Liquidatiebonus status quo anno 2013

Transcriptie

1 UNIVERSITEIT GENT FACULTEIT ECONOMIE EN BEDRIJFSKUNDE ACADEMIEJAAR Liquidatiebonus status quo anno 2013 Masterproef voorgedragen tot het bekomen van de graad van Master of Science in de Handelswetenschappen Annelies Vermeersch Lisa Van der Linden onder leiding van Prof. Jan Verhoeye

2

3 PERMISSION Ondergetekenden verklaren dat de inhoud van deze masterproef mag geraadpleegd en/of gereproduceerd worden, mits bronvermelding. Annelies Vermeersch Lisa Van der Linden

4

5 Woord vooraf In dit woord vooraf willen wij graag onze bijzondere dank uitbrengen aan verschillende personen die de masterproef mede tot een goed einde hebben gebracht. Eerst en vooral willen wij onze promotor, Dhr. Jan Verhoeye, bedanken voor de tussentijdse feedback en het aanbrengen van nieuwe invalshoeken. Zijn deskundig advies, professionele begeleiding en kritische blik boden een grote meerwaarde aan de totstandkoming van de masterproef. Ook onze copromotor Mevr. Els de Wielemaker bedanken wij voor de nodige ondersteuning en assistentie. Daarnaast richten wij een woord van dank aan onze collega s binnen de stagebedrijven KPMG Vias en Ernst and Young. Dankzij hun expertise en kennis slaagden wij erin een beter inzicht te verwerven in de materie met betrekking tot de liquidatiebonus. Verder gaat onze dank uit naar accountant Dhr. Abdon Vande Maele voor de inhoudelijke beoordeling van onze masterproef. Tot slot willen wij onze ouders en vrienden bedanken voor hun onvoorwaardelijke steun en goede raad. Zij namen de tijd onze masterproef na te lezen en eventuele taalfouten te verbeteren. Annelies Vermeersch Lisa Van der Linden Mei 2014 i

6 ii

7 Inhoudstafel Woord vooraf... i Inhoudstafel... iii Inleiding Situering Juridische omschrijving Liquidatiebonus Overgangsregeling Toepassingsvoorwaarden Art. 537, 1 e lid WIB Dividenden Effectieve uitkering Goedkeuring ten laatste op 31 maart Minstens het verkregen bedrag Onmiddellijke opname in het kapitaal Het belastbaar tijdperk dat afsluit vóór 1 oktober Administratieve tolerantie Kapitaalvermindering Algemeen Termijn Vereffening of liquidatie? Claw back Doel van de maatregel Toepassingsvoorwaarden Belastbare grondslag Verrichting Buitenlandse vennootschappen Verminderde voorheffing/ Précompte Réduit-aandelen iii

8 4 Vastklikken of verhoging met nieuw kapitaal? Vastklikken of verhoging? Uitgiftepremie? Algemene antimisbruikbepaling Art. 344 WIB Algemene antimisbruikbepaling en interne liquidatie Antimisbruikbepaling en onmiddellijke liquidatie Verwijzing naar eerdere rechtspraak Discussie tot op vandaag Tax shelter en interne liquidatie Algemeen Impact interne liquidatie op tax shelter Algemene impact Het begrip belastbare gereserveerde winst Impact tax shelter op interne liquidatie Voorschotten en vereffening Inbreng in natura Uitgifte nieuwe aandelen? Ruilprobleem Interne liquidatie en vermogensplanning Algemeen Familieondernemingen Oprichting van een maatschap Interne liquidatie en latente meerwaarde Onroerende goederen Aandelen Boekhoudkundige verwerking Dividenduitkering iv

9 Dividenduitkering met bewijskrachtig element Dividenduitkering zonder bewijskrachtig element Kapitaalverhoging Inbreng in natura Inbreng in geld Keuzedividend Antimisbruikbepaling Claw back Vroegtijdige kapitaalvermindering Vastklikken of niet? Algemeen Waarom wel vastklikken? Waarom niet vastklikken? Vergelijkende studie met andere Europese landen Frankrijk Nederland Duitsland Luxemburg Conclusie Bibliografie... vii Wetgeving... vii Rechtspraak... ix Rechtsleer... x Boeken... x Nieuwsbrieven... xi Onlinebronnen... xiii Gesprekken... xiii Lijst met figuren... xiv v

10 Bijlage... xv vi

11 Inleiding De materie inzake interne liquidatie kwam aan bod tijdens de lessen vennootschapsbelasting die plaatsvonden gedurende het eerste semester. Het onderwerp prikkelde onze interesse onmiddellijk. Gezien onze grote interesse en belangstelling voor de fiscaliteit met de bijhorende vennootschapsrechtelijke aspecten, waren wij onmiddellijk overtuigd ons in de materie van de liquidatieboni te verdiepen. Bovendien is de verhoging van de roerende voorheffing op liquidatieboni een hot topic. Tot op heden zijn meerdere publicaties terug te vinden, maar weinigen scheppen een verhelderend beeld. De opzet van de masterproef bestaat erin de toepassingsvoorwaarden krachtens het Wetboek van Inkomstenbelastingen (hierna: WIB92), alsook de toepassingsproblemen met hun bijhorende gevolgen te bestuderen. De materie wordt eveneens vanuit een vennootschapsrechtelijk en boekhoudkundig oogpunt bekeken. Vooreerst wordt een juridische omschrijving van de overgangsmaatregel, krachtens art. 537 WIB92, weergegeven. De programmawet van 28 juni 2013, waar de overgangsmaatregel zijn oorsprong vindt, voorziet tevens een verminderde roerende voorheffing van 15 pct. op dividenden uitgekeerd uit nieuw kapitaal. Beide regelingen zullen tegenover elkaar worden afgewogen. Voorts rijst de vraag of de alternatieven van interne liquidatie, waaronder een onmiddellijke liquidatie, die het omzeilen van de hogere roerende voorheffing van 25 pct. voor ogen hebben, onder de antimisbruikbepaling op grond van art. 344, 1 WIB92 kunnen vallen. Bovendien kan een kapitaalverhoging in kader van interne liquidatie onder de vorm van een inbreng in natura of een inbreng in geld geschieden. Hierbij dient rekening gehouden te worden met de vennootschapsrechtelijke aspecten. De vraagt dringt zich op of een inbreng in natura steeds gepaard gaat met een uitgifte van nieuwe aandelen. De hamvraag blijft natuurlijk of het interessant is intern te liquideren. Verschillende aspecten zullen onder de loep genomen worden, teneinde te bepalen in welke situatie het aangewezen is de belaste reserves vast te klikken in het kapitaal. Tot slot wordt een vergelijkende studie gemaakt inzake de liquidatieboni met Frankrijk, Nederland, Duitsland en Luxemburg. Om een grondige studie van de overgangsmaatregel te maken, werden de wettelijke bepalingen 1 en bijhorende circulaires en adviezen geraadpleegd. Elektronische databanken en auteursteksten afkomstig uit nieuwsbrieven en tijdschriften 2 werden evenzeer bestudeerd en kritisch verwerkt. 1 Wetboek van de Inkomstenbelasting 1992, Wetboek van Vennootschappen, Boekhoudwetgeving. 2 Fiscoloog, Fiscale Actualiteit, Accountancy Actualiteit, Fiscale Wenken, Creatief Boekhouden, Tijdschrift voor Fiscaal Recht, Ondernemers & co. 1

12 Aanvullend werden diverse 3 handboeken geraadpleegd, teneinde een beter inzicht te verwerven in zowel fiscaalrechtelijke als vennootschapsrechtelijke begrippen. 3 Databank Belgisch Staatsblad, Monkey, Stradalex, Alex, Lexfin, Jura, TaxWorld, Jurisquare, Fisconet. 2

13 1 Situering België staat bekend omwille van zijn enorm hoge globale belastingdruk en is naast Denemarken en Zweden het zwaarst belaste land in Europa. Desondanks een lichte daling in de periode , blijft het Belgisch tarief boven het Europees gemiddelde schommelen 4. Hoofdzakelijk arbeid wordt getroffen door een zware belastingdruk, waardoor de concurrentiepositie van de Belgische economie in gevaar dreigt te komen 5. Het budgettaire beleid voor de periode wordt neergeschreven in het Belgisch stabiliteitsprogramma 6. De begrotingsinspanning in het stabiliteitsprogramma beoogt de inkomsten uit arbeid te vrijwaren en tegelijkertijd een grotere bijdrage van de inkomsten uit kapitaal te verzekeren. Zodoende zal een hernieuwd evenwicht tussen de fiscaliteit op arbeid en deze op kapitaal gerealiseerd worden 7. Voormalig formateur Elio Di Rupo voorziet in zijn Basisnota van 4 juli 2011 enkele maatregelen teneinde een begroting in evenwicht te bewerkstelligen vanaf De terugkeer naar een structureel evenwicht in de overheidsfinanciën zal onder andere verwezenlijkt worden middels een grotere bijdrage van de inkomens uit kapitaal 8. Het begrotingsplan voorziet namelijk in een harmonisering van het tarief van roerende voorheffing op 25 pct. voor dividenden, zodanig dat het tarief afgestemd zou zijn op het gemiddelde tarief in de andere OESO landen 9. Het regeerakkoord van 1 december 2011 voorziet eveneens in de zwaardere heffing op kapitaal en de vrijwaring van de inkomsten uit arbeid. De tarieven van de roerende voorheffing voor intresten en dividenden worden in het akkoord geharmoniseerd op 21 pct. De liquidatieboni blijft onderworpen aan een tarief van 10 pct. In december 2012 wordt de roerende voorheffing nogmaals verhoogd naar een tarief van 25 pct. Het tarief van de roerende voorheffing op liquidatieboni blijft onaangeroerd 10. De programmawet van 28 juni 2013 verhoogt de aanslagvoet van de roerende voorheffing op liquidatieboni van 10 naar 25 pct. De verhoging is enkel van toepassing op liquidatieboni verleend of toegekend vanaf 1 oktober Aangezien deze drastische stijging heel wat vervroegde stopzettingen van vennootschappen met zich mee zou kunnen brengen, heeft de wetgever voorzien 4 Europese Commissie, Taxation trends in the European Union, Data for the EU Member States, Iceland and Norway, Eurostat 2013, F. NAERT, Belasting op kapitaal in België, UGent Federale Overheidsdienst Budget en Beheerscontrole, Het stabiliteitsprogramma van België ( ). 7 Federale Overheidsdienst Budget en Beheerscontrole, Het stabiliteitsprogramma van België ( ), E. DI RUPO, Een efficiëntere federale staat en een grotere autonomie voor de deelstaten, Basisnota van formateur Di Rupo, 2011, E. DI RUPO, Een efficiëntere federale staat en een grotere autonomie voor de deelstaten, Basisnota van formateur Di Rupo, 2011, Regeerakkoord, 1 december 2011, 78. 3

14 in een overgangsmaatregel. Deze houdt in dat de roerende voorheffing van 10 pct. van toepassing blijft, wanneer cumulatief voldaan is aan de voorwaarden vermeld in het nieuw ingevoegde art. 537 WIB Art. 6 programmawet 28 juni 2013, BS

15 2 Juridische omschrijving 2.1 Liquidatiebonus In geval van een gehele verdeling van het maatschappelijk vermogen van een binnenlandse of buitenlandse vennootschap, ten gevolge van ontbinding of om enige andere reden, wordt volgens art. 209, 1 e lid WIB92 als een uitgekeerd dividend aangemerkt het positieve verschil tussen de uitkeringen in geld, in effecten of in enige andere vorm, en de gerevaloriseerde waarde van het gestorte kapitaal 12. Op deze zogenaamde liquidatie-uitkeringen is een roerende voorheffing verschuldigd 13. Indien een vennootschap belaste of belastingvrije reserves in het kapitaal incorporeert, worden deze boekhoudkundig als geplaatst kapitaal beschouwd. Vanuit fiscaal oogpunt behoort de incorporatie van voormelde reserves niet toe tot het werkelijk gestort kapitaal 14. Onder fiscaal gestort kapitaal, zoals vermeld in art. 184, 1 ste lid WIB92, wordt namelijk het statutaire kapitaal verstaan voorzover dat gevormd wordt door werkelijk gestorte inbrengen en voorzover er geen vermindering heeft plaatsgevonden 15. Bijgevolg kan dit werkelijk gestort kapitaal belastingvrij worden uitgekeerd. Als een vennootschap wordt ontbonden of vereffend, keren, na aanzuivering van de schulden, de liquiditeiten en de niet-verkochte activa terug naar de aandeelhouders. Het uitgekeerde vermogen dat overeenstemt met het werkelijk gestort maatschappelijke kapitaal zal niet belastbaar zijn in hoofde van de aandeelhouders, aangezien dit een terugbetaling van hun oorspronkelijke inbreng in de vennootschap is. Het deel dat het werkelijk gestort kapitaal overschrijdt, wordt conform art. 209, 1 e lid WIB92 beschouwd als een uitgekeerd dividend, in het jargon een liquidatiebonus genoemd. Oorspronkelijk was geen roerende voorheffing op de liquidatiebonus verschuldigd. De wet van 24 december 2002 schakelde het tarief van de liquidatiebonus op 10 pct., 16. Vanaf 1 oktober 2014 stijgt de roerende voorheffing van 10 pct. naar 25 pct Art. 209, 1 e lid WIB S. VAN CROMBRUGGE, Beginselen van de vennootschapsbelasting, Biblo, 2010, S. VAN CROMBRUGGE, Beginselen van de vennootschapsbelasting, Biblo, 2010, Art. 184, 1 e lid WIB Art. 2 wet van 24 december 2002 tot wijziging van de vennootschapsregeling inzake inkomstenbelastingen en tot instelling van een systeem van voorafgaande beslissingen in fiscale zaken, B.S. 31 december Art. 4 en 6 programmawet 28 juni 2013, BS

16 Inleidend voorbeeld vennootschap X: Actief Passief Kapitaal Beschikbare belaste reserves Liquiditeiten Balanstotaal Balanstotaal Een vennootschap X wordt ontbonden en vereffend. De liquiditeiten van worden overgemaakt naar het vermogen van de vennoten of aandeelhouders. Het geplaatst kapitaal van wordt belastingvrij uitgekeerd. Op de beschikbare belaste reserves zijn reeds belastingen betaald. Bij liquidatie zullen de desbetreffende vennoten of aandeelhouders hierop nog eens belastingen betalen. Vanuit fiscaal oogpunt wordt de uitkering van de beschikbare belaste reserves als een liquidatiebonus beschouwd. Roerende voorheffing vóór Di Rupo Roerende voorheffing na Di Rupo Kapitaal Bruto dividend Kapitaal Bruto dividend RV (10 pct.) RV (25 pct.) Netto dividend Netto dividend Figuur 1: RV vóór en na Di Rupo Overgangsregeling De programmawet van 28 juni 2013 bevat twee fiscale blikvangers: enerzijds de (her)invoering van een stelsel van dividenden met verlaagde voorheffing en anderzijds een aanzienlijke verhoging van de belastingheffing op liquidatieboni. De laatste blikvanger zal voornamelijk worden toegelicht, samen met de eraan gekoppelde overgangsregeling. Aangezien vanaf 1 oktober 2014 de roerende voorheffing 25 pct. zal bedragen, is het in principe aangewezen om de vennootschap nu op te doeken en te liquideren aan 10 pct. Om massale ontbindingen en vereffeningen van vennootschappen te vermijden, voorziet de wetgever in een overgangsregeling, omschreven in art. 537 WIB92. Dankzij deze regeling kunnen vennootschappen hun belaste reserves vastklikken aan het kapitaal van de vennootschap tegen een definitief tarief van 10 pct. De vennootschappen krijgen als het ware het recht om vermogen aan hun aandeelhouders over te dragen mits betaling van een 18 Eigen berekening. 6

17 belasting van 10 pct. 19 De belaste reserves worden gekwalificeerd als fiscaal gestort kapitaal indien deze na uitkering onmiddellijk worden opgenomen in het kapitaal. Deze opname dient te gebeuren tijdens het laatst belastbaar tijdperk dat afsluit vóór 1 oktober De overgangsregeling kent enkele gronden. In het bijzonder zullen de kmo s die bijna hun pensioenleeftijd bereikt hebben geneigd zijn om hun vennootschap op te doeken vóór 1 oktober Dit druist in tegen het plan van de regering om de toekomstige pensioenleeftijd op te trekken. De regering wil namelijk langere tewerkstelling aanmoedigen maar door de verhoging van de roerende voorheffing zou dit plan in het water kunnen vallen 20. Daarnaast ligt de financiering van het overheidstekort aan de basis van de maatregel. Minister van Financiën Koen Geens verwoordt de maatregel als slimme belastingen. Toekomstige belastingen worden nu geïnd, wat positief is voor de huidige begroting. 21 Naar ons inziens kan dit op lange termijn toch een negatief effect met zich meebrengen. Een politicus is hoofdzakelijk met zijn eigen mandaat bezig en schenkt geen belang aan de toekomstige mandaten. De belastingen van toekomstige regeringen worden nu al geïnd. Er wordt vooruitgelopen op de feiten en niet op lange termijn geredeneerd, aangezien de roerende voorheffing ontvangen wordt alvorens de vennootschappen ontbonden zijn. 2.3 Toepassingsvoorwaarden Art. 537, 1 e lid WIB92 Art. 537 WIB92 beschrijft de overgangsmaatregel, waaronder ook de voorwaarden waaraan de vennootschap moet voldoen om de maatregel te kunnen toepassen. In afwijking van de artikelen 171, 3, en 269, 1, 1, wordt het tarief van de personenbelasting, respectievelijk de roerende voorheffing vastgesteld op 10 pct. voor de dividenden die overeenkomen met de vermindering van de belaste reserves zoals deze ten laatste op 31 maart 2013 zijn goedgekeurd door de Algemene Vergadering op voorwaarde dat en in de mate dat minstens het verkregen bedrag onmiddellijk wordt opgenomen in het kapitaal en dat deze opneming plaatsvindt tijdens het laatste belastbaar tijdperk dat afsluit voor 1 oktober (Art. 537, 1 e lid WIB92) 19 L. MAES, Overgangsregeling liquidatieboni: nog talrijke toepassingsproblemen, Fiscoloog 2013, P. SMET, Verlaagde RV op dividenden: enkel voor aandelen uitgegeven vanaf 1 juli 2013, Fiscoloog 2013, J. VERHOEYE, Het click-event als doekje voor het bloeden bij liquidatieboni, Fiscalibus

18 2.3.2 Dividenden Belaste reserves Bedrijven die winst maken, beschikken over de mogelijkheden om aan hun aandeelhouders een deel van die winst uit te keren. Dit deel wordt een dividend genoemd. Voor de toepassing van het tarief van 10 pct. krachtens art. 537, 1 e lid WIB92 is vereist dat er een effectieve dividenduitkering plaatsvindt. Deze dividenduitkering dient onmiddellijk te worden omgezet in kapitaal aan de hand van een klassieke kapitaalverhoging. De omvang van het begrip uitgekeerd dividend wordt bepaald voor een naamloze vennootschap (hierna: nv), een besloten vennootschap met beperkte aansprakelijkheid (hierna: bvba) en een coöperatieve vennootschap met beperkte aansprakelijkheid (hierna: cvba) respectievelijk door de artikelen 616 e.v., 319 e.v. en 428 e.v. in het Wetboek van Vennootschappen (hierna: W. Venn.). Concreet worden enkel de bestanddelen die in aanmerking komen voor een vennootschapsrechtelijke uitkering beschouwd als dividend bedoeld in art. 537 WIB92. Volgens art. 617 W. Venn. mag er voor naamloze vennootschappen en commanditaire vennootschappen op aandelen geen dividenduitkering plaatsvinden indien op datum van afsluiting van het laatste boekjaar het nettoactief is gedaald of ten gevolge van de uitkering zou dalen beneden het bedrag van het gestorte of, indien dit hoger is, van het opgevraagde kapitaal vermeerderd met alle reserves die volgens de wet of de statuten niet mogen worden uitgekeerd 22. Hetzelfde principe geldt voor bvba s en cvba s, respectievelijk vermeld in art. 320 W. Venn. en art. 429 W. Venn. In concreto mogen enkel de beschikbare reserves, het overgedragen resultaat en de belastingvrije reserves uitgekeerd worden. De onbeschikbare reserves vallen dus buiten het toepassingsgebied 23. Aangezien art. 537 WIB92 enkel voorziet in een incorporatie van de belaste reserves, kunnen de belastingvrije reserves onmogelijk worden vastgeklikt. Uit voormelde vennootschapsrechtelijke bepalingen, gecombineerd met de artikelen 319 W. Venn., 428 W. Venn. en 616 W. Venn. kan geconcludeerd worden dat de wettelijke reserves eveneens niet voor uitkering vatbaar zijn 24. Niet alle belaste reserves worden opgenomen binnen het eigen vermogen, neem nu de afschrijvingsexcedenten opgenomen in art. 24, 1 ste lid 4 WIB92. Een afschrijvingsexcedent wordt geboekt wanneer een vennootschap in het verleden bepaalde activa te snel heeft afgeschreven. De fiscus kwalificeert deze overmaat als een belaste reserve. De vennootschap zal deze reserve niet kunnen vastklikken in het kapitaal, vermits dit excedent niet goedgekeurd wordt door de algemene vergadering en daarenboven niet tot het eigen vermogen van de vennootschap behoort. Hetzelfde 22 Art. 617 W. Venn. 23 P. VERBANCK, Vastklikken van belaste reserves aan 10%, AFT 2013/8-9, L. MAES, Overgangsregeling liquidatieboni: vragen en voorstel van antwoord, Fiscoloog 2013, 2. 8

19 principe is van toepassing bij niet-aanvaarde voorzieningen voor risico s en kosten. Ook hier wordt het niet-aanvaarde deel gekwalificeerd als een belaste reserve, die niet tot het eigen vermogen behoort en bijgevolg ook niet onder de toepassing van de vastklikregeling valt 25. Naast de beschikbare reserves en de overgedragen winst komen volgens de circulaire van 1 oktober 2013, ook de verminderingen van het maatschappelijk kapitaal of van een uitgiftepremie, die opgenomen worden in de belaste reserves, in aanmerking 26. Bij een kapitaalverhoging kan een uitgiftepremie, conform art. 184, 2 e lid WIB92 bovenop de inbreng in kapitaal gevraagd worden aan een nieuwe aandeelhouder. Een uitgiftepremie kan worden gevraagd indien de intrinsieke waarde of markt- of beurswaarde hoger is dan de nominale waarde of fractiewaarde 27. De intrinsieke waarde geeft de volle of werkelijke waarde van het aandeel weer, waarbij rekening wordt gehouden met het volledige vermogen van de vennootschap. Voor de berekening van de intrinsieke waarde vormt het nettoactief of het nettovermogen het uitgangspunt. Aandelen hebben ook een marktwaarde die bepaald wordt door vraag en aanbod en niet noodzakelijk overeenkomt met intrinsieke waarde. De marktwaarde hangt af van het open of besloten karakter van de vennootschap, anders geformuleerd is de desbetreffende waarde afhankelijk van het bestaan van een reële markt voor de aandelen. De beurswaarde, die bepaald wordt door vraag en aanbod op de beurs, weerspiegelt eveneens niet noodzakelijk de intrinsieke waarde 28. In tegenstelling tot de intrinsieke waarde die het gehele vermogen vertegenwoordigt, stemt de nominale waarde altijd overeen met de waarde die het kapitaal vertegenwoordigt. Indien geen waarde werd toegekend aan het aandeel, zal de waarde van dat aandeel, in functie van het kapitaal en het aantal aandelen dat dit kapitaal vertegenwoordigt, worden berekend 29. Daarenboven kan een uitgiftepremie gevraagd worden indien de nieuw uitgegeven aandelen identiek zijn aan de bestaande aandelen J. VERHOEYE, Het click-event als doekje voor het bloeden bij liquidatieboni, Fiscalibus Circ. Nr. Ci.RH.233/ (AAFisc 35/2013) van 1 oktober 2013, nr M. WYCKAERT, Kapitaal in N.V. en B.V.B.A, vermogens- en kapitaalvorming door inbreng, Kalmthout, Biblo, 1995, M. WYCKAERT, Kapitaal in N.V. en B.V.B.A, vermogens- en kapitaalvorming door inbreng, Kalmthout, Biblo, 1995, M. WYCKAERT, Kapitaal in N.V. en B.V.B.A, vermogens- en kapitaalvorming door inbreng, Kalmthout, Biblo, 1995, M. WYCKAERT, Kapitaal in N.V. en B.V.B.A, vermogens- en kapitaalvorming door inbreng, Kalmthout, Biblo, 1995,

20 De uitgiftepremie wordt verduidelijkt in onderstaand voorbeeld 31 : Vennootschap X heeft volgend eigen vermogen: Gestort kapitaal Reserves Aandelen Fractiewaarde/ nominale waarde (= /1.000) Stel een nieuwe aandeelhouder brengt in en krijgt hiervoor in ruil aandelen. Bijgevolg zal de intrinsieke waarde voor alle aandelen voortaan bedragen 32. Vóór de kapitaalverhoging bedroeg de intrinsieke waarde terwijl deze na kapitaalverhoging slechts bedraagt. De oude aandeelhouders leveren als het ware per aandeel aan intrinsieke waarde in. Om deze onevenredigheid tussen de bestaande en de nieuwe aandeelhouders te vermijden, kan ervoor geopteerd worden om per nieuw uitgegeven aandeel een uitgiftepremie te vragen aan de nieuwe aandeelhouder. De uitgiftepremie zou per nieuw aandeel moeten bedragen. Op die manier blijft de nominale waarde van de oude en nieuwe aandelen gelijk aan De intrinsieke waarde blijft eveneens onaangeroerd en bedraagt nog steeds De uitgiftepremie verhoogt de reserves proportioneel, zodanig dat het niveau van het aandeel in de reserves van een oude aandeelhouder standhoudt en dat het aandeel in de reserves van de nieuwe aandeelhouder op datzelfde niveau komt te liggen. Derhalve wordt de ongelijkheid tussen de oude en de nieuwe aandeelhouders vermeden Voorheen geïncorporeerde reserves Wanneer in het verleden belaste reserves in het kapitaal geïncorporeerd zijn, behouden deze reserves vanuit fiscaal oogpunt hun karakter als reserves. Bijgevolg kunnen deze reserves eveneens in aanmerking komen voor de interne vereffening. Vanuit vennootschapsrechtelijk oogpunt worden de geïncorporeerde reserves daarentegen gekwalificeerd als kapitaal 35. Vooraleer voormelde geïncorporeerde reserves aangewend kunnen worden voor een interne liquidatie, dient aldus een 31 M. WYCKAERT, Kapitaal in N.V. en B.V.B.A, vermogens- en kapitaalvorming door inbreng, Kalmthout, Biblo, 1995, [ (kapitaal na inbreng) (reserves)] : (aandelen na inbreng) 33 [ (kapitaal na inbreng) (reserves) (uitgiftepremies)] : (aandelen na inbreng) = (intrinsieke waarde) 34 M. WYCKAERT, Kapitaal in N.V. en B.V.B.A, vermogens- en kapitaalvorming door inbreng, Kalmthout, Biblo, 1995, P. VERBANCK, Vastklikken van belaste reserves aan 10%, AFT 2013/8-9,

21 kapitaalvermindering ten belope van deze reserves doorgevoerd te worden. Deze kapitaalvermindering wordt vanuit het fiscale perspectief als een dividenduitkering aanzien 36. In tegenstelling tot een dividenduitkering, impliceert een kapitaalvermindering een statutenwijziging en is de tussenkomst van een notaris vereist 37. Daarenboven dient een wachttermijn van twee maanden na de beslissing tot kapitaalvermindering gerespecteerd worden 38. Indien de wachttermijn van twee maanden in acht genomen wordt, zou dit de voorwaarde van onmiddellijke inbreng in het kapitaal krachtens art. 537 WIB92 belemmeren. Doch meldt de fiscus dat de wachttermijn van twee maanden de interne liquidatie niet in de weg staat, aangezien steeds rekening gehouden dient te worden met de vennootschapsrechtelijke bepalingen. De voorwaarde van onmiddellijke inbreng kan dus niet altijd even adequaat vervuld worden. Vanuit fiscaal oogpunt vormt een kapitaalvermindering die aangerekend wordt op de geïncorporeerde reserves in het kapitaal bijgevolg geen barrière om een interne liquidatie toe te passen Effectieve uitkering Bonusaandelen Vooraleer de incorporatie van de belaste reserves in het kapitaal kan plaatsvinden, moet er een effectieve dividendenuitkering geschieden. Omwille van deze voorwaarde vallen bonusaandelen buiten het toepassingsgebied van de overgangsregeling. Bij een bonusaandeel worden nieuwe aandelen toegekend. De toekenning van deze aandelen gebeurt a rato van de participatie in het kapitaal. Er gebeurt geen daadwerkelijke uitkering van dividenden, waardoor een vorderingsrecht ten voordele van de aandeelhouder onbestaande is. Er vindt enkel een incorporatie van reserves of overdragen winst plaats, wat neer komt op een herschikking van het eigen vermogen. Van een vermogensoverdracht is hier dus geen sprake 40. Bonusaandelen worden niet in het actief van de aandeelhouder opgenomen, aangezien de boekwaarde van de portefeuille niet aangroeit. Derhalve dient geen financiële opbrengt geboekt te worden. 36 A. VANDEKERKHOVE, Wat is nog mogelijk inzake de overgangsregeling met betrekking tot liquidatieboni?, Fisc.Act.2014, Art. 307 W. Venn. (bvba), art. 588 W. Venn. (nv). 38 Art. 317 W. Venn (bvba), art. 613 W. Venn. (nv). 39 A. VANDEKERKHOVE, Wat is nog mogelijk inzake de overgangsregeling met betrekking tot liquidatieboni?, Fisc.Act.2014, Commissie voor Boekhoudkundige Normen, advies over de boekhoudkundige verwerking van stockdividenden, 25 maart 2010, nr. 2010/3, 11

22 Stockdividenden In tegenstelling tot het bonusaandeel, is bij een stockdividend wel sprake van een werkelijke toekenning van inkomsten, in hoofde van de aandeelhouder, die aangewend worden tot een kapitaalverhoging. De aandeelhouder beschikt over een individueel afdwingbaar vorderingsrecht, na goedkeuring van de dividenduitkering door de algemene vergadering 41. Op dat ogenblik ontstaat de schuld tot uitkering in hoofde van de vennootschap 42. De aandeelhouder die een stockdividend verkrijgt boekt een financiële opbrengst, daar de aandeelhouder de aandelen werkelijk ontvangt. Deze financiële opbrengst wordt geboekt bij onmiddellijke of latere aanwending van het vorderingsrecht, ongeacht of de aandeelhouder het vorderingsrecht al dan niet in het kapitaal van de vennootschap inbrengt Keuzedividenden De algemene vergadering kan eveneens opteren een keuzedividend toe te kennen aan haar aandeelhouders. De aandeelhouder krijgt de keuze om ofwel het dividend in speciën te ontvangen, ofwel het vorderingsrecht in te brengen in het kapitaal van de vennootschap tegen de uitgifte van nieuwe aandelen (Infra 8.1 Uitgifte nieuwe aandelen) 44. In het laatste geval kan het keuzedividend gelijkgesteld worden met een stockdividend en moeten de regels van kapitaalverhoging in natura worden gevolgd Waarderingsregels In geval van toekenning of betaalbaarstelling van roerende inkomsten in de vorm van goederen in natura is, krachtens art. 20 bis WIB92, het bedrag van het belastbaar inkomen gelijk aan de verkoopwaarde van de goederen op de datum van de toekenning of betaalbaarstelling ervan, zelfs wanneer de werkelijke overdracht van de goederen pas later plaatsvindt 46. Bij een inbreng in geld wordt de belastbare grondslag gelijkgesteld met de nominale waarde van het uitgekeerde dividend 47. Inzake de belastbare grondslag van het stockdividend kunnen fiscus en rechtsleer het echter niet met elkaar vinden. De fiscale Administratie past bij uitkering van een stockdividend de eerstgenoemde 41 M. WYCKAERT, Kapitaal in N.V. en B.V.B.A, vermogens- en kapitaalvorming door inbreng, Kalmthout, Biblo, 1995, Commissie voor Boekhoudkundige Normen, advies over de boekhoudkundige verwerking van stockdividenden, 25 maart 2010, nr. 2010/3, I en II, 43 Commissie voor Boekhoudkundige Normen, advies over de boekhoudkundige verwerking van stockdividenden, 25 maart 2010, nr. 2010/3, III, 44 J. MALHERBE, Y. DE CORDT, P. LAMBRECHT en P. MALHERBE, droit des sociétés. Précis, Brussel, Bruylant, 2011, 859, nr R. TAS, Winstuitkering, kapitaalvermindering in NV en BVBA, Kalmthout, Biblio,2013, 162 e.v., nr. 223 e.v. 46 Art. 20 bis WIB W. VANDENBERGHE, Overgangsmaatregel moet hogere liquidatieheffing compenseren, Uitkering en incorporatie: fiscaal en vennootschapsrechtelijk, Fisc.Act. 2013, 6. 12

23 waarderingsregel toe. Bijgevolg wordt de waarde van de effecten die het vertegenwoordigt, in aanmerking genomen voor de vaststelling van de belastbare grondslag 48. Rechtsleer bekritiseert het standpunt van de fiscus en is ervan overtuigd dat voormelde waarderingsregel niet dient toegepast te worden. De roerende voorheffing moet namelijk berekend worden op de nominale waarde van vordering 49. De Commissie voor Boekhoudkundige Normen aanvaardt de waardering van de ingebrachte schuldvorderingen zowel aan nominale als aan economische waarde 50. Gezien de inbreng van een schuldvordering gekwalificeerd wordt als een inbreng in natura 51, zal deze inbreng door een commissaris of een bedrijfsrevisor gecontroleerd moeten worden 52. Derhalve besteedt de Raad van het Instituut van de Bedrijfsrevisoren een bijzondere aandacht aan deze kwestie. De Raad meent dat een schuldvordering tegen de nominale waarde ingebracht moet worden 53. Ook naar inziens van VAN BRUYSTEGEM en WYCKAERT mag de inbreng van een schuldvordering tegen haar nominale waarde gewaardeerd Verlaagd opklimmend tarief De effectief uitgekeerde dividenden op grond van art. 537 WIB92 komen niet in aanmerking voor de berekening van de grens als bedoeld in art. 215, 3 e lid, 3 WIB De dividenduitkering in kader van interne liquidatie telt derhalve niet mee voor de berekening van de 13 pct.-regel. Indien een vennootschap dus meer dan 13 pct. van het gestorte kapitaal uitkeert, ten gevolge van de interne liquidatie, blijft de vennootschap onderworpen aan het verlaagd opklimmend tarief tenzij de andere voorwaarden van art. 215, 3 e lid WIB92 niet voldaan zijn Com. IB 92 nr. 18/ W. VANDENBERGHE, Overgangsmaatregel moet hogere liquidatieheffing compenseren, Uitkering en incorporatie: fiscaal en vennootschapsrechtelijk, Fisc.Act. 2013, Commissie voor Boekhoudkundige Normen, advies over de invloed van buitengerechtelijk minnelijk akkoorden de gerechtelijke reorganisatie op de schulden en vorderingen, 6 april 2011, nr. 2011/9, 51 B. VAN BRUYSTEGEM, De vennootschappenwet 1984 na de Tweede en de Vierde richtlijn, Antwerpen, Kluwer, 1984, Art. 602 W. Venn. 53 S. VAN CROMBRUGGE, Waardering inbreng schuldvordering: nominale waarde volgens IBR, Balans 2012, B. VAN BRUYSTEGEM, De vennootschappenwet 1984 na de Tweede en de Vierde richtlijn, Antwerpen, Kluwer, 1984, 40; M. WYCKAERT, Kapitaal in N.V. en B.V.B.A, vermogens- en kapitaalvorming door inbreng, Kalmthout, Biblo, 1995, , nr Art. 215, 3 e lid, 3 WIB W. VANDENBERGHE, Overgangsmaatregel moet hogere liquidatieheffing compenseren, Uitkering en incorporatie: fiscaal en vennootschapsrechtelijk, Fisc.Act. 2013, 6. 13

24 2.3.4 Goedkeuring ten laatste op 31 maart 2013 In principe is de goedkeuring tot een dividenduitkering door de algemene vergadering ten laatste op 31 maart 2013 vereist. Deze jaarlijkse algemene vergadering wordt vastgelegd in de statuten van de vennootschap en wordt gehouden ter goedkeuring van de jaarrekening en ter bekrachtiging van de winstbestemming die de Raad van Bestuur voorstelt 57. De algemene vergadering moet binnen zes maanden na de afsluitingsdatum van het boekjaar, de jaarrekening van het desbetreffende afgesloten belastbaar tijdperk goedkeuren 58. Daarnaast kan ook een bijzondere algemene vergadering bijeen worden geroepen om te beraadslagen over een tussentijdse dividenduitkering 59. Aangezien vennootschappen pas vanaf 1 juli 2013 de inbrengverrichting kunnen toepassen, zal de beslissing tot dividenduitkering met opname van belaste reserves niet kunnen genomen worden tijdens de jaarlijkse algemene vergadering, tenzij de jaarrekening krachtens art. 414 WIB92 niet voor goedkeuring vatbaar is tijdens deze jaarlijkse algemene vergadering of het bestuursorgaan de beslissing met betrekking tot goedkeuring van de jaarrekening drie weken uitstelt 60. In praktijk zal vaak een bijzondere algemene vergadering worden bijeengeroepen, die ten vroegste op 1 juli 2013 kan plaatsvinden. Art. 618 W. Venn. verleent aan de Raad van Bestuur de bevoegdheid een interimdividend op grond van een statutaire machtiging uit te keren. De uitkering van een interimdividend kan enkel geschieden uit de winst van het lopende boekjaar. De Raad van Bestuur heeft zodoende geen beschikkingsmacht over de beschikbare reserves. Enkel de algemene vergadering heeft de exclusieve bevoegdheid over beschikbare reserves te beschikken 61;62. Aangezien de Raad geen gebruik kan maken van voormelde reserves ter uitkering van een interimdividend, zijn de voorwaarden in het kader van de interne liquidatie bij de uitkering een interimdividend niet vervuld 63. De Memorie van Toelichting binnen de programmawet van 3 juni 2013 licht toe dat de belaste reserves die in aanmerking komen voor de vastklikregeling ten laatste op 31 maart 2013 bestaan 64. Art. 537 WIB92 beperkt de toepassing van het verlaagd tarief slechts tot de uitkering van belaste reserves zoals deze ten laatste op 31 maart 2013 zijn goedgekeurd door de algemene vergadering. 57 Art. 552 en art. 554 W. Venn. 58 Art. 92, 1 W. Venn. 59 Cass. 23 januari 2003, zaak F , rolnummer C010536F. 60 Art. 414 W. Venn. 61 H. BRAECKMANS en R. HOUBEN, Handboek vennootschapsrecht, Antwerpen - Cambridge, Intersentia 2012, 606, nr L. MAES, Overgangsregeling liquidatieboni: nog talrijke toepassingsproblemen, Fiscoloog 2013, P. VERBANCK, Vastklikken van belaste reserves aan 10%, AFT 2013/8-9, Memorie van Toelichting: ontwerp van programmawet, Parl.St., Belgische kamer van volksvertegenwoordigers , nr /001, 5, art 6. 14

25 Neem nu een vennootschap die het boekjaar afsluit op 31 december en zijn algemene vergadering houdt in de maand april. In dit geval zullen de reserves van boekjaar 2012 niet goedgekeurd zijn voor 31 maart 2013, waardoor enkel de reserves van boekjaar 2011 in aanmerking kunnen komen. Deze reserves werden door de algemene vergadering goedgekeurd in april 2012, dit is de laatste vergadering die plaatsvindt vóór 31 maart De keuze van de datum van de algemene vergadering heeft tot gevolg dat de reserves van het laatste boekjaar vaak niet meer meegenomen kunnen worden. Enerzijds zijn vennootschappen, die hun algemene vergadering vóór 31 maart 2013 houden, vaak nog niet op de hoogte van de maatregel. Anderzijds beschikken vennootschappen, die na 31 maart 2013 de belaste reserves goedkeuren, niet meer over de mogelijkheid om de reserves te manipuleren, aangezien de algemene vergadering in dit geval plaatsvindt na de uiterste datum van goedkeuring 66. De minister wou op die manier iedere vorm van manipulatie tegengaan, zo weinig mogelijk belastingen ontlopen en tegelijkertijd zo veel mogelijk inkomsten genereren. Vandaar de bewuste keuze om deze datum op 31 maart 2013 vast te leggen. Een reactie van de vennootschappen hierop zou een verschuiving van datum van de algemene vergadering kunnen zijn, zodat de vergadering nog uiterlijk op 31 maart kan plaatsvinden. Een verschuiving mag niet indien zo de werkelijkheid wordt geschonden 67. Ter verduidelijking is enkel een afwijking voorzien inzake het tarief van de roerende voorheffing, de andere regels blijven van toepassing; de roerende voorheffing dient nog steeds binnen de vijftien dagen volgend op de betaalbaarstelling of de toekenning van de dividenden betaald te worden aan de schatkist. Tevens moet een aangifte van de roerende voorheffing ingediend te worden binnen deze termijn Minstens het verkregen bedrag Het in te brengen bedrag in het kapitaal bedraagt in de mate minstens het verkregen bedrag. Het verkregen bedrag stemt overeen met het dividend, verminderd met de ingehouden roerende voorheffing van 10 pct. Indien de woorden in de mate niet aanwezig zouden zijn in de wettekst, zouden de aandeelhouders unaniem moeten beslissen tot kapitaalverhoging. De woorden in de mate impliceren dat per aandeelhouder minstens het verkregen bedrag moet worden ingebracht in het kapitaal. Het verkregen bedrag wordt per aandeelhouder en voor elk aandeel afzonderlijk beoordeeld 69;70. Deze bepaling in de circulaire biedt de mogelijkheid aan de aandeelhouders om 65 L. MAES, Overgangsregeling liquidatieboni: nog talrijke toepassingsproblemen, Fiscoloog 2013, Verslag namens de commissie voor de financiën en de begroting uitgebracht door de heer VAN BESIEN, Parl.St., Belgische kamer van volksvertegenwoordigers, , nr /014, J. VERHOEYE, Het click-event als doekje voor het bloeden bij liquidatieboni, Fiscalibus Art. 267 WIB92, art. 312 WIB92 en art. 412 WIB Circ. Nr. Ci.RH.233/ (AAFisc 35/2013) van 1 oktober 2013, nr

26 slechts een deel van de ontvangen dividenden te gebruiken voor een kapitaalverhoging. Enerzijds is er 25 pct. roerende voorheffing verschuldigd voor het gedeelte van de dividenden die niet worden aangewend voor de kapitaalverhoging, anderzijds is 10 pct. verschuldigd voor de dividenden die wel worden aangewend voor de kapitaalverhoging. Kortom, een band tussen het bedrag van het toegekende dividend en het bedrag dat in het kapitaal wordt ingebracht is afwezig, vermits de aandeelhouder niet verplicht is geheel of gedeeltelijk deel te nemen aan de kapitaalverhoging 71. Uiteraard wordt het ingebrachte bedrag in het kapitaal steeds begrensd door het toegekende dividend. Zoals hierboven vermeld is er een beoordeling van de voorwaarden per aandeel. Als voor één aandeel bijvoorbeeld een dividend van 200 wordt verkregen, geldt het verlaagd tarief van 10 pct., op voorwaarde dat ten minste 180 opnieuw wordt ingebracht in het kapitaal. Zodoende moet minstens het nettoverkregen dividend in het kapitaal worden opgenomen. Indien slechts 150 wordt ingebracht, is het verlaagde tarief niet van toepassing. Het dividend zal onderworpen blijven aan de roerende voorheffing van 25 pct 72. De beoordeling per aandeel is een manier om gelijkheid tussen de aandeelhouders te garanderen en de bestaande proportionele deelname in het kapitaal in stand te houden. In een aantal gevallen wordt een vrijstelling of een vermindering van een bronheffing op basis van een dubbelbelastingverdrag of Europese interne regelgeving verleend. De Moeder-dochterrichtlijn is hiervan een voorbeeld 73. Deze voorziet in een vrijstelling voor dividendenuitkeringen tussen verbonden vennootschappen 74. Neem nu een vennootschap met twee aandeelhouders, een natuurlijk persoon en een dochtervennootschap, met elk 50 aandelen. Als de vennootschap een dividend uitkeert, betaalt de natuurlijke persoon 10 pct. roerende voorheffing. De dochtervennootschap is vrijgesteld van roerende voorheffing waardoor ze de volledige 50 opnieuw kan inbrengen. De natuurlijke persoon kan daarentegen slechts 45 inbrengen. De dochtervennootschap bezit nu proportioneel meer aandelen en meer macht dan de natuurlijke persoon. Een oplossing voor deze onevenredigheid is 70 Circ. Nr. Ci.RH.233/ (AAFisc 4/2014) van 23 januari 2014, nr Circ. Nr. Ci.RH.233/ (AAFisc 35/2013) van 1 oktober 2013, nr L. MAES, Overgangsregeling liquidatieboni: vragen en voorstel van antwoord, Fiscoloog 2013, Art. 202 WIB92, art. 203 WIB92 en art. 106 KB/WIB L. MAES, Overgangsregeling liquidatieboni: vragen en voorstel van antwoord, Fiscoloog 2013, 4. 16

27 een beperking van de inbreng door de dochter tot 90 pct., waardoor haar inbreng gelimiteerd wordt tot Het woord verkregen laat blijken dat voor de kapitaalverhoging een daadwerkelijke uitkering moet worden gedaan. Hieruit zou kunnen worden afgeleid dat de uitkering én de latere inbreng enkel in geld dienen te gebeuren, niettegenstaande kan ook een inbreng in natura gerealiseerd worden Onmiddellijke opname in het kapitaal Het begrip: onmiddellijk Om van het verlaagd tarief te kunnen genieten, dient de inbreng van geld in kapitaal onmiddellijk te gebeuren. De inbreng moet volledig volstort worden, rekening houdende met de bepalingen van het vennootschapsrecht 77. De dividenduitkering en de opname in het kapitaal zouden in principe op hetzelfde moment moeten plaatsvinden. Een opname in kapitaal vóór de toekenning van het dividend is juridisch-technisch niet mogelijk, het dividend moet namelijk eerst betaalbaar en ter beschikking gesteld worden vooraleer dit in het kapitaal kan worden ingebracht. Indien de inbreng zou plaatsvinden ná de toekenning of betaalbaarstelling van het dividend, kan er eveneens geen sprake zijn van een onmiddellijke inbreng 78. De toekenning of betaalbaarstelling van het dividend brengt, krachtens art. 267, 1 e lid WIB92, de opeisbaarheid van de roerende voorheffing met zich mee. In geval van inbreng ná de toekenning of betaalbaarstelling van het dividend is het vaak onduidelijk welk tarief aan roerende voorheffing van toepassing is. In de praktijk is het vaak onmogelijk om de betekenis van onmiddellijk strikt te interpreteren. De wettelijke voorwaarden 79 die van kracht zijn bij inbreng in natura en inbreng in geld, alsook de opgelegde termijnen, moeten gerespecteerd worden. Niettemin moet de vennootschap binnen de 15 dagen na uitkering de nodige bewijzen verzamelen om aan te tonen welk gedeelte van het dividend terug zal opgenomen worden in het kapitaal. Een bewijskrachtig element, die de intentie van de aandeelhouder om het verkregen bedrag in te brengen in het kapitaal aantoont, is vereist. Een uitdrukkelijke vermelding van de intentie van de aandeelhouders in de notulen van de algemene vergadering, die tot de dividenduitkering beslist is een mogelijk bewijskrachtig element 80. Concreet wordt de beslissing van de algemene vergadering tot dividenduitkering gekoppeld aan de beslissing 75 W. VANDENBERGHE, Overgangsmaatregel moet hogere liquidatieheffing compenseren, Uitkering en incorporatie: fiscaal en vennootschapsrechtelijk, Fisc.Act. 2013, Kvt, Overgangsregeling liquidatieboni: wat is onmiddellijke opname in kapitaal?, Fiscoloog 2013, 77 Kvt, Overgangsregeling liquidatieboni: wat is onmiddellijke opname in kapitaal?, Fiscoloog 2013, 78 W. VANDENBERGHE, Overgangsmaatregel moet hogere liquidatieheffing compenseren, Uitkering en incorporatie: fiscaal en vennootschapsrechtelijk, Fisc.Act. 2013, Art W. Venn (bvba), art W. Venn. (cvba) en art W. Venn. (nv). 80 Circ. Nr. Ci.RH.233/ (AAFisc 35/2013) van 1 oktober 2013, nr

28 van de aandeelhouders om het nettodividend te incorporeren in het kapitaal. Bijgevolg wordt bij uitkering van het dividend onmiddellijk beslist tot kapitaalverhoging. Daarenboven wordt de datum, waarop deze verhoging zal plaatsvinden, vastgelegd 81. Een bvba, cvba en nv zijn verplicht om een kapitaalverhoging vast te leggen in een notariële akte 82. De beslissing van de aandeelhouder om het toegekende dividend geheel of gedeeltelijk aan te wenden voor een kapitaalverhoging moet daarentegen niet bij authentieke akte voor de notaris worden verleden. De vennootschap kan overwegen om in de notariële akte een clausule op te nemen, waaruit blijkt dat de kapitaalverhoging volgt op de recentelijk genomen beslissing van de algemene vergadering. Dusdanig wordt benadrukt dat er op moment van uitkering stante pede wordt beslist tot kapitaalverhoging Inbreng in geld Een inbreng in kapitaal kan onder twee vormen geschieden. Een eerste techniek is een inbreng in geld. Het geld van de aandeelhouders wordt voorafgaandelijk bij storting of overschrijving gedeponeerd op een afzonderlijke geblokkeerde rekening, die op naam van de vennootschap bij De Post of bij een in België gevestigde kredietinstelling wordt geopend 84. De economische waarde van de inbreng zal relatief eenvoudig te evalueren zijn. Een verdere waardering van de inbreng is derhalve niet vereist 85. Vervolgens moet een bewijs van deponering aan de notaris, die de authentieke akte van kapitaalverhoging verlijdt, worden overhandigd 86. Nadat de notaris de instelling op de hoogte heeft gebracht van het verlijden van de akte, kunnen enkel personen, die bevoegd zijn om de vennootschap te verbinden, over de geblokkeerde rekening beschikken 87. De aflevering van het bewijs van deponering door de financiële instelling vergt enige tijd. Tevens dient eerst een overschrijving van de dividenden van de bankrekening van de vennootschap naar de aandeelhouder te gebeuren en vervolgens een overschrijving van de bankrekening van de aandeelhouder naar de geblokkeerde rekening van de vennootschap. Dermate kan de voorwaarde van een onmiddellijke opname in kapitaal niet vervuld worden. Een vroegtijdige overschrijving, enkele dagen vóór de dividenduitkering, van de bankrekening van de vennootschap naar de 81 Circ. Nr. Ci.RH.233/ (AAFisc 35/2013) van 1 oktober 2013, nr Art. 307 W. Venn. (bvba), art. 421 W. Venn. (cvba), art. 588 W. Venn. (nv). 83 L. MAES, Overgangsregeling liquidatieboni: vragen en voorstel van antwoord, Fiscoloog 2013, Art. 224 W. Venn (bvba), art. 399 W. Venn (cvba), art. 449 W. Venn (nv). 85 M. WYCKAERT, Kapitaal in N.V. en B.V.B.A, vermogens- en kapitaalvorming door inbreng, Kalmthout, Biblo, 1995, 275, nr H. BRAECKMANS en R. HOUBEN, Handboek vennootschapsrecht, Antwerpen - Cambridge, Intersentia 2012, 552, nr Art 311 W. Venn. (bvba), art. 422 W. Venn (cvba), art. 600 W. Venn. (nv). 18

29 geblokkeerde rekening, zou de voorwaarde van een onmiddellijke opname wel inwilligen. Het bewijs van deponering zal in dit geval reeds ter beschikking zijn op moment van dividenduitkering, zodanig dat de kapitaalverhoging hier wél onmiddellijk kan worden doorgevoerd 88. Voormelde techniek overtreedt het vennootschapsrechtelijk verbod, hetwelk inhoudt dat een vennootschap geen lening mag toekennen aan de aandeelhouders om een kapitaalverhoging door te voeren 89. In geval van de overgangsregeling kan de aandeelhouder pas beschikken over het geld vanaf het moment van kapitaalverhoging. Tussen het tijdstip van storting op de geblokkeerde rekening en de uitkering van het dividend heeft de aandeelhouder het geld niet in bezit 90. Indien de vennootschap voorgaande techniek toepast, zal deze voldoende liquide middelen ter beschikking moeten hebben. In de praktijk zullen nauwelijks voldoende liquide middelen in de vennootschap aanwezig zijn, omdat vaak aanzienlijk grote bedragen worden vastgeklikt Inbreng in natura Indien de vennootschap over te weinig liquide middelen beschikt, is het aangewezen een inbreng in natura te doen. In tegenstelling tot de inbreng in geld, zal bij de inbreng in natura moeten worden overgegaan tot een verdere waardering van de van de ingebrachte vermogensbestanddelen 92. Naast een notariële akte 93, maakt een commissaris of voor de vennootschappen waar er geen is, een bedrijfsrevisor, aangewezen door het bestuursorgaan, bijgevolg voorafgaandelijk aan de inbreng een verslag op 94. Dit verslag heeft inzonderheid betrekking op de beschrijving van elke inbreng in natura en op de toegepaste methoden van waardering. Het verslag moet melden of de waardebepalingen waartoe deze methoden leiden, ten minste overeenkomen met het aantal en de nominale waarde of, bij gebreke van de nominale waarde, de fractiewaarde en, in voorkomend geval, met het agio van de tegen de inbreng uit te geven aandelen. Het verslag vermeldt eveneens welke werkelijke vergoeding als tegenprestatie voor de inbreng wordt verstrekt 95;96. De methode bij uitstek is deze van keuzedividend, waarbij de aandeelhouder de keuze krijgt om ofwel het dividend in speciën te ontvangen, ofwel het recht om de schuldvordering in te brengen in 88 P. VERBANCK, Vastklikken van belaste reserves aan 10%, AFT 2013/8-9, Art. 304 W. Venn (bvba), art. 354 W. Venn. (cvba), art. 585 W. Venn. (nv). 90 P. VERBANCK, Vastklikken van belaste reserves aan 10%, AFT 2013/8-9, J. VERHOEYE, Het click-event als doekje voor het bloeden bij liquidatieboni, Fiscalibus M. WYCKAERT, Kapitaal in N.V. en B.V.B.A, vermogens- en kapitaalvorming door inbreng, Kalmthout, Biblo, 1995, 276, nr Art 307 W. Venn. (bvba), art. 421 W. Venn. (cvba), art. 588 W. Venn. (nv). 94 Art. 313 W. Venn. (bvba), art. 444 W. Venn. (cvba), art. 602 W. Venn. (nv) 95 Art. 219, 1, 2 e lid W. Venn. (bvba), art. 423, 1, 2 e lid W. Venn. (cvba), art. 602, 1, 2 e lid W. Venn (nv). 96 M. WYCKAERT, Kapitaal in N.V. en B.V.B.A, vermogens- en kapitaalvorming door inbreng, Kalmthout, Biblo, 1995, , nr