Kwantitatieve Analyse. Zijn opkomende markten werkelijk anders? Beleggen in opkomende markten is de laatste jaren
|
|
- Peter van der Wolf
- 8 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 In de rubriek Kwantitatieve Analyse worden de resultaten van opmerkelijke wetenschappelijke onderzoeken beschreven en vertaald in praktische consequenties voor de financiële wereld. ERIK L. VAN DIJK is CIO (chief investment officer) van Compendeon b.v. HARRY GEELS is senior investment manager bij Compendeon, een onafhankelijk bedrijf dat pensioenfondsen ondersteunt bij hun pensioenmanagement en beleggingsvraagstukken Zijn opkomende markten werkelijk anders? Beleggen in opkomende markten is de laatste jaren populair geworden, natuurlijk in eerste instantie door de rendementen die ze hebben geboden en de mooie verhalen die we horen van veel analisten over de ontwikkelingen van deze landen. Vanuit wetenschappelijk oogpunt wordt een belegging in opkomende markten gepropageerd vanwege de diversificatiemogelijkheden. Maar wat als de rendementen al te ver op de ontwikkelingen vooruit zijn gelopen en wat als de diversificatiemogelijkheden van deze markten afnemen door verdergaande economische integratie? Hoe aantrekkelijk zijn opkomende markten dan nog? _ tekst: Erik van Dijk en Harry Geels De eventuele verschillen die er tussen opkomende markten en ontwikkelde markten zouden zitten, bepalen de potentiële winsten en diversificatiemogelijkheden van die opkomende markten. Potentiële rendementen zijn voor bijna alle beleggers een belangrijk gegeven; voor veel particulieren is het zeer waarschijnlijk het belangrijkste argument om te beleggen. Voor institutionele beleggers spelen ook de diversificatiemogelijkheden een belangrijke rol. Maar hoe verschillen opkomende markten nu echt in termen van rendementen, risico en multifactorregressiemodellen van ontwikkelde markten? Aangezien we hier schrijven in de rubriek Kwantitatieve Analyse, concentreren we ons hier op statistische modellen om koersprognoses af te leiden. Van oorsprong worden opkomende markten altijd gekenmerkt door relatieve lage correlatie (gemiddeld genomen) met de westerse markten, hogere volatiliteiten en een grote verscheidenheid aan bètaschattingen: van relatief laag, bijvoorbeeld Jordanië) tot bijzonder hoog (Turkije). Ook wordt algemeen verondersteld dat opkomende markten minder efficiënt zijn: informatie wordt minder perfect door beleggers verwerkt (bijvoorbeeld doordat minder of onduidelijker informatie voorhanden is), wat kan leiden tot vaker voorkomende afwijkingen tussen de koers en de fundamentele waarde. En dat zorgt er in potentie voor de beleggers met slimme beleggingsmodellen in staat moeten zijn overrendementen (ten opzichte van een benchmark) te behalen. Maar hoe is het nu echt gesteld met die rendementen en risico s? Zitten er nog patronen in? En zijn opkomende markten inderdaad beter te voorspellen, met in dit geval kwantitatieve modellen? Dat zijn de vragen die we in dit artikel proberen te beantwoorden. Convergentie In TKA is al eerder een onderzoek besproken van Lee en Eun over de snelheid van integratie van opkomende markten. Uit hun onderzoek kwam naar voren dat een niet aflatende convergentie plaatsvindt van risico-rendementsprofielen van de landen over de hele wereld en dat ook opkomende markten daaraan meedoen. Vooral de diversificatiemogelijken in ontwikkelde markten worden allengs kleiner, behalve voor een land als Japan. Het zogeheten landeneffect (de invloed van de landspecifieke kenmerken op de rendementen) neemt af, hoewel het nog wel dominanter is dan bijvoorbeeld het sectoreffect. Het rendement van een Amerikaans chemieaandeel wordt dus nog wel net meer bepaald door wat er in de Verenigde Staten gebeurt dan door de ontwikkelingen in de chemiesector in de wereld. Volgens Lee en Eun neemt het landeneffect af (het sectoreffect neemt niet toe) en zij concluderen dat dit komt door de internationale marktintegratie. Tevens menen de onderzoekers dat de afname van het landeneffect voor opkomende markten zich in een zodanig tempo voltrekt, dat het nog tot 2022 duurt voordat de convergentie compleet is. Tot die tijd bieden deze markten nog diversificatievoordelen. Onderzoeksopzet en data In ons onderzoek staat het landeneffect voorop. We hebben 49 multifactorlandenmodellen gebouwd, bestaande uit 49 rendements- en 49 risicovoorspellende modellen. Deze modellen proberen rendementen en risico s te verklaren (en te voorspellen) door gebruik te maken van algemene landenfactoren. De factoren die wij hebben gebruikt, bestaan uit: - seizoenvariabelen (januari- en part-of-year - effect) - technische variabelen (momentum en overreactie) - risico (volatiliteit) - fundamentele variabelen (dividendrendement) - intermarktvariabelen (volatiliteit, momenum en overreactie van de lokale obligatie- en valutamarkt) - macro-economische variabelen (bbp, rente, inflatie en rentetermijnstructuur). Zie voor een iets beter overzicht ook tabel 1. We nemen overigens slechts één fundamentele variabele op in onze regressiemodellen. Het bleek namelijk dat andere vergelijkbare variabelen als koers-boekwaarde- of koers-winstverhoudingen op landenniveau het multicolineariteitsprobleem opleverde; ze bleken met andere woorden min of 35
2 meer hetzelfde te meten, en ze samen gebruiken in één raamwerk leverde geen statistische voordelen op. Bovendien bleken veel fundamentele variabelen in verschillende landen niet betrouwbaar te zijn, vooral in de opkomende markten. Het belang van de meeste van deze factoren is goed gedocumenteerd in vele wetenschappelijke studies. Zo toont bijvoorbeeld het onderzoek van Bekaert, Erb, Harvey en Viskanta (BEHV, 1997) aan dat het (gemiddelde) dividendrendement van een land de belangrijkste algemene factor is in een rendementsverklarend voorspellingsmodel voor opkomende markten. Met onze multifactormodellen kunnen we inderdaad testen of en voor welke landen deze factor van belang is. Harvey (1995) toont ook aan dat er meer voorspellingskracht is voor de modellen voor opkomende markten. De voorspellingskracht (of R2) van onze modellen lijkt deze stelling te onderschrijven. Andere bronnen van voorspellingscapaciteit zijn volgens Harvey autocorrelatiepatronen (technische factoren) aan de ene kant, en fundamentele inefficiënties (imperfecte verwerking van informatie op landen- en bedrijfsniveau) aan de andere kant. In deze paper willen we de bevindingen van Harvey nader onderzoeken met behulp van ons modelkader. In ons onderzoek zijn alle factoren met één maand vertraagd ( lagged ) om datasnooping te voorkomen. De gevoeligheden/gewichten van de factoren voor elk land werden vastgesteld/bepaald door middel van stapsgewijze regressies. Aangezien onze database voor elk van de factoren zowel uit maand- als uit jaargegevens bestond, waren we in staat om zowel op maand- als op jaarbasis rendementen te verklaren/voorspellen. In de literatuur blijkt dat jaarmodellen betere verklaringskracht opleveren dan maandmodellen of nog kortere modellen. In jaargegevens zit minder ruis. Dit gegeven blijkt ook uit ons onderzoek. Voordat we de resultaten presenteren van het belang van verschillende factoren voor het afleiden van rendement in de verschillende landen, vergelijken we eerst algemene rendements- en risicostatistieken (bèta en volatiliteit) en correlatiecoëfficiënten (in relatie tot de S&P500-index), voor zowel opkomende markten als ontwikkelde markten. We zullen dit doen voor twee perioden: een lange ( since inception -)periode en een meer recente periode van ruim tien jaar: van januari 1995 tot en met juli Opgemerkt moet worden dat voor ontwikkelde landen het startpunt van onze database meestal eind 1969 is, terwijl voor opkomende markten deze eerder rond 1994 ligt. Voor een objectieve vergelijking van de rendements-risicoprofielen van opkomende en ontwikkelde landen is de tweede, kortere periode daarom objectiever. We hebben gebruikgemaakt van de MSCI-landenindex (op total return -basis). We leiden ook algemene rendementen, risico s en bèta s en correlaties af voor de twee blokken (opkomend en ontwikkeld). We gebruiken drie methoden om te middelen: gelijkgewogen (equally weighted E_W) en marktkapitalisatie- en bbpgewogen (V_W en GDP_W). De rente- en bbp- en dividendgegevens zijn afkomstig uit Datastream (Thomson Financial). Resultaten Opkomende markten worden verondersteld de hoogste rendementen tegen de hoogste risico s te bieden. Om te kijken of dit klopt tonen we twee tabellen, een die algemene informatie geeft over rendement, risico (volatiliteit over de onderzoeksperiode), bèta en correlatie voor de ontwikkelde markten (tabel 2) en een voor de opkomende markten (tabel 3). We gebruiken twee perioden om de bèta en de correlatie af te leiden. P1 verwijst naar de periode vanaf het begin van onze database. Dit impliceert december 1969 voor de meeste ontwikkelde landen en december 1987 voor een groot aantal opkomende landen. P2 verwijst naar de periode januari 1995 tot en met juli Uit tabel 2 (ontwikkelde landen) kunnen we afleiden dat er best een aardige spreiding in rendements-risicoprofielen tussen de landen bestaat, hoewel de meeste ontwikkelde landen wel worden verondersteld grotendeels dezelfde profielen te hebben ten gevolge van de internationale integratie en globalisatieprocessen. Het TABEL 1: VARIABELEN GEBRUIKT IN DE MULTIFACTORREGRESSIEMODELLEN Technisch - Momentum (3, 6, 12-maands) Volgens de theorie suggereert een sterk opwaarts momentum een prolongatie van de opwaartse trend, en vice versa. - Overreaction (36 maands) Volgens De Bondt en Thaler (1985 en 1987) bewegen koersen zich in trends van drie tot vijf5 jaar, waarna zich een patroon van reversion to the mean plaatsvindt - Januari-effect Volgens vele onderzoeken zou januari de beste beleggingsmaand zijn, wat wordt toegeschreven aan belasting- en informatiegerelateerde zaken - Part-of-year-effect De maanden mei tot en met eind november zouden de slechtere beursmaanden van het jaar zijn voor de aandelenmarkten. Informatiegerelateerde verklaringen domineren in de onderzoeksliteratuur. Fundamenteel - Dividendrendement Een hoog dividendrendement is een indicatie dat de markt goedkoop is (koopsignaal); een laag dividendrendement is een indicatie dat de markt duur is (verkoopsignaal) Risico - Volatiliteit (36 maanden) Hogere volatiliteit biedt in potentie hogere rendementen, tenminste als beleggers goed geïnformeerd zijn; sommige markten zijn echter zodanig risico-avers dat ze ook een tegengesteld teken kunnen laten zien (dat wil zeggen: hogere volatilieiten werken juist rendementverlagend) Macro-economisch - Inflatie (op maand- en jaarbasis) (Onverwachte) inflatie leidt tot hogere rentetarieven, wat negatief is voor aandelen en oblgaties; in deflatoire perioden kan inflatie positief zijn - Lange obligatierente Hogere rentetarieven zijn doorgaans negatief voor zowel aandelen als obligaties; valatukoersen kunnen echter profiteren van hogere rentetarieven - Rentetermijnstructuur Een vlakke of inverse termijnstructuur is negatief voor obligaties en bepaalde soorten aandelen. Op algemeen niveau heeft een aantal wetenschappelijke studies aangetoond dat het juist een goed instapmoment voor aandelen is. 36 technische en kwantitatieve analyse oktober 2006
3 TABEL 2: ALGEMENE STATISTIEKEN VOOR ONTWIKKELDE AANDELENMARKTEN (12/1969-7/2006) Land GemRen St.Dev. Bèta (P1) Bèta (P2) Corr.coëf. (P1) Corr.coëf.(P2) AUS 0,78% 7,14% 0,84 0,68 0,52 0,51 AUT 0,95% 5,83% 0,27 0,42 0,21 0,26 BEL 1,12% 5,44% 0,58 0,67 0,47 0,52 CAN 0,86% 5,54% 0,92 0,94 0,74 0,75 DEN 1,09% 5,33% 0,49 0,66 0,41 0,50 FIN 0,98% 9,38% 1,21 1,21 0,51 0,51 FRA 0,94% 6,43% 0,74 0,86 0,51 0,62 GER 0,86% 6,14% 0,67 0,97 0,48 0,61 GRE 1,13% 9,69% 0,60 0,60 0,25 0,25 HKG 1,26% 10,47% 0,94 0,99 0,40 0,52 IRL 0,86% 5,64% 0,80 0,80 0,56 0,56 ITA 0,62% 7,19% 0,49 0,66 0,30 0,40 JAP 0,90% 6,34% 0,46 0,59 0,32 0,36 NLD 1,09% 5,26% 0,76 0,83 0,64 0,68 NOR 1,02% 7,57% 0,86 0,91 0,50 0,54 NZL 0,49% 6,54% 0,60 0,60 0,37 0,37 POR 0,46% 6,37% 0,58 0,58 0,37 0,37 SIN 0,72% 7,74% 1,08 1,08 0,56 0,56 SPA 0,84% 6,41% 0,59 0,91 0,41 0,59 SWE 1,16% 6,77% 0,78 1,14 0,51 0,63 SWI 1,01% 5,29% 0,64 0,66 0,53 0,54 UK 0,94% 6,28% 0,78 0,72 0,55 0,65 USA 0,84% 4,41% 0,99 1,00 1,00 1,00 S&P500 0,87% 4,42% Averages E_W 0,91% 6,66% 0,72 0,80 0,48 0,54 V_W 0,88% 5,42% 0,84 0,88 0,73 0,77 GDP_W 0,87% 5,62% 0,79 0,86 0,67 0,71 Tabel 2: Noot: P1 is vanaf begin database; P2 is de periode januari 1995 tot en met juli 2006 hoogste gemiddelde rendement (en, zoals de theorie ook suggereert, ook het hoogste risico) werd behaald in Hongkong. De Portugese aandelenmarkt was het minst winstgevend. De VS kenden veruit de laagste volatiliteit. Het adagium dat beleggen in Amerikaanse aandelen het veiligst is (qua fluctuatie) blijkt dus te kloppen. Met betrekking tot de bèta (zoals gemeten over de grootste historie, P1), kunnen we zeggen dat Oostenrijk de laagste bèta heeft, en dus het meest gedempt reageert op de beursontwikkelingen in de wereld. Deze conclusie verandert niet over de periode P2, hoewel de bèta voor Oostenrijk wel aanzienlijk omhoog is gegaan (van 0,27 naar 0,42). Zweden beleefde de grootste sprong van de bèta (van 0,78 naar 1,14) wat mogelijk kan worden verklaard uit het feit dat de Zweedse beurs in de jaren negentig meer technologiegeoriënteerd is geworden (denk onder andere aan Ericsson). Oostenrijk heeft ook de laagste correlatie en Nederland de hoogste correlatie met de S&P500-index. Dat laatste kan worden verklaard uit het gegeven dat veel beursgenoteerde Nederlandse multinationals belangen hebben in de VS. Als we P1 en P2 vergelijken, zien we dat in de meer recente perioden de correlaties omhoog zijn gegaan. Ontwikkelde landen raken overduidelijk meer geïntegreerd, hoewel, en dit zij met nadruk gezegd, er nog geen sprake is van volledige integratie. In tabel 3 kunnen we zien dat de spreiding in gemiddelde maandelijkse rendementen voor opkomende markten groter is dan de spreiding die we zien bij ontwikkelde markten. Egypte laat de beste rendementen zien, terwijl China negatief heeft gepresteerd over de onderzochte periode. Het gemiddelde rendement voor het gehele blok opkomende markten (zowel gelijk- als marktkapitalisatiegewogen) is hoger dan dat van de ontwikkelde landen als geheel. Het bbp-gewogen gemiddelde is echter wel lager voor opkomende markten. Dit kan worden toegeschreven aan het gewicht dat China in deze berekening heeft. En China heeft, zoals eerder opgemerkt, negatieve rendementen laten zien over de onderzoeksperiode. De laagste volatiliteit zien we bij Jordanië, terwijl Rusland ons de hoogste volatiliteit voorschotelt. In een portefeuillecontext is de volatiliteit een belangrijker risicofactor dan de bèta. In een compleet gesegmenteerde kapitaalmarkt is de volatiliteit namelijk de correcte maatstaf voor risico (BEHV, 1997). De gemiddelde volatiliteit voor het gehele blok van opkomende markten is tweemaal zo hoog als de gemiddelde volatiliteit van de ontwikkelde regio. Omdat de gemiddelde rendementen slechts een beetje hoger zijn in vergelijking tot die van de ontwikkelde markten, hebben opkomende markten een ongunstiger rendements-risicoprofiel. De diversificatievoordelen moeten daarom van andere bronnen komen, bijvoorbeeld de correlatie. Die correlaties voor opkomende markten met de S&P500-index zijn inderdaad lager (soms zelfs veel lager) dan die voor de ontwikkelde landen versus de S&P500. We zien zelfs enkele bijna-nul correlaties (Colombia, Egypte, Jordanië, Marokko en Pakistan). Maar niet alleen kleinere, op het eerste gezicht minder geïntegreerde markten hebben lagere correlaties. Ook India (correlatie van 0,24) en Rusland (0,20) lijken minder met de S&P500 te fluctueren. Net als bij ontwikkelde landen zijn in meer recente perioden de correlaties van opkomende markten wel omhooggegaan, wat ook hier op meer integratie duidt. Hoewel iets minder duidelijk, kunnen we hetzelfde zeggen voor de bèta s voor opkomende markten. Koersbepalende factoren Laten we nu de kwestie behandelen welke factoren er toedoen bij het verklaren en voorspellen van de verschillende marktrendementen. We hebben verschillende variabelen (seizoen, technisch, fundamenteel, macro, intermarkt en risico) getest voor 49 landen. Als we naar al die landen zouden kijken, dan blijkt het dividendrendement de belangrijkste verklarende variabele te zijn. Een hoog gemiddeld dividendrendement in een bepaald land is een indicatie dat de markt goedkoop is (goed aankoopsignaal) en een laag dividendrendement is een teken dat de markt duur is (verkoopsignaal). Momentum is ook belangrijk, maar niet precies zoals de theorie voorschrijft. Er zijn namelijk vaak gecombineerde effecten: een specifiek land kan een positief 6-maands momentum hebben, maar een negatief 3- of 12- maands momentum. Wanneer alle drie momentumfactoren het doen met verschillende tekens (en dat komt nog weleens voor), dan is het niet gemakkelijk om precies te zeggen hoe momen- 37
4 tum in dat land zal uitwerken. Het kan zelfs zo zijn, vooral bij opkomende markten dat een (gecombineerd) positief momentum een negatieve factor is en vice versa: een (gecombineerd) negatief momentum is positief met betrekking tot de rendementsverwachting. Op het niveau van het land kan momentum daarom ook een signaal tot winstnemen inhouden. Dit komt overeen met onderzoek van Kothari, Lewellen en Warner (2006), die aantoonden dat behavioural finance op een andere en meer complexe manier uitwerkt op geaggregeerd marktniveau dan op individueel aandelenniveau, waar kortere momentums over het algemeen niet op winstnemen duiden, maar op een continuatie van de trend. De tekens van de andere factoren zijn meestal ook niet op voorhand zo duidelijk als het dividendrendement. Overreactie heeft weliswaar conform de theorie van De Bondt en Thaler een negatief teken, maar het is bij sommige landen een positief teken (verlengde langetermijntrends). Volatiliteit van aandelen, obligaties of valuta kan verschillende tekens hebben. Soms is een hoge volatiliteit een indicatie voor hogere rendementen (in overeenstemming met de theorie), maar soms is het ook negatief. In sommige landen wordt volatiliteit blijkbaar niet op prijs gesteld en gezien als een signaal om te verkopen. We zien ook positieve en negatieve tekens voor inflatie. Om een beter inzicht te krijgen in de totale gecombineerde effecten van de verschillende factoren van de twee blokken (opkomend versus ontwikkeld), is het wellicht daarom inzichtelijker om de gewichten van de verschillende factoren te middelen tot een soort totaalgewicht, en dit wederom gelijk-, marktkapitalisatie- en bbpgewogen. We tonen deze gemiddelden in tabel 4 (opkomende markten) en tabel 5 (ontwikkelde markten), zowel voor de maand- als voor de jaarmodellen. We berekenen ook de standaarddeviatie van de gewichten voor alle factoren en de zogenoemde RatioAvg, die een gemiddelde is van de drie wegingsmethoden gedeeld door de standaarddeviatie. Hoe hoger de uitkomst van deze RatioAvg, hoe belangrijker deze factor is, de deviaties in een factor in beschouwing nemend. Het wordt nu heel duidelijk dat dividendrendement een belangrijke factor is, zowel in de maand- als in de jaarmodellen, zowel voor ontwikkelde als voor opkomende markten. Het 3- maands momentum in de aandelenmarkt komt nu duidelijk als positieve factor bovendrijven in het jaarmodel (zowel voor ontwikkelde als voor opkomende markten). Belangrijk is ook de overreactie van de obligatiemarkt in de ontwikkelde landen. Een goede prestatie gedurende drie jaar in de obligatiemarkt vertaalt zich in nieuw enthousiasme voor de ontwikkelde aandelenmarkten. We kunnen met andere woorden een intermarktverschuiving verwachten van obligaties naar aandelen, als obligaties het een tijd goed gedaan hebben. Dit fenomeen is niet zichtbaar in opkomende markten (is daar zelfs gemiddeld een licht negatieve factor). Dezelfde redenering geldt voor de volatiliteit van de obligatiemarkten. Een hoge volatiliteit vertaalt zich in betere rendementen voor ontwikkelde aandelenmarkten. Op geaggregeerd niveau is overreactie in de aandelenmarkten zichtbaar, zowel bij opkomende als bij ontwikkelde landen. Het is ook tamelijk duidelijk dat het oplopen van inflatie negatief is voor ontwikkelde landen, maar TABEL 3: ALGEMENE STATISTIEKEN VOOR OPKOMENDE AANDELENMARKTEN (12/1987-7/2006) Land GemRen St.Dev. Bèta (P1) Bèta (P2) Corr.coëf. (P1) Corr.coëf.(P2) ARG 1,62% 15,16% 1,05 1,00 0,28 0,37 BRA 1,64% 16,61% 1,42 1,62 0,34 0,58 CHIL 1,47% 7,11% 0,77 0,88 0,43 0,55 CHIN -0,43% 10,76% 1,15 1,10 0,43 0,44 COL 1,26% 9,55% 0,39 0,43 0,17 0,19 CZE 1,33% 8,06% 0,50 0,50 0,27 0,27 EGY 1,77% 8,79% 0,33 0,33 0,16 0,16 HUN 1,64% 10,39% 1,23 1,23 0,51 0,51 IND 0,79% 8,26% 0,49 0,47 0,24 0,24 INDO 0,78% 14,37% 0,96 1,12 0,27 0,32 ISR 0,50% 7,54% 1,02 0,97 0,55 0,56 JOR 0,61% 5,07% 0,09 0,05 0,07 0,05 KOR 0,63% 11,00% 1,00 1,21 0,36 0,42 MAL 0,56% 8,89% 0,76 0,73 0,34 0,32 MEX 1,84% 9,65% 1,21 1,27 0,50 0,60 MOR 1,06% 5,33% 0,08 0,08 0,07 0,07 PAK 0,75% 11,25% 0,27 0,32 0,10 0,12 PER 1,32% 8,95% 0,57 0,53 0,26 0,27 PHI 0,43% 9,47% 0,89 0,90 0,38 0,40 POL 1,62% 13,67% 1,28 1,15 0,38 0,46 RUS 1,84% 19,80% 0,95 0,95 0,20 0,20 SAF 1,06% 8,02% 0,90 0,93 0,46 0,49 TAI 0,49% 11,10% 0,84 0,96 0,30 0,47 THAI 0,51% 11,70% 1,30 1,39 0,44 0,46 TUR 0,95% 17,17% 1,22 1,91 0,28 0,49 VEN 0,66% 14,33% 0,89 0,90 0,25 0,28 S&P500 0,87% 4,42% Averages E_W 1,03% 10,85% 0,83 0,88 0,31 0,36 V_W 0,94% 11,75% 1,00 1,10 0,36 0,44 GDP_W 0,61% 11,63% 0,98 1,02 0,35 0,39 Tabel 3: Noot: P1 is vanaf begin database; P2 is de periode januari 1995 tot en met juli technische en kwantitatieve analyse oktober 2006
5 TABEL 4: GEMIDDELDE FACTORGEWICHTEN (BEREKEND GELIJK-, MARKTKAPITALISATIE- EN BBP-GEWOGEN) VAN DE LANDENREGRESSIEMODELLEN (OPKOMENDE MARKTEN) Maandmodel Jaarmodel Avg_EW Avg_VW Avg_GDPW St Dev RatioAvg Avg_EW Avg_VW Avg_GDPW St Dev RatioAvg Intercept 0,1279 0,0016 0,009 0,3985 0,0782-0,14 0, JAN 0,0138 0,0266 0,0146 0,0367 0,5005-0,0085-0,0016-0,0015 0,03-0,1283 POFY -0,0189-0,0194-0,0121 0,0276-0,6083-0,0354-0,0266-0,019 0,1081-0,2497 Aaandelen DIVYIELD , MOM3-0,0235-0,0144-0,0092 0,1092-0,1438 0,1272 0,2377 0,2837 0,3092 0,6993 MOM6 0,0088 0,0073-0,002 0,1125 0,0418-0,0276 0,0209 0,001 0,3222-0,0059 MOM12-0,0302-0,0198-0,0001 0,1243-0,1343-0,0797-0,0608-0,1525 0,2102-0,4648 OVER36-0,0093-0,0047-0,0048 0,0435-0,1442-0,0586-0,0331-0,0892 0,1519-0,3971 VOLA ,6432-0, , ,3532 Obligaties MOM3 0,0159 0,0073 0,0023 0,2809 0,0303-0,1388-0,1493-0,0435 0,5276-0,2096 MOM6-0,0056 0,0526 0,0063 0,1805 0,0984 0,0236 0,009-0,0117 0,3454 0,0201 MOM12 0,033-0,0173 0,0031 0,2319 0,0269-0,0347-0,0219-0,0072 0,1769-0,1202 OVER36-0,0987-0,0314-0,0258 0,4329-0,12-0,0707 0,0136-0,0134 0,4222-0,0556 VOLA , , , ,0189 Valuta MOM3-0,0999-0,1602 0,0138 0,2886-0,2845 0,2055 0,368 0,1774 0,9445 0,265 MOM6-0,0342-0,0494-0,107 0,1832-0,3467 0,4619 0,749 0, ,3617 MOM12 0,0345 0,0378 0,1047 0,1441 0,4096-0,0281-0,46 0, ,0478 OVER36 0,018-0,0055-0,0064 0,2268 0,009 0,1383-0,5406-0, ,2154 VOLA , ,0357 Macro INFLAm -0, ,3417-0,9007 0, ,0217 INFLAy 0,2325 0,1549 0,325 0,8934 0, ,3786 TYS -0,4718-0,1297-0, ,1665 0,2875 0,0855 0, ,0983 R-squared 0,2048 0,1931 0,1808 0,1956 0,9862 0,6179 0,5494 0,5686 0, gemiddeld genomen licht positief voor opkomende markten. Het laatste spoort natuurlijk niet met de economische logica. Tot besluit In dit artikel hebben we onderzocht in hoeverre opkomende markten verschillen van ontwikkelde aandelenmarkten en of ze, zoals we vaak horen, inderdaad goede diversificatie en rendementen bieden. En ook of ze in voorspellingsmodellen gevoelig zijn voor andere prijsbepalende factoren. De belangrijkste conclusie is dat opkomende markten op zich ongunstiger rendement-risicoprofielen bieden, maar wel dat ze doorgaans lagere, maar wel stijgende correlaties hebben met de rest van de wereld, in dit artikel gemeten met de S&P500-index, waardoor ze thuishoren in een portefeuille waarin risicodiversificatie wordt nagestreefd. Er zijn inderdaad verschillen tussen opkomende en ontwikkelde markten met betrekking tot de gevoeligheid voor factoren in regressiemodellen. Ook blijkt de voorspellingskracht van de modellen voor opkomende markten groter te zijn dan die voor ontwikkelde markten, wat suggereert dat opkomende markten minder efficiënt zijn en daardoor meer mogelijkheden tot overrendement bieden. Behalve de diversificatiemogelijkheden is dat een tweede reden om opkomende markten onderdeel te laten zijn van elke serieuze beleggingsportefeuille. TABEL 5: GEMIDDELDE FACTORGEWICHTEN (BEREKEND GELIJK-, MARKTKAPITALISATIE- EN BBP-GEWOGEN) VAN DE LANDENREGRESSIEMODELLEN (ONTWIKKELDE MARKTEN) Maandmodel Jaarmodel Avg_EW Avg_VW Avg_GDPW St Dev RatioAvg Avg_EW Avg_VW Avg_GDPW St Dev RatioAvg Intercept -0,0883-0,0744-0,103 0,1719-0,1682-0,4435-0, JAN -0,0062-0,0069-0,0051 0,0124-0, POFY -0,0117-0,0107-0,0107 0, ,0076-0,0016-0,0014 0,0246-0,1433 Aandelen DIVYIELD ,8728 MOM3-0,0088-0,0235-0,0099 0,0588-0,2392 0,1918 0,3332 0,3419 0, MOM6-0,0188-0,002-0,0023 0,0679-0,1136-0,0042 0,0125 0,0278 0,1823 0,066 MOM12 0,0061 0,0115 0,0095 0,051 0,177-0,0012-0,1324-0,0936 0,2359-0,321 OVER36-0,0035-0,0039-0,0022 0,0097-0,3285-0,0798-0,027-0,049 0,1101-0,4717 VOLA36 0,149-0,1844 0, , ,2962 Obligaties MOM3 0,0129 0,003 0,0142 0,1549 0,0647 0,0704-0,0593-0,0924 0,7306-0,0371 MOM6-0,1039-0,0325-0,0421 0,2872-0,2072-0,2608 0,0493 0,1211 0,9092-0,0331 MOM12 0,0192-0,0195-0,0093 0,1636-0,0195 0,0542-0,2541-0,2471 0,9186-0,1622 OVER36 0,0755 0,1011 0,0981 0,1289 0,7106 0, ,9149 VOLA36 0, , ,4154 Valuta MOM3-0,042-0,0351-0,0422 0,3137-0,1268-0,2018-0,1663-0, ,137 MOM6 0,01-0,0141-0,0147 0,2377-0,0263 0,1201-0,0716-0,0422 0,6027 0,0035 MOM12-0,0537-0,0296-0,0335 0,1188-0,3278 0,0619 0,0535 0,0869 0,8028 0,084 OVER36 0,0082-0,0056-0,0076 0,1084-0,0156 0,4543 0,1225 0,1314 0,8367 0,2821 VOLA36-0,2282 0,1874 0, , ,1935 Macro INFLAm -0, ,4523-0,8599 0,0722-0, ,0427 INFLAy -0,5643-0,4027-0, , ,5342 TYS 0,3258-0,0482 0,1661 0,9856 0, ,04-0,2456 R-squared 0,1626 0,1325 0,1357 0, ,6501 0,5706 0,5914 0,
Strategy Background Papers
november 2013 Beleggen in vastgoed Huurder of eigenaar, iedereen krijgt in het dagelijkse leven te maken met vastgoed. De meeste eigenaars van een huis zien hun woning meer als een vorm van comfort dan
Nadere informatieRendement. 9 de jaargang maart 2015 nr 30 FINANCIEEL NIEUWS
Rendement 9 de jaargang maart 2015 nr 30 FINANCIEEL NIEUWS De voordelen van globale diversificatie Ondanks de sterk toegenomen globalisering blijft internationale diversificatie in aandelenportefeuilles
Nadere informatieBouw uw eigen beleggingsportefeuille
Bouw uw eigen beleggingsportefeuille Joost van Leenders, oktober 2013 Bouw uw eigen beleggigsportefeuille I oktober 2013 I 2 Agenda Strategisch versus tactisch beleggingsbeleid Spreiding, waarom ook alweer?
Nadere informatieIn deze nieuwsbrief voor Q2 2014
In deze nieuwsbrief voor Q2 2014 Werkloosheid Verenigde Staten - Fed blijft op toneel Rusland eist rol op, p.1. - Aandelen meest kansrijk in 2014, p.2. - Obligaties winnen in Q1 - weinig potentie, p.2.
Nadere informatieUpdate april 2015 Beleggen
Update april 2015 Beleggen Laag, lager, laagst In mijn vorige column schreef ik over de actie van de ECB, die 22 januari jongstleden werd aangekondigd, om maandelijks 60 miljard Euro aan obligaties op
Nadere informatieRobeco Emerging Conservative Equities
INVESTMENT OPPORTUNITY oktober 2013 Voor professionals INTERVIEW MET PORTFOLIO MANAGER PIM VAN VLIET Robeco Emerging Conservative Equities Beleggen in opkomende markten met een lagere kans op grote koersdalingen.
Nadere informatieRisicoprofielen. Het belang van een passend risicoprofiel. HOF HOORNEMAN BANKIERS NV Risicoprofielen 1
Risicoprofielen Het belang van een passend risicoprofiel HOF HOORNEMAN BANKIERS NV Risicoprofielen 1 Hof Hoorneman Bankiers is een onafhankelijke vermogensbeheerder met een bankvergunning. Wij hebben als
Nadere informatieDe internationale vastgoedmarkt
De internationale vastgoedmarkt Auteur(s): Eichholtz, P.M.A. (auteur) Graaf, N. de (auteur) De auteurs zijn werkzaam bij Global Property Research te Maastricht. Eichholtz is daarnaast verbonden aan de
Nadere informatieAEGON Equity Fund. vierde kwartaal 2006
Profiel Het AEGON Equity Fund is een besloten fonds voor gemene rekening, waarin verzekeringsrelaties van AEGON kunnen participeren. Het AEGON Equity Fund belegt wereldwijd in aandelen met de nadruk op
Nadere informatieEENVOUDIGE ANALYSE. Peter MOULAERT MD PhD. VFB Technische Analysedag Gent 7 maart 2015
Peter MOULAERT MD PhD VFB Technische Analysedag Gent 7 maart 2015 BEURS-ANALYSE Geen : Tips Emoties : hebzucht en angst Duur kopen en goedkoop verkopen BEURS-ANALYSE Fundamenteel : Wat kopen? NAIC : Sinds
Nadere informatiePrinsjesdag Uitdagingen voor Nederland. Menno Middeldorp Hoofd RaboResearch Nederland
Prinsjesdag 2017 Uitdagingen voor Nederland Menno Middeldorp Hoofd RaboResearch Nederland Overzicht Conjunctuur Nederlandse economie in bloei Uitdagingen voor Nederland Van Miljoenennota naar regeerakkoord
Nadere informatieHedge funds: het zwarte schaap of de reddende engel?
Hedge funds: het zwarte schaap of de reddende engel? Na het uiteenspatten van de internet bubbel in de jaren 2000-2002, werd de behoefte groter om beleggingsstrategieën te ontwikkelen die minder afhankelijk
Nadere informatieSequoia Vermogensbeheer zal daarom een goed beeld moeten hebben van:
Risicoprofielen Inleiding Bij het nemen van financiële beslissingen is het van belang een optimale afstemming te vinden tussen uw huidige en gewenste situatie én uw mogelijkheden. Uw persoonlijke doelen
Nadere informatieOpkomende markten: do s en don ts
Online Seminar Beleggen Opkomende markten: do s en don ts Simon Wiersma Investment Manager ING Investment Office Bart-Jan Blom van Assendelft Marketing Manager ING Beleggen Amsterdam, 12 november 2013
Nadere informatieDE RESIDENTIELE VASTGOEDMARKT IN BELGIE. Turnhout Donderdag, 12 Juni 2014
DE RESIDENTIELE VASTGOEDMARKT IN BELGIE Turnhout Donderdag, 12 Juni 214 2 Dé vastgoedmarkt bestaat niet 3-15 -1-5 5 1 15 Arendonk Baarle-Hertog Balen Beerse Dessel Geel Grobbendonk Herentals Herenthout
Nadere informatieInhoud. Deel 1 Geen rendement zonder risico 1 Rustig en onrustig beleggen 12 2 Alles heeft z n prijs 27 3 Verdeel en heers 41
Inhoud Inleiding 9 Deel 1 Geen rendement zonder risico 1 Rustig en onrustig beleggen 12 2 Alles heeft z n prijs 27 3 Verdeel en heers 41 Deel 2 Eigen vermogen of onvermogen 4 Eigen vermogen 56 5 Uit balans
Nadere informatieT T A M. Vandaag lijken aandelen volgens TreeTop Asset Management absoluut en relatief goedkoop.
T T A M Een vermogen 249 keer verhogen sinds 1900 Ondanks twee wereldconflicten en de grote crisis van de jaren dertig, verhoogde de reële waarde (na inflatie) van een globale aandelenportefeuille 249
Nadere informatieWoordenlijst Active Return: Verschil tussen het rendement van het fonds en van de referte-index. Alpha: Indicator die de bijdrage van de beheerder tegenover de referte-index aangeeft, rekening houdend
Nadere informatieTechnische analyse kan in verschillende soorten grafieken gebruikt worden om trends en trendwijzigingen
Woord Vooraf 7 8 Woord vooraf In tegenstelling tot de fundamentele analyse, waar vooral naar de waarde van een aandeel wordt gezocht, staat bij de technische analyse van aandelen de koers centraal. Wanneer
Nadere informatieWoningen in de pensioenportefeuille
Woningen in de pensioenportefeuille Auteur(s): Eichholtz, P.M.A. (auteur) Hilverink, H. (auteur) Theebe, M.A.J. (auteur) Respectievelijk verbonden aan de Universiteit Maastricht en de Universiteit van
Nadere informatieSamenvatting (Summary in Dutch)
Samenvatting (Summary in Dutch) In de afgelopen twintig jaar zijn patronen in rendementen van aandelen gevonden die niet vanuit de neo-klassieke economische theorie kunnen worden verklaard. Modellen als
Nadere informatieInformatie over beleggingsbeleid particulier vermogensbeheer. 1) Op welke beleggingsovertuigingen baseert Index People haar dienstverlening?
Informatie over beleggingsbeleid particulier vermogensbeheer 1) Op welke beleggingsovertuigingen baseert Index People haar dienstverlening? Welke principes vormen de basis voor het beleggingsbeleid en
Nadere informatieGLOBAL ANALYZER HANDLEIDING
HANDLEIDING GLOBAL ANALYZER RAPPORTS 1 Het Identificatie blok 1 Het Diagnose blok 1 Het Conclusies blok 1 Het bedrijfsprofiel 2 De verschillende Onderdelen 2 DE WAARDERING 2 Koop laag, verkoop hoog! 2
Nadere informatieExpected Returns. Lukas Daalder, CIO Robeco Investment Solutions Amsterdam November 2015
Expected Returns Lukas Daalder, CIO Amsterdam November 2015 Sophisticated model ontwikkeld voor voorspelling rendement aandelen Geannualiseerd rendement eerste twee jaar : +13,0%... Werkwijze 5 jaars outlook
Nadere informatieVerder zien. Meer weten. 1 EEN SOLIDE LANGETERMIJN BELEGGING Dankzij de gebundelde expertise van topbeleggers 2 De beste beleggers voor de beste resultaten Toegang tot de meest exclusieve fondsen ter wereld
Nadere informatieKwartaalbericht Pensioenfonds KLM-Cabinepersoneel. Eerste kwartaal 2014-1 januari 2014 t/m 31 maart 2014. Samenvatting: stijgende aandelen
Kwartaalbericht Pensioenfonds KLM-Cabinepersoneel Eerste kwartaal 2014-1 januari 2014 t/m 31 maart 2014 Samenvatting: stijgende aandelen Nominale dekkingsgraad gestegen van 123,0% naar 123,6% Reële dekkingsgraad
Nadere informatieOverzicht van de fondsen tak 23 in Voorzorg
Capital Life Overzicht van de fondsen tak 23 in Voorzorg Situatie op 31/10/2014 Capital Balanced Benchmark obligaties: EuroMTS Global Index Datum Performance (%) Sterren NIW Info oprichting 1 maand 3 maanden
Nadere informatieKwartaalbericht Pensioenfonds KLM-Cabinepersoneel. Vierde kwartaal 2014-1 oktober 2014 t/m 31 december 2014
Kwartaalbericht Pensioenfonds KLM-Cabinepersoneel Vierde kwartaal 2014-1 oktober 2014 t/m 31 december 2014 Samenvatting: dalende euro en dalende rente Nominale dekkingsgraad gedaald van 117,4% naar 115,1%
Nadere informatieDiversificatie Wat als ze niet meer werkt?
Diversificatie Wat als ze niet meer werkt? Portefeuilles met aandelen en obligaties zijn minder gediversifieerd dan vroeger. De huidige monetaire versoepeling en politieke risico's dwingen beleggers om
Nadere informatieDe lastige toekomst van de Belgische gezondheidszorg
De lastige toekomst van de Belgische gezondheidszorg 1 De Belg is heel tevreden over gezondheidszorg 2 Maar... - Gezonde bevolking? - Prijs/kwaliteit? - LT-houdbaarheid? 3 Uitdagingen 4 Tegen 2050: - 1
Nadere informatieBELEGGINGSPROFIELEN Toelichting op uw beleggingsprofiel
BELEGGINGSPROFIELEN Toelichting op uw beleggingsprofiel Beer & Van Stapele Vermogensbeheer levert maatwerk. Vermogensbeheer komt er op neer dat wij de beleggingsbeslissingen nemen en de dagelijkse zorg
Nadere informatieEerder technische dan fundamentele correctie 7 februari 2018
ASSETALLOCATIE FLASH Multi-asset, Quantitative and Solutions (MAQS) Eerder technische dan fundamentele correctie 7 februari 2018 VOOR PROFESSIONELE BELEGGERS Christophe MOULIN hoofd Multi Asset christophe.p.moulin@bnpparibas.com
Nadere informatieGo with the flow. 2 April 2015
2 April 2015 Go with the flow De financiële markten hebben een bewogen 1 e kwartaal achter de rug. Met name Centrale Bank acties hebben grote geldstromen ( flows ) op gang gebracht die tot sterke marktbewegingen
Nadere informatieIn dit rapport bespreek ik de behaalde resultaten van het CASHCOW Citadel Fund in 2016, onze huidige positionering met strategie en visie voor 2017.
Jaarlijks Rapport 12/01/2017 CASHCOW Citadel Fund Beste cliënten, Beste investeerders, In dit rapport bespreek ik de behaalde resultaten van het CASHCOW Citadel Fund in 2016, onze huidige positionering
Nadere informatieEen introductie tot factor beleggen
WHITE PAPER September 2013 Voor professionele beleggers Een introductie tot factor beleggen Door David Blitz PhD, Hoofd Quantitative Equity Research Joop Huij PhD, Senior Quantitative Researcher Pim van
Nadere informatieEquitisation and Stock-Market Development
Samenvatting In deze dissertatie worden twee belangrijke vraagstukken met betrekking tot het proces van economische hervorming in Vietnam behandeld, te weten de Vietnamese variant van privatisering (equitisation)
Nadere informatieSterke toename van beleggingen in Duits en Frans schuldpapier. Grafiek 1 - Nederlandse aankopen buitenlandse effecten
Sterke toename van beleggingen in Duits en Frans schuldpapier Nederlandse beleggers hebben in 21 per saldo voor bijna EUR 12 miljard buitenlandse effecten verkocht. Voor EUR 1 miljard betrof dit buitenlands
Nadere informatieToekomst voor de zorg in viervoud
Toekomst voor de zorg in viervoud Casper van Ewijk CPB & UvA RVZ 7 februari Diagnose 2 Uitgaven curatieve zorg % BBP, 2010 16,0 % bbp, 2010 14,0 14,1 12,0 10,0 9,0 8,8 8,0 7,9 7,7 7,7 7,7 7,5 6,0 4,0 2,0
Nadere informatieOerend hard. 16 juni 2015
16 juni 2015 Oerend hard De laatste weken is de obligatierente in Europa en de VS hard op weg naar normaal. De lage rentegevoeligheid van de portefeuilles heeft de verliezen van obligaties beperkt gehouden
Nadere informatieDe 17 beleggingsprofielen voor Basis Beheerd Beleggen van Nationale-Nederlanden
De 17 beleggingsprofielen voor Basis Beheerd Beleggen van Nationale-Nederlanden Nationale-Nederlanden heeft 17 beleggingsprofielen voor het samenstellen van de beleggingsportefeuilles. Onze beleggingsprofielen
Nadere informatieNieuwe inzichten voor ALM analyse naar aanleiding van de krediet crisis
Nieuwe inzichten voor ALM analyse naar aanleiding van de krediet crisis Peter Vlaar Hoofd ALM modellering APG VBA ALM congres 5 november 2009 Agenda Karakteristieken van de kredietcrisis? Hoe kunnen we
Nadere informatieDe gegevens van Hewitt Associates zijn: Hewitt Associates Outsourcing B.V. Beukenlaan 143 Postbus 80040 5600 JP Eindhoven
Philips Pensioenfonds heeft de uitvoering van het Philips flex pensioen uitbesteed aan Hewitt Associates Outsourcing B.V. U kunt bij Hewitt Associates terecht met al uw pensioenvragen. De gegevens van
Nadere informatieStichting Pensioenfonds Ballast Nedam
Stichting Pensioenfonds Ballast Nedam Deelnemersvergadering Arthur van der Wal Nieuwegein, 28 september 2006 Agenda < Huidig Mandaat bij ING IM < Performance, Beleid en Vooruitzichten < Financieel Toetsingskader
Nadere informatieOpgaven hoofdstuk 12 Enkelvoudige lineaire regressie
Opgaven hoofdstuk 12 Enkelvoudige lineaire regressie 12.1 Teken voor elk van de volgende gevallen de lijn die door de gegeven punten gaat. a. (1,1) en (5,5). b. (0,3) en (3,0) c. ( 1,1) en (4,2) d. ( 6,
Nadere informatieVraag en antwoord: waarom beleggen in staatsobligaties?
ING Investment Office Publicatiedatum: 13 maart 2014 Vraag en antwoord: waarom beleggen in staatsobligaties? In onze beleggingsvisie op 2014 ( Visie 2014: minder crisis, meer groei ) kunt u lezen dat we
Nadere informatieWaarom duurzaam investeren de toekomst is. Luc Van Liedekerke. BASF Deloitte Elia Chair on Sustainability
Waarom duurzaam investeren de toekomst is Luc Van Liedekerke BASF Deloitte Elia Chair on Sustainability Inhoud 1. Economische groei en zijn gevolgen 2. Als zachte waarden hard worden 3. Domeinen van duurzaamheid
Nadere informatieVolatiliteit als alfafactor
In dit artikel wordt het effect beschreven dat aandelen met een lage historische volatiliteit, een voor risico gecorrigeerd hoog rendement opleveren. Aandelen met een hoge volatiliteit daarentegen leveren
Nadere informatieVerder zien. Meer weten.
Verder zien. Meer weten. 1 EEN SOLIDE LANGETERMIJN BELEGGING Dankzij de gebundelde expertise van topbeleggers 2 De beste beleggers voor de beste resultaten Toegang tot de meest exclusieve fondsen ter wereld
Nadere informatiePortefeuilleprofielen
Portefeuilleprofielen Rood BANDBREEDTE van de portefeuille Laatste update: 1 oktober 2015 ROOD Minimum Maximum Tactisch Aandelen 80,00% 100,00% 95,00% Obligaties 0,00% 15,00% 0,00% Onroerend Goed 0,00%
Nadere informatieRisicoprofielen voor Vermogensbeheer A la Carte
Risicoprofielen voor Vermogensbeheer A la Carte Inleiding Onze risicoprofielen 1. Wat is een risicoprofiel? 2. Wat zijn vermogenscategorieën? 3. Welke risicoprofielen gebruiken wij? Uw risicoprofiel 4.
Nadere informatieMarktwaarde van de pensioenverplichtingen in het derde kwartaal gestegen van 16.893 miljoen naar 17.810 miljoen ( 15.008 miljoen ultimo Q4 2013).
Kwartaalbericht 2014 Samenvatting Marktwaardedekkingsgraad per 30 september 2014 130,4%, een toename van 0,9%-punt ten opzichte van 30 juni 2014. Over de eerste negen maanden steeg de marktwaardedekkingsgraad
Nadere informatieDe 17 beleggingsprofielen voor Begeleid Beleggen van Nationale-Nederlanden
De 17 beleggingsprofielen voor Begeleid Beleggen van Nationale-Nederlanden Nationale-Nederlanden hanteert 17 beleggingsprofielen verdeeld over de categorieën Defensief, Neutraal, Offensief en Liquide.
Nadere informatieInflatie protectie: risico management of slim beleggen?
Inflatie protectie: risico management of slim beleggen? 1. Precies een jaar geleden schreven we over het inflatiefenomeen dat altijd zijn kop opsteekt na periodes van recessie. Onze conclusie was dat nieuwe
Nadere informatie2
2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 WOORDENLIJST A Active Return: Verschil tussen het rendement van het fonds en van de referte-index. Alpha: Indicator
Nadere informatie2
2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 WOORDENLIJST A Active Return: Verschil tussen het rendement van het fonds en van de referte-index. Alpha: Indicator die de bijdrage van de beheerder tegenover de referte-index
Nadere informatie2
2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 WOORDENLIJST A Active Return: Verschil tussen het rendement van het fonds en van de referte-index. Alpha: Indicator
Nadere informatieToekomst voor de zorg in viervoud
Toekomst voor de zorg in viervoud Casper van Ewijk CPB & UvA RVZ 7 februari Diagnose Outline zorgboek 9 maart 2012 Uitgaven curatieve zorg % BBP, 2010 16,0 % bbp, 2010 14,1 14,0 12,0 10,0 9,0 8,8 8,0 7,9
Nadere informatieBlog 26 september 2016
1 TOSTRAMS Week van de Belegger Super Cycles Blog Week van de Belegger (deel I) Super Cycles & Mega Markets signaleren nieuwe bullmarket Welkom in de Week van de Belegger 2016. Op de eerste dag vallen
Nadere informatieB E L E G G I 2N G S V 0E R S L A 0G. P r e p e n s i o n e r i n g s r e g e l i n g. P r e p e n s i o n e r i n g s r e g e l i n g
P r e p e n s i o n e r i n g s r e g e l i n g P H I L I P S P E N S I O E N F O N D S B E L E G G I 2N G S V 0E R S L A 0G 7 P r e p e n s i o n e r i n g s r e g e l i n g I n f o r m a t i e o v e
Nadere informatieVastgoed. Sectorcommentaar. ING Investment Office. Publicatiedatum: 5 juni. Door Jan Kleipool, analist van het ING Investment Office
ING Investment Office Publicatiedatum: 5 juni Sectorcommentaar Vastgoed Door Jan Kleipool, analist van het ING Investment Office De vooruitzichten voor beursgenoteerd vastgoed zijn volgens ons voor zowel
Nadere informatieAls de Centrale Banken het podium verlaten
Als de Centrale Banken het podium verlaten Als de centrale banken het toneel verlaten 1. Zichtbaar economisch herstel 2. Het restprobleem 3. Onbekend terrein 4. Wat betekent dit voor asset allocatie? Zichtbaar
Nadere informatieBas Heijink Senior technisch analist ING Investment Office Vrijdag 7 oktober Technische Analyse Het stappenplan
Bas Heijink Senior technisch analist ING Investment Office Vrijdag 7 oktober 2016 Technische Analyse Het stappenplan Agenda Geschiedenis technische analyse Wat is technische analyse? Het stappenplan Visie
Nadere informatieBas Heijink Senior technisch analist ING Investment Office Vrijdag 9 oktober 2015. Technische Analyse Het stappenplan
Bas Heijink Senior technisch analist ING Investment Office Vrijdag 9 oktober 2015 Technische Analyse Het stappenplan Agenda Geschiedenis technische analyse Wat is technische analyse? Het stappenplan Gemiddelden
Nadere informatieOntdek beleggingskansen met technische analyse
Online Seminar Beleggen Ontdek beleggingskansen met technische analyse Bas Heijink Technisch Analist ING Investment Office Bart-Jan Blom van Assendelft Manager ING Beleggen Amsterdam, 10 september 2013
Nadere informatieVisie ING Investment Office Oktober 2017
Visie ING Investment Office Oktober 2017 Bob Homan 21 september 2017 Kernfactoren die financiële markten bepalen 3 pijlers + sentiment Economie Sentiment Waardering Liquiditeit Hoe staat de economie ervoor?
Nadere informatieBEHEERSVERSLAG TRANSPARANTINVEST 4/3/2015. Macro & Markten, strategie. 1. Rente en conjunctuur : EUROPA
BEHEERSVERSLAG TRANSPARANTINVEST 4/3/15 Macro & Markten, strategie 1. Rente en conjunctuur : EUROPA De Europese rentevoeten zijn historisch laag, zowel op het korte als op het lange einde, en geven de
Nadere informatieTactische Asset Allocatie
Tactische Asset Allocatie Enno Veerman Volendam, 2 maart 2012 Tactische Asset Allocatie (TAA) Strategische Asset Allocatie (SAA): portefeuille samenstellen op basis van lange-termijn voorspellingen TAA:
Nadere informatieDuurzaam Vermogensbeheer
Duurzaam Vermogensbeheer Een keuzeafweging Keuze maken, afwegingscriteria Wat zijn de mogelijke afwegingscriteria bij het maken van een keuze uit de mogelijke oplossingen binnen het beleggingsbeleid. Versie:2001-11-02
Nadere informatieVan Lieshout & Partners Nieuwsbrief 1 e kwartaal 2019
In deze nieuwsbrief blikken wij terug op het afgelopen jaar, lichten wij ons beleggingsbeleid nader toe en presenteren wij onze visie op de financiële markten voor de komende periode. Terugblik 2018 Voordat
Nadere informatieSMALL-CAPS: EEN FACTOR VAN BELANG. Masterclass presentatie Fondsevent, 27 september 2015
SMALL-CAPS: EEN FACTOR VAN BELANG Masterclass presentatie Fondsevent, 27 september 2015 SMALL-CAPS: OVER WELKE THEMA S KRIJG JE DE MEESTE VRAGEN IN DE PRAKTIJK? A B C D Rendement vs Risico Timing Liquiditeit
Nadere informatieInformatiewijzer. Beleggingsdoelstelling & Risicoprofielen. Today s Tomorrow Morgen begint vandaag
Informatiewijzer Beleggingsdoelstelling & Risicoprofielen Today s Tomorrow Morgen begint vandaag Beleggen op een manier die bij u past! Aangenomen mag worden dat beleggen een voor u een hoger rendement
Nadere informatieEen gezonde beleggingsportefeuille voor Later
Een gezonde beleggingsportefeuille voor Later Richard Feenstra Senior Sales Manager Fidelity Worldwide Investment Op weg naar financiële zekerheid voor Later? 1. Waarom beleggen? 2. Hoe beleggen? 3. Wat
Nadere informatieBeginnen met beleggen
Pagina 1 Beginnen met beleggen André Brouwers Disclaimer Pagina 2 Het Beleggingsinstituut staat niet onder toezicht van de AFM. Het Beleggingsinstituut staat niet onder toezicht van De Nederlandsche Bank.
Nadere informatieOEFENINGEN HOOFDSTUK 6
OEFENINGEN HOOFDSTUK 6 1 OEFENING 1 EEN INDIVIDU NEEMT EEN BELEGGING IN OVERWEGING MET VOLGENDE MOGELIJKE RENDEMENTEN EN HUN WAARSCHIJNLIJKHEDEN VAN VOORKOMEN: RENDEMENTEN -0,10 0,00 0,10 0,0 0,30 WAARSCHIJNLIJKHEID
Nadere informatieTerugblik. Maandbericht april 2018
Maandbericht april 2018 Terugblik Aandelenbeurzen lopen in april groot deel van verlies in De keuzes die we voor u maakten in de portefeuilles - we zijn overwogen in aandelen en vastgoed ten koste van
Nadere informatieKwartaalbericht Pensioenfonds KLM-Cabinepersoneel. Tweede kwartaal 2015-1 april 2015 t/m 30 juni 2015. Samenvatting:
Kwartaalbericht Pensioenfonds KLM-Cabinepersoneel Tweede kwartaal 2015-1 april 2015 t/m 30 juni 2015 Samenvatting: De maandelijkse nominale dekkingsgraad is fors gestegen van 105,7% naar 115,4%. Dit komt
Nadere informatieNL Belegt: Eenvoudig in een goed gespreide portefeuille beleggen
NL Belegt beter! 1 NL Belegt: Eenvoudig in een goed gespreide portefeuille beleggen Sparen levert tegenwoordig te weinig op om uw vermogen te laten groeien. NL Belegt biedt een prima alternatief, afgestemd
Nadere informatie10 dingen over rente die beleggers moeten weten
Online Seminar Beleggen 10 dingen over rente die beleggers moeten weten Simon Wiersma Investment Manager ING Investment Office Bart-Jan Blom van Assendelft Manager ING Beleggen Amsterdam, 13 augustus 2013
Nadere informatieAdvies Commissie Parameters
Advies Commissie Parameters Voorstel tot herziening van verwachte rendementen Sprenkels&Verschuren Maart 2014 Copyright 2014 Sprenkels & Verschuren. Geen enkele reproductie van het document of een deel
Nadere informatieBeschermd Beheer. Guarding gains and managing risks
Beschermd Beheer Guarding gains and managing risks Agenda De noodzaak om risicovol te beleggen Aandelenbeleggen zonder neerwaarts risico Voor wie geschikt 2 Vermogensgroei: de afweging tussen risico en
Nadere informatieParticipantenvergadering AHPF
Participantenvergadering AHPF Welkom op de participantenvergadering van het Alpha High Performance Fund (AHPF); Datum: 26 juni 2015 1 Agenda: Opening door de voorzitter; Algemene ontwikkelingen Managed
Nadere informatieRisico pariteit -1- 1 Aandelen Wereldwijd Ontwikkelde Markten - MSCI World Index MSCI Daily Net TR World Euro, Aandelen Wereldwijd
Risico pariteit Risico pariteit is een techniek die wordt ingezet om de risico s in een beleggingsportefeuille te reduceren. Sinds 2008 heeft risico pariteit om drie redenen veel aandacht gekregen: 1.
Nadere informatieToelichting beleggingsbeleid Triodos Bank Private Banking
Toelichting beleggingsbeleid Triodos Bank Private Banking Heeft u vragen? Neemt u dan telefonisch contact op met Triodos Bank Private Banking via 030 693 65 05. Of stuur een e-mail naar private.banking@triodos.nl.
Nadere informatieKwartaalbericht Pensioenfonds KLM-Cabinepersoneel. Tweede kwartaal 2014-1 april 2014 t/m 30 juni 2014. Samenvatting: dalende rente
Kwartaalbericht Pensioenfonds KLM-Cabinepersoneel Tweede kwartaal 2014-1 april 2014 t/m 30 juni 2014 Samenvatting: dalende rente Nominale dekkingsgraad gestegen van 123,6% naar 123,7% Reële dekkingsgraad
Nadere informatieHet 1 e kwartaal van 2015.
1 Het 1 e kwartaal van 2015. Achteraf bezien was het eerste kwartaal van 2015, vooral in Europa, uiterst vriendelijk voor beleggers. Hoewel door Invest4You, ondanks de jubelverhalen in de pers een zekere
Nadere informatieEMPEN C REDIT L INKED N OTE
EMPEN C REDIT L INKED N OTE per juli 2011 Profiteer van een aantrekkelijke rente met een beperkt risico Profiteer van een aantrekkelijke rente met een beperkt risico De Europese rente staat momenteel op
Nadere informatieCentraal Bureau voor de Statistiek. Persbericht. Rente op kapitaalmarkt naar laagterecord. Slechtste eerste kwartaal op Damrak voor aandelen
Centraal Bureau voor de Statistiek Persbericht PB03-063 2 april 2003 9.30 uur Rente op kapitaalmarkt naar laagterecord In het eerste kwartaal van 2003 is de rente op de kapitaalmarkt gedaald tot het laagste
Nadere informatieFOR PROFESSIONAL INVESTORS. Emerging Dividends. Grip op je Vermogen, Den Haag, september 2012
FOR PROFESSIONAL INVESTORS Emerging Dividends Grip op je Vermogen, Den Haag, september 2012 Emerging Dividends I september 2012 I 2 Op zoek naar inkomen even Google checken GoogleTM zoek-activiteit naar
Nadere informatieWOORDENLIJST A Active Return: Verschil tussen het rendement van het fonds en van de referte-index. Alpha: Indicator die de bijdrage van de beheerder tegenover de referte-index aangeeft, rekening houdend
Nadere informatieReële karakteristieken van beleggingscategorieën
Reële karakteristieken van beleggingscategorieën Henk Hoek ORTEC Postbus 4074 3006 AB Rotterdam Max Euwelaan 78 Tel. +31 (0)10 498 6666 info@ortec.com www.ortec.com 6 november 2008 Inleiding: nominaal
Nadere informatiePatriottisch beleggen: investeren in de B.V. Nederland?
Patriottisch beleggen: investeren in de B.V. Nederland? 1. In het politieke debat in Nederland (en overigens ook in andere Europese landen) is beleggen in eigen land een hot topic. Dat is ongetwijfeld
Nadere informatieBeleggingsprofielen Axento vermogensbeheer
Beleggingsprofielen Axento vermogensbeheer Wanneer u besluit uw geld te beleggen bij Axento vermogensbeheer doet u dit om bepaalde financiële doelstellingen te behalen. U wilt bijvoorbeeld uw pensioen
Nadere informatieHof Hoorneman China Value Fund
Hof Hoorneman China Value Fund UW VERMOGEN IS HET WAARD 1 China is en blijft de groeimotor van de wereld. Waarom beleggen in China? De Chinese economie groeit met ruim 7%. Dit groeipercentage is aanzienlijk
Nadere informatieAlles wat je moet weten over de rentestijging
ARTIKEL 17 december 2015 Alles wat je moet weten over de rentestijging In eerste de maanden na een rentestijging neemt bij aandelen de volatiliteit vaak toe De impact van de renteverhoging op obligaties
Nadere informatieMarktwaarde per aandeel. Winst per aandeel (WPA)
Wat betekent k/boekwaarde (koers/boekwaarde)- of K/B-ratio? Een ratio die de marktwaarde van een aandeel vergelijkt met zijn boekwaarde. De ratio wordt berekend door de actuele slotkoers van het aandeel
Nadere informatieRISICOSTANDAARDEN BELEGGINGEN 2018 CFA SOCIETY VBA NETHERLANDS
RISICOSTANDAARDEN BELEGGINGEN 2018 CFA SOCIETY VBA NETHERLANDS Het rapport CFA Society VBA Netherlands bevat de aanbevelingen van CFA Society VBA Netherlands met betrekking tot de te hanteren risicoparameters,
Nadere informatie