blits KRANTEN IN DE KLAS > OPDRACHTENBUNDEl Naam voornaam jaar vakken

Transcriptie

1 blits KRANTEN IN DE KLAS > OPDRACHTENBUNDEl Naam voornaam jaar vakken

2 inhoud Thema 1 De Vlaamse kranten 4 Thema 2 De Vlaamse kranten op het internet 5 Thema 3 De voorpagina 7 THEMA 4 Regionaal nieuws 9 THEMA 5 Binnenland 11 THEMA 6 Buitenland 14 THEMA 7 De krant in cijfers 18 THEMA 8 Advertenties 20 THEMA 9 Natuurlijk 21 THEMA 10 Sport 23 THEMA 11 Spotprenten of cartoons 25 THEMA 12 Besprekingen of recensies 26 THEMA 13 Achter het nieuws 27 THEMA 14 Spelplezier 28 THEMA 15 De KiK-Awards 29 " Wat betekenen de symbolen bij de opdrachten? Bij te houden artikels uit de kranten TIP: blader al eens door BLITS en ga op zoek naar de opdrachten met dit symbooltje. Zo gooi je niets weg dat je nog nodig hebt. Computer en internet nodig bij deze opdracht 8 Hallo allemaal De komende weken krijgt jullie klas elke dag een pak kranten in de bus. Een prima gelegenheid om eens te vergelijken. Je zal gauw zien dat eenzelfde gebeurtenis heel verschillend weergegeven kan worden. En dat elke krant andere dingen belangrijk vindt. Je leerkracht kan je ook meer vertellen over hoe de krant gemaakt wordt. Wie weet, misschien wil jij daar later ook wel aan meewerken? Veel leesplezier! Frank Vandenbroucke Vlaams minister van blits \ Inhoud

3 voorwoord van kik Twee weken lang liggen er weer elke schooldag kranten in je klas. Zo leer je maar liefst 8 verschillende Vlaamse kranten kennen. In FLITS vind je een heleboel opdrachten om alles te ontdekken over kranten en krantenlezen. Samen met je leerkracht kies je welke vragen je beantwoordt en welke niet. Het is niet de bedoeling dat je àlle opdrachten maakt, al mag dat natuurlijk altijd. Vanaf januari 2008 is de KiK-quiz er weer met mooie prijzen. Wie heel goed scoort, mag misschien wel met de klas naar de Grote Finale aan het einde van het schooljaar. Jij doet toch ook mee? Schrijf je in op en je ontvangt een mailtje zodra de nieuwe quiz online staat. Maar dat is niet alles... in het voorjaar van 2008 kun je op je eigen klas- of schoolkrant maken: helemaal gratis. Je leerkracht krijgt een mailtje van Kranten in de Klas zodra de Krantenmaker online staat. Vraag ernaar! Neem de kranten na de les gerust mee naar huis en deel ze met je familie en vrienden. Kranten lezen is leuk, en dat mag iedereen weten. Veel plezier met Kranten in de Klas, de KiK-quiz en de Krantenmaker! Het KiK-team Beste meisjes en jongens Het nieuws kan verslavend werken. Neem dat van me aan. Je pikt een nieuwtje op en wilt natuurlijk het vervolg kennen. Maar het nieuws van de dag erop roept alweer vragen op. En voor de ontknoping moet je nog een dagje wachten. De nieuwsmedia brengen vaak vervolgverhalen waar de auteurs van thrillers en romans een puntje aan kunnen zuigen. De krant is de ideale, actuele en boeiende gids om de actualiteit te volgen. De krantenjournalisten gaan elke dag weer speciaal voor jou op zoek naar wat nieuw en belangrijk is. Dankzij de krant kan je probleemloos meepraten over de grote en kleine, positieve en negatieve nieuwtjes en nieuwsfeiten. Kranten in de Klas wil een opstapje zijn naar die krant. Al jaren leren duizenden en duizenden jongeren wegdwalen in de boeiende actualiteit op de krantenbladzijden. Durf ook jij het aan? Geert Bourgeois Vlaams minister van Media Voorwoord \ blits

4 thema 1 De Vlaamse kranten Welke krant(en) heb je zelf al eens doorbladerd of gelezen? Denk aan kranten in het Nederlands of in een andere taal, gratis of betalende kranten, enz. Hierboven zie je de 8 kranten die je met Kranten in de Klas beter leert kennen. Welke van deze 8 kranten heb je al eens in je handen gehad en/of gelezen? Kwaliteitskrant of populaire krant? Regionale krant of niet? Lees eerst het weetje hieronder en zet dan een sterretje op de juiste plaats! Let op: bij sommige kranten kan je meer dan één sterretje plaatsen! Kwaliteitskrant Populaire krant Regionale krant z De Morgen r r r De Standaard r r r De Tijd r r r Gazet van Antwerpen r r r Het Belang van Limburg r r r Het Laatste Nieuws r r r Het Nieuwsblad r r r Het Volk r r r 4. Een populaire krant is niet van mindere kwaliteit dan een kwaliteitskrant. Leg uit. 5. Wat vind je zelf: lijken onze regionale kranten meer op populaire kranten of meer op kwaliteitskranten? 6. Hoe komt dat, denk je? Wist je dat verschillende kranten een verschillend lezerspubliek hebben? Lezers van kwaliteitskranten verwachten vooral degelijke, correcte en uitgebreide verslaggeving. Populaire kranten brengen vooral nieuws waarin mensen en hun verhalen centraal staan. Verder zijn er ook regionale kranten, die veel over de eigen streek blits \ thema 1 - De Vlaamse kranten

5 thema 2 De Vlaamse kranten op het internet Hierboven zie je een aantal kranten op het internet. Welke kranten heb je zelf al eens op de computer gelezen? 8 Lijkt de papieren versie van je krant op de internetversie? Vergelijk beide versies voor een krant die je zelf kiest. TIP: spreek in de klas af wie welke krant neemt. Zorg ervoor dat zoveel mogelijk verschillende kranten aan bod komen. Voor deze opdracht kies ik voor de krant Noteer hieronder wat je opvalt. Let vooral op de verschillen tussen de papieren en online krant. Inhoud van de artikels: waarover gaan ze? thema 2 - De Vlaamse kranten op het internet \ blits

6 Opmaak of vormgeving van de artikels: hoe zien ze eruit? Lengte van de artikels: zijn ze lang, kort of iets tussenin? Hoeveelheid achtergrondinformatie: veel of weinig extra info? Advertenties: veel of weinig? Hoe zijn ze opgebouwd? Lezerspubliek: dezelfde lezers of toch niet? Vind je grote verschillen tussen de papieren krant en de online krant? Noteer ze hier. 4. Zijn de verschillen tussen papier en internet bij jouw krant groter dan bij de andere kranten? Bespreek het met je klasgenoten. Heb je de smaak helemaal te pakken? Vergelijk dan ook eens 2 kwaliteitskranten met elkaar, of 2 populaire blits \ thema 2 - De Vlaamse kranten op het internet

7 thema 3 De voorpagina 1 De mooiste eerste pagina Bekijk de voorpagina s van alle kranten van vandaag. Het belangrijkste artikel op een pagina noemen we het openingsartikel. Dit artikel valt het meeste op, bijvoorbeeld door een grote kop of een extra opvallende foto. Vat met 1 of 2 kernwoorden het onderwerp samen van het openingsartikel. Let op: schrijf niet de krantenkop zelf over! Onderwerp van het openingsartikel De Morgen De Standaard De Tijd Gazet van Antwerpen Het Belang van Limburg Het Laatste Nieuws Het Nieuwsblad Het Volk De naam van de kranten die hetzelfde onderwerp in hun openingsartikel hebben, onderstreep je hierboven in dezelfde kleur. Hoeveel verschillende onderwerpen vind je? Wist je dat De Tijd s maandags niet meer op papier verschijnt? In het weekend valt er immers minder financieel-economisch nieuws te rapen. Abonnees krijgen wel de krant De Tijd op maandag online in hun mailbox. 4. Hoe komt het dat sommige kranten hetzelfde onderwerp belangrijk vinden en andere kranten iets anders kiezen? Praat erover met de klas. Besluit: dit komt volgens ons doordat... thema 3 - De voorpagina \ blits 7

8 2 Harde noot of zachtgekookt ei? De journalistiek maakt een onderscheid tussen hard nieuws en zacht nieuws. Hard nieuws gaat om zakelijke, technische en wetenschappelijke informatie, commentaren door deskundigen, enz. De term zacht nieuws wordt gebruikt voor berichtgeving over menselijke verhalen en menselijk leed, buurtevenementen, showbizz, dieren in de zoo, enz. Duid op de voorpagina telkens aan welke artikels hard nieuws (H) zijn en welke artikels zacht nieuws (Z). Tel de aantallen op en noteer ze hieronder. Aantal artikels zacht nieuws Aantal artikels hard nieuws De Morgen De Standaard De Tijd Gazet van Antwerpen Het Belang van Limburg Het Laatste Nieuws Het Nieuwsblad Het Volk Wat zijn de opvallendste vaststellingen? Noteer ze hieronder. Waarom zetten sommige kranten meer zachte onderwerpen op hun voorpagina dan andere? Praat erover met de klas. Besluit: dit komt volgens ons doordat... Wist je dat een artikel aan een aantal eisen moet voldoen om de krant te halen? Elk stuk moet uiteraard nieuwswaarde hebben en het moet de lezers interesseren. Het onderwerp is daarom boeiend, actueel en belangrijk voor een groot aantal mensen. Bovendien is een artikel altijd zo correct en volledig mogelijk, duidelijk en in goed Nederlands geschreven. blits \ thema 3 - De voorpagina

9 thema 4 Regionaal nieuws Sommige kranten hebben regionale edities. Dit betekent dat de krant verschilt van streek tot streek. Uiteraard zie je het verschil vooral in de regionale bladzijden. Ga in elke krant op zoek naar nieuws uit je eigen streek. Denk ook aan de sportrubriek (vooral op maandag). Staat er veel regionaal nieuws in de kranten? Teken op de juiste plaats een ster op de lijn. Staat er bijvoorbeeld veel regionieuws in de krant, dan teken je de ster rechts op de lijn. z De Morgen De Standaard De Tijd Gazet van Antwerpen Het Belang van Limburg Het Laatste Nieuws Het Nieuwsblad Het Volk weinig REGIONIEUWS MeeR REGIONIEUWS veel REGIONIEUWS Omcirkel voor elk van de onderstaande kranten de regionale editie die in jouw gemeente in de winkels ligt. De Standaard Antwerpen Limburg Oost-Vlaanderen Vlaams-Brabant / Brussel West-Vlaanderen Gazet van Antwerpen Kempen Mechelen - Lier Metropool Waasland Het Volk Antwerpen - Mechelen Brugge - Oostkust De Denderstreek De Kempen en Limburg Kortrijk - Waregem - Menen Meetjesland - Leie - Gent Oostende - Westhoek Roeselare - Tielt Vlaams - Brabant Vlaamse Ardennen Het Waasland Let op! - Af en toe worden een aantal edities samengenomen. De gemeenschappelijke editie krijgt dan ook een andere naam. - Misschien ligt niet elke krant bij jouw lokale krantenverkoper. Op verzoek kan je verkoper de krant wel voor je aanvragen. Het Laatste Nieuws Antwerpen Denderstreek De Ring Brussel Gent - Eeklo - Deinze Gent en zijn regio Hageland Kempen Leiestreek Leuven Limburg Mandelstreek Mechelen & Lier Oostkust Pajottenland Vlaamse Ardennen Waasland Westhoek Westkust - Middenkust Het Nieuwsblad Antwerpen Brugge - Oostkust Brussel Noordrand Dender Eeklo - Deinze Gent en rand Kempen Kortrijk - Waregem - Menen Leuven - Hageland Limburg Mechelen - Lier Oostende - Westhoek Oudenaarde - Wetteren Pajottenland Roeselare - Tielt Waasland thema 4 - Regionaal nieuws \ blits

10 Van De Morgen, De Tijd en Het Belang van Limburg verschijnen geen regionale edities. Dit betekent niet noodzakelijk dat deze kranten geen aandacht hebben voor regionaal nieuws. Leg uit. 4. Zie je op dit vlak grote verschillen tussen deze drie kranten? ja / neen Leg uit hoe dat komt Ga nu online op zoek naar de regionale pagina s van de kranten. Vertrek telkens van de startpagina. De webadressen vind je op blz. 6 van deze BLITS Welke kranten brengen veel regionieuws? Welke kranten hebben minder regionale berichten? VEEL regionieuws online WEINIG regionieuws online Wist je dat zelfs de voorpagina van de verschillende edities erg kan verschillen? Soms loopt er tijdens het drukken nog nieuws binnen. Terwijl de ene editie dan al de deur uit is, is er bij een andere editie misschien net nog voldoende tijd om de primeur op de voorpagina te krijgen! 6. Vergelijk je antwoorden van vraag 5 met de resultaten uit vraag Zie je dezelfde titels staan als bij de papieren edities? Of zie je verschillen? Leg uit. 7. Kies je favoriete krant voor regionaal nieuws van jouw streek. Vergelijk op papier en op het internet. Wat valt je op? blits \ thema 4 - Regionaal nieuws

11 thema 5 Binnenland 5.1 Binnenland, schoon land? (c) Mel en John Kots De term binnenlands nieuws is heel ruim. Zo vind je op deze pagina s gerechtelijk nieuws, politieke discussies en besluiten, maar ook verhalen uit het leven van mensen als jijzelf. Verdeel je klas in groepjes van 3 of 4 leerlingen. Kies één onderwerp dat in ons land momenteel in de belangstelling staat. Neem er de kranten van vandaag bij en verzamel alle artikels over dat onderwerp. Vergelijk nu met je groep de berichtgeving over dit thema in de Vlaamse kranten. TIP: kies een onderwerp waarover in elke krant maar 1 of 2 artikels zijn verschenen. Kies je voor een thema waarover heel veel in de kranten staat, dan moet je ook heel veel lezen! Welke gelijkenissen zie je tussen de kranten? Waar zitten de verschillen tussen de kranten? Hoe verklaar je de verschillende invalshoeken in de kranten? 5.2 Ken ik jou niet uit de krant? Journalisten moeten voorzichtig omspringen met de persoonsgegevens van de mensen over wie ze schrijven. Het recht op privacy is belangrijk. Slachtoffers van misdrijven, ongevallen of rampen, maar ook zelfmoordenaars, verdachten, beklaagden, beschuldigden en zelfs veroordeelden komen niet steeds met hun naam in de krant. Neem de kranten van vandaag erbij. Blader door naar de pagina s met gerechtelijk nieuws (moordzaken, diefstal, agressie, enz.). Ga op zoek naar hetzelfde nieuwsonderwerp in de verschillende kranten. Vul de opdracht hiernaast aan. Tip: niet alle kranten hebben elke dag evenveel gerechtelijk nieuws. Vind je weinig voorbeelden voor deze opdracht, probeer het dan op een ander moment nog eens. be klaag de (de ~ (m.), ~n) 1 beschuldigde [als Nederlandse rechtsterm alleen in het militaire strafrecht] 2 [Belg.] iem. die terechtstaat voor de politierechtbank of de correctionele rechtbank VOORBEELD Onderwerp: We vergelijken de gegevens bij (schrap wat niet past) een slachtoffer / een verdachte (tijdens een gerechtelijk onderzoek) / een beklaagde of beschuldigde (tijdens een gerechtelijk proces) / een veroordeelde Deze kranten geven een afkorting: Deze kranten geven de volledige naam: thema 5 - Binnenland \ blits 11

12 per soons ge ge ven (het ~ (o.), ~s) 1 gegevens die de persoon kenmerken of identificeren: zijn naam, adres, woonplaats, beroep, hobby s, etc.; ook wel zijn bouw, lengte, haarkleur, kleur ogen, etc. pri va cy (de ~ (v.)) 1 privéleven Welke verschillen zie je tussen de kranten? Welke reden(en) kun je hiervoor bedenken? Wist je dat de Belgen van alle mensen ter wereld het langst in hun krant lezen? Belgen lezen 54 minuten per dag in de krant. De Chinezen, Finnen en Brazilianen staan op een gedeelde tweede plaats, elk met een gemiddelde van 48 minuten per dag. Bron: World Association of Newspapers, 2007 " 5.2 Ken je ministers Politiek wordt beoefend op verschillende niveaus. In je eigen gemeente is er een gemeenteraad en je provincie heeft een provinciebestuur. Vlaanderen, Wallonië en Brussel hebben allemaal een eigen regering. België heeft ook een federale regering. Daarboven komen nog het Europese niveau en het internationale overleg op wereldschaal. Ken jij alle politici die ons vertegenwoordigen? Op de volgende bladzijde leer je alvast de 10 ministers kennen van de Vlaamse regering. Maar wie zijn deze mensen? Neem de kranten erbij en doorblader de binnenlandpagina s. TIP: uiteraard staat niet elke minister elke dag met een foto in de krant. Je hebt waarschijnlijk kranten van verschillende dagen nodig. Ook de online kranten helpen je zeker op weg. OPGELET: het is mogelijk dat één of meer van deze mensen intussen niet meer in de Vlaamse regering zetelen. In dat geval verander je de naam van deze minister(s) in het lijstje. Vind je ook een foto van de nieuwe minister(s)? Plak de nieuwe foto over de foto van de minister die vervangen werd. blits \ thema 5 - Binnenland

13 z z z z z z z z z PARTIJ: PARTIJ: PARTIJ: PARTIJ: PARTIJ: PARTIJ: PARTIJ: PARTIJ: PARTIJ: Schrijf op de eerste regel naast de foto de juiste naam van de minister. Kies uit de lijst. z Bert ANCIAUX z Geert BOURGEOIS z Hilde CREVITS z Marino KEULEN z Fientje MOERMAN z Kris PEETERS z Steven VANACKERE z Kathleen VAN BREMPT z Frank VANDENBROUCKE z Dirk VAN MECHELEN Schrijf in het vakje rechts van de foto van de functie van de minister. Gebruik de letter uit onderstaand lijstje. A. Minister-president van de Vlaamse Regering en Vlaams minister van Institutionele Hervormingen, Havens, Landbouw, Zeevisserij en Plattelandsbeleid B. Vice-minister-president van de Vlaamse Regering en Vlaams minister van Economie, Ondernemen, Wetenschap, Innovatie en Buitenlandse Handel C. Vice-minister-president van de Vlaamse Regering en Vlaams minister van Werk, Onderwijs en Vorming D. Vlaams minister van Welzijn, Volksgezondheid en Gezin E. Vlaams minister van Financiën en Begroting en Ruimtelijke Ordening F. Vlaams minister van Cultuur, Jeugd, Sport en Brussel G. Vlaams minister van Bestuurszaken, Buitenlands Beleid, Media en Toerisme H. Vlaams minister van Openbare Werken, Energie, Leefmilieu en Natuur I. Vlaams minister van Binnenlands Bestuur, Stedenbeleid, Wonen en Inburgering J. Vlaams minister van Mobiliteit, Sociale Economie en Gelijke Kansen Weet je ook bij welke politieke partijen al deze mensen horen? 4. Vertel aan elkaar waarom deze ministers de laatste tijd zoal in het nieuws geweest zijn. z PARTIJ: thema 5 - Binnenland \ blits 13

14 thema 6 Buitenland 6. Het buitenland in de krant Vooraan in de klas liggen exemplaren van elke krant. Bekijk de voorpagina s samen met je klasgenoten. Hoeveel artikels met binnenlands nieuws staan er op de voorpagina? Hoeveel artikels met buitenlands nieuws? Vul de tabel hieronder aan. Aantal artikels binnenland Aantal artikels buitenland De Morgen De Standaard De Tijd Gazet van Antwerpen Het Belang van Limburg Het Laatste Nieuws Het Nieuwsblad Het Volk De kranten die meer binnenlands dan buitenlands nieuws op de voorpagina hebben, onderstreep je in het groen. De kranten die meer buitenlands dan binnenlands nieuws op pagina 1 brengen, onderstreep je in het blauw. Wat valt je op? Schrap wat niet past. - De meeste kranten hebben vooral binnenlands nieuws op de voorpagina. - De meeste kranten hebben ongeveer evenveel binnenlands als buitenlands nieuws op de voorpagina. - De meeste kranten hebben vooral buitenlands nieuws op de voorpagina. - De verschillen tussen de kranten zijn op dit gebied groot. - De verschillen tussen de kranten zijn op dit gebied klein. 4. Had je dit verwacht? Hoe verklaar je dit resultaat? Wat denkt de klas? blits \ thema 6 - Buitenland

15 5. Vergelijk de verschillende kranten met elkaar. Welke kranten maken binnenin de meeste ruimte voor buitenlands nieuws? 6. Verdeel de klas in groepjes van 2 of 3 leerlingen. Per groep kies je 1 onderwerp uit de pagina s met buitenlands nieuws. Elke groep kiest een ander onderwerp. Lees samen in de kranten alle artikels over dit thema. Begrijp je alles? Noteer hieronder de dingen die je nog niet helemaal duidelijk zijn Surf naar de websites van de kranten (de adressen vind je op blz. 6) waarvan je vermoedt dat ze de meeste aandacht voor dit onderwerp hebben (gehad). Zoek op de websites naar meer artikels over het onderwerp. Noteer hieronder wat je hebt bijgeleerd. Opgelet: op sommige krantenwebsites kan je alle artikels gratis lezen. Op andere sites krijg je gratis toegang tot een groot deel van de artikels, maar moet je betalen om toegang te krijgen tot het archief of andere diensten. 8. Zijn al je vragen nu beantwoord? (zie vraag 6 en7) ja / neen Is het antwoord neen? Ga dan op zoek naar bronnen die je verder kunnen helpen. Weet je echt niet meer waar je moet zoeken, vraag dan je klasgenoten of je leerkracht om hulp. Notities maak je hier: Is het antwoord ja? Stel het onderwerp nu met je groepje voor in een mini-presentatie van ongeveer 2 minuten. Vind je artikels, foto s, illustraties, stukjes uit het radio- of tv-journaal of andere bronnen die je verhaal duidelijker maken?breng ze zeker mee naar de klas! In het eerste deel van je voorstelling leg je uit wat er in de actualiteit over dit onderwerp is verschenen. In het tweede deel geef je je klasgenoten de extra informatie die ze nodig hebben om het artikel beter te begrijpen. Kun je ook de vragen van je klasgenoten meteen beantwoorden? De kranten (op papier of op het internet) helpen je zeker verder! thema 6 - Buitenland \ blits 15

16 " 9. Bewaar uit 1 krant naar keuze de artikels met buitenlands nieuws van deze week. Schrijf bij elk artikel de naam van het land waar het zich afspeelt. Zorg ervoor dat je het land ook kunt aanwijzen op de wereldkaart. Twijfel je? Gebruik je atlas! 6.2 Reporter ter plaatse Nieuws uit het buitenland wordt soms aangeleverd door een plaatselijke correspondent. Maar hoe komt een krant aan nieuws vanop een plek waar ze geen journalist heeft? Probeer samen met je klasgenoten zoveel mogelijk bronnen te bedenken! plaatselijke correspondent van de krant zelf cor res pon dent (de ~ (m.), ~en) 1 iem. met wie men een briefwisseling onderhoudt 2 berichtgever van elders aan nieuwsmedia 3 iem. die een onderneming of vereniging vertegenwoordigt 4 [hand.] iem. die met de correspondentie van een zaak is belast Zijn al deze bronnen even betrouwbaar? Bespreek en formuleer je conclusie. Je werkt als journalist bij een Vlaamse krant. Je schrijft een brandend actueel stuk dat binnen 2 uur klaar moet zijn. Helaas spreken twee van je bronnen elkaar tegen. Hoe ontdek je wie de waarheid spreekt en wie het bij het verkeerde eind heeft? Tijd voor bronnencontrole! Wat doen je klasgenoten? Wat doet een goede journalist? Bespreek het met de klas of nodig een echte journalist uit en vraag het hem zelf! 6.3 De waarheid en niets dan de waarheid Wat betekenen de woorden uit het tekstje hiernaast? Raadpleeg je woordenboek! Wist je dat journalisten niet om het even wat mogen schrijven? Ze moeten steeds de waarheid vertellen, mogen geen belangrijke informatie achterhouden of verdraaien en zijn verplicht hun eventuele fouten recht te zetten. Verder moeten ze het privéleven van mensen respecteren. Uiteraard zijn ook plagiaat, laster en eerroof niet toegelaten en mogen journalisten enkel eerlijke methodes gebruiken om aan informatie, foto s en documenten te komen. Bron: WAN plagiaat: laster: eerroof: blits \ thema 6 - Buitenland

17 " 6.4 De krant is mijn leven Mijn passies Wie de krant leest, leert niet alleen de wereld beter kennen, maar ook zichzelf. Je ontmoet andere mensen en verkent zo andere gedachten, denkwijzen en culturen. Je bekijkt de wereld vanuit een nieuw perspectief en ontdekt wat je boeit en wat niet. De krant brengt je op ideeën! Tijdens Kranten in de Klas vind je ongetwijfeld artikels die je aanspreken en die iets bij je losmaken. Bewaar deze artikels die je inspireren om leuke dingen te gaan doen. Denk aan hobby s, landen die je wil verkennen, mensen die je wil ontmoeten, een job die je het einde lijkt, enz. Na twee weken doorblader je je stapeltje artikels. Wat valt je op? Wat zijn blijkbaar je grote passies? Welke ontdekkingen heb je gedaan? Waar wil je meer mee doen? Noteer het hier! " Mijn droomberoep Ga in de kranten op zoek naar een baan die je leuk vindt. Let op: misschien staat jouw droomjob niet in de pagina s met vacatures? Misschien kom je wel met iets helemaal nieuws en heeft jouw ideale beroep nog geen naam? Beperk je bij je zoektocht niet tot de jobpagina s, maar laat je ook inspireren door de sportkrant, de buitenlandpagina s, de bladzijden over cultuur en media, enz. Mijn droomberoep Wat moet je nog doen om in aanmerking te komen voor deze job? Denk aan opleidingen, maar ook aan karaktereigenschappen die je nog moet bijwerken, mensen die je moet aanspreken, enz. (c) Tom@North thema 6 - Buitenland \ blits 17

18 thema 7 De krant in cijfers Kijk goed naar de voorpagina s van de kranten. Hoeveel kost een krant in de winkel? Tijdens de week kost de goedkoopste krant euro; de duurste euro. Neem dit weekend een kijkje in je supermarkt of krantenwinkel. Hoeveel kosten de kranten dan? In het weekend kost de goedkoopste krant euro; de duurste euro. Waarom betaal je in het weekend meer voor je krant? Schrap wat niet past. Slechts 1 antwoord is juist! - Krantenverkopers willen extra geld om op zaterdag (en zondag) hun winkel te openen. Dat voel je aan de prijs van de krant. - In het weekend hebben mensen meer tijd. Ze zijn dan meer geïnteresseerd in de krant. Krantenverkopers kunnen dus meer geld vragen dan in de week. - Weekendkranten zijn veel dikker. Ze hebben meer artikels dan in de week en veel extra bijlagen. Hiervoor is meer papier en inkt nodig, meer journalisten werken hieraan mee enz. Daarom is de weekendkrant duurder. 4. Waarom zijn sommige kranten goedkoper dan andere? Schrap wat niet past. Twee antwoorden zijn juist; één is complete onzin. Welk antwoord is niet correct? - Hoe meer exemplaren een krant verkoopt, hoe lager de kostprijs per stuk. Een voorbeeld van dit schaalvoordeel is de inkoopprijs voor papier en inkt. Die prijs wordt lager bij een grote aankoop: hoe meer je ervan nodig hebt, hoe beter de prijs die je kunt bedingen bij de leveranciers. - Kranten die veel lezers hebben, kunnen meer geld vragen aan hun adverteerders. De reclame zal immers door meer mensen worden gezien. Kranten die door minder mensen gelezen worden, zijn dus vaak duurder. - Sommige kranten worden gesponsord door het Belgisch Olympisch Comité. Zo wil het BOIC de bevolking aanmoedigen om meer aan sport te doen. Hoe meer sportnieuws een krant brengt, hoe meer geld ze krijgt en hoe goedkoper ze wordt. Kranten met weinig sportnieuws zijn daarom duurder. 5. Zijn er nog andere redenen waarom de ene krant duurder is dan de andere? Kun je er nog bedenken? Bespreek. Wist je dat slechts 5% van het totale nieuwsaanbod in de krant komt? De redactie van de krant moet dus heel goed kiezen wat haar lezers willen lezen, want voor die andere 95% is helaas geen plaats! Kranten kun je los in de winkel kopen, maar je kunt ze ook laten bezorgen door De Post, door een distributiedienst of door je krantenverkoper. Sommige Vlaamse kranten verkopen vooral losse nummers; andere hebben heel wat abonnees. blits \ thema 7 - De krant in cijfers

19 Hieronder zie je een overzicht van de Vlaamse krantenverkoop in 2006 (gemiddeld aantal verkochte exemplaren per dag). Totaal aantal Aantal betaalde Aantal betaalde Percentage abonnees betaalde kranten via kranten in op totaal aantal kranten abonnement losse verkoop betaalde kranten De Morgen % De Standaard % De Tijd % Gazet van Antwerpen % Het Belang van Limburg % Het Laatste Nieuws / De Nieuwe Gazet % Het Nieuwsblad / De Gentenaar % Het Volk % TOTAAL % Bron: Centrum voor Informatie over de Media (CIM) 6. Het totaal aantal betaalde kranten is de som van het aantal betaalde kranten via abonnement en het aantal betaalde kranten in losse verkoop. Een opwarmertje: vul de ontbrekende cijfers aan in de middenste 3 kolommen van bovenstaande tabel. 7. Maak de top 3 van de bestverkopende kranten uit de bovenstaande tabel (totaal aantal betaalde kranten) Bereken voor elke krant hoeveel procent van de exemplaren via betalende abonnees verdeeld wordt. Gebruik voor deze berekening de regel van drie. Schrijf de percentages in de laatste kolom. 9. Maak met deze cijfers de top 3 van de kranten uit de tabel die procentueel gezien de meeste abonnees hebben (= laatste kolom) Een krant met minder abonnees moet meer haar best doen om in de winkel de aandacht van de lezer te trekken. Zie je dat ook aan de vormgeving en de inhoud van de voorpagina? Leg uit met voorbeelden! Voorbeeld 1 Voorbeeld 2 thema 7 - De krant in cijfers \ blits 19

20 thema 8 Advertenties 8 Je houdt zo ontzettend veel van je lief, dat je je geluk met heel Vlaanderen wil delen. Je besluit een paginagrote advertentie met jullie foto te plaatsen op de laatste bladzijde van de 8 grote Vlaamse kranten. Bereken hieronder per krant hoeveel dit cadeautje je zal kosten. De recentste tarieven vind je op Prijs voor paginagrote advertentie (1/1, artikel 1000) in kleur (quadri) op de laatste pagina van de krant De Morgen De Standaard De Tijd Gazet van Antwerpen Het Belang van Limburg Het Laatste Nieuws / De Nieuwe Gazet Het Nieuwsblad / De Gentenaar Het Volk In sommige kranten is adverteren een stuk duurder dan in andere. Welke redenen kun je hiervoor bedenken? Denk ook terug aan wat je in thema 7 hebt geleerd. Hoeveel kosten de 8 advertenties samen? euro. 4. Kijk op blz. 19 naar de tabel van de gemiddelde krantenverkoop per dag. Totaal aantal betaalde kranten waarin je advertentie zal verschijnen: kranten. 5. Hoeveel kost je advertentie dan per krantenexemplaar? euro. 6. Eén krant wordt vaak door verschillende mensen gelezen. Het aantal lezers per exemplaar verschilt van krant tot krant, maar het gaat al snel om 2 à 3 mensen. Wist je dat advertenties heel belangrijk zijn voor een krant? Zonder reclame-inkomsten zouden de meeste kranten ongeveer twee keer zoveel kosten als nu! Hoeveel kost je advertentie dan per krantenlezer? euro à euro. flits \ thema 8 - Advertenties

21 thema 9 Natuurlijk 9.1 Duurzame ontwikkeling Duurzame ontwikkeling is de ontwikkeling die voorziet in de behoeften van de huidige generatie zonder de mogelijkheden van toekomstige generaties om in hun behoeften te voorzien in gevaar te brengen. (Bron: Our Common Future, Brundtland-rapport in opdracht van de Verenigde Naties, 1987). Wat betekent deze zin? Bespreek het met de klas en noteer hier je verduidelijkingen. Het Brundtland-rapport benadrukt hoe economische en ecologische problemen nauw met elkaar samenhangen. Het zijn problemen die samen opgelost moeten worden, en dat kan maar door te doen aan duurzame ontwikkeling. Ook in België werken de overheid en heel veel mensen, bedrijven en organisaties hieraan mee. In het overheidsbeleid voor de komende jaren zijn 12 projectthema s uitgestippeld. duurzaam bouwen en wonen maatschappelijk verantwoord ondernemen gen der (het ~, ~s) 1 geslacht, sekse 2 geheel van sociale en culturele kenmerken van een sekse educatie voor duurzame ontwikkeling 4. duurzame landbouw 5. milieu en gezondheid 6. duurzame mobiliteit 7. duurzaam omspringen met water 8. duurzame productie- en consumptiepatronen 9. wetenschappelijk onderzoek en innovatiebeleid 10. duurzame ruimtelijke ontwikkeling 1 gender 1 wereldwijde bestrijding van HIV/aids Wist je dat onze krantenuitgevers het milieu erg belangrijk vinden? Ze gebruiken zoveel mogelijk gerecycleerd papier en milieuvriendelijke inkt. Bron: thema 9 - Natuurlijk \ blits 21

22 " Wat hebben deze thema s te maken met duurzame ontwikkeling? Ken je voorbeelden? Bespreek de 12 thema s kort met de klas en noteer je verduidelijkingen indien nodig. Meer informatie over duurzame ontwikkeling? Surf naar Ook in de kranten vind je heel wat informatie over duurzame ontwikkeling. Verdeel de klas in 4 groepen. Elke groep kiest 3 thema s. Per thema zoek je met je groep ten minste 1 artikel. Zoek in de artikels naar de namen van projecten en organisaties die zich inzetten voor duurzame ontwikkeling. Wie doet wat? Zoek extra informatie op (bijvoorbeeld via de zoekfunctie op de websites van de kranten of in de bibliotheek) en verzamel alles in een mapje. 4. Kies uit je mapje de organisatie of het project waarvoor jij de meeste sympathie koestert. Maak een korte voorstelling (2 à 3 minuten) van dit project of deze organisatie en laat daarin je klasgenoten warmlopen voor het initiatief. Wie kan de meeste leerlingen overtuigen om hun steun te betuigen? Kies je eigen actiepunt en draag vandaag al je steentje bij aan een mooie toekomst! 9.2 De snelle krant-en-papierquiz Wat is de belangrijkste grondstof voor het papier waarop je krant wordt gedrukt? a. hout b. gerecycleerd papier c. karton Wist je dat de gaatjes onderaan of langs de zijkant van je krant er niet zomaar zijn? Die gaatjes zijn nodig om het papier beter te kunnen geleiden in de machine die de kranten vouwt. Papier wordt gemaakt van papierpulp, die zelf is verkregen uit oud papier of hout. Papierpulp bestaat voor een groot deel uit water, namelijk voor a. 33% b. 66% c. 99% De waterige pulp wordt gezeefd, geperst en gedroogd. Afhankelijk van de papiersoort bevat het papier aan het einde nog a. 1 à 2 % water b. 5 à 10 % water c. 15 à 20% water 4. Als we papier recycleren, worden de papiervezels daarbij elke keer korter en slapper, zodat we steeds verse houtvezels nodig hebben om het papier stevig te houden. Hoeveel keer kan papier gerecycleerd worden? a. 6 keer b. 9 keer c. 12 keer 5. Gebruikt papier moet vaak worden ontinkt voor het kan worden gerecycleerd. Welke producten worden gebruikt om de inkt te verwijderen? a. water en zeep b. terpentijn en white-spirit c. azijn en zout De oplossingen vind je op blz. 28 van deze BLITS blits \ thema 9 - Natuurlijk

23 thema 10 Sport 10.1 Sport in de krant Op welke dag van de week vind je het meeste sportnieuws in de kranten? TIP: de opdrachten over sport maak je dus het beste met de kranten van die dag! Welke kranten brengen heel veel sportnieuws? Welke kranten hebben minder aandacht voor sport? 4. Welke kranten brengen veel interviews met sporters, trainers, enz? 5. Aan welke sporten moeten de kranten volgens jou meer aandacht besteden? 6. Zijn er ook sporten die volgens jou te veel plaats in de krant krijgen? Welke? Leg uit waarom je dat vindt! Kikquiz.be De KiK-quiz is de actualiteitsquiz van Kranten in de Klas. Speel vanaf januari 2008 mee met je klas of gewoon van bij jou thuis. Surf naar en win prachtige prijzen! De beste klassen mogen naar de grote livefinale in Brussel. Registreer je nu al op de site: dan stuurt KiK je een berichtje zodra de eerste ronde online staat. thema 10 - Sport \ blits 23

24 7. Wat verwacht je van de regionale sportberichtgeving in een krant? Wat vind je het belangrijkste? Uitslagen? Verslagen? Commentaren? Interviews? Columns? Foto s? Cartoons? Iets anders? 8. Welke krant(en) zou je zelf lezen om op de hoogte te zijn van het regionale sportnieuws? 10.2 Hoera-woorden Sport is emotie. Prestaties zijn soms uitstekend en dan weer ondermaats. Sporters en supporters zijn het ene moment teneergeslagen en teleurgesteld en vertoeven even later alweer in de zevende hemel. Afwisseling troef! Gaat het goed met een sporter of een team, dan gebruiken journalisten wel eens hoera-adjectieven om dit te beschrijven. Deze bijvoeglijke naamwoorden geven aan hoe uitzonderlijk een prestatie wel was. Veel van die adjectieven zijn overbodig. Ze drukken vaak iets uit dat al in het zelfstandig naamwoord of in een andere bepaling vervat zit. Als je deze woorden te pas en te onpas gebruikt, verwatert hun betekenis. Als je prestaties steevast uitzonderlijk noemt, wat kan je dan nog schrijven als ze een volgende keer nóg veel beter zijn? (Meer over hoera-woorden in Stijlboek, Ludo Permentier en Ludo Van Den Eynden, 2de druk, 1998, blz. 107) Een paar voorbeelden: de allerbeste kwaliteit een uniek fenomeen een ongelooflijke topprestatie dolenthousiaste supporters een zuiver verdedigende middenvelder de aanwezige tegenstanders " Hou de komende dagen de kranten in de gaten. Ga in de sportrubrieken op zoek naar meer dergelijke voorbeelden. Noteer bij elk voorbeeld de naam van de krant, de datum en de bladzijde waarop je het las. Ook in andere krantenrubrieken vind je vaak hoera-woorden. Noteer hier je voorbeelden. blits \ thema 10 - Sport