Orthodontische herbehandeling Een kwalitatief patiëntenonderzoek

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Orthodontische herbehandeling Een kwalitatief patiëntenonderzoek"

Transcriptie

1 S.C. Boxum, A. Sandham, Y. Ren Orthodontische herbehandeling Een kwalitatief patiëntenonderzoek Een toenemend aantal patiënten wil een orthodontische herbehandeling, terwijl de redenen daarvoor niet bekend zijn. Aan de hand van een gestandaardiseerde vragenlijst werd onderzoek gedaan naar de motivatie voor en de verwachtingen van herbehandeling alsook naar de ervaringen en de retentieprocedures bij de eerste orthodontische behandeling. Aan 1 patiënten werd gevraagd de vragenlijst in te vullen: 88% was bereid. Het opleidingsniveau van deze patiënten was hoog; meer vrouwen dan mannen verzochten om herbehandeling; tijdens de eerste behandeling werd vooral vaste apparatuur gedragen en de retentie werd zowel met uitneembare als vaste retentieapparatuur uitgevoerd; bij bijna 4% van de patiënten bleek echter geen retentie te zijn toegepast. In tegenstelling tot het initiatief voor de eerste behandeling, dat voornamelijk van de behandelaar uitging, kwam het initiatief voor herbehandeling voornamelijk van de patiënt zelf. Dit uitte zich in een hogere motivatie voor het ondergaan van een orthodontische herbehandeling. De patiënten bleken een reëel beeld te hebben van de tijdsduur en kosten die gepaard gaan met herbehandeling. Boxum SC, Sandham A, Ren Y. Orthodontische herbehandeling. Een kwalitatief patiëntenonderzoek Ned Tijdschr Tandheelkd 27; 114: Inleiding In de orthodontische praktijk verzoeken steeds meer patiënten om een herbehandeling. Op de afdeling Orthodontie van het Universitair Medisch Centrum Groningen (UMCG) toonde een inventarisatie van patiënten die werden gezien voor herbehandeling in 24 en 25 een stijging van ruim 6%. Het is echter onbekend wat de beweegredenen zijn voor patiënten om zich te laten herbehandelen. Non-coöperatie tijdens de eerste behandeling leidend tot een onbevredigend eindresultaat en een toenemend tandheelkundig bewustzijn van patiënten zijn mogelijke beweegredenen voor herbehandeling (Sahm et al, 199; Bartsch et al, 1993; Remmelink, 1995). Ook het gegeven of retentieapparatuur is gebruikt en, zo ja, hoe lang deze is gedragen, kan van invloed zijn op een terugval in behandelresultaat. Het type en het comfort van een retentieapparaat zijn factoren die in belangrijke mate bijdragen aan het daadwerkelijk dragen ervan (Wong en Freer, 25). Door een toegenomen bewustzijn over het gebit na de eerste behandeling zouden daarnaast door de patiënten hogere eisen worden gesteld aan het gebit (Klages et al, 25). Het doel van dit onderzoek was het verkrijgen van inzicht in het patiëntenprofiel van mensen die voor een tweede keer behandeld willen worden. Hierbij werd gekeken naar de beleving van patiënten tijdens de eerste orthodontische behandeling, het type retentieapparatuur dat men heeft gedragen en de verwachtingen en motivatie van patiënten met betrekking tot orthodontische herbehandeling. Materiaal en methode Ontwikkeling van de vragenlijst Bij 15 patiënten die voor orthodontische herbehandeling de afdeling Orthodontie in het UMCG bezochten, werd een interview afgenomen waarvan een geluidsopname werd gemaakt. Aan de hand van de schriftelijke uitwerkingen van de interviews werden in overleg met een epidemioloog de meest kenmerkende onderdelen bepaald en werd een vragenlijst opgesteld. De vragenlijst was ingedeeld naar onderwerp: sociaaleconomische status van de patiënt, ervaring met de eerste orthodontische behandeling, retentie na orthodontische behandeling, verwachtingen van herbehandeling en motivatie voor (her)behandeling (tab. 1). De vragenlijst bevatte vragen die door middel van een visueel analoge schaal (VAS) moesten worden gescoord (Gift, 1989), meerkeuzevragen, ja/nee-vragen en open vragen. De visueel analoge schaal (1 cm) liep van (erg veel hinder, erg ontevreden, niet gemotiveerd) tot 1 (totaal geen hinder, zeer tevreden, erg gemotiveerd). De metingen werden afgerond op millimeters. Het onderzoek De vragenlijst werd voorgelegd aan 1 achtereenvolgende patiënten die de afdeling Orthodontie van het UMCG bezochten met het verzoek tot orthodontische herbehandeling.van deze 1 patiënten waren er 7 eerder door de orthodontist van het UMCG behandeld en 93 elders. De patiënten werd verzocht de vragenlijst onmiddellijk in te vullen. Wanneer dit niet mogelijk was, mocht de patiënt de lijst mee naar huis nemen met het verzoek deze ingevuld terug te sturen. Ned Tijdschr Tandheelkd 114 februari 27 63

2 Tabel 1. Korte weergave van de opbouw van de vragenlijst. Sociaaleconomisch Ervaring VAS-vraag Retentie Ja/nee-vraag Motivatie Ja/nee-vraag VAS-vraag Verwachting VAS-vraag Geslacht Burgerlijke staat Opleidingsniveau Leeftijd Wie was de behandelaar van de 1e behandeling? Wie vond het destijds nodig dat u een beugel kreeg? Wat was er volgens de eerste behandelaar niet goed aan uw gebit? Wat was er volgens uzelf niet goed aan uw gebit voor de 1e beugelbehandeling? Wat voor soort beugel heeft u eerder gehad? Watiserindeloopvandetijdaanuwgebitveranderd? Wat vond u van uw gebit voor de eerste beugelbehandeling? Hoeheeftuhetdragenvandeeerstebeugelervaren? In welke mate ondervond u hinder van de beugel(s)? Wat vond u na de eerste beugelbehandeling van het resultaat? Wat vindt u nu van uw gebit? Hoe oud was u toen u voor het eerst een beugel kreeg? Hoe lang heeft u in totaal beugels gedragen? Heeft u na de behandeling een retentiebeugel gedragen? Heeft u retentiebeugels gedragen zoals u was geïnstrueerd? Heeft u na behandeling retentiedraden gekregen? Indien u een retentiedraad heeft (gehad), waar heeft deze gezeten? Hoe lang heeft de retentiedraad vast gezeten? Hoe vaak bent u voor controle terug geweest bij de behandelaar? Zou u terug willen naar uw eerste behandelaar? Zouden er voor de herbehandeling kiezen getrokken mogen worden? Zou u voor herbehandeling een kaakoperatie willen ondergaan? Wie heeft u doen besluiten opnieuw behandeld te willen worden? Wanneer u niet terug wilt naar uw vorige behandelaar, wat is hier de reden voor? Wat is de reden dat u juist nu naar een orthodontist gaat? Wat voor beugel zou u overdag beslist niet willen dragen? Wat voor beugel zou u s nachts beslist niet willen dragen? Hoeveel wilt u maximaal bijdragen aan een behandeling? Hoe lang mag de herbehandeling volgens u maximaal duren? Wanneer u mensen ziet met lelijke scheve tanden, wat denkt u dan? Hoe groot was destijds uw motivatie om een beugelbehandeling te ondergaan? Hoetrouwwasuinhetdragenvandebeugel? Wat vindt uw omgeving ervan dat u opnieuw behandeld wil worden? Hoe groot is uw motivatie om opnieuw behandeld te worden? In hoeverre draagt voor u een mooi en recht gebit bij tot uw algemeen welbevinden? Wat is de reden dat u naar het UMCG gaat i.p.v. een andere orthodontist? Hoeveel denkt u dat de orthodontische behandeling in totaal kost? Wat voor beugel denkt u dat er nodig is voor uw behandeling? Hoe lang denkt u dat de behandeling gaat duren? Wat verwacht u aan het einde van deze orthodontische herbehandeling? 64 Ned Tijdschr Tandheelkd 114 februari 27

3 Boxum e.a.: Orthodontische herbehandeling 1 Initiatief van behandeling 1e behandeling herbehandeling Zelfevaluatie en verwachting 75 1 ** ** ** % 5 25 VAS -1 5 ** zelf tandarts familie zelf tandarts familie voor 1e beh. eind 1e beh. nu verwachting motivatie 1 motivatie 2 Afb. 1. Initiatief voor behandeling. Statistiek De antwoorden die betrekking hebben op zelfevaluatie en verwachting van de herbehandeling werden statistisch geëvalueerd. Omdat deze data niet normaal verdeeld waren, werden de verschillen in beoordeling van het eigen gebit geanalyseerd met behulp van een Kruskal-Wallis-toets, terwijl de verschillen in motivatie werden beoordeeld met een Mann-Whitney-toets. In beide testen werd significantie p <,1 genomen. Resultaten Patiënten Van de 1 patiënten bleken 88 bereid de vragenlijst in te vullen, de overige 12 patiënten retourneerden de vragenlijst niet. De onderzoeksgroep van 88 patiënten bestond uit 29 mannen (33%) en 59 vrouwen (67%), met een gemiddelde leeftijd van 26,3 ± 8,4 jaar. Van de patiënten was 7% getrouwd, 33% woonde samen en 6% was ongehuwd. Van de respondenten genoot 3% alleen lager onderwijs, 44% onderwijs op middelbaar/mbo-niveau en 52% op hbo/wo-niveau. Waardering eerste orthodontische behandeling De leeftijd bij aanvang van de eerste behandeling was 12,2 ± 4,2 jaar. Van de behandelingen was 65,9% uitgevoerd door een orthodontist en 3,7% door een tandarts (in 3% wist de patiënt dit niet meer). Op de vraag wie behandeling noodzakelijk vond (meerdere antwoorden waren mogelijk), antwoordde 48,7% van de respondenten dat zij dat zelf vonden, in 78,4% vond de tandarts behandeling noodzakelijk en in 54,4% de ouders (afb. 1). Voor aanvang van de eerste behandeling werd de waardering voor het gebit beoordeeld op een visueel analoge schaal met 2,3 ± 2,1 (afb. 2). De meest voorkomende reden van behandelen was scheefstand van gebitselementen (48,9%), gevolgd door te ver naar voren staande boventanden (47,7%). Afb. 2. Zelfevaluatie van behandeling en verwachting van herbehandeling (links). Motivatie voor behandeling (1) en voor herbehandeling (2) (rechts). De orthodontische apparatuur (geen retentieapparatuur) die het meest werd gebruikt, was vaste apparatuur in de bovenkaak (6,2%), gevolgd door vaste apparatuur in de onderkaak (47,7%) en plaatapparatuur in de bovenkaak (47,7%). De minst gebruikte apparatuur was een high-pull headgear (13,6%) (afb. 3). In totaal heeft men 23,5 ± 14, maanden orthodontische apparatuur gedragen. De ervaring van de patiënt ten aanzien van de eerste orthodontische behandeling werd gescoord als 4,1 ± 2,3 (VAS-score, maximum 1), de ervaring tijdens het dragen als 5,1 ± 2,6 en het eindresultaat van de behandeling als 6,6 ± 2,7 (afb. 2). In relatie tot het eindresultaat gaf 37,6% van de respondenten aan dat in hun ogen dezelfde afwijking was teruggekomen en 21,2% van de respondenten dat er nu andere gebitselementen scheef stonden. De waardering van de huidige situatie op moment van het verzoek van herbehandeling was 4,1 ± 2,7 (afb. 2). Retentie Van de respondenten gaf 53% aan na de orthodontische behandeling gedurende enige tijd een uitneembare retentiebeugel te hebben gedragen, al dan niet in combinatie met een retentiedraad (afb. 4). Van deze patiënten droeg 6,4% een uitneembare retentiebeugel, zoals aanbevolen door de behandelaar, en 3% (tijdelijk) een retentiedraad. Van de personen uit de onderzoeksgroep kreeg 11% een retentiespalk achter het boven- én onderfront, 12% alleen achter het onderfront en 7% alleen achter het bovenfront (afb. 4). Van de retentiespalken had 39% minder dan 5 jaar vast gezeten, 26% tussen de 5 en 1 jaar en zat 35% nog steeds vast. Na het plaatsen van retentieapparatuur werden de patiënten gemiddeld 1,6 ± 2,7 keer voor controle bij de behandelaar terug gezien. Van de patiënten had 36% geen enkele vorm van retentie gehad. Ned Tijdschr Tandheelkd 114 februari 27 65

4 1 75 Geschiedenis van behandeling Retentie Spalk OK 1% Spalk BK 5% % 5 Alleen plaat 34% Spalk BK en OK 5% 25 vast boven vast onder cervicale headgear high-pull headgear uitneembaar boven activator anders Plaat en spalk BK+OK 6% Plaat en spalk BK 2% Plaat en spalk OK 11% Geen retentie 36% Afb. 3. Orthodontische apparatuur bij de eerste behandeling. Afb. 4. Typen retentie na de eerste behandeling. Motivatie De mate van coöperatie tijdens het dragen van de apparatuur werd door de patiënten beoordeeld met een 7,5 ± 2,9. Bij 21,6% van de respondenten adviseerde de tandarts om opnieuw een orthodontische behandeling te ondergaan, bij 17% werd deze suggestie aangedragen door familie en vrienden. Van de respondenten zei 92% (mede) zelf het initiatief te hebben genomen (afb. 1). De reden om het UMCG te bezoeken voor herbehandeling werd in 5% van de gevallen bepaald door het advies van de tandarts. Daarnaast verwachtte 18,2% een betere zorg dan elders, 71,6% van de respondenten zou niet terug willen naar de vorige behandelaar. Teleurstelling over het eerste behandelresultaat was hiervan de belangrijkste oorzaak (33%). De reden om juist nu behandeld te willen worden, werd vooral bepaald door de stand van de tanden (59,1%). Volgens de patiënten was de omgeving (familie en/of vrienden; score van 7,8 ± 2,3) het ermee eens dat opnieuw behandeld zou moeten worden. Overdag zou 89% van de respondenten geen high-pull headgear willen dragen, 8,7% geen cervicale headgear en 56,8% geen functionele apparatuur. Gedurende de nacht zou 4,9% van de patiënten geen high-pull headgear willen dragen, 38,6% geen cervicale headgear en 29,5% geen functionele apparatuur. Wanneer een orthodontische behandeling gepaard zou gaan met het verwijderen van een aantal gebitselementen dan was dit voor 6,8% een reden om af te zien van behandelen. Daarnaast zou 12,5% van de patiënten geen kaakoperatie willen ondergaan ten behoeve van een behandeling (afb. 5). Op de vraag hoeveel men, buiten de verzekering, zelf zou willen bijdragen aan een behandeling antwoordde 32,5% van de respondenten dat het niet uitmaakte, 53,2% wilde minder dan 1. euro bijdragen. De herbehandeling zou van 31% maximaal tussen de 18 en 24 maanden mogen gaan duren, terwijl het bij 34,5% niet uitmaakte hoe lang de behandeling zou duren. De motivatie om opnieuw behandeld te willen worden werd met 8,1 ± 2,4 beoordeeld (afb. 2). Er waren sterke aanwijzingen dat een mooi, recht gebit een positieve invloed zou hebben op het algemene welbevinden (waardering van 8,4 ± 1,8). Wanneer men anderen zag met scheve, lelijke tanden, meldde 43,3% van de respondenten dat ze daar iets aan zouden moeten laten doen, terwijl 39,8% dat een persoonlijke keuze vond van de desbetreffende persoon. Verwachting De verwachting van het resultaat van herbehandeling werd hoog geschat (8,8 ± 1,2), hetgeen significant hoger was dan de waardering van het gebit voor aanvang van de eerste behandeling, aan het eind van de eerste behandeling en voorafgaand aan de herbehandeling (afb. 2). Driekwart van de patiënten (75%) verwachtte dat vaste apparatuur in de bovenkaak nodig was voor het rechtzetten van hun tanden, 69,3% verwachtte vaste apparatuur in de onderkaak en 63% verwachtte apparatuur in boven- en onderkaak. De helft van de patiënten (52%) gaf aan dat de herbehandeling naar verwachting meer dan 2. euro zou gaan kosten. Een aanzienlijk deel van de patiënten veronderstelde dat de herbehandeling lang zou duren (29,5% tussen de 18 en 24 maanden). Discussie De man-vrouwverhouding voor eerste orthodontische behandeling op de afdeling Orthodontie van het UMCG tussen was 43% : 57%, de samenstelling van de onderzoeksgroep wijkt hier wezenlijk van af. Naar verhouding verzoeken circa 2 keer zoveel vrouwen als mannen om herbehandeling. Tuominen et al (1994) beschreven dat mannen eerder tevreden zijn over hun gebit dan vrouwen, hetgeen een verklaring zou kunnen zijn voor de overrepresentatie van vrouwen. De initiatiefnemer voor behandeling verschilt tussen de eerste en herbehandeling. Uit bovenstaande gegevens blijkt 66 Ned Tijdschr Tandheelkd 114 februari 27

5 Boxum e.a.: Orthodontische herbehandeling % 1 Bereidheid voor te dragen apparatuur geen HPG overdag geen CHG overdag Afb. 5. Bereidheid voor te dragen apparatuur tijdens herbehandeling (HPG = high-pull headgear; CPG = cervical-pull headgear; Act. = activator; Uitnem. = plaatapparatuur. dat bij de eerste behandeling het vooral de tandarts is die de doorslag geeft voor orthodontische behandeling. Uit dit onderzoek blijkt dat het bij de herbehandeling vooral de patiënt zelf is die behandeling wenst. Bovendien is de invloed van de tandarts en de familie bij de wens voor herbehandeling veel kleiner. Dit kan mogelijk samenhangen met het grotere tandheelkundig bewustzijn bij mensen die eerder orthodontisch zijn behandeld (Klages et al, 25). Maar liefst 39% van de respondenten heeft geen enkele vorm van retentie gehad, terwijl onderzoek heeft aangetoond dat individuen nog lang na de groeispurt kunnen doorgroeien. Dit kan soms tot lang na afbehandelen tandverplaatsingen in vooral het onderfront geven (Blake en Bibby, 1998; Ormiston et al, 25). Er kan zelfs bij gebruik van retainers recidief optreden (Artun et al, 1997). Het zou kunnen dat in de onderzoeksgroep recidief is opgetreden na de eerste behandeling en dat de gebitselementen minder goed staan dan na afloop van de eerste behandeling. Informatie hierover kan worden gehaald uit de beoordelingen die patiënten geven van hun gebit. Voor aanvang van de eerste behandeling is de beoordeling van het gebit het laagst. Deze is hoger na de eerste behandeling. De orthodontische behandeling heeft blijkbaar een positieve invloed gehad op de waardering van het eigen gebit. In de tijd tussen de afloop van de eerste behandeling en voorafgaand aan de herbehandeling gaat de waardering van het eigen gebit significant omlaag. Dat patiënten die eerder behandeld zijn zich meer bewust zijn van de esthetiek van hun gebit (Klages et al, 25), zou een verband kunnen hebben met de hoge verwachting van het eindresultaat van de herbehandeling. Men verwacht een beter resultaat dan het eindresultaat van de eerste behandeling. De respondent was of niet voldoende tevreden aan het eind van de eerste behandeling of verwacht, door het toegenomen bewustzijn over het gebit, dat het nog mooier wordt dan dat het geweest is. Het hogere niveau van bewustzijn van de patiënt kan ook worden gerelateerd aan wat men ervoor over heeft om rechte tanden te krijgen. De resultaten laten zien dat men relatief veel wil bijdragen aan de kosten en dat veel patiënten invasieve behandelingen zoals extracties of een orthodontisch-chirurgische ingreep willen ondergaan. Het ligt voor de hand dat wanneer men niet veel om het gebit zou geven, de bereidheid om bovenstaande ingrepen te ondergaan veel kleiner zou zijn. Respondenten zijn voor herbehandeling significant beter gemotiveerd dan voor de eerste behandeling. Afbeeldingen 1 en 2 geven hiervoor een eventuele verklaring. Patiënten die om herbehandeling verzoeken, zijn beter gemotiveerd, hebben zelf het initiatief genomen voor herbehandeling en verwachten een hoog niveau van afbehandelen. Deze specifieke karakteristieken stemmen overeen met de hoge mate (8,4) waarin deze patiënten melden dat het gebit invloed heeft op het algemene welbevinden. Opmerkelijk is daarbij dat deze veeleisende patiënt minder over heeft voor het bereiken van het gewenste resultaat; veel patiënten hebben immers aangegeven dat het type apparatuur dat men bereid is te gaan dragen niet sociaal invaliderend mag zijn. Dit fenomeen is in overeenstemming met onderzoeken die hebben beschreven dat de sociale omgang in de beleving van de patiënt één van de grootste problemen is in de eerste dagen van de behandeling (Sergl et al, 2). Men wil geen uitneembare beugels overdag en heeft liever dat er een paar gebitselementen worden verwijderd of zelfs een operatie nodig is dan dat men met buitenboordbeugels moet lopen. Hierbij moet worden vermeld dat tijdens de eerste behandeling slechts een klein deel van de onderhavige patiëntengroep dit soort orthodontische apparatuur heeft gedragen. Bij het dragen van uitneembare apparatuur tijdens de eerste behandeling moet tevens in ogenschouw worden genomen dat de mate van trouw bij het dragen van beugels door de patiënt zelf weliswaar als redelijk hoog werd beoordeeld (7,5), maar dat patiënten hun coöperatie overschatten (Cureton et al, 1993), en dat vooral uitneembare apparatuur slechts voor de helft van de voorgeschreven draagtijd daadwerkelijk wordt gedragen (Sahm et al, 199; Bartsch et al, 1993; Remmelink, 1995). Onvoldoende coöperatie zou een mogelijke oorzaak kunnen zijn voor het niet behalen van een bevredigend eindresultaat en zo de vraag naar herbehandeling vergroten. In de literatuur bestaat geen consensus over het type retentieapparaat of retentiedraad dat de grootste mate van stabiliteit van het eindresultaat geeft (Littlewood et al, 26). Retentiedraden en -platen worden vaak toegepast en worden beschouwd als een gebruikelijke methode om een stabiel eindresultaat te behouden. Retentiedraden zijn na hun introductie tot de gangbare retentieapparatuur gaan behoren (Zachrisson, 1977). Het is opvallend dat 36% van de onderzoeksgroep geen enkele vorm van retentie heeft gekregen. Dit zou een mogelijke oorzaak van terugval van Ned Tijdschr Tandheelkd 114 februari 27 67

6 het behandelresultaat kunnen zijn. De behandelduur en de kosten worden reëel geschat, maar deze factoren worden vanzelfsprekend beïnvloed door de mate van orthodontische afwijking. In een vervolgonderzoek zal aan de hand van een modelanalyse worden gekeken naar de mate van afwijking bij de patiënten uit de onderzoeksgroep. Daarbij zal gekeken worden naar het verschil in afwijking met een groep patiënten die voor de eerste keer komt voor behandeling, gematcht naar geslacht, leeftijd en startdatum van de behandeling. Door gebruik te maken van de objectieve meetgegevens van deze modelanalyse kunnen de subjectieve resultaten van de vragenlijst mogelijk nader worden geanalyseerd. Conclusie Patiënten die op de afdeling Orthodontie van het UMCG komen voor orthodontische herbehandeling vertonen een aantal karakteristieken. Ze hebben een hoog opleidingsniveau en hebben reële verwachtingen over tijdsduur en kosten van een orthodontische behandeling. Ze zijn voor het merendeel vrouw. Tijdens de eerste behandeling zijn deze patiënten behandeld met een breed scala aan orthodontische apparatuur, waarbij overwegend vaste apparatuur is gebruikt. De meeste van hen (64%) hebben na behandeling gangbare retentieapparatuur gekregen, 36% heeft geen retentieapparatuur gehad. De onderzoeksgroep toont zelf meer initiatief voor herbehandelen dan voor de eerste behandeling en is in relatie tot de vorige behandeling erg gemotiveerd. Wat de aard van de orthodontische therapie betreft hebben de patiënten veel over voor een goede behandeling. Ten slotte hebben patiënten die voor herbehandeling komen daarvan hoge verwachtingen, mede in relatie tot het behandelresultaat van de eerste behandeling en de waardering voor het gebit voorafgaand aan (her)behandeling. Literatuur > ArtunJ, Spadafora AT, Shapiro PA. A 3-year follow-up study of various types of orthodontic canine-to-canine retainers. Eur J Orthod 1997; 19: > BartschA, Witt E, Sahm G, Schneider S. Correlates of objective patient compliance with removable appliance wear. Am J Orthod Dentofacial Orthop 1993; 14: > BlakeM, Bibby K. Retention and stability: a review of the literature. Am J Orthod Dentofacial Orthop 1998; 114: > CuretonSL, Regennitter FJ, Yancey JM. Clinical versus quantitative assessment of headgear compliance. Am J Orthod Dentofacial Orthop 1993; 14: > GiftAG. Visual Analogue Scales: measurement of subjective phenomena. Nurs Res 1989; 38: > KlagesU, Bruckner A, Guld Y, Zentner A. Dental esthetics, orthodontic treatment, and oral-health attitudes in young adults. Am J Orthod Dentofacial Orthop 25; 128: > LittlewoodSJ, Millett DT, Doubleday B, Bearn DR, Worthington HV. Retention procedures for stabilising tooth position after treatment with orthodontic braces. Cochrane Database Syst Rev 26; (1): CD2283. > OrmistonJP, Huang GJ, Little RM, Decker JD, Seuk GD. Retrospective analysis of long-term stable and unstable orthodontic treatment outcomes. Am J Orthod Dentofacial Orthop 25; 128: > PancherzH, Hahn B. The orthodontic treatment needs of young adults. An epidemiological study of recruits. Fortschr Kieferorthop 1992; 53: > RemmelinkHJ. Medewerking bij het dragen van orthodontische apparatuur. Ned Tijdschr Tandheelkd 1995; 12: > SahmG, Bartsch A, Witt E. Micro-electronic monitoring of functional appliance wear. Eur J Orthod 199; 12: > SerglHG, Klages U, Zentner A. Functional and social discomfort during orthodontic treatment--effects on compliance and prediction of patients adaptation by personality variables. Eur J Orthod 2; 22: > TuominenML, Tuominen RJ, Nystrom ME. Subjective orthodontic treatment need and perceived dental appearance among young Finnish adults with and without previous orthodontic treatment. Community Dent Health 1994; 11: > WongP, Freer TJ. Patients attitudes towards compliance with retainer wear. Aust Orthod J 25; 21: > ZachrissonBU. Clinical experience with direct-bonded orthodontic retainers. Am J Orthod 1977; 71: Summary Orthodontic re-treatment. A qualitative study A growing number of patients go to orthodontic practices to receive orthodontic re-treatment, but their reasons for seeking re-treatment are uncertain. By means of a standardized questionnaire this study investigates the patients experiences with the initial orthodontic treatment, applied retention procedures, and the patients expectations and motivational reasons for re-treatment. In total 1 patients were asked to complete the questionnaire, 88 of them actually filled it out. The study subjects showed an above average educational level, with a considerably higher percentage of females than males seeking retreatment. Fixed appliances were used most frequently during the first course of treatment and most patients had been fitted with a removable retention plate or fixed retention wire at the conclusion of their first treatment; almost 4% of the patients did not receive any kind of retention appliance. Patients sought re-treatment mostly on their own initiative, as opposed to their initial treatment, when they were mostly referred by dentists or orthodontists. This revealed itself in patients high levels of motivation for re-treatment. Moreover, patients appeared to have realistic impressions of the time and cost involved in re-treatment. Bron S.C. Boxum, A. Sandham, Y. Ren Uit de afdeling Orthodontie van het Universitair Medisch Centrum Groningen, Rijksuniversiteit Groningen Datum van acceptatie: 16 oktober 26 Adres: dr. Y. Ren, UMC Groningen, postbus 31, 97 RB Groningen Y.Ren@dmo.umcg.nl Dankwoord Met dank aan prof. dr. A. Vissink voor zijn bijdrage aan dit artikel. 68 Ned Tijdschr Tandheelkd 114 februari 27

De Samenhang tussen Dagelijkse Stress, Emotionele Intimiteit en Affect bij Partners met een. Vaste Relatie

De Samenhang tussen Dagelijkse Stress, Emotionele Intimiteit en Affect bij Partners met een. Vaste Relatie De Samenhang tussen Dagelijkse Stress, Emotionele Intimiteit en Affect bij Partners met een Vaste Relatie The Association between Daily Stress, Emotional Intimacy and Affect with Partners in a Commited

Nadere informatie

INVLOED VAN CHRONISCHE PIJN OP ERVAREN SOCIALE STEUN. De Invloed van Chronische Pijn en de Modererende Invloed van Geslacht op de Ervaren

INVLOED VAN CHRONISCHE PIJN OP ERVAREN SOCIALE STEUN. De Invloed van Chronische Pijn en de Modererende Invloed van Geslacht op de Ervaren De Invloed van Chronische Pijn en de Modererende Invloed van Geslacht op de Ervaren Sociale Steun The Effect of Chronic Pain and the Moderating Effect of Gender on Perceived Social Support Studentnummer:

Nadere informatie

Geslacht, Emotionele Ontrouw en Seksdrive. Gender, Emotional Infidelity and Sex Drive

Geslacht, Emotionele Ontrouw en Seksdrive. Gender, Emotional Infidelity and Sex Drive 1 Geslacht, Emotionele Ontrouw en Seksdrive Gender, Emotional Infidelity and Sex Drive Femke Boom Open Universiteit Naam student: Femke Boom Studentnummer: 850762029 Cursusnaam: Empirisch afstudeeronderzoek:

Nadere informatie

De Relatie tussen Werkdruk, Pesten op het Werk, Gezondheidsklachten en Verzuim

De Relatie tussen Werkdruk, Pesten op het Werk, Gezondheidsklachten en Verzuim De Relatie tussen Werkdruk, Pesten op het Werk, Gezondheidsklachten en Verzuim The Relationship between Work Pressure, Mobbing at Work, Health Complaints and Absenteeism Agnes van der Schuur Eerste begeleider:

Nadere informatie

De relatie tussen depressie- en angstsymptomen, diabetesdistress, diabetesregulatie en. proactieve copingvaardigheden bij type 2 diabetespatiënten

De relatie tussen depressie- en angstsymptomen, diabetesdistress, diabetesregulatie en. proactieve copingvaardigheden bij type 2 diabetespatiënten De relatie tussen depressie- en angstsymptomen, diabetesdistress, diabetesregulatie en proactieve copingvaardigheden bij type 2 diabetespatiënten The relationship between depression symptoms, anxiety symptoms,

Nadere informatie

Bent u gemotiveerd? L.E.J. Gerretsen Studentnummer: Eerste begeleider: prof. dr. L. Lechner Tweede begeleider: Dr. A.

Bent u gemotiveerd? L.E.J. Gerretsen Studentnummer: Eerste begeleider: prof. dr. L. Lechner Tweede begeleider: Dr. A. Bent u gemotiveerd? Een Experimenteel Onderzoek naar de Invloed van een op het Transtheoretisch Model Gebaseerde Interventie op de Compliance bij de Fysiotherapeutische Behandeling van Psychiatrische Patiënten

Nadere informatie

Lichamelijke factoren als voorspeller voor psychisch. en lichamelijk herstel bij anorexia nervosa. Physical factors as predictors of psychological and

Lichamelijke factoren als voorspeller voor psychisch. en lichamelijk herstel bij anorexia nervosa. Physical factors as predictors of psychological and Lichamelijke factoren als voorspeller voor psychisch en lichamelijk herstel bij anorexia nervosa Physical factors as predictors of psychological and physical recovery of anorexia nervosa Liesbeth Libbers

Nadere informatie

Differences in stress and stress reactivity between highly educated stay-at-home and working. mothers with spouse and young children

Differences in stress and stress reactivity between highly educated stay-at-home and working. mothers with spouse and young children 1 Differences in stress and stress reactivity between highly educated stay-at-home and working mothers with spouse and young children Verschil in stress en stressreactiviteit tussen hoogopgeleide thuisblijf-

Nadere informatie

Relatie tussen Persoonlijkheid, Opleidingsniveau, Leeftijd, Geslacht en Korte- en Lange- Termijn Seksuele Strategieën

Relatie tussen Persoonlijkheid, Opleidingsniveau, Leeftijd, Geslacht en Korte- en Lange- Termijn Seksuele Strategieën Relatie tussen Persoonlijkheid, Opleidingsniveau, Leeftijd, Geslacht en Korte- en Lange- Termijn Seksuele Strategieën The Relation between Personality, Education, Age, Sex and Short- and Long- Term Sexual

Nadere informatie

Adherence aan HWO en meer bewegen

Adherence aan HWO en meer bewegen Adherence aan HWO en meer bewegen Een experimenteel onderzoek naar de effecten van het motivationele stadium van patiënten en de adherence aan huiswerkoefeningen (HWO) bij fysiotherapie en het meer bewegen.

Nadere informatie

Hartpatiënten Stoppen met Roken De invloed van eigen effectiviteit, actieplannen en coping plannen op het stoppen met roken

Hartpatiënten Stoppen met Roken De invloed van eigen effectiviteit, actieplannen en coping plannen op het stoppen met roken 1 Hartpatiënten Stoppen met Roken De invloed van eigen effectiviteit, actieplannen en coping plannen op het stoppen met roken Smoking Cessation in Cardiac Patients Esther Kers-Cappon Begeleiding door:

Nadere informatie

bij Kinderen met een Ernstige Vorm van Dyslexie of Children with a Severe Form of Dyslexia Ans van Velthoven

bij Kinderen met een Ernstige Vorm van Dyslexie of Children with a Severe Form of Dyslexia Ans van Velthoven Neuropsychologische Behandeling en Sociaal Emotioneel Welzijn bij Kinderen met een Ernstige Vorm van Dyslexie Neuropsychological Treatment and Social Emotional Well-being of Children with a Severe Form

Nadere informatie

Invloed van het aantal kinderen op de seksdrive en relatievoorkeur

Invloed van het aantal kinderen op de seksdrive en relatievoorkeur Invloed van het aantal kinderen op de seksdrive en relatievoorkeur M. Zander MSc. Eerste begeleider: Tweede begeleider: dr. W. Waterink drs. J. Eshuis Oktober 2014 Faculteit Psychologie en Onderwijswetenschappen

Nadere informatie

De relatie tussen Stress Negatief Affect en Opvoedstijl. The relationship between Stress Negative Affect and Parenting Style

De relatie tussen Stress Negatief Affect en Opvoedstijl. The relationship between Stress Negative Affect and Parenting Style De relatie tussen Stress Negatief Affect en Opvoedstijl The relationship between Stress Negative Affect and Parenting Style Jenny Thielman 1 e begeleider: mw. dr. Esther Bakker 2 e begeleider: mw. dr.

Nadere informatie

Type Dementie als Oorzaak van Seksueel Ontremd Gedrag. Aanwezigheid van het Gedrag bij Type Alzheimer?

Type Dementie als Oorzaak van Seksueel Ontremd Gedrag. Aanwezigheid van het Gedrag bij Type Alzheimer? Type Dementie als Oorzaak van Seksueel Ontremd Gedrag Aanwezigheid van het Gedrag bij Type Alzheimer? Type of Dementia as Cause of Sexual Disinhibition Presence of the Behavior in Alzheimer s Type? Carla

Nadere informatie

Beïnvloedt Gentle Teaching Vaardigheden van Begeleiders en Companionship en Angst bij Verstandelijk Beperkte Cliënten?

Beïnvloedt Gentle Teaching Vaardigheden van Begeleiders en Companionship en Angst bij Verstandelijk Beperkte Cliënten? Beïnvloedt Gentle Teaching Vaardigheden van Begeleiders en Companionship en Angst bij Verstandelijk Beperkte Cliënten? Does Gentle Teaching have Effect on Skills of Caregivers and Companionship and Anxiety

Nadere informatie

Fysieke Activiteit bij 50-plussers. The Relationship between Self-efficacy, Intrinsic Motivation and. Physical Activity among Adults Aged over 50

Fysieke Activiteit bij 50-plussers. The Relationship between Self-efficacy, Intrinsic Motivation and. Physical Activity among Adults Aged over 50 De relatie tussen eigen-effectiviteit 1 De Relatie tussen Eigen-effectiviteit, Intrinsieke Motivatie en Fysieke Activiteit bij 50-plussers The Relationship between Self-efficacy, Intrinsic Motivation and

Nadere informatie

De Relatie tussen Ervaren Organisatiecultuur en Organizational. Commitment in de Periode na een Overname.

De Relatie tussen Ervaren Organisatiecultuur en Organizational. Commitment in de Periode na een Overname. De Relatie tussen Ervaren Organisatiecultuur en Organizational Commitment in de Periode na een Overname. The Relation Between Perceived Organizational Culture and Organizational Commitment After an Acquisition.

Nadere informatie

Positieve, Negatieve en Depressieve Subklinische Psychotische Symptomen en het Effect van Stress en Sekse op deze Subklinische Psychotische Symptomen

Positieve, Negatieve en Depressieve Subklinische Psychotische Symptomen en het Effect van Stress en Sekse op deze Subklinische Psychotische Symptomen Positieve, Negatieve en Depressieve Subklinische Psychotische Symptomen en het Effect van Stress en Sekse op deze Subklinische Psychotische Symptomen Positive, Negative and Depressive Subclinical Psychotic

Nadere informatie

COGNITIEVE DISSONANTIE EN ROKERS COGNITIVE DISSONANCE AND SMOKERS

COGNITIEVE DISSONANTIE EN ROKERS COGNITIVE DISSONANCE AND SMOKERS COGNITIEVE DISSONANTIE EN ROKERS Gezondheidsgedrag als compensatie voor de schadelijke gevolgen van roken COGNITIVE DISSONANCE AND SMOKERS Health behaviour as compensation for the harmful effects of smoking

Nadere informatie

Karen J. Rosier - Brattinga. Eerste begeleider: dr. Arjan Bos Tweede begeleider: dr. Ellin Simon

Karen J. Rosier - Brattinga. Eerste begeleider: dr. Arjan Bos Tweede begeleider: dr. Ellin Simon Zelfwaardering en Angst bij Kinderen: Zijn Globale en Contingente Zelfwaardering Aanvullende Voorspellers van Angst bovenop Extraversie, Neuroticisme en Gedragsinhibitie? Self-Esteem and Fear or Anxiety

Nadere informatie

Kwalitatieve Studie naar Motivatie en Barrières van Etnische Minderheden uit Amsterdam

Kwalitatieve Studie naar Motivatie en Barrières van Etnische Minderheden uit Amsterdam Kwalitatieve Studie naar Motivatie en Barrières van Etnische Minderheden uit Amsterdam Zuidoost om zich bij de Soa-polikliniek van de GGD Amsterdam te laten Testen op Soa s en Hiv A Qualitative Research

Nadere informatie

Modererende Rol van Seksuele Gedachten. Moderating Role of Sexual Thoughts. C. Iftekaralikhan-Raghubardayal

Modererende Rol van Seksuele Gedachten. Moderating Role of Sexual Thoughts. C. Iftekaralikhan-Raghubardayal Running head: momentaan affect en seksueel verlangen bij vrouwen 1 De Samenhang Tussen Momentaan Affect en Seksueel Verlangen van Vrouwen en de Modererende Rol van Seksuele Gedachten The Association Between

Nadere informatie

De causale Relatie tussen Intimiteit en Seksueel verlangen en de. modererende invloed van Sekse en Relatietevredenheid op deze relatie

De causale Relatie tussen Intimiteit en Seksueel verlangen en de. modererende invloed van Sekse en Relatietevredenheid op deze relatie Causale Relatie tussen intimiteit en seksueel verlangen 1 De causale Relatie tussen Intimiteit en Seksueel verlangen en de modererende invloed van Sekse en Relatietevredenheid op deze relatie The causal

Nadere informatie

STIGMATISERING VAN PATIENTEN MET LONGKANKER 1. Stigmatisering van Patiënten met Longkanker: De Rol van Persoonlijke Relevantie voor de Waarnemer

STIGMATISERING VAN PATIENTEN MET LONGKANKER 1. Stigmatisering van Patiënten met Longkanker: De Rol van Persoonlijke Relevantie voor de Waarnemer STIGMATISERING VAN PATIENTEN MET LONGKANKER 1 Stigmatisering van Patiënten met Longkanker: De Rol van Persoonlijke Relevantie voor de Waarnemer Stigmatization of Patients with Lung Cancer: The Role of

Nadere informatie

Wat is de Modererende Rol van Consciëntieusheid, Extraversie en Neuroticisme op de Relatie tussen Depressieve Symptomen en Overeten?

Wat is de Modererende Rol van Consciëntieusheid, Extraversie en Neuroticisme op de Relatie tussen Depressieve Symptomen en Overeten? De Modererende rol van Persoonlijkheid op de Relatie tussen Depressieve Symptomen en Overeten 1 Wat is de Modererende Rol van Consciëntieusheid, Extraversie en Neuroticisme op de Relatie tussen Depressieve

Nadere informatie

De Relatie tussen Existential Fulfilment, Emotionele Stabiliteit en Burnout. bij Medewerkers in het Hoger Beroepsonderwijs

De Relatie tussen Existential Fulfilment, Emotionele Stabiliteit en Burnout. bij Medewerkers in het Hoger Beroepsonderwijs De Relatie tussen Existential Fulfilment, Emotionele Stabiliteit en Burnout bij Medewerkers in het Hoger Beroepsonderwijs The Relationship between Existential Fulfilment, Emotional Stability and Burnout

Nadere informatie

De Invloed van Familie op

De Invloed van Familie op De Invloed van Familie op Depressie- en Angstklachten van Verpleeghuisbewoners met Dementie The Influence of Family on Depression and Anxiety of Nursing Home Residents with Dementia Elina Hoogendoorn Eerste

Nadere informatie

De Relatie tussen Lichamelijke Gezondheid, Veerkracht en Subjectief. Welbevinden bij Inwoners van Serviceflats

De Relatie tussen Lichamelijke Gezondheid, Veerkracht en Subjectief. Welbevinden bij Inwoners van Serviceflats De Relatie tussen Lichamelijke Gezondheid, Veerkracht en Subjectief Welbevinden bij Inwoners van Serviceflats The Relationship between Physical Health, Resilience and Subjective Wellbeing of Inhabitants

Nadere informatie

Running head: MINDFULNESS, CONTINGENTE ZELFWAARDERING EN DEPRESSIE 1. De Invloed van een Gecombineerde Mindfulnessbehandeling op

Running head: MINDFULNESS, CONTINGENTE ZELFWAARDERING EN DEPRESSIE 1. De Invloed van een Gecombineerde Mindfulnessbehandeling op Running head: MINDFULNESS, CONTINGENTE ZELFWAARDERING EN DEPRESSIE 1 De Invloed van een Gecombineerde Mindfulnessbehandeling op Contingente Zelfwaardering en Depressieve Klachten. Tammasine Netteb Open

Nadere informatie

University of Groningen

University of Groningen University of Groningen De ontwikkeling van prikkelverwerking bij mensen met een Autisme Spectrum Stoornis en de invloed van hulp en begeleiding gedurende het leven. Fortuin, Marret; Landsman-Dijkstra,

Nadere informatie

Psychological Determinants of Absenteeism at Work by Pregnant Women. Psychologische determinanten van uitval uit het arbeidsproces door zwangere

Psychological Determinants of Absenteeism at Work by Pregnant Women. Psychologische determinanten van uitval uit het arbeidsproces door zwangere Psychological Determinants of Absenteeism at Work by Pregnant Women Psychologische determinanten van uitval uit het arbeidsproces door zwangere vrouwen: Onderzoek naar de relatie tussen angst, depressieve

Nadere informatie

Pesten op het werk en de invloed van Sociale Steun op Gezondheid en Verzuim.

Pesten op het werk en de invloed van Sociale Steun op Gezondheid en Verzuim. Pesten op het werk en de invloed van Sociale Steun op Gezondheid en Verzuim. Bullying at work and the impact of Social Support on Health and Absenteeism. Rieneke Dingemans April 2008 Scriptiebegeleider:

Nadere informatie

Functioneren van een Kind met Autisme. M.I. Willems. Open Universiteit

Functioneren van een Kind met Autisme. M.I. Willems. Open Universiteit Onderzoek naar het Effect van de Aanwezigheid van een Hond op het Alledaags Functioneren van een Kind met Autisme M.I. Willems Open Universiteit Naam student: Marijke Willems Postcode en Woonplaats: 6691

Nadere informatie

De Rol van Zelfregulatie, Motivatie en Eigen Effectiviteitsverwachting op het Volhouden

De Rol van Zelfregulatie, Motivatie en Eigen Effectiviteitsverwachting op het Volhouden De Rol van Zelfregulatie, Motivatie en Eigen Effectiviteitsverwachting op het Volhouden van Sporten en de Invloed van Egodepletie, Gewoonte en Geslacht The Role of Selfregulation, Motivation and Self-efficacy

Nadere informatie

Het Effect van Voortgangsfeedback aan Behandelaars op de Uitkomsten van Psychologische Behandelingen; een Pilot Onderzoek

Het Effect van Voortgangsfeedback aan Behandelaars op de Uitkomsten van Psychologische Behandelingen; een Pilot Onderzoek Het Effect van Voortgangsfeedback aan Behandelaars op de Uitkomsten van Psychologische Behandelingen; een Pilot Onderzoek The Effect of Progress Feedback to Therapists on Psychological Treatment Outcome;

Nadere informatie

(In)effectiviteit van Angstcommunicaties op Verminderen van Lichamelijke Inactiviteit: Rol van Attitudefuncties, Self-Monitoring en Self-Esteem

(In)effectiviteit van Angstcommunicaties op Verminderen van Lichamelijke Inactiviteit: Rol van Attitudefuncties, Self-Monitoring en Self-Esteem (In)effectiviteit van Angstcommunicaties 1 (In)effectiviteit van Angstcommunicaties op Verminderen van Lichamelijke Inactiviteit: Rol van Attitudefuncties, Self-Monitoring en Self-Esteem (In)effectiveness

Nadere informatie

Running head: OPVOEDSTIJL, EXTERNALISEREND PROLEEMGEDRAG EN ZELFBEELD

Running head: OPVOEDSTIJL, EXTERNALISEREND PROLEEMGEDRAG EN ZELFBEELD 1 Opvoedstijl en Externaliserend Probleemgedrag en de Mediërende Rol van het Zelfbeeld bij Dak- en Thuisloze Jongeren in Utrecht Parenting Style and Externalizing Problem Behaviour and the Mediational

Nadere informatie

Het verband tussen alledaagse stress en negatief affect bij mensen met een depressie en de rol van zelfwaardering daarbij

Het verband tussen alledaagse stress en negatief affect bij mensen met een depressie en de rol van zelfwaardering daarbij Het verband tussen alledaagse stress en negatief affect bij mensen met een depressie en de rol van zelfwaardering daarbij Een vergelijking van een depressieve en een niet-depressieve groep met Experience-Sampling-Method

Nadere informatie

Summary 124

Summary 124 Summary Summary 124 Summary Summary Corporate social responsibility and current legislation encourage the employment of people with disabilities in inclusive organizations. However, people with disabilities

Nadere informatie

Stigmatisering van Mensen met Keelkanker: de Rol van Mindfulness van de Waarnemer

Stigmatisering van Mensen met Keelkanker: de Rol van Mindfulness van de Waarnemer Met opmaak: Links: 3 cm, Rechts: 2 cm, Boven: 3 cm, Onder: 3 cm, Breedte: 21 cm, Hoogte: 29,7 cm Stigmatisering van Mensen met Keelkanker: de Rol van Mindfulness van de Waarnemer Stigmatisation of Persons

Nadere informatie

De Effectiviteit van een Mindfulness-gebaseerde Lichaamsscan: een. Vergelijking met Rusten in Liggende Positie

De Effectiviteit van een Mindfulness-gebaseerde Lichaamsscan: een. Vergelijking met Rusten in Liggende Positie De Effectiviteit van een Mindfulness-gebaseerde Lichaamsscan: een Vergelijking met Rusten in Liggende Positie The Effectiveness of a Mindfulness-based Body Scan: a Comparison with Quiet Rest in the Supine

Nadere informatie

Keuzetwijfels in de Emerging Adulthood rondom Studie- en Partnerkeuze. in Relatie tot Depressie

Keuzetwijfels in de Emerging Adulthood rondom Studie- en Partnerkeuze. in Relatie tot Depressie 1 Keuzetwijfels in de Keuzetwijfels in de Emerging Adulthood rondom Studie- en Partnerkeuze in Relatie tot Depressie Open Universiteit Nederland Masterscriptie (S58337) Naam: Ilse Meijer Datum: juli 2011

Nadere informatie

De populariteit van esthetische behandelingen Resultaten van een landelijk onderzoek

De populariteit van esthetische behandelingen Resultaten van een landelijk onderzoek A. de Jongh, G.Vo, S.L.S.D.F. Lie, F.M.D. Oosterink, Y.R. van Rood De populariteit van esthetische behandelingen Resultaten van een landelijk onderzoek Er lijkt sprake te zijn van een toenemende belangstelling

Nadere informatie

Knelpunten in Zelfstandig Leren: Zelfregulerend leren, Stress en Uitstelgedrag bij HRM- Studenten van Avans Hogeschool s-hertogenbosch

Knelpunten in Zelfstandig Leren: Zelfregulerend leren, Stress en Uitstelgedrag bij HRM- Studenten van Avans Hogeschool s-hertogenbosch Knelpunten in Zelfstandig Leren: Zelfregulerend leren, Stress en Uitstelgedrag bij HRM- Studenten van Avans Hogeschool s-hertogenbosch Bottlenecks in Independent Learning: Self-Regulated Learning, Stress

Nadere informatie

Emotioneel Belastend Werk, Vitaliteit en de Mogelijkheid tot Leren: The Manager as a Resource.

Emotioneel Belastend Werk, Vitaliteit en de Mogelijkheid tot Leren: The Manager as a Resource. Open Universiteit Klinische psychologie Masterthesis Emotioneel Belastend Werk, Vitaliteit en de Mogelijkheid tot Leren: De Leidinggevende als hulpbron. Emotional Job Demands, Vitality and Opportunities

Nadere informatie

Orthodontie in de algemene tandartspraktijk 3 Angle Klasse II/1-malocclusie: beter een latere éénfase- dan een vroege tweefasenbehandeling

Orthodontie in de algemene tandartspraktijk 3 Angle Klasse II/1-malocclusie: beter een latere éénfase- dan een vroege tweefasenbehandeling M.A.R. Kuijpers, A.M. Kuijpers-Jagtman Orthodontie in de algemene tandartspraktijk 3 Angle Klasse II/1-malocclusie: beter een latere éénfase- dan een vroege tweefasenbehandeling Over het aanvangstijdstip

Nadere informatie

Persoonlijkheidskenmerken en cyberpesten onder jongeren van 11 tot 16 jaar:

Persoonlijkheidskenmerken en cyberpesten onder jongeren van 11 tot 16 jaar: Persoonlijkheidskenmerken en cyberpesten onder jongeren van 11 tot 16 jaar: is er een relatie met een verkorte versie van de NVP-J? Personality Characteristics and Cyberbullying among youngsters of 11

Nadere informatie

De Relatie tussen Betrokkenheid bij Pesten en Welbevinden en de Invloed van Sociale Steun en. Discrepantie

De Relatie tussen Betrokkenheid bij Pesten en Welbevinden en de Invloed van Sociale Steun en. Discrepantie De Relatie tussen Betrokkenheid bij Pesten en Welbevinden en de Invloed van Sociale Steun en Discrepantie The Relationship between Involvement in Bullying and Well-Being and the Influence of Social Support

Nadere informatie

Het stellen van functionele doelen bij patiënten na een totale knie artroplastiek wat zijn de consequenties?

Het stellen van functionele doelen bij patiënten na een totale knie artroplastiek wat zijn de consequenties? Het stellen van functionele doelen bij patiënten na een totale knie artroplastiek wat zijn de consequenties? G. van der Sluis, J. Elings, S. Bausch-Goldbohm, R. Bimmel, F. Galindo-Garre, N. van Meeteren

Nadere informatie

Running head: INVLOED MBSR-TRAINING OP STRESS EN ENERGIE 1. De Invloed van MBSR-training op Mindfulness, Ervaren Stress. en Energie bij Moeders

Running head: INVLOED MBSR-TRAINING OP STRESS EN ENERGIE 1. De Invloed van MBSR-training op Mindfulness, Ervaren Stress. en Energie bij Moeders Running head: INVLOED MBSR-TRAINING OP STRESS EN ENERGIE 1 De Invloed van MBSR-training op Mindfulness, Ervaren Stress en Energie bij Moeders The Effect of MBSR-training on Mindfulness, Perceived Stress

Nadere informatie

Sociale Cognitie bij Psychisch Gezonde Volwassenen

Sociale Cognitie bij Psychisch Gezonde Volwassenen Sociale Cognitie bij Psychisch Gezonde Volwassenen Onderzoek met het Virtuele Lab Social Cognition in Psychologically Healthy Adults Research with the Virtual Laboratory Anja I. Rebber Studentnummer: 838902147

Nadere informatie

de Rol van Persoonlijkheid Eating: the Role of Personality

de Rol van Persoonlijkheid Eating: the Role of Personality De Relatie tussen Dagelijkse Stress en Emotioneel Eten: de Rol van Persoonlijkheid The Relationship between Daily Stress and Emotional Eating: the Role of Personality Arlette Nierich Open Universiteit

Nadere informatie

Een volledige uitneembare prothese met natuurlijke elementen

Een volledige uitneembare prothese met natuurlijke elementen Een volledige uitneembare prothese met natuurlijke elementen Auteur: Studentnummer: Begeleiders: C.R.G. van den Breemer S1645552 Drs. U. Schepke en Drs. D. van Meegen, Rijksuniversiteit Groningen Inleverdatum:

Nadere informatie

Media en creativiteit. Winter jaar vier Werkcollege 7

Media en creativiteit. Winter jaar vier Werkcollege 7 Media en creativiteit Winter jaar vier Werkcollege 7 Kwartaaloverzicht winter Les 1 Les 2 Les 3 Les 4 Les 5 Les 6 Les 7 Les 8 Opbouw scriptie Keuze onderwerp Onderzoeksvraag en deelvragen Bespreken onderzoeksvragen

Nadere informatie

samenvatting Samenvatting

samenvatting Samenvatting samenvatting Bij het verloren gaan van een gebitselement of wanneer deze nooit is aangelegd, bestaat vaak behoefte aan prothetisch herstel. Dit geldt in het bijzonder wanneer het een gebitselement betreft

Nadere informatie

De Relatie tussen Hechting en Welbevinden bij Ouderen: De mediërende Invloed van Mindfulness en Zingeving

De Relatie tussen Hechting en Welbevinden bij Ouderen: De mediërende Invloed van Mindfulness en Zingeving De Relatie tussen Hechting en Welbevinden bij Ouderen: De mediërende Invloed van Mindfulness en Zingeving Relationships between Attachment and Well-being among the Elderly: The mediational Roles of Mindfulness

Nadere informatie

Effecten van een op MBSR gebaseerde training van. hospicemedewerkers op burnout, compassionele vermoeidheid en

Effecten van een op MBSR gebaseerde training van. hospicemedewerkers op burnout, compassionele vermoeidheid en Effecten van een op MBSR gebaseerde training van hospicemedewerkers op burnout, compassionele vermoeidheid en compassionele tevredenheid. Een pilot Effects of a MBSR based training program of hospice caregivers

Nadere informatie

Verschillen tussen Allochtone- en Autochtone Jonge Studerende Moeders in het Ervaren van Dagelijkse Stress en het Effect ervan op de Stemming

Verschillen tussen Allochtone- en Autochtone Jonge Studerende Moeders in het Ervaren van Dagelijkse Stress en het Effect ervan op de Stemming Verschillen tussen Allochtone- en Autochtone Jonge Studerende Moeders in het Ervaren van Dagelijkse Stress en het Effect ervan op de Stemming Differences between Immigrant and Native Young Student Mothers

Nadere informatie

The relationship between social support and loneliness and depressive symptoms in Turkish elderly: the mediating role of the ability to cope

The relationship between social support and loneliness and depressive symptoms in Turkish elderly: the mediating role of the ability to cope The relationship between social support and loneliness and depressive symptoms in Turkish elderly: the mediating role of the ability to cope Een onderzoek naar de relatie tussen sociale steun en depressieve-

Nadere informatie

Zelfinstructie bij de Training MBSR

Zelfinstructie bij de Training MBSR Zelfinstructie bij de Training MBSR De Effecten op Stress, Mindfulness, Self efficacy en Motivatie Audrey de Jong Zelfinstructie bij de Training MBSR 2 Zelfinstructie bij de Training MBSR De Effecten op

Nadere informatie

Geloof in een Rechtvaardige Wereld en Afkeuring van Geweldsslachtoffers: De Invloed

Geloof in een Rechtvaardige Wereld en Afkeuring van Geweldsslachtoffers: De Invloed Geloof in een Rechtvaardige Wereld en Afkeuring van Geweldsslachtoffers: De Invloed van Sociale Categorisering, Persoons-identificatie, Positie-identificatie en Retributie Belief in a Just World and Rejection

Nadere informatie

Ouderlijke Controle en Angst bij Kinderen, de Invloed van Psychologische Flexibiliteit

Ouderlijke Controle en Angst bij Kinderen, de Invloed van Psychologische Flexibiliteit 1 Ouderlijke Controle en Angst bij Kinderen, de Invloed van Psychologische Flexibiliteit Nicola G. de Vries Open Universiteit Nicola G. de Vries Studentnummer 838995001 S71332 Onderzoekspracticum scriptieplan

Nadere informatie

NIEUW Productcatalogus

NIEUW Productcatalogus W U E NI Productcatalogus Inhoud Wat is Invisalign Go 4 Welke voordelen biedt Invisalign Go de patiënt? 5 Welke voordelen biedt Invisalign Go u als tandarts? 5 Training en ondersteuning 6 Stappenplan training

Nadere informatie

orthodontische behandeling RETENTIE APPARATUUR

orthodontische behandeling RETENTIE APPARATUUR orthodontische behandeling RETENTIE APPARATUUR retentieapparatuur I Gefeliciteerd! Na het dragen van de beugel(s) zijn je tanden en kiezen zodanig gaan staan dat het resultaat is bereikt zoals we dat willen

Nadere informatie

Kinderen met Internaliserende Problemen. The Effectiveness of Psychodynamic Play Group Therapy for Children. with Internalizing Problems.

Kinderen met Internaliserende Problemen. The Effectiveness of Psychodynamic Play Group Therapy for Children. with Internalizing Problems. Spelgroepbehandeling voor kinderen met internaliserende problemen De Effectiviteit van een Psychodynamische Spelgroepbehandeling bij Kinderen met Internaliserende Problemen. The Effectiveness of Psychodynamic

Nadere informatie

De Invloed van Perceived Severity op Condoomgebruik en HIV-Testgedrag. The Influence of Perceived Severity on Condom Use and HIV-Testing Behavior

De Invloed van Perceived Severity op Condoomgebruik en HIV-Testgedrag. The Influence of Perceived Severity on Condom Use and HIV-Testing Behavior De Invloed van Perceived Severity op Condoomgebruik en HIV-Testgedrag The Influence of Perceived Severity on Condom Use and HIV-Testing Behavior Martin. W. van Duijn Student: 838797266 Eerste begeleider:

Nadere informatie

LinkedIn Profiles and personality

LinkedIn Profiles and personality LinkedInprofielen en Persoonlijkheid LinkedIn Profiles and personality Lonneke Akkerman Open Universiteit Naam student: Lonneke Akkerman Studentnummer: 850455126 Cursusnaam en code: S57337 Empirisch afstudeeronderzoek:

Nadere informatie

Profiel. 1. Wat is uw geslacht? 2. Wat is uw leeftijd? 3. Waar woont u? Page 1. Om te beginnen stellen we u een paar algemene vragen. nmlkj.

Profiel. 1. Wat is uw geslacht? 2. Wat is uw leeftijd? 3. Waar woont u? Page 1. Om te beginnen stellen we u een paar algemene vragen. nmlkj. Profiel Om te beginnen stellen we u een paar algemene vragen. 1. Wat is uw geslacht? Man Vrouw 2. Wat is uw leeftijd? Jonger dan 18 jaar Van 18 tot 24 jaar Van 25 tot 29 jaar Van 30 tot 39 jaar Van 40

Nadere informatie

Lachen uw patiënten?

Lachen uw patiënten? Lachen uw patiënten? Hoe tevreden zijn uw patiënten? Begin jaren 90 zijn er binnen de orthodontie enkele landelijke onderzoeken uitgevoerd naar patiëntentevredenheid. Eén daarvan betrof een onderzoek onder

Nadere informatie

Communication about Animal Welfare in Danish Agricultural Education

Communication about Animal Welfare in Danish Agricultural Education Communication about Animal Welfare in Danish Agricultural Education Inger Anneberg, anthropologist, post doc, Aarhus University, Department of Animal Science Jesper Lassen, sociologist, professor, University

Nadere informatie

Running head: WERKZAAMHEID CLIËNTGERICHTE SPELTHERAPIE 1. Werkzaamheid van Cliëntgerichte Speltherapie bij Kinderen met Internaliserende

Running head: WERKZAAMHEID CLIËNTGERICHTE SPELTHERAPIE 1. Werkzaamheid van Cliëntgerichte Speltherapie bij Kinderen met Internaliserende Running head: WERKZAAMHEID CLIËNTGERICHTE SPELTHERAPIE 1 Werkzaamheid van Cliëntgerichte Speltherapie bij Kinderen met Internaliserende Problematiek: De Mediërende Invloed van de Ouder-Therapeut Alliantie

Nadere informatie

Het meten van de kwaliteit van leven bij kinderen met JIA

Het meten van de kwaliteit van leven bij kinderen met JIA Het meten van de kwaliteit van leven bij kinderen met JIA Measuring quality of life in children with JIA Masterthese Klinische Psychologie Onderzoeksverslag Marlot Schuurman 1642138 mei 2011 Afdeling Psychologie

Nadere informatie

Effecten van een Mindfulness-Based Stressreductie Training. op Existentiële Voldoening. Effects of a Mindfulness-Based Stress Reduction Program

Effecten van een Mindfulness-Based Stressreductie Training. op Existentiële Voldoening. Effects of a Mindfulness-Based Stress Reduction Program Effecten van een Mindfulness-Based Stressreductie Training op Existentiële Voldoening Effects of a Mindfulness-Based Stress Reduction Program on Existential Fulfillment Y. Ducaneaux-Teeuwen Eerste begeleider:

Nadere informatie

Determinantenonderzoek naar Factoren waarmee een Actief Stoppen-met-Roken Beleid op Cardiologieverpleegafdelingen kan worden bevorderd

Determinantenonderzoek naar Factoren waarmee een Actief Stoppen-met-Roken Beleid op Cardiologieverpleegafdelingen kan worden bevorderd Determinantenonderzoek naar Factoren waarmee een Actief Stoppen-met-Roken Beleid op Cardiologieverpleegafdelingen kan worden bevorderd Determinant Study in to Factors that Facilitate a Active Smoking-cessation

Nadere informatie

De relatie tussen intimiteit, aspecten van seksualiteit en hechtingsstijl in het dagelijks leven van heteroseksuele mannen en vrouwen.

De relatie tussen intimiteit, aspecten van seksualiteit en hechtingsstijl in het dagelijks leven van heteroseksuele mannen en vrouwen. De relatie tussen intimiteit, aspecten van seksualiteit en hechtingsstijl in het dagelijks leven van heteroseksuele mannen en vrouwen. The Relationship between Intimacy, Aspects of Sexuality and Attachment

Nadere informatie

Monitoring gebruikerstevredenheid invoering 130 km/h

Monitoring gebruikerstevredenheid invoering 130 km/h TNS Nipo Grote Bickersstraat 74 1013 KS Amsterdam t 020 5225 444 e info@tns-nipo.com www.tns-nipo.com Rapport Monitoring gebruikerstevredenheid invoering 130 km/h Rick Heldoorn & Matthijs de Gier H1630

Nadere informatie

Cover Page. The handle holds various files of this Leiden University dissertation.

Cover Page. The handle  holds various files of this Leiden University dissertation. Cover Page The handle http://hdl.handle.net/887/869 holds various files of this Leiden University dissertation. Author: Jong, Kim de Title: A chance for change : building an outcome monitoring feedback

Nadere informatie

Verloop bij de Politie: de Rol van Procedurele en Interactionele Rechtvaardigheid en Commitment

Verloop bij de Politie: de Rol van Procedurele en Interactionele Rechtvaardigheid en Commitment Verloop bij de Politie: de Rol van Procedurele en Interactionele Rechtvaardigheid en Commitment Turnover at the Police: the Role of Procedural and Interactional Justice and Commitment Inge E. F. Snyders

Nadere informatie

Het Effect van Assertive Community Treatment (ACT) op het. Sociaal Functioneren van Langdurig Psychiatrische Patiënten met. een Psychotische Stoornis.

Het Effect van Assertive Community Treatment (ACT) op het. Sociaal Functioneren van Langdurig Psychiatrische Patiënten met. een Psychotische Stoornis. Het Effect van Assertive Community Treatment (ACT) op het Sociaal Functioneren van Langdurig Psychiatrische Patiënten met een Psychotische Stoornis. The Effect of Assertive Community Treatment (ACT) on

Nadere informatie

Voorspellers van Leerbaarheid en Herstel bij Cognitieve Revalidatie van Patiënten met Niet-aangeboren Hersenletsel

Voorspellers van Leerbaarheid en Herstel bij Cognitieve Revalidatie van Patiënten met Niet-aangeboren Hersenletsel Voorspellers van Leerbaarheid en Herstel bij Cognitieve Revalidatie van Patiënten met Niet-aangeboren Hersenletsel Een onderzoek naar de invloed van cognitieve stijl, ziekte-inzicht, motivatie, IQ, opleiding,

Nadere informatie

Verklaring van het beweeggedrag van ouderen door determinanten van. The explanation of the physical activity of elderly by determinants of

Verklaring van het beweeggedrag van ouderen door determinanten van. The explanation of the physical activity of elderly by determinants of Verklaring van het beweeggedrag van ouderen door determinanten van het I-change Model The explanation of the physical activity of elderly by determinants of the I-change Model Hilbrand Kuit Eerste begeleider:

Nadere informatie

Denken is Doen? De cognitieve representatie van ziekte als determinant van. zelfmanagementgedrag bij Nederlandse, Turkse en Marokkaanse patiënten

Denken is Doen? De cognitieve representatie van ziekte als determinant van. zelfmanagementgedrag bij Nederlandse, Turkse en Marokkaanse patiënten Denken is Doen? De cognitieve representatie van ziekte als determinant van zelfmanagementgedrag bij Nederlandse, Turkse en Marokkaanse patiënten met diabetes mellitus type 2 in de huisartsenpraktijk Thinking

Nadere informatie

Running Head: IDENTIFICATIE MET SOCIAAL-ECONOMISCHE STATUS 1. Sociaal-economische Status en Gezondheid:

Running Head: IDENTIFICATIE MET SOCIAAL-ECONOMISCHE STATUS 1. Sociaal-economische Status en Gezondheid: Running Head: IDENTIFICATIE MET SOCIAAL-ECONOMISCHE STATUS 1 Sociaal-economische Status en Gezondheid: Invloed van ervaren Stress en Classificering Gezondheidschadend Gedrag Socioeconomic Status and Health:

Nadere informatie

Effecten van contactgericht spelen en leren op de ouder-kindrelatie bij autisme

Effecten van contactgericht spelen en leren op de ouder-kindrelatie bij autisme Effecten van contactgericht spelen en leren op de ouder-kindrelatie bij autisme Effects of Contact-oriented Play and Learning in the Relationship between parent and child with autism Kristel Stes Studentnummer:

Nadere informatie

Running head: BREAKFAST, CONSCIENTIOUSNESS AND MENTAL HEALTH 1. The Role of Breakfast Diversity and Conscientiousness in Depression and Anxiety

Running head: BREAKFAST, CONSCIENTIOUSNESS AND MENTAL HEALTH 1. The Role of Breakfast Diversity and Conscientiousness in Depression and Anxiety Running head: BREAKFAST, CONSCIENTIOUSNESS AND MENTAL HEALTH 1 The Role of Breakfast Diversity and Conscientiousness in Depression and Anxiety De Rol van Gevarieerd Ontbijten en Consciëntieusheid in Angst

Nadere informatie

Understanding the role of health literacy in self-management and health behaviors among older adults Geboers, Bas

Understanding the role of health literacy in self-management and health behaviors among older adults Geboers, Bas University of Groningen Understanding the role of health literacy in self-management and health behaviors among older adults Geboers, Bas IMPORTANT NOTE: You are advised to consult the publisher's version

Nadere informatie

De Relatie tussen Dagelijkse Stress, Negatief Affect en de Invloed van Bewegen

De Relatie tussen Dagelijkse Stress, Negatief Affect en de Invloed van Bewegen De Relatie tussen Dagelijkse Stress, Negatief Affect en de Invloed van Bewegen The Association between Daily Hassles, Negative Affect and the Influence of Physical Activity Petra van Straaten Eerste begeleider

Nadere informatie

De Relatie Tussen de Gehanteerde Copingstijl en Pesten op het Werk. The Relation Between the Used Coping Style and Bullying at Work.

De Relatie Tussen de Gehanteerde Copingstijl en Pesten op het Werk. The Relation Between the Used Coping Style and Bullying at Work. De Relatie Tussen de Gehanteerde Copingstijl en Pesten op het Werk The Relation Between the Used Coping Style and Bullying at Work Merijn Daerden Studentnummer: 850225144 Werkstuk: Empirisch afstudeeronderzoek:

Nadere informatie

Beschrijving resultaten onderzoek biseksualiteit AmsterdamPinkPanel Oktober 2014 Joris Blaauw

Beschrijving resultaten onderzoek biseksualiteit AmsterdamPinkPanel Oktober 2014 Joris Blaauw Beschrijving resultaten onderzoek biseksualiteit AmsterdamPinkPanel Oktober 2014 Joris Blaauw Dit document beschrijft kort de bevindingen uit het onderzoek over biseksualiteit van het AmsterdamPinkPanel.

Nadere informatie

Werkbevlogenheid bij Wethouders: De Bijdrage van Zingeving en Veerkracht en de Rol van Werkdruk en. Emotionele Werkstressoren

Werkbevlogenheid bij Wethouders: De Bijdrage van Zingeving en Veerkracht en de Rol van Werkdruk en. Emotionele Werkstressoren WERKBEVLOGENHEID BIJ WETHOUDERS 1 Werkbevlogenheid bij Wethouders: De Bijdrage van Zingeving en Veerkracht en de Rol van Werkdruk en Emotionele Werkstressoren Work Engagement of Municipal Executive Councillors:

Nadere informatie

DANKBAARHEID, PSYCHOLOGISCHE BASISBEHOEFTEN EN LEVENSDOELEN 1

DANKBAARHEID, PSYCHOLOGISCHE BASISBEHOEFTEN EN LEVENSDOELEN 1 DANKBAARHEID, PSYCHOLOGISCHE BASISBEHOEFTEN EN LEVENSDOELEN 1 Dankbaarheid in Relatie tot Intrinsieke Levensdoelen: Het mediërende Effect van Psychologische Basisbehoeften Karin Nijssen Open Universiteit

Nadere informatie

Oromyofunctionele therapie (3) Voorkom relaps door OMFT. orale functieleer - door B.P.M. Verlinden, tandarts, en P. Helderop, logopedist*

Oromyofunctionele therapie (3) Voorkom relaps door OMFT. orale functieleer - door B.P.M. Verlinden, tandarts, en P. Helderop, logopedist* orale functieleer - door B.P.M. Verlinden, tandarts, en P. Helderop, logopedist* Oromyofunctionele therapie (3) Voorkom relaps door OMFT Verreweg het grootste deel van de patiënten die door tandarts of

Nadere informatie

Pesten onder Leerlingen met Autisme Spectrum Stoornissen op de Middelbare School: de Participantrollen en het Verband met de Theory of Mind.

Pesten onder Leerlingen met Autisme Spectrum Stoornissen op de Middelbare School: de Participantrollen en het Verband met de Theory of Mind. Pesten onder Leerlingen met Autisme Spectrum Stoornissen op de Middelbare School: de Participantrollen en het Verband met de Theory of Mind. Bullying among Students with Autism Spectrum Disorders in Secondary

Nadere informatie

Common Mental Disorders Prediction of Sickness Absence Durations and Recurrences. Giny Norder NVAB kring Noord 14 april 2016

Common Mental Disorders Prediction of Sickness Absence Durations and Recurrences. Giny Norder NVAB kring Noord 14 april 2016 Common Mental Disorders Prediction of Sickness Absence Durations and Recurrences Giny Norder NVAB kring Noord 14 april 2016 Common Mental Disorders Prediction of Sickness Absence Durations and Recurrences

Nadere informatie

Cognitive self-therapy A contribution to long-term treatment of depression and anxiety

Cognitive self-therapy A contribution to long-term treatment of depression and anxiety Cognitive self-therapy A contribution to long-term treatment of depression and anxiety Uitgave in de RGOc-reeks, nummer 12 Copyright 2006 Peter C.A.M. den Boer, Groningen Cognitive self-therapy. A contribution

Nadere informatie

Anxiety, fainting and gagging in dentistry: Separate or overlapping constructs? van Houtem, C.M.H.H.

Anxiety, fainting and gagging in dentistry: Separate or overlapping constructs? van Houtem, C.M.H.H. UvA-DARE (Digital Academic Repository) Anxiety, fainting and gagging in dentistry: Separate or overlapping constructs? van Houtem, C.M.H.H. Link to publication Citation for published version (APA): van

Nadere informatie