Toolbox SBCM

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Toolbox SBCM www.toolbox.sbcm.nl"

Transcriptie

1 Toolbox SBCM Praktische activiteiten Werknemersvaardigheden 0-2 uur voorbereidingstijd

2 Inhoudsopgave 0-2 uur voorbereidingstijd TRAINING ARBEIDSBELASTING SW (TAS) 4 TAALMAATJE: SAMEN WERKEN AAN LEREN VAN NEDERLANDSE TAAL 5 Bijlage 1 bij Taalmaatje: Stappenplan 7 Bijlage 2 Taalmaatje: Voorbereiding kennismaking 8 Bijlage 3 : Tips voor taalleren 10 MAAK GEZAMENLIJK EEN INWERKPROGRAMMA VOOR NIEUWE COLLEGA S OP DE AFDELING. 12 Bijlage 1 Stappenplan Samenstellen van een inwerkprogramma STAFMEDEWERKERS INTERVIEWEN 16 Bijlage bij Interview stafmedewerkers 18 INTERNE INFORMATIEBIJEENKOMSTEN 20 Bijlage bij kaart Interne informatiebijeenkomsten 21 MAAK MET UW MEDEWERKERS EEN QUIZ OVER HET BEDRIJF. 22 Bijlage 1 Maak een eigen Quiz over het bedrijf Bijlage 2 Maak zelf uw quiz over het bedrijf QUIZ: KEN JE BEDRIJF! 25 DE VAKANTIE- EN VERLOFQUIZ 27 Bijlage vakantie- verlofquiz 29 WERKBLADEN JUF HANNAH 32 E-LEARNING OP DE WERKVLOER 33 Bijlage E-learning op de werkvloer 34 DE IDEALE WERKNEMER 35 Bijlage Trainersdocument De ideale werknemer 37 Bijlage Opdracht de ideale werknemer 39 REKENEN OP DE WERKVLOER 41 Bijlage Leskist meten en wegen 43 Bijlage Het Grote Rekenspel 44 Werknemersvaardigheden ( 2

3 EXTRA VAKGERICHTE INSTRUCTIE 45 EDUCATIEVE BORD- EN KAARTSPELLEN 47 Bijlage Spellen 49 INDIVIDUEEL ONTWIKKELPLAN: EXTRA TIJD EN RUIMTE VOOR LEREN 51 Bijlage Checklist werknemersvaardigheden 53 EXTRA OEFENEN MET DIVERSE WERKNEMERSVAARDIGHEDEN 58 Bijlage Opdrachten: Samenwerken en opkomen voor jezelf 61 Bijlage Overwerk (privétijd, compensatie) extra werk, afmaken van je werk 63 Bijlage Sociale verplichtingen (na het werk café, feesten, etc.) Nederlands en eigen taal/dialect, roddel/grapjes, wat vertel je wel/niet van je privé 64 Bijlage Omgaan met kritiek, commentaar krijgen, reageren op het maken van fouten 65 Bijlage Opdracht Afspraken en regels 66 GOED GEDRAG OP DE WERKVLOER 67 Bijlage Gedragscode Goed gedrag op de werkvloer uur voorbereidingstijd MINDER WERK? MEER LEREN! 75 Bijlage Voorbeeld uitwerking: Minder werk? Meer leren! 77 Werknemersvaardigheden ( 3

4 Training Arbeidsbelasting SW (TAS) Korte uitleg: De sector zet sterk in op het terugdringen van verzuim. Het E-learningprogramma Training Arbeidsbelasting SW (TAS) van SBCM, bestaat uit een film, gesproken tekst, foto s en tekeningen. Het programma is met name gericht op medewerkers in Industrie en Dienstverlening. Individueel/groep (aantal): Individueel en groep Doel: Het voorkomen en verminderen van fysieke en psychische belasting van de SW-medewerker. Resultaat: De SW-medewerker loopt minder risico op klachten door arbeidsbelasting. Randvoorwaarden uitvoering Eisen aan de begeleiding: Doorloop zelf het programma zodat u bekend bent met de inhoud. U kunt de opdrachten op maat van iedere deelnemer downloaden. Via SBCM bestaat de mogelijkheid voor het volgen van een train de trainer-cursus. Voorbereidingstijd begeleiding Voorbereiding activiteit: 0-2 uur Duur activiteit: 0-2 uur 2-4 uur (afhankelijk van het aantal opdrachten dat u erbij laat uitvoeren) Ruimte: Grootte van de ruimte is afhankelijk van de groepsgrootte. Materialen: U heeft per deelnemer een computer met geluidkaart en internetaansluiting nodig. Kosten: Geen Verkrijgbaar bij: Referenties: nvt Werknemersvaardigheden ( 4

5 Taalmaatje: samen werken aan leren van Nederlandse taal Korte uitleg: De medewerkner wordt een taalmaatje van een van de (allochtone of analfabete) collega s. Het taalmaatje helpt bij het oefenen van Nederlands op de werkvloer. Maakt ook tijd voor de collega om bijvoorbeeld één keer in de week tijdens de lunch met elkaar te oefenen. Individueel/groep (aantal): 2-6 personen Doel: Het doel is verbeteren van de Nederlandse taal van de allochtone/analfabete medewerkers. Anderzijds kunnen de taalmaatjes de eigen kennis en kwaliteiten inzetten voor hulp aan een collega. Doel voor de sw-organisatie is vormgeven van maatschappelijk ondernemerschap. Resultaat: Allochtone collega s spreken beter Nederlands. Autochtone collega s werken aan het verbeteren van lees- en/of schrijfvaardigheid. De taalmaatjes ondersteunen collega s, maar ontwikkelen daardoor ook nieuwe competenties of andere netwerken. Door taalmaatjes ontstaat meer begrip en integratie van medewerkers van verschillende culturen op de werkvloer. Randvoorwaarden uitvoering Eisen aan de begeleiding: Belangrijk bij de begeleiding van de taalmaatjes is zorgen voor een goede match. Mogelijk is ondersteuning van de medewerker nodig bij het in de praktijk brengen van het taalmaatje zijn. Voorbereidingstijd begeleiding Voorbereiding activiteit: 0-2 uur Duur activiteit: 4 uur of meer Ruimte: Mogelijkheid om apart te zitten. Dat kan op de afdeling, maar ook in de kantine. Materialen: - Stappenplan ter ondersteuning van het taalmaatje. (Bijlage 1) - Voorbereiding kennismaking (Bijlage 2) - Tips voor Taalleren (Bijlage 3) Kosten: Geen Werknemersvaardigheden ( 5

6 Verkrijgbaar bij: Nvt Referenties: Nvt Werknemersvaardigheden ( 6

7 Bijlage 1 bij Taalmaatje: Stappenplan Stap 1. Het kennismakingsgesprek: het taalmaatje bereidt het gesprek voor. Bijlage 2 geeft hiertoe een aanzet. Voorwaarde voor de samenwerking is dat er een basis gelegd wordt door middel van een gesprek over wederzijdse achtergronden voor verdere samenwerking en wederzijds vertrouwen Stap 2. Maak aan het einde van het eerste gesprek een afspraak over het ritme waarin de taalmaatjes elkaar gaan ontmoeten. - Hoe vaak per week/maand? - Op welk moment? - Hoe lang duurt een ontmoeting? - Voor welke periode spreken we dit af? (2 maanden, 3 of 6?) Stap 3. Inhoud van de afspraken: - Vooral spreken/luisteren - Vooral lezen - Vooral schrijven Stap 4. Doorlezen van de aanwijzingen behorend bij de onderdelen die geoefend moeten worden. Er mee aan de slag. Stap 5. Na een maand in gesprek met taalmaatje en werkleider over de samenwerking en of het lukt om tot resultaten te komen. Dit is een evaluatiemoment. Hier kunnen de taalmaatjes in overleg met de werkleider besluiten of zij door willen gaan. Stap 6. Bij doorgang: verder gaan met het afgesproken traject. Evalueren na afloop van de afgesproken termijn. Werknemersvaardigheden ( 7

8 Bijlage 2 Taalmaatje: Voorbereiding kennismaking De start van een Taalmaatjestraject is een uitgebreid kennismakingsgesprek tussen de maatjes. Dit gesprek is de basis voor een goede samenwerking. Vertrouwen en wederzijdse interesse is van groot belang. Het Taalmaatje stelt vragen maar vertelt ook over de eigen achtergrond. Maak er een wederzijds informatief gesprek van. Daarom: Beantwoord de vragen ook zelf! Let op uw taalgebruik. Verstaat uw taalmaatje alle woorden? De onderstaande lijst kan u helpen voor het eerste gesprek. 1. Hoelang woont u in Nederland? - Waar woont u? - Hoe is de buurt? 2. Hoe is uw leefsituatie? - wel of niet getrouwd? - wel/geen kinderen? (leeftijd van de kinderen, welke scholen, Gaat het de kinderen goed) 3. Hoe lang werkt u bij deze organisatie? - op welke afdeling? - welke werkzaamheden? Ook op andere afdelingen gewerkt? 4. Hebt u eerder bij een ander bedrijf gewerkt? - bij welk bedrijf? - op welke afdeling? - wat heeft u daar gedaan? - hoe vond u dat? 5. Volgt u wel eens opleidingen? 6. Welke opleidingen heeft u gevolgd (Nederland èn/of land van herkomst) Werknemersvaardigheden ( 8

9 7. Hoe vindt u uw werk? (Neem geen genoegen met leuk of goed of niet leuk, vraag erbij waarom het leuk is wat ze er leuk aan vinden of juist niet) 8. Wat wilt u leren met het Nederlands? Schrijven? Schrijven, hoe zullen we dat doen? We kunnen dictee doen. Leg dan uit wat een dictee is. Je kunt een verhaal laten schrijven of een opstel. dat kan je dan nakijken en bespreken. 9. Woordenschat vergroten? Door samen de Spits of de Libelle te lezen ben je bezig met de woordenschat vergroten. Je laat de ander lezen en vraagt uit te leggen wat er beschreven is. Of de sw-krant voor deelnemers. Of de huisregels van het sw.bedrijf 10. Spreken, uitspraak verbeteren? Dat betekent dat jullie gesprekken gaan voeren en je daarbij de uitspraak gaat verbeteren. Werknemersvaardigheden ( 9

10 Bijlage 3 : Tips voor taalleren Vooral spreken Tips Wanneer het gaat om het spreken van je taalmaatje is het belangrijk dat je attent blijft op het taalgebruik van je maatje. - Let op indianentaal jij goed koken! Het moet natuurlijk zijn: Jij kookt goed! - Let op de uitspraak: Goed verstaan betekent niet dat het goed is uitgesproken. - Vraag eens om de zin in andere woorden te zeggen. - Vraag eens om een woord te omschrijven. Bijvoorbeeld vuilnisbak: wat is dat? paraplu, zeef, gebaksvorkje, nagels, cursus. - Maak het niet te moeilijk. Het is fijn wanneer iemand een goed resultaat behaald! Vormen die je kunt gebruiken. 1. Heb je thuis een memoriespel. het spel met de twee kaartjes die bij elkaar gezocht moeten worden. De kaartjes kunnen goed gebruikt worden voor de taal. Wat staat er op het kaartje? Bij de vlinder kan je vragen? Welke kleur heeft de vlinder? je taalmaatje moet altijd met een zin antwoorden. Dus hier zijn er de volgende antwoorden te geven: antwoord 1: Op het kaartje staat een vlinder. antwoord 2: De kleur van de vlinder is blauw. 2. Voer een gesprek over het vieren van feesten. In Nederland hebben we Sinterklaas, kerst en pasen. wat hebben ze in..? Hoe wordt dat gevierd? moet je dat altijd met je familie doen of kan je ook kiezen om op vakantie te gaan? 3. Wat vind je leuk aan Nederland? vertel eens waarom? Wat heeft dat jou gebracht? Wat mis je uit je voormalige vaderland. Heb je dat in Nederland kunnen vervangen? 4. Gebuik de vragen van PIMPAMPET om te oefenen. 5. Vraag je collega om over zijn of haar werk, de machines, de gewoonten en regels te vertellen. Werknemersvaardigheden ( 10

11 Vooral lezen Tips bij het lezen. - Let op uitspraak - Vraag regelmatig even tussen door aan je taalmaatje om met eigen woorden te vertellen waar het nu over gaat. - Maak het niet te moeilijk. Het is fijn wanneer iemand een goed resultaat behaald! 5. Lees het personeelsblad van de organisatie met elkaar en kijk wat er in staat. 6. Lees een artikel uit de Spits of ochtendblad bespreek dat met elkaar 7. Neem een leesboek mee van een van de kinderen of vraag aan je maatje of hij/zij zelf iets mee wil nemen wat hij/zij aan het lezen is. Vooral schrijven Tips - Let natuurlijk op de schrijffouten - Let op de volgorde van de woorden. Is het een nette zin? - Maak het niet te moeilijk. Het is fijn wanneer iemand een goed resultaat behaald! 8. Geef een dictee. Gebruik het personeelsblad van het sw-bedrijf om zinnen uit te halen. 9. Vraag aan je taalmaatje een brief te schrijven aan jou over zijn/haar leven als tiener. Wat deed hij/zij toen, hoe woonde hij/zij toen, vrienden/ Lees een stukje uit de krant voor (de spits) en vraag of de ander kan neerschrijven wat je hebt voorgelezen. Werknemersvaardigheden ( 11

12 Maak gezamenlijk een inwerkprogramma voor nieuwe collega s op de afdeling. Korte uitleg: Op de afdeling komen steeds nieuwe mensen werken. Een vast inwerkprogramma helpt de nieuwe mederwerkers om snel zich thuis te voelen op de afdeling en alle regels van de afdeling te snappen. Tijdens het inwerken kunnen dan verschillende collega s een deel van de taak op zich nemen. Individueel/groep (aantal): Individueel 2-6 personen 7-12 personen onbeperkt Doel: Door medewerkers zelf een inwerkprogramma samen te laten stellen worden de volgende doelen bereikt: - medewerkers zijn zij zich bewust van alle regels en ongeschreven regels op de afdeling. - medewerkers zijn zich bewust van de positie en onwetenheid van nieuwe collega s. - medewerkers kunnen een deel van het inwerkprogramma uitvoeren. Resultaat: Er is een inwerkprogramma voor de afdeling, nieuwe collega s worden gestructureerd ingewerk. Randvoorwaarden uitvoering Eisen aan de begeleiding: Zie ook de bijlage. Van belang is bij de opdracht te starten met de juiste verwachtingen. De keuze is om duidelijk te begeleiden bij het maken van het plan of als alternatief een groepje zelfstandig te laten starten, waarbij vooraf duidelijk wordt gemaakt dat er later nog wijzigingen/bijstellingen kunnen komen. Voorbereidingstijd begeleiding Voorbereiding activiteit: 0-2 Duur activiteit: 2-4 uur Ruimte: Een ruimte waar je kan schrijven en overleggen Materialen: Bijlage 1: stappenplan flappen en stiften schildersplakband Kosten: Werknemersvaardigheden ( 12

13 Nvt Verkrijgbaar bij: Nvt Referenties: Nvt Werknemersvaardigheden ( 13

14 Bijlage 1 Stappenplan Samenstellen van een inwerkprogramma Inleiding. Het maken van een inwerkprogramma voor de afdeling kan samen met alle of met een deel van de medewerkers opgepakt worden. Door de afdeling in groepjes te verdelen kunnen zij allemaal aan een eigen voorstel voor een inwerkprogramma gaan werken. Als werkleider zorg je voor structuur tijdens het werken hieraan. Je geeft telkens een opdracht om aan te werken in groepjes en daarna bespreek je deze plenair met elkaar. Wat hebben de verschillende groepjes bedacht. Er zullen grote overeenkomsten zijn, sommige zaken zullen er niet bij horen. Dat laat je de medewerkers samen bespreken en soms hak jij als werkleider een knoop door. Stap 1. Subgroepen samenstellen Stel groepjes samen waarin verschillende kwaliteiten vertegenwoordigd zijn. (praters, denkers, zwijgers en roepers, schrijvers ) Stap 2. Inventariseren Geef iedere groep een flap en laat alles wat zij kunnen bedenken bij inwerken op de flap zetten. Geef daarbij zelf ook twee voorbeelden: - koffie drinken, hoe doen we dat en wanneer? - werkoverleg, wat is dat? Er zijn nog heel veel andere dingen te bedenken. Doe dat in je groepje en schrijf het op de flap. Stap 3. Thema s vaststellen Plenair alle flappen bespreken. Het is handig om ze op te hangen, zodat iedereen ze kan zien. Laat een vertegenwoordiger van het groepje de flap toelichten. Stap 4. Uitwerken voorstellen: hoe doen we het.. Het uitwerken van de verschillende programmaonderdelen is de volgende stap. De vraag die aan de orde is: Hoe pakken we het aan? Bijvoorbeeld: Koffiedrinken, je kunt een nieuwe medewerker vertellen hoe dat gaat, maar je kan ook afspreken dat een van de collega s je de eerste week zal oppikken op je werkplek om je mee te nemen naar het koffie drinken. Zo kan voor alle onderwerpen manieren verzonnen worden om het aan te pakken. Weer in groepjes uit elkaar en aan de slag met de hoe-vraag. Wanneer het veel onderwerpen zijn en de tijd wat kort, is het wijs keuze maken welke groep welke onderwerpen behandelt. Op de flap met steekwoorden weergeven hoe je het wil doen. (leg evt. uit wat een steekwoord is!) Stap 5. Keuze voor de aanpak Plenair bespreken op welke wijze de hoe-vraag is beantwoord voor de verschillende inwerkonderdelen. Mogelijk een keuze maken voor een van de aangeleverde manieren. Stap 6. Samenstellen van programma Input samenvoegen tot inwerkprogramma van de afdeling. Afhankelijk van de mogelijkheden van de medewerkers kan dit door een van de werkleiders of assistenten gedaan worden of door een werkgroepje van medewerkers. Stap 7. Communicatie over het eindresultaat en bespreken of het werkt Werknemersvaardigheden ( 14

15 Tijdens een werkoverleg van de afdeling wordt het nieuwe inwerkprogramma gepresenteerd. Iedereen krijgt een kopie ervan. De eerste keren dat met het nieuwe programma gewerkt wordt, wordt het naderhand besproken in het werkoverleg. Wat werkt? Wat kan beter anders? Werknemersvaardigheden ( 15

16 Stafmedewerkers interviewen Korte uitleg: Medewerkers maken kennis met stafmedewerkers en hun werk door het houden van een kort interview van maximaal 1 uur. Individueel/groep (aantal): Individueel 2-6 personen 7-12 personen Doel: Werknemers informeren over aspecten van het werk in uw bedrijf die bij hen niet zo bekend zijn, maar waar ze wel mee te maken hebben. Resultaat: De werknemers hebben meer informatie over verschillende onderwerpen die hen als werknemer van het SW-bedrijf aangaan. Randvoorwaarden uitvoering Eisen aan de begeleiding: De begeleider legt de contacten en maakt afspraken met de te interviewen stafmedewerkers, of informeert hen over het doel van de opdracht en het feit dat medewerkers van de afdeling contact zullen zoeken. De begeleider instrueert de medewerkers en helpt bij het voorbereiden van het interview. Verder voert hij/zij nagesprekken met de medewerkers: wat heeft men geleerd? wat is interessant om ook aan anderen te laten weten? Hoe deel je de informatie verder? Voorbereidingstijd begeleiding Voorbereiding activiteit: 0-2 uur 2-4 uur Afhankelijk van aantal te interviewen personen. Duur activiteit: 2-4 uur Ruimte: Rustige ruimte waarin kan worden geïnstrueerd en waarin de werknemers de vragen kunnen voorbereiden. Na de interviews groepsruimte voor nabespreking. Materialen: Zie bijlage 1 Kosten: n.v.t. Verkrijgbaar bij: n.v.t. Werknemersvaardigheden ( 16

17 Referenties: n.v.t. Werknemersvaardigheden ( 17

18 Bijlage bij Interview stafmedewerkers Onderstaand een uitwerking om met de hele afdeling een aantal interviews met stafmedewerkers te doen. Vanzelfsprekend kan dit ook met een deel van de medewerkers, of niet alles tegelijk maar na elkaar. Stap 1: vaststellen hoeveel interviews/stafmedewerkers Voor deze activiteit is het nodig dat u weet met hoeveel stafmedewerkers een interview wordt afgenomen. Het is wenselijk om een interviewgroepje uit niet meer dan 3 à 4 personen te laren bestaan. Als u weet hoeveel medewerkers er meedoen, weet u hoeveel stafmedewerkers geïnterviewd kunnen worden. Stap 2: organiseren afspraken Hieronder vindt u een aantal mogelijke staffuncties, die benaderd kunnen worden voor een interview. U hoeft niet per se allemaal verschillende functies te hebben, u kunt ook meerdere personen binnen een afdeling laten interviewen. Leg de afspraken vast voor het moment dat u verwacht dat de groepjes het interview gaan afnemen. Voorbeeldmail: Beste collega, Binnenkort gaan we met groepjes medewerkers intern interviews afnemen bij stafafdelingen. Onze medewerkers hebben vaak niet zo n goed beeld wat er door jullie gedaan wordt. Daarover zal dus het interview gaan: wat doen jullie voor werk? Bent u hiervoor beschikbaar op.dag (datum) om.. uur? U kunt een groepje van maximaal 4 personen verwachten. Het interview zal tussen 1 en 3 kwartier duren. Laat u mij weten of u beschikbaar bent? Met vriendelijke groet, Hieronder vindt u mogelijke afdelingen om te benaderen. Afdeling Personeelszaken Afdeling loonadministratie Vertrouwenspersoon Arbeidsontwikkeling Directie OR Training en coaching Stap 3: instructie Vertel de deelnemers wat de bedoeling is van de activiteit. U heeft inmiddels een overzicht van beschikbare personen om te interviewen. Neem 1 persoon als voorbeeld, en bereid groepsgewijs de vragen voor. Maar ook: hoe ga je je voorstellen, hoe begin je het interview, en hoe rond je het interview af. Mogelijke vragen: - Wat is de naam van uw functie? - Welke opleiding heeft u gedaan om dit werk te kunnen doen? - Wat is het belangrijkste doel van uw werk? - Hoe ziet een dag van u er uit? Werknemersvaardigheden ( 18

19 - Wie zijn uw collega s? Doen die hetzelfde als u? - Kunt u laten zien wat u doet voor werk? Laat de medewerkers vantevoren afspreken of en wie er aantekeningen maakt. Stap 4: interview De werknemers gaan nu in groepjes de interviews afnemen op de afgesproken locaties. Stap 5: nabespreking Na de interviews komen de medewerkers terug, en vertellen elkaar wat ze hebben gehoord. Werknemersvaardigheden ( 19

20 Interne informatiebijeenkomsten Korte uitleg: In uw eigen SW-bedrijf werken veel medewerkers, van wie de werkzaamheden interessant genoeg zijn om erover te vertellen aan collega s. Laat hen een workshop over hun eigen werk geven aan uw medewerkers. Denk bijvoorbeeld aan collega s van P&O, de OR, de vertrouwenspersoon, de salarisadministratie, trajectenbureau, afdeling opleidingen, etc. Zie ook de bijlage voor voorbeelden van de inhoud. Individueel/groep (aantal): 2-6 personen 7-12 personen onbeperkt Doel: Werknemers informeren over aspecten van het werk in uw bedrijf die bij hen niet zo bekend zijn, maar waar ze wel mee te maken hebben. Resultaat: De werknemers hebben meer informatie over verschillende onderwerpen die hen als werknemer van het SW-bedrijf aangaan. Randvoorwaarden uitvoering Eisen aan de begeleiding: Zorgen dat de randvoorwaarden (uitnodiging, plannen ruimte, uitleg van de bedoeling) zijn geregeld. De workshop wordt vervolgens uitgevoerd door de collega. U bent als procesbegeleider aanwezig. Voorbereidingstijd begeleiding Voorbereiding activiteit: 0-2 uur Duur activiteit: 0-2 uur Ruimte: Afhankelijk van grootte van de groep. Materialen: Aan te geven door verzorger workshop. Bijlage: suggesties van uit te nodigen sprekers en onderwerpen. Kosten: n.v.t. Verkrijgbaar bij: n.v.t. Referenties: n.v.t. Werknemersvaardigheden ( 20

21 Bijlage bij kaart Interne informatiebijeenkomsten Mogelijke workshops, afdelingen en onderwerpen Afdeling Personeelszaken Afdeling loonadministratie Vertrouwenspersoon Arbeidsontwikkeling Directie OR Training en coaching Verzuimbeleid: wat doen we en waarom? Beoordelingsbeleid, functieprofielen Werving en selectie, hoe gaat dat? Hoe komt iedere maand je loon op je rekening, wat is daar voor nodig? Wat staar er op je loonstrook, wat betekent dat? Waarvoor kun je bij een vertrouwenspersoon terecht? Waarom arbeidsontwikkeling, wat is de visie erachter? Wat doet deze afdeling, waar zijn ze mee bezig? Goede voorbeelden van wat al is gedaan. Waar houdt een directeur zich mee bezig, hoe ziet een dag van een directeur eruit, wat zijn de plannen waar hij/zij mee bezig is? Wat doet een OR, wie zitten er in, hoe kun je in de OR komen, waar is de OR op dit moment mee bezig, wat mag een OR wel en wat niet? Wat doet deze afdeling? Hoe kun je deze afdeling als werknemer van het SWbedrijf gebruiken om jezelf te ontwikkelen? Werkwijze 1. benader een collega die een workshop zou kunnen geven 2. leg uit wat de bedoeling is 3. vraag of hij/zij beschikbaar is 4. als dat zo is, spreek af wanneer de workshop wordt gehouden, en vraag wat hij/zij nodig heeft aan ondersteunend materiaal (computer, beamer, of alleen een flapover) 5. regel ruimte en materiaal Werknemersvaardigheden ( 21

22 Maak met uw medewerkers een quiz over het bedrijf. Korte uitleg: Medewerkers bedenken allerlei vragen over het eigen bedrijf en spelen een quiz met de afdeling. De quiz kan een leuke manier zijn voor medewerkers om zelf meer over het bedrijf te weten te komen, of een aanleiding om een thema te agenderen in een apart overleg. Individueel/groep (aantal): Onbeperkt Doel: Het vergroten van de kennis over het eigen bedrijf. Resultaat: Medewerkers kennen het eigen bedrijf beter, doordat ze vragen hebben verzonnen en vragen hebben beantwoord. Randvoorwaarden uitvoering Eisen aan de begeleiding: Voorbereidingstijd begeleiding Voorbereiding activiteit: 0-2 uur Duur activiteit: 2-4 uur Ruimte: Ruimte waar je kunt lezen, schrijven, informatie kan verzamelen en waar je met de hele afdeling een quiz kan spelen. Materialen: Download bijlage 1 stappenplan Download bijlage 2 voorbeeld vragen Stiften en flappen Pen en papier Gekleurd papier Flapover Evt: prijsjes of eeuwige roem Kosten: Nvt Verkrijgbaar bij: Nvt Referenties: Nvt Werknemersvaardigheden ( 22

23 Bijlage 1 Maak een eigen Quiz over het bedrijf De activiteit: korte omschrijving Maak en speel vervolgens met de hele afdeling een quiz over het bedrijf. Voorbeeld van aanpak: Je verdeelt de afdeling in groepjes, laat ze vragen opstellen. Iedere vraag komt per groep op een ander gekleurd kaartje (blauwe groep, rode groep groene groep, etc.). De blauwe groep mag niet de eigen blauwe vragen beantwoorden, de rode niet de rode enzovoorts. Iedere groep stelt 15 vragen op. Je stelt iemand aan die op een flap over de score bij mag houden. Jijzelf als werkleider bent quizmaster! Stappenplan Stap 1. Maak gelijkwaardige groepjes van 5/6 medewerkers. Geef alle groepen een eigen kleur papier. Stap 2. Leg uit hoe jullie de middag is ingevuld: eerst quiz maken, daarna quiz spelen. Wat kan je winnen? Is er een bedrijfspresentje? De groep die het bedrijf het beste kent krijgt een bedrijfspresentje. Stap 3. De groepen gaan de vragen maken. Zij krijgen de bijlage 2 waarop een aantal voorbeeld vragen staan. De werkleider/assistent werkleiders lopen langs om hier en daar het denkproces op gang te brengen. Stap 4. Verzamel de vragen. Las een pauze in om even de benen te strekken. Stap 5. De quiz. Lees de vragen voor en maak bij iedere vraag duidelijk welke groep nu niet mag antwoorden. Het beantwoorden van de vragen gaat mogelijk het beste op papiertjes opschrijven en daarna oplezen wat je hebt opgeschreven. Stap 6. Wie heeft er gewonnen? Stap 7. De prijsuitreiking. Wellicht is het mogelijk om nog samen te vatten welke nieuwe dingen we nu weten van het bedrijf. Of te kijken over welke onderwerpen men nog meer wil weten. Succes! Werknemersvaardigheden ( 23

24 Bijlage 2 Maak zelf uw quiz over het bedrijf Voorbeeldvragen Noem zoveel mogelijk medewerkers met een voor of achternaam die begint met een t Noem zoveel mogelijk afdelingen van het bedrijf op Hoe heet de directeur, hoofd Groen, de mevrouw achter de kassa in de kantine. Kan je een vraag bedenken over - brand in het gebouw - ziekmelden - de werkleider - detacheringen Welke regels zijn er in het bedrijf en lukt het om daar vragen over te bedenken? Welke vaste afspraken zijn er op de afdeling? Zijn hier vragen over te bedenken? Flauwe vragen zijn ook leuk: wat hangt er in de kamer van de werkleider, op de gang, op de afdeling allemaal aan de muur? Werknemersvaardigheden ( 24

25 Quiz: Ken je Bedrijf! Korte uitleg: Quiz waarin werknemers getest worden op hun kennis over de eigen werkorganisatie, de afdelingen, de mensen, de regels en regelingen. Doel is de blik te verbreden, maar ook om medewerkers meer zelfstandig hun weg te laten vinden in het bedrijf. Individueel/groep (aantal): onbeperkt Doel: Vergroten van kennis over de eigen werkorganisatie. Vergroten van de zelfstandigheid en activeren tot bewegen. Resultaat: De deelnemers hebben hun kennis over hun eigen werkorganisatie vergroot. Zij weten wie waarvoor aanspreekpunt is, en kunnen meer gericht aan de slag met eigen vragen. Randvoorwaarden uitvoering Eisen aan de begeleiding: - Er is één quizmaster nodig, en een assistent om de score bij te houden. Zorg voor voldoende stemvolume of microfoon. Maak er een happening van, maar houd het ook gestructureerd. - Het is aan te bevelen ondersteuning te vragen op thema s waarvan u misschien zelf minder goed op hoogte bent, zoals bijvoorbeeld een P&O-consulent. - Let op: Kijk vooraf de vragen na op passendheid binnen uw organisatie, en wijzig, verwijder of voeg vragen toe. Enkele vragen zult u voor uw eigen organisatie moeten bewerken! Voorbereidingstijd begeleiding Voorbereiding activiteit: 0-2 uur Duur activiteit: 0-2 uur Ruimte: Groepsruimte met beamer en computer/laptop. Materialen: - Bijlage: powerpoint quiz, waarin onder de notitie de Instructie voor quizmaster en assistent - Flap-over/stiften als scorebord, bel of rammelaar, evt. kaarten en stiften voor schriftelijke antwoorden. Kosten: Eventuele prijs voor de winnaar(s) Werknemersvaardigheden ( 25

26 Verkrijgbaar bij: - Referenties: Josien van Haperen, PSW, j.v.haperen@psw.nl Werknemersvaardigheden ( 26

27 De vakantie- en verlofquiz Korte uitleg: Een quiz over rechten en plichten rond vakantie en verlof. De quiz kan een goede aanleiding zijn voor een teamgesprek over verantwoordelijkheid voor werk, afspraken rond aanvragen van vakanties en spreiding, omgaan met bijzonder verlof, etc. Individueel/groep (aantal): Onbeperkt. De quiz kan met individuen gespeeld worden, of met groepjes die tegen elkaar strijden. Doel: Vergroten van kennis over de secundaire arbeidsvoorwaarden vakantie en verlof. Resultaat: De werknemers zijn beter op de hoogte van de inhoud van de vakantie- en verlofregelingen in het bedrijf. Randvoorwaarden uitvoering Eisen aan de begeleiding: Er is één quizmaster nodig, en een assistent om de score bij te houden. Zorg voor voldoende stemvolume of microfoon. Maak er een happening van, maar houd het ook gestructureerd. Voorbereidingstijd begeleiding Voorbereiding activiteit: 0-2 uur Let op: Kijk vooraf de vragen na op passendheid binnen uw organisatie, en wijzig of verwijder eventueel vragen of antwoorden. Duur activiteit: 0-2 uur Ruimte: Groepsruimte met beamer en computer/laptop Materialen Download Nb: bovenstaande link betreft de CAO tot Let op: gebruik nieuwe download en controleer quizvragen en antwoorden bij nieuwe CAO! is de pdf met de CAO-tekst voor achtergrondinformatie. Artikel 41 tot en met 47 gaan over verlof. Bijlage: powerpoint quiz, waarin onder de notitie de Instructie voor quizmaster en assistent den/4.0 bijlage_vakantie_en_verlof.ppt Kosten: Werknemersvaardigheden ( 27

28 Eventuele prijs voor de winnaar(s) Verkrijgbaar bij: - Referenties: Josien van Haperen, PSW, j.v.haperen@psw.nl Werknemersvaardigheden ( 28

29 Bijlage vakantie- verlofquiz Werknemersvaardigheden ( 29

30 Werknemersvaardigheden ( 30

31 Werknemersvaardigheden ( 31

32 Werkbladen Juf Hannah Korte uitleg: Op de site www. juf-hannah worden werkbladen aangeboden niveau bovenbouw basisonderwijs, op de gebieden rekenen, taal en zaakvakken. Individueel/groep (aantal): Individueel Doel: Opfrissen of bijleren kennis basisonderwijs. Resultaat: Hoger niveau kennis basisschoolcompetenties. Randvoorwaarden uitvoering Eisen aan de begeleiding: Moet kunnen schatten welk niveau van de opdrachten past bij de werknemer. Bij de meeste werkbladen is een antwoordblad beschikbaar, vooraf controleren. Voorbereidingstijd begeleiding Voorbereiding activiteit: 0-2 uur Duur activiteit: 0-2 uur 2-4 uur 4 uur of meer Ruimte: Een rustige ruimte. Materialen: Kosten: Geen Verkrijgbaar bij: - Referenties: - Werknemersvaardigheden ( 32

33 E-learning op de werkvloer Korte uitleg: Met de computer, op eenvoudige wijze, medewerkers reken- en taalvaardigheden laten vergroten. Individueel/groep (aantal): Individueel Doel: Individueel insteken op aanleren van vaardigeden die van belang zijn voor het functioneren op de werkvloer. Resultaat: Werknemers functioneren beter. Werknemers hebben kennisgemaakt met e-learning. De eerste stap naar de digitale werkomgeving is gemaakt. Randvoorwaarden uitvoering Eisen aan de begeleiding: Begeleider is handig met internet en e-learning. Begeleider heeft de sites voor e-learning zelf bezocht en een aantal oefeningen gedaan. Voorbereidingstijd begeleiding Voorbereiding activiteit: 0-2 uur Indien van toepassing: houd de eerste keer rekening met levertijd. Duur activiteit: 0-2 uur met herhalingsmogelijkheden Ruimte: Computer met internet beschikbaar. Materialen: Computers met internetaansluiting. Websites: en Bij de laatste vind je als educatieve onderdelen rekenen en taal. Werknemersvaardigheden ( 33

34 Bijlage E-learning op de werkvloer Stap 1. Begeleider zorgt voor werkplek met computer met internet. Deze moet staan op een plaats waar of de begeleider in de buurt aanwezig is of een andere medewerker die bij vragen even de werknemer op weg kan helpen. Stap 2. Begeleider heeft de verschillende e-learningprogramma s bekeken en een aantal oefeningen gemaakt. Begeleider snapt hoe de pagina s werken. Stap 3. De e-learningsprogramma s staan opgeslagen onder favorieten op internet. Stap 4. De begeleider helpt de meewerker met het starten van het voor hem of haar bedoelde e- learningsprogramma. Stap 5. Begeleider bespreekt de ervaringen met de werknemer na en maakt afspraken voor een volgende keer. Denk aan: - Wat ging er goed vandaag? - Wat zou je beter willen kunnen? - Wat zou je nog meer willen leren? - Wanneer ga je daar mee aan de slag? Websites: Het RekenWeb is een website voor rekenen-wiskunde op het basisonderwijs. Informatie voor leerkrachten, spelletjes en werkbladen voor gebruik in de klas categorie rekenen en taal Werknemersvaardigheden ( 34

35 De ideale werknemer In kleine groepjes krijgen mensen de opdracht een bedrijf te bedenken waarvan zij de directeur zouden willen zijn. Vanuit dit bedrijf gaan ze nadenken over welke vaardigheden de werknemers bij dat bedrijf zouden moeten hebben. Hoe ziet voor hen de ideale werknemer eruit. Vervolgens bespreken ze wat ze moeten veranderen of doen om hier zelf aan te beantwoorden en benoemen ze 1 of 2 ontwikkelpunten. Individueel/ groep (aantal): In groepjes van 2-3 personen Doel: * Medewerkers denken na over de ideale werknemer voor een bedrijf * Medewerkers zien dat zij ook de kwaliteiten hebben om de ideale werknemer te zijn * Medewerkers denken met de blik van de werkgever na over eigen ontwikkelpunten Resultaat: Deelnemers hebben meer zicht op hoe een bedrijf een ideale werknemer ziet en hebben voor zichzelf 1 of 2 ontwikkelpunten benoemd Randvoorwaarden uitvoering: Eisen aan de begeleiding: Deze opdracht vraagt van de begeleider: * stimulerend zijn en de juiste vragen stellen om de medewerkers zelf aan het denken te zetten. * zicht op beelden bij een ideale werknemer. * vaardigheid om met de deelnemer het ideaalbeeld te vertalen naar eigen ontwikkelpunten. Voorbereidingstijd begeleiding Groepsactiviteit 0-2 uur Duur activiteit 2-4 uur Ruimte: Trainingsruimte en vergaderkamers voor kleine groepjes Materialen: * Flap en stiften * deelnemersopdrachten * Trainersdocument (pdf, 694 K) * Opdrachtformulier (pdf, 421 K) Kosten: Werknemersvaardigheden ( 35

36 n.v.t. Verkrijgbaar bij: n.v.t. Referenties: Sonja van Kooten, tel , , Werknemersvaardigheden ( 36

37 Bijlage Trainersdocument De ideale werknemer Achtergrond De deelnemers wordt gevraagd aan een opdracht te gaan werken: Kruip in de huid van de werkgever om na te denken over de ideale werknemer. Doel: medewerkers bewust maken van wat ze al te bieden hebben en bewust maken van eventuele ontwikkelpunten. Stap 1 - De werkleider maakt groepjes van 2 a 3 personen die samen werken aan de opdracht. Aandachtspunt: altijd iemand in het groepje die makkelijk leest en schrijft. - de werkleider zorgt voor voldoende kopieën van het invuldocument. Stap 2 De werkleider loopt met het volgende verhaal soepel door de gehele opdracht heen. Even iedereen ervoor interesseren om hier mee aan de slag te gaan. De werkleider vraagt de deelnemers het volgende: Als je een eigen bedrijf zou beginnen Wat voor een bedrijf zou dat dan zijn? Heeft iedereen een bedrijf in gedachten? Stel nu je hebt dat eigen bedrijf. Je hebt al je geld gestoken in het opbouwen van dit bedrijf, je hebt zelfs een lening opgenomen. Na een jaar hard, bijna dag en nacht, te hebben gewerkt loopt het bedrijf goed en kun je leven van het inkomen dat je iedere maand binnenhaalt (dit was de eerste maanden wel anders). Je maakt zelfs winst. Sterker nog je kunt het werk alleen niet meer aan! Je hebt hulp nodig, personeel. Je moet personeel gaan zoeken en aannemen. Het liefst natuurlijk iemand die langere tijd voor je kan blijven werken zodat je niet steeds een nieuwe hoeft in te werken. Dat is wat jij graag wilt. Je hebt een advertentie in de krant gezet en je hebt 10 brieven gekregen. 5 mensen heb je uitgenodigd voor een gesprek. Hoe presenteer je je tijdens dit gesprek als werkgever? - wat doe je aan? - hoe stel je je voor? - wat is je houding? - hoe spreek je? Waar ga je het gesprek houden? Hoe moet de ruimte eruit zien en wat heb je nodig? Wat moet de medewerker kennen? Kennis Wat moet de medewerker kunnen? Vaardigheden Hoe moet de medewerker er uit zien? - kleding - verzorging Hoe moet de medewerker zich gedragen? Wat zou voor jou de doorslag geven om een persoon een contract aan te bieden? Stap 3 - De deelnemers krijgen de opdracht met de vragen. - De opdracht kort doornemen - Deelnemers trekken zich in kleine groepjes terug. Maak een afspraak hoelang de groepjes werken aan de opdracht. Wanneer dat teveel is voor de groep, kun je ook de opdracht in van te voren. Stuur de groepjes met de eerste helft op pad. Voordeel: overzichtelijker. Als je kiest voor deze werkwijze: na de eerste ronde even kijken of alle groepen goed aan de gang zijn. Vervolgens Werknemersvaardigheden ( 37

38 twee en verder. Stap 4 Uitkomsten van de opdracht met alle groepjes gezamenlijk bespreken. Ieder groepje vertelt wat hij of zij op de verschillende vragen heeft De belangrijkste kreten worden op een flap geschreven. Bij deze opdracht is het belangrijk dat iedereen de tijd krijgt om gebruiken. Het gaat erom dat de deelnemers zich daadwerkelijk werkgever. Het is dan ook belangrijk tijd vrij te maken om ook de hebben gekozen te bespreken en daarbij aandacht te hebben voor Daarnaast is het belangrijk door te vragen op detail en de antwoorden zodat er kreten ontstaan die op de flap-over geschreven worden. beeld/beelden van de ideale werknemer. Stap 5 Wanneer de beelden van de ideale werknemer besproken zijn, gesteld worden: - Wat heb jij al in huis van de ideale werknemer? - Wat kun jij doen/ontwikkelen/veranderen om nog meer de ideale Probeer bij iedereen 1 of 2 ontwikkelpunten vast te stellen. Werknemersvaardigheden ( 38

39 Bijlage Opdracht de ideale werknemer Ga in groepjes van 2 á 3 personen aan onderstaande opdracht werken. De opdracht bestaat uit verschillende vragen. Het is de bedoeling dat je met elkaar overlegt over de antwoorden. Niet iedereen hoeft mee te schrijven. We kunnen na afloop de opdracht even kopiëren voor de andere leden van de groep. Vraag 1: Stel je voor dat je een eigen bedrijf gaat starten. Wat zou dat dan voor een bedrijf zijn? Bedenk samen een bedrijf waar alle groepsleden het over eens zijn. Vraag 2: Wat is de naam van dit bedrijf en waarom? Nog even de tekst: Kies samen 1 persoon uit de werkgroep die onderstaande tekst nog een keer hardop voor zal lezen. Stel je nu voor dat het bedrijf echt van jou is en jij dus de baas bent. Je hebt al je geld gestoken in het opbouwen van dit bedrijf. Je hebt zelfs een lening opgenomen. Je hebt een jaar lang dag en nacht keihard gewerkt. Het bedrijf loopt nu goed en je kunt nu ook leven van het inkomen dat binnenkomt. Dit was de eerste maanden wel anders! Je maakt nu zelfs winst. Sterker nog je kunt het werk alleen niet meer aan. Je besluit personeel aan te nemen. Het liefst natuurlijk iemand die langere tijd voor je kan blijven werken zodat je niet steeds opnieuw aan iemand hoeft te wennen. Het is dus belangrijk dat jij de goede keuze maakt. Je hebt een advertentie in de krant gezet en je hebt 10 brieven gekregen. Je hebt ze gelezen en 5 mensen uitgenodigd voor een gesprek. Uiteraard komt iedereen 1 voor 1 op gesprek. Het eerste gesprek is vanmiddag. Vraag 3: Je gaat een sollicitatiegesprek voeren. Hoe kleed jij je voor dit gesprek? Overleg het antwoord met je groepje. Vraag 4: Hoe stel je je voor aan de sollicitant? Vraag 5: Kun je iets zeggen over je houding tijdens het gesprek? Vraag 6: Waar ga je het gesprek houden, hoe moet de ruimte er uitzien? Wat heb je nodig tijdens het gesprek? Vraag 7: Wat moet de eventuele nieuwe medewerker kennen (kennis)? Vraag 8: Wat moet de eventuele nieuwe medewerker kunnen (vaardigheden)? Vraag 9: Hoe moet de eventuele nieuwe medewerker er uit zien? Werknemersvaardigheden ( 39

40 Kleding: Verzorging: Vraag 10: Hoe moet de eventuele nieuwe medewerker zich gedragen? Vraag 11: Wat zou voor jou de doorslag geven om een persoon een contract aan te bieden? Werknemersvaardigheden ( 40

41 Rekenen op de werkvloer Korte uitleg: Verbeteren van rekenvaardigheden van een medewerker passend bij de eisen die aan de medewerker gesteld kunnen worden. Hierbij kunt u gebruik maken van de Leskist meten en wegen of allerlei spellen met rekenelementen inzetten, zoals rummicub. Individueel/ groep (aantal): 2-4 personen, meerdere groepen tegelijkertijd mogelijk Doel: Werknemers op aantrekkelijke wijze aan de slag laten gaan met het verbeteren van de rekenvaardigheden. Resultaat: Werknemers verbeteren hun rekenvaardigheden. Randvoorwaarden uitvoering Eisen aan de begeleiders: De begeleider dient inzicht te hebben in de mogelijkheden van de verschillende spelvormen. Voorbereidingstijd begeleiding: 0-2 uur. Levertijd: Houd de eerste keer rekening met levertijd materialen. Duur activiteit: 0-2 uur. De spellen kunnen in een uur gespeeld worden. Hieraan kunnen ongeveer vier mensen tegelijk spelen. De leskist kan voor diverse typen rekenopgaven gebruikt worden. Het verdient de voorkeur dit in tweetallen te doen. Ruimte: Trainingsruimte/ vergaderruimte, maar ook een tafel in de werkomgeving voldoet. Materialen: Leskist meten en wegen ( bijlage). Rekenspellen (bijlage). Kosten: Leskist meten en wegen kost 265, -. Spellen als rummicub en het grote rekenspel kosten tussen per spel. Verkrijgbaar bij: Edukatheek Scala bv Werknemersvaardigheden ( 41

42 Referenties: n.v.t. Werknemersvaardigheden ( 42

43 Bijlage Leskist meten en wegen Omschrijving: Leskist met meetinstrumenten om praktisch rekenen in de schoolomgeving toe te passen. Handleiding + opdracht- en scoreformulieren aanwezig. Gebruikersinformatie De leskist bevat alle hulpmiddelen om praktisch rekenen in de schoolomgeving vorm te geven. Door eerst te schatten en later te meten wordt het denken in dimensies gestimuleerd. Het omgaan met verschillende instrumenten, zoals stopwatch, rekenmachine, waterpas, boomhoogtemeter enzovoort, versterkt vaardigheden en vergroot de uitdaging om met toegepast rekenen aan de slag te gaan. De begeleidende map bevat instructies voor leerkrachten en opdracht- en scoreformulieren voor de leerling. In de leskist meten en wegen zit het volgende materiaal: 1 map met opdrachten, handleiding en scoreformulieren en diverse hulpmiddelen - 2 meetlinten van 20 meter 1 boomhoogtemeter - 3 dobbelstenen 2 linialen - 1 kompas 1 krijtje - 1 maatcilinder 3 voorwerpen (aluminium blokje, knikker, moer) - 1 stopwatch 1 thermometer - 1 waterpas 1 weegschaal - 1 rekenmachine 1 rolmaat - 1 centimeterlint 1 plankje - 1 schuifmaat 1 spijker - 1 plastic pijp Prijs 265,00 Levertijd: 5 werkdagen Contactgegevens: Edukatheek Postbus GJ Utrecht info@educatheek.nl Werknemersvaardigheden ( 43

44 Bijlage Het Grote Rekenspel Met dit superspannende spel is rekenen echt hartstikke leuk! Reken maar als je durft. Kies slim de getallen waarmee je gaat spelen. Zo kun je hoog scoren en vliegensvlug naar het einddoel. Wie er het eerst op 100 is! Maak slimme sommen met je getallenfiches. Onderweg kun je meer getallen winnen door allerlei vragen te beantwoorden. Maar let goed op, want je kunt in de val lopen. Misschien heb je geluk en krijg je een kansvraag. Dan kun je echt supergemakkelijk extra getallen krijgen óf mag je sneller vooruit. T Het speelbord heeftwee speelkanten Kant 1 is wat gemakkelijker en kant 2 wat moeilijker. Inhoud Prachtig geïllustreerd dubbelzijdig spelbord, 4 pionnen, 10 rekenfiches, 100 getallenfiches, 4 sterren, 4 geometrische figuren, spelregels. Plus 120 vragenkaarten met ruim 700 afwisselende vragen (plus antwoorden en uitleg). voor 2-4 spelers of teams Spelkant 1: groep 3-4 (5) Plus en min, klok en kalender, geld, meten, de eerste tafels alle vragen op 2 niveaus Spelkant 2 groep 5-8 Optellen, aftrekken, vermenigvuldigen, delen, procenten, breuken, kommagetallen, geld, tijd, meten en meetkunde, redactiesommen. alle vragen op 3 niveaus Prijs: 32,95 Bestellen Scala leuker leren bv Postadres Postbus BT Groningen Telefoon +31 (0) Mail info@scalaleukerleren.nl Werknemersvaardigheden ( 44

45 Extra vakgerichte instructie Korte uitleg: Vrijvallende tijd biedt ook kansen. Opfrissen van kennis van de SW-medewerkers, medewerkers de kans geven nieuwe taken in het werk aan te leren. Voorbeelden van ideeën waarvoor ruimte ontstaat: instructie in instellen/ beheer/ onderhoud machine introductie van nieuwe machine of werkwijze intern opleiden voor borging bezetting aan bepaalde machine, opleiden op de werkplek starten van een kwalificerend programma dat bijdraagt aan kwaliteit en kwaliteitscontrole, veiligheid of anders, bijvoorbeeld VCA, sociale hygiëne, klantvriendelijkheid, etc. Tip is om eventueel ook het team te betrekken bij de inventarisatie. Individueel/ groep (aantal): Afhankelijk van het programma. Doel: Vrijvallende tijd wordt productief in het verbeteren van werkkwaliteit op de langere termijn. Medewerkers worden planmatig en op maat in een leertraject gezet dat past bij het persoonlijke ontwikkelplan. Resultaat: Het beschikbare werk wordt opgerekt en onderdeel van het ontwikkelen van vaardigheden van medewerkers. Mogelijk zelfs het voorkomen van stilstand. Randvoorwaarden uitvoering Eisen aan de begeleiding: De begeleiding heeft zicht op verbeterpunten in het werk op de afdeling en ontwikkelmogelijkheden en ambities van de medewerkers. Samenwerking met een collega van binnen of buiten de afdeling kan helpen om kansen te zien. Nadat het plan is gemaakt, vragen de verschillende opties tijd voor uitwerking. Voorbereidingstijd begeleiding: 0-4 uur (of meer, afhankelijk van activiteit) Levertijd: Houd rekening met beschikbaarheid van derden. Duur activiteit: Nader te bepalen. Ruimte: Nader te bepalen. Materialen: Nader te bepalen. Werknemersvaardigheden ( 45

46 Kosten: Nader te bepalen. Verkrijgbaar bij: n.v.t. Referenties: n.v.t. Werknemersvaardigheden ( 46

47 Educatieve bord- en kaartspellen Korte uitleg: Pimpampet om taal te oefenen, Koehandel voor tellen en onderhandelen, zakgeldspel of speciale educatieve bordspellen voor rekenen en taal: werknemersvaardigheden ontwikkelen in een spel kan een goed alternatief zijn als er even minder werk is. Sommige spellen zijn ook aan te passen aan het werk: maak bijvoorbeeld Pimpampet-vragen over de eigen organisatie. (Bijv: noem een veiligheidsmiddel, welke producten maakt het bedrijf, naam van een collega.) Individueel/ groep (aantal): 2-6 personen, overigens kunnen verschillende groepjes met verschillende spellen bezig zijn. Doel: Op een leuke wijze bezig zijn met werknemersvaardigheden. Door observatie krijgt werkleiding ook een goed beeld van andere competenties: wie neemt de leiding aan een speltafel, wie helpt anderen? Resultaat: Werknemers leren spelenderwijs op het gebied van taal, rekenen en sociale vaardigheden. Randvoorwaarden uitvoering Eisen aan de begeleiding: De begeleider is in staat om: het spel gestructureerd en helder uit te leggen; de groepen zo in te delen dat een leereffect kan ontstaan, evt. door speciale taken toe te wijzen (bijv. Pimpampet in tweetallen) Voorbereidingstijd begeleiding: 0-2 uur. Levertijd: Houd de eerste keer rekening met levertijd materialen. Duur activiteit: 0-2 uur. Ruimte: Zitruimte met tafels waar men omheen kan zitten. Materialen: Het grote rekenspel/ Het grote taalspel van Scala. Zie voor meer spellentips: Zie bijlage: Spellen. Kosten: Afhankelijk van het gekozen spel (altijd eenmalig). Werknemersvaardigheden ( 47

48 Verkrijgbaar bij: spelotheek in uw regio betere speelgoedwinkels Referenties: Sluisgroep Mw. E. Kansel E: Werknemersvaardigheden ( 48

49 Bijlage Spellen Alle spellen zijn te spelen onder begeleiding van een leidinggevende. Er kunnen 2 tot 6 mensen aan meedoen. Het reken- en taalspel hebben we gespeeld. Vooral kant 1 is erg geschikt voor medewerkers die kunnen oefenen om tot niveau MBO 1 te komen. Het werkplezier is geschikt voor allerlei niveaus evenals het veilighedenspel. Het is aan te passen per niveau. Het grote rekenspel Uitgeverij Scala Dit rekenspel is bedoeld om allerlei rekenonderdelen te oefenen. Er zijn 2 spelkanten. Kant 1 richt zich op de onderdelen: plus en min, klok en kalender, geld, meten en de eerste tafels. Kant 2 richt zich op de onderdelen: optellen, aftrekken, vermenigvuldigen, delen, procenten, breuken, kommagetallen, geld, tijd, meten en meetkunde en redactiesommen. Het grote Rekenboek Uitgeverij Scala Dit boek is een naslagwerk waarin allerlei rekenregels uitgelegd staan. Het gaat vooral om stof uit de bovenbouw van het basisonderwijs. Te gebruiken voor werkleiding om rekenvragen uit te leggen. Het grote taalspel Uitgeverij Scala Dit is een spel waarin door middel van vragenkaartjes verschillende taalonderdelen aan bod komen: Alfabetkaartjes Spellingkaartjes Taalvariakaartjes Uitdrukkingskaartjes Het taalspel heeft ook een taalhulpkaart waarop een aantal taalregels staan uitgelegd. Het breukenlaboratorium Uitgeverij Schubi Het werken met het breukenlaboratorium ondersteunt het inzicht op de gebieden visualiseren en lezen-schrijven van breuken, gelijkwaardigheid van breuken, optellen en aftrekken met breuken. Het is individueel te gebruiken en ook als spelvorm in groepje. ( Goed te gebruiken voor de mensen die de verpakkingscursus doen) Er hoort ook een boek met kopieerbladen bij. Pim Pam Pet Dit vraag-antwoordspel is aan te passen met eigen vragenkaartjes. Bijvoorbeeld met zaken die relevant zijn voor je eigen organisatie. Pim Pam Picto Dit spel is eigenlijk het zelfde als Pim Pam Pet met als verschil dat de spelers zo snel mogelijk een afbeelding aanwijzen die begint met de letter die te zien is op de draaischijf. Werknemersvaardigheden ( 49

Trainersdocument De ideale werknemer

Trainersdocument De ideale werknemer Trainersdocument De ideale werknemer Achtergrond De deelnemers wordt gevraagd aan een opdracht te gaan werken: Kruip in de huid van de werkgever om na te denken over de ideale werknemer. Doel: medewerkers

Nadere informatie

Toolbox SBCM. www.toolbox.sbcm.nl. Praktische activiteiten Werknemersvaardigheden

Toolbox SBCM. www.toolbox.sbcm.nl. Praktische activiteiten Werknemersvaardigheden Toolbox SBCM www.toolbox.sbcm.nl Praktische activiteiten Werknemersvaardigheden Inhoudsopgave 0 2 UUR VOORBEREIDINGSTIJD PERSOONLIJKE HYGIËNE EN GEZOND WERKEN.........................................................................................

Nadere informatie

Toolbox SBCM www.toolbox.sbcm.nl

Toolbox SBCM www.toolbox.sbcm.nl Toolbox SBCM www.toolbox.sbcm.nl Praktische activiteiten Werknemersvaardigheden 0-2 uur voorbereidingstijd Inhoudsopgave 0 2 UUR VOORBEREIDINGSTIJD QUIZ: KEN JE BEDRIJF!... 3 DE VAKANTIE- EN VERLOFQUIZ...

Nadere informatie

Toolbox SBCM www.toolbox.sbcm.nl

Toolbox SBCM www.toolbox.sbcm.nl Toolbox SBCM www.toolbox.sbcm.nl Praktische activiteiten Werknemersvaardigheden 0-2 uur voorbereidingstijd Inhoudsopgave 0 2 UUR VOORBEREIDINGSTIJD QUIZ: KEN JE BEDRIJF!... 3 DE VAKANTIE- EN VERLOFQUIZ...

Nadere informatie

Toolbox SBCM www.toolbox.sbcm.nl

Toolbox SBCM www.toolbox.sbcm.nl Toolbox SBCM www.toolbox.sbcm.nl Praktische activiteiten Werknemersvaardigheden 0-2 uur voorbereidingstijd Inhoudsopgave 0 2 UUR VOORBEREIDINGSTIJD QUIZ: KEN JE BEDRIJF!... 3 DE VAKANTIE- EN VERLOFQUIZ...

Nadere informatie

2 > Kerndoelen 11. 4 > Aan de slag 15. 5 > Introductie van de manier van werken 22. 6 > Mogelijke werkvormen en de plaats op het rooster 27

2 > Kerndoelen 11. 4 > Aan de slag 15. 5 > Introductie van de manier van werken 22. 6 > Mogelijke werkvormen en de plaats op het rooster 27 Inhoud 1 > Uitgangspunten 9 2 > Kerndoelen 11 3 > Materialen 12 4 > Aan de slag 15 5 > Introductie van de manier van werken 22 6 > Mogelijke werkvormen en de plaats op het rooster 27 7 > Waarom samenwerkend

Nadere informatie

De ontwikkelde materialen per unit.

De ontwikkelde materialen per unit. Handleiding. Dit is de handleiding voor het remediërende programma voor de leeszwakke leerling bij het vak Engels. De hulpmiddelen zijn ontwikkeld voor leerlingen die bij de toetsen technisch lezen uitvallen

Nadere informatie

De vragen sluiten aan bij de belevingswereld van de leerlingen en zijn onderverdeeld in de volgende vijftien categorieën:

De vragen sluiten aan bij de belevingswereld van de leerlingen en zijn onderverdeeld in de volgende vijftien categorieën: > Categorieën De vragen sluiten aan bij de belevingswereld van de leerlingen en zijn onderverdeeld in de volgende vijftien categorieën: 1 > Poten, vleugels, vinnen 2 > Leren en werken 3 > Aarde, water,

Nadere informatie

Gebruiken en begrijpen van de formele breuknotatie.

Gebruiken en begrijpen van de formele breuknotatie. Titel Vruchtentaart Groep / niveau Groep 5/6 Leerstofaspecten Benodigdheden Organisatie Bedoeling Voorwaardelijke vaardigheden Lesactiviteit Gebruiken en begrijpen van de formele breuknotatie. Leerkracht:

Nadere informatie

Haal het beste uit jezelf met het. Individueel Ontwikkelings Plan!

Haal het beste uit jezelf met het. Individueel Ontwikkelings Plan! Haal het beste uit jezelf met het Individueel Ontwikkelings Plan! 2 Inleiding Je werkt in de sociale werkvoorziening. Daar is het de gewoonte dat je je kwaliteiten en talenten blijft ontwikkelen. Je kunt

Nadere informatie

Een overtuigende tekst schrijven

Een overtuigende tekst schrijven Een overtuigende tekst schrijven Taalhandeling: Betogen Betogen ervaarles Schrijftaak: Je mening geven over een andere manier van herdenken op school instructieles oefenlesles Lesdoel: Leerlingen kennen

Nadere informatie

DUUR WAT HOE MATERIAAL

DUUR WAT HOE MATERIAAL DUUR WAT HOE MATERIAAL 0.00 5 min Intro begeleiders Introductie thema agressiehantering Doelen simulatiespel Toelichting rollen Introduceer jezelf en het spel Introductie begeleiders Nodig deelnemers uit

Nadere informatie

Checklist Sollicitatiebrief schrijven 2F - handleiding

Checklist Sollicitatiebrief schrijven 2F - handleiding Checklist Sollicitatiebrief schrijven 2F - handleiding Inleiding De checklist Sollicitatiebrief schrijven 2F is ontwikkeld voor leerlingen die moeten leren schrijven op 2F. In deze handleiding wordt toegelicht

Nadere informatie

Huiswerk Spreekbeurten Werkstukken

Huiswerk Spreekbeurten Werkstukken Huiswerk Spreekbeurten Werkstukken - 2 - Weer huiswerk? Nee, deze keer geen huiswerk, maar een boekje óver huiswerk! Wij (de meesters en juffrouws) horen jullie wel eens mopperen als je huiswerk opkrijgt.

Nadere informatie

TOOLBOX TOOLBOX. Betekenisvol Contact AAN DE SLAG MET DE. Draaiboek voor twee trainingsbijeenkomsten

TOOLBOX TOOLBOX. Betekenisvol Contact AAN DE SLAG MET DE. Draaiboek voor twee trainingsbijeenkomsten AAN DE SLAG MET DE TOOLBOX Betekenisvol Contact Draaiboek voor twee trainingsbijeenkomsten TOOLBOX Ideeën voor betekenisvol contact tussen ouderen met dementie en familie of vrijwilligers Inleiding Voor

Nadere informatie

Handleiding voorbereidende les bij Democracity. Basisonderwijs. Versie 22 mei Handleiding voorbereidende les bij Democracity

Handleiding voorbereidende les bij Democracity. Basisonderwijs. Versie 22 mei Handleiding voorbereidende les bij Democracity Basisonderwijs Versie 22 mei 2018 INHOUD Inleiding... 2 Tijdsverloop... 2 Quiz: Waar gaat de gemeente over?... 3 Filmpje Hoe werkt de gemeenteraad?... 6 Wie is de baas in de gemeente?... 7 Van probleem

Nadere informatie

Nederlands in Uitvoering

Nederlands in Uitvoering Nederlands in Uitvoering Leerjaar 1 Sport & spel Een mondelinge instructie begrijpen Algemene modulegegevens Leerjaar: 1 Taaltaak: Een mondelinge instructie begrijpen Thema: Sport & spel Leerstijlvariant:

Nadere informatie

Spreekopdrachten thema 1 Voorstellen

Spreekopdrachten thema 1 Voorstellen Spreekopdrachten thema 1 Voorstellen Opdracht 1 bij 1.2 * Doe de opdracht met de groep. Uitleg voor de docent: De cursisten lopen door elkaar door het lokaal. Laat de cursisten elkaar in tweetallen begroeten,

Nadere informatie

Checklist Gesprek voeren 2F - handleiding

Checklist Gesprek voeren 2F - handleiding Checklist Gesprek voeren 2F - handleiding Inleiding De checklist Gesprek voeren 2F is ontwikkeld voor leerlingen die een gesprek moeten kunnen voeren op 2F. In deze handleiding wordt toegelicht hoe de

Nadere informatie

Workshop samen talenten benutten

Workshop samen talenten benutten Workshop samen talenten benutten Doelgroep: organisaties die met vrijwilligers met een beperking willen werken Doel: kennis en vaardigheden overdracht voor het werken met mensen met een beperking Bijeenkomst

Nadere informatie

Instapmodule Niveau AA

Instapmodule Niveau AA Instapmodule Niveau AA Instapmodule ter voorbereiding op Nieuwsrekenen in het S(B)O: Geleid probleemoplossen augustus 2012 www. nieuwsrekenen.nl Inhoudsopgave Gebruikswijzer... 3 Deel 1: Samen... 4 Deel

Nadere informatie

HANDLEIDING TALENTENQUIZ

HANDLEIDING TALENTENQUIZ HANDLEIDING TALENTENQUIZ STAPPENPLAN TALENTENQUIZ 1. Download alle nodige bestanden van de talentenquiz kleur bekennen met kinderen op de studentenpagina bij de pagina voor de coördinator bedenk & doe

Nadere informatie

Spreekopdrachten thema 7 Werken

Spreekopdrachten thema 7 Werken Spreekopdrachten thema 7 Werken Opdracht 2 bij 7.2 ** Knip de volgende pagina door. Je bent leidinggevende in een restaurant. Vandaag is de eerste werkdag van een nieuwe werknemer. Leg uit wat hij moet

Nadere informatie

groep 7 en 8 werkzaamheden in Pretpark Buiteling

groep 7 en 8 werkzaamheden in Pretpark Buiteling groep 7 en 8 werkzaamheden in Pretpark Buiteling groep 7 en 8 overzicht van de activiteiten De Grote Rekendag is voor de leerlingen in groep 7 en 8 een ochtend van onderzoeken en ontdekken. De leerlingen

Nadere informatie

Creatief en flexibel toepassen van Triplep. Maarten Vos Doe, laat zien, lach, oefen en geef applaus

Creatief en flexibel toepassen van Triplep. Maarten Vos Doe, laat zien, lach, oefen en geef applaus Creatief en flexibel toepassen van Triplep Maarten Vos Doe, laat zien, lach, oefen en geef applaus Programma Overzicht Kennismaking Persoonlijke werving van ouders Een goede relatie opbouwen met de ouders

Nadere informatie

Stap 7 Nabespreking met het slachtoffer en nabespreking met de steungroepleden (apart)

Stap 7 Nabespreking met het slachtoffer en nabespreking met de steungroepleden (apart) Handleiding No Blame Stappenplan No Blame Stap 1 Gesprek met het slachtoffer Stap 2 Organiseer een bijeenkomst met de steungroep Stap 3 Uitleg probleem Stap 4 Deel de verantwoordelijkheid Stap 5 Ideeën

Nadere informatie

reglement Leerlingenraad Daltonschool De Dorendal

reglement Leerlingenraad Daltonschool De Dorendal reglement Leerlingenraad Daltonschool De Dorendal Dit is een eerste opzet van het reglement van de Dorendal. Op 7 februari 2013 zal de leerlingenraad voor het eerst bij elkaar komen en dit reglement bespreken.

Nadere informatie

Lesideeën beroepenkaarten WERKEND NEDERLANDS

Lesideeën beroepenkaarten WERKEND NEDERLANDS Lesideeën beroepenkaarten WERKEND NEDERLANDS Lesidee: Wat is weg? Speel dit spel met een klein groepje. Leg steeds vijf tot acht kaarten open op tafel. Geef de cursisten even de tijd om alle foto s in

Nadere informatie

Wie ben jij? HANDLEIDING

Wie ben jij? HANDLEIDING HANDLEIDING Wie ben jij? Korte omschrijving lesactiviteit Iedereen legt vijf vingers op tafel. Om de beurt vertel je iets over jezelf, waarvan je denkt dat het uniek is. Als het inderdaad uniek is, dan

Nadere informatie

Spelregels voor de kaarten Beroepskwaliteiten en Leerpunten. Het Beroepskwaliteitenspel

Spelregels voor de kaarten Beroepskwaliteiten en Leerpunten. Het Beroepskwaliteitenspel Het Beroepskwaliteitenspel Het Beroepskwaliteitenspel is een leermiddel voor de loopbaanoriëntatie van mensen in de leeftijd van twaalf jaar en ouder. Het spel heeft als doel de speler bewust te maken

Nadere informatie

Speels oefenen. Relaties tussen vermenigvuldigsommen. Vermenigvuldigen

Speels oefenen. Relaties tussen vermenigvuldigsommen. Vermenigvuldigen Speels oefenen Relaties tussen vermenigvuldigsommen Vermenigvuldigen Speels oefenen Relaties tussen vermenigvuldigsommen Auteur Els van Herpen www.fi.uu.nl/speciaalrekenen Freudenthal Instituut, Utrecht

Nadere informatie

Inhoud en competenties leer-werkboeken

Inhoud en competenties leer-werkboeken Inhoud en competenties leer-werkboeken Ik, leren en werken Voorbereidende interne stage Hoofdstuk 1 Voorbereiding op de stage In dit hoofdstuk staat de competentie Leren centraal. De deelnemer maakt kennis

Nadere informatie

STELLINGENSPEL. Tijd 10 minuten. Nodig Aanwijzingen voor de docent Stellingen Gekleurde kaartjes (1 per leerling) Flap en stift of bord en krijt

STELLINGENSPEL. Tijd 10 minuten. Nodig Aanwijzingen voor de docent Stellingen Gekleurde kaartjes (1 per leerling) Flap en stift of bord en krijt STELLINGENSPEL Tijd 40 minuten Opdracht geven Argumenten bedenken Klassikaal bespreken 5 minuten 10 minuten 25 minuten Nodig Aanwijzingen voor de docent Stellingen Gekleurde kaartjes (1 per leerling) Flap

Nadere informatie

Werkboek LINTSTAGE NAAM: KLAS:

Werkboek LINTSTAGE NAAM: KLAS: Werkboek LINTSTAGE NAAM: KLAS: Inhoudsopgave Gegevens van het talent, de school en het leerbedrijf... 1 Belangrijke regels... 3 Wat wordt er van je verwacht als je stageloopt?... 4 Verslagonderdeel A...

Nadere informatie

Thema: Weekblad Donald Duck 60 jaar. Handleiding en opgaven niveau A1. Opgave 1: Samen

Thema: Weekblad Donald Duck 60 jaar. Handleiding en opgaven niveau A1. Opgave 1: Samen Handleiding en opgaven niveau A1 Thema: Weekblad Donald Duck 60 jaar Benodigd materiaal - Voor alle leerlingen een exemplaar van Opgavenblad A1 (zie pagina 6) - Voor alle leerlingen drie exemplaren van

Nadere informatie

DE NETWERKTHERMOMETER LEERLINGEN INSTRUCTIE

DE NETWERKTHERMOMETER LEERLINGEN INSTRUCTIE Netwerkthermometer DE NETWERKTHERMOMETER LEERLINGEN INSTRUCTIE Wat is De Netwerkthermometer De Netwerkthermometer is een test. Een test om een gedegen beeld te krijgen van hoe je zelf aan kijkt tegen je

Nadere informatie

HUISWERKGIDS SCHOOLJAAR 2011-2012

HUISWERKGIDS SCHOOLJAAR 2011-2012 HUISWERKGIDS SCHOOLJAAR 2011-2012 1 INHOUDSOPGAVE Hoofdstuk bladzijde 1. Inleiding De huiswerkgids 3 2. Hoe maak en leer je huiswerk? 4 3. Het leren van woorden (spelling/engels) 5 4. Het leren van topografie

Nadere informatie

SPEELWIJZE WERKPLEZIER SPEL

SPEELWIJZE WERKPLEZIER SPEL SPEELWIJZE WERKPLEZIER SPEL Heb je plezier in je werk? Dat is een vraag die regelmatig wordt gesteld. Is je antwoord ja, dan is de kunst dit zo te houden. Als je nee zegt, is het zinvol na te gaan waar

Nadere informatie

FASE 1: WAT KAN ER BETER?

FASE 1: WAT KAN ER BETER? FASE 1:? Wat? Wie? Wanneer? Hoe lang? In de eerste maand gaan jullie bekijken wat er beter kan op school! Met het hele team en de begeleider. Dit is de start van het project. Deze fase duurt ongeveer acht

Nadere informatie

maandag 11 mei inleveren!

maandag 11 mei inleveren! maandag 11 mei inleveren! STAGE BOEK 2015 VAN.AFDELING... Stageboek 2015 1 Gegevens Leerling Naam -------------------------------------------------------------------------------------- Adres Postcode Woonplaats

Nadere informatie

Thema: de mosasaurus. Handleiding en opgaven niveau A1. Opgave 1: Samen

Thema: de mosasaurus. Handleiding en opgaven niveau A1. Opgave 1: Samen Handleiding en opgaven niveau A1 Thema: de mosasaurus Benodigd materiaal - Voor alle leerlingen een exemplaar van Opgavenblad A1 (zie pagina 6) - Voor alle leerlingen drie exemplaren van Werkblad Stappenplan

Nadere informatie

Thema: Nieuw biljet van vijf euro. Handleiding en opgaven niveau A2. Opgave 1: Samen

Thema: Nieuw biljet van vijf euro. Handleiding en opgaven niveau A2. Opgave 1: Samen Handleiding en opgaven niveau A2 Thema: Nieuw biljet van vijf euro Benodigd materiaal - Voor alle leerlingen een exemplaar van Opgavenblad A2 (zie pagina 6) - Voor alle leerlingen drie exemplaren van Werkblad

Nadere informatie

Werken met de Na-Kaarten

Werken met de Na-Kaarten Werken met de Na-Kaarten Waarom Na-Kaarten? Estafette besteedt niet alleen aandacht aan het aanleren en onderhouden van leestechniek, ook het praten over leeservaringen neemt binnen de methode een belangrijke

Nadere informatie

leerlingbrochure nld Door: Jolanthe Jansen

leerlingbrochure nld Door: Jolanthe Jansen leerlingbrochure nld Door: Jolanthe Jansen Dit is een brochure, gemaakt voor leerlingen met NLD. Naast deze brochure is er ook: - een brochure met informatie voor ouders van kinderen met NLD en - een brochure

Nadere informatie

Scholing 8 december. Wat kan je helpen? Wat helpt niet?

Scholing 8 december. Wat kan je helpen? Wat helpt niet? RKBS DE ARENBERG December 2015 Scholing 8 december Ja dan krijg je een lijst en denk je.uhm hier ken ik niet eens de helft van. De kunst is dan om daar kansen en mogelijkheden in te zien en niet je handdoek

Nadere informatie

Draaiboek voor een gastles

Draaiboek voor een gastles Draaiboek voor een gastles Dit draaiboek geeft jou als voorlichter van UNICEF Nederland een handvat om gastlessen te geven op scholen. Kinderen, klassen, groepen en scholen - elke gastles is anders. Een

Nadere informatie

Handleiding Les 1: Een toren bouwen. Zet de leerlingen zo snel mogelijk aan het werk. Nieuwsbegriponderwerp. Schrijftaak.

Handleiding Les 1: Een toren bouwen. Zet de leerlingen zo snel mogelijk aan het werk. Nieuwsbegriponderwerp. Schrijftaak. Handleiding Les 1: Een toren bouwen Deze schrijfles is de vierde waarin leerlingen oefenen in het genre instrueren. Het is een oefenles: leerlingen passen de schrijfstrategie KLUNS toe, die ze eerder gebruikten

Nadere informatie

SPEELWIJZE WERKPLEZIER SPEL - Bladzijde 1 / 11

SPEELWIJZE WERKPLEZIER SPEL - Bladzijde 1 / 11 SPEELWIJZE WERKPLEZIER SPEL - Bladzijde 1 / 11 SPEELWIJZE Werkplezier Spel Heb je plezier in je werk? Dat is een vraag die regelmatig wordt gesteld. Is je antwoord ja, dan is de kunst dit zo te houden.

Nadere informatie

Spelenderwijs rijmen. Linda Willemsen. www.klasvanjuflinda.nl. www.klasvanjuflinda.nl

Spelenderwijs rijmen. Linda Willemsen. www.klasvanjuflinda.nl. www.klasvanjuflinda.nl Spelenderwijs rijmen Linda Willemsen www.klasvanjuflinda.nl www.klasvanjuflinda.nl Spelenderwijs rijmen Spelenderwijs rijmen Tekst & vormgeving: Linda Willemsen 2014 www.klasvanjuflinda.nl Linda Willemsen

Nadere informatie

Lesbrief bij Mijn broer is een boef van Netty van Kaathoven voor groep 7 en 8

Lesbrief bij Mijn broer is een boef van Netty van Kaathoven voor groep 7 en 8 Lesbrief bij Mijn broer is een boef van Netty van Kaathoven voor groep 7 en 8 Inhoud van deze lesbrief - Thema s in het boek - Lesopzet - Doel van de les - Uitwerking - Bijlage: opdrachtenblad Thema s

Nadere informatie

Instapmodule Niveau A2

Instapmodule Niveau A2 Instapmodule Niveau A2 Instapmodule ter voorbereiding op Nieuwsrekenen in het s(b)o september 2013 www. nieuwsbegrip.nl Gebruikswijzer Inleiding Deze instapmodule is bedoeld als voorbereiding op het Nieuwsrekenen

Nadere informatie

Inhoud van deze lesbrief

Inhoud van deze lesbrief Lesbrief bij Krokodillen in het gras van Ingrid Bilardie de Boer Voor groep 7 en 8 Inhoud van deze lesbrief - Thema s in het boek - Lesopzet - Doel van de les - Uitwerking - Bijlage: opdrachtenblad Thema

Nadere informatie

Differentiatie en motivatie in de rekenles

Differentiatie en motivatie in de rekenles Starter Ieder heeft een kaartje (hetzij breuk/hetzij kommagetal) Eerste doel: drie rijen: 1x breuken en 2x kommagetallen op volgorde. Eerste stap: Zoek je beide buren Tweede stap: Ga op volgorde van klein

Nadere informatie

Schooljaar 2015-2016: Spelletjes in je taal- en rekenles

Schooljaar 2015-2016: Spelletjes in je taal- en rekenles Schooljaar 2015-2016: Spelletjes in je taal- en rekenles Workshop 2: Spelletjes in je rekenles 25 november 2015 14.45 17.00 uur Willeke Beuker Elselien Boekeloo Spelletjes in je taal- en rekenles 7 oktober

Nadere informatie

flitsletters spellenbundel Voor speelse oefenmomenten, thuis en in de klas.

flitsletters spellenbundel Voor speelse oefenmomenten, thuis en in de klas. flitsletters spellenbundel Voor speelse oefenmomenten, thuis en in de klas. Beste ouders, Van de leerkracht van uw kind heeft u een setje flitsletters ontvangen. Flitsen is het kort (enkele seconden) laten

Nadere informatie

Workshop Handleiding. Verhalen schrijven. wat is jouw talent?

Workshop Handleiding. Verhalen schrijven. wat is jouw talent? Workshop Handleiding Verhalen schrijven wat is jouw talent? Inhoudsopgave Hoe gebruik je deze workshop? Hoe kun je deze workshop inzetten in je klas? Les 1: Even voorstellen stelt zich kort voor en vertelt

Nadere informatie

Docentenhandleiding. CP15 het functioneringsgesprek. dh15-v2.0. daar gaan we werk van maken! 2007 ITpreneurs Nederland BV. All Rights Reserved

Docentenhandleiding. CP15 het functioneringsgesprek. dh15-v2.0. daar gaan we werk van maken! 2007 ITpreneurs Nederland BV. All Rights Reserved Docentenhandleiding CP15 het functioneringsgesprek dh15-v2.0 INBURGEREN daar gaan we werk van maken! 2007 ITpreneurs Nederland BV. All Rights Reserved Het functioneringsgesprek CP15 Waar gaat het over?

Nadere informatie

Beleidsplan Leerlingenraad o.b.s. de Schuthoek 2012-2013

Beleidsplan Leerlingenraad o.b.s. de Schuthoek 2012-2013 Document leerlingenraad Beleidsplan Leerlingenraad o.b.s. de Schuthoek 2012-2013 Inhoud: 1. wat verstaan we onder een leerlingenraad? 2. opzet en organisatie van een leerlingenraad a. samenstelling van

Nadere informatie

Klankzuivere werkwoorden vervoegen Methode voor beelddenkers Juf Kitty 2016

Klankzuivere werkwoorden vervoegen Methode voor beelddenkers Juf Kitty 2016 Klankzuivere werkwoorden vervoegen Methode voor beelddenkers Juf Kitty 2016 Inleiding Waarom klopt het niet als je werdt schrijft? Is het kookte of kookde? Als je onvoldoende Nederlands spreekt als tweede

Nadere informatie

Thema: de mosasaurus. Handleiding en opgaven niveau A2. Opgave 1: Samen

Thema: de mosasaurus. Handleiding en opgaven niveau A2. Opgave 1: Samen Handleiding en opgaven niveau A2 Thema: de mosasaurus Benodigd materiaal - Voor alle leerlingen een exemplaar van Opgavenblad A2 (zie pagina 6) - Voor alle leerlingen drie exemplaren van Werkblad Stappenplan

Nadere informatie

Project Verwenmorgen voor ouderen organiseren Groepen van 5 leerlingen Totaal: 560 minuten

Project Verwenmorgen voor ouderen organiseren Groepen van 5 leerlingen Totaal: 560 minuten Project Verwenmorgen voor ouderen organiseren Groepen van 5 leerlingen Totaal: 560 minuten Inleiding en werkwijze: De meeste ouderen vinden het leuk om samen met jongeren iets te doen. Op deze manier hebben

Nadere informatie

KiesWijzer. een les over kiezen voor het voortgezet onderwijs

KiesWijzer. een les over kiezen voor het voortgezet onderwijs KiesWijzer een les over kiezen voor het voortgezet onderwijs Inleiding Met veel plezier presenteert Intermijn de les KiesWijzer. Uw leerlingen staan in het nieuwe schooljaar weer voor grote keuzes. Welk

Nadere informatie

Handleiding en opgaven niveau AA. Opgave 1: Samen

Handleiding en opgaven niveau AA. Opgave 1: Samen Handleiding en opgaven niveau AA Benodigd materiaal - Voor alle leerlingen een exemplaar van Opgavenblad AA (zie pagina 6) - Voor alle leerlingen drie exemplaren van Werkblad Stappenplan (zie pagina 7)

Nadere informatie

WERKVORMEN MAGAZIJN. Wat is netwerken? Landelijk Stimuleringsproject LOB in het mbo

WERKVORMEN MAGAZIJN. Wat is netwerken? Landelijk Stimuleringsproject LOB in het mbo WERKVORMEN MAGAZIJN Wat is netwerken? Landelijk Stimuleringsproject LOB in het mbo Voorwoord Voor u heeft u Thema boekje 1 Wat is netwerken? Dit themaboekje is een onderdeel van de lessenserie Netwerken.

Nadere informatie

Workshop Handleiding. Verhalen schrijven. wat is jouw talent?

Workshop Handleiding. Verhalen schrijven. wat is jouw talent? Workshop Handleiding Verhalen schrijven wat is jouw talent? Inhoudsopgave Hoe gebruik je deze workshop? Hoe kun je deze workshop inzetten in je klas? Les 1: Even voorstellen stelt zich kort voor en vertelt

Nadere informatie

(Eerlijk) verdelen, breuken (taal), meetkunde, meten

(Eerlijk) verdelen, breuken (taal), meetkunde, meten Titel Strokenstrijd roep / niveau roep 5/6 Leerstofaspecten (Eerlijk) verdelen, breuken (taal), meetkunde, meten Benodigdheden Stroken; A3 in de lengte in vieren (smalle strook), bij voorkeur in verschillende

Nadere informatie

De Huiswerkgids beschrijft de doorgaande lijn van het huiswerk dat we geven en de aanbevolen aanpak.

De Huiswerkgids beschrijft de doorgaande lijn van het huiswerk dat we geven en de aanbevolen aanpak. De Huiswerkgids beschrijft de doorgaande lijn van het huiswerk dat we geven en de aanbevolen aanpak. 2 juli 2014 KBS De Hoeksteen 11QH Olmendreef 100 3137 CR Vlaardingen Inhoud 1 Inleiding... 3 2 Hoe maak

Nadere informatie

Opdracht bij een bedrijfsbezoek door leerlingen Een aantrekkelijk bedrijfsbezoek speurtocht door het bedrijf

Opdracht bij een bedrijfsbezoek door leerlingen Een aantrekkelijk bedrijfsbezoek speurtocht door het bedrijf Opdracht bij een bedrijfsbezoek door leerlingen Een aantrekkelijk bedrijfsbezoek speurtocht door het bedrijf Introductie Er gebeuren allerlei activiteiten binnen een technisch bedrijf. Meer dan we ons

Nadere informatie

Handleiding en opgaven niveau A1. Opgave 1: Samen

Handleiding en opgaven niveau A1. Opgave 1: Samen Handleiding en opgaven niveau A1 Benodigd materiaal - Voor alle leerlingen een exemplaar van Opgavenblad A1 (zie pagina 6) - Voor alle leerlingen drie exemplaren van Werkblad Stappenplan (zie pagina 7)

Nadere informatie

SUGGESTIES VOOR GEBRUIK VAN PROGRAMMA S MET LEERLINGEN

SUGGESTIES VOOR GEBRUIK VAN PROGRAMMA S MET LEERLINGEN Werken met het materiaal Het materiaal is kosteloos beschikbaar voor iedereen die het wil gebruiken. Gebruikers kunnen zelf selecteren welke hoofd- en reflectieprogramma s of inzoom s op welk moment voor

Nadere informatie

Lees vooraf beide lessen door. Bereid de directeur voor dat hij of zij een map met overtuigende teksten zal ontvangen.

Lees vooraf beide lessen door. Bereid de directeur voor dat hij of zij een map met overtuigende teksten zal ontvangen. Handleiding Les 1 Deze schrijfles is dit jaar de tweede waarin leerlingen oefenen in het genre overtuigen. De eerste les over overtuigen was een ervaarles, en ging over de vraag: wie verdient er een medaille?

Nadere informatie

De nieuwe zorgmedewerker

De nieuwe zorgmedewerker Werkblad De nieuwe zorgmedewerker De zorg verandert in snel tempo. Ook jouw rol als verzorgende of helpende verandert: meer aandacht voor individuele cliënten en hun netwerk. Werken met een zorg-leefplan

Nadere informatie

Zo verstuurt u een WhatsApp! Opdracht: Analyseren, evalueren

Zo verstuurt u een WhatsApp! Opdracht: Analyseren, evalueren Zo verstuurt u een WhatsApp! Opdracht: Analyseren, evalueren 1. Inleiding Een mobiele telefoon; niet meer weg te denken uit de broekzak van elke scholier. In deze opdracht kijken de leerlingen naar een

Nadere informatie

Handleiding voorbereidende les bij Provinciespel. basisonderwijs. Versie 26 april 2018

Handleiding voorbereidende les bij Provinciespel. basisonderwijs. Versie 26 april 2018 Handleiding voorbereidende les bij Provinciespel basisonderwijs Versie 26 april 2018 1 INHOUD Inleiding... 2 Tijdsverloop... 2 Quiz: Waar gaat de provincie over?... 3 Filmpje Hoe werkt de provincie?...

Nadere informatie

Uitleg bij de spellingskaartjes.

Uitleg bij de spellingskaartjes. Uitleg bij de spellingskaartjes. 1. De BLAUWE kaartjes zijn bedoeld om alleen te oefen met de spellingskaartjes 2. Met de Paarse kaartjes mag je met zijn tweeën oefenen met de spellingskaartjes 3. De Groene

Nadere informatie

Handleiding Leesclub voor Laaggeletterden

Handleiding Leesclub voor Laaggeletterden Handleiding Leesclub voor Laaggeletterden Tips en suggesties voor het opzetten van een leesclub voor laaggeletterden Inleiding Ontspannen de krant lezen en op de hoogte blijven van het nieuws van de dag.

Nadere informatie

Mijn doelen voor dit jaar

Mijn doelen voor dit jaar Mijn doelen voor dit jaar Een nieuw schooljaar betekent nieuwe kansen. Aan het begin van een nieuw kalenderjaar maken veel mensen goede voornemens. Dat gaan wij nu ook doen: het maken van voornemens of

Nadere informatie

Spinners. Veel plezier! Juf Els en juf Anke

Spinners. Veel plezier! Juf Els en juf Anke Spinners Een nieuwe rage: spinners! Heb jij ze al gespot in jouw klas? Vervelend, al dat speelgoed op school, of handig! spinners in de klas, daar kun je leuke, leerzame activiteiten mee doen! Wij bedachten

Nadere informatie

Nederlands in Uitvoering

Nederlands in Uitvoering Nederlands in Uitvoering Leerjaar 2 Een leefbare school Een presentatie houden Algemene modulegegevens Leerjaar: 2 Taaltaak: Een mondelinge presentatie houden Thema: Een leefbare omgeving (sectorthema

Nadere informatie

Onderdeel nummer 5 Breuken, procenten, kommagetallen en verhoudingen

Onderdeel nummer 5 Breuken, procenten, kommagetallen en verhoudingen Lesbeschrijving Overzicht Leerjaar 1 Vak Rekenen en wiskunde Domein Verhoudingen Onderdeel nummer 5 Breuken, procenten, kommagetallen en verhoudingen Lesnummer 22 Titel van de les Hoe verdelen we de chocoladereep?

Nadere informatie

(Vak)teksten lezen in vmbo - mbo - Handleiding

(Vak)teksten lezen in vmbo - mbo - Handleiding (Vak)teksten lezen in vmbo - mbo - Handleiding Aan de slag met lezen in beroepsgerichte vakken Voor de verbetering van leesvaardigheid is het belangrijk dat leerlingen regelmatig en veel lezen. Hoe krijg

Nadere informatie

Werkvormen beroepenkaarten

Werkvormen beroepenkaarten Werkvormen beroepenkaarten Tessa Boff Tonella Werkvorm 1: De beroepenkaarten om te onderzoeken wat je leuk vindt Doel: Naast dat de beroepenkaarten een beroep op de kaart hebben, staat er ook een foto

Nadere informatie

Bovenbouw: Een eigen onderzoek

Bovenbouw: Een eigen onderzoek Bovenbouw: Een eigen onderzoek Grote Rekendag 2005 www.rekenweb.nl 67 68 www.rekenweb.nl Grote Rekendag 2005 Bovenbouw Overzicht van de activiteiten activiteit 1 activiteit 2 activiteit 3 activiteit 4

Nadere informatie

Oefenen met breuken. Circuitles voor groep 6

Oefenen met breuken. Circuitles voor groep 6 Oefenen met breuken. Circuitles voor groep 6 Circuit met verschillende hoeken. Hierbij meerder intellegenties aanspreken. De kinderen wel in vele hoeken laten komen, zodat ze op verschillende manieren

Nadere informatie

9. Schrijfopdrachten

9. Schrijfopdrachten 9.1 Poëzie doel Creatief schrijven activeren voorkennis toepassen kennis wanneer n.v.t. groepssamenstelling individueel duur 20 minuten De leerkracht geeft leerlingen een begrip, apparaat, mening, enzovoort.

Nadere informatie

Wat ga je schrijven: een verhaal over een held die een uitdaging aangaat

Wat ga je schrijven: een verhaal over een held die een uitdaging aangaat Les 1: De uitdaging Wat ga je schrijven: een verhaal over een held die een uitdaging aangaat In deze les ga je een verhaal verzinnen. Je bent zelf de held van het verhaal. In het verhaal ga je als held

Nadere informatie

Beoordeling power-point groep 5

Beoordeling power-point groep 5 Beoordeling power-point groep 5 Leerkracht: Leerling: Onderdeel 2 4 6 8 10 Opmerkingen Titeldia: Duidelijke titel met onderwerp/naam/groep Inhoudsopgave: Puntsgewijs wat ga je behandelen. Plaatjes: Functioneel

Nadere informatie

Nodig: bord/flappen en stiften, kartonnen kaartjes, geeltjes, werkblad: een fijn gesprek, werkblad tips voor een sollicitatiegesprek

Nodig: bord/flappen en stiften, kartonnen kaartjes, geeltjes, werkblad: een fijn gesprek, werkblad tips voor een sollicitatiegesprek Themales beroepen taalvrijwilliger/docent Nodig: bord/flappen en stiften, kartonnen kaartjes, geeltjes, werkblad: een fijn gesprek, werkblad tips voor een sollicitatiegesprek Opwarming: Cursisten zitten

Nadere informatie

ACTIVITEITEN GROEP 3 en 4

ACTIVITEITEN GROEP 3 en 4 ACTIVITEITEN GROEP 3 en 4 Wat zegt die grafiek? De indeling van de ochtend is als volgt: Schoolbrede start (15 minuten) Zie hoofdstuk Schoolbrede start. Deel 1 Tellen in een plaatje (20 minuten) De kinderen

Nadere informatie

Een Nieuwsbegriples heeft een vaste opbouw. Het verloop van de les is als volgt:

Een Nieuwsbegriples heeft een vaste opbouw. Het verloop van de les is als volgt: Handleiding niveau D Voor de niveaus AA t/m C is de aflevering van deze week een blokles. In die lessen is er geen centrale strategieopdracht, maar vragen de opdrachten de toepassing van verschillende

Nadere informatie

Trainershandleiding Huiswerk Bikkels. Inkijkexemplaar

Trainershandleiding Huiswerk Bikkels. Inkijkexemplaar Trainershandleiding Huiswerk Bikkels versie 2016 Inhoudsopgave Introductie 6 Organiseer je training 8 Praktische tips 10 Het les- en werkboek 14 Powerpoint presentatie 16 Draaiboek 18 Deel 1 20 Deel 2

Nadere informatie

Handleiding Vervolgmodule OGO- Extra materiaal na Taalsituaties 3-6-9

Handleiding Vervolgmodule OGO- Extra materiaal na Taalsituaties 3-6-9 Handleiding Vervolgmodule OGO- Extra materiaal na Taalsituaties 3-6-9 Extra materiaal na de Taalsituaties, Vervolgmodule OGO Algemeen In Extra materiaal na de Taalsituaties wordt de leerstof uit drie voorgaande

Nadere informatie

Elke groep van 3 leerlingen heeft een 9 setje speelkaarten nodig: 2 t/m 10, bijvoorbeeld alle schoppen, of alle harten kaarten.

Elke groep van 3 leerlingen heeft een 9 setje speelkaarten nodig: 2 t/m 10, bijvoorbeeld alle schoppen, of alle harten kaarten. Versie 16 januari 2017 Sorteren unplugged Sorteren gebeurt heel veel. De namen van alle leerlingen in de klas staan vaak op alfabetische volgorde. De wedstrijden van een volleybal team staan op volgorde

Nadere informatie

Genoeg ruimte? In de methodes

Genoeg ruimte? In de methodes Genoeg ruimte? Het berekenen van de oppervlakte van rechthoekige figuren komt in alle methoden voor. Vaak staat in de tekening aangegeven wat de te gebruiken eenheid is, bijvoorbeeld een vierkante meter.

Nadere informatie

Gebruiksvriendelijkheid: Gebruiksaanwijzing:

Gebruiksvriendelijkheid: Gebruiksaanwijzing: Gebruiksvriendelijkheid: Elon Education is een tool waarmee online woordjes geleerd kunnen worden voor de vreemde talen. Ook is het mogelijk om met Elon Education de tafels te oefenen, werkwoorden enz.

Nadere informatie

Lesbrief: Beroepenmagazine Thema: Mens & Dienstverlenen aan het werk

Lesbrief: Beroepenmagazine Thema: Mens & Dienstverlenen aan het werk Lesbrief: Beroepenmagazine Thema: Mens & Dienstverlenen aan het werk Copyright Stichting Vakcollege Groep 2015. Alle rechten voorbehouden. Inleiding In de lesbrieven van het thema Aan het werk hebben jullie

Nadere informatie

Handleiding voor: * spreekbeurt * nieuwskring * leeskring * werkstuk

Handleiding voor: * spreekbeurt * nieuwskring * leeskring * werkstuk Handleiding voor: * spreekbeurt * nieuwskring * leeskring * werkstuk Antoniusschool Groep 5/6 Let op: deze heb je het hele schooljaar nodig! Hoe maak je een spreekbeurt? Mijn voorbereiding: 1. Je kiest

Nadere informatie

Met welk werk kunnen kinderen uit groep 5-6 thuiskomen en hoe kunt u uw kind thuis helpen?

Met welk werk kunnen kinderen uit groep 5-6 thuiskomen en hoe kunt u uw kind thuis helpen? Met welk werk kunnen kinderen uit groep 5-6 thuiskomen en hoe kunt u uw kind thuis helpen? In groep 5-6 nemen kinderen steeds vaker werk mee naar huis. Vaak vinden kinderen het leuk om thuis aan schooldingen

Nadere informatie

SPEELWIJZE OPVOEDINGSSPEL - Bladzijde 1 / 10

SPEELWIJZE OPVOEDINGSSPEL - Bladzijde 1 / 10 SPEELWIJZE OPVOEDINGSSPEL - Bladzijde 1 / 10 SPEELWIJZE Opvoedingsspel Opvoeden is een belangrijke, leuke, maar soms ook moeilijke taak. Voor veel ouders en opvoeders is dit dan ook geen kinderspel en

Nadere informatie