Plan van aanpak. Op weg naar een klimaatneutrale gemeente. Augustus 2013 Jelger Takken Afdeling Dienstverlening / SBP Gemeente Wijk bij Duurstede

Transcriptie

1 Plan van aanpak Op weg naar een klimaatneutrale gemeente Augustus 2013 Jelger Takken Afdeling Dienstverlening / SBP Gemeente Wijk bij Duurstede 1

2 1. Inleiding De gemeenteraad van Wijk bij Duurstede heeft in haar milieubeleidsplan uitgesproken toe te willen werken naar een klimaatneutrale gemeente in Om dat te bereiken richten we ons de komende jaren op zes daaraan verbonden pijlers: Biodiversiteit, groen en natuur Water Klimaat en energie Duurzaam bouwen Duurzaam inkopen Communicatie In 2012 hebben we ons vooral gericht op de discussie rondom windenergie, op duurzaam bouwen en op energiebesparing bij bestaande woningen. De gemeenteraad heeft zich op 19 juni 2012 uitgesproken tegen het plaatsen van grootschalige windturbines in de gemeente. Daarbij heeft de raad wel het college de opdracht gegeven om op de overige vlakken door te werken aan een klimaatneutrale gemeente. In deze notitie wordt aangegeven hoe we dat de komende jaren willen doen. 1.1 Leeswijzer Hoofdstuk 2 van dit plan gaat in op de verduurzaming van de eigen organisatie. In hoofdstuk 3 wordt beknopt ingegaan op de acties die de gemeente zoveel mogelijk samen met andere organisaties tussen nu en 2014 gaat uitvoeren. Er wordt gebruik gemaakt van de kennis en kunde in de samenleving. De initiatieven uit het verleden van deze organisaties worden hier even aangestipt. In hoofdstuk 4 +5 wordt het Plan van aanpak beschreven. Communicatie is een belangrijke pijler dat in het communicatieplan in bijlage 2 wordt uitgewerkt. In hoofdstuk 6 worden de kansen beschreven die zich voordoen ten aanzien van de wettelijke taken van de gemeente (vergunningverlening en toezicht/handhaving). 2

3 2. Verduurzaming eigen organisatie 2.1 Projectgroep De gemeentelijke projectgroep duurzaamheid heeft tot taak gekregen de gemeentelijke bedrijfsvoering te verduurzamen. Binnen de projectgroep is op basis van een brainstorm een lijst met een tiental maatregelen uitgewerkt waarop we ons medio richten als gemeentelijke organisatie. Deze maatregelen dienen als voorbeeldfunctie bij het realiseren van de gemeentelijke duurzaamheidsambitie. 2.2 Maatregelen in de organisatie De maatregelen worden hieronder weergegeven: Zonneboilers Op diverse plaatsen in het gemeentehuis is het wellicht mogelijk om de traditionele boiler te vervangen voor een zonneboiler. Door het opvragen van offertes willen we onderzoeken wat de kosten/mogelijkheden zijn en of dit technisch haalbaar is Zonnepanelen Op het dak is het mogelijk om zonnepanelen te plaatsen. Door het opvragen van offertes wordt geïnventariseerd wat de kosten, terugverdientijden en mogelijke effecten op het aanwezige sedum zijn. Een voorstel hiervoor is gedaan middels beantwoording van schriftelijke raadsvragen. Het voorstel zal verder worden uitgewerkt Motivatiecampagne Door het personeel te motiveren om tot besparing van papier/elektriciteit en woonwerkvervoer over te gaan, komt er meer inzicht in eigen bijdrage aan CO2 uitstoot van de organisatie. De campagne is gericht op kennis, houding en gedrag Verlichting verminderen Er is op diverse plekken in het gemeentehuis onnodig veel licht aan, denk aan gangverlichting en kantoorruimten. Door deze verlichting uit te schakelen / te verwijderen besparen we in kosten en verbruik. Er wordt onderzocht wat de mogelijke kostenbesparing is en hoe dit te communiceren naar het personeel Thuis werken Door thuis te werken wordt er CO2 bespaard, omdat er minder autoverkeer (woon-werk) is. Er wordt onderzocht in hoeverre dit mogelijk is en wat eventuele belemmeringen zijn. Daarnaast wordt de mogelijke CO2 besparing in kaart gebracht Slim printen / Tablet Door het mogelijk te maken om een tablet te gebruiken kan het papierverbruik worden teruggebracht. We gaan onderzoeken wat de kosten hiervoor zijn en welke besparing is te halen. Inmiddels wordt hier door het SO reeds mee gewerkt Monitoren verbruik Door het monitoren van het energieverbruik krijg je meer inzicht in het elektriciteit verbruik. (Dit kan ook worden gebruikt bij de motivatiecampagne.) Vier keer per jaar wordt het electiciteits- en gasverbruik geregistreerd. 3

4 2.2.8 Warmte Koude Opslag (WKO) optimaliseren De WKO werkt niet naar behoren. Er is onbalans tussen de warmte en koude bron. De provincie is bevoegd gezag voor de handhaving van deze bron en heeft aangegeven binnenkort te gaan handhaven als hier niets aan gedaan wordt. Door de WKO te optimaliseren en te monitoren vermindert het energieverbruik Zonneschermen De zonneschermen gaan naar beneden door het automatische regelsysteem. Dit gebeurt ook in de winter terwijl dan de zonnewarmte juist gewenst is. Dit scheelt verwarming van het pand. We gaan testen of de zonneschermen omhoog gelaten kunnen worden tijdens de winterperiode Actief CO2 compensatie In 2010 is de uitstoot van CO2 gemeten van de gemeentelijke organisatie. Door deze te compenseren (bv met bosaanplant in een ander land) kan je komen tot een klimaatneutrale organisatie. We gaan de kosten hiervoor onderzoeken. 2.3 Uitvoering van de maatregelen In 2013 en 2014 worden de mogelijke maatregelen uitgevoerd. Daar waar investeringen nodig zijn zullen we toestemming vragen aan het college. Waar mogelijk wordt meegelift op lopende projecten. Na 2014 gaan we de stand van zaken opmaken en de maatregelen evalueren en waar mogelijk een plan op te stellen voor de volgende jaren Besparing gemeentelijke organisatie Met bovenstaande acties dragen wij bij aan de doelstelling klimaatneutrale gemeente. Echter voor een exacte bepaling van de CO2 besparing moet dit voor alle maatregelen worden berekent. Dit is erg complex en van veel factoren afhankelijk. Het gemeentehuis blijkt een iets boven het gemiddeld gas -en elektraverbruik te hebben ( Uitgaande van reeds eerder uitgevoerde besparingsonderzoeken denken we voor de eigen organisatie voor elektra een besparing van 10% en voor gas een besparing van 20% te kunnen realiseren. 4

5 3. Samenwerking met andere organisaties De gemeente zoekt bij het bereiken van de klimaatdoelstelling de samenwerking met de organisaties die zich bezighouden met duurzaamheidprojecten om zoveel mogelijk gebruik te maken van de aanwezige kennis en ervaring. Hieronder staan de organisaties met hun activiteiten genoemd. Dit betreft een beknopte weergave waarbij opgemerkt moet worden dat deze lijst dynamisch is. Tabel 1. Organisaties Organisaties Doelstelling Activiteiten Mogelijke rol gemeente Energiecollectief Wijk bij Duurstede EigenWijkse Energie coöperatie Vereniging Wijk bij Duurzaam en Nu & Later Wijk bij Duurstede mooier, sterker en groener maken. Samenwerken aan een duurzame toekomst. Invloed willen hebben op hoe energie opgewekt wordt, waar energie vandaan komt en wie eraan verdient. Een duurzame en leefbare omgeving in de gemeente WbD scheppen, door activiteiten te organiseren en contacten te onderhouden met de gemeente en andere organisaties Stimuleren zonneenergie, energiebesparing en monitoring Inkoop duurzame energie en energieproductie Communicatie rond energiebesparing in woningen, zonneenergie, algemene communicatie rond duurzaamheid Ondersteunen in wetgeving, communicatie, aanleveren data en vergaderlocaties. Inkopen van groene stroom. Ondersteuning in wetgeving Ondersteunen in wetgeving, communicatie en vergaderlocaties. Vereniging Natuur en Milieu Wijk bij Duurstede Platform Maatsch. Verantw. Ond.nemen (MVO) Actief voor behoud van een rijke natuur en gezond leefmilieu. Het doel van dit platform is om alle ondernemers en bijbehorende organisaties bij elkaar te brengen, zodat kennis gedeeld kan worden. Landschapsbeheer (wilgen knotten), vogelexcursies, etc. Kennis delen door middel van bijeenkomsten. Ondersteunen in wetgeving, communicatie en vergaderlocaties. Ondersteuning natuur en milieueducatie (NME) Ondersteunen in wetgeving, communicatie en vergaderlocaties. 5

6 Energiek Cothen Het motiveren / stimuleren van inwoners van Cothen voor zonneenergie. Stichting Groene energie Kromme Rijn en Heuvelrug People, planet, profit een wezenlijk aspect in de toekomstige duurzamere bedrijfsvoering van landbouwbedrijven. Een stap naar verdere verduurzaming is het produceren van biogas door middel van een biovergistinginstall atie. Organiseren van bijeenkomsten, leveranciers aanschrijven, collectief duurzaam inkopen. Verwerken van mest en coproducten tot biogas. Ondersteunen in wetgeving, communicatie en vergaderlocaties. Ondersteunen in wetgeving, lobby bij hogere overheden, communicatie en vergaderlocaties Woningbouwstich ting Volksbelang Mensen een thuis geven binnen de lokale samenleving. Energiebesparing in huurwoningen bevorderen, Zonneenergie stimuleren door huur van panelen. Ondersteunen in wetgeving, communicatie en vergaderlocaties. Prestatie afspraken maken 3.1 Monitoring met Logframe Het Energiecollectief Wijk bij Duurstede heeft een format ontwikkeld om de doelstelling, Klimaatneutraal in 2030, te monitoren. Dit format wordt Logframe genoemd. Middels een Excel bestand wordt er een onderverdeling gemaakt in algemene en specifieke doelen, resultaten en activiteiten. De specifieke doelen zijn onderverdeeld in 4 categorieën: - CO2 uitstoot door elektriciteitgebruik en gasverbruik woningen naar 0; - CO2 uitstoot door elektriciteitgebruik en gasverbruik publieke voorzieningen naar 0; - CO2 uitstoot door elektriciteitgebruik en gasverbruik wijkse industrie naar 0; - CO2 uitstoot door mobiliteit naar 0. Elke specifieke doelstelling heeft een te behalen resultaat. Het effect van de resultaten als % van de totale 100% wordt weergegeven. Het Excelbestand en toelichting wordt als bijlage 5 toegevoegd aan dit plan van aanpak. Voor vragen of de opzet en inhoud van dit Logframe verwijs ik graag naar Rik van der Horst van Volt4U en Ellen Kok. 6

7 4. Plan van aanpak te nemen maatregelen Voor de gemeente ligt er voornamelijk een flinke communicatieve rol richting de inwoners, ondernemers en ambtenaren om maatregelen of acties te stimuleren, die de duurzaamheid vergroten. Die rol zal vooral enthousiasmerend en faciliterend zijn. Er wordt een flink beroep op de samenleving gedaan om duurzaamheid vorm te geven, waardoor de ambitie om in 2030 klimaatneutraal te zijn, in zicht komt. Uitgangspunt is het verbreden van kennis over energiebesparende middelen, waardoor de houding en het gedrag van inwoners, ondernemers en ambtenaren wijzigen. Het communicatieplan in bijlage 2 biedt daarbij overzicht over de planning van de acties richting doelgroepen. 4.1 Planning maatregelen Hieronder wordt globaal de planning van de verschillende projecten weergegeven in 2013 en Deze planning zal nog concreet worden gemaakt in een apart overzicht (zie bijlage 4). Periode maart - december 2013 Alternatief plan van aanpak Energiecollectief Een bijeenkomst met energiecollectief Wijk bij Duurstede is geweest. Door hen is een alternatief plan voorgesteld. Dit initiatief is met name gericht op het monitoren van gegevens. Een volgende bijeenkomst wordt gepland om het plan te bespreken met de andere partijen. Thema zonne-energie Tijdens een aparte informatiebijeenkomst wordt aandacht besteed aan zonne-energie en zonnepanelen. Door een bedrijf of door de gemeente wordt een inventarisatie gemaakt over interesse voor zonnepanelen onder de inwoners (oproep in de krant, op Twitter en op de website). Uitzoeken of er zonnepanelen kunnen worden geplaatst op het gemeentehuis. Offertes aanvragen, etc. Uitzoeken of er zonneboilers geplaatst kunnen worden in het gemeentehuis. Offertes aanvragen, etc. Thema biovergisting Opstarten van de bestemmingsplanprocedure voor initiatief van een biovergistingsinstallatie van de Stichting Groene energie Kromme Rijn en Heuvelrug. Thema besparing Als aanvulling op de twee eerder gehouden informatieavonden over energiebesparing, wordt er een derde avond gehouden in Wijk bij Duurstede. De opzet met een energiemarkt wordt in het gemeentehuis georganiseerd. Er wordt o.a. informatie gegeven over: dak- en vloerisolatie, Spouwmuren, dubbele beglazing, HR-ketels, LED-verlichting, besparingtips in de huishouding. 7

8 Naar aanleiding van het alternatieve plan is besproken welke deel de overige organisaties hier aan kunnen bijdragen. De gemeente faciliteert, waar mogelijk. Informeren naar Green Deal met het Rijk om te investeren in energiebesparing Thema zonne-energie: Inventarisatie interesse voor zonnepanelen onder de inwoners. Thema besparing: Een webpagina op de gemeentesite inrichten (zie communicatieplan). Opzetten motivatiecampagne bij personeel. Onderzoeken hoe WKO te optimaliseren optimaliseren. Het monitoren van het energieverbruik. Periode januari april 2014 Bijeenkomst groeperingen over de stand van zaken omtrent het alternatieve plan. Thema biovergisting: Vaststelling van het bestemmingsplan voor het initiatief van de co-vergister. Evt. opstarten van vergunningprocedure. Thema besparing: Opnieuw aandacht besteden aan besparing op website van de gemeentesite. Het verminderen van verlichting in het gemeentehuis. Onderzoeken of zonneschermen in gebouw omhoog kunnen Onderzoeken of er tablets te gebruiken zijn voor al het personeel. Periode mei december 2014 Thema besparing: Onderzoeken hoe Actief CO2 te compenseren. Uitzoeken of thuiswerken mogelijk is. Duurzaamheidsverslag maken 8

9 5. Lange termijninschatting Thema Biovergisting - Realisatie vergistingsinstallatie in Cothen waarbij ruim 7 miljoen m 3 biogas wordt opgewekt en voor zo n 3000 huishoudens gas wordt geproduceerd. Dit is een CO 2 besparing van circa 5000 ton CO 2 per jaar (bron: Stichting groene energie Krommerijn en Heuverug). - Realisatie biomassacentrale Landgoed Sandenburg waar hakhout wordt omgezet in warmte. Dit is een CO 2 besparing van circa 350 per jaar ton#. (# schatting, exacte cijfers nog niet binnen). Thema Zonne-energie Realisatie plaatsen zonnepanelen Dit is een besparing van circa 3375 ton CO 2 per jaar#. #( Uitgaande van realisatie van 50% van totaal 9000 huishoudens = 4500 woningen. Gemiddeld (8 panelen / 1900 Wattpiek -> ±1.600 kwh opwekking komt overeen met 750 kg CO 2 besparing. 4500*750 = kg CO 2 = 3375 ton). Thema Besparing Initiatieven inwoners ton per jaar aan CO 2 besparing (bron: rapport Arcadis#) #340 woningen aanpakken per jaar (vooral warmtebesparing). In 6 jaar is 6*340= woningen. Bij 40% energiezuiniger (3,5 ton uitgangssituatie CO2 besparing) is dat 1,5 ton uitstoot minder x woningen is ton in het jaar Led-verlichting Door nieuwe technieken wordt Led-verlichting steeds aantrekkelijker. Er wordt verder gegaan met het vervangen van straatlantaarns door zuinige Led-armaturen. Daarnaast wordt er in het gemeentehuis onderzocht of de traditionele verlichting kan vervangen worden door Led. Bedrijventerrein De mogelijkheden van (gezamenlijke) energiebesparing op het bedrijventerrein worden onderzocht. Thema Geothermie Voor Wijk bij Duurstede is dit vooralsnog niet mogelijk. Er dient een warmte net te worden aangelegd wat hoge kosten met zich mee brengt. (Zie het onderzoek van Agentschap over de toekomst van warmtevoorziening in 2050).Mogelijk dat dit in de toekomst wel een optie is. 9

10 6. Wettelijke taken In het Activiteitenbesluit (afdeling 2.6) is de wettelijke plicht voor een ondernemer vastgelegd om energiebesparende maatregelen te realiseren. Deze wettelijke plicht is alleen van toepassing als aan de onderstaande toetsingscriteria wordt voldaan: een minimaal jaarlijks elektriciteitsverbruik van kwh; of een minimaal jaarlijks verbruik van m 3 aan aardgasequivalenten aan brandstoffen een terugverdientijd van vijf jaar (of minder) per energiebesparende maatregel. Hierin zijn drie typen energiegebruikers te onderscheiden: Kleingebruikers Middelgrote gebruikers Grootgebruikers Het Activiteitenbesluit gaat uit van de verantwoordelijkheid van de ondernemer om een zuinig en doelmatig gebruik te waarborgen in de bedrijfsvoering. In eerste instantie moet een ondernemer zelfstandig aan de slag gaan met het realiseren van energiebesparende maatregelen in de bedrijfsvoering (zelfredzaamheid). De gemeente blijft echter nadrukkelijk het bevoegd gezag' en bepaalt of de ondernemer voldoende invulling geeft aan de verantwoordelijk en zelfredzaamheid. Door in te zetten op actief toezicht op het naleefgedrag van ondernemers zal de gemeente een bijdrage leveren aan energie-efficiëntieverbetering bij bedrijven. 10

11 Bijlagen: 1. Gemeentelijke duurzaamheidprojecten tot nu toe 2. Communicatieplan 3. Samenstelling werkgroep gemeente 4. Planning acties 5. Monitoring / Logframe 11

12 Bijlage 1. Gemeentelijke duurzaamheidprojecten tot nu toe Dankzij de subsidiestroom van het Rijk De SLOK-gelden (Stimuleren Lokale Klimaat Initiatieven) heeft de gemeente een aantal acties ondernomen in verband met haar duurzaamheidambitie. Deze paragraaf geeft inzicht in de stand van zaken van deze projecten. 3.1 Deelname duurzaamheidoverleg Wijkse organisaties/initiatieven Inventariseren van ideeën over hoe te komen tot een klimaatneutraal Wijk bij Duurstede in 2030 door organisaties (zie tabel 1) hierover aan te schrijven. In februari 2013 heeft Energiecollectief Wijk bij Duurstede een eerste bijeenkomst met verschillende organisaties gehouden. De diverse plannen zijn nog niet in detail uitgewerkt. In het najaar van 2013 komt een vervolgbijeenkomst. De gemeente blijft participeren en waar nodig faciliteren in dit overleg als één van de partijen die werkt aan duurzaamheid. 3.2 Energiebesparing woningen De gemeente heeft op 6 maart en 18 december 2012 informatieavonden gehouden over o.a. energiebesparing in de woning. De eerste bijeenkomst is gehouden in het gemeentehuis van Wijk bij Duurstede en de tweede avond in het Dorpshuys van Cothen. Informatie is verstrekt in de vorm van een markt, waarbij de diverse (lokale) bedrijven zich hebben gepresenteerd. De markt op 6 maart 2012 is door circa 80 mensen bezocht, de markt op 18 december 2012 hebben circa 30 mensen bezocht. Op 29 mei 2013 heeft Energiek Cothen een energiebesparingsmarkt georganiseerd, met allerlei informatie en adviezen over energiebesparende maartregelen. De gemeente heeft deze markt financieel ondersteunt. Er zijn circa 30 mensen op de markt afgekomen. 3.3 Besparingsadvies voor MKB Het verduurzamen van panden levert een grote energiebesparing op, met name als verlichting en verwarming worden aangepakt. Ondernemers die investeren in de meest energiezuinige mogelijkheden besparen direct geld (bij een terugverdientijd van minder dan tien jaar). De gemeente biedt ondernemers van het midden- en kleinbedrijf een gratis quickscan aan. In december 2012 is de firma Klimaatroute gestart met de uitvoering en in maart 2013 zijn de 50 energiescans uitgevoerd en adviezen gegeven. Het advies gaat o.a. over het toepassen van energiezuinige verlichting, controle van de verwarmingsketel, isolatiemaatregelen, etc. In 2013 wordt door Klimaatroute gemonitord wat is gedaan met de adviezen. De gemeente zal hiervan op de hoogte worden gebracht. 12

13 3.4 Zonne-energie Tijdens de informatiebijeenkomsten in 2012 is aandacht besteed aan zonne-energie, zon-pv (zonnepanelen) en zonnewarmte (zonnecollectoren). 3.5 Biovergisting Er is in 2010 subsidie verstrekt voor een haalbaarheidsonderzoek naar het opzetten van een biovergistinginstallatie in de gemeente. De vergistinginstallatie is bedoeld voor het produceren van biogas uit mest, dat wordt toegevoegd aan de hoofdgasleiding. De gemeente heeft geholpen om het project op gang te krijgen middels diverse gesprekken met initiatiefnemers en o.a. de provincie. Dit heeft geresulteerd in de geplande start van de bestemmingsplanprocedure voor de co-vergister medio juli 2013 van de Stichting Groene Energie Kromme Rijn en Heuvelrug. 3.6 In gesprek over duurzaamheid Tijdens de Dag van de Duurzaamheid (10 oktober 2012) zijn de wethouders milieu en onderwijs bij vijf basisscholen met scholieren in gesprek gegaan over duurzaamheid. Deze activiteit zal worden voortgezet in 2013/2014. De gemeente zal vragen aan overige organisaties om tijdens deze dag ook activiteiten te ontplooien. 3.7 Milieuhandhaving In 2012 is de nota Effectief kiezen milieuhandhaving vastgesteld. Sinds de komst van de Wet milieubeheer is landelijk niet veel aan energiebesparing bij bedrijven gedaan. Ondersteund met landelijke kengetallen op het gebied van energiebesparing valt op het gebied van energiebesparing nog veel milieuwinst te behalen. De handhaving op energiebesparing kenmerkt zich door complexiteit en lange handhavingtrajecten, hierdoor wordt het bepalen van een doelstelling op jaarbasis moeilijk. Uiteindelijk wordt gestreefd naar een CO2 reductie van 20% per jaar gemiddeld bij gecontroleerde bedrijven. Deze doelstelling wordt uitgewerkt in projecten en opgenomen in de milieujaarplannen. Branches met 20% energie besparingspotentieel zijn oa:.supermarkten, Scholen en sportaccommodaties. Afgelopen jaren is een begin gemaakt met verdergaande energiebesparing bij supermarkten en grootverbruikers binnen de gemeente. 3.8 Regionaal duurzaamheidsoverleg Met de gemeente Houten en Bunnik is er circa 4x per jaar regionaal overleg over duurzaamheid. De onderwerpen van deze gesprekken variëren. Er wordt o.a. gekeken welke projecten er gezamenlijk opgepakt kunnen worden en er worden ervaringen uitgewisseld. Tot een concreet gezamenlijk project is het nog niet gekomen. 13

14 3.9 Vervangen LED-verlichting Eind 2012 is in de woonwijk De Horden de oude straatverlichting vervangen. Tevens is hier LED-verlichting aangebracht. Binnen het project zijn er 429 lantaarnpalen en 794 armaturen in de woonwijk De Horden vervangen. In de nachtelijke uren worden de LED-lampen tot 50% gedimd, waardoor de besparing op energiekosten alleen maar hoger wordt. In vergelijking met de oude installatie wordt er op jaarbasis 55% energie bespaard (ca kwh en kg CO2). De LED-lampen hebben een te verwachten levensduur van circa 25 jaar, waardoor de onderhoudskosten aanzienlijk dalen. De vorige lampen moesten om de 3 tot 3,5 jaar worden vervangen. In woonwijk De Geer II is medio 2012 bij 63 lantaarnpalen LED-verlichting aangebracht. Fase 2 gaat in uitvoering medio 2013 waarbij 53 lantaarnpalen worden vervangen door LED. Aan de Kortland zijn 26 stuks LED-armaturen aangebracht en in de Steenstraat, zijn medio lichtmasten komen te vervallen en vervangen door 15 LED-masten. Daarnaast is in november 2012 de verlichting aan de Nieuweweg vervangen door LED verlichting GPR/Duurzaam bouwen In 2009 heeft het college van B&W vastgesteld dat het programma GPR gebouw moet worden geïmplementeerd in de gemeentelijke organisatie. Er is interne communicatie opgestart over het bestaan van het programma. Daarnaast is voor nieuwbouw een GPR Gebouwscore van gemiddeld 8 als ambitie gesteld, met daarbij een 7 als minimum voor de onderdelen van de gehele score, en een 8 als minimum voor het thema energie. Om diverse redenen is door het college in april 2012 besloten de ambitie bij te stellen, waarbij voor de totale score de ambitie 8 blijft, maar voor energie een aanloop wordt voorgesteld van 7,5 in 2011 naar een groei naar 8 in Biomassacentale Er is in 2010 subsidie verstrekt voor een haalbaarheidsonderzoek naar het opzetten van een biomassacentrale op Landgoed Sandenburg. De biomassacentrale is bedoeld voor het verwarmen van de panden op het terrein met hakhout uit eigen bossen. De gemeente heeft geholpen om het project op gang te krijgen middels diverse gesprekken met de initiatiefnemer. Dit heeft geresulteerd in het indienen van een omgevingsvergunning voor de bouw van een schuur waar in de toekomst de installatie in kan worden geplaatst. Voor de definitieve aanschaf van de installatie moet nog financiële toestemming worden gegeven door de eigenaren van het landgoed. De verwachting is dat dit medio 2013 gebeurt Elektrische auto In 2011 zijn er twee elektrische laadpalen voor auto s geplaatst in de gemeente Wijk bij Duurstede. Het betreffen langzaamladers die beschikbaar gesteld zijn door de firma e-laad. De laadpalen staan aan de Karel de Grotestraat en op het Walplantsoen. Uit gegevens van e- laad blijkt dat de laadpaal aan het Walplantsoen het meest wordt gebruikt. Tussen augustus 2012 en januari 2013 is er 42 keer geladen door een elektrische auto. 14

15 Bijlage 2. Communicatieplan behorend bij Plan van aanpak Op weg naar een klimaatneutrale gemeente. Inhoudsopgave 1. Doel Pag Doelgroepen Pag Boodschap Pag Middelen en communicatiematrix Pag Planning Pag Organisatie Pag Begroting Pag Aandachtspunten communicatie Pag Doel De gemeenteraad van Wijk bij Duurstede heeft in het milieubeleidsplan uitgesproken toe te willen werken naar de status van klimaatneutrale gemeente in Het plan van aanpak geeft daarbij de te volgen richting aan; dit communicatieplan is daar een uitwerking van voor de jaren Daarna moet opnieuw een communicatieplan worden opgesteld voor de vervolgjaren. 2. Doelgroepen Intern College Gemeenteraad Betrokken ambtenaren Overige ambtenaren Ingehuurde medewerkers Overige gebruikers van het gebouw Extern Organisaties specifiek actief op duurzaamheidsgebied: Energiecollectief Wijk bij Duurstede EigenWijkse Energie coöperatie Vereniging Wijk bij Duurzaam en Nu & Later Vereniging Natuur en Milieu Wijk bij Duurstede Platform Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen Energiek Cothen Stichting Groene energie Kromme Rijn en Heuvelrug Woningbouwstichting Volksbelang en Woningstichting Cothen Inwoners gemeente, onder te verdelen in: huiseigenaren huurders Bedrijven in de gemeente Omliggende gemeenten Overige belangstellenden 15

16 Intermediair Lokale / regionale media Media op het gebied van duurzaamheid 3. Boodschap Voor elke doelgroep is er een gerichte boodschap: Intere boodschap: als gebruiker van het gemeentehuis ben je je bewust van en werk je mee aan het behalen van en klimaatneutrale organisatie. De gemeente heeft zo een voorbeeldfunctie op duurzaamheidsgebied voor de andere doelgroepen. Externe boodschap richting organisaties actief op duurzaamheidsgebied: de gemeente zoekt bij het bereiken van de klimaatdoelstelling de samenwerking met je organisatie. De gemeente faciliteert, denkt mee en maakt zoveel mogelijk gebruik van de bij jullie aanwezige kennis en ervaring op het gebied van duurzaamheid. Externe boodschap richting inwoners gemeente huiseigenaren: Energiebesparing kan u geld besparen en is beter voor het milieu. De gemeente en allerlei organisaties geven u daarbij graag advies en organiseren bijeenkomsten om u te informeren over de mogelijkheden, waarmee u uw huis duurzamer in kunt richten. U kunt uw eigen ervaringen en tips delen met andere inwoners, die zich oriënteren op besparingsmaatregelen. Zo werkt u actief mee aan het bereiken van de klimaatneutraliteit van de gemeente in Externe boodschap richting inwoners gemeente huurders Volksbelang en WSC: Energiebesparing kan u geld besparen en is beter voor het milieu. De gemeente en allerlei organisaties geven u daarbij graag advies en organiseren bijeenkomsten om u te informeren over de mogelijkheden, waarmee u het energieverbruik in uw huurwoning kunt verlagen. U kunt uw eigen ervaringen en tips delen met andere inwoners, die zich oriënteren op besparingsmaatregelen. De gemeente heeft een goed contact met uw woningbouwvereniging over de mogelijke duurzame verbeteringen in uw huurwoning. Die helpen mee aan het bereiken van de klimaatneutraliteit van de gemeente in Externe boodschap richting Woningbouwstichting Volksbelang en Woningstichting Cothen: U bent zich bewust van uw maatschappelijke verantwoordelijkheid en voorbeeldfunctie, met name richting uw huurders. Daarom investeert u waar mogelijk in duurzame toepassingen in uw woningen. U kunt bij het nadenken over en het inzetten van duurzame middelen gebruik maken van de expertise die er is bij verschillende organisaties op duurzaamheidsgebied en bij de gemeente. Zo werkt u actief mee aan het bereiken van de klimaatneutraliteit van de gemeente in Externe boodschap richting bedrijven: Als bedrijf kunt u zich profileren met uw maatschappelijke betrokkenheid en verantwoordelijkheid, ook betreffende het milieu. Om wegwijs te worden in het aanbod aan duurzame maatregelen kunt u gebruik maken van de expertise bij de gemeente, verscheidene andere bedrijven en organisaties op het gebied van duurzaamheid. Leden van het college van b&w gaan graag het gesprek met u aan over duurzaamheid. Door duurzamer om te gaan met energieverbruik in uw bedrijf, werkt u actief mee aan het bereiken van de klimaatneutraliteit van de gemeente in

17 Externe boodschap richting omliggende gemeenten: Door met de gemeenten Bunnik en Houten samen grotere duurzaamheidprojecten op woonwijkniveau op te pakken, valt er financieel voordeel te behalen. Externe boodschap richting belangstellenden: U kunt duurzame maatregelen treffen voor uw woning of bedrijf, die het milieu sparen en goed zijn voor uw portemonnee. De gemeente Wijk bij Duurstede en verscheidene organisaties op het gebied van duurzaamheid geven u graag advies en informatie over de mogelijkheden. Zo werkt u actief mee aan het bereiken van de klimaatneutraliteit van de gemeente in Middelen en communicatiematrix In deze matrix staan achter de doelgroepen de middelen aangekruist, die specifiek op hen van toepassing zijn. Waar pm staat, is het momenteel nog niet duidelijk of en hoe deze partij betrokken wordt bij de uitvoering van de Wijkse Werkplaats. Doelgroep Middel B& W- vergadering, rapport of memo + raadsvergadering Raadsmemo/-net Overleg, s, telefonisch contact Informatie bij team- /afdelingsoverleg BinnenNet Gesprek met collegeleden Motivatiecampagne Informatieavonden Bijeenkomsten / overleg Bedrijfsbezoeken Websites, Milieupag. in Wijkse Cour., Twitter B & w en X X X gemeenteraad Betrokken X X medewerkers Overige ambtenaren X X X X X en ingehuurde medewerkers Overige gebruikers X X X van het gebouw Organisaties actief op X X X duurzaamheidsgebied: Woningbouwstichting X X Volksbel. en Woningstichting Cothen Inwoners: huiseigenaren X X X en huurders Bedrijven in gemeente X X X X X X X Omliggende gemeenten X Free publicity Persberichten 17

18 Overige X X X belangstellenden Lokale/region. media X X X X Media op het gebied van duurzaamheid X X X 5. Planning op hoofdlijnen Doelgroep Middel Wanneer Wie verantw. Info B & w en Projectleider / gemeenteraad poho Betrokken medewerkers Overige ambtenaren en ingehuurde medewerkers Overige gebruikers van het gebouw Organisaties specifiek actief op duurzaam- B&Wvergadering, - rapport of memo, raadsmemo en /of Raadsnet Overleg, s, telefonisch contact Motivatiecampagne: informatie op BinnenNet, in gebouw, flyers op bureaus, info bij team- /afdelingsoverleg, websites, Milieupag. in Wijkse Courant, Twitter, informatieavonden Motivatiecampagne: informatie in gebouw, flyers op bureaus, websites, Milieupag. in Wijkse Courant, Twitter, informatieavonden. Overleg, s, telefonisch contact, Zodra er aanleiding toe is gedurende Regulier overleg in volgens afspraak, verder zodra er aanleiding toe is. Vanaf medio 2013 eind 2014 Vanaf medio 2013 eind 2014 Projectleider en betrokken medewerkers Projectleider en betrokken medewerkers Projectleider en betrokken medewerkers De raad wordt geïnformeerd op hoofdlijnen. De direct betrokken collega s ondersteunen de projectleider, als daar behoefte aan is. De projectleider informeert betrokken medewerkers over de ontwikkelingen. Er wordt geïnventariseerd hoe het gemeentehuis verder klimaatneutraal kan worden gemaakt en hoe de ambtenaren en andere gebruikers van het gebouw daaraan bij kunnen dragen. Een nog te ontwikkelen motivatiecampagne wordt hierbij ingezet, die elke maand een nieuw onderwerp benadrukt. Hierdoor worden medewerkers zich bewust van hun rol en passen ze hun gedrag aan. Zie boven Projectleider Er vindt al overleg plaats tussen de gemeente en deze organisaties en de 18

19 heidsgebied: bijeenkomsten / overleg, Milieupag. in Wijkse Courant, Twitter, websites Woningbouwstichting Volksbelang/ Woningstichting Cothen Inwoners: huiseigenaren en huurders Bedrijven in gemeente Overige belangstellenden Lokale / regionale media Media op het gebied van duurzaamheid Overleg, s, telefonisch contact, informatieavonden, overleg, bijeenkomsten Website gemeente e.a., informatieavonden, free publicity in lokale media, aankondigingen en Milieupag. in Wijkse Courant, Twitter Bedrijfsbezoeken, informatiebijeenkomsten, gesprekken met collegeleden, free publicity in lokale media, aankondigingen en Milieupag. in Wijkse Courant Websites, informatieavonden, free publicity in lokale media, aankondigingen en Milieupag. in Wijkse Courant, Twitter Gemeentepagina, persberichten, website en Twitter Persberichten, website en Twitter Vanaf medio 2013 eind 2014 Vanaf medio 2013 eind 2014 Vanaf medio 2013 eind 2014 Vanaf medio 2013 eind 2014 Vanaf medio 2013 eind 2014 Vanaf medio 2013 eind 2014 Projectleider Projectleider i.s.m. Communicatie Projectleider en college i.s.m. Communicatie Projectleider i.s.m. Communicatie Communicatie i.s.m. projectleider Communicatie i.s.m. projectleider samenwerking zal zich intensiveren, omdat zij ook mee gaan werken aan te ontwikkelen acties en te houden avonden. Deze stichting en vereniging geven duurzaamheid al hoge prioriteit bij o.a. nieuwbouwprojecten. De Milieupagina verschijnt met enige regelmaat op de gemeentepagina en sluit aan bij de fase waarin het project zich op dat moment bevindt. De inhoud ervan wordt verzorgd door de gemeente en duurzaamheidsorganisaties. Informatieavonden kunnen duurzaamheidmarkten zijn. Op de gemeentelijke website kan een pagina Energiebesparing komen. Bedrijfsbezoeken kunnen ervoor zorgen dat onduidelijkheden over energiebesparende middelen worden besproken, waardoor bezoekende ondernemers gestimuleerd worden ook zelf iets aan duurzaamheid te doen. Via persberichten en de andere middelen proberen we zoveel mogelijk free publicity te krijgen. Via persberichten en de andere middelen proberen we zoveel mogelijk free publicity te krijgen. 19

20 Om te kijken hoe de interne motivatiecampagne en de extern gerichte duurzaamheidcampagne aanslaan en eventueel bijstelling behoeven, wordt voor elk in 2013 en 2014 een keer een meetmoment ingelast. Hieruit kunnen weer nieuwe acties voortvloeien die nu nog niet in te plannen zijn, en die ook de boodschap voor doelgroepen kan wijzigen. Hoe de meetmomenten eruit gaan zien, is nu nog onduidelijk en dit hangt samen met het beschikbare budget en de personele ondersteuning. 6. Organisatie Zie bijlage 3 voor wie binnen de gemeente als projectgroep betrokken zijn bij het project. 7. Begroting De kosten voor de gemeente zijn p.m., ten laste van het project. Brieven, telefonisch contact e/o mails e.d. Drukwerk intern: flyers en posters bij motivatiecampagne Ev. overheadkosten Korte aankondigingen op gemeentepagina met een verwijzing naar de website In het algemeen is er sprake van een kostenloze inzet van de extern betrokken partijen. Zij kunnen er nl. zelf voordeel mee hebben hun eigen organisatie voor het voetlicht te krijgen. 8. Aandachtspunten communicatie De wethouder Duurzaamheid dient waar het mogelijk aanwezig te zijn om ieder op zijn of haar verantwoordelijkheid / rentmeesterschap / economisch belang te wijzen. Zodra er ontwikkelingen zijn rondom het project Taken op afstand, waardoor betrokken medewerkers elders belanden, is het belangrijk voor hun vertrek afspraken te maken over hun werkaandeel. Eind 2014 moet er een vervolg worden gegeven aan dit communicatieplan. In 2015 wordt echter verder gekeken welke taken op afstand kunnen worden geplaatst, waardoor het op dit moment onduidelijk is wat dat voor Communicatie gaat betekenen. Door de financiële situatie van de gemeente is het van belang dat goed gemonitord wordt welke ontwikkelingen we gratis kunnen gebruiken bij de uitvoering van voorstellen uit het Plan van aanpak. Versiebeheer Naam Betreft Datum aanpassing Versie Monique Prinsen auteur Monique Prinsen auteur Monique Prinsen auteur

21 Bijlage 3. Samenstelling Werkgroep gemeente De werkgroep van de gemeente bestaat uit: Jelger Takken, Milieuspecialist afdeling Dienstverlening Miriam Bensmann, Milieuspecialist afdeling Dienstverlening Monique Prinsen, communicatieconsulent afdeling Bedrijfsvoering Edwin van Dorp, coördinator wijkgericht werken afdeling Concernstaf Theo Westerveld, gebouwspecialist afdeling beheer 21

22 Bijlage 4. Planning 22

23 Bijlage 5. Monitoring/Logframe Alleen digitaal beschikbaar. 23