Tutorengids BKT Taal (A & B)

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Tutorengids BKT Taal (A & B) 2011-2012"

Transcriptie

1 Tutorengids BKT Taal (A & B) Haagse Hogeschool Pabo Cluster Taal F.C.A. Brouwer, Coördinator BKT Taal OV

2 Inhoud Blz. Inleiding 3 Organisatie 3 Programmaoverzicht 4 Tutoreninstructie 6 Hulplessen ontwerpen 6 Hulplessen geven 7 Reflectie & Ontwikkeling 8 Toekenning studiepunten c.q. uitbetaling. 8 Bijlagen: v.a. 9 Overzicht inhoud BKT-Taal A Overzicht inhoud BKT-Taal B Lijst met leerwerk [SUG/dicteewoorden/taalku.begr.] Voorbeeld formatief toetsje Voorbeelden Thinking Skills (taalspelletjes) Handtekeningenlijst Aanwezigheidslijst Pagina 2 van 15

3 Inleiding Van harte gefeliciteerd. Je bent geselecteerd om je eigenvaardigheden te benutten voor de hulplessen BasisKennisToetsen Taal. Dat betekent dat we voldoende vertrouwen in je hebben om aan medestudenten ondersteuningslessen te geven. Dat brengt een hoop verantwoordelijkheid met zich mee. In deze gids staat wat we van je verwachten (je plichten) en wat je van ons kunt verwachten (je rechten). Deze gids is een kaderdocument. Dat betekent dat er in grote lijnen inhoud, organisatie en werkwijze staat beschreven, maar dat je zelf een grote vrijheid [= verantwoordelijkheid] hebt om invulling te geven aan het hulpprogramma. Als je na het lezen nog vragen hebt, dan kun je die via de of in speciale tutorbijeenkomsten aan de orde stellen. Succes! F. Christian A. Brouwer, coördinator BKT Taal OV Organisatie Voor de herfstvakantie krijgen de eerstejaars Dag-1 studenten reguliere lessen voor BKT Taal-A (de landelijke Cito-toets). In deze periode zullen we je voorbereiden op het tutorschap. In een startbijeenkomst word je hierover nader ingelicht. Je hoeft dan nog geen concrete hulplessen te geven. Wel moet je je voorbereiden. Wat moet je doen? 1. instructiebijeenkomsten Tutoren BKT-Taal bijwonen + actief deelnemen: elke dinsdag van ; 2. hulplessen voorbereiden [zelfstudie, formatieve toetsjes maken, spelletjes maken, oefenmateriaal kopieëren] 3. hulplessen geven [ per dinsdagmiddag, volgens het Programmaoverzicht, twee hulplessen: van , en van uur]; 4. presentielijsten bijhouden + doorgeven aan Coördinator BKT-Taal; 5. eigen handtekeningenlijst(als bewijs voor je gedane werk) nauwkeurig bijhouden + laten ondertekenen (door de coördinator BKT-Taal) [zie bijlage]; 6. Reflectie & Ontwikkeling: werken aan 3 competenties [bruikbaar voor je portfolio] Na de herfstvakantie starten de hulplessen. Die worden op de dinsdagmiddagen gegeven. Iedereen zal op die dagen worden uitgeroosterd. In een startbijeenkomst krijgen de studenten toegelicht hoe de hulplessen worden georganiseerd en wat de inhoud van de hulplessen zal zijn. Vervolgens maken de studenten hun keuze voor hulplessen BKT Taal-A of B. De precieze inhoud van de lessen vind je in het vervolg van deze gids. Pagina 3 van 15

4 Programmaoverzicht Elke dinsdag van : tutoreninstructie [voor de les van de weekerop]. roosteroverzicht Groep A t/m D BKT-Rekenen BKT-Taal Grpe E t/m G BKT-Taal BKT-Rekenen Eerste sessie [10 bijeenkomsten]: alle tutoren geven dezelfde lessen Datum Onderwerpen niveau A Voorbereidin g Onderwerpen niveau B [zelfstudieschema: cursief] Gram. TK: lw, bn, zn, vnw Introles [inhoud BKT-Taal B, instructie (pers/bez/vr/aanw) hfdz-bijz, lijd-bedr, Eng.ww, Incongruentie 1-11 Gram. TK: bw, vz, tw, vw SUG-lijst leren 8-11 Tentamens. geen les Gram. RK: pv, ond, WG/NG Dictee-woorden leren Gram. RK: LV, MV, VZV, Taalkundige begrippen leren BWB, [bvb] Spell.: ww.spell + bijv gebruikt Ww met vast vz + vd Woordgeslacht/verwijzingen leren/oefenen 6-12 Spell.: samenstelling, mv Incongruentie + Eng. ww leren/oefenen Apostrof, liggend streepje, Hoofd-/bijzinnen leren/oefenen trema, hoofdletter Form.: woordkeuze, incongruentie, ontspoorde Lijdende(passieve) / bedrijvende (actieve) zinnen leren/oefenen zinnen - uitdelen proeftent Kerstvakantie Vragenuurtje/proeftent 03 Evt.: vragenuurtje/proeftoetsbespreking bespreken 17-1 BKT rek. Geen les 24-1 BKT taal. Geen les 31-1 Tentamens. Geen les Voorbereiding Pagina 4 van 15

5 Tweede sessie: elke Tutor geeft een eigen specialisme uit de onderdelen: spelling/formuleren&interpunctie/grammatica. Datum Onderwerpen niveau A Voorbereiding Onderwerpen niveau B Voorbereiding 7-2 Introles [inhoud BKT-Taal B, instructie Voorjaarsvakantie 6-3 hfdz-bijz, lijd-bedr, Eng.ww, Incongruentie 20-3 BKT rek. Geen les 27-3 Stage. Geen les 3-4 BKT taal. Geen les Tentamens. Geen les 13-3 Evt.: vragenuurtje/proeftoetsbespreking Derde sessie: tutorlessen geheel adaptief: studenten bepalen wat er de komende week wordt geoefend. Datum Onderwerpen niveau A Voorbereiding Onderwerpen niveau B Voorbereiding 24-4 Introles [inhoud BKT-Taal B, instructie hfdz-bijz, lijd-bedr, Eng.ww, Incongruentie Evt.: vragenuurtje/proeftoetsbespreking 29-5 BKT rek laatste kans 5-6 Stage. Geen les 12-6 BKT taal laatste kans Pagina 5 van 15

6 Tutoreninstructie De week voorafgaand aan een les krijg je van uur tutoreninstructie. Deze instructiemomenten bereiden je voor op het zelf geven van de BKT-Taallessen [wat moet je in de les van volgende week doen, wat vooral niet, hoe, tips/trucs, afspraken, e.d.] Hulplessen ontwerpen Aangezien in periode 1a de studenten alle opgaven uit de boeken van de serie Basisvaardigheden voor taal (: Formuleren, Grammatica, en Spelling) al gemaakt hebben, moet er nieuw materiaal ontwikkeld worden. In de startbijeenkomst zullen we dat bespreken. Je beschrijft de les op een duidelijke manier, zodat de andere tutoren deze les ook (bijvoorbeeld als invaller) kunnen geven. Het format voor het beschrijven van de lessen vind je in de bijlagen. In principe hebben alle hulplessen de volgende opbouw: 1. Terugblik vorige les door middel van een formatief toetsje van 10 opgaven (zowel kennis- als toepassingsopgaven); 2. Bespreken van het gemaakte huiswerk; 3. Instructie, waarbij je gebruik maakt van verschillende methodieken (de inductieve regelmethodiek, de deductieve regelmethodiek, het algoritme, de analogiemethodiek, en de inprentingsmethodiek); 4. Inoefening ( meters maken!) en individuele verwerking; 5. Controleren van je instructie met behulp van Thinking Skills ( The odd one out ; direct bespreken); 6. Meegeven van huiswerk (zowel leerwerk, als maakwerk!); Wanneer je een les ontwerpt zorg je voor de volgende materialen: 1. Formatieve toets die in ongeveer 10 minuten afgenomen kan worden (incl. antwoordmodel) 2. Uitwerking van de instructie 3. Oefenopgaven voor in de les (incl. antwoordmodel) 4. Thinking Skills: Controle-oefening ( spelletje : The odd one out ) 5. Oefeningen voor huiswerkopgaven (incl. antwoordmodel) Pagina 6 van 15

7 Hulplessen geven De studenten worden ingedeeld in niveau A of B. Toch zullen de onderlinge verschillen groot zijn. Het is de taak van de tutor om in te gaan op die verschillen (adaptief werken). Pas je onderwijs aan het niveau van de studenten aan. Het zou kunnen zijn dat je met grotere sprongen door de stof kan gaan, of dat je een stapje moet doen. Tutoren kunnen studenten individueel andere of extra opdrachten geven. Zoals het memoriseren van de rijtjes voornaamwoorden of het automatiseren van het stappenplan voor het benoemen van het Gezegde. Tijdens het geven van de hulplessen heb je een onderzoekende houding. Je probeert te onderzoeken waar de taalproblemen van een student vandaan komen en hoe die op te lossen zijn. Je geeft instructie en begeleidt de student bij het maken van de opgaven. Verder motiveer je de studenten natuurlijk. Elke les houd je een presentielijst bij. Wanneer een student zonder afmelding afwezig is, stuur je de desbetreffende student een herinneringsbericht met een cc naar de Coördinator BKT Taal. Je hoeft er verder niet achteraan. Geven BKT-Taallessen Een slpngielsfuot is een fuot in de schrwijijfze van een worod. Als een vekdeerre lteetr griubekt wrodt, wat vaak vkmooort bij d en t, c en k en smos b en Het tteengoergveselde van een slpngielsfuot is een grcmmiataafuot, waar voaorl de vordolge van de wdoroen belepand is voor Pagina 7 van 15

8 Reflectie & Ontwikkeling Om je studiepunten te behalen werk je aan drie competenties. Er zijn twee verplicht en één mag je kiezen. De competenties: Vakinhoudelijk en vakdidactiek en Organisatorisch zijn verplicht. Daarnaast kies je zelf een relevante competentie uit, bijvoorbeeld: Interpersoonlijk, of Samenwerken met collegae. Je werkt aan deze competenties zoals je dat gewend bent bij je digitaal portfolio/slot. Dat betekent dat je leerdoelen formuleert [SMART] met bijbehorend PAP (persoonlijk activiteitenplan: wat/hoe pak je het aan en waarom), een logboek met urenverantwoording bijhoudt, en reflecteert op je competenties. Als deel van de bewijzen kun je bijvoorbeeld bij de studenten je lessen evalueren; in combinatie met je reflectie op deze evaluatie verkrijg je bewijs voor je competentie. Toekenning/Afhandeling punten Als je 140 klokuren hebt besteed krijg je daarvoor 5 studiepunten. Overschreid je de 140 uur (en je functioneert naar behoren / tevredenheid), dan word je uitbetaald. Je moet hiervoor tijdig contact opnemen met Arno van Houwelingen. Overzicht algemene urenverantwoording: - 19 x 180 minuten lesgeven [= 57 klokuren] - 19 x 45 minuten tutorinstructie volgen [= 14,25 klokuren] - 68,75 klokuren voor de rest (oefeningen uitzoeken/zelfstudie/kopiëren/formatieve toetsjes maken/spelletjes maken/evt. nakijken s beantwoorden/reflectie&ontwikkeling/aanwezigheidslijsten verzamelen, e.d.) Pagina 8 van 15

9 Bijlagen Bijlage: Wat wordt er getoetst bij BKT-Taal A? 1. Bij het domein Toepassen spelling gaat het om de juiste schrijfwijze van de werkwoorden en de naamwoorden (bijvoorbeeld zelfstandige naamwoorden). Bij het spellen van de (afgeleide) werkwoorden moet je het volgende beheersen: a. de tegenwoordige tijd (o.t.t.: hij wordt, zij antwoordt, stamp jij?) b. de verleden tijd (o.v.t.: hij werd, zij antwoordde, stampte jij?) c. voltooid tegenwoordige tijd (v.t.t.: zij heeft geverfd, hij is gevallen) d. voltooid verleden tijd (v.v.t.: zij had geverfd, hij was gevallen) e. De gebiedende wijs (: Blijf af! Houd je mond!) f. De onvoltooide deelwoorden (: Zingend stond hij onder de douche.) g. bijvoeglijk gebruikte werkwoorden (: de gehate buurman) h. Engelse werkwoorden (: scoren, hij scoort scoorde heeft gescoord,, Scoor!, Scorend nam hij afscheid, het gescoorde doelpunt.) 2. Het domein Formuleren bevat: a. foutieve woordkeuze b. contaminatie (twee uitdrukkingen / zegswijzen worden verward) c. ontspoorde zinnen (foutieve samentrekking, foutief beknopte bijzin, zinsvolgordefouten, foutieve inversie) d. incongruentie (onderwerp en persoonsvorm komen in getal niet overeen) 3. Het domein Interpunctie omvat de toepassing van de - punt - komma - puntkomma - dubbele punt - uitroepteken - vraagteken - aanhalingstekens 4. Het domein basisgrammatica onderscheidt de onderdelen taalkundig ontleden en redekundig ontleden. Taalkundig ontleden: Bij taalkundig ontleden worden de volgende begrippen getoetst: - lidwoord (lw) - zelfstandig naamwoord (zn) - bijvoeglijk naamwoord (bn) - voornaamwoorden [persoonlijk, bezittelijk, aanwijzend en vragend] (pers.vnw/bez.vnw/aanw vnw./vr.vnw) - zelfstandig werkwoord (zww) / koppelwerkwoord (kww) / hulpwerkwoord (hww) - voegwoord (vw) - voorzetsel (vz) - bijwoord (bw) - telwoord (tw) Redekundig ontleden: Bij redekundig ontleden wordt het ontleden en benoemen van de volgende begrippen getoetst: - persoonsvorm (pv) - onderwerp (ond) - werkwoordelijk gezegde (WG) - naamwoordelijk gezegde (NG) - naamwoordelijk deel van het naamwoordelijk gezegde (nw deel vh NG) - lijdend voorwerp (LV) - meewerkend voorwerp (MV) - voorzetselvoorwerp (VZV) - bijwoordelijke bepaling (BWB) - bijvoeglijke bepaling (BVB) Pagina 9 van 15

10 Bijlage: Wat wordt er getoetst bij BKT-Taal B? Onderwerpen: A. SUG, dicteewoorden, Taalkundige begrippen: zie portal [pdf-bestand] B. Woordgeslacht en woordbegrip (= Formuleren) [vaste voorzetsels, voeg-/signaalwoorden/de/het-woorden] C. Ww-Spelling [: Eng.ww. + incongruentie (zie ook Basisvaardigheden Formuleren) ] & Overige Spelling [afleid. + afko s + Lat.mv. + afbreken + verv.teken + breuken/getallen voluit] + D. Grammatica [RK: def. + TK: onbep.vnw., wkd.vnw., wkg.vnw. + Lijdend/bedrijvend + hoofd-/bijzin] Inhoud van het tentamen: Dit tentamen bestaat uit acht onderdelen (met in totaal 100 ja/nee-vragen), t.w.: A: 1. Lijstwerk [te leren lijsten met: spreekwoorden, uitdrukkingen en gezegden (6x), moeilijke woorden (15x), en Taalkundige begrippen (9x))[totaal: 30x]; B: 2. Werkwoorden met een vast voorzetsel [5x]; 3. Woordbegrip (voegwoorden & signaalwoorden)[5x]; 4. Woordgeslacht en verwijzing [5x]; C: 5. Werkwoordsspelling (incongruentie + Engelse ww) [15x]; 6. Overige Spelling [afleid. + afko s + Lat.mv. + afbreken + verv.teken + breuken/getallen voluit] [10x] D: 7. Grammatica [RK: def. + TK: onbep.vnw., wkd.vnw., wkg.vnw. + Lijdend/bedrijvend + hoofd-/bijzin] (4x5) [totaal: 20x] ; Pagina 10 van 15

11 Bijlage: Lijst oefenmateriaal voor tutorlessen {volgt nog} Pagina 11 van 15

12 Bijlage: voorbeeld formatief toetsje BKT-Taal A [dit toetsje is al gebruikt in de reguliere lessen] In het toetsje moet zowel theoretische vragen als praktijkgerichte (toepassings-/inzicht)vragen zitten. 1. Hoe vind je het beste het Lijdend voorwerp? 2. Noem de aanwijzende voornaamwoorden. 3. Welke criteria/kenmerken hebben de aanwijzende voornaamwoorden? 4. Noem de vragende voornaamwoorden. 5. Welke criteria/kenmerken hebben de vragende voornaamwoorden? 6. Leg uit waarom de volgende, uitgesproken (!) woordgroep op twee manieren Taalkundig kan worden ontleed: /achter(-)in de kast/. 7. Wanneer krijg je een apostrof? 8. In de les zijn vier meervoudsvormen besproken; meer was niet mogelijk/wenselijk. Als het goed is, heb jezelf de andere 3 [4] ontdekt. Welke andere meervoudsvormen zijn er nog meer? 9. Op welke manieren kun je een bezitsrelatie uitdrukken [aangeven dat je/iemand de eigenaar bent/is] 10. Uit welke onderdelen bestaat het toetsonderdeel Taalkundig ontleden? Je kunt ook een fototoetsje maken [ppt]. Pagina 12 van 15

13 Bijlage: Thinking Skills: The Odd One Out Voorbeeldopgave 1: Welke hoort er niet in het rijtje thuis? Beargumenteer je antwoord!: A B C Antw.: A, want dat is de enige klinker; of A, want dat is de enige van de drie die de eerste letter van het alfabet is. Het gaat dus om de steekhoudende argumenten: Thinking Skills! Voorbeeld 2 (grammatica): Welke hoort er niet in het rijtje thuis? Beargumenteer je antwoord!: drinken wiegen spinnen Antw.: drinken, want dat is het enige woord dat alleen maar een zelfstandig werkwoord kan zijn. De anderen twee kunnen ook nog zelfstandig naamwoord zijn. Voorbeeldopgave 3 (voor spelling): Welke hoort er niet in het rijtje thuis? Beargumenteer je antwoord!: oma taxi baby Antw.: baby, want dat is het enige woord dat bij de verkleinvorm een apostrof krijgt. Je zult merken dat je heel gehaaid wordt in het maken van dit soort opgaven! Dat betekent alleen maar dat je zelf de stof nog beter beheerst / gaat beheersen. Nu eentje voor jullie: Welke hoort er niet bij? de het een Pagina 13 van 15

14 Bijlage : handtekenlijst activiteiten student-tutor Datum bijeenkomst: Naam student-tutor: datum activiteit tijdsduur Paraaf docent Pagina 14 van 15

15 Bijlage : handtekeningenlijst presentie [na afloop van elke bijeenkomst deze lijst inleveren bij F.Christian A. Brouwer (postvakje) Datum bijeenkomst: Naam student-tutor: Naam student + klas studentnummer Paraaf Pagina 15 van 15

Studiewijzer TaalCompetent

Studiewijzer TaalCompetent TaalCompetent - Studiewijzer 1 Studiewijzer TaalCompetent leer-/werkboek basisvaardigheden taalbeheersing Nederlands 1 Werken met TaalCompetent 2 Overzicht uitwerkingen 3 Taaltoetsen voor de pabo 4 Kennistrainingen

Nadere informatie

Grammaticaboekje NL. Om een beeld te krijgen van de inhoud: De inhoudsopgave, een paar onderwerpen en de eerste bladzijde van de trefwoorden.

Grammaticaboekje NL. Om een beeld te krijgen van de inhoud: De inhoudsopgave, een paar onderwerpen en de eerste bladzijde van de trefwoorden. 9 789082 208306 van Om een beeld te krijgen van de inhoud: De inhoudsopgave, een paar onderwerpen en de eerste bladzijde van de trefwoorden. Opzoekboekje voor leerlingen in klas 1 tot en met 3 in de onderbouw

Nadere informatie

PIT HAVO-2 +HAVO/VWO Onderdeel: Spelling H1 en H2 Algemene informatie: Wat moet je kennen: Wat moet je kunnen: Toetsing:

PIT HAVO-2 +HAVO/VWO Onderdeel: Spelling H1 en H2 Algemene informatie: Wat moet je kennen: Wat moet je kunnen: Toetsing: PIT HAVO-2 +HAVO/VWO-2 2016-2017 Vak: Nederlands Onderdeel: Spelling H1 en H2 Lesperiode: 1 Aantal lessen per week: 4 Hoofdstuk: 1 en 2 Extra materiaal: Nieuw Nederlands Online De leerling kent de volgende

Nadere informatie

Compacte taalgids Nederlands (basis en gevorderd) les- en werkboek

Compacte taalgids Nederlands (basis en gevorderd) les- en werkboek Compacte taalgids Nederlands (basis en gevorderd) les- en werkboek Bezoek- en postadres: Bredewater 16 2715 CA Zoetermeer info@uitgeverijbos.nl www.uitgeverijbos.nl 085 2017 888 Aan de totstandkoming van

Nadere informatie

1 keer beoordeeld 4 maart 2018

1 keer beoordeeld 4 maart 2018 7 Samenvatting door Syb 764 woorden 1 keer beoordeeld 4 maart 2018 Vak Nederlands Nederlands Toets week 3 ZAKELIJKE TEKSTEN LEZEN Het onderwerp van een tekst bestaat uit een paar woorden. Een deel onderwerp

Nadere informatie

Inhoud. 1 Spelling 5. Noordhoff Uitgevers bv

Inhoud. 1 Spelling 5. Noordhoff Uitgevers bv Inhoud 1 Spelling 5 1 geschiedenis van de nederlandse spelling in vogelvlucht 11 2 spellingregels 13 Klinkers en medeklinkers 13 Spelling van werkwoorden 14 D De stam van een werkwoord 14 D Tegenwoordige

Nadere informatie

2 hv. 1

2 hv.  1 2 hv www.mevrouwzus.wordpress.com 1 1. pv= persoonsvorm 2. = zinsdeel 3. wwg = werkwoordelijk gezegde 4. nwg = naamwoordelijk gezegd 5. ond = onderwerp 6. lv = lijdend voorwerp 7. mv = meewerkend voorwerp

Nadere informatie

Naam: Mijn doelenboekje. Grammatica. Werelden - Eilanden - Dorpen 5 / 6 / 7 / 8.

Naam: Mijn doelenboekje. Grammatica. Werelden - Eilanden - Dorpen 5 / 6 / 7 / 8. Naam: Mijn doelenboekje Grammatica Werelden - Eilanden - Dorpen 5 / 6 / 7 / 8 www.gynzy.com Inhoud & Legenda In dit doelenboekje zijn de volgende Werelden te vinden: Taalkundige ontleding...3 Redekundige

Nadere informatie

1

1 3a www.mevrouwzus.wordpress.com 1 1. pv= persoonsvorm 2. = zinsdeel 3. wwg = werkwoordelijk gezegde 4. nwg = naamwoordelijk gezegd 5. ond = onderwerp 6. lv = lijdend voorwerp 7. mv = meewerkend voorwerp

Nadere informatie

De bovenkamer. Josée Coenen. een kleurrijke grammatica van het Nederlands. colofon

De bovenkamer. Josée Coenen. een kleurrijke grammatica van het Nederlands. colofon Josée Coenen De bovenkamer een kleurrijke grammatica van het Nederlands colofon Dit overzicht is samengesteld door Josée Coenen, auteur van De bovenkamer. Vormgeving Marjo Starink Bazalt 2016 Voor meer

Nadere informatie

Online cursus spelling en grammatica

Online cursus spelling en grammatica Handleiding Online cursus spelling en grammatica Het hoofdmenu In het hoofdmenu kun je links op een niveau klikken. Daarnaast zie je een overzicht van de modules die bij dit niveau horen. Modules Rechts

Nadere informatie

Taalbeschouwelijke termen bao so 2010

Taalbeschouwelijke termen bao so 2010 1 Bijlage: Vergelijking taalbeschouwelijke termen leerplannen basisonderwijs en secundair onderwijs In deze lijst vindt u in de linkerkolom een overzicht van de taalbeschouwelijke termen uit het leerplan

Nadere informatie

Woordsoorten. De woorden in een zin kunnen in een bepaalde groep worden ingedeeld. De woordsoort geeft aan tot welke groep een woord behoort.

Woordsoorten. De woorden in een zin kunnen in een bepaalde groep worden ingedeeld. De woordsoort geeft aan tot welke groep een woord behoort. Woordsoorten De woorden in een zin kunnen in een bepaalde groep worden ingedeeld. De woordsoort geeft aan tot welke groep een woord behoort. Woord Uitleg Voorbeeld Werkwoord Lidwoord Zelfstandig Bijvoeglijk

Nadere informatie

De bovenkamer. Het gebruik van De bovenkamer bij Taal actief. Josée Coenen. een kleurrijke grammatica van het Nederlands

De bovenkamer. Het gebruik van De bovenkamer bij Taal actief. Josée Coenen. een kleurrijke grammatica van het Nederlands Josée Coenen De bovenkamer een kleurrijke grammatica van het Nederlands Het gebruik van De bovenkamer bij Taal actief Bij de verschillende onderdelen van Taal actief kunt u onderdelen uit De bovenkamer

Nadere informatie

Werkwoorden zijn woorden die aangeven wat iets of iemand doet, is of wordt.

Werkwoorden zijn woorden die aangeven wat iets of iemand doet, is of wordt. DEEL 1: werkwoorden 1. Werkwoorden Werkwoorden zijn woorden die aangeven wat iets of iemand doet, is of wordt. Voorbeelden: komen, gaan, zwemmen, lopen, zijn enz. 1.1 Vormen van het werkwoord Werkwoorden

Nadere informatie

Inhoud. Inleiding 15. Deel 1 Spelling 18

Inhoud. Inleiding 15. Deel 1 Spelling 18 Inhoud Deel 1 Spelling 18 Inleiding 15 1 Grondbeginselen van de Nederlandse spelling 21 1.1 Verschil tussen klank en letter 22 1.2 Hoofdregels 22 1.3 Interactie tussen de regels 24 1.4 Belang van de regel

Nadere informatie

1.2.3 Trappen van vergelijking 20

1.2.3 Trappen van vergelijking 20 INHOUD DEEL I Woord voor woord 13 1.1 Zelfstandig naamwoord (substantief) 16 1.1.1 Definitie 16 1.1.2 Soorten 16 1.1.2.1 Soortnaam of eigennaam 16 1.1.2.2 Concrete of abstracte zelfstandige naamwoorden

Nadere informatie

Visuele Leerlijn Taal

Visuele Leerlijn Taal Visuele Leerlijn Taal www.gynzy.com Versie: 05-09-2019 Taalbegrip Abstracties Probleem & oplossing Zender & ontvanger Functies van taal Discussie Standpunt & argument Feit & mening Illustratie (als voorbeeld)

Nadere informatie

Onderdeel: LEZEN Docent: RKW Algemene informatie: Wat moet je kennen: Wat moet je kunnen: Toetsing:

Onderdeel: LEZEN Docent: RKW Algemene informatie: Wat moet je kennen: Wat moet je kunnen: Toetsing: Rapportperiode 1 Vak: Nederlands Onderdeel: LEZEN Docent: RKW 1 Aantal lessen per week: 4 Methode: Lees Mee Hoofdstuk: Blok 1 t/m 6 Blz. Weging: 1x 3x woordmixtoets 3x leestoets In totaal 6 cijfers Studievaardigheden:

Nadere informatie

Benodigde voorkennis taal verkennen groep 5

Benodigde voorkennis taal verkennen groep 5 Taal actief 4 taal verkennen groep 5-8 taal verkennen groep 5 In dit document een overzicht opgenomen van de benodigde voor de lessen Taal verkennen groep 5. Deze kenn maakt onderdeel uit van de leerlijn

Nadere informatie

Zin 1: Lijkt + een vriendelijke jongen: kww + naamwoordelijk deel, samen naamwoordelijk geheel (nwg). Verklaring: lijken is kww.,

Zin 1: Lijkt + een vriendelijke jongen: kww + naamwoordelijk deel, samen naamwoordelijk geheel (nwg). Verklaring: lijken is kww., Zinsontleding: onderwerp, persoonsvorm, werkwoordelijk gezegde, naamwoordelijk gezegde, lijdend voorwerp, meewerkend voorwerp, handelend voorwerp, voorzetselvoorwerp en bijwoordelijke bepalingen in zinnen.

Nadere informatie

Eigen vaardigheid Taal

Eigen vaardigheid Taal Eigen vaardigheid Taal Door middel van het beantwoorden van de vragen in dit blok heeft u inzicht gekregen in uw kennis en vaardigheden van de grammatica en spelling van de Nederlandse taal. In het overzicht

Nadere informatie

Programma van Inhoud en Toetsing (PIT)

Programma van Inhoud en Toetsing (PIT) Klas: IG3v (Docent: RKW) D Week: 13 t/m 24 Onderdeel: Grammatica Woordsoorten Nieuw Nederlands. 3 vwo. 5 e editie Hoofdstuk 1, 2, 3, 4 en 5 Werkwoorden en persoonlijke, bezittelijke, wederkerende, aanwijzende,

Nadere informatie

OPLEIDINGEN MAATSCHAPPELIJKE ZORG AVENTUS APELDOORN / DEVENTER / ZUTPHEN STUDIEWIJZER

OPLEIDINGEN MAATSCHAPPELIJKE ZORG AVENTUS APELDOORN / DEVENTER / ZUTPHEN STUDIEWIJZER OPLEIDINGEN MAATSCHAPPELIJKE ZORG AVENTUS APELDOORN / DEVENTER / ZUTPHEN STUDIEWIJZER BOL/BBL NEDERLANDS 2F module 1 Taalbegrip en taalverzorging basisfase Cohort 2018 2021 kwartiel 1 en 2 DOELSTELLINGEN:

Nadere informatie

Leerdoel/inhoud/stof/onderwerp/onderdeel/toets overig jaarplanning Docentenactiviteit Leerlingactiviteit aug

Leerdoel/inhoud/stof/onderwerp/onderdeel/toets overig jaarplanning Docentenactiviteit Leerlingactiviteit aug KLAS: H2/V2 VAK: Nederlands 2019/2020 Week Vanaf Opmerking Leerdoel/inhoud/stof/onderwerp/onderdeel/toets overig jaarplanning Docentenactiviteit Leerlingactiviteit 34 19 aug 20 augustus Mentorles brugklas

Nadere informatie

Z I N S O N T L E D I N G

Z I N S O N T L E D I N G - 1 - Z I N S O N T L E D I N G Waarom is zinsontleding zo belangrijk? Elke scholier op de middelbare school maar ook de kinderen op de lagere school, komen veelvuldig met zinsontleding in aanraking, eigenlijk

Nadere informatie

NE/B/1 - NE/K/1 NE/B/2 - NE/K/2. Klas 3 P1. PTA Nederlands BLW/KLW methode: Ta!ent COHORT: 2012-2014

NE/B/1 - NE/K/1 NE/B/2 - NE/K/2. Klas 3 P1. PTA Nederlands BLW/KLW methode: Ta!ent COHORT: 2012-2014 PTA Nederlands BLW/KLW methode: Ta!ent COHORT: 01-014 CODE VERANT- WOORDING KERNDEEL WEGING KENNIS CIJFER CODE VAKVAARDIGHEID CIJFER CODE WEGING AANVULLENDE OPMERKINGEN 1 Fictie (herhaling) boeken kiezen,

Nadere informatie

instapkaarten taal verkennen

instapkaarten taal verkennen instapkaarten inhoud instapkaarten Taal verkennen thema 1 les 2 1 thema 1 les 4 2 thema 1 les 7 3 thema 1 les 9 4 thema 2 les 2 5 thema 2 les 4 6 thema 2 les 7 7 thema 2 les 9 8 thema 3 les 2 9 thema 3

Nadere informatie

Programma van Inhoud en Toetsing

Programma van Inhoud en Toetsing Onderdeel: leesvaardigheid Lesperiode: 1 Hoofdstuk: 1 + 2 Theorie blz. 7-8, 50 aantekeningen oefeningen uit het leerboek stappenplan lezen De leerling kent de termen onderwerp, deelonderwerp, hoofdgedachte,

Nadere informatie

In dit boekje staan verschillende mogelijkheden om iets op te lossen.

In dit boekje staan verschillende mogelijkheden om iets op te lossen. In dit boekje staan verschillende mogelijkheden om iets op te lossen. Mochten er aanvullingen zijn, kunt u altijd een e-mail sturen naar info@obs-delandweert.nl. ONTLEDEN Taalkundig ontleden. benoem de

Nadere informatie

Visuele Leerlijn Spelling

Visuele Leerlijn Spelling Visuele Leerlijn Spelling www.gynzy.com Versie: 15-08-2018 Begrippen Klanken & Letters Klank (begrip) Klinker of medeklinker (begrip) Korte of lange klank (begrip) Tweetekenklank (begrip) Lange-, korte-,

Nadere informatie

Programma van Inhoud en Toetsing (PIT)

Programma van Inhoud en Toetsing (PIT) Onderdeel: Hoofdstuktoets [Je leert over] onderwerp, deelonderwerpen en hoofgedachte. 2F Ik kan onderwerp en deelonderwerpen van een tekst vinden. 2F Ik kan de hoofdgedachte van een tekst vinden. 2F Ik

Nadere informatie

71 S. instapkaarten taal verkennen 5KM. MALtABERG. QVRre. v;rw>r t. -t.

71 S. instapkaarten taal verkennen 5KM. MALtABERG. QVRre. v;rw>r t. -t. v;rw>r t 7 S SS QVRre F9 - -t. t- L 5KM i r MALtABERG instapkaarten taal verkennen S -4 taal verkennen komt er vaak een -e achter. Taa actief. instapkaarten taal verkennen. groep 8 Maimberg s-hertogenbosch

Nadere informatie

3 vwo. 1

3 vwo.  1 3 vwo www.mevrouwzus.wordpress.com 1 1. pv= persoonsvorm 2. = zinsdeel 3. wwg = werkwoordelijk gezegde 4. nwg = naamwoordelijk gezegd 5. ond = onderwerp 6. lv = lijdend voorwerp 7. mv = meewerkend voorwerp

Nadere informatie

Programma van Inhoud en Toetsing

Programma van Inhoud en Toetsing Onderdeel: Grammatica zinsdelen (RTTI) Lesperiode: 1 Hoofdstuk: 1, 2,3 & 5 Theorie blz 28, 68, 108, 188, 189 De leerling moet de volgende zinsdelen kennen: persoonsvorm onderwerp werkwoordelijk gezegde

Nadere informatie

Programma van Inhoud en Toetsing (PIT)

Programma van Inhoud en Toetsing (PIT) Onderdeel: Grammatica zinsdelen H1-H3 (RTTI) Aantal lessen per week: 4 Hoofdstuk: 1-3 Extra materiaal: Nieuw Nederlands Online Cambiumned.nl De leerling kent de theorie m.b.t. de zinsdelen: - persoonsvorm

Nadere informatie

Leerdoel/inhoud/stof/onderwerp/onderdeel/toets overig jaarplanning Docentenactiviteit Leerlingactiviteit aug

Leerdoel/inhoud/stof/onderwerp/onderdeel/toets overig jaarplanning Docentenactiviteit Leerlingactiviteit aug KLAS: V2 VAK: Nederlands 2019/2020 Week Vanaf Opmerking Leerdoel/inhoud/stof/onderwerp/onderdeel/toets overig jaarplanning Docentenactiviteit Leerlingactiviteit 34 19 aug 20 augustus Mentorles brugklas

Nadere informatie

Aantekening Nederlands Grammatica: bedrijvende en de lijdende vorm

Aantekening Nederlands Grammatica: bedrijvende en de lijdende vorm Aantekening Nederlands Grammatica: bedrijvende en de lijdende vorm Aantekening door Aafke 1003 woorden 12 maart 2018 0 keer beoordeeld Vak Nederlands 1.16 Bedrijvende en lijdende vorm In deze paragraaf

Nadere informatie

Periode 1. Klas: havo 4.1. lesdag: donderdag

Periode 1. Klas: havo 4.1. lesdag: donderdag Nederlands Klas: havo 4.1 lesdag: donderdag 19.45-21.15 Periode 1 Alberg (Al) 33 14-aug 34 21 PTA Ned/ afspr boeken: Dubbelspel,F.M. Arion / Isabelle, Tessa de Loo/ afspr.woordenschat 1 t/m 10/ afspr.

Nadere informatie

Beknopte grammatica. voor. de cursus. Grieks van het Nieuwe Testament

Beknopte grammatica. voor. de cursus. Grieks van het Nieuwe Testament Beknopte grammatica voor de cursus Grieks van het Nieuwe Testament versie 1.0 Menno Haaijman scripture4all.org Tijdens de try-out voor de cursus bleek dat veel, zo niet alle, toehoorders de Nederlandse

Nadere informatie

OPLEIDINGEN MAATSCHAPPELIJKE ZORG AVENTUS APELDOORN / DEVENTER STUDIEWIJZER

OPLEIDINGEN MAATSCHAPPELIJKE ZORG AVENTUS APELDOORN / DEVENTER STUDIEWIJZER OPLEIDINGEN MAATSCHAPPELIJKE ZORG AVENTUS APELDOORN / DEVENTER STUDIEWIJZER BOL/BBL NEDERLANDS 3F module 1 Taalbegrip en taalverzorging basisfase Cohort 2018 2021 kwartiel 1 en 2 DOELSTELLINGEN: 1. Aan

Nadere informatie

Samenvatting Nederlands Cursus spellen (hoofdstuk 1 + 2)

Samenvatting Nederlands Cursus spellen (hoofdstuk 1 + 2) Samenvatting Nederlands Cursus spellen (hoofdstuk 1 + 2) Samenvatting door een scholier 1020 woorden 25 september 2011 7,3 13 keer beoordeeld Vak Methode Nederlands Nieuw Nederlands CURSUS SPELLEN Werkwoordspelling

Nadere informatie

KLAS: M2 VAK: Nederlands 2019/2020 Week Vanaf Opmerking jaarplanning. Leerdoel/inhoud/stof/onderwerp/onderdeel/toets overig.

KLAS: M2 VAK: Nederlands 2019/2020 Week Vanaf Opmerking jaarplanning. Leerdoel/inhoud/stof/onderwerp/onderdeel/toets overig. KLAS: M2 VAK: Nederlands 2019/2020 Week Vanaf Opmerking jaarplanning 34 19 aug 35 26 aug 20 augustus Mentorles brugklas 20 augustus Eerste uur mentorles (alle klassen) Docentenactiviteit Verhaal Gefixt

Nadere informatie

Programma van Inhoud en Toetsing

Programma van Inhoud en Toetsing Onderdeel: Grammatica zinsdelen (RTTI) Lesperiode: 1 Aantal lessen per week: 4 Hoofdstuk: 1, 2,3 & 5 Theorie blz 28, 68, 108, 188, 189 De leerling moet de volgende zinsdelen kennen: persoonsvorm onderwerp

Nadere informatie

GRAMMATICA WERKWOORDELIJK GEZEGDE NAAMWOORDELIJK GEZEGDE VOLLEDIGE UITLEG UITLEG PER ONDERDEEL UITLEG PER ONDERDEEL VOLLEDIGE UITLEG

GRAMMATICA WERKWOORDELIJK GEZEGDE NAAMWOORDELIJK GEZEGDE VOLLEDIGE UITLEG UITLEG PER ONDERDEEL UITLEG PER ONDERDEEL VOLLEDIGE UITLEG GRAMMATICA WERKWOORDELIJK GEZEGDE NAAMWOORDELIJK GEZEGDE VOLLEDIGE UITLEG UITLEG PER ONDERDEEL VOLLEDIGE UITLEG UITLEG PER ONDERDEEL OEFENSITES WERKWOORDELIJK GEZEGDE ONTLEDEN ZIN OEFENSITES NAAMWOORDELIJK

Nadere informatie

Iets wat alleen een mens kan. Geheel Deel Mensen Persoon Voorwerp Inhoud Product uitstreek product

Iets wat alleen een mens kan. Geheel Deel Mensen Persoon Voorwerp Inhoud Product uitstreek product Samenvatting door Sam 813 woorden 2 maart 2016 6,8 21 keer beoordeeld Vak Methode Nederlands Nieuw Nederlands Lezen Tekststructuren: Voor/nadelenstructuur Verleden/heden(/toekomst)structuur Aspectenstructuur

Nadere informatie

Formuleren voor gevorderden

Formuleren voor gevorderden Formuleren voor gevorderden Het Muiswerkprogramma Formuleren voor Gevorderden is gemaakt voor leerlingen in de bovenbouw van het voortgezet onderwijs en voor leerlingen in mbo en hbo voor wie vaardigheden

Nadere informatie

π (spreek uit uiltje ): hulpwerkwoorden of modale hulpwerkwoorden 46

π (spreek uit uiltje ): hulpwerkwoorden of modale hulpwerkwoorden 46 Inhoud Inleiding 6 1 Wie? (mensen) Wat? (dieren en dingen) 10 π Het zelfstandig naamwoord (man, vrouw, Jan) 12 π Het zelfstandig naamwoord, meervoud (lepels, bloemen) 13 π Het zelfstandig naamwoord, verkleinwoord

Nadere informatie

Zinsontleden en woordbenoemen groep 7/8

Zinsontleden en woordbenoemen groep 7/8 Zinsontleden en woordbenoemen groep 7/8 Naam: 1 Inhoudsopgave: 3 - Onderwerp 4 - Persoonsvorm 5 - Gezegde 6 - Lijdend voorwerp 7 - Meewerkend voorwerp 8 - Werkwoorden 8 - Zelfstandig naamwoorden 9 - Bijvoeglijk

Nadere informatie

Programma van Inhoud en Toetsing (PIT)

Programma van Inhoud en Toetsing (PIT) Schooljaar 2015 2016 Nederlands havo vwo 1 Lesperiode: 1 week 36 t/m week 38 Hoofdstuk: Spelling H 2 t/m 6 De stam van het werkwoord Splitsbare werkwoorden Persoonsvorm tegenwoordige tijd en de bijbehorende

Nadere informatie

instapkaarten taal verkennen

instapkaarten taal verkennen -b fl41..- 1 rair î ; : ; - / 0 t- t-, 9 S QURrz 71 1 t 5KM 1o r MALNBERG St 4) 4 instapkaarten ji - S 1,1 1 thema 5 1 les 2 S S S - -- t. Je leert hoe je van het hele werkwoord een voltooid deelwoord

Nadere informatie

6.2. Boekverslag door C. 727 woorden 17 mei keer beoordeeld. Nederlands. Paragraaf 1. Dubbel op. Onjuiste herhaling

6.2. Boekverslag door C. 727 woorden 17 mei keer beoordeeld. Nederlands. Paragraaf 1. Dubbel op. Onjuiste herhaling Boekverslag door C. 727 woorden 17 mei 2016 6.2 3 keer beoordeeld Vak Methode Nederlands Nieuw Nederlands Nederlands Paragraaf 1 Dubbel op Onjuiste herhaling 2x een voorzetsel wordt gebruikt, maar 1 overbodig

Nadere informatie

Toets: Lees vaardig Blok 1+2 en Nieuwsbegrip

Toets: Lees vaardig Blok 1+2 en Nieuwsbegrip JAAROVERZICHT NEDERLANDS H3 Omschrijving lesstof per week Blok 1 Wk1. Spreken informatieve tekst/ artikel oefenen Begin Lees vaardig blok 1+2 Toetsper. 1 week 39 Toets: Lees vaardig Blok 1+2 en Nieuwsbegrip

Nadere informatie

Formuleren voor gevorderden

Formuleren voor gevorderden Formuleren voor gevorderden Het Muiswerkprogramma Formuleren voor Gevorderden is gemaakt voor leerlingen in de bovenbouw van het voortgezet onderwijs en voor leerlingen in mbo en hbo voor wie vaardigheden

Nadere informatie

π (spreek uit uiltje ): hulpwerkwoorden of modale hulpwerkwoorden 46

π (spreek uit uiltje ): hulpwerkwoorden of modale hulpwerkwoorden 46 Inhoud Inleiding 6 1 Wie? (mensen) Wat? (dieren en dingen) 10 π Het zelfstandig naamwoord (man, vrouw, Jan) 12 π Het zelfstandig naamwoord, meervoud (lepels, bloemen) 13 π Het zelfstandig naamwoord, verkleinwoord

Nadere informatie

Het Muiswerkprogramma Basisgrammatica bestrijkt de grammatica die nodig is voor het leren van de Nederlandse spelling en zinsbouw.

Het Muiswerkprogramma Basisgrammatica bestrijkt de grammatica die nodig is voor het leren van de Nederlandse spelling en zinsbouw. Basisgrammatica Het Muiswerkprogramma Basisgrammatica bestrijkt de grammatica die nodig is voor het leren van de Nederlandse spelling en zinsbouw. Doelgroepen Basisgrammatica Het computerprogramma Basisgrammatica

Nadere informatie

Een voorbeeldopgave: Ik geef de hond te eten. Wat is de? Een werkwoord, een lidwoord, een zelfstandig

Een voorbeeldopgave: Ik geef de hond te eten. Wat is de? Een werkwoord, een lidwoord, een zelfstandig Bij alle spellen in Taalzee moeten de opgaven binnen een bepaalde tijd opgelost worden. Bij de meeste spellen is dat 20 seconden. Alle spellen bevatten opgaven die variëren van heel makkelijk tot heel

Nadere informatie

Antwoorden Nederlands Ontleding

Antwoorden Nederlands Ontleding Antwoorden Nederlands Ontleding Antwoorden door een scholier 1587 woorden 27 april 2010 5,8 10 keer beoordeeld Vak Nederlands Taalkundig ontleden; Lidwoorden; Een lidwoord hoort altijd bij een zelfstandig

Nadere informatie

Programma van Inhoud en Toetsing (PIT)

Programma van Inhoud en Toetsing (PIT) Lesperiode: 1 week 36 t/m week 38 Hoofdstuk: Spelling 2 t/m 6 De stam van het werkwoord Splitsbare werkwoorden Persoonsvorm tegenwoordige tijd en de bijbehorende regel De stam van werkwoorden kunnen noteren

Nadere informatie

Onderdeel: Vakvaardigheden EBR Nieuwsbegrip: Leesvaardigheid en woordenschat Algemene informatie: Wat moet je kennen: Wat moet je kunnen: Toetsing:

Onderdeel: Vakvaardigheden EBR Nieuwsbegrip: Leesvaardigheid en woordenschat Algemene informatie: Wat moet je kennen: Wat moet je kunnen: Toetsing: - NEX Klas: IG2 HV Onderdeel: Vakvaardigheden EBR Nieuwsbegrip: Leesvaardigheid en woordenschat Lesperiode: 2 1 Nieuwsbegrip en Nieuwsbegrip XL Materiaal: Leerlingschrift A4 Snelhechter Markeerstift Al

Nadere informatie

Formuleren voor gevorderden

Formuleren voor gevorderden Formuleren voor gevorderden Het programma Formuleren voor Gevorderden is gemaakt voor leerlingen in de bovenbouw van het voortgezet onderwijs en voor leerlingen in mbo en hbo voor wie vaardigheden op het

Nadere informatie

Samenvatting Nederlands Redekundig ontleden

Samenvatting Nederlands Redekundig ontleden Samenvatting Nederlands Redekundig ontleden Samenvatting door Bernard 1165 woorden 29 januari 2015 6,8 14 keer beoordeeld Vak Nederlands Redekundig ontleden Allereerst, wat is redekundig ontleden? Redekundig

Nadere informatie

Niveauproef voor Nederlands in ASO 3 de graad

Niveauproef voor Nederlands in ASO 3 de graad Niveauproef voor Nederlands in ASO 3 de graad Waarom? Voor Nederlands zijn er 3 modules van elk 4 uur per week. De uren worden aansluitend gegeven, het gaat dus om een volledige namiddag. De vaardigheden

Nadere informatie

Grammatica 2F. Doelgroepen Grammatica 2F. Omschrijving Grammatica 2F. meewerkend voorwerp. voegwoord alle woordsoorten

Grammatica 2F. Doelgroepen Grammatica 2F. Omschrijving Grammatica 2F. meewerkend voorwerp. voegwoord alle woordsoorten Grammatica 2F Grammatica 2F bestrijkt de basisregels van de Nederlandse grammatica die op de basisschool worden aangeleerd en waarmee in het voortgezet onderwijs meestal nog wordt geoefend. Doelgroepen

Nadere informatie

Programma van Inhoud en Toetsing (PIT)

Programma van Inhoud en Toetsing (PIT) Programma van Inhoud en Toetsing (PIT) 2015-2016 Lesperiode: 1 week 36 t/m week 38 Hoofdstuk: Spelling 2 t/m 6 De stam van het werkwoord Splitsbare werkwoorden Persoonsvorm tegenwoordige tijd en de bijbehorende

Nadere informatie

Onderdeel: Grammatica zinsdelen Algemene informatie: Wat moet je kennen: Wat moet je kunnen: Toetsing:

Onderdeel: Grammatica zinsdelen Algemene informatie: Wat moet je kennen: Wat moet je kunnen: Toetsing: Onderdeel: Grammatica zinsdelen Lesperiode: 2 1, 2 en 5 Extra materiaal: PowerPoint Stappenplan zinsdelen op blz. 268 t/m 270 zinsdelen: Onderwerp Werkwoordelijk- en naamwoordelijk gezegde Lijdend voorwerp

Nadere informatie

Uitzondering: Telwoorden met -en- zijn samenstellingen, maar toch schrijf je een trema bij een klinkerbotsing: drieënhalf.

Uitzondering: Telwoorden met -en- zijn samenstellingen, maar toch schrijf je een trema bij een klinkerbotsing: drieënhalf. Samenvatting door S. 1829 woorden 27 oktober 2016 5.7 1 keer beoordeeld Vak Methode Nederlands Talent 5.3 Spelling Koppelteken (-): Als je anders een uitspraakprobleem krijgt: Zee-eend Tussen delen van

Nadere informatie

instapkaarten taal verkennen

instapkaarten taal verkennen 7 instapkaarten inhoud instapkaarten Taal verkennen thema 1 les 2 1 thema 1 les 4 2 thema 1 les 7 3 thema 1 les 9 4 thema 2 les 2 5 thema 2 les 4 6 thema 2 les 7 7 thema 2 les 9 8 thema 3 les 2 9 thema

Nadere informatie

Programma van Inhoud en Toetsing (PIT)

Programma van Inhoud en Toetsing (PIT) Onderdeel: Grammatica zinsdelen 1F Grammaticale kennis: onderwerp, lijdend voorwerp, hoofdzin, bijzin, gezegde, persoonsvorm. 1E Grammaticale kennis: meewerkend voorwerp. 2E Grammaticale kennis: bijwoordelijke

Nadere informatie

Programma van Inhoud en Toetsing (PIT)

Programma van Inhoud en Toetsing (PIT) Vak: Nederlands Programma van Inhoud en Toetsing (PIT) 2016-2017 Lesperiode: 1 Hoofdstuk: Spelling 2 t/m 6 De stam van het werkwoord Splitsbare werkwoorden Persoonsvorm tegenwoordige tijd en de bijbehorende

Nadere informatie

4.1 Wanneer schrijf je een aanbiedingsbrief? 33 4.2 Wat is het tekstdoel van een aanbiedingsbrief? 33 4.3 Hoe bouw je een aanbiedingsbrief op?

4.1 Wanneer schrijf je een aanbiedingsbrief? 33 4.2 Wat is het tekstdoel van een aanbiedingsbrief? 33 4.3 Hoe bouw je een aanbiedingsbrief op? Inhoud 1 Aan de slag 13 1.1 Inleiding: het schrijfproces 13 1.2 Fase 1: oriënteren 14 1.2.1 Het onderwerp 14 1.2.2 Het tekstdoel 14 1.2.3 De doelgroep 15 1.3 Fase 2: ordenen 16 1.4 Fase 3: opbouwen 16

Nadere informatie

i n h o u d Inhoud Inleiding

i n h o u d Inhoud Inleiding V Inhoud Inleiding IX 1 Informatie structureren 1 1.1 Onderwerp in kaart brengen 1 1.1.1 Je doel vaststellen 1 1.1.2 De lezers inschatten 2 1.1.3 Het onderwerp afbakenen 3 1.1.4 Van ideeën naar mindmap

Nadere informatie

Sterk in Taal en Spelling

Sterk in Taal en Spelling Sterk in Taal en Spelling Staal Spelling methodiek José Schraven: voordoen, verwoorden, begeleid inoefenen, gerichte feedback 3 onderdelen: 1. spelling (onveranderlijke woorden): 34 categorieën verdeeld

Nadere informatie

Programma van Inhoud en Toetsing (PIT)

Programma van Inhoud en Toetsing (PIT) Lesperiode: 1 Nieuw Nederlands 5 e editie Lezen: Uitleggen wat onderwerp, hoofdgedachte, deelonderwerp, feit, mening en argument is. Uit een tekst de onderdelen van de vorige kolom opzoeken en benoemen.

Nadere informatie

Programma van Inhoud en Toetsing (PIT)

Programma van Inhoud en Toetsing (PIT) Fictie Klas: MH-1 Lesperiode:1 Taalportfolio In je taalportfolio komen 5 opdrachten die gedurende het jaar worden uitgedeeld en uitgelegd. In de eerste rapportperiode worden de eerste 3 opdrachten beoordeeld

Nadere informatie

Grammatica - Zinsontleden h3. CC Naamsvermelding 3.0 Nederland licentie.

Grammatica - Zinsontleden h3. CC Naamsvermelding 3.0 Nederland licentie. Auteur VO-content Laatst gewijzigd Licentie Webadres 22 August 2016 CC Naamsvermelding 3.0 Nederland licentie http://maken.wikiwijs.nl/80829 Dit lesmateriaal is gemaakt met Wikiwijs Maken van Kennisnet.

Nadere informatie

Grammatica. Op niveau onderbouw - Naslag

Grammatica. Op niveau onderbouw - Naslag Op niveau onderbouw - Naslag Grammatica In dit naslagdocument vind je de belangrijkste onderdelen van grammatica die in Op niveau onderbouw, leerjaar 1 t/m 3, worden behandeld. Als je wilt weten welke

Nadere informatie

Informatie cursus Sarnámi voor beginners

Informatie cursus Sarnámi voor beginners Informatie cursus Sarnámi voor beginners 1. Algemene gegevens Titel cursus Sarnámi voor beginners Aantal lessen 12 lessen exclusief een eindtoets Startdatum Ieder moment Einddatum Vier maanden na de start

Nadere informatie

Programma van Inhoud en Toetsing (PIT)

Programma van Inhoud en Toetsing (PIT) Vak: Nederlands, onderdeel taalportfolio /HV Lesperiode: 1 Taalportfolio deel 1 In je taalportfolio komen 4 opdrachten die gedurende het jaar worden uitgedeeld en uitgelegd. In de eerste rapportperiode

Nadere informatie

Taaljournaal Leerlijnenoverzicht - Lezen

Taaljournaal Leerlijnenoverzicht - Lezen Taaljournaal Leerlijnenoverzicht - Lezen 1.1 Eigen kennis 1.1.1 Kinderen kunnen hun eigen kennis activeren, m.a.w. ze kunnen aangeven wat ze over een bepaald onderwerp al weten en welke ervaringen ze er

Nadere informatie

Samenvatting Nederlands Grammatica Hoofdstuk 1 t/m 6

Samenvatting Nederlands Grammatica Hoofdstuk 1 t/m 6 Samenvatting Nederlands Grammatica Hoofdstuk 1 t/m 6 Samenvatting door een scholier 1947 woorden 10 mei 2008 5,8 282 keer beoordeeld Vak Methode Nederlands Op nieuw niveau Woordsoort, Afk., omschrijving,

Nadere informatie

Les 5 Werkwoorden 22 Les 6 De persoonsvorm van het werkwoord 24 Les 7 De, het, een 26 Les 8 Het meervoud (op -en, -s of - s) 28 Herhalingstoets 2 30

Les 5 Werkwoorden 22 Les 6 De persoonsvorm van het werkwoord 24 Les 7 De, het, een 26 Les 8 Het meervoud (op -en, -s of - s) 28 Herhalingstoets 2 30 Inhoud Deel 1 Grammaticale vormen Les 1 Letter, woord, zin, getal, cijfer 12 Les 2 Zinnen 14 Les 3 Persoonlijke voornaamwoorden (1) 16 Les 4 Hij / het / je / we / ze 18 Herhalingstoets 1 20 Les 5 Werkwoorden

Nadere informatie

Programma van Inhoud en Toetsing (PIT)

Programma van Inhoud en Toetsing (PIT) 2016-2017 Vak: Nederlands Klas: vmbo-tl 2 Onderdeel: Spelling 1 & 2 Digitale methode 1F Spelling: verdubbeling en verenkeling. 1F Spelling: vorming van het bijvoeglijk naamwoord. 1F Werkwoordspelling waarvan

Nadere informatie

(werkwoordelijk gezegde)

(werkwoordelijk gezegde) Grammatica 1F Grammatica 1F bestrijkt de basisregels van de Nederlandse grammatica die op de basisschool worden aangeleerd en waarmee in het voortgezet onderwijs meestal nog wordt geoefend. Doelgroepen

Nadere informatie

5 Niet meer twijfelen 107 Geweest is/is geweest 107 Vele of velen? 108 Hen/hun/ze 110 U/uw, jou/jouw 111 Als/dan 111 Dat/wat 113 Dat/die 115

5 Niet meer twijfelen 107 Geweest is/is geweest 107 Vele of velen? 108 Hen/hun/ze 110 U/uw, jou/jouw 111 Als/dan 111 Dat/wat 113 Dat/die 115 Inhoud Inleiding 13 1 De vaart erin 17 Gebruik verzorgde spreektaal 17 Te ouderwets 17 Checklist ouderwets woordgebruik 19 Te populair 23 Vermijd de lijdende vorm 24 Hoe herkent u de lijdende vorm? 25

Nadere informatie

LESSTOF. Ontleden en Benoemen

LESSTOF. Ontleden en Benoemen LESSTOF Ontleden en Benoemen 2 Lesstof Ontleden en Benoemen INHOUD INLEIDING... 4 DOELGROEP... 5 STRUCTUUR... 6 INHOUD ONTLEDEN EN BENOEMEN 1... 10 INHOUD ONTLEDEN EN BENOEMEN 2... 17 Lesstof Ontleden

Nadere informatie

Programma van Inhoud en Toetsing (PIT)

Programma van Inhoud en Toetsing (PIT) 2018-2019 Klas: HV1 Lesperiode: 1 + 2 Diploma grammatica Methode: Nieuw Nederlands 5 e editie Hoofdstuk: Grammatica HF 1 t/m 6 Bladzijde: 25 t/m 30, 67 t/m 72, 109 t/m 114, 151 t/m 156, 193 t/m 198, 235

Nadere informatie

Spelling. 1. Werkwoorden

Spelling. 1. Werkwoorden Stijl en spelling Hieronder volgt een overzicht van de belangrijkste stijl- en spellingregels die in de onderbouw bij Nederlands zijn behandeld. Bij schrijfopdrachten en bij het examen wordt in de bovenbouw

Nadere informatie

Zoals beloofd eerst nog een herhaling van de theorie van de lijdende en de bedrijvende vorm:

Zoals beloofd eerst nog een herhaling van de theorie van de lijdende en de bedrijvende vorm: Huiswerk klas 2 6 november 2014 Beste Eva en Yfke, Zoals beloofd eerst nog een herhaling van de theorie van de lijdende en de bedrijvende vorm: Wat betekent het als een zin in de bedrijvende vorm staat?

Nadere informatie

DOELGROEP Grammatica 3F is bedoeld voor leerlingen van havo/vwo en mbo 4. Het programma is geschikt voor zowel allochtone als autochtone leerlingen.

DOELGROEP Grammatica 3F is bedoeld voor leerlingen van havo/vwo en mbo 4. Het programma is geschikt voor zowel allochtone als autochtone leerlingen. DOELGROEP Grammatica 3F is bedoeld voor leerlingen van havo/vwo en mbo 4. Het programma is geschikt voor zowel allochtone als autochtone leerlingen. STRUCTUUR De lesstof is ingedeeld in rubrieken (onderwerpen)

Nadere informatie

DE ONVOLTOOID TOEKOMENDE TIJD

DE ONVOLTOOID TOEKOMENDE TIJD DE ONVOLTOOID TOEKOMENDE TIJD Een didactiek om het begrip ONVOLTOOID TOEKOMENDE TIJD aan te leren in het 4e leerjaar (Groep 6). Enkele voorafgaande opmerkingen over de toekomende tijd van het werkwoord.

Nadere informatie

FORMULEREN Vragen + antwoorden

FORMULEREN Vragen + antwoorden FORMULEREN Vragen + antwoorden Dubbelopfouten Welke dubbelopfouten zijn er? (bij elke soort een voorbeeld) A. onjuiste herhaling (daarin heb ik nu geen zin in) B. foutief pleonasme (de ouderloze wees)

Nadere informatie

Grammatica Zinsontleding - Uitgebreid. Ondersteunend materiaal - Uitlegkaarten Geschikt voor de groepen 7 en 8

Grammatica Zinsontleding - Uitgebreid. Ondersteunend materiaal - Uitlegkaarten Geschikt voor de groepen 7 en 8 Zinsontleding - Uitgebreid Ondersteunend materiaal - Uitlegkaarten Geschikt voor de groepen 7 en 8 Inhoudsopgave Persoonsvorm 4 Onderwerp 6 Gezegde: werkwoordelijk en naamwoordelijk 7 Lijdend voorwerp

Nadere informatie

TAALVERZORGING KGT 2 SPORTIEF PERRON 1

TAALVERZORGING KGT 2 SPORTIEF PERRON 1 Sportief! TAALVERZORGING KGT SPORTIEF PERRON Je zit alweer in het tweede jaar van het vmbo. Vorig jaar heb je veel geleerd bij het onderdeel Taalverzorging, maar misschien ben je ook wel iets vergeten.

Nadere informatie

NEDERLANDS HELDER EN CORRECT

NEDERLANDS HELDER EN CORRECT NEDERLANDS HELDER EN CORRECT Praktische richtlijnen voor spreken en schrijven Peter Debrabandere Acco Leuven / Den Haag INHOUDSOPGAVE INLEIDING 13 1 HET NEDERLANDS IN VLAANDEREN 17 1.1 Enkele aspecten

Nadere informatie

handelingswijzer redekundig ontleden zinsdelen

handelingswijzer redekundig ontleden zinsdelen handelingswijzer redekundig ontleden zinsdelen Naslagwerk Voor leerlingen en ouders INHOUD INHOUD... 2 REDEKUNDIGE ONTLEDING: ZINSDELEN... 3 PERSOONSVORM (pv)... 3 WERKWOORDELIJK GEZEGDE (ww gez)... 3

Nadere informatie

Inhoud. Over taal. Ontstaan van taal 19. Hoe het Nederlands gegroeid is 40. Een taal leren 22

Inhoud. Over taal. Ontstaan van taal 19. Hoe het Nederlands gegroeid is 40. Een taal leren 22 Inhoud 1 2 3 Over taal Ontstaan van taal 19 Hoe kunnen mensen praten? 19 Wanneer zijn mensen gaan praten? 19 Schrijven met tekeningen 20 Het ontstaan van het alfabet 21 Gebarentaal 21 Beeldtaal 21 Het

Nadere informatie

Basisgrammatica. Doelgroep Basisgrammatica

Basisgrammatica. Doelgroep Basisgrammatica Basisgrammatica In Muiswerk Basisgrammatica wordt aandacht besteed aan de drie belangrijkste woordsoorten die de traditionele grammatica onderscheidt. Verder komen de eerste beginselen van zinsontleding

Nadere informatie

Inhoud. 1 Spelling 10

Inhoud. 1 Spelling 10 Inhoud 1 Spelling 10 1 geschiedenis van de friese spelling (stavering) in het kort 10 2 spellingregels 12 Hulpmiddelen 12 Klinkers en medeklinkers 12 Lettergrepen 13 Stemhebbend en stemloos 13 Basisregels

Nadere informatie

Grammatica in H3. CC Naamsvermelding-GelijkDelen 3.0 Nederland licentie.

Grammatica in H3. CC Naamsvermelding-GelijkDelen 3.0 Nederland licentie. Auteur Otten Laatst gewijzigd 10 April 2012 Licentie CC Naamsvermelding-GelijkDelen 3.0 Nederland licentie Webadres http://maken.wikiwijs.nl/37063 Dit lesmateriaal is gemaakt met Wikiwijs Maken van Kennisnet.

Nadere informatie