Geloof in Het gezin. Bert Reinds: "Jeugdwerkers kunnen heel goed verbinden. Overzicht kinderbijbels. De struikelende gelovige

Transcriptie

1 nummer 56, jaargang Geloof in Het gezin Bert Reinds: "Jeugdwerkers kunnen heel goed verbinden. Overzicht kinderbijbels De struikelende gelovige

2 In dit nummer: Interview Bert Reinds Verborgen vedriet bij tieners 7 To Read Overzicht kinderbijbels 10 9 De kerkdienst en... het gezin 10 Interview Corien Rietberg Coachend opvoeden Schitterend 2 Het regende pijpestelen. Als verzopen katjes kwamen ze binnen. Eén voor één zochten mijn tienercatechisanten hun plek op. Hoi! zei ik. Fijn dat jullie er zijn! Ik vond het leuk ze weer te zien, want de week ervoor was er een ouderavond en waren de tieners er niet. Supertof dat jullie dit rotweer hebben getrotseerd om hier te komen! Een van de tieners bromde. Ik vind het maar stom zei hij. Zijn ogen schoten vuur. En ik moet nu door de regen, maar vorige week bij de ouderavond was het mooi weer en toen zei mijn vader dat hij niet ging omdat hij gewoon geen zin had! Hoe presenteer jij je als gelovige? vraagt Ingrid Plantinga in haar artikel op pagina 14. Ik vind dat altijd een indringende vraag. In jeugdwerkland gaat de term identificatiefiguur al een tijdje rond. Hoe ver gaat dat thuis in de geloofsopvoeding? Wat kunnen je kinderen en jongeren thuis van jou afkijken? Corien Rietberg legt op pagina 10 uit hoe een coachende opvoedstijl daarin een rol kan spelen. En in hoeverre heeft de kerk een functie? Ik denk dat ouders de jongerenwerker niet als concurrent moeten zien, maar als aanvullend zegt Bert Reinds vanaf pagina 4. Helemaal dus. Altijd. Overal. Een voorbeeld bén je. Soms gracieus, soms struikelend. Ook als het tegenzit of de omstandigheden anders zijn. In het ongewone kun je schitteren als voorbeeld. En een schitterend...

3 Movie Monitor The Chosen 14 Welk beeld zet je neer? Ingrid Plantinga over #geloofthuis CGJO Nieuws Even voorstellen 18 Interview Kasper van Helden "Alles wat je doet is geloofsopvoeding. voorbeeld zijn. Je bent vaker een voorbeeld in wat je doet dan in wat je zegt zei iemand eens tegen me. Terwijl ik me vaak zo druk maak om wat ik zeg. Dat is zeker niet onbelangrijk, maar kinderen kijken vooral naar wat je doet. Of je consequent doet wat je zegt bijvoorbeeld. Als ouder én jeugdleider ben je vooral een voor-doen-beeld. Schitterend! Veel leesplezier! Jenne Minnema Jenne (1981) is jeugdwerkadviseur bij de CGJO 3

4 Bert Reinds Bert is orthopedagoog en werkt vanuit zijn eigen praktijk Me And My House. Het is zijn passie om mensen uit te pakken, zodat ze meer zichtbaar worden in wie ze al zijn. Naast mentor is Bert spreker, docent, supervisor en auteur. Hij publiceerde verschillende boeken, onder andere: Vader zijn met hart en handen 2.0, Het hart van opvoeden en Voor het eerst opa en oma (samen geschreven met zijn vrouw Willemien) en het voorjaar 2019 kwam het boek Bertweter uit. Bert (1960) is getrouwd met Willemien, vader van 5 zoons en opa van 4 kleinkinderen. INTERVIEW

5 Als je alleen je ingang gebruikt wordt het een dode boel in je Jongeren laten niet altijd zien wat er in hen leeft. Er is veel onzichtbare pijn. Wat kun je daar als gezin en kerk mee? Jeugdwerkadviseur Gerrianne vroeg het aan orthopedagoog Bert Reinds, auteur van het boek Ik lach wel, maar ik ben niet blij, over verborgen verdriet bij jongeren. Je bent veel bezig (geweest) met het thema verborgen verdriet. Wat is verborgen verdriet voor jou? Wat ik bedoel met verborgen verdriet is het verdriet dat je aan de buitenkant niet zo één, twee, drie ziet. De jongeren die zich aanpassen, die zich terugtrekken, die zwijgen. Jongeren die lijden in stilte. We zijn heel druk bezig met jongeren waar we last van hebben, dus dat wat je kunt zien. Maar juist de categorie die twijfelt, die eenzaam is, die het allemaal niet weet, een jongere die worstelt met sekse-identiteit en ontdekt dat er weinig gespreksruimte is om het er überhaupt over te hebben, juist die categorie heeft aandacht nodig. "... Eerst de verbinding, dan de verandering... Waarom is het zo belangrijk om verborgen verdriet aandacht te geven en zichtbaar te maken? David zegt in Psalm 32: zolang ik zweeg, verteerden al mijn krachten. Dat is wat verborgen verdriet doet: je hebt pijn in je ziel en voelt het in je botten. Ik vergelijk het vaak met een plaatje van de Dode zee en het meer van Galilea. In de Dode zee zit geen leven meer, in het meer van Galilea zit enorm veel leven. Dit komt omdat het meer van Galilea een ingang en een uitgang heeft, de dode zee heeft alleen maar een ingang. Als je alleen je ingang gebruikt en zwijgt, dan wordt het een dode boel in je. Verborgen verdriet aandacht geven is voor mij samen zwemmen van de Dode zee naar het meer van Galilea. Dat is niet altijd makkelijk en het kan flink stormen, maar ik denk wel dat dát is wat een mens graag wil. Onze verlangens, gevoelens en wensen mogen ons vertrekpunt zijn. Dat zegt God zelf ook: laat je wensen, gebeden en dankzegging bij mij bekend zijn. Dus praat, zeg het, kom als het ware uit de kast. Het klinkt bijna paradoxaal, maar hoe is het te herkennen? Ja, dat is inderdaad bijna paradoxaal. Toch kun je het herkennen, als je in de juiste verbinding staat. Jongeren trekken zich vaak terug, ze zeggen regelmatig dat ze niet zo belangrijk zijn of geen mening hebben. Ze laten zich makkelijk overrulen door anderen, slapen en eten minder of er treedt een plotselinge verandering op. En ze kunnen zich heel goed aanpassen, ze zijn een kameleon bij uitstek. Maar iemand sterft langzamerhand in eenzaamheid. Hoe kun je hierin van betekenis zijn? Ik gebruik hiervoor vaak het verhaal van de overspelige vrouw. De farizeeërs staan al klaar met hun conclusie: jij moet gestenigd worden. Maar Jezus heeft een hele andere benadering. Hij gaat eerst de verbinding aan, Hij verwerpt haar niet. En in die... 5

6 verbinding ontstaat een bedding van verandering: zondig niet weer. Volgens mij worden daar de twee Bijbelse thema s juist neergezet. Eerst de genade en dan de waarheid. Eerst de verbinding en dan de verandering. Eerst het verborgen verdriet zien, de verbinding maken, en dan wellicht de verandering. Hoe ziet die verbinding eruit? Dat zijn we een beetje aan het verleren denk ik. We zijn zoveel bezig met de buitenkant, maar hoe laat je aan elkaar je binnenkant zien? We moeten alert zijn, op elkaar letten en naar elkaar luisteren. De Chinezen gebruiken een mooi plaatje voor luisteren, dat bestaat uit vier afbeeldingen: oren, ogen, een respectvolle houding en een open hart. Dát is luisteren. We moeten niet beginnen met het zoeken met jongerenwerk! Er zijn andere volwassenen die de ruimte krijgen om eens een tijdje met je zoon of dochter mee te lopen. Jongerenwerkers zijn hele goede personen om verborgen verdriet zichtbaar te krijgen. Hoe ziet dat er concreet uit? Ik heb niet echt een stappenplan, maar ik geloof wel in relatie en dat je de verbinding aan moet gaan met jongeren, interesse toont en aanwezig bent. Wellicht kun je jongeren via opdrachtjes stimuleren hun hobby weer op te pakken en bij te blijven in het proces. Dat je aanraakt, uitdaagt en aanmoedigt, terugkoppelt en soms ook letterlijk meebeweegt. En de flexibiliteit hebt om mee te bewegen in de ideeën en gedachtes die er op dat moment zijn. Dat je laat zien: tegen mij mag je wel aan schuren, ik raak niet van de leg. Ik hou van je. En hoe kunnen ouders hierin van betekenis zijn? "... Jongerenwerkers kunnen heel goed verbinden... naar een oplossing, maar naast iemand zitten en luisteren, blijven luisteren en nog eens. Wat heeft de ander te zeggen? Welke rol kunnen jongerenwerkers daarin hebben? Een hele belangrijke rol. Verborgen verdriet is niet verbonden aan bepaalde leeftijdsfases, maar de tijd van de identiteitsontwikkeling is een tijd bij uitstek, wat vol staat met vragen en onzekerheden, waardoor verborgen verdriet nog groter of sterker ervaren kan worden. Ik denk dat heel veel jongerenwerkers heel goed kunnen ontmoeten en verbinden. Daarom mogen we ook blij zijn 6 Ik denk dat ouders de jongerenwerker niet als concurrent moeten zien, maar als aanvullend. En ik denk dat daar echt meer winst in te behalen is. We leven zo op eilandjes in de kerk. Ieder zijn eigen avond, zijn eigen programma, zijn eigen potje geld. Hoeveel kerken doen nog eens een avond waarin de jongerenwerkers en de ouders samen een avond hebben? Weet je als ouder wat je zoon of dochter doet op de jeugdavonden? Heb je wel eens een jongerenwerker uitgenodigd om bij jullie aan tafel te komen? Je bent als ouder en jongerenwerker bezig met hetzelfde doel. Daarom is het van belang om een appèl te doen op onderlinge betrokkenheid en samenwerking. We zingen samen in de naam van Jezus, maar we doen zo vaak tegelijkertijd in de naam van Jezus. Een uitdaging voor de kerk dus? Ja! Ik roep vaak: stap van je generatie-eiland af. We missen vaak de ruimte om te leren en als leerling samen op te lopen met de leermeester. Een leermeester laat zijn eigen leven zien en geeft de leerling ruimte om meegenomen te worden, aangemoedigd te worden in wat God in zijn of haar leven heeft weggelegd, om daarnaar te zoeken, zichtbaar te maken en uit te werken. Gerrianne Smit Gerrianne (1990) is jeugdwerkadviseur bij de CGJO

7 TO READ Bijbels voor het hele gezin Voor meer keus uit goede jeugdbijbels neem een kijkje op jaar Babybijbel Corien Oranje Voor baby s vanaf 4 maanden. Dikke bladzijden, christelijke versjes op peutermelodietjes. Kijkbijbel - Kees de Kort De tekst is behapbaar, de illustraties zijn kleurrijk, expressief 4-7 jaar Volg mij - Liesbeth van Binsbergen De vragen lokken uit tot gesprek. De hele Bijbel komt aan bod. Prentenbijbel - Marijke ten Cate De kleurrijke en gedetailleerde Illustraties spreken kleuters aan jaar God wil bij de mensen wonen - Ria Borkent e.a. Blijft zowel qua stijl als taalgebruik dicht bij de Bijbel. Ook Psalmen, Spreuken, kleine profeten en Openbaring. Samenleesbijbel - NBG Verschillende routes voor verschillende leeftijden. Met vragen en andere verwerkingsvormen jaar Jongerenbijbel BGT Stoere jongerenbijbel, voor persoonlijk gebruik, met ruimte om te schrijven en gevarieerde opdrachten. Dicht bij God voor gezinnen met tieners Bijbel in gewone taal, met vragen en opdrachten om als gezin te doen. 7

8 Wij zijn Jan en Clarie de Boer, bijna 42 jaar getrouwd. Ons huwelijk is gezegend met drie kinderen, twee zoons en een dochter. Inmiddels alle drie gelukkig getrouwd. In 4 jaar tijd werden wij opa en oma van 7 kleinkinderen, 5 jongens en twee meisjes. Als grootouders voelen wij ons rijk en gezegend met 7 gezonde kleinkinderen die mogen opgroeien in hele fijne gezinnen. Toen wij kleinkinderen kregen, heb ik aangegeven dat ik graag op de kleinkinderen wilde passen als dat nodig was. Dit was goed te combineren met mijn werk. Door het oppassen krijg je een bijzondere band met je kleinkinderen. Inmiddels pas ik alleen nog op de jongste van onze dochter. Regelmatig logeren de kleinkinderen bij ons, we lezen dan na het eten uit de kinderbijbel en als ze in het weekend logeren, gaan ze mee naar de kerk. Dit doen we ook met de kinderen van onze oudste zoon, hij heeft afscheid genomen van de kerk. Zo proberen we als grootouders onze kleinkinderen het geloof mee te geven. 16

9 De Kerkdienst en... Het gezin Iedere kerkdienst zou een gezinsdienst moeten zijn. Dat is mijn diepe overtuiging. Voor mij is namelijk gezin van God de mooiste en meest duidelijke manier om de kerkgemeenschap te omschrijven. Door het bloed van Jezus heeft de Here ons aan elkaar gegeven, als zussen en broers. We hebben dezelfde bloedgroep. Samen zijn we Gods gezin. Natuurlijk kun je denken: dat is flauw iedere dienst een gezinsdienst omdat we Gods gezin zijn Maar toch, bij het plannen en inrichten van een speciale dienst gericht op ouders en hun eigen kinderen vallen anderen er zomaar buiten. Gezinsdiensten zijn er iedere zondag. Maar daarnaast zijn er regelmatig diensten waarin we bewust tijd vrijmaken voor het gezinsleven. Net zoals een burgerlijk gezin moet je die momenten Er is aandacht voor de dromer, de doener, de beslisser en de denker. Vaak is het echt genieten om de gemeente zo samen bezig te zien. Heel natuurlijk loopt de verwerking over in een gezamenlijke maaltijd. Samen eten verbindt. Samen eten is een echt gezinsmoment. En net als thuis aan tafel sluiten we af met een moment van gebed, zang en Bijbel. Opnieuw rondom dat ene thema. Wat neem je nu mee uit zo n dienst? Wat versterkt wordt tijdens een 2in1 zondag is het besef van samen gezin te zijn. In het gezin van de gemeente heeft iedereen kinderen en alle kinderen hebben (groot)ouders. Niemand staat alleen en niemand gaat alleen. We leren van elkaar. We delen het leven. Oud en jong zien elkaar staan en raken in echt plannen. Zomaar samen aan tafel gaan zitten en je leven delen gaat niet automatisch. Wat voor onze gemeente werkt zijn zogenaamde 2in1-zondagen. Het zijn zondagen rondom een thema. Na de morgendienst en de gebruikelijke fris en koffie is er ruim de tijd voor een gezamenlijke verwerking. Tijdens deze verwerking staan leren en ontmoeten centraal. Enkel voor de allerkleinsten (tot 4 jaar) is er een alternatief programma. De anderen doen zoveel mogelijk mee in de mix van oud en jong. Daarbij wordt er ingezet op verschillende vormen van leren. elkaar geïnteresseerd. En samen geven we invulling aan de belofte die we uitspreken bij de doop. Dat we elkaar zullen helpen op te groeien in het geloven. En dan nog de burgerlijke bonus Doordat je als ouders en kinderen even bent opgegaan in het gezin van de gemeente, geeft het thuis een opening om een moment te hebben waarop de verhalen worden gedeeld. Om ook daar samen te groeien. Ds. Brouwer Ds. Brouwer is predikant in de CGK Maarssen 9

10 Kinderen leren er niets van Als we hun moeilijkheden oplossen Coaching is populair. Maar kunnen we hier ook iets mee in (geloofs)opvoeding? Jeugdwerkadviseur Kasper stelde die vraag aan kinder- en opvoedcoach Corien Rietberg. Coachend opvoeden, wat moet ik me daarbij voorstellen? Een coach loopt met iemand op, met als doel dat iemand groeit in zelfvertrouwen, zelfstandigheid en zelfsturing en daardoor een goed zelfbeeld ontwikkelt. Het belangrijkste dat ik (mijn) kinderen mee wil geven, is dat ze Jezus leren kennen en een relatie met Hem aangaan. Daarnaast wil ik graag dat ze worden zoals God hen heeft bedoeld: heel en vrij. Coachend opvoeden helpt bij het groeien in heelheid en vrijheid. Toen ik mijn kinderen leerde fietsen, gingen ze eerst bij mij achter op de fiets: ik deed ze voor hoe het moest. Daarna liet ik ze naast me fietsen, ik gaf uitleg over de regels en gevaren, en als het nodig was greep ik het kind in de kraag. De derde stap was dat ik het kind voor me liet fietsen en ik op afstand indien nodig instructies gaf. Daarna komt het moment waarop je tegen het kind zegt: Ik denk dat je het alleen kunt. En dan fietst het kind zonder jou naar school. Het coachen is erop gericht dat je kinderen zelf verantwoorde keuzes leren maken. Door samen met je kind te oefenen werk je aan zelfstandigheid. Door het kind voor je te laten fietsen leert het zelf beslissingen te nemen. En uiteindelijk kan het kind het zelfstandig, een enorme boost voor het zelfbeeld en zelfvertrouwen. Deze aanpak kun je op veel levensterreinen toepassen, door niet voor je kinderen te beslissen of op te lossen, maar door middel van voordoen en vragen stellen hen zelf oplossingen laten vinden. Corien Corien Rietberg (1968) is 25 jaar professioneel jeugdwerker geweest, auteur van het handboek voor kinder- en jeugdpastoraat. Een paar jaar terug deed ze de opleiding tot kinder- en opvoedcoach. Nu werkt ze vanuit haar onderneming Zorg voor jongeren als trainer, coach en schrijver van methodes. Corien Rietberg is getrouwd met Harry en moeder van Joyce (19) en Rowan (18). INTERVIEW

11 Hoe moeten ouders dat dan aanpakken? Coaching bestaat uit twee belangrijke onderdelen: bevestigen en vragen stellen. Bevestiging geven is erkenning geven voor hun gevoel en zien en benoemen wat ze zelf kunnen. Als het gaat om vragen stellen zijn de volgende drie basisvragen belangrijk: 1. Wat wil je bereiken? 2. Hoe ga je dat doen? 3. Wat heb je daarvoor nodig? Een keer kwam onze zoon helemaal van de kaart thuis: hij had ruzie met zijn beste vriend. Ik had het toen als een curlingouder het voor hem op kunnen lossen door gelijk de telefoon te pakken en het uit te leggen aan de vriend of zijn moeder. Daar leert mijn zoon echter niets van. Hij leert er veel meer van als ik met hem nadenk over een oplossing. Als eerste heb ik hem erkenning gegeven: Wat is dat rot zeg, ruzie met je beste vriend! Vervolgens heb ik hem gevraagd: Wat zou je willen? Zijn antwoord was: Dat het weer goed komt. Mijn reactie was: Dat snap ik. Hoe zou je het weer goed kunnen maken? Door met elkaar te praten. Ik: Ja, dat is heel goed idee! Hoe ga je dat doen? Hij: Nou door net als jij, te zeggen, ik heb het gevoel dat. Vervolgens bedenken we samen hoe hij dat gesprek met zijn vriend zou kunnen aanpakken. Tot slot vraag ik: Kun je hiermee verder? Heb je nog iets nodig? Waarop hij denkt dat het wel gaat lukken zo. Door het zo aan te pakken heeft is zijn zelfvertrouwen gegroeid. En kan hij in het vervolg zelfstandiger een dergelijke situatie oplossen. Ik vind die uitspraak van Pippi Langkous altijd zo leuk: Ik heb het nog nooit gedaan, dus ik denk dat ik het kan Wat kunnen we bij in de geloofsopvoeding leren van de coachende werkwijze? Jezus omgang met zijn leerlingen lijkt heel veel op coaching. Eerst nam Hij zijn discipelen achter op de fiets overal mee naartoe. Daarna stuurt Hij ze erop uit om het zelf te doen. Hij neemt ze bij de hand en als ze fouten maken helpt Hij hen ze ervan te leren. Het gebeurde een keer dat mijn zoon me observeerde terwijl ik hardop aan het bidden was, zonder dat ik het "... Coachen is erop gericht dat je kinderen zelf de verantwoorde keuzes leren maken... in de gaten had. Daarna zei hij: Mam, het geloof is echt voor jou, hè? Wanneer kinderen zien wat het geloof voor jou betekent willen ze dat graag ook. Net zoals de leerlingen aan Jezus vragen: Leer ons bidden, zo kunnen onze kinderen gaan vragen: Wil je me leren stille tijd te houden? Als zo n vraag komt, ga het dan niet voor hen uitkauwen, maar stel ze vragen, zoals: Hoe ga jij Jezus beter leren kennen? Wat heb je daarbij nodig? Als het gaat over geloofsopvoeding vind ik 1 Thessalonicenzen 2:8 een prachtige tekst: We zijn u tegemoet getreden met een voedster die haar kinderen koestert. In die gezindheid, vol liefde voor u, waren we niet alleen bereid om u te laten delen in Gods evangelie, maar ook in ons eigen leven. Zo dierbaar was u ons geworden. Kasper van Helden Kasper (1985) is jeugdwerkadviseur bij de CGJO 11

12 GroenRijk Nunspeet Waterweg RT Nunspeet GroenRijk Epe De Meent ZN Epe GroenRijk Montfoort Willeskop 68A 3417ME Montfoort Wij zijn het groenste tuincentrum van de regio. Service en klantvriendelijkheid is wat wij met plezier naar onze klanten uitstralen! Een persoonlijke benadering staat bij ons voorop en we willen graag dat onze klanten zich thuis voelen in ons compacte, maar volledige tuincentrum. Wij zijn specialist in alles op het gebied van groen, en hebben gekwalificeerde medewerkers met kennis van alle producten die wij in ons tuincentrum verkopen. Graag tot ziens in 1 van onze tuincentra s! Focke en Stephan Segers Stephan& & ha&an& Segers&Focke &Segers GKV Kampen aan de slag met Op Handen Best Practices Om met jonge ouders te praten over geloofsopvoeding hebben wij in onze gemeente gebruik gemaakt van de cursus Op Handen uitgegeven door de CGJO. De cursus gaf ons een hele mooie en complete aanzet om het gesprek met ouders van jonge kinderen aan te gaan. We hebben het als verrijkend ervaren om met deze ouders steeds terug te kijken naar de eigen (geloofs)opvoeding en de uitwerking die dat heeft op ons eigen geloofsleven. Wat is je beeld van God? Wat straal ik uit naar mijn kind als ik als ouder een veilige haven en veilige basis wil zijn? En hoe heb ik daarmee invloed op het Godsbeeld en de geloofsontwikkeling van mijn kind? Daarbij konden wij als gespreksleiders (met oudere kinderen) ook onze ervaringen en kwetsbaarheid delen. We bespraken deze onderwerpen in verschillende groepen: mannen, vrouwen maar ook in tweetallen (echtparen). Wij hebben ervaren dat de onderlinge gesprekken de kracht zijn van de cursus. De cursus bood daarnaast mogelijkheden voor een praktische uitwerking van geloofsopvoeding: keuze van kinderbijbel, creatieve geloofsverwerking, kind in de kerk. Doordat wij de cursus op vijf avonden hadden gepland, bleef bij ons de praktische uitwerking vooral een aanzet tot, er was genoeg materiaal om hierover nog een extra avond te houden. Inge Dijkman, lid GKv Kampen Noord en moeder van 4 kinderen tussen de 10 en 20 jaar. 12

13 Movie Monitor The Chosen #bingejesus Er zijn al heel wat Jezus films uitgekomen, maar sinds 2019 is er voor het eerst een live action serie over Jezus. Negen afleveringen geheel en al tot stand gekomen door crowdfunding. Het eerste seizoen is uit op de app VidAngel en de bedoeling is dat er nog drie seizoenen volgen. Deze keer in MovieMonitor: The Chosen. Waarom een serie over Jezus in een nummer van BelievID over geloofsoverdracht? Ik geloof dat de manier waarop regisseur Dallas Jenkins Jezus en Zijn leerlingen neerzet heel goed past in het geloofsonderwijs van jongeren. Niet alleen in de kerk. Maar zeker ook voor thuis. In het gezin. Op de studentenkamer. Jezus van Nazareth verzamelt langzamerhand een familie om zich heen. Eindelijk zijn de discipelen op het scherm eens echte mensen. Elke volgeling heeft zijn eigen verhaal. Eigen strijd. Maria worstelt met bezetenheid, Simon met belastinggeld en Mattheüs met het dilemma voor de Romeinen werken óf Jezus volgen die een verlamde man liet lopen? Wat ik ook goed vind aan de serie is dat het kiest voor een doorlopende verhaallijn, maar dichtbij de Evangeliën blijft. Zo blijft het spannend en Bijbels. En wat betreft dat laatste: ik vind het belangrijk dat jongeren ook leren in welke tijd Jezus leefde. Zijn woorden en daden moeten in het jeugdwerk niet losgekoppeld worden van de historie. Ik hoor maar al te vaak, maar ik wil weten wat Hij nu in deze tijd voor mij betekent. De Passion van de NCRV/EO is er een uiting van. Dat mag. Maar The Chosen bewijst dat Jezus zich werkelijk laat kennen door wie Hij echt was aan het begin van de jaartelling zoals onder andere Mattheüs het voor ons heeft opgeschreven. The Chosen is voor ouders, jeugdleiders en -werkers en predikanten een manier om die Jezus dichterbij tieners te krijgen. Ook zij zijn The Chosen van Jezus, net als Zijn discipelen toen, in Gods nieuwe familie. Op Instagram is het commentaar van vooral jonge kijkers alleen maar positief. Ze geven allemaal aan dat het powerful is. Ik kan deze serie dus aanraden om te kijken. Dit kan via YouTube of door de Chosen App te downloaden op je tablet of smartphone. Kijk dan eerst de pilotaflevering The Shepherd voorafgaand aan seizoen 1. En deel het op je social media met #bingejesus. The Chosen ( ) te zien op VidAngel - Regisseur: Dallas Jenkins Jezus: Jonathan Roumie Simon Petrus: Shahar Isaac Adreas: Noah James Nicodemus: Erick Avari Maria Magdalena: Elizabeth Tabish Mattheüs: Paras Patel Er is nog geen NL ondertiteling beschikbaar en daarom is mijn aanbevolen leeftijd 15 jaar. Ganpat Berrevoets Ganpat (1982) is jeugdwerker en filmkenner 13

14 Welk beeld zet je neer #geloofthuis De eerste zondagochtend zonder kerkdienst. We houden een thuisviering met ons gezin. In plaats van het geplande uurtje zitten we al snel 2 uur samen aan de eettafel te praten, bidden, knutselen en bijbellezen. Reactie van de kinderen: Kunnen we dit niet altijd doen? Schuldgevoel Als ik dit deel met andere ouders krijg ik wat onrustige reacties. Ze voelen zich schuldig dat zij geen eigen viering hebben gehouden en verdedigen zichzelf met Maar wij hebben samen naar een TV-dienst gekeken hoor! Ik proef vaak onzekerheid en schuldgevoel als ik met ouders praat over geloofsopvoeding. Eigenlijk zou ik maar ik weet niet hoe en heb het al zo druk Overbelast Ik hoop met mijn hele hart dat #blijfthuis ons bewust maakt van wat altijd al gold: #geloofthuis! Als ouder ben jij de belangrijkste inspiratiebron voor de geloofsontwikkeling van je kind. Als je kind gaat ontdekken wie God is en wat geloven inhoudt dan kijkt het niet naar een spreker, kinderleiding of schooljuf maar (vooral) naar zijn eigen (pleeg)ouders! Betekent dit nog meer druk op overbelaste vaders en moeders? Nee, geloofsopvoeding zit m niet in activiteiten maar in wie jij bent en wat je uitstraalt. Dat is de basis. Beeld van God Als ouder ben je een beelddrager van God. Jij zet een beeld neer van wie God is. Je kind zal zijn Godsbeeld aflezen aan jou. Een paar voorbeelden: Jij straalt uit dat je je geliefd weet door God je kind ontdekt: God is liefde Jij praat met eerbied over Hem je kind ontdekt: God is heilig Jij zorgt elke zondag voor een feestelijk ontbijt je kind ontdekt: God maakt blij Jij bent te druk met de kerk om aandacht te hebben voor je kind je kind concludeert: God zal ook wel druk zijn met dingen die belangrijker zijn dan mij. Exodus 20: 4-5 verbindt het maken van godenbeelden aan de opvoeding van ouders. Als ouders een verkeerd beeld neerzetten van God werkt dit generaties lang door. Als ouders God liefhebben zal de zegen daarvan doorwerken tot duizend generaties verder! God liefhebben is dus al geloofsopvoeding. Daarmee grif je een Godsbeeld in het hart van je kind. Beeld van een gelovige Als ouder zet je ook een beeld neer van wat een gelovige is. Hoe presenteer jij je als gelovige? 14 Foto: Carla Manten Fotografie

15 De heilige gelovige Deze ouder laat zien hoe vroom hij is. Dat hij nooit twijfelt en nooit faalt. Geloven is fantastisch en God lost alles voor jou op. Hierbij voelen gewone ouders zich verschrompelen. Maar als je dit beeld neerzet zal je kind concluderen: daar kan ik niet aan voldoen. Je legt de lat voor je kind te hoog. En voor jezelf trouwens ook. Want er komt een moment dat je kind ontdekt dat het beeld niet klopt, dat het maar schone schijn was. De onzichtbare gelovige Deze ouder betrekt zijn kind niet bij zijn geloof. Voor het kind is zijn geloof onzichtbaar. Je kind kan zijn eigen geloof niet spiegelen aan dat van jou. Als jij je niet in je hart laat kijken kan je kind niet ontdekken dat geloven een kwestie is van liefhebben en vertrouwen. De struikelende gelovige Deze ouder gaat al struikelend als een kind aan Gods hand het leven door. Hij leert door moeilijke momenten heen. Hij maakt fouten, schiet tekort en is daarmee een geweldig voorbeeld voor zijn kind: Hoe vaak je ook onderuit gaat, Gods liefde blijft onvoorwaardelijk. Door de onvolmaaktheid van deze ouders schijnt Gods liefde en genade des te sterker! Een paar voorbeelden: Als je iets moeilijks hebt meegemaakt op je werk deel je dat aan tafel met je gezin en met God. Je durft zwak te zijn en laat je kinderen voor je bidden. Als je kritiek krijgt van je puber kun je daar rustig op reageren omdat je weet dat jouw identiteit in God ligt en niet in de waardering van mensen. Als je kind jou een moeilijke vraag stelt over God zeg je eerlijk dat je dat ook niet weet. Hulpmiddelen Kun je wel wat inspiratie gebruiken om een juist beeld van God en geloven neer te zetten? Er zijn tal van hulpmiddelen om je daarbij te helpen: inspirerende boeken, websites, gezinsdagboeken, spellen en programma s. Een paar voorbeelden voor deze tijd: Programma s voor thuisvieringen op Gezinsdagboek De rode draad door de christelijke feesten Organiseer voor het nieuwe seizoen: Op handen Cursus geloofsopvoeding Ingrid Plantinga spreekt en schrijft over geloofsopvoeding en werkt bij het Praktijkcentrum. 15

16 Chocoladepaashaas In de periode rond Pasen doen wij boodschappen voor een aantal wat oudere buren uit onze straat. Al snel komt er iets terug: een zakje paaseitjes aan de deur. Er volgt stoepkrijt, een stapel leesboekjes en een aantal dagen voor Pasen is daar een chocoladepaashaas. Onze zoon heeft al snel door wat dit betekent en glimt van oor tot oor. Wij vertellen hem dat we wachten tot Pasen en dan mag hij hem hebben én - als hij wil - in één keer helemaal opeten. Want dan is het Feest. Op Paasmorgen is het zover. Ben klimt op het aanrecht en pakt zijn paashaas. Na een al behoorlijk uitgebreid paasontbijt smult hij zijn paashaas op. In één keer. Bruine toet, uiterst tevreden gezichtje. Een aantal keer benadrukt hij dat het echt mocht van ons: in één keer op eten. En wij bevestigen dat. Want het is Paasfeest! Als hij s avonds in bed ligt horen we hem een zelfverzonnen lied zingen: Halleluja, Jezus leeft, mijn hartje is zo blij! Pasen is memorabel geworden. Jezus leeft! En dat begon bij ons met een chocoladepaashaas. Leanne van der Poel, getrouwd met Laurens en moeder van Lidy (2019) en Ben (2017), is kinderwerker bij Via Nova te Amsterdam.

17 Even voorstellen Bram de Vuijst Even voorstellen Machiel Oppenhuizen Graag stel ik me even voor: Machiel Oppenhuizen, 68 jaar, sinds september 2018 emerituspredikant. Als emeritus heb je meer tijd voor andere dingen. Zo kwam men op de gedachte mij te vragen zitting te nemen in het bestuur van de CGJO. En dan vooral voor wat theologische inbreng. Dat leek me wel wat en sinds januari 2020 draag ik bij aan een goed functioneren van de CGJO. Jeugdwerk vind ik waardevol. Kinderen, tieners, jongvolwassenen zijn kostbaar. En kwetsbaar een jongetje van zo n 6 jaar zat met zijn moeder in de kerk, zag mij binnenkomen, naar de preekstoel gaan en vroeg: Mam, is dat de Here Jezus? Ik vond het een ontroerende opmerking én het herinnerde me aan mijn verantwoordelijkheid: dat men in mij als gezondene mijn Zender zou zien. En niet alleen in mij, maar in heel de gemeente Sinds november ben ik voorzitter van de CGJO. In mijn werkzame leven heb ik ervaring opgedaan als project- en programmamanager in de ICT. Kerkelijk vele jaren in verschillende kerkenraden en commissies gezeten en ook afgevaardigd naar generale synodes dat helpt om te begrijpen hoe het op dat niveau reilt en zeilt. Privé: we zijn erg gelukkig getrouwd en hebben drie kinderen allen inmiddels op zichzelf en drie kleinkinderen (bijna vier:-). Geloofsopvoeding is essentieel, is onze ervaring. Maar ook dat je dat niet alleen kunt. Aan de ene kant is daar de onmisbare steun uit de gemeente, ook vaak via informele gesprekken waarvan je soms pas na enkele jaren hoort. Aan de andere kant kun je je kinderen het geloof niet zelf geven, dat doet God alleen. Waarbij hij de gemeente en de ouders wil gebruiken als hulp en voorbeeld. Tegelijk krijgen kinderen bij het ouder worden daar ook steeds zelf een grotere verantwoordelijkheid in. Als voorzitter van de CGJO hoop ik bij te kunnen dragen aan de ondersteuning van degenen die in onze achterban actief zijn om de ouders en de gemeente te helpen bij die geloofsopvoeding! BelievID is het kwartaalmagazine van de Christelijke Gereformeerde Jeugdwerk Organisatie. De CGJO ondersteunt het jeugdwerk in de Christelijke Gereformeerde Kerken op professionele wijze. Meer over onze visie en ons werk vind je op: ISSN Hoofd & eindredactie: Jenne Minnema Redactie: Kasper van Helden, Gerrianne Smit en Marjan Rozema. Aan deze editie werkten mee: Ganpat Berrevoets, Ds. Brouwer, Leanne van der Poel, Inge Dijkman, Ingrid Plantinga, Clarie de Boer, Machiel Oppenhuizen, Bram de Vuijst en Elza Hogendoorn. Foto s: CGJO, Carla Manten Fotografie, Bert Reinds, CGK Maarssen, Leanne van der Poel, Corien Rietberg, Ingrid Plantinga, Clarie de Boer, Kasper van Helden, Machiel Oppenhuizen, Bram de Vuijst en Elza Hogendoorn. Ontwerp: Tjalle Minnema - Grafische Vormgeving. Groningen Druk: B&K Repro-service B.V. Apeldoorn Adres: CGJO Lage Brink 64K 7317 BG Apeldoorn T: E: jeugdbureau@cgjo.nl facebook.com/cgjonl instagram.com/cgjo_jeugdwerk 17

18 Alles wat je doet is geloofsopvoeding Geloofsopvoeding is niet altijd makkelijk. Als ouder kun je twijfelen, vragen hebben en struikelen. Hoe ga je hier mee om? En welke rol kan leren van elkaar en de kerk hierin hebben? Jeugdwerkadviseur Gerrianne vraagt het aan haar collega Kasper van Helden, jeugdwerkadviseur, projectleider van Geloof in het Gezin en vader van twee kinderen. Je bent zelf vader, welke plek neemt geloofsopvoeding in jullie gezin in? Het eerste wat bij mij naar boven komt is dat je niet niet kan geloofsopvoeden, net als dat je niet niet kan opvoeden. Alles wat je doet, is geloofsopvoeding. Bij Bijbellezen, zingen en bidden, samen naar de kerk gaan en praten over het geloof komt het heel expliciet aan de orde. Maar ook als ik met Lego aan het spelen ben of touwtje spring, is dat geloofsopvoeding. In alles wat je doet, ben je een voorbeeld van mens, vader en gelovige. Een stukje voorbeeld van hoe God zou zijn als vader. Dus de plek die geloofsopvoeding inneemt is alles. Wat is je drive om met geloofsopvoeding bezig te zijn? Mijn drive is dat iedereen God leert kennen, Jezus leert kennen, Hem leert vertrouwen en met Hem gaat 18 "... als ik met Lego speel of touwtje spring is dat geloofsopvoeding... leven. Jongeren en kinderen hebben daarin een speciaal plekje in mijn hart en ouders hebben de meeste invloed op hun kinderen. Ook op geloofsontwikkeling. Uit veel onderzoeken blijkt: ouders komen altijd bovenaan als het gaat om wie de belangrijkste figuren geweest zijn in de geloofsontwikkeling. Dus hen helpen en stimuleren vind ik een heel mooi middel om indirect kinderen en jongeren te bereiken. Wat wil je daarin bespreekbaar maken? Laten we geloofsopvoeding vooral niet alleen doen. Ouders worstelen vaak met dezelfde vragen, zoals doe ik het wel goed genoeg en hoe ga ik om met die smartphone? Laten we elkaar daarin helpen en van elkaar leren. Je ervaringen en vragen delen als opvoeder vraagt dat je je kwetsbaar durft op te stellen. Maar als je dat doet kan het je zoveel steun geven. Ik ben altijd blij als ik dat tijdens trainingen zie gebeuren. Is er een moment hierin wat je bij is gebleven? Het eerste waar ik aan moet denken is wat een moeder deelde tijdens een training bij de werkvorm het gouden moment. Tijdens deze werkvorm delen ouders met elkaar wat voor hen een mooi moment in de opvoeding is geweest en denken we na over welke omstandigheden ervoor zorgden dat dit zo n mooi moment geworden is.

19 Kasper van Helden is werkzaam als jeugdwerkadviseur bij de CGJO en projectleider bij Geloof in het Gezin. Via de website willen ze ouders inspireren en ondersteunen in de geloofsopvoeding. Daarnaast geeft Kasper trainingen aan kerken en ouders over geloofsopvoeding en jeugdwerk. Kasper is getrouwd met Atie en vader van Henrieke en Lukas. ervoor zorgden dat dit zo n mooi moment geworden is. Tijdens deze oefening deelde een moeder van een groot gezin, dat ze een keer op de bank was gaan zitten, niks doen. Niet heel bewust, maar dat gebeurde gewoon. Geen telefoon, geen boek of krant, geen was om op te vouwen. En ze merkte toen dat het ene na het andere kind op de bank kwam zitten en er mooie gesprekken ontstonden. Ze realiseerde zich dat even niks doen blijkbaar voor de kinderen een moment was om hun verhaal te delen. Dus haar voornemen aan het einde van de avond was: ik ga vaker niks doen. Dat vond ik zo mooi, zo eenvoudig, zo simpel. Geen pedagogische truc of spannende gesprekstechnieken, maar gewoon er zijn. Welke waarde heeft de kerk in de geloofsopvoeding? Ik denk dat het belangrijkste is dat de kerk het geloof van jou als ouder voedt. Je wordt gestimuleerd, uitgedaagd en er zijn andere gelovigen die jou aanmoedigen. Dat is de basis. Een ander aspect is dat je in de kerk medereizigers en opvoeders treft. Dat biedt gelegenheid voor onderlinge steun, samenleven en meeleven. Je gaat met elkaar opvoeden. Mijn ideaalplaatje daarin is dat ouders en jeugdleiders een team vormen. Dus als ouder: heb contact met de leiders, vraag hoe het gaat met hen en of je nog ergens mee kan helpen. Maar ook als jeugdleiders: informeer de ouders in wat je doet op de club. INTERVIEW Hoe wil jij God dienen? Kasper Van Helden Wat wil je ouders en gezinnen meegeven? Neem God én jezelf serieus. Als ouder ben je de belangrijkste persoon in een bepaald deel van het leven van je kind. Dat doe je er niet even bij, dat is 24/7. Neem dat serieus en investeer in jezelf om een betere ouder te worden. En neem God serieus. Hij is een gevende God en niet een eisende God. Ook als ouders schiet je tekort, maar God houdt van ons en wil ons gebruiken door de fouten heen. Dat geeft ontspanning! Denken om te dienen Gerrianne Smit Gerrianne (1990) is jeugdwerkadviseur bij de CGJO Bachelor theologie 3 jaar Brede opleiding met diepgang 19

20 Hét gesprek We zaten op de bank, mijn zus en ik, en mama nam plaats schuin tegenover ons. Mijn handen waren vochtig. Het kon niet anders of er ging iets spannends gebeuren. Eerder die dag had mama gezegd dat ze ons graag wilde spreken. Dat klonk serieus. Nu zaten we er. Mama had een boekje, waarop een meisje stond, in haar blootje. Het boekje was roze. Jullie zijn nu groot genoeg, begon ze. Het was tijd voor hét gesprek. Hét moment van seksuele voorlichting. Een dappere keuze van mijn moeder, ondersteund door mijn vader, die beiden helemaal geen seksuele voorlichting hadden gehad. Maar ze wisten dat het belangrijk was om ons te vertellen over wat er ging veranderen en dus gingen ze het gesprek aan. Generatie na generatie maakt de balans op en besluit het anders te doen. Zo ook onze generatie: we willen niet één gesprek voeren, maar seksuele opvoeding door het hele leven heen. Al heel jong komen er vragen en die beantwoorden we, want het onderwerp hoeft niet beladen te zijn. Zo is ook onze generatie weer dapper, zonder te weten hoe onze kinderen er weer op terug zullen kijken. De generatie voor ons kijkt er soms al kritisch naar, want komt het niet wat te open op tafel allemaal? In ons huis komt de eerste vraag. Dochterlief heeft maandverband ontdekt. Wat is dat, mama? Ik stamel iets over grote mensen, die ook soort luiers nodig hebben, omdat ze Ik stotter, ik heb geen idee welke woorden ik moet gebruiken. En ik verval in de zin, die ik niet wilde gebruiken: Dat vertel ik je nog wel eens als je groter bent. Daar begint de reis. Ik open internet, spreek andere ouders, reserveer boeken bij de bibliotheek, volg een opvoedavond. Ik ben op zoek naar informatie, maar meer nog: naar een taal. Want een voornemen hebben, wil nog niet zeggen dat er ook altijd de passende woorden zijn. Dat is niet erg. Ik mag groeien met de meiden mee, stap voor stap. Elza Hogendoorn (1988), getrouwd en moeder van twee meiden (3 en 1 jaar), schrijft o.a. over seksuele opvoeding voor het platform seksuele opvoeding. Op Facebook inspireert ze ouders Daarnaast houdt zij zich bezig met het ontwikkelen van gezinsmomenten en het schrijven van verhalen bij de CGJO.