Omgaan met verlieservaringen in een schoolcontext

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Omgaan met verlieservaringen in een schoolcontext"

Transcriptie

1 Omgaan met verlieservaringen in een schoolcontext Aanbod vanuit de netwerken palliatieve zorg Lucie Cannie Psychologe Netwerk Palliatieve Zorg Gent-Eeklo

2 Netwerk palliatieve zorg 15 Vlaamse netwerken, overkoepeld door de Federatie Palliatieve Zorg Vlaanderen Opdracht : Optimaliseren van de palliatieve zorg in de regio (info, sensibilisatie, vorming, overleg.) Maar ook aandacht voor rouwzorg studiedag "rouw en verlies in onderwijs 19 april 2013 Lucie Cannie Netwerk Palliatieve Zorg Gent-Eeklo 2

3 Scholen en rouwzorg Sleutelpositie in ondersteuning bij verlies (verlies grootouder, ouder, broer, zus, leerkracht, leerling) School als veilige plek Belangrijke taak pro-actief, psycho-educatie studiedag "rouw en verlies in onderwijs 19 april 2013 Lucie Cannie Netwerk Palliatieve Zorg Gent-Eeklo 3

4 Mogelijk aanbod naar scholen Advies en informatie Sensibilisatie en vorming Uitlenen materiaal Doorverwijzing Ondersteunend zonder taken over te nemen studiedag "rouw en verlies in onderwijs 19 april 2013 Lucie Cannie Netwerk Palliatieve Zorg Gent-Eeklo 4

5 Advies en informatie Bij verliessituaties op school De papa van een kindje op onze school is overleden. We willen hier aandacht voor hebben maar weten niet goed hoe we dit moeten aanpakken Of we hebben wel een aantal ideeën maar weten niet goed of dit wel aangewezen is Of die leerling komt morgen terug naar school. Wat kunnen we doen of zeggen, wat kunnen we aanbieden, hoe kunnen we het best ondersteunen? studiedag "rouw en verlies in onderwijs 19 april 2013 Lucie Cannie Netwerk Palliatieve Zorg Gent-Eeklo 5

6 Of nog Advies en informatie Er is een leerkracht gestorven. Hoe kunnen we de klas het best opvangen? Of Een leerling in onze school is palliatief. Hoe kunnen we hiermee omgaan in de klas, tegenover hem, medeleerlingen, ouders Of een leerling die zijn mama heeft verloren, gedraagt zich vreemd. Moet ik me zorgen maken? studiedag "rouw en verlies in onderwijs 19 april 2013 Lucie Cannie Netwerk Palliatieve Zorg Gent-Eeklo 6

7 Sensibilisatie en vorming Sensibilisatieproject uitgewerkt in de WG Kinderen en Palliatie DVD Niet te jong voor verlies (voordracht, met richtlijnen, nuttige informatie en tal van tips voor hulpverleners) 2-daagse vorming Kinderen betrekken bij palliatieve zorg (rouw bij kinderen, gevoelens, invloed van verlies, doodsconcept, bijzondere gezinssituaties, creatieve werkvormen, veerkracht) Vorming op maat Brochure Niet te jong voor verlies studiedag "rouw en verlies in onderwijs 19 april 2013 Lucie Cannie Netwerk Palliatieve Zorg Gent-Eeklo 7

8 Werkpakket Groeien na verlies Algemene informatie omtrent rouw Zelfdoding Andere culturen Draaiboek Doe-ideeën Nazorg studiedag "rouw en verlies in onderwijs 19 april 2013 Lucie Cannie Netwerk Palliatieve Zorg Gent-Eeklo 8

9 Ontlenen materiaal Rouwkoffer (basis en secundair) materiaal voor leerkrachten en clb s om met verliessituaties op school om te gaan (boeken voor kinderen, leerkrachten en begeleiders, werkboeken, handpoppen, dvd s, kaartjes, zorgenpopjes enz.) studiedag "rouw en verlies in onderwijs 19 april 2013 Lucie Cannie Netwerk Palliatieve Zorg Gent-Eeklo 9

10 Inhoud Materiaal voor basis en secundair Bruikbaar bij acute verliessituaties studiedag "rouw en verlies in onderwijs 19 april 2013 Lucie Cannie Netwerk Palliatieve Zorg Gent-Eeklo 10

11 Materiaal Handleiding Literatuur Gedichten Knuffels en handpoppen Lunapop Zorgenpopjes Knuffel- en waardekaarten DVD s studiedag "rouw en verlies in onderwijs 19 april 2013 Lucie Cannie Netwerk Palliatieve Zorg Gent-Eeklo 11

12 Literatuur Kinder- en jeugdboeken rond rouw Werkboeken Handboeken voor de leerkracht studiedag "rouw en verlies in onderwijs 19 april 2013 Lucie Cannie Netwerk Palliatieve Zorg Gent-Eeklo 12

13 Lunapop Knuffelpop Basisgevoelens Non-verbaal uiten van gevoelens studiedag "rouw en verlies in onderwijs 19 april 2013 Lucie Cannie Netwerk Palliatieve Zorg Gent-Eeklo 13

14 Knuffels en handpoppen Bondgenoot en vertrouweling (veilig) Kanaal om eigen emoties te uiten studiedag "rouw en verlies in onderwijs 19 april 2013 Lucie Cannie Netwerk Palliatieve Zorg Gent-Eeklo 14

15 DVD s Wanneer wordt het weer leuk Afscheid, loslaten, herinneren Maar ik ben altijd bij jullie Hier ligt een schat begraven De familie Plet en Spek studiedag "rouw en verlies in onderwijs 19 april 2013 Lucie Cannie Netwerk Palliatieve Zorg Gent-Eeklo 15

16 Ander materiaal De eigenwijze doos studiedag "rouw en verlies in onderwijs 19 april 2013 Lucie Cannie Netwerk Palliatieve Zorg Gent-Eeklo 16

17 Ander materiaal een wereld vol troost Brede waaier van verliessituaties Te gebruiken als lesthema studiedag "rouw en verlies in onderwijs 19 april 2013 Lucie Cannie Netwerk Palliatieve Zorg Gent-Eeklo 17

ROUWKOFFER. Lien Lagrange & Evelyne Vercauteren (2018) 1/9

ROUWKOFFER. Lien Lagrange & Evelyne Vercauteren (2018) 1/9 ROUWKOFFER Lien Lagrange & Evelyne Vercauteren (2018) 1/9 Inhoud van de koffer: Materialen voor de kinderen / jongeren Doelgroep Thema Naam Thema: rouw algemeen Thema: verlies algemeen / positief einde

Nadere informatie

Vormingskrantje juli 2009

Vormingskrantje juli 2009 Vormingskrantje juli 2009 Nieuwe Informatie Vorming georganiseerd door Zorg Saam Complementaire zorg Aromatherapie in de palliatieve zorg 7 en 14/12/09 Rouw Rouw en zingeving 20/11/09 Rouw en verdriet

Nadere informatie

Samen kunnen we nog zoveel doen!

Samen kunnen we nog zoveel doen! Samen kunnen we nog zoveel doen! Ook als genezen niet meer kan... Wat is palliatieve zorg? Onder palliatieve zorg valt alle zorg die erop gericht is patiënten, voor wie genezing niet meer mogelijk is,

Nadere informatie

1. Het bericht komt binnen Tijdens of na de schooluren: Deelneming betuigen. Vragen wat er gebeurd is. Het nieuws direct melden aan de directie.

1. Het bericht komt binnen Tijdens of na de schooluren: Deelneming betuigen. Vragen wat er gebeurd is. Het nieuws direct melden aan de directie. DRAAIBOEK BIJ HET OVERLIJDEN VAN EEN LEERLING DATUM: Wat gebeurt er? Wat moeten we doen? 1. Het bericht komt binnen Tijdens of na de schooluren: Deelneming betuigen. Vragen wat er gebeurd is. Het nieuws

Nadere informatie

Vormingskrantje September 2009

Vormingskrantje September 2009 Vormingskrantje September 2009 Nieuwe Informatie Vorming georganiseerd door Zorg Saam Complementaire zorg Aromatherapie in de palliatieve zorg 7 en 14/12/09 Rouw Rouw en zingeving 20/11/09 Rouw en verdriet

Nadere informatie

Provinciale projecten welbevinden

Provinciale projecten welbevinden Provinciale projecten welbevinden Stimuleren van het algemeen welbevinden en sociale vaardigheden van kinderen en jongeren op school, in de klas en thuis deelthema KOPP & KOAP KOPP Kinderen van Ouders

Nadere informatie

Verlies, verdriet, rouw

Verlies, verdriet, rouw Verlies, verdriet, rouw Materiaal voor kinderen, jongeren, schoolpersoneel en begeleiders Het materiaal is beschikbaar in onze infotheek. De catalogus vind je online (link op www.vclbleuven.be> in de kijker).

Nadere informatie

Draaiboek bij ziekte en overlijden

Draaiboek bij ziekte en overlijden Datum Draaiboek bij ziekte en overlijden Hoe kan de school handelen bij het overlijden van een leerling? In dit overzicht vindt u een samenvatting van deze informatie in een checklist per onderdeel. Dit

Nadere informatie

Begeleiding pastoraal

Begeleiding pastoraal Begeleiding pastoraal Initiatieven Wenselijk Wie, wat, waar, hoe Evaluatie Er is een crisisteam of kerngroep op school Er wordt vorming en nascholing voor alle personeelsleden voorzien De directie brengt

Nadere informatie

Balans in evenwicht. Praktische tips voor familieleden van een palliatieve persoon. Ann Herman St. Jozefskliniek Izegem 27/09/11

Balans in evenwicht. Praktische tips voor familieleden van een palliatieve persoon. Ann Herman St. Jozefskliniek Izegem 27/09/11 Balans in evenwicht Praktische tips voor familieleden van een palliatieve persoon Historiek Binnen de werkgroep Sociaal werk van de Federatie Palliatieve Zorg werkten we geruime tijd rond de taakinhoud

Nadere informatie

Rouw Training in het begeleiden van verlies en rouwprocessen: 7, 14 en 21/05/2012 en tussen kwetsbaarheid en veerkracht 4, 11, 18, 25 en 26/6/12

Rouw Training in het begeleiden van verlies en rouwprocessen: 7, 14 en 21/05/2012 en tussen kwetsbaarheid en veerkracht 4, 11, 18, 25 en 26/6/12 Grijs gekleurde aankondigingen zijn nieuw opgenomen initiatieven Vorming georganiseerd door Zorg Saam Juni 2012 Rouw Training in het begeleiden van verlies en rouwprocessen: 7, 14 en 21/05/2012 en tussen

Nadere informatie

Palliatieve Terminale zorg training voor beroepsbeoefenaren binnen de psychiatrie

Palliatieve Terminale zorg training voor beroepsbeoefenaren binnen de psychiatrie Deelnemer 1 Colofoon Deze training is vanuit een subsidie van het innovatiefonds voor zorgverzekeraars door de projectgroep palliatieve terminale zorg ontwikkeld binnen Geestelijke Gezondheidszorg Eindhoven

Nadere informatie

Het bericht van overlijden komt op school binnen op:. Via:...

Het bericht van overlijden komt op school binnen op:. Via:... Protocol verdriet en rouw op de basisschool. Het bericht komt binnen. Het bericht van overlijden komt op school binnen op:. Via:... De ontvanger zorgt voor: De opvang voor degene die het meldt. De overdracht

Nadere informatie

Sterfgeval. Jenthé Adriaens, Elise Buts & Sharis Vertommen THOMAS MORE KEMPEN VORSELAAR

Sterfgeval. Jenthé Adriaens, Elise Buts & Sharis Vertommen THOMAS MORE KEMPEN VORSELAAR 2014 2015 Sterfgeval Jenthé Adriaens, Elise Buts & Sharis Vertommen THOMAS MORE KEMPEN VORSELAAR INHOUDSOPGAVE Ritueel 1: Boodschap in de wolken... 3 Ritueel 2: Een herdenkingshoekje... 4 Ritueel 3: Een

Nadere informatie

Palliatieve thuiszorg 21/01, 11 en 25/02,03 en 26/03 en 01/05/2010 Diversiteit in de palliatieve thuiszorg 23/02/2010

Palliatieve thuiszorg 21/01, 11 en 25/02,03 en 26/03 en 01/05/2010 Diversiteit in de palliatieve thuiszorg 23/02/2010 Vormingskrantje December 2009 Nieuwe Informatie Vorming georganiseerd door Zorg Saam Complementaire zorg Aromatherapie in de palliatieve zorg 7 en 14/12/09 Rouw De betekenis van levensverhalen in de zorg

Nadere informatie

INTENTIEVERKLARING PALLIATIEVE ZORG

INTENTIEVERKLARING PALLIATIEVE ZORG INTENTIEVERKLARING PALLIATIEVE ZORG INLEIDING Het MB van 22 november 2001 bepaalt dat RVT s, Gemengde inrichtingen (RVT-ROB) en ROB s die ten minste sinds 1 juli 2001 het forfait C+ factureren middelen

Nadere informatie

Leskoffer Omgaan met verlies

Leskoffer Omgaan met verlies Leskoffer Omgaan met verlies Omgaan met verlies Iedereen krijgt te maken met dood en rouw, sommigen al heel jong. Gemiddeld genomen zijn kinderen ruim 8 jaar oud als ze voor de eerste keer geconfronteerd

Nadere informatie

Foto: Elise Schouman

Foto: Elise Schouman Foto: Elise Schouman Ieder kind krijgt te maken met verlies. Bij verlies denken we vaak aan overlijden, maar verlies kan zich voor doen op verschillende gebieden, zoals bij scheiding, ernstig ziek zijn

Nadere informatie

Provinciale projecten welbevinden

Provinciale projecten welbevinden Provinciale projecten welbevinden Stimuleren van het algemeen welbevinden en sociale vaardigheden van kinderen en jongeren op school, in de klas en thuis themaproject pesten op school Info antipestkoffers

Nadere informatie

Complementaire Zorg Aromatherapie: initiatie 17/04/2012 Aromatherapie in de palliatieve zorg 15 en 29/05/2012

Complementaire Zorg Aromatherapie: initiatie 17/04/2012 Aromatherapie in de palliatieve zorg 15 en 29/05/2012 Grijs gekleurde aankondigingen zijn nieuw opgenomen initiatieven Vorming georganiseerd door Zorg Saam Vormingskrantje Februari 2012 Complementaire Zorg Aromatherapie: initiatie 17/04/2012 Aromatherapie

Nadere informatie

Vooruitziende zorg, een cultuur in ons huis. Inleiding. Inleiding 21/11/2014. De grote impact van het kleine gebaar

Vooruitziende zorg, een cultuur in ons huis. Inleiding. Inleiding 21/11/2014. De grote impact van het kleine gebaar Vooruitziende zorg, een cultuur in ons huis De grote impact van het kleine gebaar Liselotte Van Ooteghem Mia Vervaeck Studiedag Kronkels - 27 november 2014 Wie we zijn en waarom we hier staan Inleiding

Nadere informatie

Zelfdoding in het jeugdwerk. Na een overlijden

Zelfdoding in het jeugdwerk. Na een overlijden Zelfdoding in het jeugdwerk Na een overlijden 33 Ik verneem het nieuws dat iemand overleden is door zelfdoding Luister naar het verhaal. Plan zo snel mogelijk een eerste overleg met de hoofdbegeleider

Nadere informatie

"De Levensboom" Nieuws en Informatie van Virtus Praktijk

De Levensboom Nieuws en Informatie van Virtus Praktijk "De Levensboom" Nieuws en Informatie van Virtus Praktijk Jrg.1, nr.3 November 2010 Beste lezer, De afgelopen weken heb ik veel verschillende ervaringen gehad rondom rouw en verlies. Op mijn werk verloor

Nadere informatie

Kinderen in rouw: onder de oppervlakte

Kinderen in rouw: onder de oppervlakte In de praktijk Kinderen in rouw: onder de oppervlakte Truus Breukers Eerder verschenen in Huisarts Wet 2003;46(9):522-3 Wat moet je ze vertellen en wat kunnen ze aan? Het kind speelt gewoon door; dringt

Nadere informatie

UITGEVERIJ DAMON ZORG UITGAVEN

UITGEVERIJ DAMON ZORG UITGAVEN UITGEVERIJ DAMON Z O RG UI T G A V EN SPREKEN IS ZILVER, VRAGEN IS GOUD In dialoog met ouderen Aagje van der Vossen Marja Havermans Isbn 978 94 6036 208 8 Hoe ga je in gesprek met ouderen? Hoe stel je

Nadere informatie

Suïcidepreventiebeleid binnen een organisatie 10/10/2014

Suïcidepreventiebeleid binnen een organisatie 10/10/2014 Wat is een suïcidepreventiebeleid? Suïcidepreventiebeleid binnen een organisatie 10/10/2014 Een stappenplan waarin uitgeschreven staat hoe er binnen een organisatie met suïcidaliteit wordt omgegaan en

Nadere informatie

Draaiboek bij overlijden

Draaiboek bij overlijden Draaiboek bij overlijden Inhoudsopgave DRAAIBOEK BIJ OVERLIJDEN VAN EEN LEERLING...3 DRAAIBOEK BIJ OVERLIJDEN VAN EEN COLLEGA...8 DRAAIBOEK BIJ OVERLIJDEN VAN EEN OUDER VAN EEN LEERLING...12 DRAAIBOEK

Nadere informatie

Protocol bij het overlijden van een leerling

Protocol bij het overlijden van een leerling Protocol bij het overlijden van een leerling Algemeen: Er worden geen mededelingen aan de pers gedaan. Het locatie aanspreekpunt of de directeur meldt alleen dat onze 1 ste zorg de nabestaanden en de medeleerlingen

Nadere informatie

Wat te doen als er niets meer aan te doen is? Over palliatieve zorg en ergotherapie

Wat te doen als er niets meer aan te doen is? Over palliatieve zorg en ergotherapie Groeien in leven en sterven Wat te doen als er niets meer aan te doen is? Over palliatieve zorg en ergotherapie Dr. Alexander Verstaen (psycholoog) Centrum PERENNIS Federatie Palliatieve Zorg Vlaanderen

Nadere informatie

Vormingsbrochure 2011-2012. Vzw Netwerk Palliatieve Zorg Westhoek-Oostende. 8600 Diksmuide 051 51 98 00

Vormingsbrochure 2011-2012. Vzw Netwerk Palliatieve Zorg Westhoek-Oostende. 8600 Diksmuide 051 51 98 00 Vormingsbrochure 2011-2012 Vzw Netwerk Palliatieve Zorg Westhoek-Oostende Stovestraat 2A 8600 Diksmuide 051 51 98 00 Netwerk Palliatieve Zorg Westhoek-Oostende Woord vooraf Met deze brochure wensen wij

Nadere informatie

Suïcidepreventie op de werkvloer: van signaalherkenning tot nabestaanden

Suïcidepreventie op de werkvloer: van signaalherkenning tot nabestaanden Suïcidepreventie op de werkvloer: van signaalherkenning tot nabestaanden Studiedag Wel-zijn of niet-zijn op het werk - 18/03/2016 Stefanie Ghekiere Coördinator Suïcidepreventiewerking CGG Anwerpen Ine

Nadere informatie

Rouw en veerkracht: Het belang voor palliatieve zorg

Rouw en veerkracht: Het belang voor palliatieve zorg Rouw en veerkracht: Het belang voor palliatieve zorg An Hooghe Klinisch Psychologe Relatie- en Gezinstherapeute Context, UZ Leuven An.Hooghe@uzleuven.be An.hooghe@verbindinginverlies.be Rouw en veerkracht:

Nadere informatie

Psychologische aspecten bij donatie dr. Carine Poppe, MSc, PhD Psycholoog Cognitief-gedragstherapeut Transplantatiecentrum UZG

Psychologische aspecten bij donatie dr. Carine Poppe, MSc, PhD Psycholoog Cognitief-gedragstherapeut Transplantatiecentrum UZG Psychologische aspecten bij donatie dr. Carine Poppe, MSc, PhD Psycholoog Cognitief-gedragstherapeut Transplantatiecentrum UZG 1 Emotioneel beladen thema s Overlijden van dierbare Donatie van iets van

Nadere informatie

Vrije Basisschool de Regenboog

Vrije Basisschool de Regenboog Protocol Rouwverwerking 1. Het overlijden van een leerling 2. Het overlijden van een personeelslid 3. Het overlijden van een ouder, broer of zus van een leerling 1. Het overlijden van een leerling 1.1.

Nadere informatie

Van laatste fase naar nieuwe start. Coaching trajecten rouw en verlies

Van laatste fase naar nieuwe start. Coaching trajecten rouw en verlies Van laatste fase naar nieuwe start Coaching trajecten rouw en verlies Wat? Coaching trajecten voor (ex)-mantelzorgers, maar ook voor patiënten Een impulsproject met steun van provincie Vlaams-Brabant (2017)

Nadere informatie

Aandacht voor jonge nabestaanden na zelfdoding. Joke Vandenhoute Suïcidepreventiewerker van de CGG PassAnt vzw

Aandacht voor jonge nabestaanden na zelfdoding. Joke Vandenhoute Suïcidepreventiewerker van de CGG PassAnt vzw Aandacht voor jonge nabestaanden na zelfdoding Joke Vandenhoute Suïcidepreventiewerker van de CGG PassAnt vzw Werkgroep verder In Vlaanderen elk jaar + 8.000 nabestaanden na zelfdoding Direct betrokkenen

Nadere informatie

Rouwen. Praten en delen met lotgenoten

Rouwen. Praten en delen met lotgenoten Rouwen Als een dierbaar iemand pas gestorven is en je afscheid van hem of haar hebt moeten nemen, dan voel je je vaak heel wezenloos. Je vraagt je af waarom dit moest gebeuren maar je krijgt geen antwoord.

Nadere informatie

Hoe bouw je een sterk suïcidepreventiebeleid uit?

Hoe bouw je een sterk suïcidepreventiebeleid uit? Hoe bouw je een sterk suïcidepreventiebeleid uit? Omgaan met suïciderisico. Lancering Vlaamse richtlijn en website voor hulpverleners - 30 maart 2017 Sarah Holemans - CGG-SP Antwerpen Ine Vermeersch -

Nadere informatie

Bijlage 12. Checklist

Bijlage 12. Checklist Bijlage 12. Checklist Algemeen Zijn alle personeelsleden op de hoogte van de werking van het draaiboek? Hebben de personeelsleden een vorming signaaldetectie gekregen? Zit het draaiboek in het inlooptraject

Nadere informatie

Van loslaten naar VERBINDEN: Hoe we mensen in rouw kunnen uitnodigen om verhalen te vertellen over wat hen dierbaar is.

Van loslaten naar VERBINDEN: Hoe we mensen in rouw kunnen uitnodigen om verhalen te vertellen over wat hen dierbaar is. Van loslaten naar VERBINDEN: Hoe we mensen in rouw kunnen uitnodigen om verhalen te vertellen over wat hen dierbaar is. Anik Serneels Klinisch psychologe, relatie- en gezinstherapeute, specialisatie narratieve

Nadere informatie

Hoe kunt u voor uw bijzondere kleinkind zorgen? Tips voor opa s en oma s. Foto Britt Straatemeier. Deze brochure werd mogelijk gemaakt door:

Hoe kunt u voor uw bijzondere kleinkind zorgen? Tips voor opa s en oma s. Foto Britt Straatemeier. Deze brochure werd mogelijk gemaakt door: Hoe kunt u voor uw bijzondere kleinkind zorgen? Tips voor opa s en oma s Foto Britt Straatemeier Deze brochure werd mogelijk gemaakt door: Tips voor grootouders Foto Susanne Reuling Als in het gezin van

Nadere informatie

Rouwprotocol Bij het overlijden van een collega na een lange ziekte.

Rouwprotocol Bij het overlijden van een collega na een lange ziekte. Rouwprotocol Bij het overlijden van een collega na een lange ziekte. Het protocol is bestemd voor het primair onderwijs. Het is ontwikkeld en samengesteld door mevrouw Roelie Loois, IB'er bij SBO Mozaïek

Nadere informatie

Draaiboek bij overlijden (leerling of collega)

Draaiboek bij overlijden (leerling of collega) Draaiboek bij overlijden (leerling of collega) Het bericht komt binnen (vink de checklist af): Bij een ongeval, bij een overlijden op school of een overlijden waarbij de school betrokken is: Zorgt de ontvanger

Nadere informatie

Vormingsbrochure 2012-2013. Vzw Netwerk Palliatieve Zorg Westhoek-Oostende. 8600 Diksmuide 051 51 98 00

Vormingsbrochure 2012-2013. Vzw Netwerk Palliatieve Zorg Westhoek-Oostende. 8600 Diksmuide 051 51 98 00 Vormingsbrochure 2012-2013 Vzw Stovestraat 2A 8600 Diksmuide 051 51 98 00 Woord vooraf Met trots bieden wij u de tweede editie van onze vormingsbrochure aan: het ondersteuningsaanbod van het Netwerk Palliatieve

Nadere informatie

Delen is Helen. Wat kan je doen bij verlies van relatie, werk, geliefde of gezondheid

Delen is Helen. Wat kan je doen bij verlies van relatie, werk, geliefde of gezondheid Delen is Helen Wat kan je doen bij verlies van relatie, werk, geliefde of gezondheid Rouw Is een natuurlijk proces, waarbij verdriet en eenzaamheid voorkomende gevoelens kunnen zijn. Verlies van gezondheid

Nadere informatie

Rouwprotocol Widdonckschool Weert

Rouwprotocol Widdonckschool Weert Rouwprotocol Widdonckschool Weert overlijden van ouder(s) / verzorger(s) In dit protocol wordt beschreven hoe Widdonckschool Weert kan handelen bij het overlijden van een ouder(s) / verzorger(s) van (een

Nadere informatie

Draaiboek bij overlijden

Draaiboek bij overlijden Draaiboek bij overlijden DRAAIBOEK BIJ HET OVERLIJDEN VAN EEN COLLEGA Ia. De gebeurtenis vindt plaats op school 1. Een levensbedreigend voorval op school wordt onmiddellijk aan de vestigingsdirecteur gemeld.

Nadere informatie

Activiteiten voor kinderen en ouders voorjaar 2016

Activiteiten voor kinderen en ouders voorjaar 2016 Activiteiten voor kinderen en ouders voorjaar 2016 Huis van het Kind regio Zottegem Kloosterstraat 40, Zottegem 09 360 53 72 huisvanhetkind@ocmw.zottegem.be www.facebook.com/huisvanhetkindzottegem Beste

Nadere informatie

Lesdoelen: Werkvormen: Benodigdheden: Prentenboeken: Les 7: Bij ons thuis. Lesoverzicht

Lesdoelen: Werkvormen: Benodigdheden: Prentenboeken: Les 7: Bij ons thuis. Lesoverzicht Les 7: Bij ons thuis Lesoverzicht Lesdoelen: Kinderen zijn zich ervan bewust dat er verschillende gezinssamenstellingen zijn en respecteren verschillen. Kinderen weten dat je verliefd kan worden op iemand

Nadere informatie

Kinderen, rouw en beeldende therapie

Kinderen, rouw en beeldende therapie Rosanne van Alphen de Roo Kinderen, rouw en beeldende therapie Dingen die je moet weten als je met een rouwend kind te maken hebt De Zwaan, beeldende therapie 1 Kinderen en rouw In dit E-book krijg je

Nadere informatie

Protocol Rouw en Verdriet

Protocol Rouw en Verdriet Protocol Rouw en Verdriet Protocol rouw en verdriet op school Het protocol heb ik gelezen. Er komt duidelijk naar voren dat er gewerkt met behulp van het protocol. Hierin staan verschillende stappen die

Nadere informatie

Uw bijdrage maakt wel degelijk het verschil. Palliatief Netwerk Arrondissement Leuven

Uw bijdrage maakt wel degelijk het verschil. Palliatief Netwerk Arrondissement Leuven Uw bijdrage maakt wel degelijk het verschil Palliatief Netwerk Arrondissement Leuven Palliatieve zorg Palliatieve zorg is een intensieve, persoonlijke zorg voor zieken in hun laatste levensfase als er

Nadere informatie

3/12/2013. Mijn broer heeft ADHD. Mijn broer heeft ADHD. Mijn grote broer heeft ADHD. Het zal je broer maar wezen. Ouders opgepast

3/12/2013. Mijn broer heeft ADHD. Mijn broer heeft ADHD. Mijn grote broer heeft ADHD. Het zal je broer maar wezen. Ouders opgepast Mijn broer heeft ADHD Mijn broer heeft ADHD Ouders hebben twee of meer kinderen Waarvan één (soms ook meerdere) stoorzender(s) Hoe houden we dit gezin in evenwicht? Waar moeten we op letten? Het zal je

Nadere informatie

MONTESSORICOLLEGE EINDHOVEN ROUWPROTOCOL WAT TE DOEN BIJ HET OVERLIJDEN VAN EEN LEERLING

MONTESSORICOLLEGE EINDHOVEN ROUWPROTOCOL WAT TE DOEN BIJ HET OVERLIJDEN VAN EEN LEERLING MONTESSORICOLLEGE EINDHOVEN ROUWPROTOCOL WAT TE DOEN BIJ HET OVERLIJDEN VAN EEN LEERLING Draaiboek voor het overlijden van een leerling Dit draaiboek bevat een checklist ofwel een lijst van af te werken

Nadere informatie

Riet Fiddelaers-Jaspers

Riet Fiddelaers-Jaspers GV 13-11-07 vs 1 23-11-2007 14:20 Pagina 1 Gedeeld verdriet Het opzetten en begeleiden van rouwgroepen met kinderen Riet Fiddelaers-Jaspers GV 13-11-07 vs 1 23-11-2007 14:20 Pagina 3 Inhoud Tabblad 1 -

Nadere informatie

Vormingen. Aanbod in West-Vlaanderen

Vormingen. Aanbod in West-Vlaanderen Vormingen Aanbod in West-Vlaanderen 1 JANUARI 2017 //////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////// Het Agentschap Integratie

Nadere informatie

Jaarthema-activiteit Door dik en dun Het grote geluksonderzoek

Jaarthema-activiteit Door dik en dun Het grote geluksonderzoek Jaarthema-activiteit 2018-2019 Door dik en dun Het grote geluksonderzoek Inleiding Doelgroep -12 Locatie Kan zowel binnen als buiten, eventueel op een plaats met veel voorbijgangers. Doel van het spel

Nadere informatie

AABOD VORMING

AABOD VORMING NIEUWE SESSIES muzische vorming frans zorg ict AABOD VORMING 2009-2010 NIEUW AANBOD BASISSCHOOL!! CREATIEVE MUZISCHE VORMING!!! WIJ SPREKEN FRANS!!!! WERKEN MET FRANSE VERTELBOEKEN!! CREATIVITEIT IN FORMEEL!

Nadere informatie

Zelfdoding in het jeugdwerk. Op kamp, cursus,...

Zelfdoding in het jeugdwerk. Op kamp, cursus,... Zelfdoding in het jeugdwerk Op kamp, cursus,... 23 Op kamp of cursus gaan betekent: jongeren een onvergetelijke tijd bezorgen, de zotste dingen eerst proberen, een hechte groep creëren waarin iedereen

Nadere informatie

Rondpunt vzw Uitbreidingstraat 518 bus Berchem Tel.:

Rondpunt vzw Uitbreidingstraat 518 bus Berchem Tel.: Rondpunt vzw Uitbreidingstraat 518 bus 2.01 2600 Berchem Tel.: 03 205 74 80 - info@rondpunt.be www.rondpunt.be 25 080 Slachtoffers 0-14 jaar Doden (30 dagen) 11 Zwaargewonden 146 Lichtgewonden 2 220 Meerderheid

Nadere informatie

Wanneer het anders loopt...

Wanneer het anders loopt... Wanneer het anders loopt... Versie oktober 2016 - objectid 10992 vzw Jessa Ziekenhuis Salvatorstraat 20, 3500 Hasselt, www.jessazh.be Persoonlijke notities Welkom Beste ouders Het verlies van een zwangerschap

Nadere informatie

Bijeenkomst over geloofsopvoeding Rouw en verlies Deze bijeenkomst sluit aan bij Moments, magazine voor ouders van kinderen van 8-12 jaar

Bijeenkomst over geloofsopvoeding Rouw en verlies Deze bijeenkomst sluit aan bij Moments, magazine voor ouders van kinderen van 8-12 jaar DOELSTELLINGEN De deelnemers worden zich bewust van hun eigen omgang met rouw en verlies en de rol die hun geloof of levensoriëntatie hierbij heeft. De deelnemers weten dat ieder op een eigen manier rouwt

Nadere informatie

Soms kunnen kinderen niet bij hun papa en mama wonen, bijvoorbeeld als er teveel problemen zijn thuis.

Soms kunnen kinderen niet bij hun papa en mama wonen, bijvoorbeeld als er teveel problemen zijn thuis. Soms kunnen kinderen niet bij hun papa en mama wonen, bijvoorbeeld als er teveel problemen zijn thuis. Dan gaan ze soms beter een tijdje in een ander gezin wonen: een pleeggezin. INFORMATIE Voor pleegkinderen

Nadere informatie

20 jaar praktijkondersteuning i.v.m. preventie van eetproblemen en overgewicht. An Vandeputte, Kenniscentrum Eetexpert

20 jaar praktijkondersteuning i.v.m. preventie van eetproblemen en overgewicht. An Vandeputte, Kenniscentrum Eetexpert 20 jaar praktijkondersteuning i.v.m. preventie van eetproblemen en overgewicht An Vandeputte, Kenniscentrum Eetexpert An.Vandeputte@eetexpert.be Gezondheidsconferentie 16-12-2016 1 Kenniscentrum Eetexpert

Nadere informatie

Wie is wie? Wie doet wat?

Wie is wie? Wie doet wat? 3 september 2018 In de kijker We hebben een nieuwe website, waar je alvast de kalender kan terugvinden. http://freinetschoolheteiland.stad.gent Wie is wie? Wie doet wat? Het eilandteam schooljaar 2018

Nadere informatie

Foto: Elise Schouman

Foto: Elise Schouman Foto: Elise Schouman Veel kinderen krijgen op jonge leeftijd te maken met een verlies. Bij verlies denken we vaak aan overlijden, verlies kan zich voor doen op verschillende gebieden, zoals een scheiding,

Nadere informatie

Autisme in je vrije tijd

Autisme in je vrije tijd Autisme in je vrije tijd KINDEREN MET AUTISME IN EEN GEWONE JEUGDVERENIGING? HET KAN! Een informatieve brochure door Elise Burny - orthopedagoog Jannicke Hurtekant - orthopedagoog Petra Warreyn - klinisch

Nadere informatie

CLIËNTGERICHT WERKEN BIJ MENSEN MET EEN

CLIËNTGERICHT WERKEN BIJ MENSEN MET EEN DONDERDAG 22 JUNI 2017 CLIËNTGERICHT WERKEN BIJ MENSEN MET EEN STUDIEDAG VERSTANDELIJKE BEPERKING ERGOTHERAPIE HOE STEMMEN WE ONZE ONDERSTEUNING ECHT AF OP HUN VRAAG? BIJ ROUW EN PALLIATIEVE ZORG 27 NOVEMBER

Nadere informatie

Uitgave brochure. Pesten-dat-kan-niet prijs 2011: eervolle vermelding voor initiatieven buiten categorie. VCLB Meetjesland

Uitgave brochure. Pesten-dat-kan-niet prijs 2011: eervolle vermelding voor initiatieven buiten categorie. VCLB Meetjesland ANTI-PESTKOFFER(S) Uitgave brochure Pesten-dat-kan-niet prijs 2011: eervolle vermelding voor initiatieven buiten categorie. 2 Inhoudsopgave 1. Anti-pestbeleid: opdracht voor school en CLB 2. Schoolniveau

Nadere informatie

Word vrijwilliger Word vrijwilliger op de Palliatieve Eenheid op de Palliatieve Eenheid

Word vrijwilliger Word vrijwilliger op de Palliatieve Eenheid op de Palliatieve Eenheid Word vrijwilliger Word vrijwilliger op de Palliatieve Eenheid op de Palliatieve Eenheid INFORMATIE VOOR VRIJWILLIGERS INHOUDSTAFEL Vrijwilligers, een onmisbare schakel 3 1. Wat is palliatieve zorg? 4 2.

Nadere informatie

Rouwbegeleiding. Groep. Rouwtherapie individueel. Rouwtherapie individueel. groep Groep 21-65 jaar Groep 65 jaar en ouder

Rouwbegeleiding. Groep. Rouwtherapie individueel. Rouwtherapie individueel. groep Groep 21-65 jaar Groep 65 jaar en ouder Vrouwen na partnerverlies ½ jaar tot enkele jaren weduwe, in Rouwbegeleiding een groep passen Groep Mannen en vrouwen waarvan de partner is overleden aan kanker Rouw die vastzit of rouw van mensen zonder

Nadere informatie

..en. rouwend. VOOK 6 oktober 2011 ( )Carine. Kappeyne van de Coppello

..en. rouwend. VOOK 6 oktober 2011 ( )Carine. Kappeyne van de Coppello Jong, eigen-wijs..en rouwend VOOK 6 oktober 2011 ( )Carine Kappeyne van de Coppello Krijgen kinderen met de dood te maken? Internationaal onderzoek wijst uit dat van ongeveer 5% van de kinderen tot 16

Nadere informatie

We hopen dat iedereen vandaag een fantastische start van het nieuwe schooljaar kende!

We hopen dat iedereen vandaag een fantastische start van het nieuwe schooljaar kende! Maandag, 1 september 2014 Beste ouders, kinderen, grootouders, We hopen dat iedereen vandaag een fantastische start van het nieuwe schooljaar kende! Wij heten jullie alvast van harte welkom en hopen op

Nadere informatie

Tussen Hemel en Aarde

Tussen Hemel en Aarde Tussen Hemel en Aarde Praktijk voor Rouw & Rituelen Karel Seclefstraat 2 2180 Ekeren - Antwerpen 0474/28.60.23 katrien@tussenhemelenaarde.be www.tussenhemelenaarde.be Facebook: TussenHemelEnAarde Lid van:

Nadere informatie

ACHTERGRONDINFORMATIE GEZINSDIVERSITEIT

ACHTERGRONDINFORMATIE GEZINSDIVERSITEIT ACHTERGRONDINFORMATIE GEZINSDIVERSITEIT INHOUD Families in transitie, transities in families Facts & Figures: Wat weten we? Maatschappelijke context FiTTiF Goed Gezin(d) Projectdoelstellingen Toolbox Voorbeeld

Nadere informatie

EEN VERLIES VERWERKEN KAN NIEMAND ALLEEN, OOK NIET OP HET WERK!

EEN VERLIES VERWERKEN KAN NIEMAND ALLEEN, OOK NIET OP HET WERK! EEN VERLIES VERWERKEN KAN NIEMAND ALLEEN, OOK NIET OP HET WERK! Wat doet u als werknemer als u na het overlijden van een geliefd persoon niet in staat bent om te werken? Als u innerlijk volledig in beslag

Nadere informatie

INFORMATIE KINDEREN IN ROUW 0-3 JAAR STICHTING STERRENKRACHT

INFORMATIE KINDEREN IN ROUW 0-3 JAAR STICHTING STERRENKRACHT INFORMATIE KINDEREN IN ROUW 0-3 JAAR STICHTING STERRENKRACHT Voorwoord Beste ouders/verzorgers, Deze informatie is bedoeld om antwoord te geven op vragen als: Hoe ga ik om met het verdriet, angst of boosheid

Nadere informatie

VERDRIET EN ROUW BIJ OVERLIJDEN

VERDRIET EN ROUW BIJ OVERLIJDEN Protocol VERDRIET EN ROUW BIJ OVERLIJDEN Augustus 2008 B.S. de Hovenier Sportlaan 7 6065AJ Montfort Tel. 0475-549017 Fax. 0475-549018 info@bsdehovenier.nl PROTOCOL VERDRIET EN ROUW BIJ OVERLIJDEN Inleiding

Nadere informatie

Jong verlies. Rouwende kinderen serieus nemen

Jong verlies. Rouwende kinderen serieus nemen Fiddelaers-Jaspers, R. (2005). Jong verlies. Rouwende kinderen serieus nemen Kampen: Ten Have, 329 pp. Mieke De Preter Dit boek is bedoeld voor iedereen die in de privé-sfeer of beroepsmatig omgaat met

Nadere informatie

VOORWOORD. Beste ouder, opvoeder, professional,

VOORWOORD. Beste ouder, opvoeder, professional, 2017mei augustus VOORWOORD Beste ouder, opvoeder, professional, In Groot-Aalst bieden verschillende organisaties infomomenten aan over opvoedingsthema s. In dit overzicht zijn al deze initiatieven gebundeld

Nadere informatie

Het Rouwende Kind. een handvat voor de volwassene

Het Rouwende Kind. een handvat voor de volwassene Het Rouwende Kind een handvat voor de volwassene Het Rouwende Kind een handvat voor de volwassene Nina José Verhoeven Elk kind dat oud genoeg is om van iemand te houden, is oud genoeg om te rouwen. Alan

Nadere informatie

Rouwprotocol Bij het overlijden van een leerling door een ongeluk op of bij de school.

Rouwprotocol Bij het overlijden van een leerling door een ongeluk op of bij de school. Rouwprotocol Bij het overlijden van een leerling door een ongeluk op of bij de school. Het protocol is bestemd voor het primair onderwijs. Het is ontwikkeld en samengesteld door mevrouw Roelie Loois, IB'er

Nadere informatie

jij Nu hier niet meer bent Mijn herinneringsboek

jij Nu hier niet meer bent Mijn herinneringsboek Als er iemand sterft, dan is dat vaak heel verdrietig. Je moet afscheid nemen van iemand die je goed kende en van wie je hield. In dit boekje lees je over wat er allemaal gebeurt als er iemand dood is

Nadere informatie

Sport is friendship, sport is health, sport is education, sport is life, sport brings the world together.

Sport is friendship, sport is health, sport is education, sport is life, sport brings the world together. MENUKAART SCHOLEN MENUKAART SCHOLEN Sport is friendship, sport is health, sport is education, sport is life, sport brings the world together. 2 INHOUDSOPGAVE TEAM 4 AANBOD STICHTING SPORTSTUIF PROJECT

Nadere informatie

MENUKAART SCHOLEN. Sport is Friendship, Sport is health, Sport is Education, Sport is life, Sport brings the world together.

MENUKAART SCHOLEN. Sport is Friendship, Sport is health, Sport is Education, Sport is life, Sport brings the world together. MENUKAART SCHOLEN Sport is Friendship, Sport is health, Sport is Education, Sport is life, Sport brings the world together. Menukaart Sportstuif Leef! Aanbod Stichting Sportstuif project Leef! A. Het aanbieden

Nadere informatie

Protocol Rouwverwerking en verdriet. Stichting Primair Onderwijs Zundert. Juni 2010.

Protocol Rouwverwerking en verdriet. Stichting Primair Onderwijs Zundert. Juni 2010. Protocol Rouwverwerking en verdriet. Stichting Primair Onderwijs Zundert. Juni 2010. 1 PROTOCOL VERDRIET EN ROUW BIJ OVERLIJDEN Inleiding In dit protocol beschrijven we de procedurele stappen die in voorkomende

Nadere informatie

Preventief werken rond middelenmisbruik met hoge risicogroepen: kinderen, jongeren, jongvolwassenen en hun ouders. Regio Roeselare

Preventief werken rond middelenmisbruik met hoge risicogroepen: kinderen, jongeren, jongvolwassenen en hun ouders. Regio Roeselare Preventief werken rond middelenmisbruik met hoge risicogroepen: kinderen, jongeren, jongvolwassenen en hun ouders Regio Roeselare Motivatie tot het project Frequent contact met risicogroep Geen aangepast

Nadere informatie

Riet Fiddelaers-Jaspers

Riet Fiddelaers-Jaspers WB Echtscheiding versie 19-10 25-10-2007 10:46 Pagina 1 Gedeeld verdriet Het opzetten en begeleiden van groepen voor scheidingskinderen en -jongeren Riet Fiddelaers-Jaspers WB Echtscheiding versie 19-10

Nadere informatie

Feed-back over de enquête over de behoeften aan permanente vorming van het personeel van de zorgteams

Feed-back over de enquête over de behoeften aan permanente vorming van het personeel van de zorgteams Feed-back over de enquête over de behoeften aan permanente vorming van het personeel van de zorgteams Een vragenlijst betreffende de behoeften aan permanente vorming van het personeel van de zorgteams

Nadere informatie

DOS-BELEIDSPLAN

DOS-BELEIDSPLAN DOS-BELEIDSPLAN 2017-2018 DRUGS OP SCHOOL Inhoud 1 Visie DOS... 2 2 Vier pijlers... 3 2.1 Regelgeving met duidelijke grenzen en consequenties... 3 2.2 Begeleiding... 6 2.2.1 Wie doet wat bij VERMOEDEN

Nadere informatie

SKOEM e.o. Stichting Katholiek Onderwijs Echt-Maasbracht e.o.

SKOEM e.o. Stichting Katholiek Onderwijs Echt-Maasbracht e.o. SKOEM e.o. Stichting Katholiek Onderwijs Echt-Maasbracht e.o. Ingrijpende gebeurtenissen Geldig t/m 31/07/2017 INHOUD Samenvatting : Protocol ingrijpende gebeurtenissen Stichting Katholiek Onderwijs Echt

Nadere informatie

Inspiratielijst Huisartsenkringen

Inspiratielijst Huisartsenkringen Tiendaagse van de Geestelijke Gezondheid Inspiratielijst Huisartsenkringen 1 tot 10 oktober 2017 Horen, zien en PRATEN! Want praten maakt het verschil! W E S T- V L A A N D E R E N 10 dagen aftellen naar

Nadere informatie

Webinar Opvoedingsondersteuning

Webinar Opvoedingsondersteuning Webinar Opvoedingsondersteuning 26 mei 2016 Kristien Nys Lector Hoger Instituut voor Gezinswetenschappen (Odisee) Praktijkonderzoekster Onderzoekseenheid Gezins- en Orthopedagogiek (KULeuven) Ben je 0

Nadere informatie

Verlies en rouw bij kinderen en jongeren met een mentale beperking

Verlies en rouw bij kinderen en jongeren met een mentale beperking Verlies en rouw bij kinderen en jongeren met een mentale beperking Inzichten uit de context van het buitengewoon onderwijs Martine Van Dun en Lut Celie Martine Van Dun is pedagogisch begeleider pastoraal

Nadere informatie

Bulletin. Kath Basisschool De Triangel. Datum: 21 november Bijlages: Kies ouderbrief Kies leerlingbrief Kies toestemmingsformulier

Bulletin. Kath Basisschool De Triangel. Datum: 21 november Bijlages: Kies ouderbrief Kies leerlingbrief Kies toestemmingsformulier Bulletin Kath Basisschool De Triangel Gerard Terborghstraat 1 \ 7545 BV Enschede \ telefoon 053 483 70 60 E-mail info-triangel@skoe.nl \ Internet www.skoe.nl/detriangel \ Directeur: Mevr. A.A.M. Frieser-Scholten

Nadere informatie

Ons Erf. Algemene voorstelling van Ons Erf Palliatieve zorg binnen Ons Erf

Ons Erf. Algemene voorstelling van Ons Erf Palliatieve zorg binnen Ons Erf Ons Erf Algemene voorstelling van Ons Erf Palliatieve zorg binnen Ons Erf 21 maart 2013 ONS ERF 1 Ons Erf missie Dienstverleningscentrum Personen met nood aan permanent toezicht en intensieve ondersteuning

Nadere informatie

Verpleegkunde en de preventie van zelfdoding: Een multidisciplinair perspectief

Verpleegkunde en de preventie van zelfdoding: Een multidisciplinair perspectief Verpleegkunde en de preventie van zelfdoding: Een multidisciplinair perspectief Saskia Aerts saskia.aerts@preventiezelfdoding.be 7 november 2017 Klinische vragen Welke uitgangspunten en basisprincipes

Nadere informatie

We hopen dat iedereen vandaag een fantastische start van het nieuwe schooljaar kende!

We hopen dat iedereen vandaag een fantastische start van het nieuwe schooljaar kende! Dinsdag, 1 september 2015 Beste ouders, kinderen, grootouders, We hopen dat iedereen vandaag een fantastische start van het nieuwe schooljaar kende! Wij heten jullie alvast van harte welkom en hopen op

Nadere informatie

Echtscheiding en kinderen www.cjggooienvechtstreek.nl

Echtscheiding en kinderen www.cjggooienvechtstreek.nl regio Gooi en Vechtstreek Echtscheiding en kinderen www.cjggooienvechtstreek.nl n Echtscheiding en kinderen Kinderen zien het gezin waarin zij zijn grootgebracht vaak als een eenheid die er altijd was

Nadere informatie

Wat wordt onder nazorg verstaan?

Wat wordt onder nazorg verstaan? Wat wordt onder nazorg verstaan? Jaarbijeenkomst NPZR&o 2016 Rouw en nazorg Rotterdam, 4 februari 2016 Rouw en Nazorg Nazorg bij palliatieve zorg kan beter Rouw (in onze samenleving) Rouwmodellen Tips

Nadere informatie