Indexatie pensioenen blijft achter bij loon- en prijsstijging
|
|
- Monique de Ruiter
- 7 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 Indexatie pensioenen blijft achter bij loon- en prijsstijging In 2010 worden pensioenaanspraken- en uitkeringen naar verwachting gemiddeld met 0,4 procent verhoogd om te corrigeren voor gestegen lonen en prijzen. Daarmee blijft de omvang van deze zogenoemde indexering achter bij de ambitie van pensioenfondsen, die gebaseerd is op de in het voorgaande jaar gerealiseerde loon- en prijsstijging. De financiële positie van pensioenfondsen staat een grotere indexering vooralsnog niet toe. Sinds de zomer van 2007 is deze positie aangetast door koersdalingen van beleggingen en de gevolgen van de lagere rente. Dankzij hogere beurskoersen was 2009 financieel gezien overigens wel een beter jaar voor pensioenfondsen. De nominale dekkingsgraad steeg van 95 naar 109 procent. De gezamelijke afdracht van pensioenpremies door werkgevers en werknemers stijgt in 2010 van 16,0 naar 16,4 procent van de salarissom. Inleiding De ontwikkelingen rondom de wettelijke term is toeslagverlening en premiestelling van pensioenfondsen zijn niet alleen van belang voor deelnemers en pensioengerechtigden, maar ook voor de gehele Nederlandse economie. De Nederlandsche Bank voert aan het begin van elk jaar, in opdracht van het Centraal Planbureau, een enquête uit onder de 25 grootste pensioenfondsen naar de hoogte van pensioenpremies en de mate van in het nieuwe jaar. De geënquêteerde fondsen vertegenwoordigen gemeten naar balanstotaal ruim driekwart van de sector. De verkregen informatie speelt een belangrijke rol in macro-economische analyses van onder meer loonkosten, belastinginkomsten en de koopkrachtontwikkeling. Indexatie in het middelloonsysteem In het verleden was de hoogte van de pensioenuitkering op 65-jarige leeftijd in veel pensioenregelingen gekoppeld aan het laatstverdiende loon. Sinds 2004 heeft dit zogenoemde eindloonsysteem snel terrein verloren (SB tabel 8.11). Tegenwoordig is het meest voorkomende pensioensysteem het middelloonsysteem. In dit systeem heeft het pensioenfonds de toezegging gedaan een pensioen uit te keren dat is gekoppeld aan het gemiddelde loon dat een deelnemer gedurende zijn loopbaan verdient. Dit laat echter DNB / Statistisch Bulletin maart 2010 onverlet dat de waarde van opgebouwde pensioenaanspraken kan achterblijven bij de actuele ontwikkeling van de welvaart. Door de opgebouwde aanspraken periodiek te verhogen kan het pensioenfonds daarvoor compenseren (zie Box I). Deze zogenoemde indexering is doorgaans echter voorwaardelijk (SB tabel 8.15, SB tabel 8.16). Daarmee wordt bedoeld dat het pensioenfonds weliswaar de ambitie heeft om te indexeren, maar dat de pensioenregeling geen onvoorwaardelijke toezegging dienaangaande bevat. Het aantal regelingen dat zo n toezegging wel kent, is beperkt (2,3 procent van de deelnemers met een middelloonpensioen had in 2009 een dergelijke regeling) onder andere vanwege het feit dat onvoorwaardelijke toezeggingen kostbaar zijn. De meeste fondsen bezien van jaar tot jaar óf en zo ja hoeveel er geïndexeerd kan worden. Ook na pensionering kan de waarde van het pensioen achterblijven bij de welvaart als niet wordt geïndexeerd. Het niet-verlenen van raakt pensioengerechtigden direct. Voor een deelnemer (een persoon die pensioenaanspraken opbouwt) aan een middelloonregeling is het effect pas op termijn voelbaar. Financiële positie pensioenfondsen Een belangrijke graadmeter voor de financiële positie van pensioenfondsen is de nominale dekkingsgraad. Bij het verlenen van speelt de financiële ruimte van een pensioenfonds een belangrijke rol (zie Box II). Na de internetbubbel in 2001 werden pensioenpremies verhoogd en profiteerden de fondsen van het herstel van de aandelenkoersen. Als gevolg hiervan bereikte de gemiddelde dekkingsgraad de verhouding tussen de aanwezige middelen en de (toekomstige) nominale verplichtingen in de zomer van 2007 een hoogtepunt van 152 procent. Door rentedaling en daling van de koersen van aandelen is de financiële positie van pensioenfondsen snel verslechterd, na het ontstaan van de kredietcrisis. Vooral in 2008 zijn de dekkingsgraden scherp gedaald: van gemiddeld 144 naar 95 procent. Gedurende dit jaar leden de pensioenfondsen grote verliezen op hun beleggingen. Tegelijkertijd namen de verplichtingen toe doordat de lange rente daalde. Pensioenfondsen dienen hun toekomstige verplichtingen immers tegen de kapitaalmarktrente te verdisconteren. Daarbij leidt een lagere rente tot een hogere contante waarde van de verplichtingen (dat ook de contante waarde van toekomstige premie-inkomsten 27
2 Box I Het belang van in een middelloonsysteem. In een middelloonsysteem is de pensioenopbouw afhankelijk van het gemiddelde verdiende salaris gedurende de loopbaan. In het volgende voorbeeld start een werknemer (25 jaar) in 2010 met een salaris van EUR per jaar. Van het loon wordt de franchise afgetrokken. In dit deel van het salaris wordt later voorzien door de AOW. Het resterende bedrag wordt de pensioengrondslag genoemd en is maatgevend voor het pensioen. In het voorbeeld bedraagt de franchise EUR Hieruit volgt een pensioengrondslag van EUR Ieder jaar bouwt de werknemer een pensioen op ter waarde van het opbouwpercentage maal de pensioengrondslag. Bij een opbouwpercentage van 2,10 procent bouwt de deelnemer elk jaar 2,10 procent EUR = EUR 378 op. Als de werknemer 40 jaar in dienst is, kan deze een pensioen tegemoet zien van EUR = EUR (exclusief AOW). In de praktijk is echter sprake van inflatie en loonstijgingen. Stel dat de werknemer een individuele loonstijging van 4 procent en daarnaast een CAO-loonstijging van 2,8 procent per jaar geniet. Wanneer verondersteld wordt dat de opgebouwde pensioenaanspraken jaarlijks geïndexeerd worden met de CAO-loonstijging en de franchise met de inflatie van 2,0 procent stijgt, kan voor de jaren de pensioenopbouw als volgt worden weergegeven. In een middelloonsysteem vormt het pensioen een afspiegeling van het verdiende loon gedurende de gehele carrière. Elk jaar bouwt de deelnemer een Nieuw dienstjaar Indexatie Reeds opgebouwd Effect van drie jaar niet-verlenen van op het pensioen dat een werknemer in 40 jaar opbouwt In procenten van het na 40 jaar met volledige te bereiken pensioen Volledige Geen gedurende leeftijd jaar Geen gedurende leeftijd jaar Geen gedurende leeftijd jaar nieuw deel van het pensioen op en reeds opgebouwde pensioenaanspraken worden geïndexeerd; in het voorbeeld met de veronderstelde loonstijging van 2,8 procent. Het uiteindelijke totale bruto pensioen als percentage van het laatstverdiende bruto salaris is afhankelijk van vele factoren, zoals het carrièrepad van de deelnemer, het opbouwpercentage, de verhouding tussen de franchise en de AOW en de mate van. In de onderstaande figuur zijn de gevolgen van het niet-verlenen van gedurende drie jaar weergegeven. Uit de figuur is af te lezen dat de deelnemer door het niet-verlenen van aan het eind van zijn/haar loopbaan (62 65 jaar) harder getroffen wordt, dan door het niet-verlenen van op het pas kleine stukje pensioen dat aan het begin van de loopbaan is opgebouwd (25 28 jaar). Aan het eind van de carrière heeft de deelnemer immers veel meer pensioenaanspraken opgebouwd. hoger uitvalt, weegt daar niet tegen op). Tezamen leidden de bovenstaande ontwikkelingen tot een zwakkere vermogenspositie (grafiek 1). De dekkingsgraad daalde in 2008 door een combinatie van koers- en rentedalingen. Als gevolg daarvan kwamen 340 fondsen in een situatie van een dekkings- of reservetekort terecht en moesten zij voor 1 april 2009 een herstelplan indienen bij De Nederlandsche Bank. De pensioensector startte DNB / Statistisch Bulletin maart 2010
3 Grafiek 1 Ontwikkeling dekkingsgraad Uitgesplitst naar rente-effect en beurskoerseffect I 06 II III IV I 07 II III IV I 08 II III IV I 09 II III IV Mutatie rente-effect Mutatie beurskoerseffect Dekkingsgraad, schaal rechts met een gemiddelde dekkingsgraad van 95 procent. Deze kwam daarna verder onder druk, toen de beurzen verder wegzakten. De dekkingsgraad bereikte eind februari een dieptepunt van 89 procent. Sindsdien hebben de pensioenfondsen echter geprofiteerd van een herstel van de aandelenbeurzen. Eind 2009 had de gemiddelde nominale dekking zich hersteld tot 109 procent. De in 2008 opgetreden negatieve effecten van de rentedaling hielden echter nog aan. De 15-jaars rente bedroeg eind ,1 procent, een percentage nauwelijks boven het Box II Het verband tussen de financïele positie en de mate van Indexatieniveau Gedeeltelijke Geen Volledige ; mogelijk inhaal 105% 130% Nominale dekkingsgraad Loon- prijsstijging Bij het verlenen van speelt voor het pensioenbestuur, dat meestal over de beslist, de beschikbare financiële ruimte van het pensioenfonds een belangrijke rol. Het bestuur baseert zich bij deze beslissing veelal op een staffel. De staffel behelst een kader waarbinnen de verhouding tussen de nominale dekkingsgraad en de mate van indexering wordt weergegeven. Zo wordt bij een nominale dekkingsgraad van bijvoorbeeld 105 procent of lager de opgeschort: pensioenaanspraken van deelnemers en -uitkeringen van pensioengerechtigden worden dan niet verhoogd. Bij een dekkingsgraad tussen 105 en 130 procent wordt gedeeltelijk geïndexeerd. Pas vanaf een dekkingsgraad hoger dan 130 procent wordt volledig geïndexeerd. Indien mogelijk worden eerder niet-toegekende verhogingen alsnog verleend (inhaal). Veel Nederlandse pensioenfondsen hanteren een systematiek zoals in het voorbeeld, er bestaat echter veel variatie tussen de pensioenfondsen en de grenzen die zij hanteren. DNB / Statistisch Bulletin maart
4 Grafiek 2 Aantal deelnemers en pensioengerechtigden, premiebaten en uitkeringen Deelnemers en pensioengerechtigden in miljoenen; premiebaten en uitkeringen in miljarden euro s Deelnemers Pensioengerechtigden Premiebaten, schaal rechts Uitkeringen, schaal rechts niveau van eind 2008 en nog altijd ruim beneden de 5,0 procent in de zomer van Resultaten van de enquête Indexatie pensioenen Uit de enquête blijkt dat pensioenaanspraken van deelnemers en -uitkeringen van pensioengerechtigden in 2010 gemiddeld met 0,4 procent worden geïndexeerd. In 2009 werden de pensioenrechten met gemiddeld 0,2 procent geïndexeerd. Dat de in 2010 iets hoger uitvalt, is het gevolg van de hogere gemiddelde dekkingsgraad rond de peildatum (eind procent, eind procent). De financiële positie van pensioenfondsen is echter nog steeds onvoldoende voor volledige of inhaal. In 2010 blijft de daarom achter bij de ambitie. Deze bedraagt dit jaar 2,3 procent voor deelnemers en 1,8 procent voor pensioengerechtigden. Voor de laatsten is de ambitie vaker gebaseerd op de prijsontwikkeling dan op de over het algemeen hogere CAO-loonstijging. In 2009, een jaar waarin die twee met elkaar in de pas liepen, bedroeg de ambitie nog 3,7 procent voor zowel deelnemers als pensioengerechtigden. De lagere percentages in 2010 weerspiegelen dat de loon- en prijsstijging in Nederland in de afgelopen jaren is afgezwakt. Als basis voor de geldt de ontwikkeling van de loon-of prijsindex in het afgelopen jaar, dat wil zeggen dat de van 2010 gebaseerd is op de CAO- Tabel 1 Indexatie deelnemers en pensioengerechtigden Aantal Feitelijke Indexambitie Deelnemers ,2 0,4 3,7 2,3 Pensioengerechtigden ,2 0,4 3,7 1,8 30 DNB / Statistisch Bulletin maart 2010
5 Tabel 2 Pensioenpremie als percentage van de salarissom Deelnemers Werkgever Werknemer Totaal Bedrijfstakpensioenfondsen ,5 9,7 5,9 6,1 15,5 15,8 Ondernemingspensioenfondsen ,0 20,5 2,7 2,7 21,7 23,2 Totaal ,3 10,6 5,7 5,8 16,0 16,4 loonstijging en prijsontwikkeling van Als maatstaf voor de prijsontwikkeling wordt doorgaans de van het CBS afkomstige consumentenprijsindex gebruikt of een afgeleide daarvan (exclusief kostprijsverhogende belastingen van de overheid). Van 2003 tot en met 2007 is de waarde van gespaarde pensioenen en uitkeringen achter gebleven bij de ontwikkeling van de welvaart. In 2008 verleenden veel pensioenfondsen inhaal om zo eerder opgelopen achterstanden in te halen. Sinds 2009 en 2010 is de achterstand weer opgelopen ten opzichte van de ambitie. Op individueel niveau bestaan overigens wel verschillen tussen de pensioenfondsen, afhankelijk van de inhoud van de pensioenregeling en de financiële positie van het fonds. ondernemingspensioenfondsen geldt dat werkgevers de volledige premiestijging op zich nemen. Deelnemers betalen bij een ondernemings pensioenfonds over het algemeen minder premie dan bij een bedrijfstak pensioenfonds. In de hier genoemde reguliere premie percentages zijn niet verwerkt de bedragen die sponsoren storten om de financiële positie van het pensioenfonds te ondersteunen. Stortingen zoals bijvoorbeeld in 2009 plaats vonden, hebben een incidenteel karakter. Ontwikkeling pensioenpremies De pensioenpremies zijn de laatste tien jaren gestegen. Vooral vlak na het uiteenspatten van de internetbubbel, in 2001, was de stijging aanzienlijk (grafiek 2, SB tabel 8.4, SB tabel 8.6). In vier jaar tijd verdubbelden de premies die werkgevers en werknemers aan de pensioenfondsen betalen van EUR 12 miljard naar EUR 25 miljard. Ook de uitkeringen zijn gestaag toegenomen, in lijn met het aantal gepensioneerden en het opgebouwde pensioen per deelnemer. Door premieverhogingen en stortingen kunnen pensioenfondsen hun vermogenspositie verbeteren. Uit de enquête blijkt dat het premiepercentage dit jaar van 16,0 procent naar 16,4 procent van de salarissom stijgt (tabel 2). Ook in 2009 was het premiepercentage toegenomen van 15,1 naar 16,0 procent. In 2010 neemt het aandeel van de werkgevers in de premie (meestal ruwweg tweederde van het totaal) met 0,3 procentpunt toe tot 10,6 procent, dat van werknemers stijgt met 0,1 procentpunt tot 5,8 procent. Bij de bedrijfstakpensioenfondsen wordt de premiestijging gedeeld door werkgevers en werknemers. Voor de DNB / Statistisch Bulletin maart
6
De Nederlandsche Bank. Statistisch Bulletin maart 2009
09 De Nederlandsche Bank Statistisch Bulletin maart 2009 ndexatie pensioenen blijft achter bij inflatie en loonstijging n 2009 worden pensioenaanspraken en -uitkeringen naar verwachting gemiddeld met zo
Nadere informatieZicht op de indexatiekwaliteit van pensioenregelingen
Prijsstijgingen kunnen een negatieve invloed hebben op de koopkracht. Ook op de koopkracht van pensioenen. Veel Nederlandse pensioenfondsen streven er daarom naar de pensioenen elk jaar te verhogen, of
Nadere informatieRisicoverdeling en ambitieniveau in bestaande pensioencontracten
Risicoverdeling en ambitieniveau in bestaande pensioencontracten artikel Inleiding Reeds geruime tijd wordt een maatschappelijke discussie gevoerd over de toekomst van het Nederlandse pensioenstelsel.
Nadere informatieDatum Briefnummer Behandeld door Doorkiesnummer 15-2-2012 20120215 N.W. Dijkhuizen 630
Pensioenfonds Productschappen Bezoekadres Laan van Zuid Hoorn 165 2289 DD Rijswijk Postadres Postbus 3042 2280 GA Rijswijk Telefoon 070 4138630 Fax 070 4138650 E-mail info@pbodnl Website wwwpbodnl KvK
Nadere informatieVeel gestelde vragen kwartaalcijfers pensioenfondsen
Veel gestelde vragen kwartaalcijfers pensioenfondsen 1. De kwartaalcijfers van de pensioenfondsen zijn negatief. Hoe komt dat? Het algemene beeld is dat het derde kwartaal, en dan in het bijzonder de maand
Nadere informatieAANVULLENDE PENSIOENREGELING
AANVULLENDE PENSIOENREGELING Stichting Bedrijfspensioenfonds voor de Agrarische en Voedselvoorzieningshandel Uw pensioen is onze zorg. Inleiding Voor u ligt de brochure over de aanvullende pensioenregelingen
Nadere informatieToeslagverlening. Versie
Toeslagverlening Versie 23-02-2017 Versie 23-02-2017 Toeslagverlening Waarom toeslagverlening? Toeslag is een manier om te zorgen dat de pensioenen hun koopkracht behouden. Toeslag wordt ook wel indexatie
Nadere informatieToeslagverlening. Versie
Toeslagverlening Versie 07-10-2016 Versie 07-10-2016 Toeslagverlening (indexatie) Waarom toeslagverlening? Toeslag is een manier om te zorgen dat de pensioenen hun koopkracht behouden. Toeslag wordt ook
Nadere informatieBrochure Toeslagverlening
Brochure Toeslagverlening Toeslagverlening Waarom toeslagverlening? Toeslag is een manier om te zorgen dat de pensioenen hun koopkracht behouden. Toeslag wordt ook wel indexatie genoemd. Door pensioenen
Nadere informatieExtra nieuwsbrief. De positie van het pensioenfonds. Mei 2012. Waarom een extra nieuwsbrief?
Mei 2012 Extra nieuwsbrief Waarom een extra nieuwsbrief? De positie van pensioenfondsen krijgt voortdurend veel aandacht in de media. De berichten over pensioenen zijn vaak complex en de laatste tijd nogal
Nadere informatieRBS pensioen update. Van premie tot pensioen
RBS pensioen update Van premie tot pensioen Hoe is uw pensioen opgebouwd? Waarom zitten veel pensioenfondsen nu in de problemen? Hoe ziet de toekomst van pensioen in Nederland eruit? In deze RBS Pensioen
Nadere informatieBrochure. Toeslagverlening
Brochure Toeslagverlening Toeslagverlening Waarom toeslagverlening? Toeslag is een manier om te zorgen dat de pensioenen hun koopkracht behouden. Toeslag wordt ook wel indexatie genoemd. Door pensioenen
Nadere informatieToeslagverlening. Versie
Toeslagverlening Versie 25-02-2016 Versie 25-02-2016 Toeslagverlening (indexatie) Waarom toeslagverlening? Toeslag is een manier om te zorgen dat de pensioenen hun koopkracht behouden. Toeslag wordt ook
Nadere informatieVia deze brief krijgt u verdere (achtergrond)informatie over de huidige situatie en wat dit voor uw pensioen betekent.
Naam Adres Postcode + woonplaats Land ONDERWERP: SITUATIE PENSIOENFONDS ROCKWOOL EN MOGELIJKE VERLAGING VAN UW PENSIOEN BIJLAGEN: EVALUATIEMOMENTEN IN HERSTELPLAN, ONTWIKKELING DEKKINGSGRAAD, DEKKINGSGRAAD
Nadere informatieBrochure. Toeslagverlening
Brochure Toeslagverlening Toeslagverlening Waarom toeslagverlening? Toeslag is een manier om te zorgen dat de pensioenen hun koopkracht behouden. Toeslag wordt ook wel indexatie genoemd. Door pensioenen
Nadere informatieGelden de kortingen op het pensioen per en voor beide regelingen?
Veelgestelde vragen DE KORTINGEN Gelden de kortingen op het pensioen per 1-9-2016 en 1-3-2017 voor beide regelingen? Ja, de kortingen gelden zowel voor de middelloon als de CDC regeling, ongeacht het afgesproken
Nadere informatieBuitengewone vergadering van deelnemers 22 november 2010
Buitengewone vergadering van deelnemers 22 november 2010 Agenda 1. Opening, mededelingen en ingekomen stukken 2. Pensioenregeling uitgevoerd door BNPF 3. Vergelijking andere pensioenfondsen 4. Herstelplan
Nadere informatieStichting Metro Pensioenfonds Populair jaarverslag 2008
Stichting Metro Pensioenfonds Populair jaarverslag 2008 blad 1 van 7 Het Metro Pensioenfonds Hieronder eerst een aantal bijzonderheden over het Metro Pensioenfonds. Het Metro Pensioenfonds is opgericht
Nadere informatieTOELICHTING Uniform Pensioenoverzicht 2017 Actieve deelnemers
Postbus 2290 Nl-3430 DL Nieuwegein www.pfecolab.nl TOELICHTING Uniform Pensioenoverzicht 2017 Actieve deelnemers Stichting Pensioenfonds Ecolab Wat heeft u aan het Uniform pensioenoverzicht? Het Uniform
Nadere informatieUpdate! WIJZIGINGEN PENSIOENREGELING PER 1 JANUARI 2015. bpfhibin.nl
Update! bpfhibin.nl stichting bedrijfstakpensioenfonds voor de handel in bouwmaterialen December 2014 Kunt u uw werknemers uitleggen wat er per 1 januari 2015 is veranderd aan hun pensioen? WIJZIGINGEN
Nadere informatieToeslag- verlening Uitgave mei 2015
Toeslagverlening Uitgave mei 2015 Disclaimer De in deze brochure verstrekte informatie van Stichting Pensioenfonds DSM Nederland, gevestigd te Heerlen (het pensioenfonds ) is van algemene aard, uitsluitend
Nadere informatiedatum onze referentie doorkiesnummer maart
datum onze referentie doorkiesnummer maart 2018 0523 208268 Betreft: - gedeeltelijke indexatie per 1 januari 2018 - pensioenpremies en pensioenopbouw voor de periode 2018-2020 - onderzoek toekomstig bestuursmodel
Nadere informatie2e kwartaal 2017 Den Haag, juli 2017
Kwartaalbericht 2e kwartaal 2017 Den Haag, juli 2017 Samenvatting cijfers per 30 juni 2017 Dekkingsgraad (UFR): 104,9% Beleidsdekkingsgraad: 101,8% Belegd vermogen: 23,5 miljard Rendement 2017 t/m juni:
Nadere informatieDNBulletin: Pensioenfondsen gaan in herstelplannen uit van hoge rendementen
DNBulletin DNBulletin: Pensioenfondsen gaan in herstelplannen uit van hoge rendementen Datum 18 mei 2017 Thema Pensioenen Pensioenfondsen verwachten uit hun financiële tekorten te komen door hoge rendementen
Nadere informatieRisico s rond pensioen. Versie 29-12-2015
Risico s rond pensioen Versie 29-12-2015 Versie 29-12-2015 Risico s rond pensioen Volgens een onderzoek van de Autoriteit Financiële Markten (AFM) blijken de meeste Nederlanders nog hoge, ja vaak te hoge,
Nadere informatieDe fiscale aspecten van het pensioenakkoord: het is lastiger dan het lijkt. Workshop 9 mei 2012
De fiscale aspecten van het pensioenakkoord: het is lastiger dan het lijkt Workshop 9 mei 2012 Programma De aanleiding en het pensioenakkoord op hoofdlijnen Aanpassingsmechanismes Fiscale pensioenkader
Nadere informatieToeslagverlening Uitgave mei 2015
Toeslagverlening Uitgave mei 2015 Disclaimer De in deze brochure verstrekte informatie van Stichting Pensioenfonds Sabic, gevestigd te Sittard (het pensioenfonds ) is van algemene aard, uitsluitend indicatief
Nadere informatie7. Bouw ik nu meer/minder op? Bij Coop Pensioenfonds bouwt u 1,64% op (2016). Bij BPFL gaat u 1,875% opbouwen (2016).*
Beste lezer, Dit overzicht met veelgestelde vragen hebben wij opgesteld naar aanleiding van de brief d.d. 10 november 2016 over de liquidatie van Coop Pensioenfonds. Heeft u een vraag die hier niet tussenstaat
Nadere informatieUniform Pensioenoverzicht 2019 Stand per: 31 december 2018
Uniform Pensioenoverzicht 2019 Stand per: 31 december 2018 Uw persoonlijke gegevens Mevrouw C.M. Voorbeeld Geboren op: 17 september 1964 Werkgever: Example Kliniek Klantnummer: 640917999 Uw partner D.
Nadere informatieToelichting Uniform Pensioenoverzicht
Toelichting Uniform Pensioenoverzicht Wat u moet weten over uw pensioen Op het Uniform Pensioenoverzicht staan de bedragen die u ontvangt bij pensionering
Nadere informatiePersbericht. Kwartaalbericht: vierde kwartaal 2011
Persbericht Kwartaalbericht: vierde kwartaal 2011 Hoofdpunten: Dekkingsgraad van 94% is te laag: aanvullende maatregelen nodig Beschikbaar vermogen stijgt met ruim 11 miljard Door gedaalde rente nemen
Nadere informatie1e kwartaal 2016 Den Haag, 20 april 2016
Kwartaalbericht 1e kwartaal 2016 Den Haag, 20 april 2016 Samenvatting cijfers per 31 maart 2016 Dekkingsgraad (UFR): 97,7% Beleidsdekkingsgraad: 102,0% Belegd vermogen: 21,9 miljard Rendement 1 e kwartaal
Nadere informatieRisico s rond pensioen
Risico s rond pensioen Uitgave maart 2015 Disclaimer De in deze brochure verstrekte informatie van Stichting Pensioenfonds SABIC, gevestigd te Sittard (het pensioenfonds ) is van algemene aard, uitsluitend
Nadere informatieHOOFDLIJNEN HERSTELPLAN PGB 2009-2014 MAART 2009 PENSIOENFONDS VOOR DE GRAFISCHE BEDRIJVEN
HOOFDLIJNEN HERSTELPLAN PGB 2009-2014 MAART 2009 PENSIOENFONDS VOOR DE GRAFISCHE BEDRIJVEN VOORWOORD HERSTELPLAN PGB 2009-2014 Al genomen maatregelen: meer zekerheid in beleggingsbeleid Premieverhoging:
Nadere informatieVoorbeeld adviesrapport collectieve pensioenregeling
beeld adviesrapport collectieve pensioenregeling Inhoudsopgave Inleiding... 3 Pensioensystemen... 4 Algemeen... 4 Middelloonregeling... 4 Eindloonregeling... 5 Beschikbare premieregeling... 5 Uitgangspunten
Nadere informatie1. Waarom moet het pensioenfonds ANWB extra maatregelen nemen?
1. Waarom moet het pensioenfonds ANWB extra maatregelen nemen? Het pensioenfonds staat er financieel niet goed voor. De twee belangrijkste oorzaken: 1. Nederlanders worden steeds ouder. Met name de laatste
Nadere informatieOntwikkelingen in 2012
1 Jaarbericht 2012 Ontwikkelingen in 2012 2012 was, in alle opzichten, weer een bewogen jaar. We kregen onder meer te maken met hectische ontwikkelingen op de financiële markten, met veranderingen in de
Nadere informatiePENSIOEN: WELKE WIJZIGINGEN KOMEN ER AAN? Oktober 2013
PENSIOEN: WELKE WIJZIGINGEN KOMEN ER AAN? Oktober 2013 Wie beslist? Werkgever & werknemers spreken nieuwe regeling af Pensioenfonds voert de regeling uit bestuurslid 2 Waar gaan we het over hebben? 1.
Nadere informatieStichting Pensioenfonds Deutsche Bank Nederland
Human Resources Stichting Pensioenfonds Nederland Toelichting Witteveenkader II en nieuw Financieel Toetsingskader 30 september 2014 kantoor Amsterdam Identifier Presentatie Seminar DNB 28 en 30 mei 2013
Nadere informatieInformatiebijeenkomst Pensioenfonds KPN Pensioengerechtigden. Oktober 2013
Informatiebijeenkomst Pensioenfonds KPN Pensioengerechtigden Oktober 2013 1 Pensioenstelsel Individueel Pensioen fonds Overheid Lijfrente Pensioen AOW B E L A S T I N G 2 Programma bestuur en taken bestuur
Nadere informatiePensioen Nieuws. Wat komt er op ons af? #10 januari 14. Pensioenfonds
Pensioen Nieuws Een uitgave van Stichting Pensioenfonds AVEBE #10 januari 14 1 Wat komt er op ons af? Dekkingsgraad stabiel Alle pensioenen omhoog 2 Tijdelijke pensioenregeling 1 jaar verlengd 3 Anw-hiaatpensioenregeling
Nadere informatie1.B. Jouw Cosun pensioen. Informatiebijeenkomsten voor pensioengerechtigden mei 2014
1.B Jouw Cosun pensioen Informatiebijeenkomsten voor pensioengerechtigden mei 2014 1 Agenda Pensioen in Nederland Waarom een nieuwe regeling bij Cosun? Pensioenpremie Toeslagverlening (indexatie) Discussie
Nadere informatieUw persoonlijke gegevens De heer X. Deelnemer Geboren op: 2 januari 1972 Deelnemersnummer: Uw partner Y. Partner Geboren op: 5 februari 1975
pagina 1 van 7 Uniform Pensioenoverzicht 2019 Stand per: 1 januari 2019 Uw persoonlijke gegevens De heer X. Deelnemer Geboren op: 2 januari 1972 Deelnemersnummer: 999999 Relatienummer: xyz123456 Uw partner
Nadere informatieExtra informatie pensioenverlaging
Extra informatie pensioenverlaging Wat is de invloed van de verlaging op mijn netto pensioen? Als u nog niet met pensioen bent, kunnen we u nu niet zeggen hoe uw netto pensioen
Nadere informatieBewaar deze startbrief zorgvuldig. Pensioen heeft nu misschien niet uw hoogste aandacht, binnenkort kan dat anders zijn.
Bewaar deze startbrief zorgvuldig. Pensioen heeft nu misschien niet uw hoogste aandacht, binnenkort kan dat anders zijn. Geachte heer/mevrouw.., Van harte welkom bij het Bedrijfspensioenfonds voor de Agrarische
Nadere informatieVerklaring beleggingsresultaten en verlaging pensioenen
Verklaring beleggingsresultaten en verlaging pensioenen Het bestuur van Stichting Pensioenfonds Randstad heeft medio februari 2014 moeten besluiten tot het doorvoeren van een pijnlijke maatregel. Om de
Nadere informatieJouw Cosun pensioen. Informatiebijeenkomsten voor deelnemers in actieve dienst mei 2014
Jouw Cosun pensioen Informatiebijeenkomsten voor deelnemers in actieve dienst mei 2014 1 Agenda Pensioen in Nederland Onze regeling Keuzemogelijkheden Vragen 2 Pensioen in Nederland Nederlands pensioenstelsel
Nadere informatiePensioenen Oktober 2015
Pensioenen Oktober 2015 Agenda Waarom deze bijeenkomst? Waarom Pensioenfonds PGB? Pensioenregelingen 2016 Volgende stappen Vragen 2 Waarom deze bijeenkomst? Informeren over veranderingen op pensioengebied
Nadere informatieEnquête premie & indexatie
Enquête premie & indexatie Op verzoek van het ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid en het Centraal Planbureau houdt de Nederlandsche Bank een enquête naar de ontwikkeling van pensioenpremie
Nadere informatieHet jaarverslag 2014 samengevat
Het jaarverslag 2014 samengevat Uw pensioenfonds blikt terug én vooruit Deelnemers 1.711 In 2014 verdiende het fonds 55,1 miljoen dankzij beleggen. Dat bedrag staat voor een rendement van 20,1%. Het fonds
Nadere informatiePOPULAIR JAARVERSLAG. Financiële situatie. Beleggingen. De organisatie. Veranderingen. Communicatie. 2014 in cijfers
POPULAIR JAARVERSLAG 2014 Financiële situatie Beleggingen De organisatie Veranderingen Communicatie 2014 in cijfers 2 Pensioenfonds UWV heeft in 2014 veel aandacht besteed aan de toekomst van het pensioenfonds,
Nadere informatieUw Uniform Pensioenoverzicht Geachte heer, mevrouw,
Postbus 30020, 2500 GA Den Haag 070 316 08 60 www.bpmt.nl Persoonsnummer Datum Uw kenmerk maart 2019 Uw Uniform Pensioenoverzicht 2019 Geachte heer, mevrouw, Hierbij ontvangt u uw Uniform Pensioenoverzicht
Nadere informatieVragen & antwoorden over uw pensioen en de kredietcrisis
Vragen & antwoorden over uw pensioen en de kredietcrisis Corporate Pensioen 4 Juni 2009 Vragen 1. Hoe zeker is mijn toekomstige pensioenvoorziening bij Nationale-Nederlanden? 3. Hoe weet ik hoeveel pensioen
Nadere informatieMarktanalyse. Algemene benchmark Pensioen, 2014 AWVN
Marktanalyse Algemene benchmark Pensioen, 2014 AWVN AWVN Bezuidenhoutseweg 12 Postbus 93050 2509 AB Den Haag AWVN-werkgeverslijn: Telefoon 070 850 86 00 E-mail werkgeverslijn@awvn.nl Internet www.awvn.nl
Nadere informatieGrens volledige indexatie 141% 1 114% 115% complex 125% Indexatie 2.53% 0.00% 0.00% 0.00% 0.00%
Benchmark pensioenfondsen Inleiding De Vereniging exleaseplan (VeLP) heeft het initiatief genomen om een benchmarkstudy te maken voor de Stichting Pensioenfonds Lease Beheer (SPLB). Het doel van deze benchmark
Nadere informatieKort jaarverslag Stichting Pensioenfonds nv Linde Gas Benelux
Kort jaarverslag Stichting Pensioenfonds nv Linde Gas Benelux Beleggingen Het totaal rendement over het afgelopen boekjaar 2010 is uitgekomen op 15,6%. Als we naar de onderverdeling kijken zien we het
Nadere informatieToelichting Uniform Pensioenoverzicht
Toelichting Uniform Pensioenoverzicht Uitkeringsovereenkomst Wat heeft u aan het Uniform Pensioenoverzicht? Het Uniform Pensioenoverzicht geeft u duidelijkheid over wat u krijgt bij pensionering en arbeidsongeschiktheid.
Nadere informatieKwartaalbericht Algemeen Pensioenfonds KLM
Kwartaalbericht Algemeen Pensioenfonds KLM Tweede kwartaal 2017-1 april 2017 t/m 30 juni 2017 Samenvatting: De maandelijkse nominale dekkingsgraad eind juni 2017 is 115,7% en is gestegen ten opzichte van
Nadere informatieInformatiebijeenkomsten mei 2010 Stichting Pensioenfonds RBS Nederland
Informatiebijeenkomsten mei 2010 Stichting Pensioenfonds RBS Nederland 2010 Towers Watson. All rights reserved. De Pensioenregeling van RBS in vogelvlucht Een korte impressie van uw pensioenregeling door
Nadere informatieStichting Pensioenfonds Allianz Nederland. Waardeoverdracht uit dienst
Stichting Pensioenfonds Allianz Nederland Waardeoverdracht uit dienst Inleiding... 3 1. Veranderen van baan en uw pensioen... 4 1.1. U treedt uit dienst... 4 1.2. Recht op waardeoverdracht... 4 1.3. Redenen
Nadere informatieInformatiebijeenkomst Pensioenen: actueler dan ooit. Oktober 2013
Informatiebijeenkomst Pensioenen: actueler dan ooit Oktober 2013 1 Pensioenstelsel Individueel Pensioen fonds Overheid Lijfrente Pensioen AOW B E L A S T I N G 2 Programma bestuur en taken bestuur de pensioenregeling
Nadere informatieToelichting Uniform Pensioenoverzicht
Toelichting Uniform Pensioenoverzicht Wat u moet weten over uw pensioen Op het Uniform Pensioenoverzicht staan de bedragen die u ontvangt bij pensionering en arbeidsongeschiktheid.
Nadere informatieDe dekkingsgraad van het Pensioenfonds is bijna elke maand anders. Dat komt vooral door de rentestand en onze beleggingsopbrengsten.
Nieuwsbrief Ballast Nedam Pensioenfonds September 2013 Tijd voor een nieuwsbrief van uw Pensioenfonds. Er gebeurt veel in de Nederlandse pensioenwereld; dat kan u bijna niet zijn ontgaan. In onze vorige
Nadere informatiePensioenfonds Update September 2013
Pensioenfonds Update September 2013 nr 15 september 2013 pagina 1 INHOUD 1. Voorwoord van de voorzitter 1 2. Toeslagverlening per 1 juli 2013 3 3. Dekkingsgraad gehaald in Q2 2013 3 4. Toeslagenbeleid
Nadere informatieOEFENOPGAVEN Voorzieningen en pensioenen (toets 2)
OEFENOPGAVEN Voorzieningen en pensioenen (toets 2) Opgave 1 Mevrouw H. (geb. datum 15-12-1960) bouwt sinds 1 januari 1983 pensioen op bij het pensioenfonds MPF, dat per 1 januari 2011 overgeschakeld is
Nadere informatieHet AVEBE Pensioen samengevat
Het AVEBE Pensioen samengevat Deze folder is bedoeld voor alle medewerkers die bij AVEBE in dienst zijn getreden. Pensioenfonds Ouderdomspensioen: het AVEBE Pensioen vanaf uw pensionering Het AVEBE Pensioen
Nadere informatieEén nieuw pensioen voor de Techniek
Eén nieuw pensioen voor de Techniek Vakbonden en werkgeversorganisaties (sociale partners) in de sectoren Metaal & Techniek en Metalektro zijn het op 25 september 2014 eens geworden over een nieuwe pensioenregeling
Nadere informatieVRAGEN STEEDS STELLEN s.v.p.
Agenda VRAGEN STEEDS STELLEN s.v.p. Waarom UPO Pensioen in Nederland Wijziging Pensioen 1 januari 2012 Het UPO Partner, pensioen en scheiding Waarom UPO Iedereen die deelneemt aan een pensioenregeling
Nadere informatieStichting Pensioenfonds Buizerdlaan. Waardeoverdracht uit dienst
Stichting Pensioenfonds Buizerdlaan Waardeoverdracht uit dienst Inleiding... 3 1. Veranderen van baan en uw pensioen... 4 1.1. U treedt uit dienst... 4 1.2 Vervallen dekking partnerpensioen... 4 1.3 Recht
Nadere informatieVerkort jaarverslag 2017 Pensioenfonds Cargill
Verkort jaarverslag 2017 Pensioenfonds Cargill Pensioenfonds Cargill 2017 in beeld Wat zijn de belangrijkste ontwikkelingen van 2017 van Pensioenfonds Cargill? U leest het in dit verkort jaarverslag. Financiële
Nadere informatie2011 in het kort TOELICHTING OP HET JAARVERSLAG
2011 in het kort TOELICHTING OP HET JAARVERSLAG 1 Toelichting op het jaarverslag In het jaarverslag legt het pensioenfonds uitgebreid verantwoording af over de ontwikkelingen, besluiten en gebeurtenissen
Nadere informatie3.4. Verplichtstelling en maximale hoogte van het pensioen
Bij een eindloonregeling bouwt u veel meer pensioen op als u gedurende uw werkzame leven behoorlijk carrière maakt (lees salarisstijgingen ontvangt). Want u ontvangt het pensioen over uw laatste en dus
Nadere informatieWat krijgt u in onze pensioenregeling?
Hoe is uw pensioen geregeld? In dit Pensioen 1-2-3 leest u wat u wel en niet krijgt in onze pensioenregeling. Pensioen 1-2-3 bevat geen persoonlijke informatie over uw pensioen. Die vindt u wel op www.mijnpensioenoverzicht.nl
Nadere informatieFinancieel crisisplan
Financieel crisisplan Inleiding In Artikel 145 van de Pensioenwet wordt voorgeschreven dat de ABTN een financieel crisisplan moet bevatten. Artikel 29b van het besluit FTK geeft hier een nadere uitwerking
Nadere informatieVoor actieve deelnemers. Toeslagbeleid. Verhogingen/toeslag
Voor actieve deelnemers Uw pensioen is waardevast De aanspraken van de actieve deelnemers op ouderdomspensioen, (tijdelijk) partnerpensioen en wezenpensioen worden voor het eerst per 1 januari 2017 en
Nadere informatieWat krijgt u in onze pensioenregeling?
Hoe is uw pensioen geregeld? In dit Pensioen 1-2-3 leest u wat u wel en niet krijgt in onze pensioenregeling. Pensioen 1-2-3 bevat geen persoonlijke informatie over uw pensioen. Die vindt u wel op www.mijnpensioenoverzicht.nl.
Nadere informatieToelichting Uniform Pensioenoverzicht 2015. Wat heeft u aan het Uniform Pensioenoverzicht? Welke gebeurtenissen beïnvloeden uw pensioen?
Wat heeft u aan het Uniform Pensioenoverzicht? Het Uniform Pensioenoverzicht geeft u inzicht in wat u krijgt bij pensionering en arbeidsongeschiktheid. In dit overzicht staat ook wat uw eventuele partner
Nadere informatieWAT U ALS WERKNEMER WILT WETEN OVER DE ABP-PENSIOENREGELING
WAT U ALS WERKNEMER WILT WETEN OVER DE ABP-PENSIOENREGELING 1- Waarom heeft het ABP een herstelplan opgesteld? ABP is, evenals vele andere pensioenfondsen, zwaar geraakt door de crisis op de financiële
Nadere informatieLATER = NU. Een nieuwe werkgever wat nu met mijn pensioen? informatie over uw pensioen
LATER = NU Een nieuwe werkgever wat nu met mijn pensioen? informatie over uw pensioen Ik ben net in mijn nieuwe baan begonnen als conducteur. Hoe is het nu geregeld met mijn pensioen? Krijg ik nu later
Nadere informatieCollectieve pensioenen bij verzekeraars: ruim 900.000 deelnemers
Collectieve pensioenen bij verzekeraars: ruim 900.000 deelnemers Pensioenen staan volop in de belangstelling. Meestal richten de schijnwerpers zich op de pensioenfondsen. Verzekeraars bieden echter ook
Nadere informatieToelichting. Uniform Pensioenoverzicht 2015. Uitkeringsovereenkomst
Toelichting Uniform Pensioenoverzicht 2015 Uitkeringsovereenkomst Actieve deelnemer Wat heeft u aan het Uniform Pensioenoverzicht? Het Uniform Pensioenoverzicht geeft inzicht in uw inkomen dat u van Hagee
Nadere informatieHet uitgangspunt bij de totstandkoming van de nieuwe pensioenregeling was: te komen tot een nieuwe, betaalbare en duurzame pensioenregeling voor AZL.
AZL NV Pensioenregeling met ingang van 2013 Het uitgangspunt bij de totstandkoming van de nieuwe pensioenregeling was: te komen tot een nieuwe, betaalbare en duurzame pensioenregeling voor AZL. We kunnen
Nadere informatiePensioenbijeenkomst. 22 maart 2018
Pensioenbijeenkomst 22 maart 2018 Programma Welkom! Het fonds - mensen en cijfers* Financiële positie en beleid* Pensioenregeling en keuzes Actualiteiten 5 minuten 15 minuten 10 minuten 5 minuten Vragen?
Nadere informatieMatrix ten aanzien van de toeslag pensioenaanspraken en pensioenrechten (is toeslag voor gepensioneerden, gewezen deelnemers en deelnemers):
Matrix ten aanzien van de toeslag en pensioenrechten (is toeslag voor gepensioneerden, gewezen deelnemers en deelnemers): Toeslagbeleid, A. Geen beleid over B. Geen doelgericht toeslagbeleid Er is geen
Nadere informatieRabobank Pensioenfonds bruto uitkeringsovereenkomst 1 januari ,00% Deeltijd pensioengevend salaris: ,00 Deeltijd franchise:
pagina 1 van 6 Uniform Pensioenoverzicht 2018 Stand per: 1 januari 2018 Uw persoonlijke gegevens De heer X. Deelnemer Geboren op: Deelnemersnummer: Uw partner Y. Partner Geboren op: 2 januari 1972 999999
Nadere informatieWat krijgt u in onze pensioenregeling?
Hoe is uw pensioen geregeld? In dit Pensioen 1-2-3 leest u wat u wel en niet krijgt in onze pensioenregeling. Pensioen 1-2-3 bevat geen persoonlijke informatie over uw pensioen. Die vindt u wel op www.mijnpensioenoverzicht.nl
Nadere informatiePensioenfonds Robeco. Populair Jaarverslag 2014
Pensioenfonds Robeco Populair Jaarverslag 2014 2014 was een bewogen jaar voor Pensioenfonds Robeco door de sterk dalende rente en de veranderende wet- en regelgeving. In het jaarverslag blikken wij als
Nadere informatieDe pensioenleeftijd zal omhoog gaan
Jaarbericht 2011 Ruim 1.600 mensen ontvangen op dit moment een pensioenuitkering via ons pensioenfonds. Nog eens ruim 2.300 (oud) DuPont-medewerkers zullen in de toekomst een pensioenuitkering ontvangen.
Nadere informatieONDERWERP PRESENTATIE IS EEN STELSELWIJZIGING IN BELANG VAN U ALS DEELNEMER? GENOEMDE ONTWIKKELINGEN / PROBLEMEN OM ONS PENSIOEN STELSEL TE WIJZIGEN
ONDERWERP PRESENTATIE IS EEN STELSELWIJZIGING IN BELANG VAN U ALS DEELNEMER? GENOEMDE ONTWIKKELINGEN / PROBLEMEN OM ONS PENSIOEN STELSEL TE WIJZIGEN 1 GEVOLGEN DEMOGRAFISCHE ONTWIKKELINGEN 2 REKENRENTE,
Nadere informatieKwartaalbericht Algemeen Pensioenfonds KLM
Kwartaalbericht Algemeen Pensioenfonds KLM Eerste kwartaal 2017-1 januari 2017 t/m 31 maart 2017 Samenvatting: De maandelijkse nominale dekkingsgraad eind maart 2017 is 112,6% en is gestegen ten opzichte
Nadere informatieWat krijgt u in onze pensioenregeling?
Hoe is uw pensioen geregeld? In dit Pensioen 1-2-3 leest u wat u wel en niet krijgt in onze pensioenregeling. Pensioen 1-2-3 bevat geen persoonlijke informatie over uw pensioen. Die vindt u wel op www.mijnpensioenoverzicht.nl.
Nadere informatieWat krijgt u in onze pensioenregeling?
Hoe is uw pensioen geregeld? In dit Pensioen 1-2-3 leest u wat u wel en niet krijgt in onze pensioenregeling. Pensioen 1-2-3 bevat geen persoonlijke informatie over uw pensioen. Die vindt u wel op www.mijnpensioenoverzicht.nl.
Nadere informatieUw pensioen in onzekere tijden
Uw pensioen in onzekere tijden Stichting Pensioenfonds 1 Inleiding Dekkingsgraad per 31 december 2011 is 83,7%. Het pensioenfonds loopt (ver) achter op herstelplan. Voorlopig kortingsbesluit is noodzakelijk.
Nadere informatieSector in beeld: kostenontwikkelingen 2016 juli 2015
Sector in beeld: kostenontwikkelingen 2016 juli 2015 Op basis van cijfers rondom de cao kinderopvang en cijfers van het Centraal Planbureau (CPB), volgt in dit document een overzicht van kostenontwikkelingen
Nadere informatieKwartaalbericht Algemeen Pensioenfonds KLM
Kwartaalbericht Algemeen Pensioenfonds KLM Derde kwartaal 2017-1 juli 2017 t/m 30 september 2017 Samenvatting: De maandelijkse nominale dekkingsgraad eind september 2017 is 117,8% en is gestegen ten opzichte
Nadere informatieSAMEN SAMEN VOOR LATER EEN NIEUWE WERKGEVER. WAT NU MET MIJN PENSIOEN?
SAMEN SAMEN VOOR LATER EEN NIEUWE WERKGEVER. WAT NU MET MIJN PENSIOEN? Ik ben net in mijn nieuwe baan begonnen als buschauffeur. Hoe is het nu geregeld met mijn pensioen? Krijg ik nu later twee uitkeringen?
Nadere informatieWaardeoverdracht. bij indiensttreding. Wat is waardeoverdracht? Is waardeoverdracht. verstandig? Goed om te weten. Een nieuwe baan.
Waardeoverdracht bij indiensttreding Meer weten? www.kpnpensioen.nl Wat is waardeoverdracht? 4 Zoek en vind 11 Een nieuwe baan 3 Is waardeoverdracht verstandig? Goed om te weten 6 Zo vraagt u aan 10 9
Nadere informatieKwartaalbericht Algemeen Pensioenfonds KLM
Kwartaalbericht Algemeen Pensioenfonds KLM Vierde kwartaal 2017-1 oktober 2017 t/m 31 december 2017 Samenvatting: De (12 maands)beleidsdekkingsgraad is gestegen van 112,7% eind september 2017 naar 115,3%
Nadere informatie