Lees is lekker. Naam: Remediëring:

Transcriptie

1 1 Naam: Remediëring: Gebruik hierdie werkboek om leerder wat sukkel met lees en spel te help. Leerders vanaf Graad 4 tot Graad 12 kan gebruik maak van hierdie werkboek. Lees is lekker.

2 2 Sukkel jy met lees en spel. Hierdie werkboek is spesiaal geskryf vir leerders wat sukkel met lees en spel. As jy die werkboek goed deurgewerk het behoort jy sommer baie beter te vaar. Sterkte! Onthou: Aanhouer wen. KOM ONS BEGIN BY DIE BEGIN! Weet jy uit hoeveel letters die alfabet bestaan? Ja, die alfabet bestaan uit die alfabet? Sê dit nou hardop! letters. Ken jy Aa, Bb, Cc, Dd, Ee, Ff, Gg, Hh, Ii, Jj, Kk, Ll, Mm, Nn, Oo, Pp, Qq, Rr, Ss, Tt, Uu, Vv, Ww, Xx, Yy, Zz. In hierdie boekie gaan jy drie wagwoorde leer om jou te help om beter te lees en te spel. 1. Klinkers 2. Medeklinkers 3. Lettergrepe Wagwoord 1: Klinkers: a) Wat moet jy weet van klinkers! Hoeveel klinkers is daar in die alfabet? Skryf dit nou hier neer!

3 3 Die 5 klinkers sê ons vinnig. Oefen dit hardop!!!!!!!!! árme ék is óupa úil Soms hou die y sy lyf ook klinker onthou dus ook vir y. -ydryf kryt kwyl knyp prys slym slyp styf gly sny Vrydag Tot nou het ons net 6 letters van die alfabet gebruik! Watter werk doen n klinker? Klinkers werk baie hard. Elke woord, of n deeltjie van n woord het n klinker in. Klinkers help ook vir mekaar. Hulle werk ook saam om nuwe klanke te vorm. aa ee oo uu ui ou eu ie oe ei aai eeu ooi oei ae

4 4 Skryf nou vir elke klinkersamevoeging twee woorde hieronder neer. As jy vashaak kan jy ook die Graad 2 of 3 klankelys kykof soek sommer in jou leesboek of tydskrifte vir die woorde. aa ee oo uu maan geel koor muur ui ou eu ie oe ei ae aai eeu ooi oei Baie goed. Weet jy hoeveel letters nou in die alfabet oorbly? Dit is reg! Daar bly nog letters oor.

5 5 Al die ander letters word medeklinkers genoem. Medeklinkers. b, c, d, f, g, h, j, k, l, m, n, p, q, r, s, t, v, w, x, z. Lees nou die letters. Wagwoord 2: Medeklinkers. b c d f g h j k l m n p q r s t v w x y z

6 6 Ouditiewe/Visuele Diskriminasie: Kyk na die prent, sê die woord hardop. Omkring die medeklinker wat jy nie in die woord hoor nie. Skryf nou die woord in die blokkie langs die prent. sk l L u p h k b ee r g m m s r u oo sl p eu o p t k s p sl v l b o t

7 7 Net soos klinkers word medeklinkers ook bymekaar gesit om n ander klank te vorm. Kom ons kyk nou na al die samevoegings - lees dit en dink aan twee woorde wat met die klank begin en skryf dit hier neer. bl flbr drfrgldwgrklknprvrplslkrspvlstsmtwswtr-

8 snkw- 8 Beginklanke: 3 Medeklinkers vooraan om n nuwe klank te vorm. strooi spreeu skreeu Trippel aanvangsklanke: skrskryf skrif skrik skree skraal skrop skraap skroef skril skroei strstrek streng stronk stryk streep strik stroop straal straat straf strooi stry sprspreuke spring spruit sproete sproei sprei spreeu spraak springtou sprinkaan splspleet splinter splinternuut

9 skr- str- spr- splskryf skrif skrik skree skraal skrop skraap skroef skril skroei strek streng strik straf stronk stroop strooi stryk stry straal spring spruit sproete spraak sprinkaan sprei spreeu splinter splinternuut spleet 9 skr- Klein Klaas skryf in sy skrif boek. Hy skrik hom boeglam toe die stroewe skraal man skril skree. Jy daar, kom skrop die vloer! str- Ma sê streng. Ek gaan julle straf as julle aanhou stry, oor wie die stronke weg moet gooi! spr- Sprinkaan spring oor die veld. Spreeu sien vir sprinkaan. Hy sprei sy vlerke en vlieg reguit op sprinkaan af. Net gou is sprinkaan spreeu se middagete. spl- Lees die sinne. Skryf nou jou eie sinne. Die meisie met die mooi splinternuwe rok het n houtsplinter in haar vinger Ken jy nou die woorde!

10 LU 3 Lees en Kyk Lê klankkennis vas: str, spr, spl, el, er, em, en, ng,nk, rm, lm Lees die woord en skryf die beginklank in die oop blokkie neer. Medeklinker samevoegings aan die einde van die woord. Lees die woord en skryf die eindklank langsaan neer! Onthou jy die ng reël: Bv. Dongkie - donkie Die g en die k hou nie van mekaar nie daarom staan hulle nooit ooit langs mekaar. Bang Bank warm kalm Die e tussen rm en lm spook net daar en word nooit geskryf nie. Pulp Verwelk tent tans Medeklinkers en klinkers help ook vir mekaar om voorvoegsels en agtervoegsels te maak.

11 LU 6 Taal en struktuur 11 AS2.5 Werk met woorde: Voorvoegsels en agtervoegsels: be ge ver LU 3 Lees en kyk AS4 Voorvoegsels be- ge- ver- Wat beteken die woord - voorvoegsels: Voorvoegsels is n deeltjie, wat nie n woord is nie, maar ons help om n woord bv. Teken n ander betekenis te gee. Voorvoegsels: bebetaal begin beloof besoek bestuur bestel besluit beseer bedank beskerm beset bederf beskuit beteken beraam bedek besig benoud behoort beslis besig besem beleef gegewerk gesond geluk gehoor gesels geval genooi gesny geëet gehuur gekrimp gekoek gekreukel geskrik gereg gesig gewees gestap ververhaal vergeet vertel verdwaal verjaar verkeerd verloor verstaan verkoop verander verkleur verkluim verloof verveeld verstom versier teterug tevrede teken

12 Die woordjies in (inteken), om (omdraai), op (opvolg) en na (naby) word ook as voorvoegsels gebruik. 12 Onthou: Kan nie is dood van kruiwa stoot. Skryf n woord langs elke voorvoegsel. Voorvoegsels: beverontom- B a d bad geheronop- Wagwoord 3: Lettergrepe k aa s - kaas): 1 lettergreep 1 kort klinker 1 lettergreep. - dubbelklank 2 lettergrepe (B e - d e rf): LET OP: Elke lettergreep het n klinkerklank!!! 4 lettergrepe. (a f - g e - st o r - w e): a e o e

13 13 Uitstekend, jy vorder pragtig!! Wat moet jy onthou? 1. Lang woorde bestaan uit lettergrepe. 2. Elke lettergreep het een klinkerklank. 3. Soms word twee of meer woorde gebruik om n nuwe woord te vorm. 4. n Lettergreep het dikwels geen betekenis as dit alleen staan nie. Dit is maklik om n lettergreep te spel of te lees!! n Lettergreep is n deeltjie van n woord. Kom ons kyk nou na die volgende woord. Lettergreepverdeling Kan jy die woord in lettergrepe verdeel? Kom ons doen dit saam. let ter greep ver de ling

14 14 Hoeveel lettergrepe het die woord? Dit is reg - let-ter-greep-ver-de-ling, het ses lettergrepe. As ons verstaan dat moeilike woorde opgebreek kan word in kleiner deeltjies, dan word dit maklik om woorde te lees en te spel. Spreek die volgende woorde duidelik uit en klap jou hande een maal vir elke lettergreep. Voel die lettergrepe. Luister mooi na die volgende woorde! Vol-gen-de (volgende) Ge-woon-lik (gewoonlik) Lees nou die volgende leesstuk. Al die woorde met meer as een lettergreep is opgebreek in lettergrepe. Die plaas Die plaas-huis (plaashuis). Die plaas-huis (plaashuis) moet die boer se trots wees. n Duur huis is nie nodig nie. Die huis moet net ne-tjies (netjies) wees. Die boer moet n styl kies wat by die om-ge-wing (omgewing) pas. Die tuin kan mooi ge-maak (gemaak) word met bo-me (bome) en strui-ke (struike).

15 15 Die doel van die bo-me (bome) en strui-ke (struike) is om die tuin te ver-sier (versier) en vir skui-ling (skuiling) vir die die-re (diere). Blom-me (blomme) ver-sier (versier) ook die tuin. Die in-gang (ingang) na die plaas moet ne-tjies (netjies) wees. n Ne-tjie-se (netjiese) pad is n aan-wins (aanwins) ter-wyl (terwyl) n pad wat on-net (onnet) is, n swak in-druk (indruk) skep. Soek nou woorde in jou leesboek wat ( 1,2,3,4,5) lettergrepe het en skryf dit hieronder neer. 1 Lettergreep 2 Lettergrepe 3 Lettergrepe 4 Lettergrepe 5 Lettergrepe Agtervoegsels Agtervoegsels help woorde om van betekenis te verander of om die woord klein of meer te maak, soos bv. Boek (e) (Meer as een) Die e- is die agtervoegsel. Daar lê een boek op die vloer, maar daar is vyf boeke op die rak. Seun (s) Die s- is die agtervoegsel. Die seun sit en lees, maar daardie seuns speel rugby.

16 (Meer as een) Vreeslik of vreeslike (Die woord vrees verander betekenis) Die ik en ike is die agtervoegsel Dit is darem vreeslik hoog hier! Dit was n vreeslike gedoente. ouerig of ouerige Die ig en ige is die agtervoegsel Die man is ouerig. Dit was n ouerige man wat die boek gelees het. -ik/ike en ig/ige heerlik - heerlike werklik - werklike verskriklik - verskriklike oulik - oulike vreeslik - vreeslike vriendelik - vriendelike lastig - lastige ouerig - ouerige vetterig - vetterige wollerig - wollerige sommig - sommige nederig - nederige 1. Dit is vandag n sonskyndag. 2. Ek het n nagmerrie gehad. 3. Ek hou daarvan om met die katjie te speel. 4. Die man stap oor die straat. 16

17 17 Kom ons kyk of jy nou al beter lees. Leesstukke en begripstoetse. Skoolkermis Almal is vandag baie opgewonde, want dit is die skool se kermis. Vroegoggend is almal, groot en klein by die skool. Al die tafels is propvol van al die lekker eetgoed, lekkers, poeding, groente, vrugte, koek en nog baie meer. Almal lag en gesels. Nege-uur begin al die speletjies. Klein Klaas wil aan die skep-skop kompetisie deelneem. Klein Klaas koop n kaartjie vir R5 en gaan staan in die ry. Bennie is eerste. Hy skop heeltemal skeef. Skaam-skaam draai hy om. Toe is dit Tommie se beurt. Mnr. Brand gooi die bal vir Tommie. Tommie vang die bal en skop. Die bal trek ver. Dit woer-woer deur die lug. Maar, o wee! Die bal trek by die linkerkantste paal verby. Ag nee! kreun die skare. Toe is dit Klein Klaas se beurt. Hy draai sy kop skeef en kyk na die doelpale. Meneer Brand gooi die bal vir Klaas. Klaas vang die bal, maar toe Klaas skop trek sy skoen doer in die lug. Almal skater soos hulle lag. Klaas voel baie skaam. Toe maar, troos Meneer Brand. Trek aan jou skoen ek gee jou nog n kans. Klein Klaas maak seker dat sy skoenveters styf vas is. Weer gooi Mnr. Brand die bal. Klein Klaas vang die bal en skop. Die skare hou asem op!!! Die bal trek hoog en sowaar, Klein Klaas skop die bal tussen die pale deur. Almal skree: Kolskoot! Nou is Klein Klaas die skool se held!

18 242 woorde 18 Begripstoets 1. Hoekom is almal opgewonde? 2. Noem die eetgoed wat by die skoolkermis gekoop kan word? 3. Maak n lys van goed wat hulle by n kermis sal verkoop. 4. Wat het gebeur toe Bennie n skep-skop gewaag het? 5. Wat is die onderwyser se naam wat vir Klein Klaas die bal gegooi het? 6. Wat het die mense geskree toe Klein Klaas die bal oor die pale geskop het? 7. Hoeveel punte tel n skep-skop in n rugby wedstryd? 8. Kopkrappers: 1. Die skepskop kompetisie het R255 ingesamel. (Hoeveel mense het vir die kompetisie ingeskryf? )

19 19 2. Kom ons teken n diagram. Die koektafel het R175 ingesamel. Die lekkergoed tafel het R150 ingesamel. Die roomys tafel het R125 ingesamel. Die groente en vrugte stalletjies het R200 ingesamel. R225 R200 R175 R150 R125 R100 R75 R50 R25 Skepskop Koektafel Lekkers Vrugte en groente Roomys

20 20 Klein Klaas wen n prys. Juffrou Klara hang orals advertensies op. Die skool hou n fondsinsameling, want hulle wil nuwe boeke en prente aankoop vir die biblioteek. Klein Klaas lees die advertensie. PRETTIGE PRUIK PARADE Wen groot pryse! Maak n pruik en dink iets snaaks uit om ons mee te vermaak. Inskrywings R10 Plek: Skoolsaal Datum: 8 September 2009 Tyd: 15:00 Klein Klaas is baie opgewonde. Dit gaan groot pret wees. Hy maak vir hom n bloedrooi pruik en werk die bad se potblou prop daaraan vas. Hy trek n spierwit hemp aan en n goudgeel broek. Hy trek sy splinter nuwe pikswart skoene aan en sit n grasgroen strikdas om sy nek. Nou lyk Klein Klaas net soos n hanswors. Nou moet hy nog net aan sy vertoning werk. By die skool kry Klein Klaas n inskrywing vorm. Hy vul dit in en betaal die R10 inskrywingsgeld.

21 21 Al die deelnemers word op die verhoog opgeroep. Frik sing n lied en het n bont pruik op. Gerda het n pikswart pruik aan en sê n gediggie op. Almal klap hande. Die mense verkyk hulle aan al die verskillende pruike. Uiteindelik is dit Klein Klaas se beurt. Hy klim stadig teen die trappe op. Hy buig vir die mense. Vou sy hande vroom en begin praat. Dit klink net soos dominee wat daar preek. Die mense skater van die lag. Klaas buig weer en stap van die verhoog af. Die mense klap hard hande. Klaas wen n hele kas geelperskes. Die perskes proe heerlik en is stroopsoet. Hy deel dit met al die deelnemers. Almal het dit eens. Klaas is n maat duisend. 280 woorde Wat is n advertensie? Bespreking Knip vier advertensies uit n tydskrif en bespreek op wie die advertensies gemik is en of die advertensies hulle doel dien. Ontwerp en maak n advertensie wat mense sal nooi om julle volgende kermis by te woon! LU 3 AS 5.8 Ontleed 'n advertensie Kry verskillende advertensie en ontleed. Begripstoets

22 1. Hoekom wil die skool n fondsinsameling hou? Wie het orals advertensies opgesit? 3. Hoeveel betaal klein Klaas om aan die kompetisie deel te neem. 4. Gerda het n opgesê en haar pruik was. 5. Frik het en hy het n pruik opgehad. 6. Wat het Klaas gewen? 7. Dink jy dat Klaas n persoon is wat lief is om met ander te deel? Ja of nee. Skryf ook hoekom jy so dink. Skryf nou in jou eie woorde wat Klein Klaas aangetrek het. Teken ook n prent hoe jy dink hy gelyk het. Kopkrapper: Daar het 50 mense aan die kompetisie deelgeneem. Hoeveel geld het die skool ingesamel? Antwoord:

23 23 Leer nou intensiewe vorms. Kyk of jy in die storie n paar van die antwoorde reeds geleer het. Baie rooi is. Baie geel is. Baie wit is. Baie blou is. Baie groen is. Baie swart is. Baie vaal is asvaal. Baie grys is loodgrys. Baie ryk is skatryk. Baie arm is brandarm. Baie vol is propvol. Baie leeg is dolleeg. Baie vinnig is blitsvinnig. Baie hard is kliphard. Baie soet is. Baie bitter is galbitter. Baie nuut is. Baie glad is seepglad. Baie moeg is doodmoeg. Baie lelik is skreeulelik. Baie koud is yskoud. Baie warm is vuurwarm. Baie jonk is bloedjonk. Baie oud is stokoud. Baie swaar is loodswaar. Baie nat is papnat. Baie goedkoop is spotgoedkoop. Baie duur is peperduur. Ken jy nou die intensiewe vorms?

24 24 LU 6 Taal en struktuur 2.4 Trappe van vergelyking en intensiewe vorms Oefen! Oefen! Oefen! Hoe meer jy lees hoe beter sal jy lees. AANHOUER WEN!