maakt deze cursus zeer overzichtelijk. Op deze manier garanderen wij je een vlot studietraject. Op de volgende pagina s vind je de volledige inhoudstafel van de opleiding en een gratis onderdeel uit de cursus terug.

4 Deel 1. Piano spelen: van beginneling tot virtuoos 1 De piano 1.1. Soorten piano s 1.2. Houding aan de piano De juiste houding aan de piano De handhouding Nummering van de vingers 1.3. Het toetsenbord 1.4. De beste manier om piano te studeren Het eigenlijke studeren Een goed instrument Een goed pianobankje De metronoom 2 De pianolessen Deel 2. Vaardig worden in noten lezen: van niets tot vlot gelezen Deel 3. Theoretische achtergrond: van notennamen tot gebroken akkoord 1 De namen van de noten 1.1. Niet overal hetzelfde Bij ons in België In de rest van de wereld

5 1.2. De notatie op de notenbalk 1.3. De maten 1.4. De sleutels 1.5. Wijzigingstekens 2 Ritme 2.1. De basis De noten De rusten 2.2. De ritmepiramide 2.3. Klapoefeningen 3 Dynamische tekens 3.1. Dynamische tekens 3.2. Dynamische overgangstekens 4 Intervallen 4.1. Intervallen tot en met het octaaf 4.2. Intervallen groter dan het octaaf 5 Toonladders 5.1. Grote tertstoonladders 5.2. Toontrapnamen in grote tertstoonladders 5.3. Kleine tertstoonladder Antieke wijze Harmonische wijze Melodische wijze

6 6 Akkoorden 6.1. Majeur akkoord: grote drieklank 6.2. Mineur akkoord: kleine drieklank 6.3. Vierklanken 6.4. Omkeringen 6.5. Kleuring 6.6. Gehoor 6.7. Harmonische boventonenreeks Kwintencirkel 6.9. Gebroken akkoord Deel 4. De bouw van de piano 1 Inleiding 2 De bouw van de piano in een notendop 3 De plaats van de piano tussen alle muziekinstrumenten 3.1. Plaatsing tussen de andere instrumenten Slaginstrumenten of percussie Toetsinstrumenten Snaarinstrumenten 3.2. Klavier Definitie Klavier van muziekinstrument 3.3. Geluid 3.4. Uiterlijk

7 3.5. Voorgeschiedenis Het klavecimbel in de 20e en 21e eeuw Verwante instrumenten Bekende hedendaagse klavecinisten 3.6. Overgang naar de piano Oorspronkelijke mechaniek Moderne mechaniek 3.7. Pedalen 3.8. Ambitus 3.9. Stemmen Kwaliteit Bekende pianobouwers Deel 5. Grote componisten en pianisten 1 Grote componisten 1.1. Johann Sebastian Bach Plaatsing in de muziekgeschiedenis Levensloop Bachs oeuvre Nalatenschap 1.2. Ludwig Van Beethoven Plaatsing in de muziekgeschiedenis Levensloop Oeuvre Gezondheid

8 1.3. Frederik Chopin Plaatsing in de muziekgeschiedenis Levensloop Nationale scholen 1.4. Johannes Brahms Plaatsing in de muziekgeschiedenis Levensloop Oeuvre 1.5. Wolfgang Amadeus Mozart Plaatsing in de muziekgeschiedenis Levensloop Oeuvre Nalatenschap 1.6. Franz Liszt Plaatsing in de muziekgeschiedenis Levensloop Oeuvre 1.7. Robert Schumann Plaatsing in de muziekgeschiedienis Levensloop Oeuvre Davidsbündler

9 2 Grote pianisten 2.1. Ferruccio Busoni 2.2. Emil Gilels 2.3. Leopold Godowsky 2.4. Gould, Glenn 2.5. Hoffmann, Jozef 2.6. Horowitz, Vladimir 2.7. Michelangeli, Arturo Benedetti 2.8. Rachmaninoff, Sergej

10 HOOFDSTUK 1: DE PIANO 1.1 Soorten piano s Er bestaan drie soorten piano s: 1. Vleugelpiano 2. Buffetpiano

11 3. Elektrische piano 1.2 Houding aan de piano De juiste houding aan de piano Als je aan de piano zit, let erop dat je rug steeds recht is. De armen hangen ontspannen los van de romp. De voeten staan plat op de grond met een vijftiental centimeter tussen beide voeten. Als je op een akoestische piano speelt, dan zet je een voet voor het rechterpedaal en een voet voor het linkerpedaal De handhouding Bekijk even de houding van de vingers nu je arm los langs uw lichaam hangt. De vingers zijn gebogen: dit is de ideale, ontspannen houding om je hand op de pianotoetsen te zetten. Zet je hand op de piano en controleer of al je vingers de toetsen raken. Controleer nu of je vingers allemaal gebogen zijn. Controleer tenslotte of je duim zeker op de toetsen staat Nummering van de vingers

12 Onze handen zijn elkaars spiegelbeeld! De duimen zijn altijd nummer 1, de pinken zijn altijd nummer 5. De middenvingers zijn makkelijk, zij krijgen nummer 3. Bij vingers 2 en 4 heerst altijd een beetje verwarring. Onthoud zo goed mogelijk de nummers van de duim, en leid de rest ervan af. De duim is nummer 1. Vinger 2 is bijgevolg de wijsvinger, en nummer 4 is voor de ringvinger. ONTHOUDEN 1 DUIM IS ALTIJD NUMMER Het toetsenbord Een piano bestaat uit witte en zwarte toetsen. We tellen 52 witte toetsen en 36 zwarte toetsen. De witte toetsen liggen allemaal naast elkaar. Om je te oriënteren op de piano, gebruik je de zwarte toetsen. De zwarte toetsen zijn ingedeeld in groepjes van afwisselend twee en drie toetsen. Op bovenstaande tekening kan je dat duidelijk zien. Aan de linkerkant spreken we van lage noten, aan de rechterkant spreken we van hoge noten. Hoe meer we naar rechts gaan, hoe hoger op de piano, des te hoger zullen de noten klinken. In het midden van de piano liggen de noten die wij kunnen zingen. De noten voor de mannenstemmen liggen aan de linkerkant van de middelste DO, de noten voor de vrouwenstemmen liggen aan de rechterkant van de middelste DO. Om je te helpen om gemakkelijk de positie van je handen te vinden bij de pianostukjes in het boek, zullen de pianotoetsen verder in het boek gekleurd zijn. Deze kleuren komen overeen met de kleur van de noten in de partituur.

13 Als je op de notenbalk een gele noot ziet staan, dan zal je op de piano een gele toets terugvinden. Deze toets slaat u aan met de vinger die overeenkomt met het nummertje boven de noot. Elke DO ligt LINKS van 2 ZWARTE toetsen. We zullen vaak spreken over de middelste DO. Deze toets vind je gemakkelijk als je het slotje van de piano zoekt, of aan de merknaam van de piano, precies in het midden van de piano. Als je van onderaan begint te tellen is het de vierde DO die je op de piano tegenkomt. OPDRACHT Ga nu op zoek naar alle DO s op de piano. Je zult ze altijd vinden aan de linkerkant van een groepje van 2 zwarte toetsen. GOUDEN REGELS: Zet de pianobank zo laag mogelijk Ontspan voor je begint Schouders laag Ellebogen los Hand ontspannen op de piano (in de houding zoals ze is wanneer ze los hangt wanneer u rechtop staat) Controleer regelmatig of je nog ontspannen bent GENIET!

14 HOOFDSTUK 2: DE PIANOLESSEN LES 1 Vingergymnastiek Om goed piano te spelen is het belangrijk dat de vingers soepel zijn. Daarom is het aan te raden om de vingers warm te spelen vooraleer je met het eigenlijke studeren begint. Onderstaande oefeningen zijn hiervoor bedoeld. Ze zorgen ervoor dat elke vinger de nodige aandacht krijgt. Zoals je ziet, heeft elke noot een bepaalde kleur. Deze kleur komt overeen met de kleur van de toets op de afbeelding van het pianoklavier. De rode toets, de do, is de middelste do op de piano. Gevonden? Ontspan je arm en hand door ze langs het lichaam te laten bengelen. Bewaar deze ontspanning en plaats je hand op de piano met je duim op deze do. Zorg ervoor dat je duim altijd voor de helft op de toets ligt. De rest van de vingers ligt ontspannen op de toetsen. Dit betekent dat alle vingers de toetsen raken, maar niet indrukken. Voel je je comfortabel in deze houding? Aan de slag dan maar Controleer of alle vingers op het einde van de notenbalk nog ontspannen liggen op de toetsen. Geen vliegende vingers, vingers die boven de toetsen zweven. Oefenen maar! Het is belangrijk duidelijk voor ogen te houden dat het tellen een belangrijke plaats inneemt in de muziek. Tegen een kwartnoot zeg je 1 Tegen een halve noot zeg je 1-2 Tegen een hele noot zeg je We klappen alleen als we 1 zeggen. Dat betekent dat we op de piano de toets gaan indrukken op de eerste tel. Staat er een halve of een hele noot, dan houden we de toets met de vinger ingedrukt tot de noot voorbij is. Daarom beginnen we met het tellen ook steeds op 1.

15 Vingergymnastiek RH Vingergymnastiek voor de rechterhand (RH)

16 LH Vingergymnastiek voor de linkerhand (LH)

17 RH Au Clair de la lune Op de groene weide

18 LES 2: Vingeronafhankelijkheid in de LH In deze les gaan we verder in op de LH. We beginnen met de zogenaamde zwakkere vingers te trainen. In beide handen kan je stellen dat vingers de sterke vingers zijn. Sterke vingers zijn deze die we spontaan gaan gebruiken als we iets willen proberen op de piano. Om alle vingers even vaak te trainen, besteden we nu even extra aandacht aan vingers Omdat de LH bij vele pianisten het zwakke broertje blijkt te zijn, zetten we deze oefening helemaal vooraan in de cursus. Op deze manier kan je er altijd naar teruggrijpen als inspeeloefening wanneer je al verder gevorderd bent. Zoals je op de vorige bladzijde hebt gemerkt, zitten er twee witte toetsen zonder vinger tussen de duim van je RH en de duim van je LH. Dit is een extra controle om te kijken of je op de goede plaats staat. Zelfs al speel je alleen met de LH, dan is het ter controle heel goed van toch eventjes ook de RH op de piano te zetten en te kijken of er inderdaad twee witte toetsen zonder vinger tussen de duimen zitten.

19 LH Mieke heeft een lammetje Speel en rust Dit teken is een rustteken. Rust betekent stilte, geen klank. Op de piano betekent dat, dat alle vingers op de toetsen rusten. Er is geen enkele toets ingedrukt. Klap en lees deze oefening vooraleer u hem gaat spelen. Zeg 1 bij elke noot en rust bij elke rust. Later kunt u hem met de notennamen lezen.

20 LH Aura Lee Op en neer

21 LES 3 De samengestelde notenbalk De samengestelde notenbalk is het begin van het echte pianospel. Alle pianostukken bestaan uit twee notenbalken. Eentje voor de linker, en eentje voor de rechterhand. Deze twee notenbalken samen noemen we een systeem. Bij een systeem staat er helemaal vooraan aan de notenbalken een accolade. Dit betekent dat beide notenbalken tegelijkertijd uitgevoerd worden. Je zal merken dat ook de maatstrepen doorlopen over de twee notenbalken. In het begin staan er enkel noten op de bovenste notenbalk, of op de onderste. Dit noemen we doorloopstukjes. De melodie gaat over van de ene in de andere hand, zonder dat iemand het merkt. Beide handen spelen samen één stuk.

22 LH RH Broeder Jacob LH RH Na regen

23 LES 4: Met gevoel De volgende stukjes drukken echt een sfeer uit. Voel je de melancholie in Pierrot en op de maan en het plezier in Zo vrolijk en Combo?! Een piano is een instrument waarmee we veel gevoelens kunnen vertolken. We kunnen dat op twee manieren doen: 1. We kunnen een stuk met een bepaalde emotie kiezen. Je zult merken dat je dat vanzelf doet. 2. We kunnen een stuk op een bepaalde manier spelen zodat het een andere emotie uitdrukt. Spelen we langzaam en zacht, zal het eerder droefheid uitstralen Spelen we snel en luid, zal eerder het plezier de bovenhand halen. We hebben bepaalde tekens om deze sferen aan te duiden: p is de afkorting van het Italiaanse piano en betekent zacht f is de afkorting van het Italiaanse forte en betekent luid Probeer eens en voel of het bij u ook zo werkt

24 LH RH Pierrot

25 Op de maan Waar op de vorige bladzijde de langzame stukjes een melancholisch karakter hadden, voelen we veel plezier in Zo vrolijk en Combo. Bij deze stukjes zal je dan ook de neiging hebben om ze luider en sneller te spelen dan de vorige. Dat mag, als je maar eerst even langzaam probeert tot je ze goed in de vingers hebt. Pas vanaf dan mag het luider en sneller. ONTHOUDEN ZELFS AL STAAT ER f ALTIJD EERST ZACHT EN LANZAAM STUDEREN

26 LH RH Zo vrolijk. Combo

27 Vragenreeks 1. Kleur alle Do s op onderstaand klavier: 2. Beschrijf de ideale houding om aan de piano te zitten Waarvoor staan volgende letters? p f a) Zacht spelen a) Zacht spelen b) Luid spelen b) Luid spelen c) Droevig spelen c) Droevig spelen d) Vrolijk spelen d) Vrolijk spelen

28 Afstandsonderwijs = studeren op je eigen tempo Een thuisstudie volgen aan het Centrum Voor Afstandsonderwijs is de meest flexibele manier om je erkend diploma te behalen. Met een thuiscursus start je namelijk wanneer het jou het beste uitkomt. Je studeert waar en wanneer je wil, en legt examen af wanneer jij er klaar voor bent. Erg handig als jouw leven meer is dan studeren alleen! Tijdens je studie kan je rekenen op de professionele begeleiding van een persoonlijke docent. Met de taken die je docent aan elk hoofdstuk heeft toegevoegd, oefen je jezelf in de praktijk, en bereid je je optimaal op het examen voor. Heb je vragen, of wil je je gemaakte oefeningen uit de cursus laten verbeteren? Dan stuur je je docent een mailtje via het online leerplatform (je krijgt een toegangscode bij inschrijving). In het inschrijvingsgeld is twaalf maanden begeleiding van je docent inbegrepen. Klaar met studeren? Dan leg je examen af op één van onze examenlocaties in Antwerpen, Brussel, Gent of Hasselt. Je hebt vijf jaar de tijd om je examen af te leggen en je beslist zelf wanneer je dit wil doen. Dit kan bijvoorbeeld al na drie maanden, maar ook na een jaar; de keuze is aan jou! Geslaagd? Dan krijg je je diploma binnen de 14 dagen. Je kan hiermee meteen solliciteren als werknemer of als zelfstandige starten (mits je ook een attest bedrijfsbeheer hebt). Al onze diploma s zijn erkend en zijn een fikse meerwaarde op de arbeidsmarkt. Niet van de eerste keer geslaagd? Geen nood. Je kijkt je examen in, en leert van je fouten. Vervolgens mag je gratis herexamen afleggen. Examen afleggen is trouwens nooit verplicht.

29 Zes ijzersterke redenen om te studeren aan het CVA 1. Je behaalt een erkend diploma Het Centrum Voor Afstandsonderwijs bezit het ISO certificaat. Dit is een onafhankelijk kwaliteitslabel dat elk jaar opnieuw, na een grondige audit, moet worden toegekend. Zowel ons cursusmateriaal als de docenten en de secretariaatswerking kregen en krijgen een positieve beoordeling. Dit is jouw beste garantie voor een kwaliteitsvolle en degelijke opleiding. Het Centrum Voor Afstandsonderwijs is door een groot aantal beroepsfederaties erkend. Je kan je met je diploma bij deze federaties aansluiten en genieten van allerlei voordelen. Bij werkgevers in verschillende sectoren heeft het diploma een grote troef bij je sollicitatie en biedt het je vaak werkzekerheid. Bovendien zijn onze diploma s internationaal erkend door de International Association of Professional Education (IAPE), die alle beroepsopleidingen wereldwijd registreert en accrediteert. De IAPE controleert en beoordeelt de kwaliteit van professioneel onderwijs van instellingen zoals universiteiten, hogescholen, publieke en private opleidingsverstrekkers, docenten en onderwijsinstellingen voor volwassenen. 2. Je kiest voor een praktijk- en jobgerichte opleiding Al onze opleidingen en cursussen worden ontwikkeld en geschreven door zelfstandige specialisten met jarenlange beroepservaring. Je gaat er meteen mee aan de slag. Dankzij onze jarenlange ervaring weten we precies welke onderwerpen, extra uitleg of praktijkvoorbeelden het verschil maken. Hierdoor bereik je snel je doel: je carrière een boost geven of een nieuwe job vinden. Het contact tussen jou en je docent is maximaal door gebruik van ons online studentenplatform. Al je vragen zullen binnen de 48 uren worden beantwoord. Momenteel is er in het bedrijfsleven veel vraag naar goed opgeleide werknemers. Het diploma dat je behaalt is een internationaal erkend diploma. Deze cursus biedt daarom zeer goede perspectieven op de arbeidsmarkt en een groot voordeel tijdens je sollicitatie. Veel afgestudeerde studenten startten reeds hun eigen succesvolle zaak na het volgen van een opleiding bij het CVA. Wij zijn dan ook een echte ondernemersschool die startende

30 ondernemers met veel plezier begeleidt in hun eerste stappen naar een carrière als zelfstandig ondernemer. 3. Je kiest voor maximale flexibiliteit Thuisstudie is uiterst flexibel. Jij bepaalt zelf wanneer je studeert, hoe lang, en wanneer je examen aflegt. Je hebt je toekomst dus zélf in de hand! Ideaal als je je studie wil combineren met een job, kinderen of andere activiteiten. 4. Je weet zeker dat je de opleiding kiest die bij je past Nog vragen? Extra informatie nodig? Kom dan gewoon langs op één van onze inkijklocaties (Antwerpen, Brussel, Gent, Hasselt) voor een adviserend gesprek met één van onze professionele opleidingsconsulenten. Zij helpen jou met veel plezier bij het ontwikkelen van een studietraject dat volledig aan jouw eisen en wensen voldoet. Je kan er ook je volledige cursus inkijken! 5. Je kan boeiende stages lopen Het CVA helpt je carrière op weg! Heel wat studenten kiezen ervoor om tijdens hun opleiding stage te lopen, ook al is dat in de meeste gevallen geen verplichting. Je docent begeleidt je in jouw keuze van een stageplaats en jouw opleidingsconsulenten brengen de nodige papieren in orde. Een handige manier om praktijkervaring op te doen, waardevolle referenties te krijgen en connecties te leggen! 6. Dit aan een uiterst scherpe prijs! Wist je dat het CVA elk jaar meer dan studenten telt? Door die schaalgrootte kunnen we jouw cursus tegen een bijzonder scherpe prijs laten drukken en verzenden. Zonder in te boeten op de kwaliteit van het lesmateriaal. Het examen dat je aflegt op onze school is in je inschrijvingsgeld inbegrepen (inclusief herkansingen!). Geen verborgen kosten bij het CVA! Je kan mogelijk genieten van extra financiële voordelen bij je inschrijving, zoals de Ondernemerskorting voor startende ondernemers, korting indien meerdere familieleden dezelfde opleiding volgen, korting bij het volgen van een studietraject dat bestaat uit meerdere cursussen enz. Bel onze opleidingsconsulenten ( ) tijdens je inschrijving om te weten voor welke korting jij in aanmerking komt.

31 Overtuigd? Start vandaag nog! Schrijf je snel en eenvoudig in: Wie studeert aan het Centrum Voor Afstandsonderwijs heeft een streepje voor. Moderne werkgevers hechten veel belang aan permanente bijscholing en een praktijkgerichte kennis. Onze school bouwde in de loop der jaren op dit vlak een ijzersterke reputatie op. Alle diploma s die je behaalt via het Centrum Voor Afstandsonderwijs zijn erkend, en verhogen je kansen op de arbeidsmarkt. Jouw keuze gemaakt? Dan hoef je je alleen nog in te schrijven. Je hebt hiervoor 3 opties: 1. Je vult het inschrijvingsformulier in op 2. OF je mailt naar 3. OF je maakt gebruik van het inschrijvingsformulier op de volgende pagina (als je je rechtstreeks op één van onze locaties komt inschrijven). Je inschrijving is pas definitief nadat we ook je cursusgeld ontvangen. Het inschrijvingsgeld voor de cursus piano bedraagt 199 en bevat de kostprijs van het cursusboek, de begeleiding van jouw docent en het (her)examen bij ons op school. Na ontvangst van je inschrijvingsgeld krijg je van ons een bevestigingsmail. Je krijgt je cursus dan binnen de week toegestuurd, zodat je meteen aan de slag kan! Veel succes!

32 INSCHRIJVINGSFORMULIER THUISSTUDIE PIANO Naam: Voornaam: Straat + Huisnummer: Postcode + Gemeente: Telefoon: GSM: adres: Geboortedatum: Heb je bij ons al een cursus gevolgd? Wens je een factuur na je betaling? JA - NEE JA - NEE Bij ja, vul hier je bedrijfsnaam en BTW-nummer in: O Ik ga akkoord met de algemene voorwaarden zoals ze vermeld staan op onze website. (handtekening) Je inschrijving is pas definitief nadat we ook je inschrijfgeld ontvangen. Het inschrijvingsgeld voor de cursus piano bedraagt 199 en bevat de kostprijs van de cursus, de begeleiding van je docent en je examen bij ons op school (en eventuele herexamens). Veel succes met je opleiding en je verdere carrière!