STICHTING WSA RESEARCH

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "STICHTING WSA RESEARCH"

Transcriptie

1 Naamgever Dr. James Parkinson, De ziekte van sporadische Parkinson (was: primaire Parkinson) Dit is de algemene vorm van de ziekte waar de meesten van ons aan denken wanneer wij de term Parkinson horen. De ziekte van sporadische Parkinson heeft geen duidelijke externe oorzaak en is daarom gerangschikt als idiopathisch (zonder oorzaak; het doet zich spontaan voor). Door de vondst van erfelijke eigenschappen (zie hierna) bleek onderscheid noodzakelijk met de genetisch bepaalde vorm van Parkinson. De ziekte van familiaire Parkinson Recent zijn verscheidene genen geïdentificeerd die direct met de ontwikkeling van de ziekte van Parkinson in verband worden gebracht. Dit heeft tot de classificatie als ziekte van familiaire Parkinson geleid terwijl de primaire Parkinson nu verder gaat als ziekte van sporadische Parkinson. Ongeveer 15% van de Parkinson patiënten heeft familieleden bij wie ook Parkinson is vastgesteld (Samii 2004). Parkinsonisme (Syndroom van Parkinson, secondair Parkinson) Men spreekt van Parkinsonisme als symptomen van de sporadische ziekte van Parkinson het gevolg is van hersenschade, bijvoorbeeld als het secundaire effect van een hersenentumor, medicijn(en), gif (bijvoorbeeld koolmonoxidevergiftiging), posthersenontsteking (virale besmettelijke ziekte, slaapziekte ). Ook bij hersenenschade door aanhoudend herhaalde slagen op het hoofd bij professionele prijsvechters en sporters in hoog-effect sporten. Het door antipsychotica medicijnen veroorzaakte Parkinsonisme is een goed gedocumenteerd fenomeen (Mamo 1999; Schouten 2011; Bondon-Guitton 2011). Sommige drugs, anti-depressie middelen en het antiarrhythmicum (medicijn) amiodaron kunnen eveneens tot Parkinsonismetrillingen leiden (Bondon-Guitton 2011). WSAR Gezónd oud worden wil iedereen, en daar blijk je zelf heel veel aan te kunnen doen! Blad 1 van 12

2 Ziekten die ook Parkinsonisme veroorzaken zijn MSA (veelvoudige systeem atrofie), PSP (progressieve supra nuclear verlamming) en CBGD (corticobasal degeneratie). De dokter heeft geen meetinstrument om Parkinson te meten. De diagnose wordt bepaald door het uitsluiten van andere oorzaken. Soms zijn al 70% van de dopamine-producerende cellen vernietigd voordat de symptomen herkenbaar zijn (Heisters 2011). Medische behandeling / Patiëntenvereniging Voor de medische behandeling van Parkinson verwijzen wij u naar gegevens op van Professor Bas Bloem (Radboud Universiteit Nijmegen) en de patiëntenvereniging op Fysieke Kenmerken Alle vormen van Parkinson zijn een degeneratieve ziekte van het centrale zenuwstelsel als gevolg van het verloren gaan van dopamine-producerende cellen vanuit een gebied in de hersenen, genaamd S U BSTANTIA NIGRA. Een verscheidenheid aan lifestyle, genetische en milieufactoren ligt ten grondslag aan dit verlies van hersenencellen. Uit onderzoeken blijkt dat ook oxidatieve stress, chronische ontsteking en dysfunctionele mitochondriën belangrijk bijdragen aan de NEURODEGENERAT I E bij de ziekte van Parkinson. De conventionele medische benadering van de ziekte van Parkinson probeert verloren gegane dopamine te vervangen, maar schiet tekort om de voortgaande vernietiging van dopamine-neuronen te stoppen of te vertragen. In de tijd wordt de capaciteit van medicijnen om dopamineniveaus bij te vullen steeds verder gereduceerd door kwantitatief verlies van genoemde neuronen. De typische Parkinson medicijnen kenmerken zich door bijwerkingen die verlies van energie tot gevolg hebben (afmatten) en verergeren vaak affectie in de tijd. Op weg naar verbetering van de Kwaliteit van Leven van Parkinson patiënten is een benadering wenselijk om, in combinatie met conventionele medicijnen, innovatieve natuurlijke producten en lifestyle adviezen aan te bieden om de vernietiging van dopamineneuronen zoveel mogelijk te vertragen. Waardoor Parkinson patiënten wellicht ook een symptomatische verbetering kunnen ervaren. WSAR Gezónd oud worden wil iedereen, en daar blijk je zelf heel veel aan te kunnen doen! Blad 2 van 12

3 Lifestyle wat u moet weten en wat u kunt doen De blootstelling aan pesticiden kan risico voor de ziekte van Parkinson wezenlijk verhogen (Astiz 2009; Fleming 1994; Betarbet 2000; Beken 1999; Kenborg 2011; Wang 2011). Uit onderzoek blijkt dat pesticiden zich bij voorkeur ophopen in de hersenen (in substantia nigra) en daardoor de mitochondriën remmen en tot neuronendood leiden (Betarbet 2000; Corrigan 2000). Het vermijden van voedsel, waarbij pesticiden zijn gebruikt en het eten van biologische producten heeft dus zeker zin. Het vermijden van een omgeving waarin met pesticiden wordt gewerkt is vanzelfsprekend. Te weinig water drinken kan eveneens een risicofactor zijn (Ueki 2004). Water oplosbare pesticiden (en andere giften) worden door te weinig drinken te langzaam of te weinig uitgescheiden, waardoor het ophopen in de hersenen een kans krijgt. Chronisch medicijngebruik geeft altijd risico s op gezondheidsschade. Daarom is het noodzakelijk dat u regelmatig bij de behandelende arts toetst, of vermindering of vervanging van medicatie mogelijk is. De patiënt van tegenwoordig stelt ook vragen aan dokter internet, waardoor de antwoorden van de behandelende arts in een beter perspectief staan. Onbedoeld medicijn: Simvastatine Simvastatine, een medicijn om cholesterol te verminderen, blijkt een zeer effectief middel te zijn bij Parkinson patiënten vanwege het verlagen van het chronisch ontstekingsniveau (Quist-Paulsen 2010). Simvastatine kruist gemakkelijk de bloed-hersenen barrière en heeft zeer grote antiinflammatoire en neuro protectieve werking in de substantie nigra (Roy 2011; Yan 2011). In een grote menselijke klinische studie werd het gebruik van Simvastatine geassocieerd met een 49% vermindering van de waarschijnlijkheid van begin van de symptomen van Parkinson, evenals een 54% vermindering van het risico van zwakzinnigheid, dus een wezenlijk neuro protectief effect (Wolozin 2007). Een nadelige bijwerking van Simvastatine is het opeten van het co-enzym Q10. Dat is nodig voor de energievoorziening in de mitochondrien, speciaal waar de meeste mitochondrien voorkomen: het hart en de hersenen(!). Vandaar dat Q10 in de top-3 van ons advies staat ook voor gezonde mensen om dagelijks als voedingssupplement in te nemen. Het is dus zeer aan te bevelen als u Simvastatine nog niet gebruikt - uw behandelende arts om dit middel te vragen alsook supplementie van CoQ10. Overigens is ook voor uw algemene Kwaliteit van Leven - verlaging van uw ontstekingsniveau een must! WSAR Gezónd oud worden wil iedereen, en daar blijk je zelf heel veel aan te kunnen doen! Blad 3 van 12

4 Mitochondriaal dysfunctie Het voorkómen van Mitochondriaal dysfunctie is van essentieel belang. Talrijke studies hebben aangetoond dat dit de centrale pathologische eigenschap van de ziekte van Parkinson is (beide varianten, Schapira 2008; Zhu 2010). Een aanzienlijk deel van de genen die leiden tot familiair Parkinson zijn intiem verwant met de mitochondriaal functie. Veel van de neuronendood in Parkinson is toe te schrijven aan mitochondriaal dysfunctie (Lin 2009; Van Humbeeck 2011; Geisler 2010). Alarmerend is, dat dopamine zelf, en het l-dopa, tot mitochondriale giftigheid in dopamineproducerende cellen bijdraagt (Gautam 2011; Khan 2005; Mosharov 2009). Het gebruik van voedingssupplementen voor een verbeterende werking van mitochondriën behoeft geen verdere aanbeveling! Dat heeft u gewoon per definitie nodig! Recent onderzoek toont aan dat de stof PQQ (Pyrroloquinoline Quinone) nieuwe mitochondriën doet ontstaan in verouderende cellen. Het effect hiervan op Parkinson is nog niet onderzocht. Maar als voedingssupplement wellicht het proberen waard! Aanbevolen Voedingssupplementen De beoogde aanvulling met voedingssupplementen kan de situatie verlichten en gevolgen van Parkinson beperken. CoQ10 Zowel laboratorium als klinisch bewijsmateriaal geeft aan dat co-enzym Q10 (CoQ10) de werking van mitochondriën sterk bevordert. CoQ10 komt als ubiquinone of ubiquinol in alle levende cellen voor. (Dhanasekaran 2008; Henchcliffe 2008). Creatine Creatine, een belangrijk aminozuur, is essentieel voor cellulair energiebeheer. Een tekort aan creatine wordt geassocieerd met neurologische schade (Wyss 2002). Verscheidene dierlijke studies hebben creatine, wegens zijn pro-mitochondriaal effect, bewezen als middel bij het verhinderen of het vertragen van de vooruitgang van de ziekte van Parkinson (Beal 2003; Fernandez-Espejo 2004; Schapira 2008). Neurologen van Harvard merkten op dat creatine een kritieke component in het handhaven van cellulaire energie is (Klein 2007). WSAR Gezónd oud worden wil iedereen, en daar blijk je zelf heel veel aan te kunnen doen! Blad 4 van 12

5 Een recente studie vond dat creatine, in combinatie met CoQ10, significante neuroprotectie verleende door het onderdrukken van de accumulatie van alfa- -alfa-synuclein en lipide oxidatie (Yang 2009). Andere studies hebben sindsdien aangetoond dat creatine, in dagelijkse dosissen tot 4 gram, veilig en goed getolereerd wordt door patiënten met de ziekte van Parkinson (Bender 2008). Omega-3 Vetzuren De natuurlijke componenten van omega-3 vetten, die voornamelijk uit vissen worden verkregen, oefenen significante anti-inflammatoire actie uit. Hun concentratie in de membranen van de zenuwcel vermindert analoog aan veroudering, wat bijdraagt aan neurodegeneratieve wanorde zoals de ziekte van Parkinson (Youdim 2000; Montine 2004). Noorse onderzoekers hebben overtuigend bewijsmateriaal gevonden van een systematisch tekort aan omega-3 bij patiënten met de ziekte van Parkinson, de ziekte van Alzheimer, en autisme (Saugstad 2008; Saugstad 2006). Aanvulling met omega-3 DHA kan hersenenfuncties gunstig wijzigen en als nutraceutical hulpmiddel in de ziekte van Parkinson en van Alzheimer (Calon 2007) fungeren. Canadese onderzoekers concludeerden dat DHA een nieuwe benadering kan vertegenwoordigen om de levenskwaliteit van Parkinson patiënten te verbeteren (Samadi 2006). Mucuna pruriens De Mucuna pruriens komt van de wijnstok> De zaden daarvan hebben een natuurlijke hoge concentratie l-dopa en een verscheidenheid aan andere psychoactieve ingrediënten (Lieu 2010). De samenstelling van de zaden van de Mucuna bevordert het opnemen van l-dopa in het centrale zenuwstelsel. In een dubbelblinde, willekeurig verdeelde, placebo-gecontroleerde proef, bleek het extract van de Mucuna superieur over de standaardtherapie l-dopa/carbidopa. Daarmee vergeleken leidt Mucuna tot een sneller begin van symptoomhulp, langere duur van de hulp en beduidend minder dyskinesias. De wetenschappers die deze studie uitvoerden concludeerden dat deze natuurlijke bron van l-dopa voordelen over conventioneel l-dopa op lange termijn zou kunnen bezitten (Katzenschlager 2004). WSAR Gezónd oud worden wil iedereen, en daar blijk je zelf heel veel aan te kunnen doen! Blad 5 van 12

6 B Vitaminen Er is een nauw verband tussen het giftige aminozuur homocysteine en B vitaminen. Een tekort aan foliumzuur, vitaminen B6 en B12 leidt tot verhoogde niveaus van homocysteine. Met als gevolg cardiovasculaire ziekte, evenals een verscheidenheid aan neurologische en psychiatrische storingen (Bottiglieri 1994; Martignoni 2007; Obeid 2007). Ook kan de medische l-dopa behandeling zelf tot hogere homocysteine niveaus leiden. Onderzoekers van recentere onderzoeken adviseren aanvulling van B vitaminen als de l-dopa therapie (Siniscalchi 2005) wordt gevolgd. Bewijs daarvoor werd ook geleverd bij onderzoek in Singapore, waar de Parkinson patiënten die al een stabiele dosis l-dopa namen, met pyridoxine (vitamine B6) werden aangevuld (Tan 2005). Laag serum foliumzuur wordt ook gevonden in patiënten die l-dopa (Obeid 2007) nemen. Canadese onderzoekers toonden aan dat suppletie van foliumzuur en B12 plasmahomocysteïne niveaus in patiënten kon verminderen (Postuma 2006). De consensus onder deskundigen is, dat wegens het schadelijke effect dat verhoogde homocysteïne-niveaus op Parkinson patiënten heeft, aanvulling met foliumzuur, B6 en B12 gerechtvaardigd is (Zoccolella 2007; Quereshi 2008; Muller 2008; Dos Santos 2009). Vitamine D Vitamine D functioneert meer als een hormoon dan een vitamine. Verscheidene studies hebben aangetoond dat de hogere niveaus van vitamine D tegen het begin van de ziektesymptomen van Parkinson beschermen. Maar ook dat Parkinson patiënten lage niveaus van D hebben (Knekt 2010; Evatt 2008). Aangezien veel van de acties van vitamine D anti-inflammatoir zijn, kan worden gesteld dat het handhaven van optimale bloedniveaus van vitamine D (50-80 ng/ml) enkele ontstekingsaspecten (ontstekingscytokines) van Parkinson kan onderdrukken. WSAR Gezónd oud worden wil iedereen, en daar blijk je zelf heel veel aan te kunnen doen! Blad 6 van 12

7 Carnitine Carnitine is een essentieel voedingsmiddel dat als cofactor in vetzuurmetabolisme dient en bij verbranding in de mitochondriën een belangrijke component is van het beheer van de hersenenergie en mitochondriaal functie (Viramni 2002). Er is een groeiend lichaam van literatuur dat carnitine als voedingssupplement als bescherming tegen de ziekte van Parkinson voorstelt. In dierproeven (apen) kan de ziekte van Parkinson worden voorkomen door hen vooraf te behandelen met acetyl-lcarnitine, een gemakkelijk geabsorbeerde vorm van het voedingsmiddel (Bodis 1991). Groene Thee Verhoogde (originele) groene thee consumptie is gecorreleerd met verminderd voorkomen van zwakzinnigheid, van de ziekte van Alzheimer en de ziekte van Parkinson (Mandel 2008). De groene thee bevat waardevolle antioxiderende polyfenolen. Er is een hoge invloed van groene thee door zijn actieve Epigallocatechin (EGCG) als neuroprotectant in de ziekte van Parkinson. Vooral vergeleken met de vele medicijnen is EGCG uiterst efficiënt bij het doordringen van hersenenweefsel (Levites 2001; Pan 2003). Een ander potentieel voordeel van groene thee extract is zijn capaciteit om het degraderen van dopamine door het enzym COMT (Chen 2005) te voorkomen. Dit kan helpen om dopamine niveaus in hersenenweefsel te behouden en daardoor de ernst van Parkinson symptomen te verminderen. Terwijl meer menselijke studies nog moeten worden afgerond, zijn groene thee polyfenolen krachtig genoeg gebleken om bescherming te bieden aan dopamine producerende cellen (dopaminerge neurons), wat groene thee tot een zeer belangrijke component maakt in de preventie en de behandeling van de ziekte van Parkinson (Guo 2007; Li 2006; Ramassamy 2006; Avramovich-Tirosh 2007; Zhao 2009). Groene Koffie Koffie bevat een massa aan farmacologisch actieve ingrediënten, waarvan er vele bewijzen oxidatieve spanning te onderdrukken en te beschermen tegen diabetes, kanker, cognitieve daling, etc. (Butt 2011). Bovendien, hebben verscheidene epidemiologische studies geconstateerd dat zij die grote hoeveelheden koffie verbruiken veel minder waarschijnlijk de ziekte van Parkinson zullen ontwikkelen (HU 2007; Saaksjarvi 2008; Tan 2003). WSAR Gezónd oud worden wil iedereen, en daar blijk je zelf heel veel aan te kunnen doen! Blad 7 van 12

8 De experimentele modellen geven het beeld dat de koffieconstituenten neuronenontwikkeling en verhoging van de antioxiderende defensie systemen in de hersenen bevorderen (Abreu 2011; Tohda 1999). Het groene koffie extract bevat meer van de actieve antioxiderende ingrediënten dan gebrouwen koffie, en kan een veelbelovende optie voor de Parkinson patiënten zijn (Farah 2008). Overigens zijn meer klinische proeven nodig om dit potentiële voordeel nader te bevestigen. Het intrigerende onderzoek brengt naar voren dat de cafeïne zelf een machtige anti- Parkinson agent kan zijn. Tijdens opname kruist de cafeïne gemakkelijk de bloedhersenen barrière en blokkeert adenosine receptoren. Het adenosine receptorsysteem staat met het dopaminerge systeem op verscheidene manieren (Xie 2007) in wisselwerking. De experimentele studies hebben aangetoond dat de cafeïne tijdelijk verbeterend werkt op sommige symptomen van de ziekte van Parkinson (Hauser 2005). Resveratrol Resveratrol behoort tot de polyfenolen en de antioxiderende werking biedt een ruim potentieel aan het verhinderen van cardiovasculaire ziekte en het verlengen van het leven (Penumathsa 2009; Pallas 2009; Pallas 2008). Aangezien dopamine zelf een oxidatiemiddel is die tot vroege vernietiging van neuronen kan bijdragen, bestudeerden Koreaanse wetenschappers het effect van Resveratrol bij het voorkomen van dit paradoxale effect (Lee 2007). Zij vonden dat door het verlies van de mitochondriaal functie in het neurale weefsel dat met dopamine wordt behandeld, een snelle celdood plaatsvond. Behandeling met Resveratrol, één uur voorafgaand aan dopamine behandeling, voorkwam cel verlies en bood bescherming aan de mitochondriaal functie. Canadese wetenschappers gebruikten Resveratrol om neuronenceldood te verhinderen die door ontsteking (Jin 2008) wordt veroorzaakt. Chinese onderzoekers behandelden aan Parkinson lijdende ratten met Resveratrol, en na slechts 2 weken van aanvulling toonden zij significante verbetering van hun bewegingen. Ook hun hersenen hadden duidelijke vermindering van mitochondriaal schade en verlies van dopaminerge cellen. Opmerkelijk vonden zij ook een vermindering van de niveaus van Cox-2 en tnf-alpha- (ontstekingstellers). Zij concludeerden dat Resveratrol supplementen een neuro protectief effect op het chemisch veroorzaakte model (rat met de ziekte van Parkinson) had en deze bescherming verwant is met de verminderde ontstekingsreactie (Jin 2008). WSAR Gezónd oud worden wil iedereen, en daar blijk je zelf heel veel aan te kunnen doen! Blad 8 van 12

9 Curcumin Curcumin is een derivaat van de kruidenkurkuma en de komijn, en door zijn krachtige modulatie van N-F-Kappa B brengt het een natuurlijke verlaging van het ontstekingsniveau in het lichaam. Het verhindert chemisch veroorzaakte veranderingen in laboratoriummodellen van de ziekte van Parkinson en oefent significante neuroprotectie uit (Chen 2006; Jagatha 2008; Mythri 2007; Pandey 2008; Rajeswari 2008; Sethi 2009; Yang 2008; Zbarsky 2005). Melatonine Het antioxiderende hormoon melatonine (samengesteld en afgescheiden door de pijnappelklier) kan helpen om de accumulatie van alpha- -alpha-synuclein proteïnen te verminderen maar bewaart de capaciteit van de cel om dopamine te maken. Het is ook een onschatbare slaaphulp voor de patiënten van Parkinson, die vaak aan verontrustende problemen met slaap lijden (Capitelli 2008; Dowling 2005; Klongpanichapak 2008; Lin 2008; Ma 2009; Medeiros 2007; Paus 2007; Saravanan 2007; Willis 2008; Willis 2007). Melatonine bevordert de diepte van de slaap. Analoog aan veroudering daalt de eigen productie van Melatonine, waardoor van uitgerust wakker geen sprake meer is, merkbaar vanaf de leeftijd van 35 jaar. En niet-uitgerust wakker worden bepaalt mede het gebrek aan energie gedurende de dag. N-acetyl cysteine (NAC) NAC is een voorloper van het krachtige cellulaire antioxiderende glutathione. In dierenmodellen verhindert NAC door dopamine veroorzaakte neurotoxiciteit en beschermt tegen enkele schadelijke gevolgen van alpha- -alpha-synuclein proteïnen (Clark 2010; Jana 2011). Lipoic zuur wordt beschouwd als een universeel middel tegen oxidatie, toe te schrijven aan zijn amphipathische aard (zowel in vet als in water oplosbaar). Lipoic zuur wordt ook natuurlijk geproduceerd binnen het lichaam en draagt bij tot xenobiotic ontgiften en antioxiderende bescherming. Het draagt ook bij tot cellulaire energieproductie (Ghibu 2009). Lipoic zuur neutraliseert giften en vrije basen, en ondersteunt andere cellulaire protectie zoals door glutathione en vitamine E (De Araujo 2011). WSAR Gezónd oud worden wil iedereen, en daar blijk je zelf heel veel aan te kunnen doen! Blad 9 van 12

10 Het lage moleculegewicht van lipoic zuur staat het toe om de bloed-hersenen barrière gemakkelijk te kruisen, en levert neuroprotectie binnen het centrale zenuwstelsel. Lipoic zuur bestrijdt ook ontstekingsreacties (De Araujo 2011). Gezien zijn potentieel voor doeltreffendheid en uitstekend veiligheidsprofiel, zou lipoic zuur als therapeutische agent voor de ziekte van Parkinson moeten worden beschouwd. Probiotics Dopaminesignalen hebben een aanzienlijke invloed op de darfmfuncties. Bij gebrek daaraan ontstaat constipatie (gestoorde stoelgang), een algemeen probleem bij Parkinson patiënten. In een recente klinische proef met veertig de Parkinson patiënten werd het klagen over constipatie gedurende vijf weken behandeld met probiotics. Probiotic therapie gaf een beduidend betere stoelgang, evenals een verminderd voorkomen van opzwellen van de buik en buikpijn (Cassani 2011). Aanbevelingen De ziekte van Parkinson is een multi-factor pathologie en ook paramedische behandeling moet gericht zijn op symptomatische hulp. Een ideaal leefprogramma zou zijn: inname van de laagst mogelijke effectieve dosis dopamine; dagelijks gebruik van een neuroprotectie agent (zoals 1mg van rasagiline); dagelijks gebruik van voedingssupplementen om de mitochondriaal functie (zoals CoQ10 en B-Complexe vitaminen) te ondersteunen; 3x per week cardiovasculaire aerobe oefening met als doel 75% van de hartslag gedurende ten minste 20 minuten (om zenuwopbouwende factoren in de hersenen te bevorderen). Yoga of tai chi is eveneens ondersteunend. De volgende voedingsmiddelen richten zich op diverse aspecten van de ziektepathologie van Parkinson: CoQ10: mg als ubiquinone, of mg als ubiquinol WSAR Gezónd oud worden wil iedereen, en daar blijk je zelf heel veel aan te kunnen doen! Blad 10 van 12

11 Creatine: mg dagelijks (alleen bij normale nierfunctie). Omega-3 Vetzuren (van vistraan): mg dagelijks (als u antistollingsmiddel medicijnen neemt eerst met de behandelende arts overleggen). Mucuna pruriens; gestandaardiseerd extract: mg dagelijks (raadpleeg uw arts alvorens Mucuna te nemen. Zijn farmacologische gelijkenis aan dat van l- DOPA/Carbidopa kan problematisch zijn.). Vitamine D: IU dagelijks (afhankelijk van bloedonderzoekresultaten). Overschrijdt niet IU per dag tenzij geadviseerd door uw arts. De aanvulling van vitamine D wordt niet geadviseerd voor mensen met hypercalcemia (hoge niveaus van het bloedcalcium). De mensen met nierziekte, bepaalde medische voorwaarden (zoals hyperparathyroidism of sarcoidosis), en hen die hartglycosiden (digoxine) of thiazidediuretica gebruiken zouden een arts moeten raadplegen alvorens supplementaire vitamine D te gebruiken. B-complex vitamine: Per etiket instructies. De B-vitaminen kunnen het metabolisme van l-dopa en dopamine verbeteren omdat zij cofactoren voor enzymen zoals AADC en COMT zijn; Carbidopa kan hierin tegenwerken. Raadpleeg uw behandelende arts vóór het beginnen van supplementaire B-Vitaminen. Acetyl-l-Carnitine: mg dagelijks (voor sommige mensen kan acetyl-lcarnitine een stimulerend effect hebben. Daarom kan het onverstandig zijn om het in de avond te nemen). Groene Thee; gestandaardiseerd extract: mg dagelijks Groene Koffie; gestandaardiseerd extract: mg dagelijks Trans-Resveratrol: mg dagelijks (als u antistollingsmiddel medicijnen neemt eerst met de behandelende arts overleggen). Probiotisch: Per etiketinstructies. Curcumin: mg dagelijks. Niet nemen als u galstenen of galblaasproblemen heeft. Als u antistollingsmiddel medicijnen neemt eerst met de behandelende arts overleggen. Melatonine: 1 mg - 5 mg dagelijks (niet nemen als u astma of een auto-immune ziekte hebt). N-acetyl Cysteïne: mg dagelijks. Als u NAC neemt dan ook zes tot acht glazen water dagelijks drinken om (zeldzaam voorkomende) cysteine nierstenen te voorkomen. WSAR Gezónd oud worden wil iedereen, en daar blijk je zelf heel veel aan te kunnen doen! Blad 11 van 12

12 Lipoic Zuur (als r-lipoic zuur): mg dagelijks. Als u voor veranderingen in bloedsuiker en/of wordt behandeld voor diabetes met bloed suiker-verminderende drugs gevoelig bent, gelieve uw arts te raadplegen alvorens met r-lipoic zuur aan te vullen. In deze context, begin met een lage dosis en beoordeel voor effect. Informeer uw arts indien u om het even welke veranderingen opmerkt terwijl u dit produkt neemt. Ten Slotte Voorgaande opsomming is de algemene lijn die u kunt volgen. Van belang is echter steeds dat u individueel beoordeeld wordt: naast Parkinson bepaalt uw algehele situatie wat u wel en niet zou moeten doen! Voor een persoonlijk advies over uw Kwaliteit van Leven en de daarbij behorende producten maakt u een afspraak met een Consulent van WSA Research op of telefoon (kantoor uren). WSA Research wijst met nadruk op de niet-effectieve lage dosering van voornoemde producten die u bij de drogist of elders in Nederland koopt. Bovenstaande producten laten wij in de regel bij gebrek aan beter uit Amerika of elders komen. Deze producten kunt u bestellen bij WSALifeshop.nl. Indien daar niet bekend, dan kan WSA Research voor u deze producten importeren. Een bericht aan Klantenservice@WSAResearch.nl is voldoende. -o-o-o-o- WSAR Gezónd oud worden wil iedereen, en daar blijk je zelf heel veel aan te kunnen doen! Blad 12 van 12

Ziekte van Parkinson

Ziekte van Parkinson Ziekte van Parkinson Behandeling van ziekte van Parkinson. Door: Drs. T. Kors, Orthomoleculair Therapeut, onderzoeker Gestelsestraat 16B 5582 HH Waalre Tel: 0407113026, info@linuspaulingkliniek.nl Parkinson

Nadere informatie

Dutch summary. Mitochondriaal dysfunctioneren in multiple sclerosis

Dutch summary. Mitochondriaal dysfunctioneren in multiple sclerosis Mitochondriaal dysfunctioneren in multiple sclerosis Multiple sclerose (MS) is een ingrijpende aandoening van het centraal zenuwstelsel en de meest voorkomende oorzaak van niet-trauma gerelateerde invaliditeit

Nadere informatie

Mitochondriën en oxidatieve stress

Mitochondriën en oxidatieve stress Wetenschappelijk nieuws over de Ziekte van Huntington. In eenvoudige taal. Geschreven door wetenschappers. Voor de hele ZvH gemeenschap. Ons richten op oxidatieve stress bij de ziekte van Huntington Celschade

Nadere informatie

Gezondheid & Voeding

Gezondheid & Voeding Hart en vaatziekten bestrijden en voorkomen met vitamine C Een goedkope en effectieve aanpak van hart en vaatziekten is heel goed mogelijk. En dan niet met farmaceutische middelen, die eigenlijk alleen

Nadere informatie

Uitgerust Wakker Worden en Melatonine

Uitgerust Wakker Worden en Melatonine Slaapproblemen? Uitgerust Wakker Worden en 2013 - WSA Research Uitgerust wakker worden = Goede voorbereiding Tenminste 5 uur ononderbroken slaap, met diepe slaap perioden Ervaringen verwerkt Lichaam opgeruimd

Nadere informatie

Vertraagt een hoge dosis creatine het begin van de Ziekte van Huntington? Waarom creatine?

Vertraagt een hoge dosis creatine het begin van de Ziekte van Huntington? Waarom creatine? Wetenschappelijk nieuws over de Ziekte van Huntington. In eenvoudige taal. Geschreven door wetenschappers. Voor de hele ZvH gemeenschap. Vertraagt een hoge dosis creatine het begin van de Ziekte van Huntington?

Nadere informatie

MELATONINE. Het natuurlijke slaapmiddel

MELATONINE. Het natuurlijke slaapmiddel MELATONINE Het natuurlijke slaapmiddel Wat is Melatonine Melatonine is een hormoon dat in de pijnappelklier (epifyse) geproduceerd wordt uit serotonine (neurotransmitter betrokken bij stemming en pijn)

Nadere informatie

Same m nva v tt t ing n

Same m nva v tt t ing n De ziekte van Parkinson (PD) is één van de belangrijkste chronische en progressieve neurodegeneratieve aandoeningen gekenmerkt door het verlies van dopaminerge neuronen in het bijzonder in de substantia

Nadere informatie

Hoofdstuk 2 Hoofdstuk 3

Hoofdstuk 2 Hoofdstuk 3 Samenvatting 11 Samenvatting Bloedarmoede, vaak aangeduid als anemie, is een veelbesproken onderwerp in de medische literatuur. Clinici en onderzoekers buigen zich al vele jaren over de oorzaken en gevolgen

Nadere informatie

OMEGA-3- SUPPLEMENT. Doelgerichte voeding

OMEGA-3- SUPPLEMENT. Doelgerichte voeding OMEGA-3- Negen capsules (aanbevolen dagelij kse dosis) bevatten: 4500 mg visolie, waarvan 1026 mg EPA en 675 mg DHA. Personen die antistollingsmiddelen op recept gebruiken, dienen hun arts te raadplegen

Nadere informatie

2.1: Hoe kunnen wij, als mensen, andere mensen helpen om deze ziekte te laten verdwijnen uit de wereld? Al dan niet een deel.

2.1: Hoe kunnen wij, als mensen, andere mensen helpen om deze ziekte te laten verdwijnen uit de wereld? Al dan niet een deel. Werkstuk door een scholier 1417 woorden 10 april 2001 4,8 34 keer beoordeeld Vak Biologie 1.Verhelder onduidelijke begrippen en termen. Geen onduidelijke begrippen. 2.Wat is nu precies het probleem? 2.1:

Nadere informatie

Hoofdstuk 3 hoofdstuk 4

Hoofdstuk 3 hoofdstuk 4 9Samenvatting Chapter 9 156 Samenvatting De ziekte van Parkinson is een veel voorkomende neurodegeneratieve aandoening, die vooral de oudere bevolking treft. Behandeling bestaat tot nu toe uit symptomatische

Nadere informatie

Als gifstoffen op je zenuwen gaan werken

Als gifstoffen op je zenuwen gaan werken Klaus-Dietrich Runow Als gifstoffen op je zenuwen gaan werken Hoe we onze hersenen en ons zenuwstelsel kunnen beschermen door te ontgiften Inhoud Voorwoord door prof. dr. Dietrich Grönemeyer 9 Milieugeneeskunde

Nadere informatie

Hoe doen ze dat: een medicijn maken?

Hoe doen ze dat: een medicijn maken? Hoe doen ze dat: een medicijn maken? Je neemt vast wel eens iets tegen de hoofdpijn of koorts. En vaak waarschijnlijk zonder er bij na te denken. Maar wist je dat het wel twaalf jaar duurt voordat een

Nadere informatie

BESCHERMEN VOEDINGSSUPPLEMENTEN TEGEN LEEFTIJDGEBONDEN MACULA-DEGENERATIE?

BESCHERMEN VOEDINGSSUPPLEMENTEN TEGEN LEEFTIJDGEBONDEN MACULA-DEGENERATIE? BESCHERMEN VOEDINGSSUPPLEMENTEN TEGEN LEEFTIJDGEBONDEN MACULA-DEGENERATIE? special van de MaculaVereniging MaculaVereniging Postbus 2034 3500 GA Utrecht 030-298 07 07 info@maculavereniging www.maculavereniging.nl

Nadere informatie

dé formule tot een perfect evenwicht

dé formule tot een perfect evenwicht dé formule tot een perfect evenwicht Waarom? Minami biedt omega-3 voedingssupplementen met een heel hoge concentratie, waarvan de voordelen en de effecten wetenschappelijk onderbouwd zijn. Dé formule tot

Nadere informatie

Gezondheid & Voeding

Gezondheid & Voeding kokosolie voor minder vet in de taille Kokosolie staat bekend als een van de gezondste vetten in de wereld. Ondanks dat vele, waar onder het Voedingscentrum, roepen dat verzadigd vet ongezond is, maar

Nadere informatie

Zwangerschap bij chronische ontstekingsziekten van de darm

Zwangerschap bij chronische ontstekingsziekten van de darm Zwangerschap bij chronische ontstekingsziekten van de darm Inleiding Zwanger worden als je een chronische ontstekingsziekte van de darm (IBD = inflammatory Bowel disease) hebt zoals de ziekte van Crohn

Nadere informatie

NeDerLANDse samenvatting

NeDerLANDse samenvatting CHAPTER 10 259 NEDERLANDSE SAMENVATTING Benzodiazepines zijn psychotrope middelen met anxiolytische, sederende, spierverslappende en hypnotische effecten. In de praktijk worden zij voornamelijk ingezet

Nadere informatie

Samenvatting Vitamine K antagonisten zijn antistollingsmiddelen in tabletvorm. Ze worden voorgeschreven voor de behandeling en preventie van trombose.

Samenvatting Vitamine K antagonisten zijn antistollingsmiddelen in tabletvorm. Ze worden voorgeschreven voor de behandeling en preventie van trombose. 1 Samenvatting Samenvatting Vitamine K antagonisten zijn antistollingsmiddelen in tabletvorm. Ze worden voorgeschreven voor de behandeling en preventie van trombose. Zowel arteriële trombose (trombose

Nadere informatie

Periodieke beenbewegingen van de slaap periodic limb movement disorder (PLMD)

Periodieke beenbewegingen van de slaap periodic limb movement disorder (PLMD) Periodieke beenbewegingen van de slaap periodic limb movement disorder (PLMD) Albert Schweitzer ziekenhuis januari 2015 pavo 1160 Wat zijn periodieke beenbewegingen van de slaap? Bij periodic limb movement

Nadere informatie

Inhoud van deze bijsluiter

Inhoud van deze bijsluiter LIOTHYRONINE NATRIUM GLOBAL FARMA 25 MICROGRAM Lees deze bijsluiter zorgvuldig door voordat u start met het gebruik van dit geneesmiddel. Bewaar deze bijsluiter, het kan nodig zijn om deze nogmaals door

Nadere informatie

dé formule tot een perfect evenwicht PLUS

dé formule tot een perfect evenwicht PLUS dé formule tot een perfect evenwicht PLUS Dé formule tot een perfect evenwicht PLUS 2 Waarom? Minami biedt omega-3 voedingssupplementen met een heel hoge concentratie, waarvan de voordelen en de effecten

Nadere informatie

De beschermende invloed van flavonoïden op ons brein

De beschermende invloed van flavonoïden op ons brein Prof. dr. Jerome Hendriks Universiteit Hasselt An apple a day keeps the doctor away De beschermende invloed van flavonoïden op ons brein Jerome Hendriks Vitamine C Flavonoïden Albert Szent-Györgyi 1 Flavonoïden

Nadere informatie

density lipoproteïne (LDL cholesterol) lijkt een belangrijke rol te spelen in de initiatie van Nederlandse samenvatting

density lipoproteïne (LDL cholesterol) lijkt een belangrijke rol te spelen in de initiatie van Nederlandse samenvatting Nederlandse samenvatting Hart- en vaatziekten zijn de belangrijkste doodsoorzaak van dialysepatiënten en dit beperkt hun levensverwachting sterk. Er zijn steeds meer aanwijzingen dat milde tot matige nierschade

Nadere informatie

Parkinsonismen Vereniging. Parkinson en Psychose

Parkinsonismen Vereniging. Parkinson en Psychose Parkinsonismen Vereniging Parkinson en Psychose Inhoudsopgave Inleiding 4 Psychose 4 Oorzaak 5 Door de ziekte van Parkinson 5 Door het gebruik van anti-parkinsonmedicatie 5 Door een lichamelijke aandoening

Nadere informatie

Parkinson en Psychoses

Parkinson en Psychoses Parkinson en Psychoses Inleiding Mensen met de ziekte van Parkinson kunnen last krijgen van ongewone belevingen die niet overeenkomen met de werkelijkheid. Dit zijn psychotische belevingen die de vorm

Nadere informatie

Samenvatting De kleurverandering van bladeren is een van de opvallendste kenmerken van de herfst voordat ze afsterven en afvallen. Tijdens de herfst worden de bouwstoffen die aanwezig zijn in het blad

Nadere informatie

Rusteloze benen restless legs syndrome (RLS)

Rusteloze benen restless legs syndrome (RLS) Rusteloze benen restless legs syndrome (RLS) Albert Schweitzer ziekenhuis januari 2015 pavo 1159 Wat zijn rusteloze benen? Het rusteloze benen syndroom (ofwel restless legs syndrome, afgekort RLS) is een

Nadere informatie

NRLP-12 Gerelateerde Terugkerende Koorts

NRLP-12 Gerelateerde Terugkerende Koorts www.printo.it/pediatric-rheumatology/be_fm/intro NRLP-12 Gerelateerde Terugkerende Koorts Versie 2016 1. WAT IS NRLP-12 GERELATEERDE TERUGKERENDE KOORTS 1.1 Wat is het? NRLP-12 gerelateerde terugkerende

Nadere informatie

Biomarkers voor leeftijdsgebonden maculadegeneratie Afdelingen Oogheelkunde en Genetica Radboudumc, Nijmegen

Biomarkers voor leeftijdsgebonden maculadegeneratie Afdelingen Oogheelkunde en Genetica Radboudumc, Nijmegen Biomarkers voor leeftijdsgebonden maculadegeneratie Afdelingen Oogheelkunde en Genetica Radboudumc, Nijmegen Anneke I den Hollander Wat is een biomarker? Een biomarker, of biologische marker, is een meetbare

Nadere informatie

Hoge bloeddruk: de inzichten van cellulaire geneeskunde. Hoe specifieke vitale celstoffen patiënten met hoge bloeddruk kunnen helpen

Hoge bloeddruk: de inzichten van cellulaire geneeskunde. Hoe specifieke vitale celstoffen patiënten met hoge bloeddruk kunnen helpen Hoge bloeddruk4 Vitale celstoffen ter preventie en ondersteunende therapie Hoge bloeddruk: de inzichten van cellulaire geneeskunde Hoe specifieke vitale celstoffen patiënten met hoge bloeddruk kunnen helpen

Nadere informatie

dé formule tot een perfect evenwicht PLUS

dé formule tot een perfect evenwicht PLUS dé formule tot een perfect evenwicht PLUS Waarom? Dé formule tot een perfect evenwicht PLUS Minami biedt omega-3 voedingssupplementen met een heel hoge concentratie, waarvan de voordelen en de effecten

Nadere informatie

Cover Page. The handle holds various files of this Leiden University dissertation

Cover Page. The handle  holds various files of this Leiden University dissertation Cover Page The handle http://hdl.handle.net/1887/48860 holds various files of this Leiden University dissertation Author: Rotman, M. Title: Crossing barriers, delivery of llama antibody fragments into

Nadere informatie

Algemene vaststellingen

Algemene vaststellingen De ziekte van Parkinson : Een hersenziekte? Prof.Dr.P.Santens Bewegingsstoornissen Neurologie UZ Gent Algemene vaststellingen Prevalente ziekte : 30000 Belgen, 1% van 65-plussers Kennis van de ziekte en

Nadere informatie

Methotrexaat (ledertrexate of emthexate) bij de ziekte van Crohn bij kinderen

Methotrexaat (ledertrexate of emthexate) bij de ziekte van Crohn bij kinderen Methotrexaat (ledertrexate of emthexate) bij de ziekte van Crohn bij kinderen 2 In overleg met de behandelend arts is besloten dat uw kind het medicijn Methotrexaat gaat gebruiken, afgekort MTX. De reden

Nadere informatie

Diabetes (suikerziekte)

Diabetes (suikerziekte) Diabetes (suikerziekte) 9 Diabetes en cardiovasculaire complicaties de doorbraak Achtergrondinformatie Klinische onderzoeken Diabetes en cardiovasculaire complicaties de doorbraak Miljoenen Europeanen

Nadere informatie

Onderzoeksgroep Neurodegeneratieve Hersenziekten

Onderzoeksgroep Neurodegeneratieve Hersenziekten WETENSCHAPPELIJK ONDERZOEK NAAR DE ROL VAN GENETICA IN JONGDEMENTIE: FAMILIES, MUTATIES EN GENETISCHE TESTEN. Christine Van Broeckhoven Neurodegeneratieve Hersenziekten Groep, Department Moleculaire Genetica,

Nadere informatie

Zwangerschap bij chronische ontstekingsziekten van de darmen

Zwangerschap bij chronische ontstekingsziekten van de darmen Zwangerschap bij chronische ontstekingsziekten van de darmen Inhoudsopgave Klik op het onderwerp om verder te lezen. Zwangerschap 2 Erfelijkheid 2 Vruchtbaarheid 2 Invloed chronische darmziekte op de zwangerschap

Nadere informatie

Anti-misselijkheids medicijn helpt cellen met de ziekte van Huntington (ZvH) mutatie gezond te blijven op een verrassende manier

Anti-misselijkheids medicijn helpt cellen met de ziekte van Huntington (ZvH) mutatie gezond te blijven op een verrassende manier Wetenschappelijk nieuws over de Ziekte van Huntington. In eenvoudige taal. Geschreven door wetenschappers. Voor de hele ZvH gemeenschap. Anti-misselijkheids medicijn helpt cellen met de ziekte van Huntington

Nadere informatie

Cytomel 25 microgram, tabletten Cytomel 12,5 microgram, tabletten Cytomel 5 microgram, tabletten

Cytomel 25 microgram, tabletten Cytomel 12,5 microgram, tabletten Cytomel 5 microgram, tabletten BIJSLUITER: INFORMATIE VOOR GEBRUIKERS Cytomel 25 microgram, tabletten Cytomel 12,5 microgram, tabletten Cytomel 5 microgram, tabletten Liothyronine (in de vorm van liothyroninenatrium) Lees goed de hele

Nadere informatie

Voeding Prof.dr. Ron H.J. Mathijssen internist-oncoloog/ klinisch farmacoloog

Voeding Prof.dr. Ron H.J. Mathijssen internist-oncoloog/ klinisch farmacoloog Voeding Prof.dr. Ron H.J. Mathijssen internist-oncoloog/ klinisch farmacoloog Landelijke donateursdag - 1 november 2017 ReeHorst Ede Chemotherapie Doelgerichte therapie Immunotherapie 1 Basisprincipes

Nadere informatie

Waarom biomarkers nodig zijn

Waarom biomarkers nodig zijn Wetenschappelijk nieuws over de Ziekte van Huntington. In eenvoudige taal. Geschreven door wetenschappers. Voor de hele ZvH gemeenschap. Nieuwe studie toont aan dat voorgestelde ziekte van Huntington 'biomarker'

Nadere informatie

Behandelingen bij longkanker. inclusief klinische studie immuuntherapie

Behandelingen bij longkanker. inclusief klinische studie immuuntherapie Behandelingen bij longkanker inclusief klinische studie immuuntherapie 1 Longkanker Longkanker is niet één ziekte: er bestaan meerdere vormen van longkanker. In deze brochure bespreken we de twee meest

Nadere informatie

Cover Page. The handle http://hdl.handle.net/1887/23854 holds various files of this Leiden University dissertation.

Cover Page. The handle http://hdl.handle.net/1887/23854 holds various files of this Leiden University dissertation. Cover Page The handle http://hdl.handle.net/1887/23854 holds various files of this Leiden University dissertation. Author: Marel, Sander van der Title: Gene and cell therapy based treatment strategies

Nadere informatie

Biodistributie, kinetiek, centraal zenuwstelsel, oogziekten, huidaandoeningen

Biodistributie, kinetiek, centraal zenuwstelsel, oogziekten, huidaandoeningen Niet-technische samenvatting 2016788 1 Algemene gegevens 1.1 Titel van het project Onderzoek naar de biodistributie van nieuwe, op oligonucleotiden gebaseerde, teststoffen voor de behandeling van zeer

Nadere informatie

8 van de 10 meest terugbetaalde geneesmiddelen houden verband met onze levensstijl Bijlage

8 van de 10 meest terugbetaalde geneesmiddelen houden verband met onze levensstijl Bijlage 8 van de 10 meest terugbetaalde geneesmiddelen houden verband met onze levensstijl Bijlage 1. De tien soorten geneesmiddelen met het hoogste terugbetalingsbedrag door het RIZIV in 2016 (CM-cijfers geëxtrapoleerd

Nadere informatie

IMPORTAL poeder voor oraal gebruik 10 g Lactitolum monohydricum

IMPORTAL poeder voor oraal gebruik 10 g Lactitolum monohydricum BIJSLUITER Lees de hele bijsluiter aandachtig door alvorens dit geneesmiddel te gebruiken. Hij bevat belangrijke informatie in verband met uw behandeling. Als u verder nog vragen heeft of twijfelt, moet

Nadere informatie

Adalimumab (Humira) bij de ziekte van Crohn en colitis ulcerosa Maag-Darm-Levercentrum. Beter voor elkaar

Adalimumab (Humira) bij de ziekte van Crohn en colitis ulcerosa Maag-Darm-Levercentrum. Beter voor elkaar Adalimumab (Humira) bij de ziekte van Crohn en colitis ulcerosa Maag-Darm-Levercentrum Beter voor elkaar 2 Inleiding Uw behandelend arts heeft met u gesproken over het gebruik van Adalimumab (Humira).

Nadere informatie

Bijlage III Wijzigingen van de samenvattingen van productkenmerken en bijsluiters.

Bijlage III Wijzigingen van de samenvattingen van productkenmerken en bijsluiters. Bijlage III Wijzigingen van de samenvattingen van productkenmerken en bijsluiters. Opmerking: deze wijzigingen van de samenvatting van de productkenmerken en de bijsluiter waren geldig ten tijde van het

Nadere informatie

Zwangerschap bij een chronische darmziekte

Zwangerschap bij een chronische darmziekte Maag-, Darm- en Leverziekten Zwangerschap bij een chronische darmziekte www.catharinaziekenhuis.nl Inhoud Vruchtbaarheid... 3 Erfelijkheid... 4 Medicijnen... 4 Invloed chronische darmziekte op de zwangerschap...

Nadere informatie

Periodieke beenbewegingen van de slaap

Periodieke beenbewegingen van de slaap Periodieke beenbewegingen van de slaap periodic limb movement disorder (PLMD) Naar het ziekenhuis? Lees eerst de informatie op www.asz.nl/brmo. Wat zijn periodieke beenbewegingen van de slaap? Bij periodic

Nadere informatie

Niet-technische samenvatting Algemene gegevens. 2 Categorie van het project. 3 Projectbeschrijving

Niet-technische samenvatting Algemene gegevens. 2 Categorie van het project. 3 Projectbeschrijving Niet-technische samenvatting 2016491-2 1 Algemene gegevens 1.1 Titel van het project Effecten van ijzer op een hormoon dat betrokken is bij het calcium- en fosfaatmetabolisme (FGF23) bij chronische nierpatiënten.

Nadere informatie

17/01/2011. niet altijd dezelfde bronnen. Preventie? Goed gezien! Oftalmologie : preventie? Goed gezien! Dokter L. Van Eyck

17/01/2011. niet altijd dezelfde bronnen. Preventie? Goed gezien! Oftalmologie : preventie? Goed gezien! Dokter L. Van Eyck niet altijd dezelfde bronnen Preventie? Goed gezien! Oftalmologie : preventie? Goed gezien! Dokter L. Van Eyck 1 Oftalmologie : preventie? Goed gezien! VROEGGEBORENEN Prematuren Retinopathy (ROP) 0 1 jaar

Nadere informatie

Methotrexaat (MTX) bij de ziekte van Crohn MDL

Methotrexaat (MTX) bij de ziekte van Crohn MDL Methotrexaat (MTX) bij de ziekte van Crohn MDL Inhoudsopgave Algemeen...4 Werking...4 Gebruik...5 Bijwerkingen...6 Foliumzuur...6 Aanvullende informatie...7 Zwangerschap en borstvoeding...7 Tot slot...8

Nadere informatie

NEDERLANDSE SAMENVATTING

NEDERLANDSE SAMENVATTING Chapter 9 NEDERLANDSE SAMENVATTING Boezemfibrilleren is een zeer frequent voorkomende hartritmestoornis en daardoor een belangrijk klinisch probleem. Onder de westerse bevolking is de kans op boezemfibrilleren

Nadere informatie

Nederlandse Samenvatting

Nederlandse Samenvatting Nederlandse Samenvatting Introductie tot atherosclerose Cardiovasculaire aandoeningen zijn nog steeds de meest voorkomende als alle vormen van cardiovasculaire aandoeningen konden worden verholpen bekendste

Nadere informatie

Samenvatting. Nederlandse samenvatting

Samenvatting. Nederlandse samenvatting Page 143 Samenvatting Onder normale omstandigheden inhaleert een volwassen menselijke long zo n 11.000 liter lucht per dag. Naast deze normale lucht worden er ook potentieel toxische stoffen en micro-organismen,

Nadere informatie

NEDERLANDSE SAMENVATTING (DUTCH SUMMARY)

NEDERLANDSE SAMENVATTING (DUTCH SUMMARY) NEDERLANDE AMENVATTING (DUTCH UMMARY) 189 Nederlandse amenvatting (Dutch ummary) trekking van proefschrift Patiënten met een chronische gewrichtsontsteking, waaronder reumatoïde artritis (RA), de ziekte

Nadere informatie

Amyloïd-bindende eiwitten bij de ziekte van Alzheimer

Amyloïd-bindende eiwitten bij de ziekte van Alzheimer Amyloïd-bindende eiwitten bij de ziekte van Alzheimer Introductie onderzoeksproject De ziekte van Alzheimer De ziekte van Alzheimer is een neurologische aandoening en is de meest voorkomende vorm van dementie.

Nadere informatie

Voeding bij borstkanker. Drs. Rianne van Lieshout Diëtist Paramáx, Máxima Medisch Centrum 3 oktober 2012

Voeding bij borstkanker. Drs. Rianne van Lieshout Diëtist Paramáx, Máxima Medisch Centrum 3 oktober 2012 Voeding bij borstkanker Drs. Rianne van Lieshout Diëtist Paramáx, Máxima Medisch Centrum 3 oktober 2012 Voeding en borstkanker Antioxidanten, het wondermiddel tegen kanker? Anti-oxidanten helpen kanker

Nadere informatie

Het voorkomen van (ernstig) overgewicht of obesitas neemt wereldwijd ernstige vormen aan,

Het voorkomen van (ernstig) overgewicht of obesitas neemt wereldwijd ernstige vormen aan, Samenvatting voor de geïnteresseerde leek Het voorkomen van (ernstig) overgewicht of obesitas neemt wereldwijd ernstige vormen aan, met name door het overnemen van de zogenaamde Westerse leefstijl, dat

Nadere informatie

innovatie Alline Procap, de nieuwste 100 % Belgische innovatie voor het haar Het geheim van Alline Procap?

innovatie Alline Procap, de nieuwste 100 % Belgische innovatie voor het haar Het geheim van Alline Procap? PERSBERICHT Alline Procap, de nieuwste 100 % Belgische innovatie voor het haar De Farmaceutische Laboratoria Trenker stellen Alline Procap voor aan het Belgische en Europese publiek. Het meest complete

Nadere informatie

Nederlandse samenvatting

Nederlandse samenvatting Nederlandse samenvatting 210 Nederlandse samenvatting Zuurstofradicalen en antioxidanten in multiple sclerosis 1. Multiple sclerosis Multiple sclerose (MS) is een chronische ontstekingsziekte van het centraal

Nadere informatie

Methotrexaat. bij ziekte van Crohn en colitis ulcerosa Maag-Darm-Levercentrum. Beter voor elkaar

Methotrexaat. bij ziekte van Crohn en colitis ulcerosa Maag-Darm-Levercentrum. Beter voor elkaar Methotrexaat bij ziekte van Crohn en colitis ulcerosa Maag-Darm-Levercentrum Beter voor elkaar MTX (Methotrexaat) bij IBD (ziekte van Crohn) Uw behandelend arts heeft met u gesproken over het gebruik van

Nadere informatie

Azathioprine of 6-Mercaptopurine

Azathioprine of 6-Mercaptopurine Azathioprine of 6-Mercaptopurine Azathioprine/6-Mercaptopurine Uw maag-darm-leverarts heeft in overleg met u besloten u te gaan behandelen met het Azathioprine (Imuran) of 6-Mercaptopurine (Puri-Nethol).

Nadere informatie

DIABETOgen Test. Diabetes mellitus Typ II. Risico s in kaart. Diabetes Mellitus

DIABETOgen Test. Diabetes mellitus Typ II. Risico s in kaart. Diabetes Mellitus DIABETOgen Test Diabetes mellitus Typ II Prof Dr. B. Weber Laboratoires Réunis Risico s in kaart De DIABETOgen test biedt u de mogelijkheid uw persoonlijk risico en predispositie op diabetes mellitus type

Nadere informatie

De ziekte van Parkinson

De ziekte van Parkinson De ziekte van Parkinson Wie krijgt de ziekte van Parkinson? De ziekte van Parkinson is geen zeldzame ziekte. Precieze getallen ontbreken, maar Parkinson komt in Nederland voor bij ongeveer 40.000 mensen.

Nadere informatie

Chapter 14. Samenvatting

Chapter 14. Samenvatting Samenvatting Inleiding Schizofrenie is een chronische en ernstige psychiatrische aandoening die wordt gekenmerkt door abnormale gedachten en verstoord gedrag. De eerste beschrijving van schizofrenie dateert

Nadere informatie

Rusteloze benen. restless legs syndrome (RLS) Naar het ziekenhuis? Lees eerst de informatie op

Rusteloze benen. restless legs syndrome (RLS) Naar het ziekenhuis? Lees eerst de informatie op Rusteloze benen restless legs syndrome (RLS) Naar het ziekenhuis? Lees eerst de informatie op www.asz.nl/brmo. Wat zijn rusteloze benen? Het rusteloze benen syndroom (ofwel restless legs syndrome, afgekort

Nadere informatie

BIJSLUITER: INFORMATIE VOOR GEBRUIKERS. Liothyroninenatrium ERC 25 microgram, tabletten liothyronine (in de vorm van liothyroninenatrium)

BIJSLUITER: INFORMATIE VOOR GEBRUIKERS. Liothyroninenatrium ERC 25 microgram, tabletten liothyronine (in de vorm van liothyroninenatrium) BIJSLUITER: INFORMATIE VOOR GEBRUIKERS Liothyroninenatrium ERC 25 microgram, tabletten liothyronine (in de vorm van liothyroninenatrium) Lees goed de hele bijsluiter voordat u dit geneesmiddel gaat gebruiken

Nadere informatie

Metabole Cardiologie (Behandeling van cardiomyopathie en hartfalen)

Metabole Cardiologie (Behandeling van cardiomyopathie en hartfalen) Metabole Cardiologie (Behandeling van cardiomyopathie en hartfalen) Genezing van cardiomyopathie en hartfalen is vaak mogelijk. Metabole geneeskunde is een geheel nieuwe vorm van geneeskunde die in tegenstelling

Nadere informatie

Gene silencing samenvatting

Gene silencing samenvatting Wetenschappelijk nieuws over de Ziekte van Huntington. In eenvoudige taal. Geschreven door wetenschappers. Voor de hele ZvH gemeenschap. Gene silencing zet een doelgerichte stap voorwaarts Doelgerichte

Nadere informatie

Verven om niet te sterven? Methyleenblauw gunstig voor ZvH muizen Oud blauw Methyleenblauw

Verven om niet te sterven? Methyleenblauw gunstig voor ZvH muizen Oud blauw Methyleenblauw Wetenschappelijk nieuws over de Ziekte van Huntington. In eenvoudige taal. Geschreven door wetenschappers. Voor de hele ZvH gemeenschap. Verven om niet te sterven? Methyleenblauw gunstig voor ZvH muizen

Nadere informatie

BELGISCHE CARDIOLOGISCHE LIGA CHOLESTEROL. GabrieleJasmin@Fotolia DUIDELIJKE ANTWOORDEN

BELGISCHE CARDIOLOGISCHE LIGA CHOLESTEROL. GabrieleJasmin@Fotolia DUIDELIJKE ANTWOORDEN BELGISCHE CARDIOLOGISCHE LIGA CHOLESTEROL GabrieleJasmin@Fotolia DUIDELIJKE ANTWOORDEN Globaal Cardiovasculair Risico Sommige gedragingen in ons dagelijks leven vergroten de kans dat we vroeg of laat problemen

Nadere informatie

Werkstuk Biologie De ziekte van Parkinson

Werkstuk Biologie De ziekte van Parkinson Werkstuk Biologie De ziekte van Parkinson Werkstuk door een scholier 1433 woorden 19 januari 2004,2 8 keer beoordeeld Vak Biologie DE ZIEKTE VAN PARKINSON De ziekte van Parkinson is een stoornis in de

Nadere informatie

CYTOMEL 25 microgram, tabletten

CYTOMEL 25 microgram, tabletten BIJSLUITER: INFORMATIE VOOR GEBRUIKERS CYTOMEL 25 microgram, tabletten Liothyronine (in de vorm van liothyroninenatrium) Lees goed de hele bijsluiter voordat u dit geneesmiddel gaat gebruiken - Bewaar

Nadere informatie

Risico-minimalisatiemateriaal betreffende Tasigna (nilotinib) voor voorschrijvers en apothekers

Risico-minimalisatiemateriaal betreffende Tasigna (nilotinib) voor voorschrijvers en apothekers Risico-minimalisatiemateriaal betreffende Tasigna (nilotinib) voor voorschrijvers en apothekers Introductie De risico-minimalisatiematerialen voor Tasigna (nilotinib) zijn beoordeeld door het College ter

Nadere informatie

Biotransformatie en toxiciteit van

Biotransformatie en toxiciteit van Biotransformatie en toxiciteit van paracetamol 062 1 Biotransformatie en toxiciteit van paracetamol Inleiding Paracetamol is het farmacologisch actieve bestanddeel van een groot aantal vrij en op recept

Nadere informatie

Methotrexaat (Ledertrexate of Emthexate) bij de ziekte van Crohn

Methotrexaat (Ledertrexate of Emthexate) bij de ziekte van Crohn Methotrexaat (Ledertrexate of Emthexate) bij de ziekte van Crohn Uw behandelend arts heeft met u gesproken over het gebruik van Methotrexaat (MTX). In deze folder krijgt u informatie over de werking en

Nadere informatie

Het volume lager zetten met dantroleen helpt ZvH muizen Calcium en neuronen calcium

Het volume lager zetten met dantroleen helpt ZvH muizen Calcium en neuronen calcium Wetenschappelijk nieuws over de Ziekte van Huntington. In eenvoudige taal. Geschreven door wetenschappers. Voor de hele ZvH gemeenschap. Het volume lager zetten met dantroleen helpt ZvH muizen Dantroleen,

Nadere informatie

Het beste van de beste Omega s

Het beste van de beste Omega s Het beste van de beste Omega s Een nieuwe generatie van Eco-vriendelijke visoliën Wat zijn rtg? Dankzij rtg (r-triglyceride) 70% meer opneembaarheid ivg met andere visoliën 4 sterke nutriënten Gezondheidsbeweringen

Nadere informatie

Bijsluiter: informatie voor de gebruiker. Neurobion 100 mg 100 mg 1 mg / 3 ml oplossing voor injectie Vitaminen B 1 + B 6 + B 12

Bijsluiter: informatie voor de gebruiker. Neurobion 100 mg 100 mg 1 mg / 3 ml oplossing voor injectie Vitaminen B 1 + B 6 + B 12 Bijsluiter: informatie voor de gebruiker Neurobion 100 mg 100 mg 1 mg / 3 ml oplossing voor injectie Vitaminen B 1 + B 6 + B 12 Lees goed de hele bijsluiter voordat u dit geneesmiddel gaat gebruiken want

Nadere informatie

Beleef de mooiste momenten van uw leven nog langer en intensiever met de gepatenteerde natuurlijke formule van Prelox

Beleef de mooiste momenten van uw leven nog langer en intensiever met de gepatenteerde natuurlijke formule van Prelox TO MAKE LOVE LONGER B ETTE R Beleef de mooiste momenten van uw leven nog langer en intensiever met de gepatenteerde natuurlijke formule van Prelox TM Prelox helpt u langer en intensiever van uw intieme

Nadere informatie

Behandeling met sandostatine

Behandeling met sandostatine Behandeling met sandostatine NEURO-ENDOCRIENE TUMOR (NET) Bij u is een neuro-endocriene tumor met uitzaaiingen geconstateerd. Neuro-endocriene tumoren (afgekort NET) kunnen op verschillende locaties in

Nadere informatie

Samenvatting. Chapter 8

Samenvatting. Chapter 8 Samenvatting Chapter 8 154 Het dopaminerge systeem is betrokken bij de controle over een heel scala aan fysiologische functies, variërend van motorische activiteit tot de productie van hormonen en het

Nadere informatie

GM1 en de weg van medicijnen naar de kliniek

GM1 en de weg van medicijnen naar de kliniek Wetenschappelijk nieuws over de Ziekte van Huntington. In eenvoudige taal. Geschreven door wetenschappers. Voor de hele ZvH gemeenschap. Ongelofelijk! GM1, schapen en de ziekte van Huntington ZvH onderzoekers

Nadere informatie

- 172 - Prevention of cognitive decline

- 172 - Prevention of cognitive decline Samenvatting - 172 - Prevention of cognitive decline Het percentage ouderen binnen de totale bevolking stijgt, en ook de gemiddelde levensverwachting is toegenomen. Vanwege deze zogenaamde dubbele vergrijzing

Nadere informatie

Ziekte van Parkinson. Patiënteninformatie

Ziekte van Parkinson. Patiënteninformatie Patiënteninformatie Ziekte van Parkinson Informatie over (de oorzaken van) de ziekte van Parkinson, waar u dan last van kunt hebben, hoe we de diagnose stellen en wat u er zelf aan kunt doen Ziekte van

Nadere informatie

Stand van het Onderzoek naar Dementie en Alzheimer

Stand van het Onderzoek naar Dementie en Alzheimer Stand van het Onderzoek naar Dementie en Alzheimer Christine Van Broeckhoven Neurodegeneratieve Hersenziekten Groep, Department Moleculaire Genetica, VIB, Laboratorium voor Neurogenetica, Instituut Born-Bunge,

Nadere informatie

Mutant huntingtine: vertragen van de machine

Mutant huntingtine: vertragen van de machine Wetenschappelijk nieuws over de Ziekte van Huntington. In eenvoudige taal. Geschreven door wetenschappers. Voor de hele ZvH gemeenschap. Gezamenlijke HDBuzz Prijswinnaar: Gist studies suggereren een nieuwe

Nadere informatie

Parkinson en Dementie

Parkinson en Dementie Parkinson en Dementie Alzheimer Café 4 februari 2019 dr. Arthur G.G.C. Korten neuroloog geheugenpolikliniek Laurentius Ziekenhuis Roermond Inhoud De ziekte van Parkinson Dementie Lewy Body Ziekte en Parkinsondementie

Nadere informatie

Methotrexaat (MTX) bij de ziekte van Crohn

Methotrexaat (MTX) bij de ziekte van Crohn Methotrexaat (MTX) bij de ziekte van Crohn Uw behandelend arts en/of verpleegkundige specialist heeft met u gesproken over het gebruik van Methotrexaat (MTX). In deze folder krijgt u informatie over de

Nadere informatie

1 op de Voeding en borstkanker. Vragen? 1 op de 8 vrouwen krijgt borstkanker

1 op de Voeding en borstkanker. Vragen? 1 op de 8 vrouwen krijgt borstkanker Voeding en borstkanker Vragen? Haaglanden MC 18 oktober 2018 ellen.kampman@wur.nl 1 op de 8 vrouwen krijgt borstkanker 1 op de 3 In 2017 Incidentie: ~ 110.000 Prevalentie: ~450.000 1 op de 20 is erfelijk

Nadere informatie

Inleiding. Wat is osteopenie? Hoe ontstaat osteopenie?

Inleiding. Wat is osteopenie? Hoe ontstaat osteopenie? Osteopenie Inleiding U heeft de uitslag van de botdichtheidsmeting (= botdensitometrie) ontvangen van de osteoporoseverpleegkundige. Uit de botdichtheidsmeting is gebleken dat u osteopenie heeft. De uitslag

Nadere informatie

Niet-technische samenvatting 2015245. 1 Algemene gegevens. 2 Categorie van het project

Niet-technische samenvatting 2015245. 1 Algemene gegevens. 2 Categorie van het project Niet-technische samenvatting 2015245 1 Algemene gegevens 1.1 Titel van het project De rol van Nucleaire Hormoon Receptoren in de regulatie van het glucose- en lipidemetabolisme en de ontwikkeling van type

Nadere informatie

Versnellen melkproducten de ziekte van Huntington? Je bent wat je eet

Versnellen melkproducten de ziekte van Huntington? Je bent wat je eet Wetenschappelijk nieuws over de Ziekte van Huntington. In eenvoudige taal. Geschreven door wetenschappers. Voor de hele ZvH gemeenschap. Versnellen melkproducten de ziekte van Huntington? Is er een verband

Nadere informatie

J-ixX. Vrij bewegen met de nieuwe generatie krachtige, natuurlijke producten voor soepele gewrichten en spieren.

J-ixX. Vrij bewegen met de nieuwe generatie krachtige, natuurlijke producten voor soepele gewrichten en spieren. J-ixX Vrij bewegen met de nieuwe generatie krachtige, natuurlijke producten voor soepele gewrichten en spieren. Verleg uw grenzen met J-ixX Vrij bewegen met de nieuwe generatie krachtige, natuurlijke producten

Nadere informatie

Samenvatting. Samenvatting

Samenvatting. Samenvatting Samenvatting Samenvatting Samenvatting In dit proefschrift getiteld Relatieve bijnierschorsinsufficiëntie in ernstig zieke patiënten De rol van de ACTH-test hebben wij het concept relatieve bijnierschorsinsufficiëntie

Nadere informatie

Voeding bij kanker: fabels en feiten. Dr. Sandra Beijer, diëtist-epidemioloog Afdeling onderzoek Integraal Kankercentrum Nederland

Voeding bij kanker: fabels en feiten. Dr. Sandra Beijer, diëtist-epidemioloog Afdeling onderzoek Integraal Kankercentrum Nederland Voeding bij kanker: fabels en feiten Dr. Sandra Beijer, diëtist-epidemioloog Afdeling onderzoek Integraal Kankercentrum Nederland 11 juni 2015 Website www.voedingenkankerinfo.nl Superfoods Kurkuma is

Nadere informatie