Strijd-tegen-het-waterroute

Transcriptie

1 0 O 3 O 4 5 km R 3 4 Wissnkrk 12 5 O Roggnplaat 6 o t r Colijnsplaat s Srooskrk s c N Zirikz 7 Krkwrv N2 Brouwrshavn Sp r in Zonnmair Dijkhuisjs Grvlingnmr HOMPELVOET g rsd ip 10 Bldrt 8 Ouwrkrk Capll 9 15 Hrkingn Dirksland Mlissant Zijp Bruiniss l i n g n at stg Ma Oostrland Stavniss N2 Stllndam SLIKKEN VAN FLAKKEE Sirjansland Drischor Niuwrkrk NATIONAAL PARK OOSTERSCHELDE tn K Schuddburs Noordgouw - D U I V E L A N D Niuwrkrk Brijdorp Looprskapll Dn Oss mp lg ul Moriaanshoofd Scharndijk Ho h N O O R D B E V E L A N D Roompot Noordwll Ellmt ELLEMEET start KABBELAARSBANK S C H O U W E N DELTAPARK NEELTJE JANS Burghsluis Rnss 1 N57 Wstnschouwn 2 Z E E Brouwrhavns Gat D Burgh-Haamstd Niuw-Haamstd 2 N653 N57 N 1 N6 54 N59 p G r v l THOLEN Sint-Annaland Zij Oudland STELLENDAM-NOORD ln ga t gvlit Aa rd ap p Ha rin Strijd-tgn-ht-watrrout d

2 Strijd-tgn-ht-watrrout afstand: 74 km bgin: Scharndijk sizontip: op dagn mt mooi strandwr zijn dln van d rout moglijk (t) druk Schouwn n Duivland zijn voormalig ilandn, vrogr van lkaar gschidn door zarm D Gouw; di wrd rond 1400 droogglgd, in di poldr liggn plaatsn als Zonnmair, Noordgouw n Schuddburs. D Schouws Dijk, n mt gras bgroid dijk tussn Zirikz n Brouwrshavn, markrt nog stds d oostgrns van Schouwn. Aan d ovrkant van D Gouw lagn tw ilandn: Duivland n Drischor. Al mt al n prachtig gbid mt duinn n bossn, krkn n ht Grvlingnmr voor d watrrcrati n akkrbouwland waar grann, suikrbitn, uin, graszaad, aardappln n maïs groin. Routbschrijving Bgin: Scharndijk, Rampwg 13 GPS: N E Dit is n parkrtrrin, dus u kunt hir dsgwnst vn stoppn. Ho gbruikt u dz routbschrijving? Vrogr warn all Toristisch Autorouts bwgwijzrd, mt zskant bordn. In d afglopn jarn is d bwgwijzring komn t vrvalln; moglijk trft u nog n nkl bord aan. Om d rout t volgn hft u dz bschrijving nodig. D routaanwijzingn () wordn afgwissld mt achtrgrondinformati ovr plaatsn n plkkn ondrwg; d nummrs bij di bschrijvingn zijn trug t vindn op d routkaart. In vrband mt ht vilig volgn van d routbschrijving radn w aan om d rout mt minimaal tw prsonn t rijdn. Gbruik uw navigatiapparaat of smartphon mt googl maps (zondr rout in t vorn) om ondrwg d straatnamn n ht wgvrloop t zin. Plaatsnamn wordn in d rout-aanwijzingn alln aanggvn (vt) als u n plaatsnaambord passrt. Vrmld straatnamn (tussn haakjs) zijn doorgaans ondrwg god zichtbaar; vl navigatiapparatn gvn trouwns ook d naam van d wg aan waarop u rijdt. Mocht u onvrhoopt van d rout zijn graakt, rij dan mt bhulp van navigati naar n punt vrdrop in d bschrijving (plaats, straat).

3 Natuurlijk kunt u d rout ook op n andr punt in d bschrijving bginnn. Vrlaat ht parkrtrrin door van ht paviljon af t rijdn, links aanhoudn n ind wg rchtsaf (Rampwg). Bij Brassri Zrust linksaf (Laon). Voorbij camping Laôn (aan d rchtrhand) links afslaan (Kort Mormondswg). Eind wg rchtsaf (Hllwg). Op voorrangswg linksaf n mtn d 1 rchts op d rotond nmn. Nm op d volgnd rotond d 1 rchts, Rnss in (Rolandswg). 1 D drukk badplaats Rnss bschikt ovr n uitstknd strand- n duingbid. In ht cntrum van ht oud ringdorp staat d St. Jacobuskrk (16 uw). Ht krkschip hft in d loop dr tijd nogal wat vrandringn ondrgaan; d oudr torn had oorspronklijk, nt als in Zirikz, hogr motn wordn. D huizn aan ht plin vormn n aardig ghl. Nit t bzichtign is Slot Mormond. Dit kastl is gdurnd d zvn uwn van zijn bstaan divrs maln vrwost n bidt nu mt zijn trapgvls n torns n 17-uws aanblik. In n vrbouwd bordrij bij ht transfrium waar j d auto kunt parkrn n mt gratis vrvor naar ht strand kunt gaan is sinds 2018 d VVV gvstigd. Hirnaast wordt d Tuin van Rnss aanglgd, mt ondr mr oud fruitboomrassn in n dorpsboomgaard. Watrsnoodramp Bij d ovrstromingsramp van 1953 kwamn op Schouwn-Duivland 531 mnsn om ht lvn. D caissons bij Ouwrkrk zijn n blijvnd hrinnring aan d ramp. Sindsdin is ht iland door d uitvoring van ht Dltaplan nit alln volldig bviligd, maar ook voortrfflijk brikbaar. Wrldwijd bwondrd staaltjs van watrbouwkund vrlnn van all kantn togang. D Brouwrsdam vrbindt sinds 1972 ht iland mt ht Zuid-Hollands Gor n aan d oostkant vormd d Grvlingndam al n vrbinding mt Ovrflakk. D Zlandbrug zorgd in 1965 voor n snllr vrbinding mt ht zuidn. Op d rotond d 3 rchts nmn (Hogzoom). Volg na bijna 2 km d bocht naar links (Pauwlijntjswg). Eind wg rchtsaf n na 600 m wr aan ht ind van d wg rchtsaf (Armhokswg). 300 m vrdr, aan ht ind van d wg, linksaf (Hogzoom). 2 D aan lkaar ggroid plaatsjs Burgh n Haamstd mt ht bijbhornd strand-, duin- n bosgbid ofnn in ht zomrsizon n grot aantrkkingskracht uit. D kruiskrk van Haamstd (16 uw) blijft ondanks ht in 1605 gsloopt koor n ht ontbrkn van n torn n imposant gbouw. Bij d krk ligt d oud smids mt d travaill. Ht grotndls omgracht Slot Haamstd, in d 14 uw d burcht van Witt van Hamstd, n bastaardzoon van Floris V, is d tijd nit ongschondn doorgkomn. Ht huidig uitrlijk kwam ovrwgnd in d 17 n 18 uw tot stand. Op d togangspoort, aan d Ring, zit u d wapns van ht rgntngslacht Mogg-D Witt. Op ht linkrschild wordn in ht bovnst, goudn vld ngn muggn mogg op z n Zuws afgbld. Ht slot is bwoond n bprkt t bzichtign (Ring 2; bzichtigingn via d wbsit van Natuurmonumntn). Voor ht makn van duinwandlingn bidt ht dorpj Niuw Hamstd god glgnhid. En bakn is d 58 m hog, spiraalsgwijz rood-witgschildrd vuurtorn, di afgbld stond op ht stijlvoll biljt van 250 guldn (Oxnaar).

4 In Burgh-Haamstd bij vrkrslicht linksaf. Nm op d rotond d 1 rchts n op d volgnd rotond d 2 rchts, richting Wstnschouwn. Op d drd rotond d 2 rchts nmn. Na 1,8 km rchts afslaan, richting Wstnschouwn (Kraaijnstinwg). 3 Ht klin Wstnschouwn is voor strandlifhbbrs n hrlijk punt. U vindt r divrs duinovrgangn naar ht strand n parkrplaatsn. Ook is r uitzicht op d Stormvlodkring Oostrschld. Boswachtrij Wstrschouwn (1100 ha) is n gaccidntrd duingbid mt ovrwgnd naaldbossn. Door d aanplant van loofbomn nmt d variati to. Dltapark Nltj Jans is n cht Zuws dagattracti ovr watr: films n tntoonstllingn ovr d ovrstromingsramp 1953 n d Dltawrkn, n grot watrsplplaats voor kindrn, n orkaanmachin, n rondvaart, wandln in d stormvlodkring, watrlvn mt hangculturn van mossln, n natuurwandling, zhondnshow n pijlrklimmn (Falwg 5; opn: apr.-okt uur, nov.- mrt. bprkt opn, zi wbsit). In d duinn van ht dorp Wstnschouwn, vlak bij strand n bos, staat Paviljon Duinzigt (Kraaijnstinwg 162). Er is n groot trras mt vl zon, als di schijnt. Opn: apr.-okt. dag uur (of langr); kijk op d sit voor buitn di priod. Krkringdorpn Op d Zuid-Hollands n Zuws ilandn komn vrschillnd dorpstypn voor. Daarvan zijn d talrijk, gmakklijk t hrknnn (krk) ringdorpn d oudst. D huizn n gbouwn staan rond om d krk op n natuurlijk vrhoging (zoals d rug van n dichtgslibd krk). Wgn lipn in d rgl ovr dz ruggn n op kruispuntn ontstondn in d loop van d tijd ndrzttingn. D krk krg als blangrijkst gbouw n plaats aan d kruising. Rond om d krk n ht krkhof wrd n ringvormig wg aanglgd. Was d ring mooi rond, dan wrdn d krk n ht krkhof vaak ook nog van n grachtj voorzin. Drischor is ht mooist voorbld van n krkringdorp. In Wstnschouwn op d rotond d 3 rchts nmn (Stnwg). Bij crêpri n oranj brivnbus rchts afslaan (Wstrswg). Ondr viaduct door n ind wg rchtsaf. In Burghsluis bij jachthavn rchtdoor. 4 Vanuit d havn van Burghsluis vrtrkkn s zomrs andrhalf n twënhalf uur durnd rondvaartn op d Oostrschld n langs d stormvlodkring. 5 Als still gtuig van d trugwijknd Schouws kust staat vn voorbij Burghsluis d spitsloz Plomptorn (Koudkrkswg 12; opn: dag uur), van ht rond 1600 door stormvlodn vrzwolgn dorp Koudkrk. D 23 m hog torn kan wordn bklommn. D Koudkrks inlaag achtr d dijk is bknd om zijn klutn. Ht zijn zwart-witt vogls, hoog op d potn n mt opwippnd snavl. In Koudkrk langs d Plomptorn. Eind wg rchtsaf. Bij vrkrslicht rchtdoor n bij twd vrkrslicht wr rchtdoor. 6 D krk van Srooskrk datrt van d 15 uw. D torn wrd in 1957 rchtgzt. Op ht krkplin hrinnrt n monumnt aan d watrsnoodramp. Vlak bij d gtijhavn Flaauwrs Havn liggn d Flaauwrs- n Wvrsinlagn, tw zotwatrmorassn mt vogls als kluut,

5 grutto, brgnd n scholkstr. In d havn van Srooskrk zijn tijdns d watrsnoodramp zvntin huizn wggspold. Vir caissons in d baai n één in d dijk hrinnrn aan dz tragisch gburtnis. D caissons kunnn wordn bzichtigd. Volg d wg naar Zirikz. 7 Vr voor ht jaar 1000 vstigd zich n gropj mnsn aan d ovrs van n krk, di uitmondd op D Gouw, ht zgat tussn Schouwn n Duivland. Aangzin d krk als E bkndstond n hun strkst man Siric htt, nomdn zij hun ndrztting Sirics E. In 1248 ontving ht inmiddls tot Zirikz vrbastrd plaatsj zijn stadsrchtn. Handl, nijvrhid n vissrij brachtn grot bloi, maar bij d opstand tgn d Spanjaardn raakt d stad in ht strijdgwol btrokkn. Daar kwam nog bij dat d Gouw vrzandd. D gnadklap kwam, ton handlsrouts wrdn vrlgd n Zirikz gïsolrd raakt. In d 18 uw lip ht inwonrtal zlfs trug. Binnn d omwalling blvn grot ruimtn onbbouwd. In d 19 uw, ton ovral in Ndrland vl historisch gbouwn wrdn afgbrokn, ontsnaptn d monumntn van Zirikz aan d sloophamr. Ht was n doods stadj, waar bijna nit wrd gbouwd. Daarom zijn in Zirikz talloz monumntn t zin. D St. Livnsmonstrtorn (15 uw) symbolisrt d conomisch nrgang van Zirikz. D robuust torn mt als bijnaam d dikk torn had 137 m hoog motn wordn, maar door gldgbrk stagnrd d bouw op 56 m hoogt. Ht losstaand gotisch krkgbouw, samn mt d torn ontworpn door d architctnfamili Kldrmans, wrd in 1832 door brand vrwost n vrvangn door d huidig, wat mrkwaardig tmplachtig aandond noclassicistisch zaalkrk. En sirlijk rnaissanctorntj vrraadt d plaats van ht stadhuis (14 uw). Hirin bvindt zich ht Stadhuismusum (Mlstraat 6-8; opn: di.-za , zo uur, juli-aug ook ma uur), mt informati ovr stadsgschidnis n d ovrstromingsramp. Van d stadswal is n drital poortn ovrgblvn: d Noblpoort (14 uw) mt d tw rond torns n d Noordhavn- n Zuidhavnpoort (14 uw) aan d Oud Havn, ht laatst stukj van d E. ANWB Gastvrij Plus: d lukst adrsjs voor ondrwg In Zirikz bij vrkrslicht rchtdoor. Nm op d rotond d 2 rchts, richting Bruiniss. Bij vrkrslicht rchtsaf, richting Gos. Bij volgnd vrkrslicht linksaf n mtn wr linksaf. Nm d 1 wg rchts (Gouwvrswg). Bij splitsing links aanhoudn, dijk oprijdn n mtn rchts aanhoudn (Niuw Noorddijkswg). Eind wg rchts. Eind wg tw kr links (Niuwndijk), grasdijk aan d rchtrhand. En tortochtj wordt nog lukr als j fijn adrsjs hbt waar j ondrwg vn kunt stoppn voor koffi mt taart of n lkkr lunch. Di adrsjs vindt u bij ANWB Gastvrij Plus, n groind ntwrk van locatis di variërn van cafés n rstaurants tot ijssalons, bzinswaardighdn n pannnkoknhuizn ANWB Gastvrij Pluspuntn zijn hrknbaar aan n gl vignt op d dur of d winklruit. ANWB Gastvrij Pluspuntn gvn soms korting op vrtoon van d ANWB Ldnpas. Vraag d bdining of r n acti loopt.

6 8 Ht Krkngbid Ouwrkrk (146 ha, bstaand uit loofhoutbos n widgrondn mt vl vogls) is ontstaan tijdns n dijkdoorbraak in Er is n wandlrout rond d krkn. Aan d Wg van d Buitnlands Prs zit u d caissons liggn, btonnn dozn van 62 x 19 x 19 m di bij ht dichtn van d dijk zijn gbruikt. In n van d caissons is ht intrssant Watrsnoodmusum gvstigd (Wg van d Buitnlands Prs 5; opn: dag uur, nov.-mrt op ma. gslotn). Voorbij ht Watrsnoodmusum aan ht ind van d wg rchts aanhoudn (Zuiddijk). Bij modrn gbouwtj (Rdrij Zland) linksaf (Bijrswg). Bij splitsing links aanhoudn. Bij vrkrslicht rchtdoor n mtn rchtsaf bbouwd kom in (Burg. v. Vnstraat). In Niuwrkrk rchts langs krk n rchtdoor (Schoolstraat). Op drisprong links aanhoudn (Sluiswg). Bijna haaks bocht naar rchts n vrvolgns haaks bocht naar links volgn (Galgwg). 1 wg rchts nmn (Kmpnswg). In Sirjansland ind wg links (Brdwg) n op kruising linksaf (Lagwg). Eind wg linksaf (Dillingswg), mtn splitsing rchts aanhoudn (Wg door Dijkwatr), volg bocht naar rchts d dijk op. 9 Dijkwatr ht ht krkrstant van n oud zijgul van D Gouw, di lag tussn d voormalig ilandn Drischor n Duivland. D krk (mt ovrlandn) wrd in 1953 afgslotn van d Grvlingn n wordt nu bhrd als natuurgbid mt watr, bosjs, bomnrijn n laagglgn graslandn (mt vijf vrschillnd soortn orchidën). Ht natuurgbid is vanaf d Wg door Dijkwatr god t ovrzin. In Bldrt ind wg rchtsaf (Zuiddijk). 10 D krkring van Drischor wordt als d mooist van Zland bstmpld. D lindn n d aardig gvls aan d Ring (ondr andr ht voormalig stadhuisj van 1637 in rod n gl bakstn) vrstrkn d vrdig sfr di van ht plin uitgaat. Binnn ht grachtj mt d wrkplaats (travaill) van n hofsmid ligt d Adrianuskrk (14/15 uw), n bakstnn krk mt ondr mr mooi grafmonumntn. In ht Strk- n Landbouwmusum Gomanszorg maakt u knnis mt allrli aspctn van ht bornlvn (Molnwg 3; opn: apr.-okt. di.-zo uur). Wijnhov D Klin Schorr (Zuiddijk 4, Drischor), aan d rand van ht bijzondr ringdorpj, is n ongbruiklijk ontbijt-, koffi- n lunchadrs. Natuurlijk kunt u hir ook d ign wijn, gbasrd op Elzassisch druivnsoortn, provn n kopn. Opn: apr.-okt. di.-zo. 9-19, juli-aug. dag. 9-19, nov.-mrt. do.-zo uur. In Drischor rchtsaf (Bogrdwg). Bij richtingwijzr rchtdoor, richting Zonnmair (Stoofwg, latr Gaandrs swg). Nm op d rotond d 1 rchts (Zuidwg) Zonnmair in.

7 Op n cntral plk in ht dorp Zonnmair ligt bar, jazzclub, biologisch rstaurant D Ouw Smiss (Brdvld 3). Uit d kukn komn sizonsgrchtn mt natuurzuivr strkproductn. Opn: do.-ma. vanaf 11 uur. Voorbij cntrum bocht naar links volgn (Dijk van Bommnd). 2,4 km buitn ht dorp op kruispunt mt richtingwijzr linksaf, richting Scharndijk. 11 Brouwrshavn, d gboortplaats van d dichtr n staatsman Jacob Cats ( ), nam als havn uwnlang n strk positi in. D handl in vis n bir (aan dat laatst product ontlnd ht stadj zijn naam) florrd. In d 18 uw blfd ht als ovrslaghavn voor Dordrcht n Rottrdam zijn laatst bloipriod. D aanlg van d Niuw Watrwg (1872) maakt n ind aan d voorspod. Enkl gbouwn wrspigln nog d importanti van wlr. Van d gotisch Grot of Sint Nicolaaskrk, di vrogr in ht cntrum stond, datrt ht oudst gdlt (koor n dwarsbuk) van d 14 uw. Ht schip ondrging in d 16 uw blangrijk wijzigingn. D krk mt zijn intrssant architctuur is t bzichtign (Krkplin 3). Ht Stadhuis (ind 16 uw) op d Markt valt op door zijn mooi natuurstnn gvl. Op volgnd kruising rchtsaf Brouwrshavn in (Oud Schouwsdijk). Mt bocht m naar links (Kromwal). In Dn Oss op T-kruising, mt dijk aan d rchtrhand, rchts aanhoudn (Langndijk). 12 Scharndijk is n gzllig plaatsj aan d Schouws kust. D oud vissrshavn is ind jarn 70 uitgbrid tot jachthavn n d ligging vlak bij ht Grvlingnmr n ht Noordzstrand maakt Scharndijk tot n glifd plk voor lifhbbrs van watrsport. In Scharndijk ind wg rchtsaf, richting Rnss (Elkrzswg). Buitn Scharndijk ondr viaductn door; dirct na ht drd viaduct ligt ht wggtj naar bovn naar d grot parkrplaats. Hir indigt d rout.