Het Statuut: De lifeline op de eilanden zaterdag, 13 december :06. door Judice Ledeboer

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Het Statuut: De lifeline op de eilanden zaterdag, 13 december 2014 13:06. door Judice Ledeboer"

Transcriptie

1 door Judice Ledeboer Het Statuut voor het Koninkrijk der Nederlanden is de hoogste wet binnen het hele Koninkrijk, aldus prof.mr. Arjen van Rijn, bijzonder hoogleraar Staatsrecht aan de Universiteit van Curaçao (UoC). Op 15 december viert Curaçao dat het zestig jaar geleden is dat het Statuut van kracht werd en dan geeft de hoogleraar een lezing over het Statuut en de actualiteit op de UoC. In Nederland speelt het Statuut een marginale rol omdat het bijna samenvalt met de Grondwet, 1 / 6

2 maar op de eilanden is het Statuut de lifeline, zegt Van Rijn. Sinds de nieuwe staatkundige situatie na is er behoefte aan duidelijkheid over het Statuut. Volgens Van Rijn is het Statuut nog altijd hetzelfde met een aantal aanpassingen die er in die zestig jaar hebben plaatsgevonden. Om te begrijpen wat het Statuut inhoudt en wat het betekent voor alle landen binnen het Koninkrijk der Nederlanden is het goed om naar de geschiedenis te kijken. De Amigoe bezocht Arjen van Rijn in Den Haag op het kantoor van De Clercq advocaten en notarissen aan het Lange Voorhout, waar hij partner is. Hij legde uit wat het Statuut betekent voor de landen binnen het Koninkrijk en waarom het zo belangrijk is voor de landen in het Caribisch gebied. Een stukje geschiedenis: op 15 december 1954 kondigde koningin Juliana in de Ridderzaal het Statuut af. Na de Tweede Wereldoorlog kwam er een andere kijk op het Koninkrijk en het kolonialisme. In het handvest van de Verenigde Naties stond dat iedereen het recht heeft om zelfbeschikking te krijgen en werden landen met koloniën aangespoord om daar uitvoering aan te geven. In de geest van de tijd kondigde koningin Wilhelmina al in 1942 vanuit Londen het was immers oorlog en de koningin was naar Engeland uitgeweken via Radio Oranje aan dat er meer zelfstandigheid voor de overzeese delen moest komen. Haar focus lag vooral op Nederlands-Indië, maar voor de Nederlandse Antillen en Suriname waren haar woorden ook van toepassing. Haar toespraak staat bekend als de 7 december rede. Deze rede van koningin Wilhelmina wordt ook wel beschouwd als de vooraankondiging van het einde van het kolonialisme. Na de oorlog werd voor Nederlands-Indië eenzijdig de onafhankelijkheid uitgeroepen en werd uiteindelijk in 1949 door Nederland de soevereiniteit overgedragen aan de Republiek Indonesië. In 1948 begonnen de onderhandelingen met Suriname en de Nederlandse Antillen en in 1954 was het Statuut voor het Koninkrijk der Nederlanden, kortweg het Statuut genoemd, voltooid. Het Statuut was het uitgangspunt van de gelijkwaardigheid van Nederland, Suriname en de Nederlandse Antillen. De eerste aanpassing kwam in 1975 toen Suriname onafhankelijk werd en Nederland en de Nederlandse Antillen afzonderlijke landen binnen het Koninkrijk werden. Ieder land behield een gouverneur ter vertegenwoordiging van de Koning, behalve Nederland omdat daar de Koning zelf zetelt en ieder land kreeg een eigen regering. Elk land stuurde een gevolmachtigde minister naar Nederland als vertegenwoordiger van de eigen regering voor overleg aangaande de zaken van het Koninkrijk (zoals wijzigingen aan het Statuut, aan de Grondwet voor zover het de zaken van het Koninkrijk aanging en de Rijkswetten). Aruba koos ervoor om een status aparte te verkrijgen (in 1986) en op 10 oktober 2010 vond de laatste wijziging van het Statuut plaats in het kader van de staatkundige hervormingen binnen het Koninkrijk der Nederlanden waarbij het Koninkrijk der Nederlanden sinds uit de landen Nederland, Aruba, Curaçao en St. Maarten bestaat. De voormalige Nederlands-Antilliaanse eilanden Bonaire, St. Eustatius en Saba maken nu als Caribisch 2 / 6

3 Nederland deel uit van het Nederlandse staatsbestel. In het Statuut is de samenwerking tussen de vier landen geregeld. Het Statuut zegt dat voor alles wat er niet geregeld is in het Statuut zelf, er dan naar de Grondwet moet worden gekeken. Maar dat geldt alleen voor de besluitvormingsprocedures die betrekking hebben op Koninkrijksaangelegenheden. In het Statuut staat het onderwijs bijvoorbeeld niet genoemd en dat onderwerp behoort dan ook tot de autonomie van de drie Caribische landen. Van Rijn: In sommige opzichten hebben we elkaar nodig. Het Statuut geeft daarvoor regels en als er besluiten genomen moeten worden streef je naar consensus. De Koninkrijksregering is verantwoordelijk voor het waarborgen van de mensenrechten, deugdelijkheid van bestuur en rechtszekerheid. In het Statuut staat dat de Koninkrijksregering mag, zelfs moet ingrijpen als de boel structureel uit de hand dreigt te lopen. Er mag dan concreet iets worden gedaan. Het Koninkrijk heeft een toezichtfunctie. Als er op één of twee punten iets vastzit moet dat land dat eerst zelf doen. Ingrijpen gebeurt dus niet zomaar. Het moet over de hele linie een puinhoop zijn, legt hij uit. Pas als het bestuur over de hele linie niet goed is mag er ingegrepen worden. Van Rijn verwijst naar de keren dat de Koninkrijksregering in de zestig jaar van het bestaan van het Statuut heeft ingegrepen. De eerste keer was in Dit vond plaats op het niveau van het eilandgebied Curaçao. Er was een patstelling tussen de Eilandsraad en het Bestuurscollege. Eilandraadsleden liepen continu over van de ene naar de andere partij zodat de coalitie niet de meerderheid kon krijgen. Door het ingrijpen werd het probleem opgelost. Een tweede keer greep de Koninkrijksregering in in op St. Maarten. Het eilandsbestuur functioneerde niet volgens de Koninkrijksregering. De derde keer werd in 1998 ingegrepen op Aruba, waar een benoemde minister volgens de gouverneur niet voldeed aan de eisen waaraan hij moest voldoen om minister te worden. Er kwam een onderzoek door de commissie-biesheuvel, die tussen de regels door concludeerde dat Aruba zelf dit probleem moest oplossen. Het afgelopen jaar is er echter opeens drie keer achter elkaar een aanwijzing geweest. Aan St. Maarten, Aruba en onlangs weer aan St. Maarten. Dat is nogal wat, zegt Van Rijn hierover. Dat betekent dat er een andere wind waait. Je weet echter nooit hoe het verder gaat. De eilanden blijven uiteindelijk natuurlijk hun recht op zelfbeschikking behouden, met als uiterste consequentie onafhankelijkheid. Zoals al eerder gezegd gebeurt dat ingrijpen niet zomaar. De vraag is dan: wanneer ga je over tot ingrijpen met de mogelijkheden die het Statuut geeft? Er moet eerst naar alle mogelijkheden gekeken worden. Welke afspraken zijn er gemaakt en zijn die nagekomen? Er kan ook informeel al veel druk worden uitgeoefend, ook door het dichtdraaien van de geldkraan. Het uitgangspunt is altijd het zelfbeschikkingsrecht dat de mensen van de eilanden hebben. Nederland heeft daar niets over te zeggen. Er is per eiland gekozen welke staatkundige vorm ze wilden hebben. Deel van Nederland of autonomie. Er zijn echter wel randvoorwaarden gesteld en die hebben te maken met het menswaardig zijn. Uitgangspunt is: jullie doen het zelf 3 / 6

4 en het Koninkrijk komt alleen in actie als er iets fundamenteel mis is. Als Curaçao bijvoorbeeld zegt: wij gaan linksaf en Nederland wil rechtsaf dan zijn dat normale politieke keuzes en kan er geen sprake van ingrijpen zijn, legt Van Rijn uit. De discussie omtrent wel of niet autonoom zijn van de eilanden speelt al vanaf de oprichting van het Statuut. Binnen de VN werd, nadat het Statuut van kracht was geworden, gediscussieerd of het Statuut wel genoeg zou zijn. Was er voldaan aan de eis dat er voldoende zelfbestuur was? Men vond toen het besluitvormingsmechanisme niet voldoende overtuigend. Uiteindelijk hebben de meeste VN-lidstaten via stemonthouding een oogje dichtgeknepen. Van Rijn legt uit dat het beeld sindsdien wisselend is geweest. In de jaren vijftig van de vorige eeuw ging men ervan uit dat alle eilanden als één Antillen autonoom wilden zijn. En toen kwamen de jaren zestig. In die periode was het de tijd van de emancipatie en werden koloniën als niet chique gezien. En toen kwam ook nog de opstand in Willemstad in mei 1969, waarbij Nederland voor het oog van de wereld geforceerd werd in de rol van ordehersteller. Wereldwijd verkregen gekolonialiseerde landen hun onafhankelijkheid, zo ook Suriname (met een duwtje). Aruba gaf al vanaf het begin van het Statuut aan dat het voor autonomie ging, maar wel binnen het Koninkrijk. Dat werd pas 1 januari 1986 werkelijkheid. De Antillen hadden wat Nederland betreft de volgende kunnen zijn om onafhankelijk te worden, maar er was geen tendens dat ze los wilden. Van Rijn: Dat is de realiteitszin van kleine gemeenschappen. We blijven bij Nederland. De rol van Nederland inzake het Statuut wordt op de eilanden met argusogen bekeken. Van Rijn zegt hierover: Nederland is niet uit op herkolonialisatie, integendeel. Internationaal gezien wordt Nederland echter verantwoordelijk gesteld voor wat er op de eilanden gebeurt. De internationale beeldvorming over Nederland als moederland met 17 miljoen inwoners en de eilanden met rond de mensen is anders dan hoe het Koninkrijk zelf er in staat. Internationaal gezien wordt het Koninkrijk nu eenmaal vooral vereenzelvigd met Nederland. Volgend jaar volgt er een evaluatie van de vijf jaar na Er zal bij Caribisch Nederland gekeken worden naar de uitwerking van de nieuwe staatkundige structuur van Bonaire, Saba en St. Eustatius. Ook de Rijkswetten die voor de vier landen van het Koninkrijk (Nederland, Curaçao, Aruba en St. Maarten) gelden worden geëvalueerd. Als deze evaluatie bekend is zal er verder gekeken worden naar eventuele aanpassingen. Maar het Statuut zelf zal volgens Van Rijn niet zo snel veranderen. Wat daarin staat is sinds 1954 in de kern hetzelfde gebleven. En het functioneert al met al. De eilanden hechten aan het behoud van het Statuut. En als je het openbreekt weet je niet wat je ervoor terugkrijgt. Het probleem zit hem in interpretatie en de toepassing. Van Rijn begrijpt volledig de roering in de Caribische landen over de recente aanwijzingen. Het is maar zeer de vraag of het Statuut aanwijzingen in zulke situaties toestaat. Op het seminar maandag 15 december spreekt behalve bijzonder hoogleraar Arjen van Rijn ook Franklin Hanze, oud-griffier van de Staten. Lucita Moenir Alam, oud-ambassadeur van het 4 / 6

5 Koninkrijk in Trinidad en ambassadeur bij Caricom, houdt de inleidende speech. Het seminar wordt geleid door de decaan van de Juridische Faculteit van de UoC, Annemarie Marchena-Slot en begint om uur in de aula van de Universiteit van Curaçao. In kader: Artikel 1 van het Statuut 1. Het Koninkrijk omvat de landen Nederland, Aruba, Curaçao en St. Maarten. 2. Bonaire, St. Eustatius en Saba maken elk deel uit van het staatsbestel van Nederland. Voor deze eilanden kunnen regels worden gesteld en andere specifieke maatregelen worden getroffen met het oog op de economische en sociale omstandigheden, de grote afstand tot het Europese deel van Nederland, hun insulaire karakter, kleine oppervlakte en bevolkingsomvang, geografische omstandigheden, het klimaat en andere factoren waardoor deze eilanden zich wezenlijk onderscheiden van het Europese deel van Nederland. Artikel Wanneer een orgaan op Aruba, Curaçao of St. Maarten niet of niet voldoende voorziet in hetgeen het ingevolge het Statuut, een internationale regeling, een Rijkswet of een Algemene Maatregel van Rijksbestuur moet verrichten, kan, onder aanwijzing van de rechtsgronden en de 5 / 6

6 beweegredenen, waarop hij berust, een Algemene Maatregel van Rijksbestuur bepalen op welke wijze hierin wordt voorzien. 2. Voor Nederland wordt in dit onderwerp voor zover nodig in de Grondwet voorzien. Koningin Juliana bekrachtigt het Statuut voor het Koninkrijk (Den Haag, Ridderzaal, 15 december1954). 6 / 6

Wij Beatrix, bij de gratie Gods, Koningin der Nederlanden, Prinses van Oranje-Nassau, enz. enz. enz.

Wij Beatrix, bij de gratie Gods, Koningin der Nederlanden, Prinses van Oranje-Nassau, enz. enz. enz. Wijziging van het Statuut voor het Koninkrijk der Nederlanden in verband met de wijziging van de staatkundige hoedanigheid van de eilandgebieden van de Nederlandse Antillen (Rijkswet wijziging Statuut

Nadere informatie

Tweede Kamer der Staten-Generaal

Tweede Kamer der Staten-Generaal Tweede Kamer der Staten-Generaal 2 Vergaderjaar 20 202 33 3 Verklaring dat er grond bestaat een voorstel in overweging te nemen tot verandering in de Grondwet, strekkende tot het opnemen van een constitutionele

Nadere informatie

Visie op het Koninkrijk

Visie op het Koninkrijk Visie op het Koninkrijk Het Koninkrijk Staatkundige situatie Sinds 10 oktober 2010 bestaat het Koninkrijk der Nederlanden uit vier autonome landen: Visie op het Koninkrijk Nederland, Aruba, Curaçao en

Nadere informatie

PUBLICATIEBLAD IN DE NAAM VAN DE KONINGIN! DE GOUVERNEUR van de Nederlandse Antillen,

PUBLICATIEBLAD IN DE NAAM VAN DE KONINGIN! DE GOUVERNEUR van de Nederlandse Antillen, A 2010 l**i N 72 PUBLICATIEBLAD Besluit van 24 September 2010 tot afkondiging van de rijkswet van 7 September 2010 tot wijziging van het Statuut voor het Koninkrijk der Nederlanden in verband met de wijziging

Nadere informatie

Wie bestuurt het Caribisch deel van ons Koninkrijk?

Wie bestuurt het Caribisch deel van ons Koninkrijk? Wie bestuurt het Caribisch deel van ons Koninkrijk? 2 Het Koninkrijk der Nederlanden bestaat niet alleen uit Nederland, zoals we misschien al snel geneigd zijn te denken. Het Koninkrijk omvat namelijk

Nadere informatie

Voorwoord 5. Leeswijzer 13. Afkortingenlijst 17 ALGEMEEN DEEL 19

Voorwoord 5. Leeswijzer 13. Afkortingenlijst 17 ALGEMEEN DEEL 19 In houdsopgave Voorwoord 5 Leeswijzer 13 Afkortingenlijst 17 ALGEMEEN DEEL 19 1 Beoefening van het Caribische staatsrecht 21 1.1 Caribisch staatsrecht 21 1.2 Systematiek van het Caribische staatsrecht

Nadere informatie

1/7 MEMORIE VAN TOELICHTING. Algemeen deel

1/7 MEMORIE VAN TOELICHTING. Algemeen deel MEMORIE VAN TOELICHTING Algemeen deel 1. Aanleiding, doel en inhoud van het wetsvoorstel Dit wetsvoorstel strekt ertoe de staatkundige positie van Bonaire, Sint Eustatius en Saba in de Grondwet vast te

Nadere informatie

Tweede Kamer der Staten-Generaal

Tweede Kamer der Staten-Generaal Tweede Kamer der Staten-Generaal 2 Vergaderjaar 2012 2013 33 689 Initiatiefnota van de leden Bosman en Van Raak over het Nederlandse Gemenebest Nr. 2 INITIATIEFNOTA Het Nederlandse Gemenebest: het Koninkrijk

Nadere informatie

Conclusies van de Slot-Ronde Tafel Conferentie van het Koninkrijk der Nederlanden, gehouden op 9 september 2010 te Den Haag, Nederland

Conclusies van de Slot-Ronde Tafel Conferentie van het Koninkrijk der Nederlanden, gehouden op 9 september 2010 te Den Haag, Nederland Conclusies van de Slot-Ronde Tafel Conferentie van het Koninkrijk der Nederlanden, gehouden op 9 september 2010 te Den Haag, Nederland De vertegenwoordigers van: Nederland; de Nederlandse Antillen; Aruba;

Nadere informatie

Conclusies van de Toetsings-Ronde Tafel Conferentie van het Koninkrijk der Nederlanden, gehouden op 15 december 2008 te Willemstad, Curaçao

Conclusies van de Toetsings-Ronde Tafel Conferentie van het Koninkrijk der Nederlanden, gehouden op 15 december 2008 te Willemstad, Curaçao Conclusies van de Toetsings-Ronde Tafel Conferentie van het Koninkrijk der Nederlanden, gehouden op 15 december 2008 te Willemstad, Curaçao De delegaties van: - de regering van Nederland; - de regering

Nadere informatie

MOTIE. Overwegende dat: Gelezen: het de Staten vanwege de Regering bekomen Manifest, zoals. aangevuld;

MOTIE. Overwegende dat: Gelezen: het de Staten vanwege de Regering bekomen Manifest, zoals. aangevuld; STATEN VAN ARUBA lngek. MOTIE Par. D S van Aruba in Openbare Vergadering bijeen, op heden dinsdag 9 december 2008; Gelezen: het de Staten vanwege de Regering bekomen Manifest, zoals aangevuld; Overwegende

Nadere informatie

Het Statuut voor het Koninkrijk

Het Statuut voor het Koninkrijk studiepockets staats- en bestuursrecht Het Statuut voor het Koninkrijk Mr. C. Borman W.E.J. Tjeenk Willink 1998 Deventer INHOUD Lijst van afkortingen XV 1 Ontwikkeling van het Statuut 1 1.1 Voorgeschiedenis

Nadere informatie

FINANCIEEL TOEZICHT IN HET KONINKRIJK. Dag van het commissariaat Curacao Willemstad, 23 november 2017 Etienne Ys

FINANCIEEL TOEZICHT IN HET KONINKRIJK. Dag van het commissariaat Curacao Willemstad, 23 november 2017 Etienne Ys FINANCIEEL TOEZICHT IN HET KONINKRIJK Dag van het commissariaat Curacao Willemstad, 23 november 2017 Etienne Ys Spanning tussen autonomie en Waarom die spanning? toezicht - Toezicht van een hogere op een

Nadere informatie

Aan de Voorzitter van het Bestuurscollege van het openbaar lichaam Sint Eustatius Van Tonningenweg z/n Oranjestad Sint Eustatius Caribisch Nederland

Aan de Voorzitter van het Bestuurscollege van het openbaar lichaam Sint Eustatius Van Tonningenweg z/n Oranjestad Sint Eustatius Caribisch Nederland > Retouradres Postbus 20011 2500 EA Den Haag Aan de Voorzitter van het Bestuurscollege van het openbaar lichaam Sint Eustatius Van Tonningenweg z/n Oranjestad Sint Eustatius Caribisch Nederland Directie

Nadere informatie

Toelichting stappenplan Nederlandse Antillen, Sint Maarten en Nederland

Toelichting stappenplan Nederlandse Antillen, Sint Maarten en Nederland Toelichting stappenplan Nederlandse Antillen, Sint Maarten en Nederland 1. Aanleiding a. De Start Ronde Tafel Conferentie op 26 november 2005 markeert het begin van het proces om te komen tot nieuwe staatkundige

Nadere informatie

Tweede Kamer, vergaderjaar , (R2114), nr. 9 2

Tweede Kamer, vergaderjaar , (R2114), nr. 9 2 samen te werken. Volgens de fractie is artikel 12a van het Statuut gebaseerd op twee waarden: gelijkwaardigheid van de landen en de vrijheid van de landen om samen te werken. De fractie citeert uit de

Nadere informatie

Voortgangsrapportage staatkundig proces Nederlandse Antillen juni 2007

Voortgangsrapportage staatkundig proces Nederlandse Antillen juni 2007 Inleiding Deze rapportage beschrijft de voortgang van de uitvoering van de slotverklaring van de miniconferentie van 11 oktober 2006 met Bonaire, Saba en Sint Eustatius en van de slotverklaring van het

Nadere informatie

Inhoudsopgave 1. Inleiding 2. Opvattingen van de Caribische openbare lichamen 3. Afwijkende regels 4. Uitvoering verkiezingen

Inhoudsopgave 1. Inleiding 2. Opvattingen van de Caribische openbare lichamen 3. Afwijkende regels 4. Uitvoering verkiezingen 34 702 Verandering in de Grondwet, strekkende tot het opnemen van een constitutionele basis voor Caribische openbare lichamen en het regelen van een kiescollege voor de Eerste Kamer Nota naar aanleiding

Nadere informatie

Staatsblad van het Koninkrijk der Nederlanden

Staatsblad van het Koninkrijk der Nederlanden Staatsblad van het Koninkrijk der Nederlanden Jaargang 2010 381 Besluit van 30 september 2010, houdende vaststelling van de grenzen van de openbare lichamen Bonaire, Sint Eustatius en Saba (Besluit grenzen

Nadere informatie

Tweede Kamer der Staten-Generaal

Tweede Kamer der Staten-Generaal Tweede Kamer der Staten-Generaal 2 Vergaderjaar 2016 2017 34 702 Verandering in de Grondwet, strekkende tot het opnemen van een constitutionele basis voor Caribische openbare lichamen en het regelen van

Nadere informatie

AFKONDIGINGSBLAD VAN SINT MAARTEN

AFKONDIGINGSBLAD VAN SINT MAARTEN AFKONDIGINGSBLAD VAN SINT MAARTEN Jaargang 2011 No. 9 Besluit van de 28 ste april 2011 tot afkondiging van het Koninklijk Besluit van 1 november 2010, houdende bekendmaking van de tekst van het Statuut

Nadere informatie

Staatsblad van het Koninkrijk der Nederlanden

Staatsblad van het Koninkrijk der Nederlanden Staatsblad van het Koninkrijk der Nederlanden Jaargang 2010 277 Besluit van 10 juni 2010, houdende vaststelling van de grenzen van de exclusieve economische zone van het Caribische deel van het Koninkrijk

Nadere informatie

Volgcommissie(s): BuZa i.v.m. agendapunt 10, 11 FIN i.v.m. agendapunt 6 JUST i.v.m. agendapunt 2, 3, 4, 5, 13

Volgcommissie(s): BuZa i.v.m. agendapunt 10, 11 FIN i.v.m. agendapunt 6 JUST i.v.m. agendapunt 2, 3, 4, 5, 13 Den Haag, 30 september 2009 Voortouwcommissie: vaste commissie voor Nederlands-Antilliaanse en Arubaanse Zaken Volgcommissie(s): BuZa i.v.m. agendapunt 10, 11 FIN i.v.m. agendapunt 6 JUST i.v.m. agendapunt

Nadere informatie

Statuut voor het Koninkrijk der Nederlanden Geldend van t/m heden

Statuut voor het Koninkrijk der Nederlanden Geldend van t/m heden 0/9/07 wetten.nl - Regeling - Statuut voor het Koninkrijk der Nederlanden - BWBR0005 De wegwijzer naar informatie en diensten van alle overheden Statuut voor het Koninkrijk der Nederlanden Geldend van

Nadere informatie

Ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties

Ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties Ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties > Retouradres Postbus 20011 2500 EA Den Haag drs. G de Jong Waarnemend President Algemene Rekenkamer Postbus 20015 2500 EA Den Haag Directie Koninkrijksrelaties

Nadere informatie

Nota naar aanleiding van de verslagen van de Staten van de Nederlandse Antillen en Aruba

Nota naar aanleiding van de verslagen van de Staten van de Nederlandse Antillen en Aruba 32 213 (R 1903) Wijziging van het Statuut voor het Koninkrijk der Nederlanden in verband met de wijziging van de staatkundige hoedanigheid van de eilandgebieden van de Nederlandse Antillen (Rijkswet wijziging

Nadere informatie

1 Kent u het bericht Hof Antillen: erkenning homohuwelijk niet verplicht? Is dit bericht waar? 1)

1 Kent u het bericht Hof Antillen: erkenning homohuwelijk niet verplicht? Is dit bericht waar? 1) 2009Z12644 Vragen van de leden Brinkman en Bosma (beiden PVV) aan de staatssecretaris van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties over het bericht dat de rechter in hoger beroep op de Nederlandse Antillen

Nadere informatie

Spreekpunten van de minister voor Bestuurlijke Vernieuwing en Koninkrijksrelaties over staatkundige verhoudingen en democratisch deficit

Spreekpunten van de minister voor Bestuurlijke Vernieuwing en Koninkrijksrelaties over staatkundige verhoudingen en democratisch deficit Spreekpunten van de minister voor Bestuurlijke Vernieuwing en Koninkrijksrelaties over staatkundige verhoudingen en democratisch deficit Dinsdag 13 juni 2006, Suze van Groenewegzaal van de Tweede Kamer

Nadere informatie

Aan het Statuut is weinig veranderd sinds 1954.

Aan het Statuut is weinig veranderd sinds 1954. Inleiding van het lid van de Raad van State, mr. ing. H.C. Maduro, over wijziging van het Statuut in het kader van de staatkundige vernieuwing op vrijdag 20 juni 2008 tijdens het Parlementair Overleg Koninkrijksrelaties

Nadere informatie

houdende regels voor een referendum met betrekking tot de staatkundige status van Curaçao na 10 oktober 2010.

houdende regels voor een referendum met betrekking tot de staatkundige status van Curaçao na 10 oktober 2010. ONTWERP LANDSVERORDENING houdende regels voor een referendum met betrekking tot de staatkundige status van Curaçao na 10 oktober 2010. DE STATEN VAN CURACAO, Overwegende: dat in het referendum, gehouden

Nadere informatie

VVD en SP: 'Koninkrijk omvormen tot Gemenebest '

VVD en SP: 'Koninkrijk omvormen tot Gemenebest ' VVD en SP: 'Koninkrijk omvormen tot Gemenebest ' 3 juli 2013 DEN HAAG - De VVD en SP willen het Koninkrijk omvormen tot een Gemenebest. Tweede Kamerlid Andre Bosman (VVD) en Ronald van Raak (SP) dienen

Nadere informatie

Tekst: Judice Ledeboer Foto s: Brett Russel

Tekst: Judice Ledeboer Foto s: Brett Russel Iedereen die over de Julianabrug rijdt ziet aan de zeekant de wapperende stars en stripes van de Verenigde Staten. Op die plek is het Amerikaanse consulaat gevestigd. De residentie van de consul-generaal

Nadere informatie

Statuut voor het Koninkrijk der Nederlanden

Statuut voor het Koninkrijk der Nederlanden Statuut voor het Koninkrijk der Nederlanden Rijkswet van 28 oktober 1954 (Stb. 503; PB 121) houdende aanvaarding van een Statuut voor het Koninkrijk der Nederlanden, zoals gewijzigd bij de rijkswetten

Nadere informatie

Tweede Kamer der Staten-Generaal

Tweede Kamer der Staten-Generaal Tweede Kamer der Staten-Generaal 2 Vergaderjaar 2018 2019 35 099 (R2114) Voorzieningen voor de behandeling van geschillen tussen het Koninkrijk en de landen (Rijkswet Koninkrijksgeschillen) Nr. 9 VERSLAG

Nadere informatie

Mentko Nap. De wetgeving van het Koninkrijk der Nederlanden. Walburg Pers

Mentko Nap. De wetgeving van het Koninkrijk der Nederlanden. Walburg Pers Mentko Nap De wetgeving van het Koninkrijk der Nederlanden Walburg Pers Inhoudsopgave Voorwoord 9 Hoofdstuk 1 Hoofdstuk 2 Hoofdstuk 3 Hoofdstuk 4 Inleiding 11 De Ronde Tafel Conferentìe 1948 en de ontwerp-rijksgrondwet

Nadere informatie

VERSTERKING VAN DE DEMOCRATISCHE LEGITIMATIE OP KONINKRIJKSNIVEAU

VERSTERKING VAN DE DEMOCRATISCHE LEGITIMATIE OP KONINKRIJKSNIVEAU VERSTERKING VAN DE DEMOCRATISCHE LEGITIMATIE OP KONINKRIJKSNIVEAU 1. Inleiding Al ruim tien jaar wordt in bijeenkomsten van het Contactplan en later het Parlementair Overleg Koninkrijksrelaties (POK) gesproken

Nadere informatie

(R2116) MEMORIE VAN TOELICHTING. Nr. 3. Vergaderjaar I. ALGEMEEN DEEL. 1. lnleiding

(R2116) MEMORIE VAN TOELICHTING. Nr. 3. Vergaderjaar I. ALGEMEEN DEEL. 1. lnleiding Vergaderjaar 2018-2019 35 119 (R2116) Voorstel van rijkswet van het lid Bosman tot wijziging van het Statuut voor het Koninkrijk der Nederlanden teneinde mogelijk te maken dat Cura\:aO en Sint Maarten

Nadere informatie

Tevens bieden wij u de hierdoor gewijzigde versie van de memorie van toelichting aan.

Tevens bieden wij u de hierdoor gewijzigde versie van de memorie van toelichting aan. Aan: De leden van de eilandsraad van het openbaar lichaam Bonaire Tav. de eilandgriffier Alhier Uw brief van: Ons nummer: 2015010473 Datum: Betreft: Nota van wijziging Ontwerpeilandsverordening eferendum

Nadere informatie

Tweede Kamer der Staten-Generaal

Tweede Kamer der Staten-Generaal Tweede Kamer der Staten-Generaal 2 Vergaderjaar 2009 2010 32 415 (R1915) Bepalingen omtrent de verlening van visa voor de toegang tot de landen van het Koninkrijk (Rijksvisumwet) Nr. 2 VOORSTEL VAN RIJKSWET

Nadere informatie

wetgeving Constitutionele aspecten bij de staatkundige hervorming van het Koninkrijk 1 Inleiding m.m. Bense en e.b. Pronk 1

wetgeving Constitutionele aspecten bij de staatkundige hervorming van het Koninkrijk 1 Inleiding m.m. Bense en e.b. Pronk 1 TVCR januari 2010 wetgeving 61 Constitutionele aspecten bij de staatkundige hervorming van het Koninkrijk m.m. Bense en e.b. Pronk 1 1 Inleiding Steeds vaker besteden de Nederlandse kranten aandacht aan

Nadere informatie

Nummer archiefinventaris: 2.09.94. Auteur: Centrale Archief Selectiedienst. Nationaal Archief, Den Haag 2009. Copyright: cc0

Nummer archiefinventaris: 2.09.94. Auteur: Centrale Archief Selectiedienst. Nationaal Archief, Den Haag 2009. Copyright: cc0 Nummer archiefinventaris: 2.09.94 Inventaris van het archief van het Ministerie van Justitie: Rondetafelconferenties met Indonesië en met Suriname en de Nederlandse Antillen (1949-1962) Auteur: Centrale

Nadere informatie

Staatsblad van het Koninkrijk der Nederlanden

Staatsblad van het Koninkrijk der Nederlanden Staatsblad van het Koninkrijk der Nederlanden Jaargang 2011 495 Besluit van 24 oktober 2011, houdende wijziging van het reglement van orde voor de ministerraad in verband met de opheffing van de Nederlandse

Nadere informatie

Statuut voor het Koninkrijk der Nederlanden

Statuut voor het Koninkrijk der Nederlanden Statuut voor het Koninkrijk der Nederlanden Statuut van 28 October 1954, Stb. 1954, 503, zoals laatstelijk gewijzigd op 1 november 2017, Stb. 2017, 426 (i.w.tr. 17-11-2017) PREAMBULE Nederland, Aruba,

Nadere informatie

Meneer de President, Excellenties, mevrouw Wijdenbosch, Dames en Heren,

Meneer de President, Excellenties, mevrouw Wijdenbosch, Dames en Heren, Toespraak H.E. Ms. M.W.J.A. Tanya van Gool, Ambassadeur van het Koninkrijk der Nederlanden in de Republiek Suriname Voor de gelegenheid van Parlementair Regionaal Seminar: Internationale Veiligheid: De

Nadere informatie

Geschiedenis Staatsinrichting van Aruba

Geschiedenis Staatsinrichting van Aruba ARUBA 2015-2016 SO 3 Tijdvak 1 Geschiedenis Staatsinrichting van Aruba Aanwijzingen: a. Schrijf je naam op het werkblad en alleen daarop werken. b. Dit SO bestaat uit 32 vragen en 60 te behalen punten.

Nadere informatie

Koninkrijksrelaties (IV)

Koninkrijksrelaties (IV) Resultaten verantwoordingsonderzoek 2015 Koninkrijksrelaties (IV) Rapport bij het jaarverslag 2016 Resultaten verantwoordingsonderzoek 2015 Koninkrijksrelaties (IV) Rapport bij het jaarverslag 1 Conclusies

Nadere informatie

TRACTATENBLAD VAN HET

TRACTATENBLAD VAN HET 49 (2009) Nr. 2 TRACTATENBLAD VAN HET KONINKRIJK DER NEDERLANDEN JAARGANG 2010 Nr. 123 A. TITEL Verdrag ter bevordering van de economische betrekkingen tussen het Koninkrijk der Nederlanden, ten behoeve

Nadere informatie

HC 5A, , Het Koninkrijk der Nederlanden

HC 5A, , Het Koninkrijk der Nederlanden HC 5A, 10-12-2018, Het Koninkrijk der Nederlanden Wij zijn het Koninkrijk der Nederlanden. Dit is echter niet hetzelfde als Nederland. Er horen bij ons land namelijk ook nog wat eilanden die in de Caribische

Nadere informatie

Vrij verkeer van Nederlanders binnen het Koninkrijk der Nederlanden

Vrij verkeer van Nederlanders binnen het Koninkrijk der Nederlanden Vrij verkeer van Nederlanders binnen het Koninkrijk der Nederlanden Inleiding Sinds de ontmanteling van de Nederlandse Antillen is het Caribische deel van het Koninkrijk der Nederlanden uiteengevallen

Nadere informatie

Enkele kanttekeningen bij de wet- en regelgeving in de verschillende landen na opheffing van de Nederlandse Antillen

Enkele kanttekeningen bij de wet- en regelgeving in de verschillende landen na opheffing van de Nederlandse Antillen Enkele kanttekeningen bij de wet- en regelgeving in de verschillende landen na opheffing van de Nederlandse Antillen Augustus 2011 Eenieder wordt geacht de wet te kennen. Dat is gemakkelijker gezegd dan

Nadere informatie

Officiële uitgave van het Koninkrijk der Nederlanden sinds kandidaat-minister-president en kandidaat-gevolmachtigde Minister;

Officiële uitgave van het Koninkrijk der Nederlanden sinds kandidaat-minister-president en kandidaat-gevolmachtigde Minister; STAATSCOURANT Officiële uitgave van het Koninkrijk der Nederlanden sinds 1814. Nr. 30236 21 oktober 2014 Besluit van 17 oktober 2014, houdende aanwijzing aan de Gouverneur van Sint Maarten tot het aanhouden

Nadere informatie

Tweede Kamer der Staten-Generaal

Tweede Kamer der Staten-Generaal Tweede Kamer der Staten-Generaal 2 Vergaderjaar 2009 2010 32 213 (R 1903) Wijziging van het Statuut voor het Koninkrijk der Nederlanden in verband met de wijziging van de staatkundige hoedanigheid van

Nadere informatie

Zes gemeenten erbij: een uitdaging voor de VNG

Zes gemeenten erbij: een uitdaging voor de VNG 138 Zes gemeenten erbij: een uitdaging voor de VNG De huidige samenwerking met de eilanden is vooral gebaseerd op meer of minder intensieve uitwisseling van kennis en ervaring. Bij volledige integratie

Nadere informatie

Tweede Kamer der Staten-Generaal

Tweede Kamer der Staten-Generaal Tweede Kamer der Staten-Generaal 2 Vergaderjaar 2007 2008 30 945 Parlementair Overleg Koninkrijksrelaties 2007 Nr. 8 BRIEF VAN DE STAATSSECRETARIS VAN BINNENLANDSE ZAKEN EN KONINKRIJKSRELATIES Aan de Voorzitter

Nadere informatie

Schurende rechtsordes

Schurende rechtsordes Schurende rechtsordes Over de Europese Unie, het Koninkrijk en zijn Caribische gebieden Onder redactie van: H.E. Bröring, D. Kochenov, H.G. Hoogers, J.H. Jans groningen faculteit rechtsgeleerdheid INHOUDSOPGAVE

Nadere informatie

Officiële uitgave van het Koninkrijk der Nederlanden sinds Advies Raad van State betreffende onrechtmatigverklaring ontbindingsbesluit

Officiële uitgave van het Koninkrijk der Nederlanden sinds Advies Raad van State betreffende onrechtmatigverklaring ontbindingsbesluit STAATSCOURANT Officiële uitgave van het Koninkrijk der Nederlanden sinds 1814. Nr. 20023 3 april 2017 Advies Raad van State betreffende onrechtmatigverklaring ontbindingsbesluit Nader Rapport 3 april 2017

Nadere informatie

TRACTATENBLAD VAN HET

TRACTATENBLAD VAN HET 34 (2007) Nr. 5 TRACTATENBLAD VAN HET KONINKRIJK DER NEDERLANDEN JAARGANG 2012 Nr. 9 A. TITEL Verdrag van Lissabon tot wijziging van het Verdrag betreffende de Europese Unie en het Verdrag tot oprichting

Nadere informatie

Persconferentie 7 april 2014 REFORMA

Persconferentie 7 april 2014 REFORMA Persconferentie 7 april 2014 REFORMA Nederland heeft in het kader van de dekolonisatiegolf na de tweede wereldoorlog en in afwachting van een oplossing van haar problemen met Indonesië en een meer definitieve

Nadere informatie

Wat is een constitutie?

Wat is een constitutie? Wat is een constitutie? Veel landen op de wereld worden op een democratische manier bestuurd. Een democratie staat echter niet op zichzelf. Bij een democratie hoort namelijk een rechtsstaat. Democratie

Nadere informatie

Besluit van 2 maart 1994, houdende vaststelling van een reglement van orde voor de ministerraad*

Besluit van 2 maart 1994, houdende vaststelling van een reglement van orde voor de ministerraad* Besluit van 2 maart 1994, houdende vaststelling van een reglement van orde voor de ministerraad* Wij Beatrix, bij de gratie Gods, Koningin der Nederlanden, Prinses van Oranje-Nassau, enz. enz. enz. Op

Nadere informatie

Het democratisch tekort in het Koninkrijk

Het democratisch tekort in het Koninkrijk Het democratisch tekort in het Koninkrijk Een rechtsvergelijkend onderzoek naar de democratische invloed van gebiedsdelen in het Koninkrijk der Nederlanden, het Koninkrijk Denemarken en het Verenigd Koninkrijk

Nadere informatie

Wat is een constitutie?

Wat is een constitutie? Wat is een constitutie? 2 Veel landen op de wereld worden op een democratische manier bestuurd. Een democratie staat echter niet op zichzelf. Bij een democratie hoort namelijk een rechtsstaat. Democratie

Nadere informatie

Eerste Kamer der Staten-Generaal

Eerste Kamer der Staten-Generaal Eerste Kamer der Staten-Generaal 1 Vergaderjaar 2009 2010 32 217 Regels met betrekking tot het geldstelsel van de openbare lichamen Bonaire, Sint Eustatius en Saba, alsmede enige voorzieningen van overgangsrechtelijke

Nadere informatie

Staatsblad van het Koninkrijk der Nederlanden

Staatsblad van het Koninkrijk der Nederlanden Staatsblad van het Koninkrijk der Nederlanden Jaargang 2017 138 Besluit van 3 april 2017, houdende de overdracht van de bevoegdheden in het kader van de organisatie en de uitvoering van de verkiezingen

Nadere informatie

Eerste Kamer der Staten-Generaal

Eerste Kamer der Staten-Generaal Eerste Kamer der Staten-Generaal 1 Vergaderjaar 2015 2016 34 356 (R2064) Wijziging van de Rijkswet op het Nederlanderschap in verband met het intrekken van het Nederlanderschap in het belang van de nationale

Nadere informatie

Staatsblad van het Koninkrijk der Nederlanden

Staatsblad van het Koninkrijk der Nederlanden Staatsblad van het Koninkrijk der Nederlanden Jaargang 2014 180 Besluit van 8 april 2014 tot wijziging van het Besluit Nationale Unesco Commissie inzake de nieuwe Koninkrijksverhoudingen, de uitvoeringspraktijk

Nadere informatie

2017 no. 6 AFKONDIGINGSBLAD VAN ARUBA

2017 no. 6 AFKONDIGINGSBLAD VAN ARUBA 2017 no. 6 AFKONDIGINGSBLAD VAN ARUBA RIJKSWET van 23 augustus 2016, houdende bepalingen omtrent de verlening van visa voor de toegang tot de landen van het Koninkrijk (Rijksvisumwet) (Stb. 2016, 320)

Nadere informatie

Staatsblad van het Koninkrijk der Nederlanden

Staatsblad van het Koninkrijk der Nederlanden Staatsblad van het Koninkrijk der Nederlanden Jaargang 2013 117 Besluit van 28 maart 2013 tot aanpassing van diverse besluiten in verband met de Wet vereenvoudiging regelingen SVB 0 Wij Beatrix, bij de

Nadere informatie

AFKONDIGINGSBLAD VAN SINT MAARTEN

AFKONDIGINGSBLAD VAN SINT MAARTEN AFKONDIGINGSBLAD VAN SINT MAARTEN Jaargang 2016 No. 48 Besluit van 13 september 2016 tot afkondiging van de Rijkswet van 23 augustus 2016 houdende bepalingen omtrent de verlening van visa voor de toegang

Nadere informatie

Wij Beatrix, bij de gratie Gods, Koningin der Nederlanden, Prinses van Oranje-Nassau, enz. enz. enz.

Wij Beatrix, bij de gratie Gods, Koningin der Nederlanden, Prinses van Oranje-Nassau, enz. enz. enz. 32 186 (R 1901) Wijziging van verschillende rijkswetten in verband met de verkrijging van de hoedanigheid van land binnen het Koninkrijk door Curaçao en Sint Maarten en de toetreding van Bonaire, Sint

Nadere informatie

Secretariaat: vestiging Bonaire

Secretariaat: vestiging Bonaire Postbus 20301 REcIfISHANDHAVING RAAD VOOR DE Kaya Industria 15a Kralendijk T: (+599-) 717-5552 1 F: (+599-) 717-7616 E: RvdRH@telbo.an De Raad voor de Rechtshandhaving is een inspectieorgaan, ingesteld

Nadere informatie

Hoog opgeleide personen in de Nederlandse Antillen

Hoog opgeleide personen in de Nederlandse Antillen Hoog opgeleide personen in de Nederlandse Antillen Mike Jacobs Op alle eilanden van de Nederlandse Antillen is het percentage hoog opgeleide personen tussen 1992 en 2001 toegenomen. In 2001 blijkt een

Nadere informatie

1/2. Staten-Generaal. Vergaderjaar A/ Nr. 1 BRIEF VAN DE MINISTER VAN BUITENLANDSE ZAKEN

1/2. Staten-Generaal. Vergaderjaar A/ Nr. 1 BRIEF VAN DE MINISTER VAN BUITENLANDSE ZAKEN Staten-Generaal 1/2 Vergaderjaar 2010 2011 32 714 (R1949) Protocol tussen het Koninkrijk der Nederlanden, ten behoeve van de Nederlandse Antillen, en het Koninkrijk Noorwegen tot wijziging van het Verdrag

Nadere informatie

2017 no. 56 AFKONDIGINGSBLAD VAN ARUBA

2017 no. 56 AFKONDIGINGSBLAD VAN ARUBA 2017 no. 56 AFKONDIGINGSBLAD VAN ARUBA RIJKSWET van 10 februari 2017, houdende wijziging van de Rijkswet op het Nederlanderschap in verband met het intrekken van het Nederlanderschap in het belang van

Nadere informatie

De voorzitter van de commissie, Van der Burg. De adjunct-griffier van de commissie, Hendrickx

De voorzitter van de commissie, Van der Burg. De adjunct-griffier van de commissie, Hendrickx Lijst van vragen De vaste commissie voor Koninkrijksrelaties 1) heeft de navolgende vragen naar aanleiding van de brief van de minister van Binnenlandse Zaken en Koninkrijks-relaties van 28 februari 2012

Nadere informatie

Eerste Kamer der Staten-Generaal

Eerste Kamer der Staten-Generaal Eerste Kamer der Staten-Generaal 1 Vergaderjaar 2018 2019 35 099 (R2114) Voorzieningen voor de behandeling van geschillen tussen het Koninkrijk en de landen (Rijkswet Koninkrijksgeschillen) A GEWIJZIGD

Nadere informatie

WERKBOEK ARUBAANS STAATSRECHT

WERKBOEK ARUBAANS STAATSRECHT WERKBOEK ARUBAANS STAATSRECHT (Blok I.2) Copyright 2013 Sectie Staatsrecht Rijksuniversiteit Groningen Alle rechten voorbehouden. Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd, opgeslagen in een geautomatiseerd

Nadere informatie

Tweede Kamer der Staten-Generaal

Tweede Kamer der Staten-Generaal Tweede Kamer der Staten-Generaal 2 Vergaderjaar 2015 2016 34 341 Wijziging van de wet houdende verklaring dat er grond bestaat een voorstel in overweging te nemen tot verandering in de Grondwet, strekkende

Nadere informatie

2018 no. 39 AFKONDIGINGSBLAD VAN ARUBA

2018 no. 39 AFKONDIGINGSBLAD VAN ARUBA 2018 no. 39 AFKONDIGINGSBLAD VAN ARUBA RIJKSWET van 30 mei 2018, houdende wijziging van de rijkswet van 7 juli 2010 tot vaststelling van een zeegrens tussen Curaçao en Bonaire, en tussen Sint Maarten en

Nadere informatie

Tweede Kamer der Staten-Generaal

Tweede Kamer der Staten-Generaal Tweede Kamer der Staten-Generaal 2 Vergaderjaar 2009 2010 32 217 Regels met betrekking tot het geldstelsel van de openbare lichamen Bonaire, Sint Eustatius en Saba (Wet geldstelsel BES) Nr. 2 VOORSTEL

Nadere informatie

AFKONDIGINGSBLAD VAN SINT MAARTEN

AFKONDIGINGSBLAD VAN SINT MAARTEN AFKONDIGINGSBLAD VAN SINT MAARTEN Jaargang 2014 No. 47 Landsverordening van de 2 de juli 2014, tot wijziging van de Sanctielandsverordening inzake de wijze van implementatie van vastgestelde sanctieverordeningen

Nadere informatie

WETENSCHAPPELIJK COMMENTAAR ARTIKEL 45 - MINISTERRAAD - E.J. JANSE DE JONGE

WETENSCHAPPELIJK COMMENTAAR ARTIKEL 45 - MINISTERRAAD - E.J. JANSE DE JONGE DE GRONDWET - ARTIKEL 45 - MINISTERRAAD 1. De ministers vormen te zamen de ministerraad. 2. De minister-president is voorzitter van de ministerraad. 3. De ministerraad beraadslaagt en besluit over het

Nadere informatie

Consultatieversie. Memorie van toelichting. Algemeen. 1. Inleiding

Consultatieversie. Memorie van toelichting. Algemeen. 1. Inleiding Wijziging van de wet houdende verklaring dat er grond bestaat een voorstel in overweging te nemen tot verandering in de Grondwet, strekkende tot het opnemen van een constitutionele basis voor de openbare

Nadere informatie

AFKONDIGINGSBLAD VAN SINT MAARTEN

AFKONDIGINGSBLAD VAN SINT MAARTEN AFKONDIGINGSBLAD VAN SINT MAARTEN Jaargang 2011 No. 37 Onderlinge regeling inzake toedeling bijzondere AOVcategorie opvolging Sociale Verzekeringsbank Nederlandse Antillen Onderlinge regeling in de zin

Nadere informatie

Staatsblad van het Koninkrijk der Nederlanden

Staatsblad van het Koninkrijk der Nederlanden Staatsblad van het Koninkrijk der Nederlanden Jaargang 2010 339 Rijkswet van 7 juli 2010 tot wijziging van verschillende rijkswetten in verband met de verkrijging van de hoedanigheid van land binnen het

Nadere informatie

Tweede Kamer der Staten-Generaal

Tweede Kamer der Staten-Generaal Tweede Kamer der Staten-Generaal 2 Vergaderjaar 2008 2009 32 047 Goedkeuring van verdragen met het oog op het voornemen deze toe te passen op Bonaire, Sint Eustatius en Saba, en van het voornemen tot opzegging

Nadere informatie

Goedemorgen, Good morning, Bon dia, aan de Voorzitter van de Staten van Sint Maarten, mw. Wescot-Williams, de heer Ganzevoort, delegatieleider van de

Goedemorgen, Good morning, Bon dia, aan de Voorzitter van de Staten van Sint Maarten, mw. Wescot-Williams, de heer Ganzevoort, delegatieleider van de Goedemorgen, Good morning, Bon dia, aan de Voorzitter van de Staten van Sint Maarten, mw. Wescot-Williams, de heer Ganzevoort, delegatieleider van de Eerste Kamer der staten Generaal, de heer Paternotte,

Nadere informatie

GESCHIEDENIS SO3 TV

GESCHIEDENIS SO3 TV GESCHIEDENIS SO3 TV 2 2014-2015 Dit schoolexamen bestaat uit 42 vragen. Bij meerkeuze vragen antwoorden met hoofdletter schrijven. Geef niet meer antwoorden dan er worden gevraagd. Als er bijvoorbeeld

Nadere informatie

Enkele staatsrechtelijke aspecten met betrekking tot financieel toezicht bij de ontmanteling van de Nederlandse Antillen Studium Generale

Enkele staatsrechtelijke aspecten met betrekking tot financieel toezicht bij de ontmanteling van de Nederlandse Antillen Studium Generale Enkele staatsrechtelijke aspecten met betrekking tot financieel toezicht bij de ontmanteling van de Nederlandse Antillen Studium Generale Koninkrijksrelaties mr. Etienne N. Ys 28 april 2010, Utrecht. Inhoudsopgave

Nadere informatie

Staatsblad van het Koninkrijk der Nederlanden

Staatsblad van het Koninkrijk der Nederlanden Staatsblad van het Koninkrijk der Nederlanden Jaargang 2011 581 Besluit van 30 november 2011, houdende wijziging van het Besluit paspoortgelden in verband met de aanpassing van de tarieven per 1 januari

Nadere informatie

Met recht bedreven! Oefeningen juridische vaardigheden. mr. Mitsy le Fèbre mr. Marleen Huls. Extra oefeningen voor studenten

Met recht bedreven! Oefeningen juridische vaardigheden. mr. Mitsy le Fèbre mr. Marleen Huls. Extra oefeningen voor studenten Met recht bedreven! Oefeningen juridische vaardigheden Extra oefeningen voor studenten mr. Mitsy le Fèbre mr. Marleen Huls bussum 2016 Deze extra oefeningen horen bij de eerste druk van Met recht bedreven!

Nadere informatie

Tweede Kamer der Staten-Generaal

Tweede Kamer der Staten-Generaal Tweede Kamer der Staten-Generaal 2 Vergaderjaar 2011 2012 33 000 IV Vaststelling van de begrotingsstaat van Koninkrijksrelaties (IV) voor het jaar 2012 Nr. 69 LIJST VAN VRAGEN EN ANTWOORDEN Vastgesteld

Nadere informatie

Tweede Kamer der Staten-Generaal

Tweede Kamer der Staten-Generaal Tweede Kamer der Staten-Generaal 2 Vergaderjaar 2008 2009 31 954 Regels met betrekking tot de openbare lichamen Bonaire, Sint Eustatius en Saba (Wet openbare lichamen Bonaire, Sint Eustatius en Saba) Nr.

Nadere informatie

Tweede Kamer der Staten-Generaal

Tweede Kamer der Staten-Generaal Tweede Kamer der Staten-Generaal 2 Vergaderjaar 2013 2014 33 131 Verklaring dat er grond bestaat een voorstel in overweging te nemen tot verandering in de Grondwet, strekkende tot het opnemen van een constitutionele

Nadere informatie

Tweede Kamer der Staten-Generaal

Tweede Kamer der Staten-Generaal Tweede Kamer der Staten-Generaal 2 Vergaderjaar 2014 2015 34 000 IV Vaststelling van de begrotingsstaat van Koninkrijksrelaties (IV) voor het jaar 2015 Nr. 52 HERDRUK 1 VOORLICHTING VAN DE RAAD VAN STATE

Nadere informatie

Den Haag, 30 september vaste commissie voor Nederlands-Antilliaanse en Arubaanse Zaken

Den Haag, 30 september vaste commissie voor Nederlands-Antilliaanse en Arubaanse Zaken Den Haag, 30 september Voortouwcommissie: vaste commissie voor Nederlands-Antilliaanse en Arubaanse Zaken BuZa i.v.m. agendapunt 26 BZK i.v.m. agendapunt 4, 13, 26 DEF i.v.m. agendapunt 26 EU i.v.m. agendapunt

Nadere informatie

Tweede Kamer der Staten-Generaal

Tweede Kamer der Staten-Generaal Tweede Kamer der Staten-Generaal 2 Vergaderjaar 2008 2009 31 568 Staatkundig proces Nederlandse Antillen Nr. 7 BRIEF VAN DE STAATSSECRETARIS VAN BINNENLANDSE ZAKEN EN KONINKRIJKSRELATIES Aan de Voorzitter

Nadere informatie

HC 5A, , Het Koninkrijk der Nederlanden en de internationale rechtsorde

HC 5A, , Het Koninkrijk der Nederlanden en de internationale rechtsorde HC 5A, 11-12-2017, Het Koninkrijk der Nederlanden en de internationale rechtsorde In het Koninkrijk der Nederlanden van 1954 is opgenomen dat het Statuut in hiërarchie hoger is dan de Grondwet (art. 5

Nadere informatie

Nederland is een koninkrijk, een monarchie. Dat betekent dat het staatshoofd van ons land een koning is. In Europa zijn nog zes andere koninkrijken.

Nederland is een koninkrijk, een monarchie. Dat betekent dat het staatshoofd van ons land een koning is. In Europa zijn nog zes andere koninkrijken. Wat doet de koning? 2 Nederland is een koninkrijk, een monarchie. Dat betekent dat het staatshoofd van ons land een koning is. In Europa zijn nog zes andere koninkrijken. De meeste landen in Europa zijn

Nadere informatie