Over het boek Over de auteur
|
|
- Marcella Vink
- 2 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1
2 Over het boek Als kinderen waren Isolte en Viola een onafscheidelijke tweeling, maar ze zijn veranderd in zeer verschillende volwassenen. Isolte is een succesvol schrijfster voor een modeblad, heeft een creatieve vriend en een flat in het centrum van Londen. Viola daarentegen is wanhopig ongelukkig, werkeloos, rusteloos en liefdeloos. Wat is er al die jaren geleden gebeurd waardoor de tweeling zo n verschillende weg in is geslagen? Als beide jonge vrouwen de drama s en tragedies uit een half verdrongen zomer aan de Engelse kust herleven, dreigen afschuwelijke geheimen uit het verleden hun volwassen leven te overweldigen. Zullen ze die periode voorgoed kunnen afsluiten, of wordt de last hen te groot? Over de auteur Saskia Sarginson studeerde English Literature en behaalde een MA Creative Writing. Voordat zij fulltime schrijfster werd, schreef ze voor een tijdschrift, was ze ghostwriter voor de BBC en HarperCollins en werkte als copywriter en script editor. Ze woont in Londen met haar vier kinderen, van wie twee meisjes een eeneiige tweeling vormen. Ze heeft Engelse, Nederlandse, Joodse, Portugese en Scandinavische roots.
3
4 Saskia Sarginson De tweeling A.W. Bruna Uitgevers
5 Oorspronkelijke titel The Twins 2013 by Saskia Sarginson First published in Great Britain in 2013 by Piatkus Books Vertaling Joost van der Meer en William Oostendorp Omslagbeeld Silas Manhood Omslagontwerp Ingrid Bockting 2014 A.W. Bruna Uitgevers isbn nur 330 Behoudens de in of krachtens de Auteurswet van 1912 gestelde uitzonderingen mag niets uit deze uitgave worden verveelvoudigd, opgeslagen in een geautomatiseerd gegevensbestand, of openbaar gemaakt, in enige vorm of op enige wijze, hetzij elektronisch, mechanisch, door foto kopieën, opnamen of enige andere manier, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de uitgever. Voor zover het maken van reprografische verveelvoudigingen uit deze uitgave is toegestaan op grond van artikel 16 h Auteurswet 1912 dient men de daarvoor wettelijk verschuldigde vergoedingen te voldoen aan Stichting Reprorecht (Postbus 3060, 2130 KB Hoofddorp, Voor het overnemen van gedeelte(n) uit deze uitgave in bloemlezingen, readers en andere compilatiewerken (artikel 16 Auteurswet 1912) kan men zich wenden tot de Stichting pro (Stichting Publicatie- en Reproductierechten Organisatie, Postbus 3060, 2130 KB Hoofddorp,
6 Ter nagedachtenis aan mijn moeder. Jill Sarginson
7 1 We waren niet altijd een tweeling. Vroeger waren we slechts één persoon. Het verhaal van onze conceptie was van het doorsnee soort dat je van je leraar biologie hoort. Je kent het wel: een springerige spermacel schiet in de roos van een eicel en dan ontstaat er nieuw leven. Dus daar waren we dan, gewoon een saai baby tje in wording. Maar nu komt het bijzondere, want die ene eicel splitste zich in tweeën en toen werden wij twee baby s. Twee helften van één geheel. Daarom is het zo vreemd, maar wel waar: ooit waren we één mensje, al was het slechts gedurende een duizendste seconde. Mama zei altijd dat een tweeling wel het laatste was wat ze had verwacht, hoewel ze wel besefte dat er een goede reden moest zijn waarom ze al tijdens de vierde maand niet meer door de deur kon, laat staan dat ze haar spijkerbroek omhoog kon trekken. Mama was mooi. Dat zei iedereen. Ze leek op een ijskoningin uit een sprookje. Een koningin op teenslippers en in indiaanse rokjes met bungelende kwastjes, en wier vingers onder de gele nicotinevlekken zaten. Ze wilde ons niet vertellen wie onze vader was. Niet dat het er echt toe deed. We deden alleen net alsof het ons wel iets kon schelen, want het was spannend om naar hem te raden, alsof we het verhaal van onze eigen geboorte konden verzinnen. Er is een Griekse mythe die zegt dat als een vrouw op dezelfde dag met een god én met een sterveling naar bed gaat, ze twee baby s zal krijgen: van iedere vader een kind. Zelfs onze moeder zou niet zoiets sletterigs doen. Maar toen we in de takken van de seringenboom klommen om op het dak van de schuur te gaan zitten, en daar een appel deelden en mogelijke vaderopties bespraken, stemde het idee van een god als vader ons wel tevreden. De voor de hand liggende keuze was een rockgod. Onze moeder draaide de platen van The Doors echt grijs. Zuchtend keek ze naar de 7
8 hoesfoto van Jim Morrison. Het enige dat we van onze vader wisten, was dat onze moeder hem leerde kennen op een festival in Californië. Bingo. Het moest Morrison wel zijn. Wat we niet wilden, was dat onze pa een van de griezels en lijpo s was met wie we in Wales in de commune woonden. Luke de Slungel of meurende Eric. Mama hield van geen van hen. We hebben meneer Morrison ooit in het geheim een brief geschreven, getekend door Viola en Isolte Love. We kregen nooit een brief terug. Op 3 juli 1971 werd Jim Morrison dood aangetroffen in zijn bad in Parijs. Doodsoorzaak: hartfalen als gevolg van bovenmatig drankgebruik. Hij was van plan geweest om op te houden met een rockgod zijn en een dichter te worden. Hij had gewacht op het aflopen van zijn contract. De dag dat het nieuws bekend werd, kwamen we thuis van school en draaide onze moeder telkens weer Hello, I Love You terwijl ze bij haar glas rode wijn zat te huilen. Ook wij jankten, boven in onze slaapkamer, jammerend in ons kussen. In eerste instantie was het min of meer voor de show, maar daarna werd het echt. Je kent het wel, dat als je heel hard lacht je een emotionele schakelaar kunt omzetten en opeens begint te huilen? Dit leek er een beetje op. Behalve dan dat het doen alsof we huilden het echte werk losmaakte, en plotseling vloeiden de tranen waarbij we snikkend naar lucht hapten en het snot over onze wangen smeerden. We hadden geen idee waarom we huilden. Naderhand, toen mama weer nuchter was en we nahikkend door onze gezwollen ogen voor ons uit tuurden, vertelde ze ons dat Jim Morrison beslist niet onze pa was. Stelletje uilskuikens, zei ze droefgeestig, waar halen jullie dat idee in vredesnaam vandaan? We hebben nog een paar maal geprobeerd te achterhalen wie onze vader was. Maar mama raakte geïrriteerd. Schouderophalend en langzaam een sjekkie rollend blies ze kringetjes rook en keek ze teleurgesteld door onze domme vragen. Ik ben een nieuwe dynastie begonnen, legde ze uit. Ik wil dat jullie je eigen toekomst opbouwen. Je hebt geen verleden nodig. We wisten dat ze ons verlangen naar een vader maar bekrompen en burgerlijk vond. Al de verkeerde dingen in het leven waren bekrompen en burgerlijk. In het voorjaar van 1972 zei mama dat het land, met de stakingen van de mijnwerkers en de Three Day Week, naar de verdoemenis ging. Ted Heath was een idioot van de Tory s. We moesten ons op het ergste voorbereiden. We moesten zelfvoorzienend zijn. Ze spitte de tuin om, 8
9 haalde het onkruid weg, plantte groenten en ze kocht twee geiten, Tess en Bathsheba. De een was bruin en de ander zwart; beide dieren hadden een zwiepend staartje en gespleten poten als die van de duivel. We wilden wel van ze houden, maar ze kauwden alleen maar de hele dag, malend met hun lange tanden. Zelfs als we neerhurkten om hun oren te krabben, kauwden ze door terwijl ze met die knikkerogen dwars door ons heen keken. De geiten braken los van hun ketting, vertrapten de moestuin en trokken de wortels van planten uit de grond. Elke morgen was mama uren bezig met pogingen om de slappe broccoli en wortels weer in de aarde te planten, waarna ze met haar hoofd tegen de flank van een geit zat, vloekend vanwege haar onhandig wriemelende vingers om de uiers, waar ze dunne melk uit kreeg die net zo ranzig was als oude kaas of stinksokken. Ze had een boek waarin stond welke wilde planten je veilig kon eten en wanneer en hoe je die moest plukken en koken. Het boek werd voortdurend bestudeerd en was versleten en bevlekt doordat het op wandeltrips werd meegenomen en omdat het vaak naast het fornuis lag. Naar voedsel zoeken groeide uit tot een nieuwe religie. Bessen, paddenstoelen en appels uit de hagen plukken: dát, zei mama, was pas vrij van geest én vrij zijn. Twee dingen die ze goedkeurde. Wanneer we door de braamstruiken kropen om bij de wilde appels te komen, met onze moeder blootsvoets naast ons, liepen we schrammen op. Hoger, Viola. Goed zo. Ongeduldig haar haren in haar nek werpend. Pak die aan de tak daarboven, Issy. Daar maakte ze jam en wijn van: pittig van smaak en roze als een tong. We kregen ooit vreselijke buikkrampen van wat gespikkelde paddenstoelen die ze in een stoofpot had verwerkt. Maar de in boter en met wat zout, peper en een snufje kerrie gebakken hersenzwammen leerden we lekker vinden. De zwammen groeiden als een gekrulde, rubberachtige, bleke schimmel aan de voet van pijnbomen en wanneer we die vonden, rukten we ze met handen tegelijk uit de grond. En stuifzwammen, geplukt zodra ze dik en wit waren, die op herfstochtenden als misplaatste sneeuwballen in het bedauwde gras stonden. Voor het ontbijt haalden we ze in plakjes gesneden door beslag en bakten we ze met knapperige spekjes. Heb je ooit echt knagende honger gehad? Niet zomaar wat geknor, een klagende maag die een maaltijd heeft gemist, het ongemakkelijke gerommel en gegorgel wanneer het middageten verlaat is. Ik bedoel een 9
10 soort barenspijn van echte leegheid diep vanbinnen. De holle pijn van niets. Vet is een menselijke fout, want alleen mensen zijn zo dom met hun vraatzucht. Vogels zijn licht als een handvol bladeren. Ik wil de lichtheid van hun vleugels voelen. Ik heb geleerd te eten als een vogel, niet als een mens. Waar ik nu ben, proberen ze me zover te krijgen dat ik eet; ze spelen psychologische spelletjes en steken slangetjes door mijn keel. Uiteraard doet verhongeren zeer. Maar die pijnscheuten kun je gebruiken als een mes, om de slechte dingen vanbinnen weg te snijden. Uiteindelijk zul je dat gevoel gaan koesteren, want honger is een vriend. Met honger kun je sneller tot op je botten komen dan je zou verwachten. Ik voel ze onder mijn vingers, hoe ze zachtjes onder mijn huid omhoogkomen, elke dag dichterbij: glad, gaaf en hard. Dat zegt toch iedereen over botten? Dat ze puur zijn. Schoon. Ik volg de lijnen van mijn botten en voel hun vorm: de steigerconstructie van mezelf. Uiteindelijk is dat toch het enige wat we zijn. En soms dat zelfs niet. Soms zijn er zelfs geen botten als bewijs van een leven, alleen moleculen die zich door de lucht verplaatsen, en enkele in je hoofd opgesloten herinneringen, vergeeld als oude foto s. Nu ben ik moe. Ik zou graag weer gaan slapen. Ik rammel. Ik weet dat ik rammel. Issy zou het maar niks vinden. Ze zei dat ik mijn kop moest houden toen we in dat kleine kamertje moesten zitten waar een man en een vrouw ons steeds dezelfde vragen stelden. Wat hadden we gedaan? Wat hadden we gezien? Hoe laat en wanneer en waar? Ze dachten dat we slecht waren, snap je. Ze dachten dat we iets onvergeeflijks hadden gedaan. Ik huilde en verschoof wat op de harde stoel terwijl ik een beschamende warmte door mijn slipje voelde sijpelen. Vocht drupte over het plastic totdat er op de vloer een plas lag, en er een agent verscheen met een emmer en een dweil. Ik sloot mijn ogen en deed mijn best de scherpe stank van urine niet in te ademen. Mijn blote benen brandden. Die dagen bestonden uit lusteloos wachten en mensen die over ons fluisterden. We zaten vast in die deprimerende ruimte terwijl ze naar ons staarden, met hun potlood tikten en aantekeningen maakten. Ik zag dat ze naar het litteken op mijn gezicht keken, en ik trok mijn haar ervoor in een poging het te verhullen, bang dat ze het teken van Satan zouden herkennen. 10
11 Maar ik was niet alleen; mijn zus was naast me, zoals altijd, sterker, moediger. Haar ogen waren droog en onder haar stoel lag geen plas. Niks zeggen, Viola, zei Issy. Je hoeft helemaal niets te zeggen. Daar kunnen ze je niet toe dwingen. En ze houdt mijn hand stevig vast, waarbij haar gekromde vingers hard en onwrikbaar als een klem knijpen. 11
12 2 Het is Bill Withers klinkt luid over de stereo. Het geluid van iets wat wordt uitgerold vult de fotostudio met een zekere sfeer, iets om bij te kunnen werken. Behalve dan dat het werk even stilligt omdat Ben in de weer is met de lampen en hij zijn assistent aanwijzingen geeft voor het verhangen van de rol papier die als achtergrond fungeerde. Achter het felle licht en het bleke papieroppervlak is de weergalmende ruimte, ooit een pakhuis, een leeg en donker hol. Een zijdeur biedt toegang tot een smal vertrek dat dienstdoet als make upkamer, met nauwelijks ruimte voor drie mensen en waar een zware stank van oude sigarettenrook hangt. De tafel onder de kapspiegel ligt vol met oogschaduwpaletjes, verfrommelde tissues, lege bakjes van de afhaalchinees, uitpuilende asbakken, koffiebekers, lippenseeltjes en wimperkrullers. Isolte kijkt naar Julio, de make upman die zich over het fotomodel buigt, en met een frons bekijkt ze daarna het gezicht van het model in de spiegel. Terwijl ze dicht tegen elkaar aan staan, worden ze alle drie omlijst door een vierhoek van naakte gloeilampen. Met een zwierig gebaar voltooit Julio een goudkleurige lijn en met een opgetrokken wenkbrauw kijkt hij Isolte verwachtingsvol aan. Isolte, schat. Iets theatraler misschien, of is dit wel oké? vraagt hij. Isolte bestudeert aandachtig het gezicht van het meisje. Het model knippert slechts even met haar ogen. Ze heeft een handdoek om haar schouders om de nauwsluitende zijden jurk te beschermen. Terwijl Isolte van achteren op haar neerkijkt valt haar oog op donshaar, als dat van een baby, dat als een bleekglanzende vacht langs haar ruggengraat loopt. Werd er van Marilyn Monroe niet gezegd dat haar hele lichaam met haartjes bedekt was? Het zou de lumineuze gloed van haar portretfoto s verklaren. Maar bij dit model is het overtollige haargroei van de ondervoeding. Isolte weet dat maar al te goed. Ze haalt haar schouders op. Ziet er goed uit. Maar laten we toch 12
13 even een polaroid nemen. Dan weten we het zeker. Op de set stelt het model zich op in het licht, met de benen iets uit elkaar en de heupen naar voren. Ze kijkt hooghartig in de camera, haar mond trekt vragend iets omhoog. Bens assistent heeft de windmachine aangezet en ragfijne zijden slierten wapperen als verscheurde vlindervleugels langs haar lichaam. Ben staat al over de driepoot gebogen, met een hand in de aanslag boven de camera. Hij is een en al concentratie; al zijn energie gaat er in op. Zijn spijkerbroek is gekreukt, zijn donkere haar valt naar voren. Het is het laatste shot van de dag. Iedereen is moe. Gaaf. Hij drukt af, en nog eens. Haal je tong langs je lippen. Kijk me aan, lieverd. Juist. Grandioos. Ben is een kameleon. Zijn communicatie is flexibel, varieert van meisje tot meisje, van shoot tot shoot. Isolte heeft hem de kwajongensachtige macho zien uithangen, maar hij speelt net zo gemakkelijk de nicht, of de lieverd, om maar het beste uit een model te halen. Hoe verander je een eend in een soulzanger? vraagt hij, waarop het model haar schouders ophaalt. Zet hem in de oven totdat zijn snavel verschroeit. Het meisje werpt haar hoofd in haar nek en lacht. Ben drukt af. Isolte heeft de grap al vaker gehoord. Ze kijkt toe met de armen over elkaar en terwijl het onderschrift door haar hoofd schiet, ziet ze de foto al voor zich. Een goed shot. Het model lijkt bijna doorschijnend, de lijnen van haar gezicht trekken het licht naar de goede plekken en creëren de juiste schaduwen, zodat ze oogt als een buitenaardse engel. Wie weet wordt dit de cover. Buiten is het lente. Een regenachtige, Londense dag. Maar hier, in deze raamloze ruimte, werkt ze aan foto s die pas in juli te zien zijn. Isolte vindt de manier waarop telkens drie maanden van vooruit werken haar het jaar door slepen prettig, alsof de tijd naar de zesde versnelling is geschakeld. Volgens mij is dit het wel. Ben recht zijn rug, klapt even in de handen en houdt ze nog even in de lucht. Goed gedaan, allemaal. Inpakken maar. Een cliché, maar hij komt ermee weg omdat hij, van zijn warrige zwarte haar tot zijn verschoten rode Converse All Stars, een coole uitstraling heeft, het type dat soepel langs onzichtbare sociale barrières navigeert, dat weet hoe hij in de maatschappij moet staan. Dat hij bovendien een aantrekkelijk gezicht heeft, met gebeeldhouwde gelaatstrekken en een paar sierlijke wenkbrauwen die hem, 13
14 afhankelijk van zijn humeur, tot een soort Groucho Marx dan wel Lord Byron maken, met bovendien twee van nature ietwat getuite lippen, helpt natuurlijk ook. Isolte ziet dat Ruby, de haarstyliste, bloost als ze zich omdraait om haar sprays en borstels in te pakken. De windmachine staat uit en de lampen zijn gedoofd. Het model wrijft in haar ogen en reikt naar een handdoek. Zonder muziek voelt de studio bijna verlaten, donker en troosteloos. Julio is al naar huis met zijn make updoos en Ruby is in het achterkamertje bezig haar spullen in te pakken. Het model laat een oude tweed overjas over haar benige schouders vallen, steekt een sigaret op, zwaait even gedag en bekijkt ondertussen haar zakagenda. Breng de camera s alvast maar naar mijn auto, wil je? En blijf erbij tot ik eraan kom! roept Ben naar zijn assistent. Hij draait zich om naar Isolte en glimlacht. Nog even wat drinken? Een jus, uiteraard. Ze trekt een gezicht. Ik kan niet. Jammer. Opeens is hij vlakbij en ze voelt zijn hand op haar dij en vingers over haar panty glijden. Zijn mond ligt tegen haar oor. Hete adem en wat halfverstaanbare woorden. Diep vanbinnen voelt ze de begeerte opvlammen, haar ademhaling versnelt. Ze slikt en leunt even lui tegen hem aan. Vergeet het maar, viezerik, fluistert ze terwijl ze zich soepel uit zijn greep bevrijdt. Je kunt in elk geval niet zeggen dat ik het niet probeer, grijnst hij. De hele dag kan ik al nauwelijks van je afblijven. Je meent het... Maar goed, ik moet er nu echt vandoor. Onwillekeurig glimlachend duwt ze hem weg. Ik heb je toch gezegd dat ik bij Viola langsga? Ze bedenkt zich, stapt naar hem toe en kust hem. Ook zij heeft daar de hele dag al naar gehunkerd, hoewel hij dat niet hoeft te weten; het heeft haar altijd een veiliger gevoel gegeven als zij degene is die de boot een beetje afhoudt, minder liefheeft. Zijn lippen zijn zacht, een beetje droog. Tanden tikken tegen elkaar. Ze zucht diep, ruikt het zweet van de dag en de vleug van staal en plastic op zijn vingers. Ze loopt door het kamertje, trekt haar kleren wat recht en werpt een blik in de spiegel alsof ze wil kijken of de kus sporen heeft nagelaten. Vrouwen... Ben schudt zijn hoofd en haalt bedachtzaam zijn tong langs zijn lippen. Zijn jullie allemaal zo geflipt? Hij laat zijn leren jack over zijn schouders vallen. Nou, jij bent de deskundige, reageert ze. Vertel jij het maar. 14
15 Hij pakt haar bij haar middel en trekt haar tegen zich aan. Jij denkt echt het slechtste van me, hè, wantrouwig Wandaatje? Ze stribbelt tegen en bevrijdt zich met een zacht lachje. Noem me zo niet, ja? Hoe? Hij trekt zijn wenkbrauwen op. Wantrouwig? Nee, Wanda, idioot. Ze schudt haar hoofd. En laat me nu maar gaan. Ze gooit haar tas over haar schouder. Ik heb afspraken, dingen te doen. Haar minitaxi wacht al beneden. Betekent dit dat je vanavond langskomt? roept hij haar na. Isoltes gezicht verzacht. Ja, ik zie je vanavond. Ze negeert de lift en neemt de trap. Haar schoenen tikken op het beton. Doe Viola de hartelijke groeten van me! In het hol klinkende trapgat vangt ze slechts flarden van zijn stem op. Voor Isolte zijn taxi s een luxe. Meestal kan ze de ritten als bedrijfskosten opvoeren, maar als het moet betaalt ze de woekertarieven uit eigen zak om de ellende van de metro of het geduw en getrek bij de bushalte tijdens de spits te kunnen vermijden. Ze laat zich achterover zakken en kijkt naar buiten terwijl de avondschemering valt. Het verkeer kruipt ongeduldig voort. Overal zijn mensen op weg naar huis of naar een avondje uit. Forenzen stappen de weg op terwijl ze zich haastig langs de toeristen werken die omhoogkijkend met hun camera s in de aanslag de straathoeken bevolken. Het regent niet meer. Olie vermengt zich met het regenwater tot stroperige plassen en de natte glinstering lijkt de trottoirs in vuur en vlam te zetten. Haar chauffeur zit gebogen over het stuur. Aan de binnenspiegel bungelen ornamentjes: een kruis, een foto van een kind met donkerbruine ogen, een plastic Mickey Mouse. Zo nu en dan werpt hij een blik in de binnenspiegel en kijkt naar haar. Ze trekt haar jas nog wat steviger dicht en staart naar buiten. De radio sputtert en kraakt. Geclaxonneer. Iemand schreeuwt iets. Een dronkaard baant zich wankelend een weg tussen de auto s door, de handen vooruitgestoken alsof hij blind is. Een fietser moet uitwijken om hem niet te raken en kijkt achterom, de mond opengesperd van verontwaardiging. Isolte zakt onderuit nu de dronkenlap langs de taxi strompelt. Onwillekeurig slaat ze haar ogen even op naar zijn gezicht en ziet zijn holle blik over haar gezicht glijden. De man heeft de verweerde kop van een dakloze. 15
16 Vanuit een ooghoek vangt ze een plotse beweging op, gevolgd door de doffe klap van benige vingers tegen glas. Zijn vuist raakt het portierraam. Ze schrikt op en bijt op haar lip. De chauffeur kijkt achterom, vloekt, schakelt en rijdt weg. Ze voelt voorzichtig met een vinger, en proeft bloed. De verloren blik van de dronkaard heeft zich in haar hoofd geëtst, het starende gezicht een troebele karikatuur. Zelf drinkt ze niet. Ze heeft nooit het verlangen gehad om zichzelf in die roes van vergetelheid te storten. Haar geheugen is geen gatenkaas. Ze vindt het prettig om helder te blijven wanneer anderen om haar heen de teugels laten vieren, hun tongen te los worden. Ze heeft feestjes meegemaakt waarbij mensen die ze nauwelijks kende haar hun geheimen toevertrouwden, haar hun seksuele voorkeuren toefluisterden, hun ontrouw opbiechtten. Je zo kwetsbaar maken beangstigt haar. Waarom zou je zoiets willen? Ze heeft vandaag veel geslapen, krijgt ze van de verpleegster te horen. Die schudt haar hoofd en gebaart naar het heuveltje op het bed in de hoek. Een slapende heuvel. Maar dan zo smal dat het eerder een hoopje aarde op een akker lijkt dat door de ploeg is opgeworpen. Toen Viola voor het eerst werd opgenomen ging Isolte er nog van uit dat haar zus te genezen was. Nu, negen jaar later, heeft ze verschillende therapeuten versleten en een maand op een psychiatrische afdeling doorgebracht. Even ging het wat beter, en vervolgens weer slechter. Dit is haar derde ziekenhuisopname. Viola s verdwijntruc is al geruime tijd aan de gang. Voorzichtig loopt Isolte naar het bed. De oudere patiënte in het bed tegenover Viola zit half rechtop, met wat kussens in haar rug, boven op de dekens en is ijverig aan het breien. Paarse breiwol trekt een spoor van lusjes over het bed. Ze kijkt op naar Isolte en glimlacht. Isolte glimlacht ook en constateert enigszins gegeneerd dat de vrouw, met haar benen half opgetrokken, geen ondergoed aanheeft. Waarom heeft een van de verpleegsters haar dat niet verteld? Waarom hebben ze haar niet gewoon even onder een deken gelegd? Snel wendt Isolte haar hoofd af, pakt een stoel en gaat naast het bed van haar zus zitten. Viola ligt op haar rug, keurig recht en met de ogen gesloten, met het laken over haar borst. Ze lijkt zich niet bewust van Isoltes aanwezigheid. Viola, ik ben het. Ik had je beloofd dat ik na mijn werk langs zou 16
17 komen, weet je nog? Er volgt geen reactie. Isolte buigt zich iets verder naar het bed toe en bekijkt het gezicht van haar zus. Een dun geel buisje loopt van haar rechter neusgat over haar wang en verdwijnt achter haar oor. Het is met meerdere stukjes doorzichtig tape bevestigd, die plooitjes trekken in de huid eronder. Vloeibare calorieën glijden door het slangetje zo Viola s maag in. Opeens verroert ze zich. Ze beweegt haar hoofd opzij en duikt weg, alsof ze iets langs haar gezicht voelt strijken, een tak misschien, of een insect dat tegen haar opbotst. Isolte brengt haar gezicht nog wat dichterbij en fluistert: Viola, kun je me horen? Maar Viola blijft gevangen in haar dromen. Haar handen, tot vuisten gebald, rusten op het laken. Haar polsen, die uit de mouwen van haar blauwe mouwen steken, zijn ellendige, knokige stompjes. Isolte brengt haar hand dichterbij, alsof ze die van Viola wil aanraken, haar vingers zweven in de lucht. Maar dan vouwt ze haar handen in haar schoot. In het ziekenhuis heerst een andere werkelijkheid. Hier regeert een ander soort tijd, slepen de uren zich traag voort in een van buitenlucht verstoken universum. Viola ligt op de derde verdieping van een oude victoriaanse vleugel. De plafonds zijn hoog en je moet op een stoel gaan staan wil je door de ramen naar buiten kunnen kijken. De muren zijn weeïg groen; de kleur doet Isolte denken aan haar basisschool. Niets lijkt haar erger dan hier wekenlang opgesloten te moeten zitten. Geen wonder dat Viola alleen maar slaapt. Er klinken rusteloze geluiden vanaf de andere bedden: gekuch en geschraap van kelen en het geruis van lakens. Een schoonmaker duwt met lichte tegenzin de mop in halve cirkels voor zich uit. Isolte ziet hoe het grauwe water zich tussen de tentakelachtige draden verzamelt. Ze berust in de passiviteit, laat zich achterover zakken in haar stoel en bekijkt aandachtig het gezicht van haar zus. Steels, zo voelt het vreemd genoeg. Kijken naar Viola was altijd alsof je in een spiegel keek waarin je zelf van alle kanten werd weerspiegeld. Isoltes observeren was geen spioneren, het was gewoon alsof ze haar eigen gelaatstrekken bekritiseerde of goedkeurde. (Aha, dacht ze dan, dus zó ziet mijn neus er van de zijkant dus uit als ik lach.) Viola staart nog steeds met blinde ogen naar het plafond. Haar neus en jukbeenderen zijn scherp geprononceerd. De lichtval benadrukt de kuiltjes. Vanachter haar ontspannen lippen zijn de contouren van haar gebit zichtbaar. Kijkend naar het gezicht van haar zus kan Isolte 17
18 een schedel zien; de vlakken en rondingen, de gapende oogkassen, die langzaam vorm krijgen, als een foto in een doka. Isolte knippert even met haar ogen en wendt haar blik af. Ze kan er maar niet aan wennen om haar zus zo te zien. Het kost haar steeds meer moeite om zich Viola te herinneren als het meisje met haar kinderlijke ronde wangen en brede glimlach, maar Isolte weet precies wanneer de verandering begon: toen ze bij tante Hettie in Londen kwamen wonen, nadat hun tijd in het bos ten einde was. De voordeur aan Fulham Road gaat open. Verkeerslawaai dringt plotseling naar binnen. De deur valt met een klap dicht, straatgeluiden worden gedempt. Een van de honden verwelkomt haar met een blaf. Hettie werpt een blik op haar horloge en fronst. Waar heeft ze toch al die tijd uitgehangen? Hettie en Isolte kijken op van hun avondeten als Viola aarzelend in de keuken verschijnt, met de handen in de zakken en een rafelige tas aan haar schouder. De spaniëls besnuffelen hijgend van plezier en kwispelend haar schoenen terwijl ze zich bukt om hun zijdeachtige oren een aai te geven. Isolte herinnert zich de geur van aangebrand lamsvet, de gezellige, warme keuken, de gordijnen dichtgetrokken om de herfstavond buiten te sluiten. En Viola: vel over been, zwijgend en afwachtend in de deuropening. De alarmbellen hadden moeten gaan rinkelen. Isolte had toen al moeten beseffen dat ze iets moest doen om haar zus te helpen. Viola kijkt haar tante en zus aan. Haar lange haar is nu kortgeknipt en tussen de donkere, borstelige stekels schemert haar bleke hoofdhuid. Ze haalt behoedzaam een hand door haar haar, alsof het stoppelige gevoel onder haar vingers haar verrast. Uit Hetties keel klinkt even een vreemd geluid op. Snel kucht ze haar huivering weg. Viola kijkt haar even opstandig aan en haalt haar schouders op. Het is míjn haar. Haar neusring glanst. Een recente aanvulling, en de huid rondom het zilveren metaal is nog hoogrood en pijnlijk. Het wás je haar, kan Isolte niet nalaten te zeggen. 18
Inhoud. Een nacht 7. Voetstappen 27. Strijder in de schaduw 51
Inhoud Een nacht 7 Voetstappen 27 Strijder in de schaduw 51 5 Een nacht 6 Een plek om te slapen Ik ben gevlucht uit mijn land. Daardoor heb ik geen thuis meer. De wind neemt me mee. Soms hierheen, soms
Geelzucht. Toen pakte een vrouw mijn arm. Ze nam me mee naar de binnenplaats van het huis. Naast de deur van de binnenplaats was een kraan.
Geelzucht Toen ik 15 was, kreeg ik geelzucht. De ziekte begon in de herfst en duurde tot het voorjaar. Ik voelde me eerst steeds ellendiger worden. Maar in januari ging het beter. Mijn moeder zette een
Vlucht AVI AVI. Ineke Kraijo Veerle Hildebrandt. Kraijo - Hildebrandt Vlucht De Vier Windstreken. De Vier Windstreken AVI
AVI E4* Alcoholisme, ruzie, bang zijn Midden in de nacht rinkelt de telefoon. Anna weet wat dat betekent. Ze moet vluchten, alweer. Ze rent de donkere nacht in. De volgende dag valt Anna in de klas in
Stil blijft Lisa bij de deur staan. Ook de man staat stil. Ze kijken elkaar aan.
Wild Op het laatste moment ziet Lisa de man pas. Ze hangt de was op in de tuin. En ineens komt hij achter de lakens vandaan. Lisa laat het mandje met was in het gras vallen. Ze gilt. De man ziet er slecht
Help, mijn papa en mama gaan scheiden!
Help, mijn papa en mama gaan scheiden! Joep ligt in bed. Hij houdt zijn handen tegen zijn oren. Beneden hoort hij harde boze stemmen. Papa en mama hebben ruzie. Papa en mama hebben vaak ruzie. Ze denken
1 Kussen over mijn hoofd
1 Kussen over mijn hoofd De woonkamerdeur valt met een klap achter mij dicht. Ik ren de trap op, sla hier en daar een tree over. Niet vallen, denk ik nog, of misschien wel vallen. Mijn been breken en dan
Weer loop ik door de draaideur van het Lucasziekenhuis.
1 Weer loop ik door de draaideur van het Lucasziekenhuis. Dat is nu al de derde keer in een paar dagen. We moeten vandaag op de eerste verdieping zijn, kamer 105. Mevrouw dr. W.H.F. Scheltema, internist,
1. Joris. Voor haar huis remt Roos. Ik ben er. De gordijnen beneden zijn weer dicht.
1. Joris Hé Roos, fiets eens niet zo hard. Roos schrikt op en kijkt naast zich. Recht in het vrolijke gezicht van Joris. Joris zit in haar klas. Ben je voor mij op de vlucht?, vraagt hij. Wat een onzin.
O, antwoordde ik. Verder zei ik niets. Ik ging vlug de keuken weer uit en zonder eten naar school.
Voorwoord Susan schrijft elke dag in haar dagboek. Dat dagboek is geen echt boek. En ook geen schrift. Susans dagboek zit in haar tablet, een tablet van school. In een map die Moeilijke Vragen heet. Susan
Er was eens een heel groot bos. Met bomen en bloemen. En heel veel verschillende dieren. Aan de rand van dat bos woonde, in een grot, een draakje. Dat draakje had de mooiste grot van iedereen. Lekker vochtig
Spreekbeurt Dag. Oglaya Doua
Spreekbeurt Dag Oglaya Doua Ik werd wakker voordat m n wekker afging. Het was de dag van mijn spreekbeurt. Met m n ogen wijd open lag ik in bed, mezelf afvragend waarom ik in hemelsnaam bananen als onderwerp
Naar de bovenste verdieping
Naar de bovenste verdieping De lift zoeft omhoog. Het is een snelle lift. Veel sneller dan die op school. En vééél sneller dan de lift in de flat van oma. Dat is echt een lift voor oude mensen. Aïsha gaat
z ó leuk is lezen! taart van juf jet Anneke Scholtens en Pauline Oud Zwijsen
z ó leuk is lezen! taart van juf jet Anneke Scholtens en Pauline Oud Zwijsen z ó leuk is lezen! taart van juf jet Anneke Scholtens Pauline Oud Zwijsen kijk, daar is juf jet. ze is jarig. lot heeft koek
De twee zaken waarover je in dit boek kunt lezen, zijn de meest vreemde zaken die Sherlock Holmes ooit heeft opgelost.
Sherlock Holmes was een beroemde Engelse privédetective. Hij heeft niet echt bestaan. Maar de schrijver Arthur Conan Doyle kon zo goed schrijven, dat veel mensen dachten dat hij wél echt bestond. Sherlock
Spookhuis. Philip Preece
Spookhuis Spookhuis maakt deel uit van de Schaduw-reeks van Lezen voor Iedereen/Uitgeverij Eenvoudig Communiceren. De Schaduw-reeks is een serie spannende verhalen voor jongeren. Lezen voor Iedereen/Uitgeverij
HANDIG ALS EEN HOND DREIGT
l a n d e l i j k i n f o r m a t i e c e n t r u m g e z e l s c h a p s d i e r e n HANDIG ALS EEN HOND DREIGT OVER HOUDEN VAN HUISDIEREN HIER LEES JE HANDIGE INFORMATIE OVER HONDEN DIE DREIGEN. JE KUNT
Oud wit Prins de Vos. Ik wil je.
Oud wit Prins de Vos Ik wil je. Het is het eerste berichtje dat ik vandaag van hem ontvang. De uren waarin het stil blijf zijn ondragelijk. Pas als ik de trilling in mijn broekzak voel begint mijn hart
Ze neemt nog een slok van haar rum-cola. Even lijkt het alsof de slok weer omhoogkomt.
Manon De muziek dreunt in haar hoofd, haar maag, haar buik. Manon neemt nog een slok uit het glas dat voor haar staat. Wat was het ook alweer? O ja, rum-cola natuurlijk. Een bacootje noemen de jongens
MEMORY WOORDEN 1.1. TaalCompleet A1 Memory Woorden 1 1
MEMORY WOORDEN 1.1 TaalCompleet A1 Memory Woorden 1 1 ik jij hij zij wij jullie zij de baby het kind ja nee de naam TaalCompleet A1 Memory Woorden 1 2 MEMORY WOORDEN 1.2 TaalCompleet A1 Memory Woorden
Spekkoek. Op de terugweg praat zijn oma de hele tijd. Ze is blij omdat Igor maandag mag komen werken.
Spekkoek Oma heeft de post gehaald. Er is een brief van de Sociale Werkplaats. Snel scheurt ze hem open. Haar ogen gaan over de regels. Ze kan het niet geloven, maar het staat er echt. Igor mag naar de
De woonkamer. Er staan veel dozen in de woonkamer, er staat een bank en een kast die half in elkaar gezet is.
SAMENWONEN 1. EXT. ROND HET HUIS - DAG Rond het huis. Judith en Peter zijn aan het verhuizen, er staat een verhuiswagen voor het huis. Judith en Peter lopen vaak heen en weer met dozen. Ze lachen naar
Uitprobeerpakket. Toetsboek 4 groep 4 blok 6
Uitprobeerpakket Toetsboek 4 groep 4 blok 6 Behoudens de in of krachtens de Auteurswet van 1912 gestelde uitzonderingen mag niets uit deze uitgave worden verveelvoudigd, opgeslagen in een geautomatiseerd
Het kasteel van Dracula
Uit het dagboek van Jonathan Harker: Het kasteel van Dracula 4 mei Eindelijk kom ik bij het kasteel van Dracula aan. Het kasteel ligt in de bergen. Er zijn geen andere huizen in de buurt. Ik ben moe. Het
DE INBREKER Rikus Koops 2014
DE INBREKER Rikus Koops 2014 In de dagen dat ik nog een jongeman was, werd ik geregeld wakker in een vreemd bed of op een onbekende bank. Na verloop van tijd had ik er een gewoonte van gemaakt om na het
Charles den Tex VERDWIJNING
Charles den Tex VERDWIJNING 3 Klikketik-tik-tik Het is halftwaalf s ochtends. Marja vouwt een hemd. En kijkt om zich heen. Even staat ze op haar tenen. Zo kan ze over de kledingrekken kijken. Die rekken
Die nacht draait Cees zich naar me toe. In het donker voel ik heel zachtjes zijn lippen op mijn wang.
Vanavond ga ik mijn man vertellen dat ik bij hem wegga. Na het eten vertel ik het hem. Ik heb veel tijd besteed aan het maken van deze laatste maaltijd. Met vlaflip toe. Ik hoop dat de klap niet te hard
Door het raam ziet ze Bea, de benedenbuurvrouw. Ze veegt de sneeuw weg van het pad voor de flat. Uitslover, denkt Alice.
Alice ligt in bed. Heel langzaam wordt ze wakker. Haar lichaam ontspannen, haar hoofd leeg. De vertrouwde geur van haar man Jules hangt in de slaapkamer. Een geur van alcohol, nootmuskaat en oude man.
Rianne haalt haar hand door Jochems haar terwijl ze naar de kamer loopt. Kijk eens wie we daar hebben? roept ze als ze uit het raam kijkt.
Hoofdstuk 1 Zullen we deze ballonnen nog aan de lamp hangen? Vragend kijkt Rianne Jochem aan. Is goed, mompelt haar stiefbroertje zacht. Hé, wat is er? vraagt Rianne verbaasd. Vind je de slingers niet
Tuin van Heden.nu 1 Mag ik zijn wie ik ben? Van In 5
Tuin van Heden.nu 1 Mag ik zijn wie ik ben? Van In 5 5 Tuin van Heden.nu 1 Mag ik zijn wie ik ben? Van In 6 Zacheüs (1) Het is erg druk in de stad vandaag. Iedereen loopt op straat. Zacheüs wurmt zich
Keetje zucht. Wat duurt het lang! Maar wacht... Daar komt een auto de straat in rijden. Hij stopt achter de verhuiswagen en er stappen twee mensen
De verhuiswagen Mama! Keetje staat voor het raam. Ze wijst naar buiten. Er staat een grote auto voor het huis! Mama komt naast Keetje staan. Dat is een verhuiswagen. We krijgen vandaag nieuwe onderburen.
Rivka voelt tranen in haar ogen. Vader aait over haar wang. Hij zegt: Veel plezier, prinsesje. Vergeet je nooit wie je bent? Dan draait vader zich
1942-1943 1 Rivka! Het is tijd om te gaan!, roept vader. Rivka is blij. Ze gaat logeren. Ze weet niet bij wie. En ze weet ook niet hoe lang. Maar ze heeft er wel zin in. Vader heeft gezegd: Je gaat in
Pasen met peuters en kleuters. Jojo is weg
Pasen met peuters en kleuters Beertje Jojo is weg Thema Maria is verdrietig, haar beste Vriend is er niet meer. Wat is Maria blij als ze Jezus weer ziet. Hij is opgestaan uit de dood! Wat heb je nodig?
Twee blauwe vinkjes. Door: Lenneke Sprong
Twee blauwe vinkjes Door: Lenneke Sprong Nog steeds maar een vinkje. Buiten begon de zon te schijnen, waardoor er schaduwen op de lichtblauwe muur ontstonden. Waarom ontvangt hij niet mijn berichtje vroeg
rijm By fightgirl91 Submitted: October 17, 2005 Updated: October 17, 2005
rijm By fightgirl91 Submitted: October 17, 2005 Updated: October 17, 2005 Provided by Fanart Central. http://www.fanart-central.net/stories/user/fightgirl91/21803/rijm Chapter 1 - rijm 2 1 - rijm Gepaard
1 Vinden de andere flamingo s mij een vreemde vogel? Dat moeten ze dan maar zelf weten. Misschien hebben ze wel gelijk. Het is ook raar, een flamingo die jaloers is op een mens. En ook nog op een paard.
"Afraid of the Dead ( The Escape ) Hoofdstuk 5"
"Afraid of the Dead ( The Escape ) Hoofdstuk 5" Voor het eerst alleen Ik werd wakker in een kamer. Een witte kamer. Ik wist niet waar ik was, het was in ieder geval niet de Isolatieruimte. Ik keek om me
De boekenbeer Module dans groep 1-2
De boekenbeer Module dans groep 1-2 Teksten: Stella van Lieshout Illustraties: Tjarko van der Pol In samenwerking met Centrum voor de Kunsten Beverwijk en ABC Cultuur Contact: DeboraVollebregt@centrumvoordekunstenbeverwijk.nl
Rana, het regenboogkind. Esther Bohte-de Wilde
Rana, het regenboogkind Esther Bohte-de Wilde Eerste druk, september 2016 ISBN 978 90 824214 2 2 NUR 728 Tekst: juli 2016 Esther Bohte-de Wilde Illustraties: juli 2016 Esther Bohte-de Wilde Uitgeverij:
Rijmdagboek, ik had dit niet verwacht!
Rijmdagboek, ik had dit niet verwacht! Eerste druk, 2014 2014 Sunanda Santoshika Ganpat isbn: 9789048431991 nur: 321 Uitgever: Free Musketeers, Zoetermeer www.freemusketeers.nl Hoewel aan de totstandkoming
David Grossman Uit de tijd vallen
David Grossman Uit de tijd vallen Een verhaal in stemmen Vertaling Ruben Verhasselt Cossee Amsterdam stadschroniqueur: Als ze s avonds aan tafel zitten te eten, verandert plots het gezicht van de man.
Boeken van Harmen van Straaten
Boeken van Harmen van Straaten Hé, wie zit er op de wc? Ik wil voor altijd bij je zijn Mijn autoboek Herrie in de huttenclub (e-book) Het geheim van de smokkelbende (e-book) De engel van de overkant (e-book)
Leesboekje het huis. Leesboekje Het Huis Pagina 1
Leesboekje het huis Leesboekje Het Huis Pagina 1 Dit is het huis. Dit is de tuin. Dit is de woonkamer. Dit is de keuken. Dit is de slaapkamer. Dit is de zolder. Dit is het dak. Dit is de trap. Dit is de
Inhoud. Aan jou de keuze 7. Niet alleen maar een boek 187. Auteurs 191. Dankwoord 197
Inhoud Aan jou de keuze 7 D/2012/45/239 - isbn 978 94 014 0183 8 - nur 248 Tweede druk Vormgeving omslag en binnenwerk: Nanja Toebak, s-hertogenbosch Illustraties omslag en binnenwerk: Marcel Jurriëns,
Meneer Promes komt de keuken in schuifelen met een brief in zijn hand. Hij komt op het juiste tijdstip, want Kyra is net klaar met dweilen.
1 Je bent te laat! Ja, dat weet ik ook wel, denkt Kyra, maar ze houdt haar mond. Ze doet haar jas uit en kijkt naar de oude man die in zijn stoel zit. Hij bromt nog wat, maar zijn ogen staan vriendelijk.
Spelend leren, leren spelen
Spelend leren, leren spelen een werkboek voor kinderen en ouders Rudy Reenders, Wil Spijker & Nathalie van der Vlugt Spelend leren, een werkboek voor kinderen en ouders leren spelen Rudy Reenders, Wil
Wat? Ambers mond valt open. Krijg ik dertigduizend euro? De notaris knikt. Dat klopt. Gefeliciteerd. Liz weet ook niet wat ze hoort.
Een erfenis Dag dames, kan ik iets voor u doen? Amber kijkt Liz even aan en zegt dan: Ik heb hier een afspraak met de notaris. Mijn naam is Amber Overgauw. De vrouw kijkt op haar beeldscherm. Ik zie het,
Dracula maakt deel uit van de reeks Wereldverhalen van Uitgeverij Eenvoudig Communiceren. Wereldverhalen is een serie beroemde verhalen.
Dracula Dracula maakt deel uit van de reeks Wereldverhalen van Uitgeverij Eenvoudig Communiceren. Wereldverhalen is een serie beroemde verhalen. Uitgeverij Eenvoudig Communiceren Postbus 10208 1001 ee
Paul van Loon. Allemaal Onzin. Tekeningen Hugo van Look. Leopold / Amsterdam
Paul van Loon Allemaal Onzin Tekeningen Hugo van Look Leopold / Amsterdam Onzin Vladimir kan niet slapen. Hij ligt in bed en staart naar het raam. De maan schijnt door de gordijnen. Plotseling ritselt
0-3 maanden zwanger. Zwanger. Deel 1
Zwanger Ik was voor het eerst zwanger. Ik voelde het meteen. Het kon gewoon niet anders. Het waren nog maar een paar cellen in mijn buik. Toch voelde ik het. Deel 1 0-3 maanden zwanger Veel te vroeg kocht
Ik heb een nieuw horloge, zegt papa. Kijk.
Prent 1 Sst, ik hoor iets! Prent 1. Sst, ik hoor iets! Said en Jamal zitten aan tafel te eten. Samen met papa en mama. Ik heb een nieuw horloge, zegt papa. Kijk. Papa laat het horloge zien. Het is een
- MYRTHE - Door: Kim Hotterbeekx
- MYRTHE - Door: Kim Hotterbeekx November 2014 1. INTERIEUR. KAMER THERAPEUTE. DAG/SCHEMERING. Emma zit in een kamer. Naast haar zit haar tweelingzus, Myrthe. Voor haar zit een vrouw in een stoel. Emma
Kinderen zullen zich graag herkennen in de grappige kleine Bever. En wie wil er niet zo n lieve, grote Beer als vriend?
Achttien knusse voorleesverhalen over de vriendschap tussen Beer en Bever. Ideaal om voor te lezen voor het slapengaan: met humor en soms een beetje filosofisch. Beer en Bever zien elkaar elke dag. Beer
Papa en mama hebben ruzie. Ton en Toya vinden dat niet leuk. Papa wil graag dat Ton en Toya bij hem op bezoek komen, maar van mama mag dat niet.
Bezoek op kantoor Papa en mama hebben ruzie. Ton en Toya vinden dat niet leuk. Papa wil graag dat Ton en Toya bij hem op bezoek komen, maar van mama mag dat niet. Ton en Toya hebben wat problemen thuis.
Het paaltje van Oosterlittens Er stond weer een pot met bonen! Elke avond kreeg de schoenmaker van Oosterlittens bonen te eten. Maar de schoenmaker
Het paaltje van Oosterlittens Er stond weer een pot met bonen! Elke avond kreeg de schoenmaker van Oosterlittens bonen te eten. Maar de schoenmaker klaagde nooit. Hij was te arm om vlees te kopen. Elke
Edward van de Vendel. De grote verboden zolder
Edward van de Vendel De grote verboden zolder Amsterdam Antwerpen Em. Querido s Kinderboeken Uitgeverij 2017 www.queridokinderboeken.nl www.edwardvandevendel.com Copyright 2017 Edward van de Vendel Niets
vandaan. Hij loopt ermee naar de grote tafel voor het raam. Ziet u wel? zegt hij tegen opa die net de kamer inloopt. U hebt echt wel spelletjes.
1. Naar opa Mam, ik ga naar opa! roept Fin onder aan de trap. Mama is aan het stofzuigen. Hoort ze hem wel? Met drie treden tegelijk neemt hij de trap. Zachtjes tikt hij mama aan. Ze maakt een sprongetje.
Voor Indigo en Nhimo Papahoorjeme_bw.indd :02
Papahoorjeme_bw.indd 2 05-05-11 15:02 Papahoorjeme_bw.indd 3 05-05-11 15:02 Voor Indigo en Nhimo Tamara Bos Papa, hoor je me? met tekeningen van Annemarie van Haeringen Leopold / Amsterdam De liefste
Niet veel mensen krijgen deze ziekte en sommige volwassenen hebben er vaak nog nooit van gehoord of weten er weinig vanaf.
Je leest waarschijnlijk dit boekje omdat je mama of papa of iemand anders speciaal in je familie Amyotrofische Lateraal Sclerose heeft. Het is een lang woord en het wordt vaak afgekort tot ALS. Niet veel
Het is woensdagmiddag. Hij heeft alle tijd. Wat zal hij
DUBBEL Eerst merkt TimTom niets bijzonders. Hij zit gewoon op zijn plaats in de klas. Iedereen weet nu dat hij Daan heet. Juf noemt hem niet Daan. Ze zegt ook niet TimTom. Ze is aardig tegen hem. Dat wel.
2. Het kistje. Joost weet niet wat hij hoort. Geadopteerd. Hij!
1. Ziek Ademt hij nog wel? Angstig kijkt Joost naar zijn vader. Het zal toch niet nu gebeuren, net nu zijn moeder even een boodschap doet. Hij buigt zich voorover tot heel dicht bij het gezicht van zijn
Panda in de val.
Panda in de val www.uitgeverijholland.nl Met illustraties van Hélène Jorna Gonneke Huizing Panda in de val Uitgeverij Holland - Haarlem De vrouwtjespanda blijft stokstijf staan. Ze snuffelt met haar neus
Dan pakt Peter met een glimlach het toestel op. Hallo? O, mijn god mijn god, klinkt een vrouwenstem.
1. Commissaris Van Straaten trommelt met zijn vingers op het bureau. Hij kijkt rechercheur Peter van Opperdoes aan en zucht diep. Je doet je werk goed, Peter, maar ik maak me zorgen om je. O? Daarom zit
Moeder worden, moeder zijn
Moeder worden, moeder zijn Uitgeverij Eenvoudig Communiceren Postbus 10208 1001 EE Amsterdam Telefoon: (020) 520 60 70 Fax: (020) 520 60 61 E-mail: info@eenvoudigcommuniceren.nl Website: www.eenvoudigcommuniceren.nl
ze terug in de la. Dan haalt ze de pannen van het fornuis en zet ze op de onderzetters. Thomas vouwt zijn handen en doet zijn ogen dicht.
1. Te laat thuis Wanneer gaan we eten, mam? Thomas loopt de keuken in en tilt de deksel van een pan. Mmm! Macaroni! Daar heb ik wel zin in. Mama pakt de deksel uit Thomas hand en doet hem weer op de pan.
R O S A D E D I E F. Arco Struik. Rosa de dief Arco Struik 1 www.gratiskinderboek.nl
R O S A D E D I E F Arco Struik Rosa de dief Arco Struik 1 www.gratiskinderboek.nl In de winkel 3 Bart 5 Een lieve dief 7 De telefoon 9 Bij de dokter 11 De blinde vrouw 13 Een baantje 15 Bijna betrapt
Het allerleukste meisje
> > 0 0 0 Het allerleukste meisje Er zijn meisjes die het liefst met poppen spelen er zijn meisjes die vaak voor de spiegel staan er zijn meisjes die zich als een bruid verkleden en dan wensen dat ze ooit
Voor mijn ouders, en voor mijn man, want toen ik zei dat ik de maan wilde aanraken, pakte je mijn hand, drukte me tegen je aan en leerde me vliegen.
Voor mijn ouders, en voor mijn man, want toen ik zei dat ik de maan wilde aanraken, pakte je mijn hand, drukte me tegen je aan en leerde me vliegen. Een Two roads diverged in a wood, and I I took the one
En rijke mensen werken niet. Die kunnen de hele dag doen wat ze leuk vinden.
Warm in Verona Romeo loopt een beetje rond. Dat doet hij bijna elke dag. Hij vindt het leuk om door het stadje te lopen. Door de kleine straatjes. Langs de rivier waar de meisjes de was doen. En over de
Emma Leads. Hope & Faith. Ambilicious Breda Kalmthout
Emma Leads Hope & Faith Ambilicious Breda Kalmthout Eerste druk 2017 Copyright Emma leads Omslag vormgeving Ambilicious Lisa van Hees Binnenwerk vormgeving Ambilicious Redactie Ambilicious Copyright 2017
Prent 1 : Klaslokaal. De kinderen zingen rond de kerstboom.
Een verrassing voor Tim 1 2 Prent 1 : Klaslokaal De kinderen zingen rond de kerstboom. Eén stem klinkt er als een zilveren klokje boven uit. Waarom huil je? vraagt Lize aan de juf. Ik huil niet, lacht
Op hun knieën blijven ze wachten op het antwoord van Maria. Maar het beeld zegt niets terug.
1950 Het huilende beeld De zon schijnt met hete stralen op het kleine dorpje. Niets beweegt in de hitte van de middag. De geiten en koeien slapen in de schaduw. De blaadjes hangen stil aan de bomen. Geen
Help me, Zoey, zeg ik. Zoey kijkt verbaasd. Waarmee?, vraagt ze.
1 Ik wou dat ik een vriendje had. Ik wou dat hij in mijn kast zat. Dan kon ik hem tevoorschijn halen wanneer ik maar wilde. Hij zou naar me kijken alsof ik mooi ben. Zwijgend. Hij zou zijn leren jack uittrekken
Dat kreeg ik van mijn opa. Ik werd toen negen jaar. Hij gaf het op mijn verjaardag. Ik lees in een sprookjesboek.
Naam: 1 Zoek de eerste zin. at kreeg ik van mijn opa. Ik werd toen negen jaar. Hij gaf het op mijn verjaardag. Ik lees in een sprookjesboek. 2 Zoek de eerste zin. E Nou, mijn broertje kan er wat van. En
3 Bijna ruzie. Maar die Marokkanen en Turken horen hier niet. Ze moeten het land uit, vindt Jacco.
1 Het portiek Jacco ruikt het al. Zonder dat hij de voordeur opendoet, ruikt hij al dat er tegen de deur is gepist. Dat gebeurt nou altijd. Zijn buurjongen Junior staat elke avond in het portiek te plassen.
Louis van Dievel. De onderbroek
DE ONDERBROEK Louis van Dievel De onderbroek 2015 Louis van Dievel & Uitgeverij Vrijdag Jodenstraat 16, 2000 Antwerpen www.uitgeverijvrijdag.be In samenwerking met Wablieft Kardinaal Mercierplein 1, 2800
Bibliotheek Mysterie
Bibliotheek Mysterie Eerste druk, 2014 2014 Nicole van Oudheusden isbn: 9789048432257 nur: 284 Uitgever: Free Musketeers, Zoetermeer www.freemusketeers.nl Hoewel aan de totstandkoming van deze uitgave
We hebben verleden week nog gewinkeld. Toen wisten we het nog niet. De kinderbijslag was binnen en ik mocht voor honderd euro kleren uitkiezen.
Woensdag Ik denk dat ik gek word! Dat moet wel, want ik heb net gehoord dat mijn moeder kanker heeft. Niet zomaar een kankertje dat met een chemo of bestraling overgaat. Nee. Het zit door haar hele lijf.
Ria Massy. De taart van Tamid
DE TAART VAN TAMID Ria Massy De taart van Tamid De taart van Tamid 1 Hallo broer! Hallo Aziz! roept Tamid. Zijn hart klopt blij. Aziz belt niet zo dikwijls. Hij woont nog in Syrië. Bellen is moeilijk in
veeg de tranen van me weg. Ik kijk nog eens rond en er valt een hoop spanning van me af. Er komt zelfs een kleine glimlach op me gezicht terug.
Het DOC Ik kruip in één van de buikpijn terwijl ik in bed lig. Mijn gedachten gaan uit naar de volgende dag. Ik weet wat er die dag staat te gebeuren, maar nog niet hoe dit zal uitpakken. Als ik hieraan
ei voor de Gravin Tanneke Wigersma met illustraties van Linde Faas
Een ei voor de Gravin Tanneke Wigersma met illustraties van Linde Faas Voor mijn oma, die van een eitje hield De brief 11 Koude pannenkoekentaart 19 Geen ei 25 Marie kookt een ei 34 De Gravin doet het
60 DAGEN Eva de Wit 1. INT. KLOKKENWINKEL. DAG
60 DAGEN Eva de Wit 1. INT. KLOKKENWINKEL. DAG We zien een drukke winkel volgestouwd met allerlei soorten klokken. Er klinkt luid getik. (70) staat naast een KLANT#1 en laat hem vol enthousiasme de ene
Tornado. Maartje gaat voor het eerst logeren. s Nachts belandt ze met haar vriendinnetje Eva in een tornado en beleven ze een heel spannend avontuur.
Tornado Maartje gaat voor het eerst logeren. s Nachts belandt ze met haar vriendinnetje Eva in een tornado en beleven ze een heel spannend avontuur. Geschreven in januari 2012 (Geïllustreerd t.b.v. het
Sander Kloet. Elisha Mercelina. Het zwarte meer
Sander Kloet koud zo voelt het hier. kil ik weet niet waar het vandaan komt het is geen kou. het is angst. angst voor de wereld angst voor de dag van morgen bang dat we dingen vergeten bang dat we dingen
Een meneer heeft veel ballonnen. Hij roept: Kinderen, kom erbij! Mijn ballonnen die zijn gratis. Wie wil een ballon van mij?
Een meneer heeft veel ballonnen. Hij roept: Kinderen, kom erbij! Mijn ballonnen die zijn gratis. Wie wil een ballon van mij? Wat een mooie luchtballonnen! Geel, oranje, groen en blauw. Kies maar uit Daan,
Arnold & Naomi Kristian van Essen
Arnold & Naomi Kristian van Essen Ik wil dat je gaat. Naomi haar stem snijdt door t hart van Arnold. Maar waarom dan? Arnold zijn stem hapert. Naomi zucht en staat op. Langzaam beweegt ze naar het raam
Op weg met Jezus. eerste communieproject. Hoofdstuk 7 Delen maakt blij. H. Theobaldusparochie, Overloon
Op weg met Jezus eerste communieproject H. Theobaldusparochie, Overloon Hoofdstuk 7 Delen maakt blij Eerste communieproject "Op weg met Jezus" hoofdstuk 7 blz. 1 Als je niet wilt delen krijg je ruzie.
Eerste druk, september 2009 2009 Tiny Rutten
Doortje Eerste druk, september 2009 2009 Tiny Rutten isbn: 978-90-484-0769-9 nur: 344 Uitgever: Free Musketeers, Zoetermeer www.freemusketeers.nl Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd, opgenomen
Stomme trutten. Qatar, Qatar!, giechelen de meisjes voor het huis aan de overkant. Kelly heeft gelijk. Nu zijn ze op de fiets.
Stomme trutten Kijk, die stomme trutjes zijn er weer. Kelly wijst naar buiten. Sanne kijkt nieuwsgierig uit het raam. Voor het huis aan de overkant staan twee meisjes. Meisjes met blonde paardenstaartjes.
Samen met Jezus op weg
Samen met Jezus op weg KERK & WERELD Korte Schipstraat 16 2800 Mechelen Tekst: Myrjam De Keyser 1. De laatste keer samen Jezus en zijn leerlingen willen graag het paasfeest vieren. Daarvoor zijn ze naar
Babylichaamstaal. Van te vroeg geboren baby s
Babylichaamstaal Van te vroeg geboren baby s Inleiding Voor een pasgeboren baby is lichaamstaal de eerste en enige manier om te vertellen wat hij wel of niet prettig vindt. Omdat hij nog niet kan praten,
Eerste druk, 2013 2013 Arinka Linders AVI E5 M6 Illustraties: Michiel Linders
Leo Leeuwtje Eerste druk, 2013 2013 Arinka Linders AVI E5 M6 Illustraties: Michiel Linders isbn: 9789048431052 nur: 282 Uitgever: Free Musketeers, Zoetermeer www.freemusketeers.nl Hoewel aan de totstandkoming
Jos en zijn nieuwe vrienden
Jos en zijn nieuwe vrienden 1 Inleiding Dit boek is meer dan alleen verhaal. Het biedt de mogelijkheid om met kinderen in gesprek te gaan over sociale vaardigheden, terwijl zij zelf lekker aan het tekenen
een reis vol herinneringen
een reis vol herinneringen Sylvia van Ostende Een reis vol herinneringen In een zoektocht naar de legendes van Wales 2016 S. van Ostende / Uitgeverij U2pi Titel: Een reis vol herinneringen Auteur: Sylvia
Lekker ding. Maar Anita kijkt boos. Hersendoden zijn het!, zegt ze. Die Jeroen is de ergste. Ik kijk weer om en zie hem meteen zitten.
Lekker ding Pas op!, roept Anita. Achter je zitten de hersendoden! Ik kijk achterom. Achter ons zitten twee jongens en drie meisjes hun boterhammen te eten. Ze zijn gevaarlijk, zegt Anita. Ze schudt haar
Paul van Loon. Weerwolfnachtbaan. Tekeningen Hugo van Look. Leopold / Amsterdam
Paul van Loon Weerwolfnachtbaan Tekeningen Hugo van Look Leopold / Amsterdam Op een middag in Kaatsheuvel Is iedereen er? vraagt meester Frans. Hij staat voor in de bus. Dolfje kijkt om. Achter hem zit
HOTEL HALLO. , Amsterdam. Werkboek. Nederlandse woordenschat voor anderstalige kinderen Kim Koelewijn
HOTEL HALLO Werkboek Nederlandse woordenschat voor anderstalige kinderen Kim Koelewijn, Amsterdam 2014, Uitgeverij Boom, Amsterdam, Kim Koelewijn Behoudens de in of krachtens de Auteurswet van 1912 gestelde
Voor Cootje. de vuurtoren
Voor Cootje de vuurtoren De Koos Meinderts vuurtoren Lemniscaat & Annette Fienieg Nederlandse rechten Lemniscaat b.v. Rotterdam 2007 isbn 978 90 5637 909 4 Tekst: Koos Meinderts, 2007 Illustraties: Annette
Ze moet wel twee keer zo veel eten als Anne, en altijd weer die pillen vooraf.
1. Susan Susan ligt op een bed in haar tuinhuisje. De twee deuren van het huisje staan wijd open, zodat er frisse lucht naar binnen komt. Vanuit haar bed kan Susan precies tussen de struiken door de achterdeur
!!!!! !!!!!!!!!!!! Uit: Glazen Speelgoed (Tennesse Williams)! (zacht) Hallo. (Ze schraapt haar keel)! Hoe voel je je nu? Beter?!
Uit: Glazen Speelgoed (Tennesse Williams) Jim Laura Jim Laura Jim wijn aan) Laura Hallo Laura (zacht) Hallo. (Ze schraapt haar keel) Hoe voel je je nu? Beter? Ja. Ja, dankje. Dit is voor jou. Een beetje
Een dagje vrij (groep 6)
Een dagje vrij (groep 6) Doelstelling: Tactiele stimulatie en samenwerking. Er wordt gewerkt in tweetallen. 1 kind zit op een stoel, met de leuning naar de zijkant, zodat de rug helemaal beschikbaar is